id
stringlengths 2
7
| url
stringlengths 31
377
| title
stringlengths 1
209
| text
stringlengths 1
1.19M
|
|---|---|---|---|
2149 | https://tr.wikipedia.org/wiki/9%20Temmuz | 9 Temmuz |
Olaylar
455 - Avitus, Batı Roma İmparatoru oldu.
1816 - Arjantin, İspanya’dan bağımsızlığını kazandı.
1850 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Zachary Taylor öldü, yerine Millard Fillmore 13. Başkan oldu.
1918 - Nashville'de (Tennessee) iki tren çarpıştı: 101 kişi öldü, 171 kişi yaralandı.
1919 - Mustafa Kemal Paşa'nın görevine son verildiği hakkında Harbiye Nezareti genelgesi yayınlandı.
1922 - Johnny Weissmüller, 100 m serbest stil yüzmede dünya rekoru kırdı: 58.6 saniye.
1943 - II. Dünya Savaşı: Müttefikler, Husky Harekâtı'nı başlatarak Sicilya'nın güneydoğu sahillerini işgal etti.
1944 - II. Dünya Savaşı: Amerikalılar Japonya'ya ait Saipan adasını ele geçirdiler.
1951 - Amerikalı dedektif romanları yazarı Dashiell Hammett, (Malta Şahini vb.), anti-komünist soruşturmalarda ifade vermeyi reddettiği için altı ay hapse mahkûm oldu.
1952 - Türkiye'de ilk televizyon yayınları, İstanbul Teknik Üniversitesi tarafından gerçekleştirildi.
1961 - 1961 Anayasası, halk oylaması sonucunda yüzde 61,5 “evet” oyuyla kabul edildi.
1982 - Boeing 727 tipi bir yolcu uçağı, Louisiana eyaletindeki Kenner şehrine düştü: Uçaktaki 146 kişi ve yerdeki 8 kişi öldü.
1991 - Güney Afrika, 30 yıl aradan sonra Olimpiyatlara tekrar kabul edildi.
1993 - Şair ve ressam Metin Altıok, 2 Temmuz'daki Sivas Katliamı'ndan ağır yaralı olarak kurtuldu. Ancak komadan çıkamayarak Ankara'da tedavi gördüğü hastanede yaşamını yitirdi.
1997 - Çankaya Üniversitesi kuruldu.
1998 - İstanbul Mısır Çarşısı'nda meydana gelen patlamada; biri turist, 2'si çocuk, 7 kişi öldü. 7'si yabancı uyruklu 120 kişi de yaralandı.
2002 - Afrika Birliği Örgütü dağıldı ve yeniden yapılanarak Afrika Birliği adını aldı.
2002 - Hüsamettin Özkan'dan boşalan Devlet Bakanlığı ve Başbakan Yardımcılığı'na Devlet Bakanı Şükrü Sina Gürel atandı. Devlet Bakanlıklarına Tayfun İçli ve Zeki Sezer, Kültür Bakanlığı'na ise Suat Çağlayan atandı.
2006 - FIFA Dünya Kupası'nı, Berlin'de Fransa'yı normal süresi 1-1 biten maçta, penaltılarla 5-4 mağlup eden İtalya kazandı.
2006 - Airbus A310 tipi bir yolcu uçağı, 200 yolcusuyla İrkutsk (Sibirya) havaalanına inişte pistten çıktı: 122 kişi öldü.
2008 - ABD İstanbul Başkonsolosluğu Saldırısı: ABD İstanbul Başkonsolosluğu'na yönelik saldırı gerçekleştirildi. Saldırıyı gerçekleştiren 3 kişi ile 3 polis öldü.
2011 - Güney Sudan bağımsızlığını ilan etti.
2013 - Diyanet Radyo yayın hayatına başladı.
Doğumlar
1249 - Kameyama, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 90. imparatorudur (ö. 1305)
1578 - II. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (ö. 1637)
1654 - Reigen, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 112. imparatorudur (ö. 1732)
1689 - Alexis Piron, Fransız şair ve oyun yazarı (ö. 1773)
1764 - Ann Radcliffe, İngiliz yazar (ö. 1823)
1775 - Matthew Gregory Lewis, İngiliz romancı ve oyun yazarı (ö. 1818)
1809 - Friedrich Gustav Jakob Henle, Alman anatomist ve doktor (ö. 1885)
1819 - Elias Howe, Amerikalı bir mucittir (ö. 1864)
1834 - Jan Neruda, Çek yazar (ö. 1891)
1858 - Franz Boas, Alman kökenli Amerikan vatandaşı dilbilimci ve etnolog (ö. 1942)
1879 - Ottorino Respighi, İtalyan besteci, müzikolog ve orkestra şefi (ö. 1936)
1884 - Mihail Borodin, Sovyet siyaset adamı (ö. 1951)
1894 - Percy Spencer, Amerikalı mühendis ve mikrodalga fırının mucidi (ö. 1970)
1901 - Barbara Cartland, İngiliz romancı (ö. 2000)
1907 - Eddie Dean, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve söz yazarı (ö. 1999)
1911 - Mervyn Peake, İngiliz yazar, sanatçı, şair ve illüstratördür (ö. 1968)
1911 - John Wheeler, Amerikalı bir teorik fizikçidir (ö. 2008)
1916 - Edward Heath, İngiliz siyasetçi ve Başbakan (ö. 2005)
1926 - Pedro Rodolfo Dellacha, Arjantinli eski millî futbolcu ve teknik direktördür (ö. 2010)
1926 - Mathilde Krim, İtalyan-Amerikalı tıp araştırmacısı ve bilim insanıdır (ö. 2018)
1926 - Ben R. Mottelson, ABD-Danimarkalı nükleer fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2022)
1927 - David Diop, Senegalli şair (ö. 1960)
1929 - II. Hasan, Fas Kralı (ö. 1999)
1929 - Lee Hazlewood, Amerikalı country şarkıcısı, söz yazarı ve yapımcı (ö. 2007)
1930 - Kailasam Balachander, Hint sinema yönetmeni ve yazar (ö. 2014)
1930 - Buddy Bregman, Amerikalı müzik yapımcısı, film yönetmeni, müzisyen ve besteci (ö. 2017)
1933 - Oliver Sacks, İngiliz nörolog ve yazar (ö. 2015)
1934 - Michael Graves, Amerikalı mimar (ö. 2015)
1935 - Wim Duisenberg, Hollandalı ekonomist ve siyasetçi (ö. 2005)
1935 - Mercedes Sosa, Arjantinli şarkıcı (ö. 2009)
1937 - David Hockney, İngiliz ressamdır
1938 - Brian Dennehy, Amerikalı oyuncu
1942 - Richard Roundtree, Amerikalı oyuncu
1945 - Dean R. Koontz, Amerikalı korku yazarı
1946 - Ali Poyrazoğlu, Türk tiyatrocu
1946 - Bon Scott, Avustralyalı müzisyen (AC/DC) (ö. 1980)
1947 - Jim Marurai, Cook Adalı siyasetçi (ö. 2020)
1947 - Mitch Mitchell, İngiliz davulcu (ö. 2008)
1947 - Tuncay Özilhan, Türk iş insanı
1950 - Viktor Yanukoviç, Ukraynalı siyasetçi
1951 - Chris Cooper, Amerikalı oyuncu
1954 - Théophile Abega, Kamerunlu eski millî futbolcu (ö. 2012)
1955 - Lisa Banes, Amerikalı aktris (ö. 2021)
1956 - Tom Hanks, Amerikalı oyuncu
1957 - Marc Almond, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
1957 - Kelly McGillis, Amerikalı oyuncu
1961 - Raymond Cruz, Amerikalı dizi ve film oyuncusu
1963 - Zeynep Eronat, Türk oyuncu
1964 - Courtney Love, Amerikalı müzisyen ve oyuncu
1964 - Gianluca Vialli, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 2023)
1966 - Pamela Adlon, Amerikalı oyuncu, senarist, yapımcı, yönetmen ve seslendirme sanatçısı
1966 - Amélie Nothomb, Belçikalı yazar
1967 - Yordan Letchkov, Bulgar futbolcu
1968 - Álex Aguinaga, Ekvadorlu millî futbolcu ve teknik direktör
1968 - Paolo Di Canio, İtalyan teknik direktör ve eski futbolcu
1975 - Shelton Benjamin, Amerikalı profesyonel güreşçi
1975 - Jack White, Grammy Ödülü kazanmış Amerikalı yapımcı, aktör, multi-enstrümantalist rock müzisyeni ve besteci
1976 - Emel Çölgeçen, Türk oyuncu
1976 - Aziza Brahim, Batı Sahralı şarkıcı
1976 - Jo Kanazawa, Japon eski futbolcu
1976 - Jochem Uytdehaage, Hollandalı eski uzun kulvar sürat patencisi
1976 - Fred Savage, Amerikalı aktör ve televizyon yönetmeni
1978 - Gulnara Samitova-Galkina, Rus orta mesafe koşucusu
1978 - Jaka Lakovič, Sloven eski profesyonel basketbolcu
1981 - Lee Chun-Soo, Güney Koreli millî futbolcu
1982 - Toby Kebbell, İngiliz oyuncu
1983 - Ahmet Rıfat Şungar, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1983 - Deniz Çetin, Türk müzisyen
1983 - Sefa Tantoğlu, Türk oyuncu
1984 - Hasan Kalender, Türk yönetmen
1987 - Élodie Fontan, Fransız oyuncu
1987 - Bratislav Punoševac, Sırp futbolcu
1987 - Rebecca Sugar, Amerikalı animatör, senarist, yapımcı ve şarkıcı/söz yazarı
1988 - Raul Rusescu, Rumen futbolcu
1989 - Ronaldo Alves, Brezilyalı futbolcu
1989 - Deniz Naki, Kürt asıllı Alman futbolcu
1989 - Zeynep Sever, 2009 Miss Belçika güzeli
1990 - Joe Corona, Amerikalı futbolcu
1990 - André Sousa, Portekizli futbolcu
1991 - Mitchel Musso, Amerikalı oyuncu
1991 - Riley Reid, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1992 - Douglas Booth, İngiliz oyuncu ve manken
1993 - DeAndre Yedlin, Amerikalı futbolcu
1994 - Luka Đorđević, Karadağlı millî futbolcu
1994 - Jordan Mickey, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1995 - Georgie Henley, İngiliz oyuncu
1995 - Sandro Ramírez, İspanyol futbolcu
1998 - Robert Capron, Amerikalı sinema oyuncusu
1999 - Claire Corlett, Kanadalı oyuncu, şarkıcı ve seslendirmendir
Ölümler
518 - I. Anastasius, Bizans İmparatoru (d. 430)
981 - Ramiro Garcés, Pamplona prensi ile ilk Viguera kralı (d. 945)
1386 - III. Leopold, Avusturya Dükü (d. 1351)
1441 - Jan van Eyck, Flaman ressam (d. 1395)
1654 - IV. Ferdinand, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1633)
1706 - Pierre Le Moyne d'Iberville Fransız-Kanadalı denizci ve kâşif (d. 1661)
1742 - John Oldmixon, İngiliz tarihçi (d. 1673)
1746 - V. Felipe, İspanya Kralı (d. 1683)
1747 - Giovanni Battista Bononcini, İtalyan barok bestecisi ve çellist (d. 1670)
1756 - Pieter Langendijk, Hollandalı oyun yazarı ve şair (d. 1683)
1766 - Jonathan Mayhew, Amerikalı Hristiyan din adamı (d. 1720)
1795 - Henry Seymour Conway, İngiliz general ve devlet adamı (d. 1721)
1797 - Edmund Burke, İngiliz filozof ve devlet adamı (d. 1729)
1828 - Gilbert Stuart, Amerikalı ressam (d. 1755)
1850 - Seyyid Ali Muhammed (Bab), İranlı din adamı ve Babilik inancının kurucusu (d. 1819)
1850 - Zachary Taylor, ABD'nin 12. Başkanı (d. 1784)
1856 - Amedeo Avogadro, İtalyan kimyager (d. 1776)
1871 - Alexander Keith Johnston, İskoç coğrafyacı (d. 1804)
1880 - Paul Broca, Fransız hekim, anatomist ve antropolog (d. 1824)
1882 - Ignacio Carrera Pinto, Şilili subay (d. 1848)
1912 - Ion Luca Caragiale, Alman senaryo, kısa öykü, şiir yazarı, tiyatro yöneticisi, siyaset yorumcusu ve gazeteci (d. 1852)
1932 - King Camp Gillette, Amerikalı mucit (tıraş bıçağını bulan) (d. 1855)
1938 - Benjamin N. Cardozo, ABD'li hukukçu ve yargıç (d. 1870)
1946 - Nevzat Tandoğan, Türk bürokrat (intihar) (d. 1894)
1961 - Whittaker Chambers, Amerikalı yazar ve editör (d. 1901)
1962 - Georges Bataille, Fransız yazar, sosyolog, antropolog ve filozof (d. 1897)
1967 - Eugen Fischer, Alman tıp, antropoloji ve öjenik profesörü (d. 1874)
1971 - Karl Ast, Estonyalı bir yazar ve politikacıydı (d. 1886)
1974 - Hilmi Soykut, Türk şair (d. 1906)
1974 - Earl Warren, Amerikalı bir politikacı ve hukukçuydu (d. 1891)
1980 - Vinícius de Moraes, Brezilyalı şair, söz yazarı, deneme yazarı ve oyun yazarı (d. 1913)
1985 - Charlotte, Lüksemburg Büyük Dükü IV. Willem ile Portekizli İnfanta Marie Anne'in kızıdır (d. 1896)
1990 - Reşit Gürzap, Türk oyuncu ve yönetmen (d. 1912)
1991 - Orhan Hançerlioğlu, Türk felsefeci ve yazar (d. 1916)
1993 - Metin Altıok, Türk şair ve ressam (d. 1940)
2002 - Gerald Campion, İngiliz oyuncu (d. 1921)
2002 - Rod Steiger, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
2004 - Isabel Sanford, Amerikalı bir sahne, sinema ve televizyon oyuncusu ve komedyen (d. 1917)
2006 - Mehmet Akan, Türk oyuncu, yönetmen, koreograf, folklorcu ve yazar (d. 1939)
2011 - Arvo Salo, Fin yazar, gazeteci ve politikacı (d. 1932)
2015 - Christian Audigier, Fransız moda tasarımcısı ve girişimci (d. 1958)
2015 - Suud el-Faysal, Suudi siyasetçi ve prens (d. 1940)
2015 - Tahsin Şahinkaya, Türk asker (d. 1925)
2016 - Norman Abbott, Amerikalı televizyon ve film yönetmeni (d. 1922)
2017 - Ilya Glazunov, Rus ressam (d. 1930)
2017 - Paquita Rico, İspanyol kadın şarkıcı ve oyuncu (d. 1929)
2018 - Peter Carington, Britanyalı siyasetçi (d. 1919)
2018 - Michel Tromont, Belçikalı siyasetçi (d. 1937)
2018 - Hans Günter Winkler, Alman at binicisi (d. 1926)
2019 - Hussaini Abdullahi, Nijeryalı üst düzey rütbeli eski asker ve siyasetçi (d. 1939)
2019 - Freddie Jones, İngiliz oyuncu (d. 1927)
2019 - Ross Perot, Amerikalı iş insanı (d. 1930)
2019 - Fernando de la Rúa, Arjantinli siyasetçi (d. 1937)
2019 - Rip Torn, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı ve tiyatro yönetmen (d. 1931)
2020 - Agustín Alezzo, Arjantinli tiyatro yönetmeni ve oyunculuk eğitmeni (d. 1935)
2020 - John Gerard Beattie, İskoç aktör ve komedyen (d. 1926)
2020 - Marlene Catzín Cih, Meksikalı siyasetçi (d. 1954)
2020 - Sahara Khatun, Bangladeşli kadın siyasetçi ve bakan (d. 1943)
2020 - Mohamed Kouradji, Cezayirli futbol hakemi (d. 1952)
2020 - Park Won-Soon, Güney Koreli siyasetçi, hukukçu ve aktivist (d. 1956)
2020 - Hafız Rahim, Singapurlu futbolcu (d. 1983)
2020 - Vladimir Maksimoviç Salkov, Rus-Ukraynalı profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1937)
2021 - Boris Andreyev, Eski bir Rus kozmonottur (d. 1940)
2021 - Þórunn Egilsdóttir, İzlandalı bir politikacıdır (d. 1964)
2021 - Geoff Makhubo, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1968)
2021 - Cihan Sedat, Mısırlı bir yazar, akademisyen, edebiyat eleştirmeni (d. 1933)
2022 - Tommy Jacobs, Amerikalı golfçü (d. 1935)
2022 - András Törőcsik, Macar eski futbolcudur (d. 1955)
Tatiller ve özel günler
Fırtına: Çarkdönümü Fırtınası (3 Gün)
0709
09 |
2150 | https://tr.wikipedia.org/wiki/10%20Temmuz | 10 Temmuz |
Olaylar
MÖ 48 - Dyrrhachium Muharebesi'nde; Gnaeus Pompeius Magnus, Jül Sezar'ı yenilgiye uğrattı.
1778 - Amerikan Devrimi: Fransa Kralı XVI. Louis, Büyük Britanya Krallığı'na savaş ilan etti.
1890 - Wyoming, Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. eyaleti oldu.
1894 - İstanbul'da 474 kişinin ölümüne sebep olan bir deprem meydana geldi.
1900 - Paris metrosu açıldı.
1910 - Cerrahpaşa Hastanesi kuruldu.
1913 - Kaliforniya'daki "Ölüm Vadisi"nde sıcaklık, 56.7 °C olarak ölçüldü. Bu, ABD'de ölçülmüş en yüksek sıcaklık derecesidir.
1921 - Yunan Ordusu'nun taarruzuyla, Kütahya-Eskişehir muharebeleri başladı.
1923 - İstanbul'da Harp Akademisi kuruldu.
1947 - Hindistan'ın ikiye ayrılmasıyla oluşan Pakistan'da Genel Valiliğe Muhammed Ali Cinnah getirildi.
1951 - Randy Turpin, Sugar Ray Robinson'ı yenerek orta siklet boks şampiyonu oldu.
1952 - Türkiye Gazeteciler Sendikası (TGS) kuruldu.
1961 - Galatasaray'lı millî futbolcu Metin Oktay, İtalya'nın Palermo futbol takımına 675.000 liraya transfer oldu.
1962 - Amerika Birleşik Devletleri, kıtalararası haberleşmeyi sağlayacak olan Telstar uydusunu uzaya gönderdi.
1971 - Fas Ordusu'nun bazı birlikleri, "Krallık Rejimi"ne karşı ihtilal girişiminde bulundu. Ülkede, cumhuriyet ilan edildi.
1977 - Ankara İsmetpaşa'da Necdet Adalı ve diğer sol görüşlü militanların gerçekleştirdikleri kahvehane baskınında 2 sağcı öldürüldü.
1973 - Bahama Adaları, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
1985 - Greenpeace gemisi "Rainbow Warrior", Fransız istihbarat teşkilatı DGSE tarafından Auckland Limanı'nda bombalanarak batırıldı.
1991 - Boris Yeltsin, Rusya Devlet Başkanı olarak göreve başladı.
1992 - Sosyalist Parti, Anayasa Mahkemesi tarafından kapatıldı.
1992 - Panamalı general Manuel Noriega, Miami, Florida'da yargılandı; uyuşturucu ticareti yapmak ve haraç toplamak suçlarından 40 yıl hapis cezasına çarptırıldı.
1996 - Türksat uydusu, Fransız Guyanası'ndan uzaya fırlatılarak geçici yörüngesine yerleşti.
2002 - Peter Paul Rubens'in Masumların Katli isimli tablosu, bir açık arttırmada 76,2 milyon dolara satıldı.
2020 - Ayasofya Camii, Danıştay tarafından cami statüsünde tekrar ibadete açıldı.
2021 - Arjantin, 28 yıl sonra Copa América’yı kazandı.
Doğumlar
1418 - Go-Hanazono, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 102. imparatorudur (ö. 1471)
1451 - III. James, İskoçya kralıdır (ö. 1488)
1509 - Jean Calvin, Fransız din reformcusu (ö. 1564)
1517 - Odet de Coligny, Fransız Kardinal (ö. 1571)
1592 - Pierre d'Hozier, Fransız tarihçi (ö. 1660)
1792 - George M. Dallas, Amerikalı siyasetçi ve diplomat (ö. 1864)
1830 - Camille Pissarro, Fransız ressam (ö. 1903)
1835 - Henryk Wieniawski, Polonyalı bir virtüöz kemancı, besteci ve pedagogdu (ö. 1880)
1856 - Nikola Tesla, Sırp asıllı Amerikalı fizikçi (ö. 1943)
1862 - Helene Schjerfbeck, Fin ressam (ö. 1946)
1867 - Maximilian von Baden, Alman şansölyesi (ö. 1929)
1871 - Marcel Proust, Fransız yazar (ö. 1922)
1875 - Dezső Pattantyús-Ábrahám, Macar politikacı (ö. 1973)
1883 - Johannes Albrecht Blaskowitz, Nazi Almanyası Generalobersti (ö. 1948)
1888 - Giorgio de Chirico, Yunan-İtalyan ressam (ö. 1978)
1895 - Carl Orff, Alman besteci (ö. 1982)
1902 - Kurt Alder, Alman kimyacı (ö. 1958)
1902 - Nicolás Guillén, Kübalı sosyalist, şair (ö. 1989)
1903 - Werner Best, Alman Nazi, hukukçu, polis şef (ö. 1989)
1905 - Wolfram Sievers, Alman Nazi Bereichsgeschäftsführer müdürü (ö. 1948)
1907 - Blind Boy Fuller, Amerikalı blues gitaristi ve şarkıcısıydı (ö. 1941)
1911 - Cootie Williams, Amerikalı caz, jump blues ve rhythm and blues trompetçisi (ö. 1985)
1913 - Salvador Espriu, Katalan şair, oyun yazarı ve romancı (ö. 1985)
1918 - James Aldridge, Avustralya-Britanyalı yazardır (ö. 2015)
1920 - Owen Chamberlain, Amerikalı fizikçi (ö. 2006)
1920 - Remo Gaspari, İtalyan siyasetçi (ö. 2011)
1921 - Jeff Donnell, Amerikalı film ve dizi oyuncusudur (ö. 1988)
1921 - Jake LaMotta, Amerikalı emekli profesyonel boksör, komedyen ve oyuncu (ö. 2017)
1922 - Stella Kübler, Yahudi asıllı Gestapo personeli (ö. 1994)
1923 - Şemsi Yastıman, Türk Halk Müziği sanatçısı (ö. 1994)
1925 - Mahathir Muhammed, Malezyalı doktor ve siyasetçi
1926 - Carleton Carpenter, Amerikalı aktör, sihirbaz, dansçı, söz yazarı ve romancı (ö. 2022)
1927 - Grigori Barenblatt, Rus matematikçi, akademisyen ve yazardır (ö. 2018)
1927 - David Dinkins, ABD'li siyasetçi (ö. 2020)
1928 - Bernard Buffet, Fransız ressam (ö. 2000)
1931 - Jerry Herman, Amerikalı besteci, söz yazarı ve müzisyen (ö. 2019)
1931 - Alice Munro, 2013 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'nü kazanan Kanadalı bir kısa öykü yazarıdır
1932 - Carlo Abate, İtalyan otomobil yarışçısı (ö. 2019)
1934 - Jerry Nelson, Amerikalı komedyen, oyuncu ve kukla sanatçısı (ö. 2012)
1938 - Paul Andreu, Fransız mimardır (ö. 2018)
1939 - Ahmet Taner Kışlalı, Türk siyaset bilimci (ö. 1999)
1940 - Raffaele Calabro, İtalyan din adamı (ö. 2017)
1941 - David G. Hartwell, Amerikalı eğitimci, yayıncı, eleştirmen ve bilimkurgu yazarı (ö. 2016)
1942 - Ronnie James Dio, Amerikalı müzisyen (ö. 2010)
1942 - Sixto Rodríguez, Amerikalı bir folk müzisyenidir
1943 - Arthur Ashe, Amerikalı tenisçi (ö. 1993)
1943 - Sema Özcan, Türk oyuncu
1945 - Ron Glas, Amerikan oyuncu (ö. 2016)
1948 - Ali Haydar Öner, Türk bürokrat ve siyasetçi (ö. 2018)
1950 - Prokopis Pavlopulos, Yunan hukukçu, akademisyen ve Yunanistan'ın 7. Cumhurbaşkanı
1954 - Neil Tennant, İngiliz müzisyen
1956 - Mehmet Serhat Karadağ, Türk güreşçi ve antrenör
1956 - Tom McClintock, Amerikalı politikacı
1957 - Barbaros Şansal, Türk moda tasarımcısı
1958 - Fiona Shaw, İrlandalı aktris, tiyatro ve opera yönetmeni
1959 - Sandy West, Amerikalı müzisyen, şarkıcı, söz yazarı ve bateristtir (ö. 2006)
1960 - Seth Godin, Amerikalı yazar
1961 - Jacky Cheung, Hong Konglu şarkıcı ve aktör
1967 - Rebekah Del Rio, Amerikalı şarkıcı-şarkı yazarıdır
1969 - Gale Harold, Amerikalı aktör
1970 - Jason Orange, İngiliz şarkıcı-söz yazarı, dansçı ve bazen aktör
1970 - John Simm, İngiliz oyuncu
1970 - Helen Sjöholm, İsveçli şarkıcı, aktris ve müzikal tiyatro performansçısı
1971 - Erika Jayne, Amerikalı şarkıcı, televizyon kişiliği ve oyuncu
1972 - Peter Serafinowicz, İngiliz oyuncu, komedyen, yönetmen ve senarist
1972 - Sofia Vergara, Kolombiyalı aktris
1973 - Hiromasa Yonebayashi, Japon animatör ve yönetmen
1974 - Chiwetel Ejiofor, İngiliz aktör
1974 - Zeynep Gülmez, Türk tiyatrocu ve sinema oyuncusu
1975 - Stefán Karl Stefánsson, İzlandalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2018)
1976 - Edmílson Gomes, İtalyan asıllı Brezilyalı futbolcu
1976 - Ludovic Giuly, Fransız futbolcu
1976 - Adrian Grenier, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve müzisyen
1976 - Şafak Pavey, Türk diplomat ve siyasetçi
1977 - Sinan Tuzcu, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1979 - Gong Yoo, Güney Koreli oyuncu
1980 - Han Eun-jung, Güney Koreli aktris
1980 - Claudia Leitte, Brezilyalı şarkıcı
1980 - Jessica Simpson, Amerikalı şarkıcı
1981 - Ramazan Döne, Türk hentbol oyuncusu
1981 - Aleksandar Tunchev, Bulgar futbolcu
1982 - Leila Alaoui, Faslı-Fransız fotoğrafçı ve video sanatçısı (ö. 2016)
1983 - Kim Hee-chul, Güney Koreli şarkıcı, oyuncu, besteci ve sunucu
1983 - Gülşifte Ferahani, İranlı sinema oyuncusu, aktivist ve şarkıcı
1983 - Barış Pehlivan, Türk gazeteci ve yazar
1983 - MakSim, Rus şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
1984 - Saori Arita, Japon voleybolcu
1984 - Michaël Chrétien Basser, Fransız asıllı Faslı millî futbolcu
1984 - Mark González, Şilili futbolcu
1984 - Lawrence Olum, Kenyalı futbolcu
1985 - Mario Gómez, Alman futbolcu
1986 - Wyatt Russell, Amerikalı oyuncu
1989 - Alan Carvalho, Brezilyalı futbolcu
1989 - İsmail Köybaşı, Türk futbolcu
1989 - Carlos Zambrano, Perulu millî futbolcu
1990 - Ciara Everard, İrlandalı atlet
1990 - Emily Skeggs, Amerikalı aktris ve şarkıcı
1990 - Ali Şaşal Vural, Türk kaleci
1990 - Emilijus Zubas, Litvanyalı millî futbolcu
1991 - Kim Cesarion, İsveçli şarkıcı
1993 - Perrie Edwards, İngiliz müzisyen ve Little Mix'in üyesi
1995 - Ada Hegerberg, Norveçli futbolcu
2001 - Isabela Merced, Amerikalı aktris ve şarkıcı
Ölümler
138 - Hadrianus, Roma İmparatoru (d. 76)
649 - Li Shimin, 626-649 yılları arasında Çin imparatoru (d. 599)
831 - Zübeyde bint Cafer, Abbasi halifelerinden Hârûnürreşîd’in hanımı, Emîn’in annesi
983 - VII. Benedictus, Katolik Kilisesi'nin Ekim 974 tarihinden ölümüne kadar Papa'sı
1099 - El Cid (Rodrigo Díaz de Vivar), Kastilyalı asil, komutan ve diplomat (d. 1040)
1103 - I. Erik, kardeşi I. Olaf'ı takiben 1095 yılında Danimarka Kralı olmuştur (d. 1060)
1226 - Zahir, Abbasi halifelerinin otuzbeşincisi (d. 1176)
1453 - Çandarlı Halil Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazam (d. ?)
1559 - II. Henri, 31 Mart 1547'den ölümüne kadar Fransa Kralı. I. François'un ikinci oğlu (d. 1519)
1561 - Rüstem Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Sadrazam (d. 1500)
1601 - Damat İbrahim Paşa, Osmanlı devlet adamı
1621 - Charles Bonaventure de Longueval, Kutsal Roma İmparatorluğu için savaşan bir askeri komutandı (d. 1571)
1851 - Louis-Jacques-Mandé Daguerre, Fransız sanatçı ve kimyager (d. 1787)
1884 - Paul Morphy, Amerikalı satranç oyuncusu (d. 1837)
1910 - Johann Gottfried Galle, Alman astronom (d. 1812)
1915 - Vaja Pşavela, Gürcü yazar ve şair (d. 1861)
1936 - Rafael de Nogales Méndez, Venezuelalı asker ve yazar (d. 1879)
1941 - Jelly Roll Morton, Amerikan besteci, grup lideri, arjantör, caz ve Ragtime piyanisti (d. 1890)
1944 - Lucien Pissarro, İngiliz manzara ressamı, grafiker, ahşap oymacısı, sanatsal kitap tasarımcısı ve baskıcısı (d. 1863)
1970 - Bjarni Benediktsson, İzlandalı siyasetçi (d. 1908)
1975 - Nurettin Topçu, Türk yazar, akademisyen ve fikir adamı (d. 1909)
1977 - Şükrü Gülesin, Türk futbolcu ve spor yazarı (d. 1922)
1979 - Arthur Fiedler, Amerikalı orkestra yönetmeni (d. 1894)
1982 - Ziya Keskiner, Türk tiyatro oyuncusu ve yönetmen (d. 1910)
1985 - Fernando Pereira, Portekiz kökenli serbest Hollandalı fotoğrafçı (d. 1950)
1989 - Mel Blanc, Amerikalı animatör, komedyen, oyuncu ve yapımcı (d. 1908)
1992 - Cevdet Kudret, Türk yazar ve edebiyat tarihçisi (d. 1907)
1994 - Şemsi Yastıman, Türk Halk Müziği sanatçısı (d. 1923)
1995 - Mehmet Ali Aybar, Türk siyasetçi ve yazar (d. 1908)
1996 - Hamiyet Yüceses, Türk ses sanatçısı (d. 1916)
2006 - Şamil Basayev, Çeçen lider (d. 1965)
2013 - Ali İsmail Korkmaz, Türk öğrenci (Gezi Parkı protestolarında hayatını kaybeden) (d. 1994)
2013 - Kemal Güven, Türk hukukçu ve siyasetçi (d. 1921)
2015 - Ömer Şerif, Lübnan asıllı Mısırlı sinema oyuncusu (d. 1932)
2016 - Ebu Ömer eş-Şişani, Irak ve Şam İslam Devleti'nin liderlerinden biri ve askeri komutanı olan Çeçen militan (d. 1986)
2016 - Atilla Manizade, Türk opera sanatçısı (d. 1934)
2017 - Peter Härtling, Alman yazar, şair, yayıncı ve gazeteci (d. 1933)
2017 - Eugene Koffi Kouame, Fildişi Sahilli futbolcu (d. 1988)
2017 - Isabelle Sadoyan, Ermeni asıllı Fransız oyuncu (d. 1928)
2018 - Carlo Benetton, İtalyan bilyoner iş insanı (d. 1943)
2018 - Jan Henry T. Olsen, Norveçli siyasetçi (d. 1956)
2018 - Darryl Rogers, Eski Amerikan futbolcusu ve antrenörü (d. 1935)
2019 - Paulo Henrique Amorim, Brezilyalı gazeteci (d. 1942)
2019 - Valentina Cortese, İtalyan oyuncu (d. 1923)
2019 - Denise Nickerson, Amerikalı oyuncu (d. 1957)
2019 - Albert Shepherd, İngiliz oyuncu (d. 1936)
2020 - Jack Charlton, İngiliz futbolcu (d. 1935)
2020 - Corra Dirksen, Güney Afrikalı ragbi birliği oyuncusu (d. 1938)
2020 - Ghaida Kambash, Iraklı kadın siyasetçi (d. 1974)
2020 - Cosmas Magaya, Zimbabwe mbira müzisyeni (d. 1953)
2020 - Paik Sun-yup, Güney Koreli asker (d. 1920)
2020 - Lara Victoria van Ruijven, Hollandalı kısa pist sürat patencisi (d. 1992)
2020 - Olga Tass, Macar jimnastikçi (d. 1929)
2021 - Esther Béjarano, Alman şarkıcı, müzisyen ve aktivist (d. 1924)
2021 - Jean-Michel Dubernard, Fransız hekim ve siyasetçi (d. 1941)
2021 - Travis Fulton, Amerikalı karma dövüş sporcusu ve profesyonel boksör (d. 1977)
2022 - Enver Çingizoğlu, Azerbaycanlı tarihçi, etnolog ve soy bilimci (d. 1962)
Tatiller ve özel günler
Dünya Hukuk Günü
Fırtına: Bevarih Rüzgarlarının Sonu
0710
10 |
2151 | https://tr.wikipedia.org/wiki/11%20Temmuz | 11 Temmuz |
Olaylar
1302 - Altın Mahmuzlar Savaşı'nda Flandre şehirleri etrafındaki "Koalisyon Ordusu", Fransa Krallığı Ordusu'nu yenilgiye uğrattı.
1346 - IV. Karl, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na Kral olarak seçildi.
1740 - Pogrom: Yahudiler, "Küçük Rusya"dan (bugünkü Ukrayna) sürüldüler.
1789 - Fransız devrimci Lafayette, "İnsan ve Yurttaş Hakları Bildirisi"ni Devrimci Millî Meclis'e sundu.
1859 - Charles Dickens'ın İki Şehrin Hikayesi adlı romanı yayımlandı.
1895 - Auguste ve Louis Lumière kardeşler, film teknolojilerini bilim adamlarına tanıttılar.
1929 - Of ve Sürmene çevresinde sel ve heyelan felaketi; 700 kişi boğuldu, 3500 kişi açıkta kaldı.
1933 - Sümerbank, resmen faaliyete geçti.
1960 - Harper Lee'nin Bülbülü Öldürmek adlı romanı ilk baskısını yaptı.
1960 - İdam cezasında yaş haddi kaldırıldı.
1962 - Atlantik ötesine ilk kez uydu aracılığıyla televizyon yayını gerçekleştirildi.
1967 - Tuborg, Türkiye'de bira üretimine başladı.
1971 - Sabahattin Eyüboğlu, İsviçre asıllı piyanist Magdi Rufer, edebiyatçı Azra Erhat ile Vedat Günyol ve Yaşar Kemal’in eşi Tilda Gökçeli gözaltına alındılar.
1971 - Şili, bakır madenlerini millileştirdi.
1975 - Eski Çin’in başkenti Şian’da, 2000 yıl öncesine ait, kilden yapılmış, gerçek boyutlarda ve savaş donanımlı 6000 kişilik bir ordu bulundu. Toprak Askerler'in hiçbirinin diğerine benzememesi şaşkınlık yarattı.
1979 - Abdi İpekçi cinayetinin katil zanlısı, Mehmet Ali Ağca ve Yavuz Çaylan yakalandı.
1980 - Ordu’nun Fatsa ilçesine yüzlerce asker ve polis “nokta operasyonu” düzenledi, sokağa çıkma yasağı ilan edildi ve bütün evler arandı. Sol görüşlü bağımsız Belediye Başkanı Fikri Sönmez de dahil olmak üzere 300 kişi gözaltına alındı. İçişleri Bakanı, Başkan Sönmez'i görevden aldı.
1982 - İtalya, İspanya'da düzenlenen Dünya Kupası'nda, Batı Almanya'yı 3-1 yenerek FIFA Dünya Kupası'nı üçüncü kez kazandı.
1984 - Özel dershanelerin yeniden kurulması yasalaştı.
1991 - Halkın Emek Partisi Diyarbakır İl Başkanı Vedat Aydın’ın cenazesinde, halkın üzerine ateş açılmasını protesto eden Nusaybin, Lice ve Bismil esnafı, kepenk kapattı.
1992 - İzmir'in 3. devlet üniversitesi olan, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) kuruldu.
1992 - Kapatılan Sosyalist Parti yerine, İşçi Partisi kuruldu.
1994 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı, PKK eylemlerini gerekçe göstererek er ve erbaşların terhislerini 4 ay erteledi.
1995 - Bosna Soykırımı: Ratko Mladiç komutasındaki Sırp ordusu, Bosna-Hersek'teki Srebrenitza Bölgesi'nde, toplamda yaklaşık 8000 Boşnak'ın öldürüldüğü Srebrenitza Katliamı'na başladı.
2010 - İspanya, Güney Afrika Cumhuriyeti'nde düzenlenen Dünya Kupası'nda, Hollanda'yı 1-0 yenerek ilk kez FIFA Dünya Kupası sahibi oldu.
Doğumlar
154 - Bardesanes, Geç antik çağ'da yaşamış Süryani filozof ve gnostik (ö. 222)
1274 - I. Roibert, İskoçya kralı (ö. 1329)
1561 - Luis de Góngora, İspanyol Barok lirik şairi (ö. 1627)
1655 - Sarah Solart, Salem cadı mahkemeleri sırasında suçlanan ilk kadınlardan biri (ö. 1692)
1657 - I. Friedrich, Prusya Kralı (ö. 1713)
1754 - Thomas Bowdler, İngiliz hekim, hayırsever, edebiyatçı ve yayıncı (ö. 1825)
1767 - John Quincy Adams, Amerikalı politikacı ve ABD'nin 6. Başkanı (ö. 1848)
1770 - Ludwig von Westphalen, Prusyalı aristokrat (ö. 1842)
1818 - William Edward Forster, İngiliz siyaset adamı (ö. 1886)
1819 - Susan Bogert Warner, Amerikalı yazar (ö. 1885)
1832 - Harilaos Trikupis, Yunan devlet adamı ve Yunanistan'ın yedi defa Başbakanı (ö. 1896)
1834 - James Abbott McNeill Whistler, ABD doğumlu, Büyük Britanya kökenli ressam (ö. 1903)
1836 - Antônio Carlos Gomes, Brezilyalı romantik edebiyatın en meşhur klasik batı müziği bestecisi (ö. 1896)
1888 - Carl Schmitt, Alman anayasa hukukçusuydu (ö. 1985)
1892 - Thomas Mitchell, Amerikalı aktör ve yazardı (ö. 1962)
1899 - E. B. White, Amerikalı yazar (ö. 1985)
1903 - Rudolf Abel, Sovyet istihbarat subayıdır (ö. 1971)
1911 - Erna Flegel, II. Dünya Savaşı sırasında Alman hemşire (ö. 2006)
1913 - Cordwainer Smith, ABD'li yazar (ö. 1966)
1916 - Aleksandr Prohorov, Sovyet fizikçi (ö. 2002)
1916 - Gough Whitlam, Avustralyalı politikacı ve avukattır (ö. 2014)
1918 - Venetia Burney, Plüton adını öneren kişidir (ö. 2009)
1920 - Yul Brynner, Amerikalı sinema oyuncusu ve Oscar ödülü sahibi (ö. 1985)
1920 - Zecharia Sitchin, Azeri asıllı ABD'li gazeteci ve yazardır (ö. 2010)
1927 - Theodore Maiman, Amerikalı fizikçi (ö. 2007)
1929 - David Kelly, İrlandalı aktör (ö. 2012)
1930 - Harold Bloom, Amerikalı eleştirmen (ö. 2019)
1931 - Tab Hunter, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve yazardır (ö. 2018)
1931 - Dave Toschi, Amerikalı dedektif (ö. 2018)
1932 - Hans van Manen, Hollandalı balet, koreograf ve fotoğrafçı
1934 - Giorgio Armani, İtalyan moda tasarımcısı
1941 - Anne-Marie Nielsen, Danimarkalı hentbolcu ve hentbol antrenörü
1943 - Howard Gardner, Amerikan psikolog
1943 - Tomasz Stańko, Polonyalı trompetçi ve besteci (ö. 2018)
1945 - İbrahim Ömer Madra, Türk yazar ve radyo programcısı
1950 - Bonnie Pointer, Amerikalı şarkıcı (ö. 2020)
1951 - Walter Meeuws, Belçikalı teknik direktör ve eski futbolcu
1952 - Bill Barber, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu ve koç
1952 - Stephen Lang, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1953 - Leon Spinks, Amerikalı profesyonel bir boksördür (ö. 2021)
1955 - Yuriy Sedıh, Ukrayna asıllı SSCB'li eski çekiç atmacı
1956 - Sela Ward, Amerikalı oyuncudur
1957 - Peter Murphy, İngiliz rock şarkıcısı
1958 - Hugo Sanchez, Meksikalı eski futbolcu ve teknik direktör
1959 - Tevfik Lav, Türk teknik direktör (ö. 2004)
1959 - Richie Sambora, Amerikalı şarkı sözü yazarı ve Bon Jovi grubunun gitaristi
1959 - Suzanne Vega, Amerikalı müzisyen
1960 - Meral Onat, Türk karikatür sanatçısı
1963 - Lisa Rinna, Amerikalı televizyon sunucusu ve oyuncudur
1964 - Menderes Türel, Türk siyasetçi
1965 - Ernesto Hoost, Surinam asıllı Hollandalı K-1 Dünya Grand Prix Kick boks şampiyonu
1966 - Kentaro Miura, Japan manga yazarı (ö. 2021)
1967 - Jhumpa Lahiri, Hint-Amerikalı roman ve öykü yazarı
1968 - Erdinç Sözer, Türk teknik direktör ve eski futbolcu
1971 - Leisha Hailey, Amerikalı sinema oyuncusu
1972 - Michael Rosenbaum, Amerikalı oyuncu
1974 - Lil Kim, Amerikalı rap müzik sanatçısı ve oyuncu
1974 - Andre Ooijer, Hollandalı millî futbolcu
1975 - Rubén Baraja, İspanyol eski futbolcudur
1976 - Lil' Kim, Amerikalı rap müzik sanatçısı ve oyuncudur
1978 - Ahu Yağtu, Türk oyuncu ve model
1979 - Ahmed Salah Hüsnü, Mısırlı millî futbolcu
1979 - Raio Piiroja, Estonya millî futbol takımı futbolcusudur
1980 - Tyson Kidd, Kanadalı profesyonel güreşçi
1980 - İsmail Saymaz, Türk gazeteci ve yazar
1983 - Mehmet Al, Türk futbolcu
1983 - Engin Baytar, Türk futbolcu
1983 - Peter Cincotti, Amerikan şarkıcı, şarkıyazarı ve piyanist
1983 - Elrio van Heerden, Güney Afrikalı millî futbolcu
1984 - Tanith Belbin, Amerikalı buz patenci
1984 - Martin Lanig, Alman emekli futbolcu
1984 - Rachael Taylor, Avustralyalı oyuncu
1985 - Orestis Karnezis, Yunan futbolcudur
1986 - Raúl García, İspanyol millî futbolcudur
1986 - Yoann Gourcuff, Fransız millî futbolcu
1986 - Ethem Sarısülük, Türk kaynak işçisi (ö. 2013)
1987 - Alma Terzic, Boşnak dizi ve sinema oyuncusu
1988 - Étienne Capoue, Fransız futbolcu
1989 - David Henrie, Amerikalı oyuncu
1989 - Tobias Sana, İsveçli futbolcudur
1990 - Caroline Wozniacki, Danimarkalı profesyonel tenis oyuncusu
1992 - Muhammed Elneni, Mısırlı millî futbolcu
1994 - Nina Nesbitt, İskoç şarkıcı, söz yazarı ve gitarist
1994 - Lucas Ocampos, Arjantinli millî futbolcudur
2002 - Amad Diallo, Fildişili milli profesyonel futbolcudur
Ölümler
155 - I. Pius, Papa (d. ?)
472 - Anthemius, Batı Roma İmparatorluğu tahtına çıkmış Romalı general (d. 420)
969 - Olga, Kiev Knezliği'nden oğlu Sviatoslav için (945-960) bir naipti (d. 890)
1174 - I. Amalrik, Kudüs Kralı 1162–1174 arasında ve daha önce Yafa ve Aşkelon kontu (d. 1136)
1382 - Nicole Oresme, Piskopos ve filozof (d. 1323)
1581 - Peder Skram, Danimarkalı senatör ve denizci (d. 1503)
1593 - Giuseppe Arcimboldo, İtalyan ressam, mimar, sahne tasarımcısı, mühendis ve sanat danışmanı (d. 1527)
1599 - Chosokabe Motochika, Japonya'da, Sengoku döneminde yaşamış bir daimyo (d. 1538)
1763 - Peter Forsskål, İsveçli kâşif, oryantalist ve doğa bilimci (d. 1732)
1793 - Jacques Cathelineau, Devrim sırasında Vendée isyanı lideri (d. 1759)
1844 - Yevgeni Baratınski, Rus şair (d. 1800)
1845 - Johann Wilhelm Meigen, bir Alman entomologdur (d. 1764)
1892 - Ravachol, Fransız anarşist (d. 1859)
1905 - Muhammed Abduh, Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu (d. 1849)
1906 - Heinrich Gelzer, Alman klasik filolog, eski çağ tarihçisi ve Bizantolog (d. 1847)
1937 - George Gershwin, Amerikalı besteci (d. 1898)
1939 - Stiliyan Kovaçev, Bulgar asker (d. 1860)
1941 - Arthur Evans, İngiliz arkeolog (d. 1851)
1957 - III. Ağa Han, Şiiliğin Nizari İsmaili tarikatının imamı (d. 1877)
1963 - Tevfik Sağlam, Türk bilim insanı ve askeri hekim (İstanbul Üniversitesi Rektörlerinden ve Verem Savaş Derneği Başkanlarından) (d. 1882)
1973 - Walter Krüger, Saksonya Krallığı'nın subayı ve Nazi Almanyası'nın generali (d. 1892)
1974 - Par Lagerkvist, İsveçli romancı ve 1951 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1891)
1978 - Bedrettin Cömert, Türk eleştirmen ve çevirmen (d. 1940)
1989 - Laurence Olivier, İngiliz oyuncu (d. 1907)
2005 - Kenan Onuk, Türk spor yazarı ve NTV Spor Yayınları Koordinatörü (d. 1954)
2008 - Michael DeBakey, Amerikalı kalp cerrahı (d. 1908)
2015 - Patricia Crone, Danimarkalı-Amerikalı yazar, tarihçi ve oryantalist (d. 1945)
2015 - Satoru Iwata, Japon oyun programcısı ve Nintendo'nun dördüncü başkanı ve CEO'su olan iş insanı (d. 1959)
2017 - Jean-Claude Fignolé, Haitili yazar (d. 1941)
2017 - Fikret Hakan, Türk oyuncu (d. 1934)
2017 - Éva Schubert, Macar oyuncu (d. 1931)
2018 - Ji Chunhua, Çinli aksiyon-dövüş filmleri oyuncusu, dövüş sanatçısı ve koreograf (d. 1961)
2018 - Doğan Hakyemez, Türk basketbolcu ve basketbol menajeri (ö. 1950)
2018 - Mai Tai Sing, Çin asıllı Amerikalı oyuncu, dansçı ve iş insanı (d. 1923)
2019 - Brendan Grace, İrlandalı oyuncu, komedyen ve şarkıcı (d. 1951)
2020 - Jyotsna Bhatt, Hint seramik ve çömlek sanatçısı (d. 1940)
2020 - Gabriella Tucci, İtalyan opera sanatçısı (d. 1929)
2021 - Dave Dunmore, İngiliz eski profesyonel futbolcu (d. 1934)
2021 - Charlie Gallagher, İskoç asıllı İrlandalı millî futbolcu (d. 1940)
2021 - Charlie Robinson, Amerikalı siyahi oyuncu ve yönetmen (d. 1945)
2021 - Renée Simonot, Fransız aktris ve dublaj sanatçısı (d. 1911)
2022 - José Guirao, İspanyol siyasetçi, müzeci ve sanat uzmanı (d. 1959)
2022 - Erik Hornung, Alman Mısırbilimci (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Dünya Nüfus Günü
0711
11 |
2152 | https://tr.wikipedia.org/wiki/12%20Temmuz | 12 Temmuz |
Olaylar
1191 - Üçüncü Haçlı Seferi: Selahaddin Eyyubi'ye bağlı birlikler, Akka Kalesi'ni kuşatan II. Filip'in Ordusu'na, ikinci sene sonunda teslim oldular.
1521 - Türk Ordusu Zemun'a girdi (Zemun Kuşatması).
1806 - 16 Alman Prenslik Devleti, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'ndan ayrılarak Ren Konfederasyonu'nu kurdu. Konfederasyon, Ren Birliği'nin yeniden canlandırılmış versiyonu idi.
1878 - Osmanlı İmparatorluğu, Kıbrıs adasının yönetimini 4 Haziran 1878'de imzalanan Kıbrıs Sözleşmesi ile Birleşik Krallık'a devretmesinin ardından, Ada'ya ilk Birleşik Krallık bayrağı, bugün Lefkoşa burçlarına çekildi.
1918 - I. Dünya Savaşı sırasında Salyan Muharebesi gerçekleşti. Kura nehri Osmanlı ordusu tarafından kontrol altına alındı.
1923 - İstiklâl Marşı için Ali Rifat Bey'in bestelediği eser seçildi. Bu marş, 7 yıl okunduktan sonra, 1930'da Zeki Bey'in bestesiyle değiştirildi.
1932 - Türk Dil Kurumu kuruldu.
1933 - ABD Kongresi, asgari ücreti belirledi: Saat başına 33 cent.
1935 - Romanya Krallığı'nda, antikomünist faaliyetler çerçevesinde Romanya Komünist Partisi liderleri tutuklandı. Bu kişiler daha sonra 1936 Craiova Duruşması olarak bilinen siyasi duruşmada yargılandılar.
1936 - Berlin Olimpiyatları'nda Türkiye'ye ilk olimpiyat madalyasını, güreşte 71 kiloda üçüncü olan Ahmet Kireççi (Mersinli Ahmet) getirdi.
1944 - İstanbul Yüksek Mühendis Okulu, yeniden düzenlenerek İstanbul Teknik Üniversitesi haline getirildi. Teknik Üniversite; İnşaat, Mimarlık, Makina ve Elektrik Fakülteleri olmak üzere dört fakülteye ayrıldı.
1946 - Irak'ın Kerkük Şehrinde Türklere karşı yapılan Gavurbağı Katliamı
1947 - Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye arasında askeri ve ekonomik yardımı öngören ilk ikili anlaşma imzalandı.
1948 - Ruhi Sarıalp, Londra Olimpiyatları’nda üç adım atlamada üçüncü oldu.
1950 - René Pleven, Fransa Başbakanı oldu.
1951 - İstanbul Sultanahmet Adliye Sarayı’nın temeli atıldı.
1958 - Kıbrıs'ta olaylar tırmanıyor. Beş Kıbrıslı Türk, pusuya düşürülerek öldürüldü.
1960 - Celâl Bayar, vatana ihanet suçuyla Yüce Divan'a sevk edildi.
1962 - The Rolling Stones topluluğu, ilk konserlerini Londra'da "Marquee Club"de verdiler.
1967 - Newark'ta (New Jersey) altı gün sürecek olan ırkçı ayaklanmalar başladı. Olaylar sırasında 27 kişi hayatını kaybetti.
1973 - Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk, Orman Suçları Affı Kanunu’nu veto etti.
1977 - Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu Genel Başkanı Halil Tunç: “Milliyetçi Cephe (MC) Hükümeti kurulur ve güvenoyu alırsa genel greve gideriz” dedi.
1987 - Türkiye'de anayasa değişikliği için yapılacak halk oylamasında kullanılacak seçmen kütüklerinin belirlenmesi amacıyla tüm yurtta sokağa çıkma yasağı uygulandı.
1991 - İstanbul’un üç ayrı yerinde yapılan Polis baskınlarında Dev-Sol üyesi 10 kişi öldürüldü. Örgütün eski yöneticilerinden Paşa Güven de aynı gün Paris'te öldürüldü.
1993 - Hülya Avşar, "Berlin in Berlin" filmindeki rolüyle Moskova Film Festivali’nde, “En İyi Kadın Oyuncu Ödülü”nü aldı.
1993 - Japonya'nın Hokkaido adası açıklarında meydana gelen ve Richter ölçeğine göre 7,7 şiddetindeki deprem, 230 kişinin ölümüne neden oldu.
1993 - Türkiye güzeli Arzum Onan, Avrupa güzeli seçildi.
1994 - Kapatılan Demokrasi Partisi’nin eski Milletvekilleri, Selim Sadak ile Sedat Yurtdaş tutuklandı.
1997 - Mesut Yılmaz Başbakanlığındaki 55. Hükümet güvenoyu aldı. Anasol-D olarak anılan Koalisyon Hükûmeti; ANAP, DSP, Demokrat Türkiye Partisi (DTP) ve 1 bağımsız üyeden oluşuyordu.
2000 - ANAP Genel Başkanı Mesut Yılmaz, Avrupa Birliği’nden sorumlu Başbakan Yardımcısı olarak Kabine'ye girdi.
2002 - Faslı askerlerin, Akdeniz'de yerleşimin olmadığı İspanya'ya ait küçük bir adacığa çıkarak Fas bayrağı dikmesi, İspanya ve AB tarafından protesto edildi.
2004 - Pedro Santana Lopes, Portekiz Başbakanı oldu.
2006 - Hizbullah'ın kuzey İsrail topraklarına füze saldırılarında bulunması ve 8 İsrail askerini öldürüp 2 tanesini de esir alması, 2006 İsrail-Lübnan Krizi'ni başlattı.
2010 - İstanbul Voleybol Kulübü kuruldu.
2016 - Hürkuş, Avrupa'dan sertifika alan ilk Türk uçağı oldu.
2018 - Suriye Ordusu, hükûmet karşıtı gösterilerin başladığı ilk yer olan Dera'yı yeniden ele geçirdi.
Doğumlar
MÖ 100 - Julius Caesar, Roma İmparatoru (ö. MÖ 44)
1394 - Ashikaga Yoshinori, Ashikaga şogunluğunun altıncı şogunudur (ö. 1441)
1675 - Evaristo Abaco, İtalyan besteci (ö. 1742)
1730 - Anna Barbara Reinhart, İsviçreli matematikçi (ö. 1796)
1813 - Francisque Bouillier, Fransız filozof (ö. 1899)
1817 - Henry David Thoreau, Amerikalı yazar (ö. 1862)
1824 - Eugène Boudin, Fransız ressam (ö. 1898)
1828 - Nikolay Çernişevski, Rus düşünür (ö. 1889)
1849 - William Osler, Kanadalı hekim (ö. 1919)
1852 - Hipólito Yrigoyen, Arjantinli devlet adamı (ö. 1933)
1854 - George Eastman, Amerikalı mucit, sanayici ve Eastman Kodak firmasının kurucusu (ö. 1932)
1861 - Anton Arenski, Rus besteci (ö. 1906)
1863 - Albert Calmette, Fransız doktor, bakteriyolog ve immünolog (ö. 1933)
1863 - Paul Drude, Alman fizikçi (ö. 1906)
1870 - II. Louis, 30. Monako prensi ve Valentinois Dükü (ö. 1949)
1872 - Emil Hácha, Çek avukat (ö. 1945)
1880 - Tod Browning, Amerikan bir senarist ve film yapımcısıydı (ö. 1962)
1884 - Amedeo Modigliani, İtalyan ressam ve heykeltıraş (ö. 1920)
1884 - Louis B. Mayer, Amerikalı film yapımcısı (ö. 1957)
1891 - Halit Fahri Ozansoy, Türk şair, gazeteci, oyun yazarı ve öğretmen (ö. 1971)
1895 - Kirsten Malfrid Flagstad, Norveçli opera sanatçısı (ö. 1962)
1895 - Buckminster Fuller, Amerikalı felsefeci, mühendis, mimar, şair, yazar ve mucit (ö. 1983)
1895 - Oscar Hammerstein II, Amerikalı bir söz yazarı, libretto yazarı, tiyatro yapımcısı (ö. 1960)
1902 - Günther Anders, Alman filozof, gazeteci ve şair (ö. 1992)
1904 - Pablo Neruda, Şilili şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1973)
1908 - Milton Berle, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 2002)
1908 - Alain Cuny, Fransız oyuncu (ö. 1994)
1909 - Fritz Leonhardt, Alman inşaat mühendisi (ö. 1999)
1913 - Willis Eugene Lamb, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2008)
1916 - Lyudmila Pavliçenko, Sovyet keskin nişancı (ö. 1974)
1917 - Andrew Wyeth, Amerikalı görsel sanatçı (ö. 2009)
1920 - Beah Richards, Amerikalı bir sahne, sinema ve televizyon oyuncusuydu (ö. 2000)
1923 - James E. Gunn, Amerikalı bilimkurgu yazarı, eleştirmen ve İngilizce profesörü (ö. 2020)
1924 - Eve Branson, İngiliz dansçı, hayırsever ve çocuk hakları aktivisti (ö. 2021)
1925 - Yasushi Akutagawa, Japon besteci ve aynı zamanda bir orkestra şefiydi (ö. 1989)
1928 - Elias James Corey, Amerikalı organik kimyacı
1930 - Ruth Drexel, Alman oyuncu, tiyatro sanatçısı ve yönetmen (ö. 2009)
1934 - Van Cliburn, Amerikalı piyanist (ö. 2013)
1935 - Satoshi Omura, Japon biyokimyacı
1936 - Jan Němec, Çek film yönetmeni ve senarist (ö. 2016)
1937 - Bill Cosby, Amerikalı komedyen
1937 - Lionel Jospin, Fransız siyasetçi
1938 - Ronny Greetje Bierman, Hollanda asıllı Alman film ve televizyon oyuncusu (ö. 1984)
1940 - Mehmet Akif İnan, Türk şair, yazar, araştırmacı ve öğretmen (ö. 2000)
1946 - Jens Beutel, Alman siyasetçi ve satranç oyuncusu (ö. 2019)
1947 - Aslan Tkhakushinov, Adigey Cumhuriyeti'nin 3. Devlet Başkanı
1948 - Benjamin Burtt, dört kez Akademi Ödülü kazanmış ses tasarımcısı
1948 - Richard Simmons, Amerikalı fitness ünlüsü
1951 - Brian Grazer, Oscar ve Emmy ödüllü Amerikalı film ve televizyon yapımcısıdır
1951 - Cheryl Ladd, Amerikalı sinema oyuncusu
1951 - Jamey Sheridan, Amerikalı oyuncudur
1952 - Irina Bokova, Bulgar politikacı ve UNESCO'nun eski Genel Direktörü
1954 - Eric Adams, Manowar isimli heavy metal grubunun vokalisti
1954 - Wolfgang Dremmler, Alman millî futbolcudur
1955 - Timothy Garton Ash, İngiliz tarihçi, yazar ve yorumcudur
1955 - Jimmy LaFave, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve folk müzisyenidir (ö. 2017)
1956 - Pierre Deny, Fransız oyuncu
1957 - Rick Husband, Amerikalı astronot (ö. 2003)
1958 - Dilber Ay (Gülşen Demirci), Türk sinema sanatçısı (ö. 1995)
1959 - Charles Q. Murphy, Amerikalı aktör, komedyen ve senarist (ö. 2017)
1959 - VI. Tupou, Tonga Kralı
1960 - Ahmet Ümit, Türk şair ve yazar
1962 - Julio César Chávez, Meksikalı boksör
1963 - Frédéric Salat-Baroux, Fransız bürokrat
1964 - Osman Tural, Türk bürokrat
1966 - Fevai Arslan, Türk siyasetçi
1966 - Kemal Ataman, Türk akademisyen ve yazar
1967 - John Petrucci, Amerikalı gitarist ve Dream Theater'ın üyesi
1967 - Bruny Surin, Kanadalı atlet
1969 - Chantal Jouanno, Fransız siyasetçi eski Spor Bakanı
1970 - Aure Atika, Fas-Portekiz asıllı Fransız oyuncu
1970 - Lee Byung-hun, Güney Koreli aktör, şarkıcı ve model
1970 - Dana Golombek, Alman şarkıcı ve oyuncu
1970 - İpek Tenolcay, Türk manken, sinema ve dizi oyuncusu
1971 - Nathaniel Philip Rothschild, Yahudi asıllı Britanyalı finansçı (Rothschild ailesi'nin üyesi)
1971 - Kristi Yamaguchi, Amerikalı buz patenci
1972 - Lady Saw, Jamaikalı reggae şarkıcı
1973 - Umut Akyürek, Türk sanat müziği sanatçısı
1973 - Magoo, Amerikalı rap şarkıcısı
1973 - Christian Vieri, İtalyan eski futbolcu
1974 - Sharon den Adel, Hollandalı müzisyen
1976 - Anna Friel, İngiliz oyuncu
1976 - Hüsnü Şenlendirici, Türk klarnet sanatçısı
1977 - Clayton Zane, Avustralyalı millî futbolcu ve teknik direktör
1978 - Michelle Rodriguez, Amerikalı aktris
1978 - Topher Grace, Amerikalı sinema oyuncusu
1982 - Antonio Cassano, İtalyan eski millî futbolcu
1983 - Libania Grenot, Küba asıllı İtalyan atlet
1987 - Cansın Hacıbekiroğlu, Türk voleybolcu
1988 - Patrick Beverley, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1989 - Phoebe Tonkin, Avustralyalı aktris ve model
1991 - Salih Dursun, Türk futbolcu
1991 - James Rodríguez, Kolombiyalı millî futbolcu
1995 - Luke Shaw, İngiliz millî futbolcu
1995 - Yohio, İsveçli şarkıcı ve söz yazarı
1997 - Malala Yousafzai, 2014 yılında Nobel Ödülünü kazanan en genç kişi olmuştur
2000 - Vinícius Júnior, Brezilyalı millî futbolcu
Ölümler
1067 - İoannis Komnenos, Bizans aristokrat ve askerî lider (d. 1015)
1441 - Ashikaga Yoshinori, Ashikaga şogunluğunun altıncı şogunu (d. 1394)
1536 - Desiderius Erasmus, Hollandalı yazar ve düşünür (d. 1466)
1539 - Ferdinand Kolomb, Kristof Kolomb'un ikinci oğlu (d. 1488)
1712 - Richard Cromwell, Oliver Cromwell'in oğlu (d. 1626)
1720 - Sukjong, Joseon Krallığı'nın 19. kralı (d. 1661)
1742 - Evaristo Abaco, İtalyan besteci (d. 1675)
1751 - Tokugawa Yoshimune, Tokugawa Şogunluğu'nun 8. şogunu ve Tokugawa Mitsusada'nın oğlu (d. 1684)
1762 - Sado, Joseon Kralı Yeongjo'nun ikinci oğlu (d. 1735)
1804 - Alexander Hamilton, ABD'nin ilk partisi olan Federalist Parti'nin kurucusu ve teorisyen (d. 1757)
1855 - Pavel Nahimov, Rus amiral (d. 1802)
1863 - Godfrey Vigne, İngiliz amatör kriket oyuncusu ve gezgin (d. 1801)
1874 - Fritz Reuter, Alman romancı (d. 1810)
1892 - Alexander Cartwright, kimi insanlar tarafından beyzbolun babası olarak tarif edilir (d. 1820)
1910 - Charles Rolls, İngiliz mühendis ve pilot (d. 1877)
1926 - Gertrude Bell, İngiliz seyyah ve casus (d. 1868)
1929 - Robert Henri, Amerikan ressam (d. 1865)
1930 - F. E. Smith, Birkenhead'ın Birinci Kontu, Büyük Britanyalı siyasi (Conservative Party) ve hukukçu (d. 1872)
1931 - Nathan Söderblom, İsveçli din adamı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1866)
1931 - Vladimir Triandafillov, Sovyet komutan ve teorisyen (d. 1894)
1935 - Alfred Dreyfus, Fransız subay (Dreyfus davası) (d. 1859)
1935 - Ernesto Brown, Arjantinli futbolcu (d. 1885)
1945 - Boris Galerkin, Rus matematikçi (d. 1871)
1945 - Wolfram von Richthofen, Alman savaş pilotu ve Nazi döneminde Luftwaffe'nin Generalfeldmarschalli (d. 1895)
1949 - Douglas Hyde, İrlandalı siyasetçi ve şair (d. 1860)
1965 - Ahmet Hulusi Köymen, Türk siyasetçi (d. 1891)
1966 - D. T. Suzuki, Japon Budist bilgin ve yazarıdır (d. 1870)
1967 - Fridrikh Markovitch Ermler, Rus senarist ve film yapımcısı (d. 1898)
1967 - Otto Nagel, Alman ressam (d. 1894)
1973 - Lon Chaney, Jr., Amerikalı aktör (d. 1906)
1975 - Latife Uşaklıgil, Atatürk'ün eşi (d. 1898)
1979 - Minnie Riperton, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1947)
1998 - Jimmy Driftwood, Amerikalı folk şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1907)
2002 - Ece Ayhan, Türk şair (d. 1931)
2003 - Benny Carter, Amerikan trumpetçi, besteci, aranjör ve grup lideri (d. 1907)
2005 - Willi Heinrich, Alman yazar (d. 1920)
2007 - Ulus Baker, Türk yazar ve çevirmen (d. 1960)
2007 - Gottfried von Einem, Avusturyalı opera bestecisi (d. 2016)
2013 - Paul Bhattacharjee, Hint kökenli İngiliz oyuncu (d. 1960)
2014 - Valeriya Novodvorskaya, Rus yazar ve siyasetçi (d. 1950)
2015 - Tenzin Delek Rinpoche, Sichuan'dan Tibet Budist lideri (d. 1950)
2016 - Lorenzo Amurri, İtalyan yazar ve müzisyen (d. 1971)
2016 - Goran Hadžić, Hırvat siyasetçi ve Krayina Sırp Cumhuriyeti eski Devlet Başkanı (d. 1958)
2017 - Sam Glanzman, Amerikalı çizgi romancı ve animatör (d. 1924)
2018 - Abbas Emir-İntizam, İranlı siyasetçi ve hükümlü (d. 1932)
2018 - Xerardo Fernández Albor, Galiçyalı siyasetçi ve devlet adamı (d. 1917)
2018 - Roger Perry, Amerikalı oyuncu (d. 1933)
2018 - Laura Soveral, Angola asıllı Portekizli oyuncu (d. 1933)
2018 - Dada Vaswani, Hint mezhepsel dinî lideri (d. 1918)
2018 - Robert Wolders, Hollandalı asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1936)
2019 - Jorge Aguado, Arjantinli siyasetçi ve bakan (d. 1925)
2019 - Fernando J. Corbató, Amerikalı bilgisayar bilimcisi (d. 1926)
2019 - Dengir Mir Mehmet Fırat, Türk avukat ve siyasetçi (d. 1943)
2019 - Claudio Naranjo, Şilili yazar, aktivist ve psikiyatr (d. 1932)
2020 - Miryana Başeva, Bulgar şair ve yazar (d. 1947)
2020 - Raymundo Capetillo, Meksikalı tiyatro, film, televizyon ve radyo oyuncusu (d. 1943)
2020 - Judy Dyble, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı (d. 1949)
2020 - Alfred Mtsi, Güney Afrikalı politikacı (d. 1951)
2020 - Kelly Preston, Amerikalı oyuncu, manken ve şarkıcı (d. 1962)
2020 - Lajos Szűcs, Macar millî futbolcu (d. 1943)
2021 - Wilson Jones, İspanyol profesyonel futbolcu (d. 1934)
2021 - Ladislav Potměšil, Çek aktör (d. 1945)
2022 - Tony Binarelli, İtalyan sihirbaz (d. 1940)
2022 - Vicente Fialho, Brezilyalı mühendis ve siyasetçi (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
0712
12 |
2153 | https://tr.wikipedia.org/wiki/13%20Temmuz | 13 Temmuz |
Olaylar
1439 - Altın Orda Hanı Uluğ Muhammed Han tarafından gerçekleştirilen Moskova Kuşatması sona erdi.
1793 - Fransız Devrimi önderlerinden Jean-Paul Marat, muhalifi Charlotte Corday tarafından bıçaklanarak öldürüldü.
1878 - Osmanlı İmparatorluğu, Çarlık Rusyası, Büyük Britanya, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, İtalya Krallığı ve Fransa arasında Berlin Antlaşması imzalandı.
1921 - Afyon'un Yunanlar tarafından işgali.
1923 - 14 metre boyundaki harflerden oluşan ünlü "Hollywood" yazısı Los Angeles'taki Hollywood tepelerine inşa edildi. Yazı önce "Hollywoodland" şeklindeyken, 1949 yılındaki yenileme sırasında son dört harf atılmıştır.
1930 - İlk Dünya Futbol Şampiyonası, Uruguay'da başladı.
1937 - Fransa, Hatay'ın bağımsızlığını resmen ilan etti.
1938 - İstanbul’da yapılan ilk Türk uçağı, Ankara yolunda düştü.
1938 - Toprak Mahsulleri Ofisi kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Karadağlılar, Mihver Devletleri'ne karşı bir halk ayaklanması başlattılar. (Trinaestojulski ustanak)
1949 - Papa XII. Pius, Komünist Parti'ye üye olanların aforoz edileceğini söyledi.
1959 - Trabzon'da bir Amerikan Hava Üssü kuruldu.
1960 - Said Nursi'nin mezarı açıldı; naaşı Barla, Isparta civarında bilinmeyen bir yere gömüldü.
1966 - Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan'ın, Türkiye - Amerika Birleşik Devletleri ilişkileriyle ilgili gensoru önergesi reddedildi.
1971 - Profesör Mümtaz Soysal ile yazar Sevgi Soysal, Mamak Cezaevi'nde evlendi.
1976 - Yumurtalık Savcısı Sefa Mutlu'yu öldürmekten sanık Yılmaz Güney, 19 yıl hapse mahkûm edildi.
1979 - Mısır'ın Ankara Büyükelçiliği'ni basan 4 Filistinli, bir polisle bir bekçiyi öldürdü ve Büyükelçi ile diğer personeli rehin aldı. 14 Temmuz'da da Elçilik'ten kaçmaya çalışan bir Mısırlı öldürüldü. Gerillalar, aynı gün FKÖ yetkilileriyle görüştükten sonra; ikisi Türk, üç rehineyi serbest bıraktı. İçişleri Bakanı Hasan Fehmi Güneş'in de bulunduğu operasyonda gerillalar, 45 saat sonra rehineleri bırakarak teslim oldular. Yargılama sonunda, 23 Aralık 1980'de idama mahkûm edildiler.
1985 - Afrika'daki fakirlik ve kıtlık dolayısıyla yaşanan ölümleri azaltmak için "Live Aid" konseri düzenlendi.
1992 - Prof. İhsan Doğramacı, YÖK Başkanlığı'ndan istifa etti. Yerine 19 Mayıs Üniversitesi Rektörü Mehmet Sağlam atandı.
1993 - Diyarbakır'da, Ergani çevresindeki kazılarda bulunan 9 bin yıl öncesine ait kumaş parçasının, en eski kumaş kalıntısı olduğu açıklandı.
1993 - İstanbul'da, 34. Uluslararası Matematik Olimpiyatları düzenlendi.
1995 - Senirkent sel felaketi: Isparta'nın Senirkent ilçesindeki sel felaketinde 74 kişi öldü.
Doğumlar
1527 - John Dee, İngiliz matematikçi ve bilim insanı (ö. 1609)
1590 - X. Clemens, 29 Nisan 1670 - 22 Temmuz 1676 döneminde papa (ö. 1676)
1607 - Wenceslas Hollar, Bohemyalı-İngiliz oymacı (ö. 1677)
1608 - III. Ferdinand, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1657)
1841 - Otto Wagner, Avusturyalı mimar (ö. 1918)
1847 - Şair Eşref, Türk şair ve kaymakam (ö. 1912)
1882 - İbrahim Çallı, Türk ressam (ö. 1960)
1892 - Sultan Galiyev, Tatar Türk'ü siyasi düşünce adamı (ö. 1940)
1894 - Isaac Babel, Sovyet-Rus gazeteci, oyun yazarı ve çevirmen (ö. 1940)
1902 - Cemal Nadir Güler, Türk karikatürist (ö. 1947)
1923 - Alexandre Astruc, Fransız yönetmen (ö. 2016)
1927 - Simone Veil, Fransız bakan ve siyasetçi (ö. 2017)
1934 - Wole Soyinka, Nijeryalı yazar
1935 - Monique Wittig, Fransız yazar ve feminist kuramcı (ö. 2003)
1938 - Michael Verhoeven, Alman film yönetmeni
1940 - Patrick Stewart, Emmy ve Altın Küre ödüllü İngiliz oyuncu, yönetmen ve seslendirme sanatçısı
1941 - Robert Foster, Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
1942 - Harrison Ford, Amerikalı oyuncu
1944 - Ernő Rubik, Macar heykeltıraş ve mimari profesörü
1947 - Cynthia Heimel, Amerikalı feminist yazar (ö. 2018)
1944 - Nino Varon, Musevi asıllı Türk müzisyen ve yapımcı
1950 - Ma Ying-jeou, Çin Cumhuriyeti devlet başkanı
1952 - Alyaksandr Tihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (ö. 2017)
1953 - Selçuk Yöntem, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1954 - Ahmet Demircan, Türk hekim ve siyasetçi
1954 - Sezen Aksu, Türk şarkıcı, besteci, söz yazarı ve yapımcı
1957 - Penny Cook, Avustralyalı oyuncu ve yönetmen (ö. 2018)
1957 - Cameron Crowe, Amerikalı senarist ve film yönetmeni
1957 - Bahtiyar Hanızade, Azerbaycanlı aktör ve yönetmen
1964 - Frans Maas, Hollandalı uzun atlamacı
1967 - Benny Benassi, Grammy ödüllü İtalyan diskjokey ve house müzik prodüktörü
1974 - Jarno Trulli, İtalyan Formula 1 pilotu
1976 - Didem İnselel, Türk oyuncu ve sunucu
1976 - Oleh Sentsov, Ukraynalı yönetmen ve yazar
1977 - Ashley Scott, Amerikalı oyuncu, manken ve seslendirme sanatçısı
1978 - Jessica Barth, Amerikalı seslendirme sanatçısı
1979 - Daniel Díaz, Arjantinli eski futbolcu
1981 - Helgi Daníelsson, İzlandalı futbolcu
1982 - Ion Ansotegi, İspanyol futbolcu
1982 - Mark Eliyahu, İsrail asıllı kamança sanatçısı
1982 - Çiğdem Batur, Türk dizi oyuncusu ve tiyatrocu
1983 - Kristof Beyens, Belçikalı kısa mesafe koşucusu
1985 - Guillermo Ochoa, Meksikalı kaleci
1986 - Yakup Kılıç, Türk boksör
1987 - Oğuz Savaş, Türk basketbolcu
1987 - Öykü Çelik, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1988 - Colton Haynes, Amerikalı oyuncu ve model
1988 - He Pingping, Çinli Dünyanın en kısa adamı (ö. 2010)
1988 - Marcos Paulo Gelmini Gomes, Brezilyalı futbolcu
1988 - Steven R. McQueen, Amerikalı oyuncu
1988 - Tulisa Contostavlos İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve aktris
1990 - Murat Akça, Türk futbolcu
1990 - Jonathan Mensah, Ganalı futbolcu
1990 - Eduardo Salvio, Arjantinli futbolcu
1995 - Dante Exum, Avustralyalı profesyonel basketbolcudur
1997 - Leo Howard, Amerikalı oyuncu ve dövüş sanatçısı
Ölümler
884 - Huang Chao, Çin'in Qi Hanedanı'nın kurucusu ve tek imparatoru olan tuz tüccarı ve ayaklanmacı (d. 835)
1024 - Aziz II. Heinrich, Alman kral (d. 973)
1105 - Rashi, Yahudi din alimi (d. 1040)
1107 - I. Kılıç Arslan, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 2. Sultanı (d. 1079)
1380 - Bertrand du Guesclin, Yüz Yıl Savaşı sırasındaki önemli bir Fransız askeri komutandı (d. 1320)
1399 - Peter Parler, bir Alman - Bohemyalı mimar ve heykeltıraştır (d. 1333)
1621 - VII. Albert, Avusturya dükü (d. 1559)
1761 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu'nun 9. şogunu (d. 1712)
1793 - Jean-Paul Marat, Fransız bilim insanı ve tıp doktoru (d. 1743)
1817 - Kara Yorgi, Sırbistan'ı uzun süreler yöneten Karađorđević Hanedanının atası (d. 1768)
1854 - I. Abbas Hilmi Paşa, Ahmet Tosun Paşa'nın oğlu ve Osmanlı egemenliği döneminde Mısır valisi (d. 1813)
1894 - George Rex Graham, Amerikalı gazeteci, editör ve yayıncı (d. 1813)
1921 - Gabriel Lippmann, Fransız-Lüksemburglu fizikçi ve mucit (d. 1845)
1924 - Alfred Marshall, döneminin en etkili iktisatçısı (d. 1842)
1927 - Mimar Kemalettin Bey, Türk mimar ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımının önde gelenlerinden (d. 1870)
1934 - Mary E. Byrd, Amerikan eğitimci (d. 1849)
1936 - Fatma Aliye Topuz (Fatma Aliye Hanım), Türk yazar (Türk edebiyatının ilk kadın romancısı) (d. 1862)
1937 - Henry Edward Armstrong, Royal Society üyesi İngiliz kimyager ve bilim insanı (d. 1848)
1943 - Kurt Huber, Nazi Almanyası'na karşı direniş yürüten Beyaz Gül grubunun üyesi (d. 1893)
1945 - Alla Nazimova, Rus-Amerikalı oyuncu, yönetmen ve yapımcı (d. 1879)
1946 - Alfred Stieglitz, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1864)
1950 - Zekiye Sultan, II. Abdülhamid'in kızı (d. 1871)
1951 - Arnold Schönberg, Avusturyalı besteci (d. 1874)
1954 - Frida Kahlo, Meksikalı ressam (d. 1907)
1959 - Ekrem Reşit Rey, Türk tiyatrocu ve oyun yazarı (Lüküs Hayat operetinin yazarı) (d. 1900)
1963 - Albert Steffen, İsviçreli roman ve oyun yazarı (d. 1884)
1965 - Fotis Kontoğlu, Yunan yazar, ressam ve ikonograf (d. 1895)
1970 - Leslie Groves, Amerikan mühendis (d. 1896)
1970 - Sheng Shicai, bir Çinli siyasetçi ve savaş ağası (d. 1895)
1974 - Patrick Blackett, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1897)
1976 - Joachim Peiper, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda savaş suçlusu ve kıdemli Waffen-SS Albayı (d. 1915)
1980 - Seretse Khama, Botsvanalı siyasetçi (d. 1921)
1983 - Ahmet Üstel, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı ve yazar (d. 1930)
1986 - Mehmet Seyda, Türk öykücü ve romancı (d. 1919)
1991 - Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk Müziği yorumcusu (d. 1913)
1994 - Ayfer Feray, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1928)
1995 - Bilge Karasu, Türk filozof ve yazar (d. 1930)
1998 - Konstantinos Kollias, Yunan hukukçu ve siyasetçi (d. 1901)
2002 - Yousuf Karsh, Türk asıllı Amerikan fotoğrafçı (d. 1908)
2006 - Red Buttons, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1919)
2012 - Sage Stallone, Amerikalı oyuncu, yönetmen, film yapımcısı ve senarist (d. 1976)
2012 - Richard D. Zanuck, Akademi ödüllü Amerikalı film yapımcısı (d. 1934)
2013 - Cory Monteith, Kanadalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1982)
2014 - Nadine Gordimer, Johannesburg doğumlu, Güney Afrikalı yazar (d. 1923)
2015 - Ildikó Schwarczenberger, Macar eskrimci (d. 1951)
2015 - Martin Litchfield West, İngiliz filolog ve klasikler uzmanı (d. 1937)
2016 - Héctor Babenco, Arjantin doğumlu Brezilyalı film yönetmeni, senarist ve yapımcı (d. 1946)
2016 - Bernardo Provenzano, İtalyan suç örgütü lideri (d. 1933)
2017 - Joaquim Molins i Amat, İspanyol siyasetçi (d. 1945)
2017 - Abdurrahman bin Abdülaziz el-Suud, Suud siyasetçi (d. 1931)
2017 - Charles Bachman, Amerikalı bilgisayar bilimcisi (d. 1924)
2017 - Okay Gönensin, Türk gazeteci, yazar ve televizyoncu (d. 1950)
2017 - Héctor Lechuga, Meksikalı aktör, komedyen, siyasi yorumcu ve radyo programcısı (d. 1929)
2017 - Liu Xiaobo, Çinli insan hakları savunucusu ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1955)
2018 - Frank Giroud, Fransız çizgi romancı (d. 1956)
2018 - Claude Seignolle, Fransız yazar ve romancı (d. 1917)
2018 - Thorvald Stoltenberg, Norveçli siyasetçi ve bürokrat (d. 1931)
2019 - Richard Carter, Avustralyalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1953)
2019 - Rod Richards, Galli siyasetçi (d. 1947)
2020 - Hasan Ahmed el-Levzi, Yemenli siyasetçi ve yazar (d. 1952)
2020 - Luis Arias Graziani, Perulu hava kuvvetleri subayı ve politikacı (d. 1926)
2020 - Nurul Islam Babul, Bangladeşli iş uzmanı (d. 1946)
2020 - Kenneth Church, Safkan at yarışı jokeyi (d. 1930)
2020 - Grant Imahara, Japon asıllı Amerikalı elektronik mühendisi ve Televizyon sunucusu (d. 1970)
2020 - Gerardo Juraci Campelo Leite, Brezilyalı politikacı (d. 1931)
2021 - Shirley Fry, Amerikalı kadın tenis oyuncusu (d. 1927)
2021 - Jorge J. E. Gracia, ABD'li filozof (d. 1942)
2021 - Kumutha Raman, Hint kökenli Malezyalı kadın siyasetçi (d. 1979)
2021 - Aleksandr Stefanoviç, Sovyet-Rus film yönetmeni, yapımcı ve senarist (d. 1944)
2022 - A. B. Crentsil, Ganalı müzisyen (d. 1943)
2022 - Michael James Jackson, Amerikalı müzik yapımcısı, ses mühendisi ve bestecidir (d. 1945)
2022 - Antti Litja, Fin aktör (d. 1938)
Tatiller ve özel günler
0713
13 |
2154 | https://tr.wikipedia.org/wiki/14%20Temmuz | 14 Temmuz |
Olaylar
1223 - II. Filip'in ölümüyle, VIII. Louis Fransa Kralı oldu.
1683 - Merzifonlu Kara Mustafa Paşa komutasındaki Osmanlı orduları, II. Viyana Kuşatması'nı başlattılar.
1700 - Osmanlı Devleti, Rusya Çarlığı ile İstanbul Antlaşması'nı imzaladı.
1789 - Fransızlar, krallığa karşı ayaklandılar. Halk, Paris'te Bastille Hapishanesi'ndeki siyasi tutukluları serbest bıraktırdı. Cumhuriyetin başlangıcı olan 14 Temmuz, Fransızların ulusal bayramı.
1884 - Kamerun, Almanya'nın sömürgesi oldu.
1926 - Mustafa Kemal Paşa'ya yönelik İzmir Suikastı girişimi sebebiyle Ziya Hurşit ve arkadaşları idam edildi.
1933 - Almanya'da Naziler, muhalefet hareketlerini yasakladı.
1936 - Türkiye, olimpiyatlarda ilk altın madalyayı aldı. Yaşar Erkan, Berlin Olimpiyatları'nda, güreşte 61 kiloda birinci geldi.
1938 - İtalya, Yahudi karşıtı Nazi modelini kabul etti.
1942 - Atılay faciası: "Atılay" denizaltısı eğitim dalışı yaptı, bir daha su yüzüne çıkamadı. 37 subay ve er öldü.
1948 - Kapatılan Türkiye Emekçi ve Köylü Partisi lideri Dr. Şefik Hüsnü Deymer, 5 yıl hapse mahkûm edildi.
1948 - Yerli Film Yapanlar Cemiyeti'nce düzenlenen ilk film festivali: Şakir Sırmalı'nın yönettiği "Unutulan Sır" en iyi film, Turgut Demirağ'ın yönettiği "Bir Dağ Masalı" en iyi ikinci film seçildi. Nevin Aypar en iyi kadın, Kadir Eroğan en iyi erkek oyuncu, Cahide Sonku ve Talat Artemel ise en iyi karakter oyuncusu dallarında ödüllendirildi.
1950 - Türkiye'de Genel Af çıktı.
1958 - Irak'ta 14 Temmuz Devrimi gerçekleştirildi. Kral II. Faysal ve Abdülillah aynı gün, Başbakan Nuri Said Paşa ise bir gün sonra öldürüldü.
1959 - Kerkükte, üç gün üç gece sürecek, Türkmen katliamı başladı.
1960 - Eski Konya Valisi Cemil Keleşoğlu, Yassıada'da intihar etti.
1968 - Tuluat sanatçısı İsmail Dümbüllü, bir jübile gecesiyle sahnelerden ayrıldı.
1969 - ABD'de, $500, $1.000, $5.000 ve $10.000 değerindeki kâğıt paralar resmen tedavülden çekildi.
1970 - Askerlik 20, yedek subaylık 18 aya indirildi.
1971 - Kültür Bakanlığı kuruldu; ilk Bakan Talat Halman.
1982 - Devlet Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Turgut Özal, Maliye Bakanı Kaya Erdem ve İmar ve İskan Bakanı Şerif Tüten istifa etti. Özal'ın yerine Sermet Refik Pasin, Erdem'in yerine Adnan Başer Kafaoğlu ve Tüten'in yerine de Ahmet Samsunlu atandı.
1983 - Türkiye'nin Brüksel Büyükelçiliği'nde görevli Dursun Aksoy, silahlı saldırıda öldürüldü. Olayı, üç ayrı Ermeni örgütü üstlendi.
1987 - Olağanüstü Hal Bölge Valiliği kuruldu.
1993 - Anayasa Mahkemesi, Halkın Emek Partisi'nin (HEP) faaliyetlerinin Anayasa ile Siyasi Partiler Yasası'na aykırı olduğu gerekçesiyle kapatılmasına karar verdi.
1994 - ANAP'ın, Başbakan Tansu Çiller hakkında mal varlığını araştırma önergesi Meclis'te reddedildi. Buna karşılık, 1983'ten o güne dek Meclis'te yer alan partilerin lider ve yakınlarının mal varlıklarının araştırılmasıyla ilgili önerge kabul edildi.
2003 - ABD Hükûmeti, üzerinde UFO teorileri de üretilmiş olan "51. Bölge"nin varlığını kabul etti.
2015 - New Horizons (Yeni Ufuklar) adlı uzay aracı Plüton'a vardı.
2016 - Nice Saldırısı: Fransa'nın Nice kentindeki Bastille Günü kutlamalarının yapıldığı sırada bir saldırgan tarafından kalabalığın içine kamyon sürülerek terör saldırısı gerçekleştirildi. Saldırıyı, Irak ve Şam İslam Devleti (IŞİD) üstlendi.
2021 - Almanya'nın Rhineland-Palatinate eyaletinde sel felaketi yaşandı, 134 kişi öldü.
Doğumlar
926 - Murakami, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 62. imparatorudur (ö. 967)
1454 - Angelo Poliziano, İtalyan hümanist (ö. 1494)
1602 - Jules Mazarin, Kardinal, İtalyan siyasetçi (ö. 1661)
1675 - Humbaracı Ahmed Paşa, Osmanlı Ordusu'nun ıslahı için çalışmalar yapan Fransız subay (ö. 1747)
1743 - Gavrila Derjavin, Rus şair ve devlet adamı (ö. 1816)
1801 - Johannes Peter Müller, Alman fizyolog, karşılaştırmalı anatomist ve ihtiyolog (ö. 1858)
1816 - Arthur de Gobineau, Fransız diplomat, yazar ve filozof (ö. 1882)
1858 - Emmeline Pankhurst, İngiliz kadın hakları savunucusu (ö. 1928)
1862 - Gustav Klimt, Avusturyalı sembolist ressam (ö. 1918)
1868 - Gertrude Bell, İngiliz seyyah ve casus (ö. 1926)
1874 - Abbas Hilmi Paşa, Osmanlı dönemindeki son Mısır Hidivi (ö. 1944)
1889 - Ante Pavelić, Hırvat faşist siyasetçi (ö. 1959)
1890 - Ossip Zadkine, Rus heykeltıraş ve ressam (ö. 1967)
1895 - Richard Walther Darré, Alman Gıda ve Tarım Bakanı (ö. 1953)
1896 - Buenaventura Durruti, İspanyol anarşist, devrimci ve sendikalist (ö. 1936)
1897 - Plaek Phibunsongkhram, Taylandlı bir askeri subay ve politikacıydı (ö. 1964)
1903 - Irving Stone, Amerikalı yazar (ö. 1989)
1904 - Isaac Bashevis Singer, Polonya asıllı Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1991)
1906 - Olive Borden, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1947)
1907 - Safiye Ayla, Türk ses sanatçısı (ö. 1998)
1910 - Nail Çakırhan, Türk gazeteci, şair ve mimar (ö. 2008)
1910 - William Hanna, Amerikalı animatör, yönetmen, yapımcı, ses aktörü ve karikatür sanatçısı (ö. 2001)
1911 - Terry-Thomas, İngiliz oyuncu ve komedyen (ö. 1990)
1912 - Woody Guthrie, Amerikalı folk müzik şarkıcısı (ö. 1967)
1913 - Gerald Ford, ABD'nin 38. Başkanı (ö. 2006)
1918 - Ingmar Bergman, İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni (ö. 2007)
1919 - Lino Ventura, Fransız sinemasının İtalyan asıllı aktörü (ö. 1987)
1921 - Leon Garfield, İngiliz kurgu yazarıdır (ö. 1996)
1921 - Geoffrey Wilkinson, İngiliz kimyager - Ernst Otto Fischer ile birlikte 1973 Nobel kimya ödülü sahibi akademisyen (ö. 1996)
1923 - Dale Robertson, Amerikalı western film oyuncusudur (ö. 2013)
1926 - Harry Dean Stanton, Amerikalı oyuncu ve müzisyen (ö. 2017)
1928 - Louis Calaferte, Fransız yazar (ö. 1994)
1928 - Nancy Olson, Amerikalı aktris
1930 - Polly Bergen, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2014)
1930 - Yılmaz Gruda, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, şair ve oyun yazarı
1934 - Gotlib, Fransız çizer ve animatör (ö. 2016)
1935 - Ei-ichi Negishi, Japon kimyager (ö. 2021)
1937 - Yoshirō Mori, Japon siyasetçi
1939 - Karel Gott, Çek Caz şarkıcı ve oyuncu (ö. 2019)
1940 - Halil Jaçellari, Arnavut yazar ve çevirmen
1941 - Ron Everett, Amerikalı yazar, politik aktivist
1942 - Javier Solana, İspanyol fizikçi ve siyasetçi
1943 - Rohana Wijeweera, Sri Lankalı siyasetçi (ö. 1989)
1947 - Salih Neftçi, Türk ekonomist ve yazar (ö. 2009)
1947 - Navinchandra Ramgoolam, Mauritius siyasetçi
1948 - Oruç Aruoba, Türk yazar ve felsefeci (ö. 2020)
1949 - Tommy Mottola, Amerikalı müzik yapımcısı
1952 - Eric Laneuville, Amerikalı yönetmen ve oyuncu
1958 - Mircea Geoană, Rumen siyasetçi
1958 - Luan Jujie, Çin asıllı Kanadalı eskrimci
1960 - Ulus Baker, Türk sosyolog, yazar ve çevirmen (ö. 2007)
1960 - Angélique Kidjo, Beninli şarkıcı-şarkıcı yazarı, oyuncu ve aktivist
1960 - Jane Lynch, Amerikalı komedyen, oyuncu ve şarkıcı
1961 - Jackie Earle Haley, Amerikalı oyuncu
1966 - Matthew Fox, Amerikalı oyuncu
1967 - Jeff Jarrett, Amerikalı profesyonel güreşçi, güreş eğlence organizatörü
1969 - Tan Sağtürk, Türk balet ve dizi oyuncusu
1973 - Halil Mutlu, Türk halterci ve Dünya ve Olimpiyat şampiyonu
1974 - Martina Hill, Alman aktris, komedyen ve seslendirme sanatçısı
1975 - Taboo, Meksika asıllı ABD doğumlu şarkıcı, oyuncu ve rap müzik sanatçısı
1976 - Zeynep Dizdar, Türk şarkıcı
1977 - Victoria, Kral XVI. Carl Gustaf'ın en büyük çocuğu olarak İsveç tahtının varisi
1984
İsmail Şenol, Televizyon sunucusu ve spor gazeteci
Samir Handanović, Sloven futbolcu
Mounir El Hamdaoui, Faslı milli futbolcu
Nilmar, Brezilyalı futbolcu
1985
Ezequiel Scarione, Arjantinli futbolcu
Terukazu Tanaka, Japon futbolcu
1987 - Sara Canning, Kanadalı oyuncu
1987 - Adam Johnson, İngiliz futbolcu
1987 - Dan Reynolds, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı
1988 - Elise Gatien, Kanadalı aktris
1988 - Conor McGregor, İrlandalı karma dövüş sanatçısı ve boksör
1989 - Sean Flynn, Amerikalı aktör ve şarkıcı
1990 - James Nunnally, Amerikalı basketbolcu
1992 - Jonas Hofmann, Alman futbolcu
1994 - Aydın Monguş, Rus güreşçi
1995 - Serge Gnabry, Fildişi Sahili asıllı Alman millî futbolcu
1997 - Cengiz Ünder, Türk futbolcu
Ölümler
1223 - II. Philippe, 1180 yılından ölümüne kadar Fransa Kralı (d. 1165)
1742 - Richard Bentley, İngiliz ilahiyatçı ve eleştirmen (d. 1662)
1790 - Ernst Gideon von Laudon, Avusturyalı rahip (d. 1717)
1791 - Joseph Gaertner, Alman botanikçi (d. 1732)
1793 - Jacques Cathelineau, Fransız çerçi ve Vendée isyanı lideri (d. 1759)
1808 - Kabakçı Mustafa, Osmanlı asker ve kendi adıyla anılan isyanın lideri (d. 1770)
1816 - Francisco de Miranda, Venezuelalı bir politikacı, askeri adam, diplomat, yazar, hümanist ve ideologdu (d. 1750)
1817 - Anne Louise Germaine de Staël, İsviçreli yazar (d. 1766)
1827 - Augustin-Jean Fresnel, Fransız fizikçi (d. 1788)
1834 - Edmond-Charles Genêt, Fransız diplomat (d. 1763)
1881 - Billy the Kid, Amerikalı kanun kaçağı (d. 1859)
1904 - Paul Kruger, Transvaal Cumhuriyeti Devlet Başkanı ve Boer direniş lideri (d. 1824)
1907 - William Henry Perkin, İngiliz kimyager ve mucit (d. 1838)
1910 - Marius Petipa, Fransız balet, eğitimci ve koreograf (d. 1818)
1926 - Ziya Hurşit, Türk siyasetçi (d. 1892)
1933 - Raymond Roussel, Fransız şair, romancı, oyun yazarı, müzisyen (d. 1877)
1939 - Alphonse Mucha, Çek ressam ve grafik sanatçısı (d. 1860)
1942 - Fethi Yüceses, Türk asker ve TCG Atılay denizaltısında hayatını kaybeden astsubaylardan (Hamiyet Yüceses'in eşi)
1943 - Luz Long, Nazi-Alman sporcu (d. 1913)
1946 - Arthur Greiser, Nazi Alman politikacı (d. 1897)
1946 - Jorge Ubico, Guatemala eski devlet başkanı (d. 1878)
1948 - Harry Brearley, İngiliz metalürji uzmanı (d. 1871)
1954 - Jacinto Benavente, İspanyol yazardır (d. 1866)
1958 - Abdülillah, Irak Kralı Gazi bin Faysal'ın kuzeni ve Kayınbiraderi (d. 1913)
1958 - II. Faysal, Irak Kralı (d. 1935)
1960 - Cemil Keleşoğlu, Türk bürokrat (d. ?)
1965 - Adlai Stevenson, Amerikalı siyaset adamı ve diplomat (d. 1900)
1966 - Julie Manet, Fransız ressam (d. 1878)
1967 - Tudor Arghezi, Rumen yazar (d. 1880)
1969 - Eero Berg, Finlandiyalı atlet (d. 1898)
1971 - Ali Kılıç, Türk asker ve siyasetçi (Atatürk'ün yakın arkadaşı) (d. 1889)
1974 - Carl Spaatz, Amerikalı havacı general ve ABD Hava Kuvvetleri'nin ilk Kurmay Başkanı (d. 1891)
1979 - Santos Urdinarán, Uruguaylı futbolcu (d. 1900)
1986 - Raymond Loewy, Fransız asıllı Amerikalı endüstriyel tasarımcı (d. 1893)
1993 - Léo Ferré, Fransız şair ve müzisyen (d. 1916)
1998 - Nguyễn Ngọc Loan, Güney Vietnam Cumhuriyeti Ulusal Polis Şefi (d. 1930)
1998 - Richard McDonald, McDonald's'ın kurucusu (d. 1909)
2001 - Eleni Küreman, Türk ilk kadın foto muhabiri (d. 1921)
2004 - İsmail Hakkı Sunat, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1966)
2013 - Dennis Burkley, Amerikalı oyuncu (d. 1945)
2014 - Nadine Gordimer, Güney Afrikalı yazar (d. 1923)
2016 - Helena Benitez, Filipinli siyasetçi ve bürokrat (d. 1914)
2016 - Péter Esterházy, Macar yazar ve edebiyatçı (d. 1950)
2017 - Julia Hartwig, Polonyalı yazar, şair ve çevirmen (d. 1921)
2017 - Meryem Mirzahani, İranlı matematikçi (d. 1977)
2018 - Mario Casalinuovo, İtalyan siyasetçi ve eski bakan (d. 1922)
2018 - Theo-Ben Gurirab, Namibyalı siyasetçi (d. 1938)
2018 - Hans Kronberger, Alman-Avusturyalı siyasetçi (d. 1951)
2018 - Masa Saito, Japon profesyonel güreşçi (d. 1942)
2019 - Pernell Whitaker, Amerikalı profesyonel boksör (d. 1964)
2020 - Adalet Ağaoğlu, Türk Roman ve oyun yazarı (d. 1929)
2020 - Jyotsna Das, Hint aktris (d. 1927)
2020 - Galyn Görg, Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1964)
2020 - Polat Haşimov, Azerbaycanlı asker (d. 1975)
2020 - Muhammad Mohaiminul Islam, Bangladeş Donanması genelkurmay başkanı (d. 1941)
2020 - Caesar Korolenko, Polonya doğumlu Rus psikiyatrist (d. 1933)
2020 - María Lugones, Arjantinli aktivist, yazar ve filozof (d. 1944)
2020 - Maurice Roëves, İngiliz-İskoç aktör (d. 1937)
2020 - Stephen Susman, Amerikalı avukat (d. 1941)
2021 - Memnun Hüseyin, Pakistanlı iş insanı ve siyasetçi (d. 1940)
2021 - Kurt Westergaard, Danimarkalı karikatürist (d. 1935)
2022 - Francisco Morales Bermúdez, Perulu asker ve siyasetçi (d. 1921)
2022 - Ivana Trump, Çek-Amerikalı iş insanı, model ve yazar (d. 1949)
Tatiller ve özel günler
Bastille Günü (Fransa ve bağımlı toprakları)
0714
14 |
2155 | https://tr.wikipedia.org/wiki/15%20Temmuz | 15 Temmuz |
Olaylar
1099 - Birinci Haçlı Seferi'nde Haçlı Ordusu Kudüs'ü ele geçirdi.
1521 - Herke Kuşatması sonucu adanın fethi.
1799 - Hiyeroglif yazısının çözümünü sağlayacak olan üç dilde yazılmış Rosetta Taşı, Napolyon'un Mısır Seferi sırasında bir Fransız askeri tarafından bir kale yapımı sırasında rastlantı eseri bulundu.
1840 - Osmanlı İmparatorluğu, Birleşik Krallık, Prusya, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu ve Çarlık Rusyası arasında Londra Antlaşması imzalandı.
1870 - Georgia, Amerikan İç Savaşı'ndan sonra ABD'ye tekrar kabul edilen son Konfedere eyalet oldu.
1886 - Kadınlar, Şukufezar dergisinde "saçı uzun aklı kısa" deyimine karşı mücadele başlattı.
1926 - Viyana'da göstericilere ateş açan Polis, 89 kişinin ölümüne yol açtı.
1933 - Sanat ve edebiyat dergisi Varlık yayımlanmaya başladı.
1953 - Uşak il oldu.
1954 - Boeing 707 ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
1955 - Nobel Ödülü almış on sekiz bilim insanı, nükleer silah karşıtı bir deklarasyon yayınladılar (Mainau Deklarasyonu). Sonradan bunlara otuz dört bilim insanı daha katıldı.
1974 - Kıbrıs'ta Yunan subayların yönetimindeki Ulusal Muhafız Alayı, Cumhurbaşkanı Makarios'u devirdi ve EOKA-B lideri Nikos Sampson'u Cumhurbaşkanı ilan etti.
1981 - Ankara'da 14/15 Ekim 1978 gecesi sol görüşlü Veli Güneş ve Halim Kaplan'ı öldüren Çuval Cinayeti sanıkları sağ görüşlü militanlar Fikri Arkan ve Kemal Özdemir, ölüm cezasına çarptırıldı.
1983 - Orly Havalimanı saldırısı: Paris'in Orly Havalimanı'nda bulunan THY Bürosu'na, ASALA militanlarınca bomba atıldı. 8 kişi öldü, 55 kişi yaralandı.
1997 - İtalyan moda tasarımcısı Gianni Versace, Miami, Florida'daki evinin önünde Andrew Cunanan adlı Filipinli bir eşcinsel tarafından öldürüldü.
1997 - Slobodan Milosevic, Yugoslavya Devlet Başkanı seçildi.
2008 - Bağdat'ın 60 km kuzey doğusundaki Bakuba şehrinde, iki intihar bombacısının bir askeri kampa düzenlediği eylemde en az 28 kişi öldü.
2014 - Rusya'da, Moskova metrosu'nda oluşan bir kaza sonucu 24 kişi hayattını kaybetti ve yaklaşık 160 kişi yaralandı.
2016 - Türkiye'de, TSK'daki bir grup asker tarafından askerî darbe teşebbüsünde bulunuldu.
2018 - Fransa Millî Futbol Takımı 2. kez FIFA Dünya Kupası'nı kazandı.
Doğumlar
980 - Ichijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 66. imparatorudur (ö. 1011)
1573 - Inigo Jones, İngiliz mimar ve (tiyatro) sahne tasarımcısı (ö. 1652)
1606 - Rembrandt, Hollandalı ressam ve baskı ustası (ö. 1669)
1738 - Jacques-André Naigeon, Fransız sanatçı ve ateist filozof (ö. 1810)
1779 - Clement Clarke Moore, Amerikalı şair (ö. 1863)
1798 - Aleksandr Gorçakov, Rus diplomat ve devlet insanı (ö. 1883)
1848 - Vilfredo Pareto, İtalyan iktisatçı ve sosyolog (ö. 1923)
1892 - Walter Benjamin, Alman filozof, edebiyat eleştirmeni, kültür tarihçisi ve estetik kuramcısı (ö. 1940)
1899 - Remzi Oğuz Arık, Türk arkeolog, yazar ve politikacı (ö. 1954)
1904 - Rudolf Arnheim, Alman-ABD'li yazar, sanat ve film kuramcısı ve algısal psikolog (ö. 2007)
1914 - Howard Vernon, İsviçreli oyuncu (ö. 1996)
1915 - Albert Ghiorso, Amerikalı bir nükleer fizikçidir (ö. 2010)
1917 - Nur Muhammed Tereki, Peştun asıllı Afgan siyasetçi (ö. 1979)
1918 - Bertram Neville Brockhouse, Kanadalı fizikçi. 1994 Nobel Fizik Ödülü'ne layık görüldü (ö. 2003)
1919 - Iris Murdoch, İrlandalı yazar ve filozof (ö. 1999)
1921 - Henri Colpi, Fransız bir senarist ve film yapımcısıydı. Yönetmenin filmi Uzun Ayrılık Altın Palmiye ödülünü kazandı (ö. 2006)
1921 - Robert Bruce Merrifield, Amerikalı biyokimyager, akademisyen ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 2006)
1922 - Leon Lederman, Amerikalı fizikçi (ö. 2018)
1923 - İsmet Güney, Kıbrıs Türkü ressam ve karikatürist (ö. 2009)
1925 - D. A." Pennebaker, Amerikalı belgesel film yapımcısı, yönetmen ve yazardır (ö. 2019)
1926 - Leopoldo Castelli, Arjantinli general ve devlet adamı (ö. 2003)
1926 - Raymond Gosling, Maurice Wilkins ve Rosalind Franklin ile birlikte DNA'nın yapısını keşfeden Britanyalı bilim insanı (ö. 2015)
1927 - Nan Martin, Amerikalı dizi ve sinema oyuncusudur (ö. 2010)
1927 - Carmen Zapata, Amerikalı oyuncu (ö. 2014)
1928 - Carl Woese, Amerikalı bir mikrobiyolog (ö. 2012)
1930 - Jacques Derrida, Fransız filozof (ö. 2004)
1931 - Clive Cussler, Amerikalı romancı (ö. 2020)
1932 - Arjan Adarov, Altay yazar (ö. 2005)
1933 - Guido Crepax, İtalyan çizgi romancı, yazar, grafik sanatçısı (ö. 2003)
1934 - Harrison Birtwistle, Britanyalı opera ve klasik batı müziği bestecisi (ö. 2022)
1934 - Eva Krížiková, Slovak aktris (ö. 2020)
1935 - Ken Kercheval, Amerikalı oyuncu (ö. 2019)
1937 - Waylon Jennings, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2002)
1939 - Yılmaz Köksal, Türk sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
1939 - Aníbal Cavaco Silva, Portekiz siyasetçi
1940 - Robert Winston, İngiliz politikacı
1943 - Jocelyn Bell Burnell, Kuzey İrlandalı astrofizikçi
1944 - Jan-Michael Vincent, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 2019)
1945 - David A. Granger, Guyanalı emekli asker ve siyasetçi
1946 - Achim Mentzel, Alman müzisyen ve oyuncu (ö. 2016)
1946 - Hassanal Bolkiah, Brunei Sultanlığı'nın 29. Sultanı
1946 - Linda Ronstadt, Amerikalı kadın rock yıldızı
1947 - Roky Erickson, Amerikalı rock şarkıcısı, söz yazarı, armonika sanatçısı ve gitarist (ö. 2019)
1948 - Sümer Tilmaç, Türk oyuncu (ö. 2015)
1949 - Carl Bildt, İsveçli siyasetçi ve diplomat
1949 - Hilmi Güler, Türk siyasetçi
1949 - Trevor Charles Horn, İngiliz pop müziği kayıt prodüktörü, şarkı yazarı, müzisyen ve şarkıcı
1949 - Muhammed bin Raşid el-Mektum, Birleşik Arap Emirlikleri Başbakanı
1949 - Richard Russo, Amerikalı romancı, kısa öykü yazarı, senarist ve öğretmen
1951 - James George Janos, Amerikalı aktör, profesyonel güreşçi, siyasetçi ve yazar
1952 - Terry O'Quinn, Amerikalı aktör ve Emmy Ödülü sahibi
1953 - Jean-Bertrand Aristide, Haitili politikaci
1953 - Alicia Bridges, Amerikalı şarkıcı
1954 - Georgios Kaminis, Yunan Amerikan parlamenter ve anayasa hukuku profesörüdür
1954 - Mario Kempes, Arjantinli futbolcu
1955 - Cevdet Şekerbegoviç, Boşnak futbolcu
1955 - Harun Kolçak,Türk pop şarkıcısı (ö. 2017)
1956 - Ian Curtis, İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve besteci (ö. 1980)
1956 - Joe Satriani, Amerikalı gitarist
1958 - Bergen, Türk şarkıcı (ö. 1989)
1958 - Tyberii Korponai, Sovyet-Ukraynalı futbolcu (ö. 2021)
1959 - Vincent Lindon, Fransız oyuncu.
1961 - Jean-Christophe Grangé, Fransız polisiye yazarı
1961 - Lolita Davidovich, Kanadalı sinema oyuncusu
1961 - Forest Whitaker, Amerikalı oyuncu
1962 - Metin Özülkü, Türk müzisyen
1962 - Settar Tanrıöğen, Türk sinema ve dizi film oyuncusu
1963 - Brigitte Nielsen, Danimarkalı aktris, model ve şarkıcı
1964 - Galyn Görg, Amerikalı oyuncu ve dansçı (ö. 2020)
1968 - Deniz Arcak, Türk şarkıcı
1970 - Tarkan Gözübüyük, Türk bas gitarist
1972 - İnci Türkay, Türk dizi oyuncusu
1973 - Brian Austin Green, Amerikalı oyuncu
1976 - Marco Di Vaio, İtalyan eski millî futbolcu
1976 - Juan Francisco Garcia, İspanyol futbolcu
1976 - Gabriel Jesus Iglesias, Amerikalı komedyen ve oyuncu
1976 - Jim Jones, Amerikalı hip hop sanatçısı
1976 - Diane Kruger, Alman model ve aktris
1977 - Canan Ergüder, Türk oyuncu
1977 - Lana Parrilla, Amerikalı oyuncu
1979 - Alexander Frei, İsviçreli eski millî futbolcu
1980 - Bruno Mbanangoyé Zita, Gabonlu futbolcu
1981 - Alou Diarra, Fransız futbolcu
1982 - Melis Birkan, Türk dizi ve sinema oyuncusu
1982 - Sinan Sofuoğlu, Türk motosiklet yarışçısı (ö. 2008)
1985 - Burak Yılmaz, Türk futbolcu
1986 - David Abraham, Arjantinli futbolcu
1988 - Shkëlzen Gashi, İsviçreli futbolcu
1989 - Alisa Kleybanova, Rus tenisçisi
1990 - Damian Lillard, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1991 - Danilo, Brezilyalı millî futbolcu
1991 - Derrick Favors, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1992 - Wayde van Niekerk, Güney Afrikalı atlet
1993 - Ömer Arslan, Türk futbolcu
1994 - Pelin Bilgiç, Türk basketbolcu
1995 - Elyar Fox, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
2002 - Samuel Asoma, Belçikalı futbolcu
Ölümler
1015 - I. Vladimir, Hristiyanlığı benimseyen ilk Kiev büyük prensi (d. 958)
1274 - Bonaventura - fransiskan Kardinal, felsefeci ve düşünürü (d. 1217)
1485 - Sinan, II. Mehmed'in oğlu (d. 1455)
1542 - Lisa del Giocondo, Floransalı Gherardini ailesinin bir üyesi (Leonardo da Vinci tarafından Mona Lisa adıyla tablosu yapılan) (d. 1479)
1609 - Annibale Carracci, bir İtalyan ressam ve eğitmendi (ö. 1560)
1626 - Isabella Brant, Flaman ressam Peter Paul Rubens'in birkaç portresini yapan ilk eşi (d. 1591)
1695 - Eremya Çelebi Kömürciyan, Ermeni şair, tarihçi, tercüman ve matbaacısı (d. 1637)
1750 - Vasili Tatişçev, Rus İmparatorluk devlet adamı, tarihçi, filozof ve etnograftır (d. 1686)
1861 - Adam Czartoryski, Polonyalı devlet adamı ve siyasetçi (d. 1770)
1857 - Carl Czerny, Avusturyalı piyanist, besteci ve müzik öğretmeni (d. 1791)
1858 - Alexandr Ivanov, Rus ressam (d. 1806)
1868 - William Thomas Green Morton, Amerikalı tıp insanı (d. 1819)
1879 - Johann Friedrich von Brandt, Alman doğa tarihçisi ve hayvan bilimci (d. 1802)
1890 - Gottfried Keller, İsviçreli şair ve siyasetçi (d. 1819)
1904 - Anton Çehov, Rus öykü ve oyun yazarı (d. 1860)
1916 - İlya Meçnikov, Ukraynalı asıllı mikrobiyolog (d. 1845)
1919 - Hermann Emil Fischer, Alman kimyager (d. 1852)
1927 - Constance Markievicz, İrlandalı devrimci ve yurtsever görüşe sahip süfrajet (eski İrlanda Çalışma Bakanı) (d. 1868)
1929 - Hugo von Hofmannsthal, Avusturyalı yazar (d. 1874)
1939 - Paul Eugen Bleuler, İsviçreli psikiyatr (d. 1857)
1940 - Robert Pershing Wadlow, tıp tarihinde tanınmış en uzun boylu insan (d. 1918)
1941 - Walter Ruttmann, Alman yönetmen (d. 1887)
1942 - Roberto María Ortiz, Arjantinli avukat ve politikacı (d. 1886)
1948 - John J. Pershing, Amerikalı asker (d. 1860)
1956 - Cemil Cahit Toydemir, Türk asker ve siyasetçi (d. 1883)
1969 - Peter van Eyck, Alman-Amerikan oyuncu (d. 1911)
1975 - Fahri Belen, Türk asker ve siyasetçi (d. 1893)
1976 - Joachim Peiper, Waffen-SS Albayı (d. 1915)
1977 - Konstantin Fedin, Rus roman yazarı, edebiyatçı ve şair (d. 1892)
1977 - Esat Mahmut Karakurt, Türk yazar (d. 1902)
1979 - Juana de Ibarbourou, Uruguaylı şair (Güney Amerika'nın en ünlü kadın şairlerinden) (d. 1895)
1979 - Gustavo Díaz Ordaz, Meksikalı siyasetçi (d. 1911)
1980 - Abdurrahman Köksaloğlu, Türk siyasetçi (d. 1930)
1988 - Tore Keller, İsveçli futbolcu (d. 1905)
1989 - Nesuhi Ertegün, Türk asıllı Amerikalı müzik yapımcısı ve Atlantic Records müzik şirketinin kurucusu (d. 1917)
1992 - Hammer DeRoburt, Naurulu siyasetçi (d. 1922)
1997 - Cengiz Mustafayev, Azeri gazeteci (d. 1960)
1997 - Gianni Versace, İtalyan modacı ve iş insanı (d. 1946)
2010 - Osman Nami Osmanoğlu, Osmanlı Şehzadesi ve radyoloji yüksek mühendisi (d. 1918)
2010 - Selmi Andak, Türk besteci ve köşe yazarı (d. 1921)
2012 - Celeste Holm, Amerikalı tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu (d. 1917)
2014 - Faruk Ilgaz, Türk spor adamı (d. 1922)
2016 - Ömer Halisdemir, Türk asker (d. 1974)
2016 - Nevzat Yalçıntaş, Türk bürokrat ve siyasetçi (d. 1933)
2017 - Anne Buttimer, İrlandalı coğrafyacı (d. 1938)
2017 - Martin Landau, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
2018 - Ronny Fredrik Ansnes, Norveçli arazi (kros) kayakçısı (d. 1989)
2019 - Rex Richards, İngiliz bilim insanı ve akademisyen (d. 1922)
2019 - Olga Vyalikova, Sovyet Rus tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1954)
2020 - Carlotta Barilli, İtalyan aktris (d. 1935)
2020 - Severino Cavalcanti, Brezilyalı siyasetçi (d. 1930)
2020 - İgor Çernıh, Rus görüntü yönetmeni (d. 1932)
2020 - Toke Tufukia Talagi, Niueli siyasetçi (d. 1951)
2021 - Rosario Casado, İspanyol siyasetçi ve eczacı (d. 1961)
2021 - Andrew Fordham, İngiliz profesyonel dart oyuncusu (d. 1962)
2021 - Pyotr Mamonov, Sovyet-Rus rock müzisyeni, söz yazarı ve aktör (d. 1951)
2021 - Soegiharto, Endonezyalı siyasetçi (d. 1955)
2021 - Peter R. de Vries, Hollandalı araştırmacı gazeteci, politikacı ve program yapımcısıdır (d. 1956)
Tatiller ve özel günler
Demokrasi ve Millî Birlik Günü
0715
15 |
2156 | https://tr.wikipedia.org/wiki/16%20Temmuz | 16 Temmuz |
Olaylar
622 - Muhammed ve beraberindeki ilk Müslümanlar, Mekke'den Medine'ye hicret ettiler. Bu olay Hicrî takvimin başlangıcı olarak kabul edilmiştir.
1212 - Las Navas de Tolosa Muharebesi: Reconquista döneminde, Papa III. İnnocentius'in çağrısı üzerine bir araya gelen İspanya'daki Hristiyan Krallıklar, Muhammed Nasır komutasındaki Müslüman Muvahhidler'i yendi.
1394 - Fransa Kralı VI. Charles, Yahudilerin Fransa'dan kovulması için emir verdi.
1661 - Avrupa'da ilk banknot, "Stockholms Banco" adlı bir İsveç bankası tarafından bastırılarak tedavüle verildi.
1782 - Wolfgang Amadeus Mozart'ın, Saraydan Kız Kaçırma adlı operası ilk kez sahnelendi.
1880 - Emily Stowe, Kanada'da lisanslı ilk kadın hekim oldu.
1912 - Stockholm Olimpiyat Oyunları başladı.
1921 - Acara Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti kuruldu. 1991'de yerine Acara Özerk Cumhuriyeti kuruldu.
1935 - Dünyanın ilk parkmetresi, Oklahoma City'de bir caddeye yerleştirildi.
1942 - Fransa'daki en büyük Yahudi tutuklaması: 12884 Yahudi Auschwitz'e gönderilmek üzere tutuklandı.
1945 - Manhattan Projesi: Amerika Birleşik Devletleri'nin New Mexico Eyaleti, Alamogordo şehri yakınlarında ilk atom bombası denemesi (Trinity testi) yapıldı.
1965 - Fransa ve İtalya'yı birbirine bağlayan "Mont Blanc Tüneli" açıldı.
1969 - Apollo 11, Kennedy Uzay Üssü'nden fırlatıldı.
1979 - Saddam Hüseyin, Irak Devlet Başkanı oldu.
1990 - Filipinler'de deprem: 1450 ölü.
1994 - Shoemaker-Levy 9 kuyrukluyıldızının parçaları, Jüpiter gezegenine çarptı.
1999 - Eski ABD Başkanı John F. Kennedy ve Jacqueline Kennedy Onassis'in oğulları John F. Kennedy, Jr.'ın kullandığı küçük uçak, Atlantik Okyanusu'na düştü. Kennedy, uçakta bulunan karısı ve baldızıyla birlikte hayatını kaybetti.
2005 - Irak'ın Musayyib kentinde bir intihar eylemcisi, kullandığı patlayıcı yüklü tanker kamyonu, benzin istasyonuna sürdü: 98 ölü, 100 yaralı.
2008 - Irak'ın Telafer kentindeki bir pazar yerinde, bomba yüklü bir araç infilâk etti: 7'si çocuk 11 kişi öldü, 90 kişi yaralandı.
2016 - Türkiye'de Türk Silahlı Kuvvetleri bünyesinde kendilerini Yurtta Sulh Konseyi olarak tanımlayan bir grup asker tarafından 15 Temmuz'da başlatılan askerî darbe teşebbüsü bastırıldı.
Doğumlar
1486 - Andrea del Sarto, İtalyan ressam (ö. 1531)
1517 - Frances Brandon, 1. Suffolk Dükü Charles Brandon ile Mary Tudor'un ikinci çocukları ve ilk kızlarıdır (ö. 1559)
1723 - Joshua Reynolds, İngiliz ressam (ö. 1792)
1796 - Jean-Baptiste-Camille Corot, Fransız izlenimci ressam (ö. 1875)
1872 - Roald Amundsen, Norveçli kâşif (ö. 1928)
1888 - Frits Zernike, 1953 yılında Faz kontrast mikroskobu ile Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Hollandalı fizikçi (ö. 1966)
1896 - Trygve Lie, Norveçli siyaset adamı, diplomat (ö. 1968)
1902 - Orhan Şaik Gökyay, Türk şair ve edebiyat tarihi ve dil araştırmacısı (ö. 1994)
1906 - Halide Pişkin, Türk tiyatro oyuncusu (ö. 1959)
1907 - Barbara Stanwyck, Amerikalı oyuncu (ö 1990)
1911 - Ginger Rogers, Amerikalı aktris ve dansçı (ö. 1995)
1915 - Cihat Arman, Türk futbolcu (Fenerbahçe ve Millî Takım'ın kalecisi) (ö. 1994)
1918 - Müzeyyen Senar, Türk ses sanatçısı (ö. 2015)
1919 - Choi Kyu-ha, Güney Koreli siyasetçi (ö. 2006)
1925 - Rosita Quintana, Arjantinli-Meksikalı aktris, şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2021)
1926 - Irwin Rose, Amerikalı biyolog (ö. 2015)
1930 - Guy Béart, Fransız şarkıcı ve söz yazarı (ö. 2015)
1930 - Bert Rechichar, Eski profesyonel Amerikan futbolcusu (ö. 2019)
1934 - Tomás Eloy Martínez, Arjantinli gazeteci ve yazar (ö. 2010)
1936 - Yasuo Fukuda, Japon siyasetçi
1939 - Ali Hamenei, İran'ın Türk asıllı dini ve siyasi yüce lideri.
1939 - Denise LaSalle, Amerikalı blues şarkıcısı ve şarkı sözü yazarı (ö. 2018)
1939 - Corin Redgrave, İngiliz oyuncu ve aktivist (ö. 2010)
1942 - Margaret Court, Avustralyalı tenis oyuncusudur
1943 - Reinaldo Arenas, Kübalı şair, romancı ve oyun yazarı (ö. 1990)
1945 - Çetin Tekindor, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1948 - Lars Lagerbäck, İsveçli teknik direktör
1952 - Stewart Copeland, Amerikalı müzisyen
1954 - Betül Arım, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1956 - Lutz Eigendorf, Alman eski futbolcu (ö. 1983)
1956 - Tony Kushner, Amerikalı oyun yazarı
1957 - Włodzimierz Smolarek, Polonyalı eski millî futbolcu (ö. 2012)
1959 - Jürgen Ligi, Estonyalı siyasetçi, bakan
1959 - James MacMillan, İskoç bir klasik besteci ve orkestra şefidir
1963 - Phoebe Cates, Amerikalı film oyuncu
1963 - Srečko Katanec, Sloven millî futbolcu ve teknik direktör
1963 - Nina Petri, Alman oyuncu
1964 - Aşot Anastasyan, Ermeni Dünya şampiyonu satranç oyuncusu (ö. 2016)
1964 - Costance Adams, Amerikalı mimar ve yazar (ö. 2018)
1964 - Nino Burcanadze, Gürcü siyasetçi ve Gürcistan Parlamentosu başkanı
1964 - Miguel Indurain, Emekli İspanyol yol bisikleti yarışçısı
1966 - Yıldız Tilbe, Türk şarkıcı, besteci ve şarkı sözü yazarı
1967 - Will Ferrell, Amerikalı oyuncu, komedyen, yapımcı ve yazar
1968 - Larry Sanger, Amerikalı internet proje / yazılım geliştiricisi, Wikipedia'nın kurucularından ve Citizendium'un kurucusu
1970 - Apichatpong Weerasethakul, Taylandlı senarist ve film yapımcısı
1971 - Bibiana Beglau, Alman oyuncu
1973 - Tim Ryan, ABD Temsilcisi olarak görev yapan politikacı
1974 - Ryan McCombs, ABD'li şarkıcı, söz yazarı
1976 - Carlos Paredes, Paraguaylı eski millî futbolcudur
1976 - Elsa Pataky, İspanyol model ve oyuncu
1976 - Michael Petkoviç, Hırvat kökenli Avustralyalı eski Kaleci
1976 - Anna Smashnova, İsrailli profesyonel tenis oyuncusu
1978 - Gülhan Şen, Türk sunucu
1979 - Jayma Mays, Amerikalı oyuncu
1979 - Kim Rhode, Amerikalı atıcı
1980 - Svetlana Feofanova, Rus eski sırıkla atlayıcı
1980 - Jesse Jane, Amerikalı pornografik film oyuncusu ve model
1980 - Adam Scott, Avustralyalı golfçü
1981 - Zach Randolph, Amerikan profesyonel basketbolcudur
1981 - Vicente Rodríguez, İspanyol futbolcu
1981 - Maher Zain, Lübnan asıllı İsveçli müzisyen
1982 - André Greipel, emekli Alman profesyonel yol bisikleti yarışçısıdır
1982 - Carli Lloyd, Amerikalı kadın millî futbolcudur
1982 - Michael Umaña, Kosta Rikalı futbolcudur
1983 - Katrina Kaif, İngiliz sinema oyuncusu ve model
1984 - Franco Dario Cangele, Arjantinli futbolcu
1987 - Annalynne McCord, Amerikalı oyuncu
1987 - Mousa Dembélé, Belçikalı futbolcu
1988 - Sergio Busquets, İspanyol millî futbolcu
1989 - Gareth Bale, Galli millî futbolcu
1991 - Andros Townsend, İngiliz futbolcudur
1993 - Alpaslan Öztürk, Türk asıllı Belçikalı futbolcu
1996 - Nathaël Julan, Fransız futbolcu (ö. 2020)
Ölümler
1060 - Çağrı, Oğuzlar'ın Kınık boyundan Selçuklu hükümdarı Selçuk Bey'in torunu, Mikail'in oğlu, Tuğrul Bey'in ağabeyi ve Alp Arslan'ın babası (d. 989)
1216 - III. Innocentius, 8 Ocak 1198 ile 16 Temmuz 1216 arasında papalık yapmıştır (d. 1161)
1324 - Go-Uda, Japonya'nın 91. İmparatoru (d. 1267)
1342 - I. Károly, 1308'den ölümüne kadar Macaristan ve Hırvatistan Kralı (d. 1288)
1344 - I. Ahmed, Mısır'da 1342 yılında hüküm sürmüş on beşinci Türk asıllı Bahri hanedanından Memluk Sultanıdır (d. 1318)
1557 - Clevesli Anne, VIII. Henry'nin dördüncü karısı (d. 1515)
1612 - Leonardo Donato, Venedik Cumhuriyeti'nin 90'ıncı dükası (d. 1536)
1664 - Andreas Gryphius Alman barok edebiyatı şairi (d. 1616)
1764 - VI. İvan, 1740-1741'de Rus çarı (d. 1740)
1857 - Pierre-Jean de Béranger, Fransız söz yazarı ve şair (d. 1780)
1882 - Mary Ann Lincoln, Amerika Birleşik Devletleri'nin 16. başkanı olan Abraham Lincoln (d. 1818)
1889 - Michele Amari, Sicilyalı tarihçi ve oryantalist (d. 1806)
1910 - Albert Anker, İsviçreli ressam (d. 1831)
1915 - Ellen G. White, Yedinci Gün Adventistleri Kilisesi'nin kurucu ve liderlerinden (d. 1827)
1920 - Gyula Benczúr, Macar ressam (d. 1844)
1945 - David Lindsay, İngiliz yazar (d. 1876)
1959 - Henri Prost, Fransız mimar ve şehir plancısı (d. 1874)
1960 - Albert Kesselring, Alman asker ve Nazi Almanyası'nda Luftwaffe mareşali (d. 1885)
1960 - John P. Marquand, Amerikalı yazar (d. 1893)
1963 - Nikolay Aseyev, Rus şair (d. 1889)
1964 - Rauf Orbay, Türk asker ve siyasetçi (d. 1881)
1969 - Vecihi Hürkuş, Türk pilot, mühendis ve müteşebbis (Türk havacılık önderi) (d. 1896)
1982 - Charles Robberts Swart, Güney Afrikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1894)
1985 - Heinrich Böll, Alman yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1917)
1989 - Herbert von Karajan, Avusturyalı orkestra yönetmeni (d. 1908)
1990 - Miguel Muñoz, İspanyol eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1922)
1994 - Julian Schwinger, Nobel Fizik Ödülü sahibi Amerikalı teorik fizikçi (d. 1918)
1999 - John F. Kennedy Jr., Amerikalı avukat, gazeteci ve dergi yayıncısı (d. 1960)
2001 - Morris (Maurice de Bevere), Belçikalı çizer (çizgi roman Red Kitin yaratıcısı (d. 1923)
2003 - Celia Cruz, Kübalı şarkıcı (d. 1925)
2003 - Carol Shields, Kanada asıllı Amerikalı roman ve öykü yazarı (d. 1935)
2005 - Camillo Felgen, Lüksemburglu şarkıcı (d. 1920)
2006 - Güzin Sayar, Türk gazeteci ve Güzin Abla isimli köşesi ile ünlü olmuş köşe yazarı (d. 1921)
2008 - Çetin Özek, Türk hukukçu, yazar ve gazeteci (d. 1934)
2012 - Stephen Covey, Eğitmen, kurumsal danışman ve yazar (d. 1932)
2012 - Jon Lord, İngiliz besteci, org ve piyano müzisyeni (d. 1941)
2012 - Kitty Wells, Amerikalı country müzik şarkıcısı (d. 1919)
2013 - T-Model Ford, Amerikalı gitarist ve blues şarkıcısı (d. 1924)
2014 - Karl Hans Albrecht, Alman girişimci ve iş insanı (d. 1920)
2014 - Faruk Ilgaz, Türk spor adamı (d. 1922)
2014 - Johnny Winter, Amerikalı blues gitaristi, şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1944)
2015 - Alcides Ghiggia, Uruguaylı eski millî futbolcu (d. 1926)
2015 - Brian Hall, Eski İskoç futbolcu (d. 1946)
2015 - Ali Nar, Türk şair ve yazar (d. 1938)
2016 - Ömer Halisdemir, Türk astsubay (d. 1974)
2016 - Nate Thurmond, Amerikalı siyahi efsanevi basketbolcu (d. 1941)
2017 - Trevor Baxter, İngiliz oyuncu ve oyun yazarı (d. 1932)
2017 - Régis Gizavo, Madagaskar asıllı Malezyalı akordiyon sanatçısı ve müzisyen (d. 1959)
2017 - George A. Romero, Amerikalı yönetmen, yazar, editör ve aktör (d. 1940)
2018 - Jerzy Piskun, Polonyalı eski basketbol oyuncusu (d. 1938)
2019 - Rosa María Britton, Panamalı hekim ve roman yazarı (d. 1936)
2019 - Ernie Broglio, Amerikalı eski profesyonel beyzbolcu (d. 1935)
2019 - Sonia Infante, Meksikalı film yapımcısı, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1944)
2019 - John Paul Stevens, Amerikalı avukat ve hukukçu (d. 1920)
2020 - Patrick Ellis, Amerikalı radyo şovu sunucusu ve yapım direktörü (d. 1943)
2020 - Cornelius Mwalwanda, Malavili kalkınma ekonomisti (d. 1944)
2020 - Neela Satyanarayanan, Hint yazar (d. 1948)
2020 - Phyllis Somerville, Amerikalı aktris (d. 1943)
2020 - Víctor Víctor, Dominikli gitarist, şarkıcı ve besteci (d. 1948)
2021 - Biz Markie, ABD'li rap müzisyeni, beatbokxçı, DJ, yapımcı, komedyen, aktör ve televizyon kişiliği (d. 1964)
2021 - Yves Boutet, Fransız eski profesyonel futbolcu (d. 1936)
2021 - Roger Fauroux,' Fransız bürokrat (d. 1926)
2021 - Surekha Sikri, Hint aktris (d. 1945)
2022 - Vira Vovk, Ukraynaca yazan Brezilyalı yazar, şair, eleştirmen ve çevirmen (d. 1926)
Tatiller ve özel günler
0716
16 |
2157 | https://tr.wikipedia.org/wiki/17%20Temmuz | 17 Temmuz |
Olaylar
1453 - Fransızlar, İngilizler karşısında Castillon Muharebesi'ni kazandı.
1815 - Napolyon, Rochefort'da İngiliz kuvvetlerine teslim oldu.
1867 - Marx'ın "Das Kapital" adlı eserinin ilk cildi yayımlandı.
1879 - İstanbul'da tersane işçileri greve girdi.
1907 - Resim sanatında Kübizm akımı doğdu.
1918 - Bolşevikler; Rus Çarı II. Nikolay'ı, eşini, çocuklarını ve dört sadık yakınını Yekaterinburg'da idam ettiler.
1934 - Atatürk, Türk Kurtuluş Savaşı'ndan sonra ilk kez Bolu'ya geldi.
1936 - Cumhuriyetçi Halk Cephesi Koalisyonu'na karşı askerlerin ayaklanması ile İspanya İç Savaşı başladı.
1944 - Patlayıcı yüklü iki gemi, Kaliforniya Port Chicago'da çarpıştı: 320 ölü, 400 yaralı.
1945 - Postdam Konferansı: Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman, Sovyetler Birliği lideri Josef Stalin ve İngiltere Başbakanı Winston Churchill, Almanya'nın Potsdam kasabasında bir araya gelerek II. Dünya Savaşı sonrası dünyanın bölüşümünü belirlediler.
1955 - Disney parklarının ilki, kapılarını Kaliforniya'da açtı: Disneyland.
1963 - Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) kuruldu.
1975 - Amerikalı uzay aracı Apollo ve Rus uzay aracı Soyuz uzayda birleştiler.
1976 - Kanada'nın Montreal kentinde, Yaz Olimpiyat Oyunları başladı.
1986 - İnsan Hakları Derneği kuruldu.
1998 - Uluslararası Ceza Mahkemesini kuran Roma Statüsü kabul edildi.
2007 - Harry Potter ve Melez Prens vizyona girdi.
2014 - Amsterdam'dan hareket eden Malezya Havayolları'na ait Boeing 777-200ER, Ukrayna - Rusya sınırının 50 kilometre uzağına düştü. Füze ile vurulduğu düşünülen uçağın düşmesi sonucu uçaktaki 298 kişinin tümü öldü.
2019 - Düzce'nin Akçakoca ilçesinde akşam saatlerinde başlayıp sonraki gün sabah saatlerine kadar devam eden kuvvetli gök gürültülü sağanak yağış sonrasında meydana gel sel afeti sebebiyle 7 kişi hayatını kaybetti.
Doğumlar
1487 - Şah İsmail, Safevi Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarı (ö. 1524)
1698 - Pierre Louis Maupertuis, Fransız düşünür (ö. 1759)
1744 - Elbridge Gerry, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 5. başkan yardımcısı (ö. 1814)
1884 - Boris Vladimiroviç Asafiev, Rus müzikolog ve besteci (ö. 1949)
1888 - Shmuel Yosef Agnon, İsrailli yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1970)
1889 - Erle Stanley Gardner, Amerikalı dedektif öyküleri yazarı (ö. 1970)
1899 - James Cagney, Amerikalı oyuncu (ö. 1986)
1917 - Kenan Evren, Türk asker ve devlet adamı, Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. Cumhurbaşkanı ve TSK'nin 17. Genelkurmay Başkanı (ö. 2015)
1920 - Juan Antonio Samaranch, İspanyol spor adamı (ö. 2010)
1922 - Halit Deringör, Türk millî futbolcu (ö. 2018)
1935 - Donald Sutherland, Kanadalı oyuncu
1939 - Ali Hamaney, İran İslam Cumhuriyeti'nin dini lideri
1939 - Valeriy Voronin, Sovyet futbolcu (ö. 1984)
1939 - Milva, İtalyan şarkıcı, oyuncu ve televizyon sunucusu (ö. 2021)
1942 - Peter Sissons, İngiliz gazeteci ve televizyon sunucusu (ö. 2019)
1947 - Doğan Canku, Türk müzisyen
1949 - Geezer Butler, İngiliz müzisyen
1951 - Mark Bowden, Amerikalı gazeteci ve yazar
1952 - David Hasselhoff, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1954 - Angela Merkel, Alman siyasetçi
1957 - Joachim Król, Alman oyuncu
1958 - Metin Yüksel, Türk aktivist ve Akıncılar Derneği'nin lideri (ö. 1979)
1958 - Wong Kar-wai, Çinli sinemacı, yönetmen ve senaryo yazarı
1960 - Jan Wouters, Holllandalı futbolcu
1961 - Guru, Amerikalı rapçi (ö. 2010)
1961 - Jeremy Hardy, İngiliz komedyen ve oyuncu (ö. 2019)
1962 - Emin Boztepe, Türk dövüş sporları ustası ve oyuncu
1963 - Regina Belle, Grammy ödülü sahibi ünlü Amerikalı sanatçı
1963 - III. Letsie, Lesotho hükümdarlığının kralı
1963 - Matti Nykänen, Fin kayakla yüksek atlama sporcusu ve şarkıcı (ö. 2019)
1967 - Makoto Kitano, Japon futbolcu
1968 - Åsunn Lyngedal, Norveçli politikacı
1969 - Jason Clarke, Avustralyalı oyuncu
1971 - Ari Barokas, Türk müzisyen ve Duman grubunun bas gitaristi
1971 - Cory Doctorow, Kanadalı bilimkurgu yazarı ve blogcu
1972 - Jaap Stam, Hollandalı futbolcu
1974 - Claudio López, Arjantinli futbolcu
1975 - Elena Anaya, İspanyol oyuncu
1975 - Evgeniya Artamonova, Rus voleybolcu
1975 - Ville Virtanen, Finlandiyalı dans müzisyeni ve DJ
1976 - Dagmara Domińczyk, Polonyalı oyuncu
1976 - Marcos Senna, İspanyol futbolcu
1976 - Anders Svensson, İsveçli millî futbolcu
1977 - Marc Savard, Kanadalı hokey oyuncusu
1977 - Mario Stecher, Avusturyalı milli kayakçı
1978 - Émilie Simon, Fransız, synthpop müziği şarkı sözü yazarı ve yorumcusu
1978 - Katharine Towne, Amerikalı oyuncu
1979 - Douglas Murray, İşkoç yazar ve gazeteci
1979 - Mike Vogel, Amerikalı oyuncu
1980 - Emil Angelov, Eski Bulgar millî futbolcu
1980 - Javier Camuñas, İspanyol futbolcu
1980 - Ryan Miller, Amerikalı hokey oyuncusu
1980 - José Sand, Arjantinli futbolcu
1981 - Mélanie Thierry, Fransız oyuncu
1981 - Michelle Barrett, Britanyalı porno yıldızı ve çıplak model
1982 - Natasha Hamilton, İngiliz şarkıcı
1983 - Sarah Jones, Amerikalı oyuncu
1983 - Adam Lind, Amerikalı beyzbol oyuncusu
1983 - Irini Psyhrami, Yunan şarkıcı
1983 - Ryan Guettler, Avustralyalı profesyonel BMX sürücüsü
1984 - Özlem Yılmaz, Türk oyuncu
1984 - Sotiris Leontiou, Yunan futbolcu
1985 - Neil McGregor, İskoç futbolcu
1985 - Tom Fletcher, İngiliz şarkıcı (McFly)
1986 - Dana, Koreli şarkıcı, dansçı ve oyuncu (TSZX)
1987 - Ivan Strinić, Hırvat millî futbolcu
1987 - Tigran Hamasyan, Ermeni caz piyanisti
1987 - Jeremih, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, rapçi ve prodüktör
1990 - Heinz Lindner, Avusturyalı millî futbolcu
1990 - Anıl Piyancı, Türk rap müzisyeni
1993 - Kali Uchis, Kolombiya asıllı Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1994 - Benjamin Mendy, Fransız futbolcu
1996 - Jeon Wonwoo, Koreli şarkıcı, söz yazarı ve dansçı
2000 - Miray Akay, Türk dizi ve sinema oyuncusu
Ölümler
855 - IV. Leo, papa (d. 790)
924 - Edward, Wessex kralı
1166 - Abdülkadir Geylani, Fars İslam bilgini (d. 1077)
1198 - Lambronlu Nerses, Kilikya Ermeni Krallığı’nın Tarsus Başespiskoposu (d. 1153)
1318 - Reşîdüddîn Fazlullah-ı Hemedânî, İlhanlı Devleti'nin Veziri, hekim, yazar ve tarihçi (d. 1247 ila 1250)
1399 - Polonyalı Jadwiga, Polonya Krallığı'nın ilk kadın hükümdarı (d. 1374)
1588 - Mimar Sinan, Türk mimar (d. 1489)
1762 - III. Petro, Rus Çarı (d. 1728)
1790 - Adam Smith, İskoç siyasetçi ve ekonomist (d. 1723)
1845 - Charles Grey, Britanyalı siyasetçi (d. 1764)
1852 - Salvadore Cammarano, İtalyan librettist ve oyun yazarı (d. 1801)
1879 - Maurycy Gottlieb, Polonyalı realist ressam (d. 1856)
1887 - Dorothea Dix, Amerikalı toplumsal reformcu ve hümanist (d. 1802)
1892 - Carlo Cafiero, İtalyan anarşist (d. 1846)
1896 - Rainilaiarivony, Madagaskarlı siyasetçi (d. 1828)
1903 - James Abbott McNeill Whistler, ABD doğumlu, Büyük Britanya kökenli ressam (d. 1834)
1906 - Carlos Pellegrini, 11. Arjantin Devlet Başkanı (d. 1846)
1912 - Henri Poincaré, Fransız matematikçi ve fizikçi (d. 1854)
1918 - II. Nikolay, Rus Çarı (d. 1868)
1918 - Aleksey Nikolayeviç Romanov, Rus İmparatorluğu'nun Çesareviç'i ve taht varisi (d. 1904)
1918 - Anastasiya Nikolayevna Romanova, Çar II. Nikolay'ın en küçük kızı (d. 1901)
1918 - Aleksandra Fyodorovna, II. Nikolay'ın eşi (d. 1872)
1918 - Mariya Nikolayevna Romanova, Çar II. Nikolay'ın üçüncü kızı (d. 1899)
1918 - Olga Nikolayevna Romanova, Çar II. Nikolay'ın en büyük kızları (d. 1895)
1918 - Tatyana Nikolayevna Romanova, Çar II. Nikolay'ın ikinci kızı (d. 1897)
1925 - Lovis Corinth, Alman ressam ve grafiker (d. 1858)
1928 - Álvaro Obregón, Meksikalı asker ve devlet adamı (d. 1880)
1944 - William James Sidis, Amerikalı matematikçi ve düşünür (d. 1898)
1944 - Bule Naipi, II. Dünya Savaşı sırasında Arnavut komünist partizan direniş hareketi üyesi (d. 1922)
1945 - Ernst Busch, Nazi Almanyası'nın Generalfeldmarschall'i (d. 1885)
1959 - Billie Holiday, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve besteci (d. 1915)
1961 - Emin Halid Onat, Türk mimar (d. 1910)
1961 - Vasfi Mahir Kocatürk, Türk şair, oyun yazarı, öğretmen ve politikacı (d. 1907)
1967 - John Coltrane, Amerikalı caz müzisyeni ve saksafoncu (d. 1926)
1995 - Juan Manuel Fangio, Arjantinli yarış arabası sürücüsü (d. 1911)
1998 - Sedat Celasun, Türk asker (d. 1915)
2002 - Joseph Luns, Hollandalı siyasetçi ve diplomat (d. 1911)
2005 - Edward Heath, İngiliz siyasetçi ve Başbakan (d. 1916)
2006 - Hakkı Atamulu, Türk heykeltıraş (d. 1912)
2006 - Mickey Spillane, Amerikalı yazar (d. 1918)
2009 - Meir Amit, İsrailli politikacı, üçüncü Mossad direktörü (d. 1921)
2009 - Walter Cronkite, Amerikalı televizyon gazetecisi (d. 1916)
2009 - Leszek Kołakowski, Polonyalı düşünür (d. 1927)
2009 - Orhan Şengürbüz, Türk spor spikeri (d. 1958)
2011 - Takaji Mori, Japon eski millî futbolcu (d. 1943)
2012 - Ms. Melodie, Amerikalı seremoni lideri (d. 1969)
2012 - İlhan Mimaroğlu, Türk besteci ve yazar (d. 1926)
2012 - Morgan Paull, Amerikalı oyuncu (d. 1944)
2013 - Vincenzo Cerami, İtalyan senarist (d. 1940)
2013 - Briony McRoberts, İngiliz oyuncu (d. 1957)
2013 - Nurettin Ok, Türk siyasetçi (d. 1927)
2014 - Jack Lewis, İngiliz kimyacı (d. 1928)
2014 - Elaine Stritch, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1925)
2015 - Jules Bianchi, Fransız Formula 1 pilotu (d. 1989)
2016 - Wendell Anderson, Amerikalı bürokrat (d. 1933)
2016 - Nüzhet Kandemir, Türk diplomat ve siyasetçi (d. 1934)
2017 - Harvey Atkin, Kanadalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1942)
2018 - Rita Bhaduri, Hint kadın sinema ve dizi oyuncusu (d. 1955)
2018 - Yvonne Blake, İngiliz-İspanyol kadın moda tasarımcısı (d. 1940)
2018 - Saait Maajiet, Güney Afrikalı kriketçi (d. 1952)
2018 - João Semedo, Portekizli siyasetçi ve fizikçi (d. 1951)
2019 - Andrea Camilleri, İtalyan yazarı ve yönetmeni (d. 1925)
2019 - Giuseppe Merlo, Eski İtalyan profesyonel tenis oyuncusu (d. 1927)
2020 - José Paulo de Andrade, Brezilyalı gazeteci ve TV sunucusu (d. 1942)
2020 - Ekaterina Alexandrovskaya, Rus-Avustralyalı buz patencisi (d. 2000)
2020 - Moussa Benhamadi, Cezayirli politikacı ve araştırmacı (d. 1953)
2020 - Brigid Berlin, Amerikalı model ve oyuncu (d. 1939)
2020 - Seyfi Dursunoğlu, Türk sahne sanatçısı, şarkıcı ve sunucu (d. 1932)
2020 - Zizi Jeanmaire, Fransız balerin, aktris ve koreograf (d. 1924)
2020 - Silvio Marzolini, Arjantin millî futbol takımı futbolcusu (d. 1940)
2020 - Angela von Nowakonski, Brezilyalı doktor, araştırmacı ve profesör (d. 1953)
2021 - Pilar Bardem, İspanyol aktris ve aktivis (d. 1939)
2021 - Dolores Claman, Kanadalı besteci ve piyanist (d. 1927)
2021 - Angéline Nadié, Fildişi Sahilli aktris (d. 1968)
2021 - Robby Steinhardt, Amerikalı müzisyen (d. 1950)
2021 - Graham Vick, İngiliz opera yönetmeni (d. 1953)
2021 - Milan Živadinović, Sırp eski profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1944)
2022 - Erden Kıral, Türk yönetmen ve sinemacı (d. 1942)
Tatiller ve özel günler
Dünya Emoji Günü
Kaynakça
0717
17 |
2158 | https://tr.wikipedia.org/wiki/18%20Temmuz | 18 Temmuz |
Olaylar
MÖ 390 - Roma Cumhuriyeti ile Galya arasında gerçekleşen Allia Muharebesi'ni Galyalılar kazandı.
656 - Ali bin Ebu Talib halife oldu.
1919 - Müttefik Yüksek Konseyi, işgal bölgeleri hakkında anlaşamayan İtalya ve Yunanistan arasında bölüştürme yaptı ve Aydın'ın İtalyanlara verilmesi kararlaştırıldı.
1920 - Mîsâk-ı Millî, TBMM'de kabul edildi. Büyük Millet Meclisi, Misak-ı Millî üzerine yemin etti.
1925 - Adolf Hitler, nasyonal sosyalist fikirlerini açıkladığı kişisel manifestosu Mein Kampfı (Kavgam) yayımladı.
1930 - Ankara Etnografya Müzesi halka açıldı.
1932 - Türkiye, Cemiyet-i Akvam'a (Milletler Cemiyeti) 56. üye olarak kabul edildi.
1932 - Türkiye'de Ezanın Arapça okunması ülke genelinde resmen yasaklandı. Diyanet Dairesi, bu yasağı ilgili mercilere duyurdu.
1939 - Takas Limited Şirketi kuruldu.
1941 - II. Dünya Savaşı: Artan millî savunma ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla piyasaya 'tasarruf bonosu' çıkarıldı. 5, 25, 100 ve 1.000 liralık tasarruf bonoları; 3, 6 ve 12 ay vadeli olarak düzenlendi. Faizleri yüzde 4 ile 6 arasında değişen 25 milyon tutarındaki bonolara halk büyük ilgi gösterdi.
1945 - Çok partili demokratik hayatın ilk adımı atıldı: Millî Kalkınma Partisi kuruldu. Partinin kurucuları arasında Nuri Demirağ, Hüseyin Avni Ulaş ve Cevat Rıfat Atilhan gibi isimler yer aldı.
1946 - İzmir Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1964 - 10 gündür süren Batman Petrol Rafinerisi işçileri grevi, Bakanlar Kurulu ve Türk-İş'in aracılığıyla sona erdi.
1964 - Türkiye ile ABD arasında, ‘pamuklu ihracatına ilişkin’ anlaşma imzalandı.
1964 - Türkiye ile Belçika arasında işgücü anlaşması imzalandı.
1968 - Intel şirketi Santa Clara, Kaliforniya'da kuruldu.
1974 - ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger’in yardımcısı Joseph Sisco Londra'ya gelerek Bülent Ecevit ile görüştü. Müdahaleden vazgeçmesi için Ecevit’in şartlarını öğrendi ve bunları Yunanlar ile görüşmek üzere Atina’ya hareket etti.
1975 - Apollo-Soyuz kenetlenmesi televizyondan naklen verildi.
1976 - Rumen jimnastikçi Nadia Comăneci, Yaz Olimpiyatları'nda 10 tam puan aldı. Böylece Olimpiyat Oyunları tarihinde tam puan alan ilk jimnastikçi unvanını da alarak tarihe geçti.
1995 - Daha önce 18 Temmuz'da Türkiye'ye geleceği açıklanan BM Genel Sekreteri Butros Gali, halkın tepkisinden çekindiği için ziyaretini iptal etmek zorunda kaldı.
1996 - Paris'e gitmekte olan bir ABD yolcu uçağı, Long Island-New York açıklarında havada infilak etti; 230 yolcudan kurtulan olmadı.
1997 - Yücel Yener, TRT Genel Müdürlüğü'ne atandı.
1998 - İstanbul-Ankara seferini yapan THY'na ait bir uçağın motoru yandı. Yolculara korkulu anlar yaşatan yangın nedeniyle uçak, Atatürk Havaalanı'na zorunlu iniş yaptı.
2016 - Türkiye'de 3 aylığına OHAL ilan edildi.
Doğumlar
1552 - II. Rudolf, Kutsal Roma imparatoru (ö. 1612)
1635 - Robert Hooke, İngiliz hezarfeni (ö. 1703)
1670 - Giovanni Battista Bononcini, İtalyan barok besteci ve çellist (ö. 1747)
1811 - William Makepeace Thackeray, İngiliz yazar (ö. 1863)
1818 - Louis De Geer, İsveçli politikacı ve yazar (ö. 1896)
1821 - Pauline Viardot, Fransız mezzo-soprano, pedagog ve bestecisiydi (ö. 1910)
1853 - Hendrik A. Lorentz, Hollandalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1928)
1864 - Philip Snowden, İngiliz sosyalist siyaset adamı (ö. 1937)
1867 - Margaret Brown, Amerikalı bir sosyete üyesi, hayırsever ve aktivistti (ö. 1932)
1871 - Giacomo Balla, İtalyan ressam, heykeltıraş, sanat eğitimcisi, şair (ö. 1958)
1882 - Manuel Gálvez, Arjantinli yazar ve şair (ö. 1962)
1883 - Lev Kamenev, Sovyet Komünist lider (ö. 1936)
1887 - Vidkun Quisling, Norveçli politikacı (ö. 1945)
1890 - Frank Forde, Avustralyalı bir politikacıydı (ö. 1983)
1892 - Arthur Friedenreich, Brezilyalı eski millî futbolcudur (ö. 1969)
1895 - Olga Spessivtseva, Rus balerini (ö. 1991)
1897 - Cyril Norman Hinshelwood, İngiliz kimyager (ö. 1967)
1900 - Nathalie Sarraute, Fransız roman ve deneme yazarı (ö. 1999)
1906 - Samuel Ichiye Hayakawa, Kanada doğumlu Amerikalı akademisyen ve siyasetçi (ö. 1992)
1906 - Clifford Odets, Amerikalı oyun yazarı ve senarist (ö. 1963)
1909 - Andrey Gromiko, Sovyet diplomat ve Dışişleri Bakanlarından (ö. 1989)
1909 - Muhammed Davud Han, Afganistan Devlet Başkanı (ö. 1978)
1911 - Hume Cronyn, Kanadalı aktör (ö. 2003)
1914 - Gino Bartali, İtalyan eski profesyonel yol bisikleti yarışçısıydı (ö. 2000)
1914 - Oscar Heisserer,' Fransız eski millî futbolcudur (ö. 2004)
1916 - Charles Kittel, Amerikalı fizikçi (ö. 2019)
1916 - Kenneth Armitage, İngiliz heykeltıraş (ö. 2002)
1918 - Nelson Mandela, Güney Afrikalı siyasetçi (ö. 2013)
1921 - Aaron T. Beck, Amerikalı psikiyatr (ö. 2021)
1921 - John Glenn, Amerikalı havacı, mühendis, astronot ve siyasetçi (ö. 2016)
1921 - Dorothy Mengering, Amerikalı televizyon sunucusu (ö. 2017)
1922 - Thomas Samuel Kuhn, Amerikalı filozof ve bilim tarihçisi (ö. 1996)
1925 - Friedrich Zimmermann, eski bir Alman siyasetçi (ö. 2012)
1926 - Nita Bieber, Amerikalı oyuncudur (ö. 2019)
1926 - Bernard Pons, Fransız siyaset adamı (ö. 2022)
1927 - Robert Ellis Miller, Amerikalı bir film yönetmenidir (ö. 2017)
1928 - Stig Grybe, İsveçli aktör ve komedyen (ö. 2017)
1929 - Dick Button, Amerikalı buz patencisi ve olimpiyat şampiyonu
1931 - Hakkı Kıvanç, Türk sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
1933 - Jean Yanne, Fransız oyuncu, yazar, film yönetmeni ve bestecidir (ö. 2003)
1933 - Yevgeni Yevtuşenko, Sovyet şair (ö. 2017)
1934 - Darlene Conley, Amerikalı aktris (ö. 2007)
1935 - Tenley Albright, Amerikalı buz patenci
1937 - Nevzat Eren, Türk tıp doktoru (ö. 2000)
1937 - Roald Hoffmann, Amerikalı kimyacı. 1981 yılında Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.
1937 - Hunter Stockton Thompson, Amerikalı gazeteci ve yazar (ö. 2005)
1938 - Paul Verhoeven, Hollanda asıllı film yönetmeni, senaryo yazarı ve prodüktör
1940 - James Brolin, Amerikalı oyuncu prodüktör ve yönetmen
1941 - Bedrettin Dalan, Türk mühendis ve siyasetçi
1941 - Frank Farian, Alman prodüktör ve müzisyen
1942 - Giacinto Facchetti, İtalyan futbolcu ve FC Internazionale Milano Kulübü'nün eski Başkanı (ö. 2006)
1948 - Hartmut Michel, Alman biyokimyacı
1948 - Jeanne Cordova, Amerikalı LGBT hakları savunucusu aktivist ve yazar (ö. 2016)
1950 - Richard Branson, İngiliz yatırımcı ve iş insanı
1951 - Elio Di Rupo, Belçikalı bir politikacı
1951 - Margo Martindale, Amerikalı oyuncudur
1953 - Turgay Tanülkü, Türk sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu
1955 - Banu Avar, Türk yazar, gazeteci, program yapımcısı ve sunucu
1956 - Meral Akşener, Türk siyasetçi
1957 - Kaisha Atakhanova, Kazak biyolog
1957 - Nick Faldo, İngiliz golfçü
1959 - Erdal Çelik, Türk müzisyen, besteci ve söz yazarı
1959 - Mustafa Kemal Uzun, Türk oyuncu ve film yönetmeni (ö. 2017)
1961 - Elizabeth McGovern, Amerikalı tiyatro, sinema oyuncusu ve müzisyen
1961 - Alan Scott Pardew, İngiliz eski futbolcu, teknik direktör
1962 - Lee Arenberg, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
1964 - Wendy Williams, Amerikalı televizyon sunucusu, iş insanı, medya kişiliği ve senarist
1965 - Petra Schersing, Eskiden Doğu Almanya için yarışan atlet
1967 - Vin Diesel, Amerikalı aktör
1968 - Grant Bowler, Yeni Zelanda doğumlu Avustralyalı oyuncu
1968 - Olga Prohvatılo, Rus oyuncu ve komedyen (ö. 2017)
1969 - Hege Riise, Norveçli eski futbolcu
1971 - Penny Hardaway, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1971 - Ryan Church, Amerikalı tasarımcı
1974 - Derek Anderson, Amerikalı eski profesyonel basketbolcu
1975 - Daron Malakian, Amerikalı gitarist ve vokalist
1975 - M.I.A., Sri Lanka asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve besteci
1975 - Ertem Şener, Türk spor spikeri ve sunucu
1976 - Cansın Özyosun, Türk dizi oyuncusu
1977 - Aleksandr Morozeviç, Rus satranç oyuncusu
1977 - Kelly Reilly, İngiliz oyuncu
1978 - Adabel Guerrero, Arjantinli sanatçı
1978 - Mélissa Theuriau, Fransız gazeteci ve televizyon sunucusu
1979 - Joey Mercury, Amerikalı profesyonel güreşçi
1980 - Kristen Bell, Amerikalı aktris
1980 - David Blu, İsrailli ve Amerikalı emekli basketbolcudur
1981 - Michiel Huisman, Hollandalı oyuncu, şarkıcı ve söz yazarı
1982 - Priyanka Chopra, Hint sinema oyuncusu, şarkıcı
1982 - Carlo Costly, Honduraslı futbolcudur
1982 - Marcin Dołęga, Polonyalı halterci
1982 - Priyanka Chopra, Hint sinema oyuncusu ve şarkıcı
1983 - Carlos Diogo, Uruguaylı futbolcu
1983 - Jan Schlaudraff, Alman futbolcudur
1985 - Chace Crawford, Amerikalı sinema ve TV yıldızı
1985 - James Norton, İngiliz oyuncu
1987 - Carlos Eduardo Marques, Brezilyalı millî futbolcu
1987 - César Villaluz, Meksikalı futbolcudur
1988 - Hakan Arslan, Türk futbolcu
1988 - Änis Ben-Hatira, Alman asıllı Tunuslu millî futbolcu
1988 - Elvin Mammadov, Azeri futbolcu
1988 - Merve Özbey, Türk şarkıcı
1989 - Semyon Antonov, Rus millî basketbolcu
1989 - Sebastian Mielitz, Alman profesyonel futbolcudur
1989 - Yohan Mollo, Fransız futbolcudur
1989 - Dmitri Soloviev, Rus buz patenci
1993 - Nebil Fekir, Fransız futbolcu
1993 - Lee Taemin, Güney Koreli şarkıcı, dansçı ve oyuncudur
Ölümler
707 - İmparator Mommu, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 42. imparatoru (d. 683)
715 - Muhammed bin Kasım es-Sekafî, Sind'i fetheden Emevî kumandanı (d. 692)
928 - II. Stefanos, 29 Haziran 925 ile 18 Temmuz 928 yılları arası Konstantinopolis Ekümenik Patriği olarak görev yapmıştır (d. ?)
1100 - Godfrey de Bouillon, Belçikalı Haçlı şövalye ve Birinci Haçlı Seferi liderlerinden (d. 1060)
1194 - Lüzinyanlı Guy, Fransız Haçlı şövalye (d. 1150)
1566 - Bartolomé de las Casas, Dominikan rahibi, piskopos ve uluslararası hukuk ve insan hakları normlarının ilk savunucularından biri olan yazar (d. 1484)
1610 - Caravaggio (Michelangelo Merisi), İtalyan ressam (d. 1571)
1697 - António Vieira, Portekizli Cizvit misyoner ve yazar (d. 1608)
1721 - Antoine Watteau, Fransız ressam (d. 1684)
1792 - John Paul Jones, Amerika Birleşik Devletleri Donanması'nın kurucusu (d. 1747)
1817 - Jane Austen, İngiliz yazar (d. 1775)
1863 - Robert Gould Shaw, Amerikan İç Savaşı sırasında Birlik Ordusunda Amerikan subayı (d. 1837)
1872 - Benito Juárez, Meksikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1806)
1887 - Dorothea Lynde Dix, Amerikalı toplumsal reformcu ve hümanist (d. 1802)
1890 - Christian Heinrich Friedrich Peters, ilk asteroit kaşiflerinden biri olan Alman-Amerikalı astronom (d. 1813)
1891 - Şevki Bey, Türk bestekâr (d. 1860)
1892 - Thomas Cook, İngiliz din adamı ve iş insanı (Kendi adıyla bilinen "Thomas Cook" seyahat şirketinin kurucusu (d. 1808)
1901 - Carlo Alfredo Piatti, İtalyan çellist ve besteci (d. 1822)
1919 - Raymonde de Laroche, Fransız pilot ve dünyanın ilk tayyare pilot lisansını alan kadın (d. 1882)
1932 - Jean Jules Jusserand, Fransız diplomat, tarihçi ve yazar (d. 1855)
1936 - Antonia Mercé i Luque, Arjantin-İspanyol dansçı (d. 1890)
1938 - Marie, Kral I. Ferdinand'ın eşi olarak son Romanya konsort kraliçesi (d. 1875)
1946 - Dragoljub Mihailović, II. Dünya Savaşı'nda görev yapmış Yugoslavyalı-Sırp general (d. 1893)
1949 - Vítězslav Novák, Çek besteci ve pedagog (d. 1870)
1950 - Albert Eckstein, Alman çocuk doktoru ve akademisyen (d. 1891)
1958 - Henri Farman, İngiliz asıllı Fransız pilot ve mühendis (d. 1874)
1965 - Refik Halit Karay, Türk gazeteci ve yazar (d. 1888)
1967 - Castelo Branco, Brezilyalı asker ve siyasetçi (d. 1897)
1968 - Corneille Jean François Heymans, Belçikalı fizyolog (d. 1892)
1973 - Jack Hawkins, İngiliz aktör (d. 1910)
1978 - Mehmet Bedrettin Köker, Türk hukukçu (d. 1897)
1980 - Andrée Vaurabourg, Fransız piyanist ve öğretmen (d. 1894)
1982 - Roman Osipoviç Jakobson, Rus düşünür (d. 1896)
1986 - Stanley Rous, İngiliz futbol adamı (d. 1895)
1990 - Yun Boseon veya Yun Po-sun, Güney Koreli politikacı ve aktivist (d. 1897)
1996 - Donny the Punk, Amerikalı politik eylemci (d. 1946)
1996 - José Manuel Fuente, İspanyol yol bisikletçisi ve tırmanma uzmanı (d. 1945)
2002 - Metin Toker, Türk gazeteci, yazar ve Kontenjan Senatörü (İsmet İnönü'nün damadı) (d. 1924)
2005 - William Childs Westmoreland, ABD Ordusu'nda general (d. 1914)
2012 - Rajesh Khanna, Hint aktör ve film yapımcısı (d. 1942)
2012 - Jean François-Poncet, Fransız diplomat, siyasetçi (d. 1928)
2012 - Davud Abdullah Raciha, Suriyeli asker (d. 1947)
2012 - Asıf Şevket, Suriyeli siyasetçi (d. 1950)
2012 - Hasan Ali Türkmani, Suriyeli asker ve siyasetçi (d. 1935)
2014 - Dietmar Otto Schönherr, Avusturyalı oyuncu (d. 1926)
2015 - Alessandro Federico Petricone, Jr., Amerikalı oyuncu (d. 1936)
2016 - Uri Coronel, Hollandalı iş insanı ve spor yöneticisi (d. 1946)
2017 - Max Gallo, Fransız tarihçi, yazar ve siyasetçi (d. 1932)
2017 - Shigeaki Hinohara, Japon psikiyatr ve akademisyen (d. 1911)
2018 - Ling Li, Çinli yazar, akademisyen, mühendis ve tarihçi (d. 1942)
2018 - Burton Richter, Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi (d. 1931)
2019 - Yukiya Amano, Japon siyasetçi ve diplomat (d. 1947)
2019 - Tuncer Cücenoğlu, Türk oyun yazarı ve çevirmen (d. 1944)
2019 - Luciano De Crescenzo, İtalyan yazar, oyuncu, yönetmen ve mühendis (d. 1928)
2019 - David Hedison, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1927)
2020 - Vishnu Raj Atreya, Nepalli yazar ve şair (d. 1944)
2020 - Charles Bukeko, Kenyalı aktör ve komedyen (d. 1962)
2020 - René Carmans, Belçikalı profesyonel futbolcu (d. 1945)
2020 - Elize Cawood, Güney Afrikalı aktris (d. 1952)
2020 - Katherine B. Hoffman, Amerikalı kimyager ve akademisyen (d. 1914)
2020 - Juan Marsé, İspanyol romancı, senarist ve gazeteci (d. 1933)
2020 - Martha Mmola, Güney Afrikalı kadın siyasetçi (d. ?)
2020 - Haruma Miura, Japon aktör ve şarkıcı (d. 1990)
2020 - Cécile Reims, Fransiz gravürcü ve yazar (d. 1927)
2020 - David Romero Ellner, Honduraslı gazeteci, avukat ve politikacı
2020 - Jope Ruonansuu, Fin aktör, sanatçı, müzisyen ve stand-up komedyen (d. 1964)
2020 - Jaybee Sebastian, Filipinli yüksek profilli mahkum (d. 1980)
2020 - Henrique Soares da Costa, Brezilyalı Roma Katolik piskoposu (d. 1963)
2020 - Lucio Urtubia, İspanyol anarşist, aktivist ve yazar (d. 1931)
2021 - Afaz Uddin Ahmed, Bangladeşli siyasetçi (d. 1926)
2021 - Jeffrey Barmby, Eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1943)
2021 - Tommy Engstrand, İsveçli spor gazetecisi ve TV sunucusu (d. 1939)
2022 - Raja Mukherjee, Hint profesyonel kriketçi (d. 1951)
Tatiller ve özel günler
Mandela Günü
0718
18 |
2159 | https://tr.wikipedia.org/wiki/19%20Temmuz | 19 Temmuz |
Olaylar
1870 - Fransa, Prusya'ya savaş ilan etti.
1877 - 93 Harbi: Gazi Osman Paşa önderliğinde, 145 gün sürecek olan Plevne Savunması başladı.
1912 - Yaklaşık 190 kg ağırlığında bir meteor, Navajo County-Arizona semalarında infilak etti ve parçalar kentin üzerine yağdı.
1920 - Komünist Enternasyonal'in İkinci Kongresi başladı. Kongre'de; örgütsel ilkeler, strateji ve Komünist Enternasyonal'in taktiklerinin temelleri atıldı.
1933 - Denizli-Çivril'deki 5,7 büyüklüğündeki depremde 20 kişi öldü.
1940 - II. Dünya Savaşı: İtalyan hafif kruvazörü battı: 121 kişi öldü.
1943 - II. Dünya Savaşı sırasında Adolf Hitler, Benito Mussolini liderliğindeki İtalyan Heyeti ile Feltre görüşmesini gerçekleştirdi.
1949 - Laos bağımsızlığını ilan etti.
1954 - Elvis Presley, ilk albümü That's All Right Mama'yı çıkardı.
1967 - Boeing 727 tipi bir yolcu uçağı ile Cessna 310 tipi bir uçak, Kuzey Karolina'nın Hendersonville şehri üzerinde havada çarpıştı: 82 kişi öldü.
1979 - Sandinista gerillaları, Nikaragua'daki ABD destekli Somoza Hükûmeti'ni devirdi.
1980 - Yaz Olimpiyatları, Moskova'da başladı. Sovyetler'in Afganistan'ı işgalini protesto eden pek çok ülke olimpiyatlara katılmadı.
1983 - Refah Partisi kuruldu.
1985 - İtalya'da, Val di Stava barajı çöktü: 268 kişi öldü.
1987 - Mehmet Terzi, San Francisco Maratonu'nu kazandı.
1989 - DC-10 tipi bir ABD yolcu uçağı, Sioux City-Iowa'ya acil iniş yaptığı sırada düştü: 296 yolcudan 112'si öldü.
1990 - New York Federal Mahkemesi, Karun Hazinesi'nin Türkiye'ye iadesi için açılan davada Türkiye lehine karar verdi. Metropolitan Museum of Art yetkililerinin 363 parçalık hazineyi Türkiye'ye iade etmek istemesi üzerine anlaşmaya varıldı ve hazine, Ekim 1993'te Ankara'ya getirildi.
1993 - İSKİ Genel Müdürü Ergun Göknel, yolsuzluk iddiasıyla görevden alındı.
1993 - PKK, Van'ın Bahçesaray ilçesi Sündüz Yaylası'nda, uzun namlulu silahlarla ateş açtı; 15 çocuk ile 9 kadın yaşamını yitirdi.
1996 - Yaz Olimpiyatları, Atlanta-Georgia'da başladı.
2002 - Eski Anayasa Mahkemesi Başkanı Yekta Güngör Özden, Cumhuriyetçi Demokrasi Partisi'ni (CDP) kurdu.
2009 - Türkiye'de tüm lokanta, meyhane vb. kapalı alanlarda sigara yasağı uygulaması başladı.
2013 - Suriye'de, PYD tarafından ele geçirilen yerleşim yeri, özerk bölge ilan edildi ve Rojava Devrimi olarak kabul edildi. Artık orada PYD öncülüğünde Kürdistan Özerk Otonom Bölgesi gerçekleşmiştir.
Doğumlar
810 - Buhârî, Buharalı Fars bir muhaddistir (ö. 869)
1223 - I. Baybars, Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş Kıpçak asıllı Memlûk Devleti sultanıdır (ö. 1277)
1809 - Friedrich Gustav Jakob Henle, Alman hekim (ö. 1885)
1811 - Vinzenz Lachner, Alman bestekâr, orkestra şefi ve müzik eğitimcisi (ö. 1893)
1814 - Samuel Colt, Amerikalı silah üreticisi (ö. 1862)
1819 - Gottfried Keller, İsviçreli şair ve siyasetçi (ö. 1890)
1822 - Augusta, III. George'un torunu olan İngiliz Kraliyet Ailesi'nin bir üyesiydi (ö. 1916)
1834 - Edgar Degas, Fransız empresyonist ressam ve heykeltıraş (ö. 1917)
1846 - Edward Charles Pickering, Amerikalı gök bilimci, fizikçi (ö. 1919)
1868 - Florence Foster Jenkins, ABD'li amatör soprano (ö. 1944)
1876 - Joseph Fielding Smith, Jr., İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 10. başkanıdır (ö. 1972)
1881 - Friedrich Dessauer, Alman fizikçidir (ö. 1963)
1883 - Max Fleischer, Amerikalı mucit, film yönetmeni ve yapımcı (ö. 1972)
1890 - II. Georgios, Yunanistan Kralı (ö. 1947)
1891 - Eugen Müller, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ta görev yapan Nazi generali (ö. 1951)
1893 - Vladimir Mayakovsky, Rus şair (ö. 1930)
1894 - Percy Spencer, Amerikan mühendis ve mucittir (ö. 1970)
1896 - A.J. Cronin, İskoç romancı (ö. 1981)
1898 - Herbert Marcuse, Alman filozof (ö. 1979)
1900 - Arno Breker, Alman heykeltıraş (ö. 1991)
1908 - Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (ö. 1984)
1917 - Fulbert Youlou, Kongolu siyasetçi (ö. 1972)
1919 - Patricia Medina, İngiliz asıllı Amerikalı oyuncu (ö. 2012)
1920 - Robert Mann, Amerikalı keman sanatçısı, besteci ve orkestra şefi (ö. 2018)
1921 - Rosalyn Sussman Yalow, Amerikalı hekim ve 1977 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü (Roger Guillemin ve Andrew Schally ile birlikte) sahibi bilim insanı (ö. 2011)
1922 - George McGovern, Amerikalı tarihçi, yazar, ABD temsilcisi, Senatör (ö. 2012)
1924 - Pat Hingle, Amerikalı oyuncu (ö. 2009)
1925 - Michael Pfeiffer, Alman futbolcu ve teknik direktör (ö. 2018)
1929 - Gaston Glock, Avusturyalı mühendis
1929 - Orville Turnquest, emekli Bahamalı politikacı
1934 - Francisco de Sá Carneiro, Portekizli siyasetçi ve avukat (ö. 1980)
1936 - Norman Manea, Rumen yazar ve entelektüel
1943 - Han Sai Por, Singapurlu heykeltıraş
1945 - George Dzundza, Alman asıllı Amerikalı oyuncu
1947 - Brian May, İngiliz müzisyen (Queen grubu)
1948 - Argentina Menis, Rumen atlet
1949 - Kgalema Motlanthe, Güney Afrikalı siyasetçi
1951 - Selahattin Taşdöğen, Türk oyuncu
1952 - Allen Collins, Amerikalı gitaristi (ö. 1990)
1953 - René Houseman, Arjantinli futbolcu (ö. 2018)
1959 - Juan José Campanella, Arjantinli televizyon ve film yönetmeni, yazar ve yapımcı
1960 - Atom Egoyan, Ermeni asıllı Kanadalı film yönetmeni
1961 - Hideo Nakata, Japon film yönetmeni
1967 - Yaël Abecassis, İsrailli oyuncu ve model
1968 - Pavel Kuka, Çek futbolcu
1968 - Midori, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1968 - Robb Flynn, Amerikalı gitarist
1970 - Nicola Ferguson Sturgeon, İskoç siyasetçi
1971 - Vitaliy Kliçko, Ukraynalı boksör ve Dünya Ağırsiklet Boks Şampiyonu
1973 - Aílton Gonçalves da Silva, Brezilyalı futbolcu
1976 - Benedict Cumberbatch, İngiliz oyuncu
1976 - Eric Prydz, İsveçli DJ ve prodüktör
1978 - Niki Gudex, Avustralyalı dağ bisikletçisi
1978 - Jonathan Zebina, Fransız millî futbolcu
1979 - Luke Young, İngiliz eski futbolcu
1980 - Xavier Malisse, Belçikalı tenis oyuncusu
1980 - Alice Renavand, Fransız balerin
1982 - İpek Özkök, Türk oyuncu ve manken
1982 - Jared Padalecki, Amerikalı oyuncu
1983 - Vjekoslav Tomić, Hırvat futbolcu
1984 - Adam Morrison, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1985 - Tobias Werner, Alman futbolcu
1986 - Deniz Celiloğlu, Türk oyuncu
1986 - Steffen Weinhold, Alman hentbolcu
1988 - Kevin Großkreutz, Alman eski profesyonel futbolcu
1989 - Norberto Murara Neto, Brezilyalı futbolcu
1990 - Alina Buchschacher, İsviçreli model
1990 - Ebru Ünlü, Türk oyuncu
1991 - Eray İşcan, Türk futbolcu
1994 - Julia Furdea, Avusturyalı model
1995 - Manuel Akanji, İsviçreli futbolcu
1995 - Jannik Kohlbacher, Alman hentbolcu
1996 - Oh Hayoung, Güney Koreli oyuncu
Ölümler
379 - Makrina, bir rahibe ve bir manastırın kurucusu (d. 327)
931 - Uda, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 59. imparatoru (d. 867)
998 - Damian Dalassenos, Bizanslı aristokrat (d. 940)
1374 - Francesco Petrarca, İtalyan şair (d. 1304)
1543 - Mary Boleyn, İngiliz ünlü Boleyn Ailesi'nin kızlarından biri (d. 1499)
1597 - Gunilla Bielke, İsveç kralı III. Johan'ın ikinci eşi olarak İsveç kraliçesi (d. 1568)
1814 - Matthew Flinders, Birleşik Krallık Kraliyet Donanması albayı, denizcisi ve kartograf (d. 1774)
1823 - Agustín de Iturbide, Meksika Bağımsızlık Savaşı sırasında başarılı siyasetçi (d. 1783)
1838 - Pierre Louis Dulong, Fransız fizikçi (d. 1785)
1850 - Margaret Fuller, Amerikalı gazeteci ve kadın hakları savunucusu (d. 1810)
1868 - Okita Sōji, Bakumatsu dönemi savaşçısı, Shinsengumi’nin Birinci Bölük komutanı ve kendō ustası (d. 1844)
1873 - Samuel Wilberforce, İngiliz piskopos (d. 1805)
1891 - Pedro Antonio de Alarcón, İspanyol romancı (d. 1833)
1909 - Derviş Vahdeti, Osmanlı gazeteci, yazar ve din adamı (aleyhine düşüncede olanlar için: İngiliz ajanı) (d. 1869)
1929 - Fausto Zonaro, İtalyan ressam (d. 1854)
1935 - Ludovico M. Nesbitt, İtalyan maden mühendisi kâşif ve yazar (d. 1891)
1935 - Şükrü Aydındağ, Türk asker ve siyaset adamı (d. 1883)
1943 - Yekaterina Budanova, Sovyet pilot (d. 1916)
1947 - Aung San, Birmanyalı milliyetçi önder (d. 1915)
1956 - Lightner Witmer, Amerikalı psikolog (d. 1867)
1965 - Syngman Rhee, Güney Kore'nin ilk Cumhurbaşkanı (d. 1875)
1966 - Suphi Ziya Özbekkan, Türk besteci (d. 1887)
1970 - Banat Batırova, Başkurt milletvekili (d. 1904)
1980 - Nihat Erim, Türk akademisyen, siyasetçi ve Türkiye'nin 13. Başbakanı (suikast) (d. 1912)
1981 - Aleksandr Kotikov, Sovyet tümgeneral (d. 1902)
1990 - Zeyyat Mandalinci, Türk siyasetçi (d. 1915)
1992 - Gülcan Tunççekiç, Türk balerin (d. 1942)
2004 - Zenko Suzuki, Japonya Başbakanı (d. 1911)
2006 - Jack Warden, Amerikalı oyuncu (d. 1920)
2009 - Frank McCourt, İrlanda asıllı Amerikalı yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1930)
2010 - Daiki Sato, Japon eski futbolcu (d. 1988)
2011 - Remo Gaspari, İtalyan siyasetçi (d. 1920)
2012 - Ömer Süleyman, Mısırlı politikacı, diplomat ve ordu generali (d. 1936)
2013 - Leyla Erbil, Türk yazar (d. 1931)
2013 - Mel Smith, İngiliz oyuncu, komedyen ve yazar (d. 1952)
2013 - Bert Trautmann, Alman futbolcu ve teknik direktör (d. 1923)
2013 - Phil Woosnam, Galli eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1932)
2014 - Rubem Alves, Brezilyalı teolog, filozof, eğitimci, yazar ve psikanalist (d. 1933)
2014 - Skye McCole Bartusiak, Amerikalı oyuncu ve model (d. 1992)
2014 - James Garner, Amerikalı sinema sanatçısı (d. 1928)
2015 - Van Alexander, Amerikalı caz müzisyeni ve bestecisi (d. 1915)
2015 - Galina Prozumenşçikova, Sovyet yüzücü (d. 1948)
2016 - Garry Marshall, Amerikalı oyuncu ve yapımcı (d. 1934)
2017 - María Amuchástegui, Arjantinli televizyoncu (d. 1953)
2017 - Miguel Blesa, İspanyol banker iş insanı (d. 1947)
2017 - Blaoui Houari, Cezayirli müzisyen, şarkıcı, söz yazarı ve orkestra şefi (d. 1926)
2017 - Harun Kolçak, Türk pop şarkıcısı (d. 1955)
2017 - Barbara Weldens, Fransız kadın şarkıcı ve söz yazarı (d. 1982)
2018 - Jon Schnepp, Amerikalı televizyon yapımcısı, yönetmeni, seslendirme sanatçısı, editör, yazar, çizer, animatör (d. 1967)
2018 - Denis Ten, Kazak buz patenci (d. 1993)
2019 - Inger Berggren, İsveçli şarkıcı (d. 1934)
2019 - Rutger Hauer, Hollandalı oyuncu (d. 1944)
2019 - Ágnes Heller, Macar filozof (d. 1929)
2019 - Jeremy Kemp, İngiliz oyuncu (d. 1935)
2019 - César Pelli, Arjantin asıllı Amerikalı mimar (d. 1926)
2019 - Yao Lee, Çinli şarkıcı (d. 1922)
2020 - Sulţān Hāshim Aīmad al-Īāīī, Iraklı eski asker ve siyasetçi (d. 1942)
2020 - Biri Biri, Gambiyalı eski millî futbolcu (d. 1948)
2020 - Oreste Casalini, İtalyan ressam ve heykeltıraş (d. 1962)
2020 - Sapardi Djoko Damono, Endonezyalı şair ve çevirmen (d. 1940)
2020 - Juan Marsé, İspanyol romancı, senarist ve gazeteci (d. 1933)
2020 - Shukrullo, Özbek şair (d. 1921)
2020 - Nikolay Tanayev, Kırgız siyasetçi ve eski başbakan (d. 1945)
2021 - Tolis Voskopoulos, Yunan şarkıcı, oyuncu ve besteci (d. 1940)
2021 - Mary Ward, Avustralyalı eski aktris ve radyo sunucusu (d. 1915)
2022 - Michael Henderson, Amerikalı bas gitarist ve şarkıcı-söz yazarıdır (d. 1951)
2022 - Ruslana Pisanka, Ukraynalı aktris, sunucu ve görüntü yönetmeni (d. 1965)
Tatiller ve özel günler
Dünya Fenerbahçeliler Günü
Yalova'nın düşman işgalinden kurtuluşu.
0719
19 |
2160 | https://tr.wikipedia.org/wiki/20%20Temmuz | 20 Temmuz |
Olaylar
1402 - Ankara Savaşı: Osmanlı İmparatorluğu Sultanı Yıldırım Bayezid ile Büyük Timur İmparatorluğu Sultanı Timur arasında, Ankara'nın Çubuk Ovası'nda yapılan savaş, Timur'un zaferiyle sonuçlandı.
1871 - Britanya Kolumbiyası, Kanada Federasyonu'na katıldı.
1881 - Amerika Birleşik Devletleri ordularına karşı savaşan son Yerli Kabile Şefi olan Sioux Kabilesi lideri Oturan Boğa teslim oldu.
1903 - Ford ilk arabasını üretti.
1916 - I. Dünya Savaşı: Rus askerleri Osmanlı İmparatorluğu'nun Gümüşhane kentini işgal etti.
1921 - New York ile San Francisco arasında hava yolu ile posta servisi başladı.
1936 - Montrö Boğazlar Sözleşmesi imzalandı.
1940 - Danimarka, Birleşmiş Milletler'den ayrıldı.
1944 - II. Dünya Savaşı: Adolf Hitler'e, Alman Ordusu'ndan bir Albay'ın (Claus von Stauffenberg) önderliğinde, başarısız olarak sona eren bir suikast girişimi gerçekleştirildi.
1948 - Millet Partisi kuruldu.
1949 - İsrail ve Suriye, 19 ay süren savaşın ardından barış antlaşması imzaladı.
1951 - Ürdün Kralı I. Abdullah, Cuma namazı sırasında bir Filistinli tarafından öldürüldü.
1964 - Vietnam Savaşı: Vietkong askeri birlikleri, Vietnam'ın güneyinde Mekong Deltası'ndaki Cái Bè Bölgesi'ne saldırdı: 11 Güney Vietnam'lı askeri personel ile 30'u çocuk 40 sivili öldürdü.
1965 - Moskova'ya yaptığı ziyaretten dönen Başbakan Suat Hayri Ürgüplü, Sovyetler Birliği'nin Türkiye'ye ekonomik yardımda bulunacağını açıkladı.
1969 - Tarihte ilk kez insanlı bir uzay aracı, Ay'a ulaştı. Apollo 11 Ay yüzeyine indi. Astronot Neil Armstrong da Ay'a ilk ayak basan insan oldu.
1973 - Filistinli militanlar, Amsterdam'dan Japonya'ya giden Japon Hava Yolları'na ait bir yolcu uçağını kaçırarak Dubai'ye indirdiler.
1974 - Kıbrıs Harekâtı: Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Garanti Anlaşması'nın III. maddesine istinaden gerçekleştirdiği askerî harekâtın başlangıcı.
1975 - Ege Ordusu kuruldu ve Orgeneral Turgut Sunalp, Ege Ordusu Komutanlığı'na getirildi.
1976 - Viking 1, 11 ay süren yolculuktan sonra Mars'a kondu ve Dünya'ya fotoğraflar aktarmaya başladı.
1980 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, üye ülkelerin Kudüs'ü, İsrail'in başkenti olarak tanımamaları gerektiğine 14-0 oyla karar verdi.
1984 - Penthouse dergisi çıplak fotoğraflarını yayımlayınca, Miss America yarışması yetkilileri, Vanessa Williams'tan tacını iade etmesini istedi.
1994 - Kuyruklu yıldız Shoemaker Levy 9'un parçaları, Jüpiter'e çarptı.
1996 - İspanya: ETA bir havaalanına bomba attı; 35 kişi öldü.
2001 - Londra Borsası halka açıldı.
2001 - Saadet Partisi, Necmettin Erbakan tarafından kuruldu.
2002 - Lima'daki (Peru) bir diskotekte çıkan yangında 25 kişi öldü.
2005 - Kanada, aynı cinsler arasında evliliğe izin veren dördüncü ülke oldu.
2007 - İsrail, Gazze Şeridi'nin Hamas'ın eline geçmesinin ardından Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ı desteklemek amacıyla cezaevindeki Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC) liderlerinden Abdurrahim Malluh'un da yer aldığı 255 El Fetih yanlısı tutukluyu serbest bıraktı.
2009 - Ergenekon davasında emekli Orgeneraller Şener Eruygur ve Hurşit Tolon'un da aralarında bulunduğu 56 sanığın yargılanmasına başlandı. Kayıp yakınları ve İHD üyeleri, sanıkların kayıplar ve faili meçhul cinayetlerle ilgili de yargılanmasını istedi.
2010 - DİSK Kurucu Genel Başkanı Kemal Türkler'in öldürülmesine ilişkin dava yeniden başladı. Yargıtay'ın sanık Ünal Osmanağaoğlu hakkındaki beraat kararını bozmasının ardından başlayan dava, 1 Aralık 2010'da zaman aşımı gerekçesiyle düşürüldü.
2015 - Suruç saldırısı: Şanlıurfa'nın Suruç ilçesinde düzenlenen bombalı intihar saldırısında 34 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.
2016 - Türkiye'de askerî darbe girişimi sonrasında, Millî Güvenlik Kurulu önerisi ve Bakanlar Kurulu kararı ile üç ay süreli olağanüstü hâl ilân edildi.
2020 - Yenilik Partisi, Öztürk Yılmaz önderliğinde kuruldu.
Doğumlar
MÖ 356 - Büyük İskender, Makedonya Kralı ve tarihteki en büyük İmparatoru (ö. MÖ 323)
1304 - Francesco Petrarch, İtalyan hümanist ve şair (ö. 1374)
1519 - IX. Innocentius, Papa (ö. 1591)
1591 - Anne Hutchinson, İngiliz bir Püriten manevi danışman, dini reformcu (ö. 1643)
1754 - Destutt de Tracy, Fransız filozof ve ideoloji fikrinin öncü ismi (ö. 1836)
1774 - Auguste de Marmont, Fransız general ve asilzade (ö. 1852)
1785 - II. Mahmut, Osmanlı'nın 30. Padişahı (ö. 1839)
1804 - Richard Owen, İngiliz karşılaştırmalı anatomist, paleontolog, biyolog ve zoologdur (ö. 1892)
1822 - Gregor Mendel, Avusturyalı bilim insanı ve rahip (ö. 1884)
1830 - Clements Markham, İngiliz coğrafyacı, kâşif ve yazar (ö. 1916)
1847 - Max Liebermann, Alman ressam ve grafik sanatçısı (ö. 1935)
1852 - Theo Heemskerk, Hollandalı Devrimci-karşıtı politikacıydı (ö. 1932)
1864 - Erik Axel Karlfeldt, İsveçli şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1931)
1873 - Alberto Santos-Dumont, Brezilyalı havacı (ö. 1932)
1895 - László Moholy-Nagy, Macar ressam, desinatör, fotoğrafçı ve akademisyen (ö. 1946)
1897 - Tadeus Reichstein, Polonya doğumlu İsviçreli kimyager, 1950 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahiplerinden birisidir (ö. 1996)
1901 - Vehbi Koç, Türk sanayici ve iş insanı (ö. 1996)
1914 - Dobri Dobrev, Bulgar hayırsever (ö. 2018)
1916 - Temel Karamahmut, Türk sinema filmi yönetmeni, senarist ve oyuncu (ö. 1963)
1919 - Edmund Hillary, Yeni Zelandalı dağcı ve kâşif (ö. 2008)
1924 - Lola Albright, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2017)
1924 - Tatyana Lioznova, Rus film yönetmeni (ö. 2011)
1925 - Jacques Delors, Fransız iktisatçı ve siyasetçi
1925 - Frantz Fanon, Fransız düşünür (ö. 1961)
1927 - Lüdmila Alekseyeva, Rus yazar, tarihçi ve insan hakları aktivisti (ö. 2018)
1932 - Otto Schily, Alman politikacı
1933 - Cormac McCarthy, Amerikalı yazar
1934 - Aliki Vuyuklaki, Yunan aktris (ö. 1996)
1935 - Sleepy LaBeef, Amerikalı gospel-rock müziği şarkıcısı, söz yazarı, besteci, müzisyen ve oyuncu (ö. 2019)
1938 - Aslan Abaşidze, Sovyetler Birliği, Gürcistan ve Acara Özerk Cumhuriyeti vatandaşı siyaset adamı
1938 - Deniz Baykal, Türk avukat, siyasetçi ve CHP eski Genel Başkanı
1938 - Natalie Wood, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1981)
1942 - Aysan Sümercan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1943 - Chris Amon, Yeni Zelandalı otomobil yarışçısı (ö. 2016)
1946 - Randal Kleiser, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmen
1947 - Gerd Binnig, Alman fizikçi
1948 - Carlos Santana, Meksikalı müzisyen
1948 - Ramiz Azizbeyli, Azeri oyuncu
1954 - Keith Scott, Kanadalı müzisyen
1954 - Salih Zeki Çolak, Türk asker
1957 - Donna Dixon, Amerikalı oyuncu
1963 - Paula Ivan, Rumen eski atlet
1964 - Chris Cornell, Amerikalı müzisyen ve vokalist (ö. 2017)
1964 - Melda Onur, Türk gazeteci ve siyasetçi
1967 - Giorgi Kvirikaşvili, Gürcü siyasetçi
1968 - Kool G Rap, Amerikalı rapçi, şair, senarist, yazar ve prodüktör
1968 - Hami Mandıralı, Türk futbolcu
1969 - Josh Holloway, Amerikalı oyuncu
1971 - Sandra Oh, Kore asıllı Kanadalı oyuncu
1973 - Omar Epps, Amerikalı aktör ve müzisyen
1973 - Haakon, Kral V. Harald ve Kraliçe Sonja'nın tek oğlu ve Norveç tahtının varisi
1975 - Ray Allen, Amerikalı basketbolcu
1975 - Judy Greer, Amerikalı oyuncu
1975 - Yusuf Şimşek, Türk futbolcu ve teknik direktör
1977 - Kiki Musampa, Kongo asıllı Hollandalı futbolcu
1978 - Willie Solomon, Amerikalı basketbolcu
1979 - Miklós Fehér, Macar futbolcu (ö. 2004)
1980 - Gisele Bündchen, Brezilyalı model
1981 - Hanna Yablonskaya, Ukraynalı oyun yazarı ve şair (ö. 2011)
1988 - Gazapizm, Türk rapçi
1988 - Julianne Hough, Amerikalı dansçı, şarkıcı ve oyuncu
1989 - Yuliya Gavrilova, Rus eskrimci
1990 - Lars Unnerstall, Alman kaleci
1991 - Alec Burks, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1993 - Steven Adams, Yeni Zelandalı profesyonel basketbolcu
1993 - Lucas Digne, Fransız millî futbolcu
1993 - Atınç Nukan, Türk futbolcu
1994 - Koray Kaçınoğlu, Türk asıllı Alman futbolcu
1994 - Maia Shibutani, Amerikalı buz patenci
1996 - Ben Simmons, Avustralyalı profesyonel basketbol oyuncusu
1999 - Pop Smoke, Amerikalı rapçi ve şarkı sözü yazarıdır (ö. 2020)
Ölümler
1031 - II. Robert, 996 yılından 1031'de ölümüne kadar Fransa kralı (d. 972)
1109 - Eupraxia Vsevolodovna, Roma İmparatoru eşi (d. 1067)
1156 - Toba, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 74. imparatoru (d. 1103)
1160 - Petros Lombardos, Skolastik bir ilahiyatçı ve piskopos (d. 1095)
1296 - Celaleddin Firuz Halacı, Delhi sultanı (1290-96) (d. 1220)
1514 - György Dózsa, Macar savaşçı (d. 1470)
1757 - Johann Christoph Pepusch, Alman besteci (d. 1667)
1792 - Muhammed bin Abdülvehhâb, Vehhabîlik'in kurucusu (d. 1703)
1793 - Bruni d'Entrecasteaux, Fransız denizci (d. 1737)
1816 - Gavrila Derjavin, Rus şair ve devlet adamı (d. 1743)
1819 - John Playfair, İskoç bilim insanı ve matematikçi (d. 1748)
1866 - Bernhard Riemann, Alman matematikçi (d. 1826)
1903 - XIII. Leo, Katolik Kilisesi'nin dini lideri (Papa) (d. 1910)
1908 - Demetrius Vikelas, Yunan iş insanı ve yazar (d. 1835)
1912 - Andrew Lang, İskoç asıllı, şiir, roman ve hikâye yazarı (d. 1844)
1922 - Andrey Markov, Rus matematikçi (d. 1856)
1923 - Pancho Villa, Meksikalı devrimci, asi ve general (d. 1878)
1926 - Feliks Dzerjinski, SSCB'li Bolşevik önder ve ilk istihbarat servisi Çeka'nın kurucusu (d. 1877)
1927 - I. Ferdinand, Romanya Kralı (d. 1865)
1937 - Guglielmo Marconi, İtalyan kâşif ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1874)
1942 - Germaine Dulac, Fransız sufrajet (d. 1882)
1945 - Paul Valéry, Fransız yazar ve şair (d. 1871)
1951 - I. Abdullah, Ürdün Kralı (d. 1882)
1951 - Wilhelm, Son Alman İmparatoru II. Wilhelm'in en büyük çocuğu ve varisi ve Alman İmparatorluğu ve Prusya Krallığı'nın son veliaht prensi (d. 1882)
1955 - Joaquín Pardavé, Meksikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve söz yazarı (d. 1900)
1955 - Kalust Sarkis Gülbenkyan, Ermeni asıllı Osmanlı Devleti vatandaşı iş insanı (d. 1869)
1959 - Musahipzade Celal, Türk oyun yazarı (d. 1868)
1967 - Fikret Muallâ, Türk ressam (d. 1903)
1973 - Bruce Lee, Çin asıllı Amerikalı aktör ve dövüş sanatları eğitmeni (d. 1940)
1973 - Robert Smithson, Amerikalı arazi sanatçısı (d. 1938)
1982 - Okot p'Bitek, Ugandalı şair ve toplum bilimci (d. 1931)
1992 - Mahmut Türkmenoğlu, Türk siyasetçi (d. 1933)
1994 - Paul Delvaux, Belçikalı gerçeküstücü ressam (d. 1897)
1995 - Ernest Mandel, Belçikalı marksist teorisyen (d. 1923)
1996 - František Plánička, Çekoslovak eski millî futbolcu (d. 1904)
2004 - Kamuran Gürün, Türk diplomat (d. 1924)
2005 - Hulki Saner, Türk senarist, yönetmen ve film yapımcısı (d. 1925)
2006 - Gérard Oury, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1919)
2009 - Vedat Okyar, Türk futbolcu, spor yazarı ve yorumcu (d. 1945)
2012 - Aron Dolgopolski, Sovyet-İsrailli dilbilimci (d. 1930)
2013 - Pierre Fabre, Fransız iş insanı ve kozmetikçi (d. 1926)
2013 - Helen Thomas, Amerikalı gazeteci ve muhabir (d. 1920)
2014 - Klaus Schmidt, Alman arkeolog (d. 1953)
2015 - Dieter Moebius, Alman-İsviçreli elektronik müzisyeni (d. 1944)
2017 - Chester Bennington, Amerikalı rock şarkıcısı ve Linkin Park solisti (d. 1976)
2017 - Marco Aurélio Garcia, Brezilyalı siyasetçi ve akademisyen (d. 1941)
2017 - Andrea Jürgens, Alman müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1967)
2017 - Claude Rich, Fransız oyuncu ve senarist (d. 1929)
2017 - Sezer Sezin, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1929)
2018 - Martin O’Donoghue, İrlandalı ekonomist, akademisyen ve siyasetçidir (d. 1933)
2019 - Sheila Dikshit, Hint siyasetçi (d. 1938)
2019 - Ilaria Occhini, İtalyan oyuncu (d. 1934)
2020 - Muhammad Aslam, Pakistanlı siyasetçi ve hukukçu (d. 1947)
2020 - Michael Jamal Brooks, Amerikalı talk-show sunucusu, YouTube içerik oluşturucusu, yazar, podcast yayıncısı ve siyasi analist (d. 1983)
2020 - Viktor Çijikov, Rus çizer (d. 1935)
2020 - Ruth Lewis, Roma Katolik rahibe (d. 1946)
2020 - Jorge Villavicencio, Guatemalalı cerrah ve politikacı (d. 1958)
2021 - Vita Andersen, Danimarkalı şair, yazar ve romancı (d. 1942)
2021 - Françoise Arnoul, Cezayir doğumlu Fransız aktris (d. 1931)
2021 - Billy Reid, İskoç profesyonel futbolcu (d. 1938)
2021 - Noureddine Saâdi, Cezayirli teknik direktör (d. 1950)
2021 - Bergen Williams, Amerikalı aktris (d. 1959)
2022 - Alan Grant, İskoç çizgi roman yazarı (d. 1949)
2022 - Bernard Labourdette, Fransız profesyonel bisiklet yarışçısı (d. 1946)
Tatiller ve özel günler
Fırtına : Gün Dönümü Fırtınası
0720
20 |
2161 | https://tr.wikipedia.org/wiki/21%20Temmuz | 21 Temmuz |
Olaylar
MÖ 356 - Herostratus adındaki bir genç, Dünyanın Yedi Harikası'ndan biri olan, Efes'teki Artemis Tapınağı'nı yaktı.
365 - Richter ölçeğinde 8.0 büyüklüğündeki bir depremin tetiklediği tsunami, Mısır'ın İskenderiye kentini yerle bir etti. Kentte 5.000, çevresinde de 45.000 kişi hayatını kaybetti.
1446 - Lidköping, İsveç'te bir kent konumuna alındı.
1711 - Osmanlı Devleti ile Rusya Çarlığı arasında Prut Antlaşması imzalandı.
1718 - Osmanlı Devleti ile Avusturya ve Venedik Cumhuriyeti arasında Pasarofça Antlaşması imzalandı.
1774 - Osmanlı Devleti ile Rus İmparatorluğu arasında Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı.
1798 - Napolyon'un zaferiyle, Fransızlar'a Kahire yolunu açan "Piramitler Savaşı" gerçekleşti.
1831 - Belçika'nın ilk Kralı, I. Léopold tahta çıktı.
1861 - Yıllarca süren Amerikan İç Savaşı'nın ilk büyük muharebesi olan, "Birinci Bull Run Muharebesi" meydana geldi.
1904 - Belçika'da yapılan bir araba yarışında 100 mil (161 km/saat) sınırı, bir Fransız tarafından aşıldı.
1904 - Trans Sibirya Demiryolu tamamlandı.
1905 - II. Abdülhamid'e Yıldız Camii önünde Ermeniler tarafından suikast girişiminde bulunuldu. II. Abdülhamid, Şeyhülislam Cemaleddin Efendi ile ayaküstü konuşması sebebiyle, arabadan uzakta olduğundan suikastten yara almadan kurtuldu.
1913 - Türk Birlikleri, Edirne'yi Bulgar işgalinden kurtardı.
1922 - İttihat ve Terakki önderlerinden Cemal Paşa, Tiflis'te Ermeniler tarafından öldürüldü.
1925 - Tennessee'nin Dayton kentindeki bir lise biyoloji öğretmeni (John T. Scopes), evrim konusunu işlemekten suçlu bulundu ve 100 dolar para cezasına çarptırıldı.
1940 - Baltık ülkeleri, Sovyetler Birliğine ilhak edildi.
1944 - II. Dünya Savaşı: 20 Temmuz'da Adolf Hitler'e, başarısız bir suikast girişiminde bulunan Claus von Stauffenberg ve işbirlikçileri, Berlin'de idam edildiler.
1946 - Türkiye'de ilk çok partili seçimler yapıldı. CHP 395, DP 64 Milletvekili kazandı.
1960 - Sri Lanka'da Başbakan seçilen Sirimavo Bandaranaike, dünyanın ilk kadın başbakanı olma unvanını da almış oldu.
1967 - TBMM'de TİP İstanbul Milletvekili Çetin Altan'ın dokunulmazlığı kaldırıldı.
1969 - Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, Ay'daki ilk insan adımlarını gerçekleştirdiler.
1970 - Mısır'daki Asvan Barajı, 11 yıl süren inşaatın ardından tamamlandı.
1972 - Kanlı Cuma: IRA militanlarının Kuzey İrlanda'nın Belfast kenti yakınlarındaki eylemlerinde 22 bomba patladı: 9 kişi öldü, 130 kişi ağır yaralandı.
1977 - Dört gün sürecek olan Libya-Mısır savaşı başladı.
1977 - Süleyman Demirel, II. Milliyetçi Cephe Hükümeti'ni kurdu.
1981 - Sıkıyönetim Komutanlığı, Gırgır dergisinin yayınını dört hafta durdurdu.
1983 - Dünyanın en düşük sıcaklığı ölçüldü: Vostok İstasyonu, Antarktika: -89.2 °C.
1988 - Amerikan Rock grubu Guns N' Roses'un ilk albümü, aynı zamanda dünyanın en çok satan debut albümü (Bir sanatçının ya da grubun çıkardığı ilk albüm) olma özelliğini taşıyan Appetite for Destruction yayınlandı.
1996 - Yazar Adalet Ağaoğlu, İstanbul Sarıyer'de bir otomobilin çarpması sonucu ağır yaralandı.
1998 - TBMM'de yedi Milletvekilinin dokunulmazlıkları kaldırıldı.
2001 - İtalya'nın Cenova kentinde düzenlenen G-8 zirvesini protesto eden küreselleşme karşıtı bir kişi öldürüldü.
2017 - Ege Denizi'nde, Türkiye'nin Muğla ilinin Bodrum ilçesinin 10 km güneydoğusunda meydana gelen 6.6 M büyüklüğündeki deprem sonucunda, Yunanistan'ın İstanköy adasında iki kişi öldü, 300'den fazla kişi yaralandı.
Doğumlar
541 - Wen, Çin'in Sui Hanedanı'nın kurucusu ve ilk imparatorudur (ö. 604)
810 - Buharî, İslam bilgini (ö. 869)
1414 - IV. Sixtus, 9 Ağustos 1471 - 12 Ağustos 1484 arasında papa (ö. 1484)
1648 - John Graham, 1. Dundee Vikontu, İskoç bir asker ve asil (ö. 1689)
1816 - Paul Reuter, Alman asıllı İngiliz girişimci ve Reuters ajansı'nın kurucusu (ö. 1899)
1858 - Lovis Corinth, Alman ressam ve grafiker (ö. 1925)
1870 - Emil Orlik, Avusturyalı ressam, oymacı ve litografçıdır (ö. 1932)
1880 - Milan Rastislav Štefánik, Slovak astronom ve general (ö. 1919)
1890 - Eduard Dietl, Nazi Almanyası'nda asker (ö. 1944)
1891 - Oskar Kummetz, Nazi Almanyası'nda asker (ö. 1980)
1893 - Hans Fallada, Alman yazar (ö. 1947)
1899 - Ernest Hemingway, Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1961)
1911 - Marshall McLuhan, Kanadalı iletişim kuramcısı ve akademisyen (ö. 1980)
1920 - Isaac Stern, Rus asıllı Amerikalı kemancı (ö. 2001)
1923 - Rudolph A. Marcus, Kanada doğumlu Amerikalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1926 - Karel Reisz, Çek asıllı İngiliz film yönetmeni (ö. 2002)
1936 - Ruşen Hakkı, Türk gazeteci, şair ve yazar (ö. 2011)
1939 - John Negroponte, Rum asıllı Londra doğumlu Amerikalı diplomat
1939 - Kim Fowley, Amerikalı yapımcı, şarkıcı ve müzisyen (ö. 2015)
1941 - Diogo Freitas do Amaral, Portekizli siyasetçi, akademisyen ve Portekiz Başbakanı (ö. 2019)
1946 - Aslıhan Yener, Türk arkeolog
1948 - Yusuf İslam, Amerikalı müzisyen ve şarkı sözü yazarı
1950 - Ubaldo Fillol, Arjantinli futbolcu (kaleci)
1951 - Robin Williams, Amerikalı sinema oyuncusu ve Oscar ödülü sahibi (ö. 2014)
1955 - Béla Tarr, Macar sinema yönetmeni, yapımcı ve senarist
1955 - Marcelo Bielsa, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör
1957 - Jon Lovitz, Amerikalı aktör, komedyen ve şarkıcı
1959 - Reha Muhtar, Türk televizyoncu ve sunucu
1971 - Charlotte Gainsbourg, İngiliz-Fransız sinema oyuncusu ve şarkıcı
1971 - Alexander Halavais, Amerikalı akademisyen
1972 - Catherine Ndereba, Kenyalı atlet
1972 - Nikolay Kozlov, Rus su topu sporcusu
1976 - Vahid Haşimiyan, İranlı millî futbolcu ve teknik direktör
1977 - Danny Ecker, Alman sırıkla atlama sporcusu
1978 - Damian Marley, Jamaikalı reggae şarkıcısı
1978 - Josh Hartnett, Amerikalı sinema oyuncusu ve yapımcı
1979 - Luis Ernesto Michel, Meksikalı futbolcu
1979 - Andriy Voronin, Ukraynalı eski futbolcu ve teknik direktör
1980 - Özgür Can Öney, Türk müzisyen ve maNga grubunun davulcusu
1980 - Sami Yusuf, Güney Azerbaycan kökenli İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve besteci
1981 - Ece Üner, Türk haber spikeri
1981 - Paloma Faith, İngiliz şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
1982 - Kristian Nushi, Kosovalı Arnavut futbolcu
1982 - Önder Çengel, Türk asıllı İsviçreli futbolcu
1983 - Ismaël Bouzid, Cezayirli futbolcu
1986 - Anthony Annan, Ganalı millî futbolcu
1986 - Jason Thompson, Amerikalı basketbolcu
1988 - DeAndre Jordan, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1989 - Marco Fabián, Meksikalı millî futbolcu
1989 - Juno Temple, İngiliz oyuncu
1989 - Fulya Zenginer, Türk dizi oyuncusu
1989 - Ömer Toprak, Türk futbolcu
1992 - Jessica Barden, İngiliz oyuncu
1992 - Rachael Flatt, Amerikalı buz patenci
1998
İlayda Akdoğan, Türk oyuncu
Blerta Leka, Arnavut manken
2000 - Erling Haaland, Norveçli futbolcu
Ölümler
1425 - II. Manuil, Bizans İmparatoru (d. 1350)
1552 - Antonio de Mendoza, İspanyol kolonisinin ilk genel valisi (d. 1495)
1793 - Bruni d'Entrecasteaux, Fransız denizci ve kâşif (d. 1737)
1796 - Robert Burns, İskoç şair (d. 1759)
1851 - Horace Sébastiani, Fransız subay, diplomat ve siyasetçisi (d. 1771)
1856 - Emil Aarestrup, Danimarkalı şair (d. 1800)
1899 - Robert G. Ingersoll, Amerikalı hatip, aktivist ve politik lider (d. 1833)
1922 - Ahmed Cemal Paşa, Osmanlı asker ve siyaset adamı (d. 1872)
1928 - Ellen Terry, İngiliz sahne aktrisi (d. 1847)
1944 - Ludwig Beck, Nazi Almanyası'nda asker (d. 1880)
1944 - Albrecht Mertz von Quirnheim, Nazi Almanyası'nda asker (d. 1905)
1944 - Claus von Stauffenberg, Alman subay (Hitler'e suikast teşebbüsünde bulunan) (d. 1907)
1946 - Arthur Greiser, Nazi Alman politikacı (d. 1897)
1948 - Arshile Gorky, Ermeni asıllı ressam (d. 1904)
1956 - Osman Şevki Çiçekdağ, Türk siyasetçi (d. 1899)
1962 - G. M. Trevelyan, İngiliz tarihçi ve akademisyen (d. 1876)
1966 - Philipp Frank, Avusturyalı fizikçi, matematikçi ve akademisyen (d. 1884)
1967 - Albert Lutuli, Güney Afrikalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1898)
1967 - Basil Rathbone, İngiliz aktör (d. 1892)
1972 - Jigme Dorje Wangchuck, Bhutanlı hükûmdar (d. 1929)
1985 - Aristid von Grosse, Alman-Amerikalı kimyager ve akademisyen (d. 1905)
1988 - Edip Kürklü, Türk hekim, kalp cerrahı ve Topkapı Hastanesi Başhekimi (d. ?)
1990 - Sergey Paracanov, Gürcü Ermeni Sovyet sinema yönetmeni, senaryo yazarı ve çok yönlü sanatçı (d. 1924)
1992 - Yavuzer Çetinkaya, Türk oyuncu (d. 1948)
1992 - Ernst Schäfer, ornitoloji konusunda uzmanlaşmış, 1930'larda ünlü bir Alman avcı ve Zoolog (d. 1910)
1998 - Alan Shepard, Amerikalı astronot (uzaya çıkan ilk Amerikalı) (d. 1923)
2004 - Ismail Fatah Al Turk, Iraklı heykeltıraş (d. 1934)
2004 - Jerry Goldsmith, Amerikalı film müziği bestecisi (d. 1929)
2004 - Edward B. Lewis, Amerikalı genetikçi (d. 1918)
2005 - Long John Baldry, İngiliz şarkıcı ve müzisyen (d. 1941)
2006 - Ta Mok, Kamboçyalı siyasetçi (d. 1926)
2010 - Luis Corvalán, Şilili politikacı (d. 1916)
2012 - Susanne Lothar, Avusturya asıllı Alman oyuncu (d. 1960)
2013 - Andrea Antonelli, İtalyan motosiklet yarışçısı (d. 1988)
2014 - Verda Erman, Türk piyanist (d. 1944)
2017 - John Heard, Amerikalı oyuncu (d. 1946)
2017 - Yami Lester, Avustralyalı aktivist (d. 1942)
2017 - Hrvoje Šarinić, Hırvat politikacı (d. 1935)
2017 - Deborah Watling, İngiliz oyuncu (d. 1948)
2018 - Elmarie Wendel, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1928)
2019 - Ann Moyal, Avustralyalı bilim tarihçisi (d. 1926)
2020 - Dobby Dobson, Jamaikalı reggae şarkıcısı ve albüm yapımcısı (d. 1942)
2020 - Magda Faluhelyi, Macar kadın tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1946)
2020 - Suka K. Frederiksen, Grönlandlı siyasetçi ve bakan (d. 1965)
2020 - Li Jijun, Çinli coğrafyacı ve jeomorfolog (d. 1933)
2020 - Francisco Rodríguez Adrados, İspanyol Helenist tarihçi, dilbilimci ve çevirmen (d. 1922)
2020 - Annie Ross, İngiliz-Amerikalı caz şarkıcısı, söz yazarı ve aktris (d. 1930)
2022 - Taurean Blacque, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1940)
2022 - Reino Paasilinna, Fin siyasetçi (d. 1939)
2022 - Vytautas Paukštė, Litvanyalı aktör (d. 1932)
2022 - Nikola Radmanović, eski Sırp futbolcudur (d. 1969)
2022 - Uwe Seeler, Alman futbolcu (d. 1936)
2022 - Rodney Stark, Amerikan din sosyoloğu (d. 1934)
Tatiller ve özel günler
0721
21 |
2162 | https://tr.wikipedia.org/wiki/22%20Temmuz | 22 Temmuz |
Olaylar
1298 - Falkirk Savaşı: İskoç Komutan William Wallace, Britanya Kralı I. Edward'a yenildi.
1456 - Belgrad Kuşatması: Macar Komutan János Hunyadi, Osmanlı Padişahı II. Mehmed'i yendi.
1875 - Ekinci gazetesinin ilk sayısı basıldı.
1909 - 1879 yılında kurulan Zaptiye Nezareti kapatılarak, "İstanbul Vilayeti ve Emniyet Umumiye Müdüriyeti Teşkilatı'na Dair Kanun" kabul edildi ve Dahiliye Nezareti'ne bağlı Emniyet Umumiye Müdürlüğü kuruldu.
1931 - İthalat sınırlamaları sistemine ilişkin kanun, TBMM'de kabul edildi.
1933 - Wiley Post, Dünya etrafında uçakla tek başına dolaşan ilk insan oldu. 15.596 millik yolculuğu; 7 gün, 18 saat, 45 dakika sürdü.
1946 - DSÖ Anayasası, 61 ülkenin temsilcisi tarafından imzalandı.
1946 - Kudüs'te İngiliz yönetiminin karargâh olarak kullandığı King David Hoteli bombalandı: 90 kişi öldü.
1948 - 16 yaşından küçük çocukların ağır ve tehlikeli işlerde çalıştırılması yasaklandı.
1953 - TCDD İşletmesi Kanunu kabul edildi.
1961 - Barzani aşiretlerinin baskılarına dayanamayan 800 Türk, Irak sınırını aşarak Türkiye'ye iltica etti. Gelenler Hakkâri'nin Benekli yaylasına yerleştirildi ve kendilerine uçakla yiyecek maddesi atıldı. Göç daha sonraki günlerde de sürdü.
1964 - Türkiye, İran ve Pakistan arasında, Kalkınma İçin Bölgesel İşbirliği Örgütü (RCD) kuruldu.
1965 - Millî İstihbarat Teşkilatı kuruluş kanunu kabul edildi.
1967 - Adapazarı ve Mudurnu'da gece saatlerinde meydana gelen 7,2 şiddetindeki depremde 173 kişi öldü, 1078 ev hasar gördü.
1974 - Kıbrıs Harekâtı: İkinci çıkartma birliği olan 39. Türk Tümeni, Kıbrıs'a çıktı ve havadan inmiş olan birliklerle birleşti. Saat 17:00’de ateşkes ilan edildi. Türk birlikleri, Lapta-Girne-Lefkoşa üçgeni içerisinde Cenevre Görüşmeleri’nin sonucunu beklemeye başladı.
1980 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) eski Başkanı ve Maden-İş Genel Başkanı Kemal Türkler öldürüldü.
1992 - Kolombiyalı uyuşturucu taciri Pablo Escobar, Medellin yakınlarındaki lüks hapishaneden kaçtı.
1998 - Türkiye, AB politikasının özünü oluşturacak şekilde hazırlamış olduğu "Türkiye AB ilişkilerini Geliştirme Stratejisi" başlıklı raporunu bir nota eşliğinde, AB Komisyonu ve Avrupa Birliği Bakanlar Konseyi'ne gönderdi.
2002 - DSP’den istifalar, Meclis’te de temsil edilen yeni bir parti oluşumuna dönüştü. Yeni Türkiye Partisi, İsmail Cem’in Genel Başkanlığında 63 Milletvekilinin katılımıyla kuruldu.
2002 - İsrail, Hamas'ın silahlı birlikler komutanı Salah Shehade ve 14 sivili öldürdü.
2003 - Fransa'daki Eyfel Kulesi'nde yangın çıktı.
2003 - Özel güçler desteğindeki ABD birliklerinin Musul'da gerçekleştirdiği bombalamada, Saddam Hüseyin'in oğulları Uday Hüseyin, Kusay Hüseyin, Kusay'ın 14 yaşındaki oğlu ve bir koruma görevlisi öldürüldü.
2004 - Pamukova tren kazası gerçekleşti. Sakarya’nın Pamukova ilçesi sınırlarında Ankara-İstanbul arasında hızlandırılmış tren seferini yapan Yakup Kadri Karaosmanoğlu adlı tren aşırı hızdan dolayı raydan çıkarak, toplam 230 yolcudan 41 kişinin ölümüne, 89 kişinin de yaralanmasına sebep oldu.
2007 - Türkiye genel seçimleri yapıldı. Recep Tayyip Erdoğan liderliğindeki Adalet ve Kalkınma Partisi, %46,66 oy oranı ile 341 milletvekili çıkardı ve tekrar tek başına iktidar oldu.
2008 - Bosna Savaşı'nda savaş suçlusu olan Radovan Karadzic, Sırbistan'da yakalandı.
2015 - Ceylanpınar saldırısı gerçekleştirildi.
Doğumlar
1478 - I. Felipe, Burgundiya dükü ve Habsburg hanedanının Kastilya kralı olan ilk üyesi idi (ö. 1506)
1559 - Brindisili Lorenzo, İtalyan teolog ve Fransiskenlerin bir kolu olan Kapusen tarikati üyesi (ö. 1619)
1596 - I. Mihail, Rus Çarı (ö. 1645)
1784 - Friedrich Wilhelm Bessel, Alman gök bilimci ve matematikçi (ö. 1846)
1831 - Kōmei, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 121. İmparatoru (ö. 1867)
1839 - Jakob Hurt, Bir Estonyalı halkbilimci, Lüteriyan ilahiyatçı ve dilbilimciydi (ö. 1907)
1878 - Janusz Korczak, Polonyalı çocuk kitabı yazarı, pediatrist ve pedagog (ö. 1942)
1882 - Edward Hopper, Amerikalı ressam ve grafiker (ö. 1967)
1887 - Gustav Ludwig Hertz, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1975)
1888 - Selman Abraham Waksman, Amerikalı biyokimyacı (ö. 1973)
1898 - Alexander Calder, Amerikalı heykeltıraş ve ressam (ö. 1976)
1899 - II. Sobhuza, Svazilandlı hükümdar (ö. 1982)
1910 - Ruthie Tompson, Amerikalı animatör (ö. 2021)
1919 - Naim Talu, Türk bürokrat, siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (ö. 1998)
1923 - César Ardavin, İspanyol bir senarist ve film yapımcısı. 1959'da filmi Tormes'in Klavuzu Altın Ayı ödülü (ö. 2012)
1923 - Bob Dole, Amerikalı siyasetçi ve avukat (ö. 2021)
1923 - Mukesh, Hint şarkıcı (ö. 1976)
1924 - Margaret Whiting, Amerikalı country müzik şarkıcısı ve oyuncu (ö. 2011)
1928 - Orson Bean, Amerikalı komedyen, yapımcı, yazar ve oyuncu (ö. 2020)
1928 - Freda Dowie, İngiliz oyuncu
1928 - Jimmy Hill, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 2015)
1931 - Guido de Marco, Maltalı politikacı (ö. 2010)
1932 - Óscar de la Renta, Dominikli moda tasarımcısı (ö. 2014)
1932 - Tom Robbins, Amerikalı roman ve kısa hikâye yazarı
1933 - Güngör Uras, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2018)
1934 - Louise Fletcher, Amerikalı sinema, dizi oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2022)
1939 - Terence Stamp, İngiliz sinema oyuncusu
1940 - Alex Trebek, Altın Küre ödülü sahibi Kanadalı-Amerikalı komedyen ve sinema oyuncusudur (ö. 2020)
1943 - Masaru Emoto, Japon yazar (ö. 2014)
1943 - Kay Bailey Hutchinson, Amerikalı siyasetçi
1944 - Anand Satyanand, Yeni Zelandalı hukukçu ve Birleşik Krallık'ın 19. Yeni Zelanda Genel Valisi
1946 - Danny Glover, Amerikalı yönetmen ve aktör
1946 - Mireille Mathieu, Fransız şarkıcı
1946 - Paul Schrader, Amerikalı film yönetmeni, senarist ve yapımcı
1946 - Johnson Toribiong, Palau eski Cumhurbaşkanı, avukat ve politikacı
1947 - Albert Brooks, Amerikalı oyuncu ve yazar
1947 - Don Henley, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve davulcu
1949 - Şevki Şenlen, Türk millî futbolcu ve spor yazarı (ö. 2005)
1949 - Lasse Virén, Fin eski uzun mesafe koşucusudur
1953 - Brian Howe, İngiliz rock şarkıcısı, gitarist ve söz yazarı (ö. 2020)
1954 - Al Di Meola, Amerikalı müzisyen
1955 - Willem Dafoe, Amerikalı oyuncu
1956 - Azmi Bişare, Filistinli edebiyatçı, siyaset yazarı ve akademisyen
1958 - David Von Erich, Amerikalı profesyonel güreşçi (ö. 1984)
1960 - Jon Oliva, Amerikalı müzisyen
1961 - Hatice Nayır, Türk mimar ve şair
1961 - Keith Sweat, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzik yapımcısı
1962 - Steve Albini, Amerikalı müzisyen, yapımcı ve ses mühendisi
1962 - Alvin Robertson, emekli Amerikan basketbolcu
1963 - Emilio Butragueño, İspanyol futbolcu
1963 - Burak Dilmen, Türk futbol antrenörü
1963 - Behzat Gerçeker, Türk müzisyen ve Enbe Orkestrası'nın kurucusu
1964 - Bonnie Langford, İngiliz oyuncu ve dansçı
1964 - John Leguizamo, Amerikalı aktör, yapımcı ve komedyen
1964 - David Spade, Amerikalı aktör, stand-up komedyeni ve yazar
1965 - Shawn Michaels, Amerikan profesyonel güreşçi
1967 - Rhys Ifans, Galli oyuncu, yapımcı ve şarkıcı
1967 - İskender Paydaş, Türk müzisyen, aranjör ve yapımcı
1969 - Despina Vandi, Yunan müzisyen ve şarkıcı
1969 - Jason Becker, Amerikalı gitarist ve kompozitör
1971 - Kristine Lilly, Amerikalı millî futbolcu
1973 - Daniel Jones, İngiliz asıllı Avustralyalı yapımcı ve müzisyen
1973 - Ece Temelkuran, Türk gazeteci ve yazar
1973 - Rufus Wainwright, Kanadalı-Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1974 - Franka Potente Alman oyuncu ve şarkıcı
1975 - Aslı Der, Türk yazar
1975 - Sonja Baum, Alman oyuncu
1976 - Birgit Öllbrunner, Alman bas gitarist
1978 - A.J. Cook, Kanadalı oyuncu
1978 - Dennis Rommedahl, Danimarkalı futbolcu
1979 - Anastasiya Belikova, Rus voleybolcu
1980 - Scott Dixon, Yeni Zelandalı otomobil yarışçısı
1980 - Dirk Kuyt, Hollandalı futbolcu
1980 - Marco Marchionni, İtalyan futbolcu
1980 - Kate Ryan, Belçikalı şarkıcı
1981 - Clive Standen, İngiliz oyuncu
1981 - Gökçek Vederson, Brezilya asıllı Türk futbolcu
1983 - Aldo de Nigris, Meksikalı eski futbolcu
1983 - Arsenie Todiraş, Moldovalı müzisyen
1984 - Stewart Downing, İngiliz futbolcu
1985 - Boukary Dramé, Fransız asıllı Senegalli futbolcu
1985 - Natalya Davydova, Ukraynalı halterci
1985 - Akira Tozawa, Japon profesyonel güreşçi
1987 - Burçin Abdullah, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1987 - Denis Gargaud Chanut, Fransız kanocu
1988 - Álvaro Arroyo, İspanyol futbolcu
1988 - Thomas Kraft, Alman futbolcu
1988 - Sercan Temizyürek, Türk futbolcu
1989 - Keegan Allen, Amerikalı aktör, fotoğrafçı, yazar ve müzisyendir
1989 - Tanju Kayhan, Türk kökenli Avusturyalı futbolcu
1991 - Matty James, İngiliz futbolcudur
1992 - Selena Gomez, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1994 - Jaz Sinclair, Amerikalı aktris
2002 - Felix, Danimarka prensi
2013 - George, Britanya tahtı varisi ve Windsor Hanedanı üyesi
Ölümler
1461 - VII. Charles, Fransa Krallığı Hükümdarı ve Valois Hanedanı üyesi (d. 1403)
1540 - János Zápolya, Macaristan Kralı (d. 1487)
1590 - Leone Leoni, Floransalı heykeltıraş (d. 1509)
1619 - Brindisili Lorenzo, İtalyan teolog ve Fransiskenlerin bir kolu olan Kapusen tarikati üyesi (d. 1559)
1676 - X. Clemens, Katolik Kilisesi'nin 239. Papası (d. 1590)
1802 - Xavier Bichat, Fransız anatomi bilgini ve fizyolog (d. 1771)
1813 - George Shaw, İngiliz zoolog ve botanikçi (d. 1751)
1814 - Michael Francis Egan, İrlanda kökenli Amerikalı Piskopos (d. 1761)
1826 - Giuseppe Piazzi, İtalyan rahip, matematikçi ve astronom (d. 1746)
1832 - II. Napolyon, Fransa İmparatoru (d. 1811)
1845 - Heinrich von Bellegarde, Saksonya Krallığı doğumlu Avusturyalı mareşal (d. 1756)
1908 - Randal Cremer, İngiliz siyasetçi, pasifist ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1828)
1932 - Errico Malatesta, İtalyan anarşist yazar (d. 1853)
1934 - John Dillinger, Amerikalı gangster (d. 1903)
1938 - Ernest William Brown, İngiliz gök bilimci (d. 1866)
1944 - Günther Korten, Alman asker ve Luftwaffe komutanı (d. 1898)
1950 - William Lyon Mackenzie King, Kanadalı siyasetçi ve Kanada'nın 10. Başbakanı (d. 1874)
1954 - Ayaz İshaki, Tatar yazar (d. 1878)
1958 - Mihail Zoşçenko, Rus yazar (d. 1894)
1967 - Lajos Kassák, Macar şair, ressam ve romancı (d. 1887)
1968 - Giovannino Guareschi, İtalyan gazeteci, karikatürist ve mizah yazarı (Don Camillo karakterinin yaratıcısı) (d. 1908)
1973 - Walter Krüger, Alman asker (Nazi Almanyası ve Saksonya Krallığı'nda) (d. 1892)
1979 - Sándor Kocsis, Macar futbolcu (d. 1929)
1980 - Kemal Türkler, Türk sosyalist sendikacı ve DİSK'in kurucusu ve ilk Genel Başkanı (d. 1926)
1987 - Fahrettin Kerim Gökay, Türk bürokrat ve siyasetçi (İstanbul Valisi ve Belediye Başkanlarından) (d. 1900)
1987 - Örsan Öymen, Türk gazeteci (d. 1938)
1990 - Manuel Puig, Arjantinli yazar (d. 1932)
1992 - Toto Karaca, Ermeni asıllı Türk opera, tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1912)
1999 - Ajlan Büyükburç, Türk müzisyen (d. 1970)
2000 - Claude Sautet, Fransız film yönetmeni (d. 1924)
2003 - Kusay Hüseyin, Saddam Hüseyin'in oğlu (d. 1966)
2003 - Uday Hüseyin, Saddam Hüseyin'in oğlu (d. 1964)
2004 - Sacha Distel, Fransız şarkıcı (d. 1933)
2005 - Jean Charles de Menezes, Brezilyalı cinayet kurbanı (Londra'da Polis tarafından öldürülen) (d. 1978)
2006 - Pierre Rey, Fransız yazar (d. 1930)
2007 - László Kovács, Macar asıllı Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1933)
2007 - Ulrich Mühe, Alman aktör (Başkalarının Hayatı) (d. 1953)
2008 - Estelle Getty, Amerikalı aktris ve sinema oyuncusu (d. 1923)
2008 - Suna Pekuysal, Türk sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu (d. 1933)
2009 - Selçuk Hergül, Türk futbolcu (d. 1940)
2011 - Linda Christian, Amerikalı oyuncu (d. 1923)
2012 - Bohdan Stupka, Ukraynalı aktör (d. 1941)
2012 - George Armitage Miller, Amerikalı psikolog (d. 1920)
2013 - Dennis Farina, Amerikalı oyuncu (d. 1944)
2014 - Sevda Şener, Türk tiyatro araştırmacısı ve eleştirmen (d. 1928)
2016 - Leyla Sayar, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1939)
2017 - Kostyantın Sıtnık, Ukraynalı-Sovyet bilim insanı, siyasetçi ve akademisyen (d. 1926)
2017 - Margo Chase, Amerikalı grafik sanatçısı (d. 1958)
2017 - Rappin' Granny, Amerikalı hip hop müzisyeni ve oyuncu (d. 1933)
2018 - Rene Portland, Amerikalı kadın basketbol antrenörü (d. 1953)
2019 - Art Neville, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1937)
2019 - Christopher C. Kraft, Jr., Amerikalı uzay mühendisi (d. 1924)
2019 - Li Peng, Çinli siyasetçi ve Çin Halk Cumhuriyeti'nin 4. Başbakanı (d. 1928)
2020 - Charles Evers, Amerikalı insan hakları aktivisti ve siyasetçi (d. 1922)
2021 - Ian Palmer, Güney Afrikalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1966)
2021 - Palo Pandolfo, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, söz yazarı ve yapımcı (d. 1964)
2021 - Şevket Sabancı, Türk iş insanı (d. 1936)
2021 - Andre Thysse, Güney Afrikalı profesyonel boksör (d. 1969)
2021 - Hikmat Singh Verma, Fiji Hint bir politikacıydı (d. 1955)
2022 - Núria Feliu, Katalan kökenli İspanyol şarkıcı, aktris ve aktivist (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
0722
22 |
2163 | https://tr.wikipedia.org/wiki/23%20Temmuz | 23 Temmuz |
Olaylar
1784 - Türkiye'nin Erzincan ilinde meydana gelen depremde, 5 bin kişi hayatını kaybetti.
1821 - Mora İsyanı sırasında Monemvasia şehrini ele geçiren Yunanlar, 3.000 Türk'ü katlettiler.
1829 - William Austin Burt, daktilonun ilk hali olan tipografi makinesini icat etti.
1881 - Dünyanın en eski spor federasyonu olan Uluslararası Jimnastik Federasyonu, Belçika'nın Liège kentinde kuruldu.
1888 - Enternasyonal marşı, ilk kez Fransa'nın Lille kentinde işçiler tarafından söylendi.
1894 - Japon güçleri Seul Kraliyet Sarayı'nı işgal etti ve Kore Kralı'nı tahttan indirdi.
1903 - Ford şirketi, ürettiği ilk arabanın satışını yaptı.
1911 - İstanbul'da, Aksaray Yeşil Tulumba'da çıkan büyük yangında yaklaşık 300 ev hasar gördü.
1911 - Mimar Muzaffer Bey'in eseri olan Hürriyet-i Ebediye Tepesi açıldı.
1919 - Erzurum Kongresi başladı.
1926 - Fox Film Şirketi, film şeridi üzerine ses kaydını mümkün kılan "Movietone" ses sisteminin patentini satın aldı.
1929 - İtalya'da faşist Hükûmet, yabancı sözcüklerin kullanımını yasakladı.
1932 - Alman mimar Hermann Jansen'in, Ankara için hazırladığı Jansen planı olarak adlandırılan nazım planı onaylandı.
1939 - Hatay Meclisi'nin, 29 Haziran 1939'da aldığı Türkiye'ye katılma kararının ardından, Fransız Kuvvetleri Hatay Devleti'ni terk etti.
1951 - Paris Antlaşması yürürlüğe girdi.
1952 - Mısır'da Cemal Abdünnasır liderliğindeki Hür Subaylar Hareketi, Kral Faruk'u devirdi ve monarşiye son verdi.
1960 - Türk Edebiyatçılar Birliği olağanüstü toplantı yaptı. Toplantıda; Peyami Safa, Samet Ağaoğlu ve Faruk Nafız Çamlıbel, 27 Mayıs Darbesi'nden önce baskı rejimi taraftarı oldukları gerekçesiyle Birlik'ten çıkarıldı.
1961 - Nikaragua'da Sandinista Milli Özgürlük Cephesi (FSLN) kuruldu.
1963 - Fransa, nükleer denemeleri sınırlandırmak üzere Moskova'da yapılan "Deneme Yasaklama Antlaşması"na katılmayı reddetti.
1967 - Detroit, Michigan'da ABD tarihinin en kanlı ayaklanmalarından biri başladı. Olaylar sona erdiğinde; geride 43 ölü, 342 yaralı ve yaklaşık 1400 yanmış bina kaldı.
1974 - Kıbrıs'ta üç günlük harekatta; 57 şehit, 184 yaralı ve 242 kayıp verildi.
1976 - Sismik-1 araştırma gemisi (Hora), İstinye Tersanesi'nden törenle Ege Denizi'ne açıldı.
1983 - Sri Lanka'daki Budist çoğunluk, yaklaşık 3.000 Tamili katletti. 400.000 civarında Tamil, komşu ülkelere kaçtı. Olay, Sri Lanka tarihine "Kara Temmuz" olarak geçti.
1986 - Prens Andrew ile Sarah Ferguson evlendiler.
1993 - Ağdam, Ermeni ayrılıkçıları tarafından işgal edildi.
1995 - Hale-Bopp kuyruklu yıldızının keşfi.
1996 - Aydın İdare Mahkemesi; Gökova, Yeniköy ve Yatağan termik santrallerinin çevreye zarar verdiği gerekçesiyle faaliyetlerinin durdurulması istemini kabul etti.
2000 - Yasemin Dalkılıç, sualtı sporları; limitsiz dalışta 120, limitli değişken ağırlıkla serbest dalışta ise, 100 metre ile iki dünya rekoru kırdı.
2005 - Mısır'ın Şarm El-Şeyh kentinin üç ayrı noktasında patlayan bombalar, 88 kişinin ölümüne yol açtı.
2010 - One Direction grubu kuruldu.
Doğumlar
1441 - Danjong, Joseon Krallığı'nın altıncı kralıdır (ö. 1457)
1503 - Anna, Avusturya arşidüşesidir (ö. 1547)
1649 - XI. Clemens, Papa (ö. 1721)
1775 - Étienne-Louis Malus, Fransız mühendis, matematikçi ve fizikçi (ö. 1812)
1796 - Franz Berwald, İsveçli besteci (ö. 1868)
1821 - August Wilhelm Malm, İsveçli zoolog (ö. 1882)
1854 - Ernest Belfort Bax, İngiliz sosyalist gazeteci ve filozof (ö. 1926)
1856 - Bal Gangadhar Tilak, Hint bilim insanı, hukukçu, matematikçi, düşünür ve milliyetçi önder (ö. 1920)
1870 - Frederick Alexander Macquisten, Britanyalı avukat ve politikacı (ö. 1940)
1878 - Sadri Maksudi Arsal, Türk-Tatar devlet adamı, hukukçu, akademisyen, düşünür ve siyasetçi (ö. 1957)
1882 - Kâzım Karabekir, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1948)
1884 - Emil Jannings, Alman sinema oyuncusu (ö. 1950)
1888 - Raymond Chandler, Amerikalı yazar (ö. 1959)
1892 - Haile Selassie, Etiyopya İmparatoru (ö. 1975)
1894 - Alfred Kinsey, Amerikalı biyolog, entomoloji ve zooloji profesörü (ö. 1956)
1897 - Ali Mümtaz Arolat, Türk şair (ö. 1967)
1899 - Gustav Heinemann, Almanya'nın 3. Devlet Başkanı (ö. 1976)
1906 - Vladimir Prelog, Hırvat-İsviçreli kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1998)
1908 - Behçet Kemal Çağlar, Türk şair (ö. 1969)
1920 - Amalia Rodrigues, Portekizli fado şarkıcısı ve aktris (ö. 1999)
1924 - Gazanfer Bilge, Türk güreşçi ve iş insanı (ö. 2008)
1925 - Arif Damar, Türk şair (ö. 2010)
1930 - Roger Hassenforder, Fransız profesyonel bisiklet sporcusu (ö. 2021)
1931 - Jan Troell, İsveçli senarist ve film yapımcısı
1933 - Richard Rogers, İtalyan mimar
1934 - Héctor de Bourgoing, Arjantinli-Fransız eski millî futbolcu (d. 1993)
1943 - Tony Joe White, Amerikalı rock-funk-blues müzisyeni, söz yazarı ve şarkıcı (ö. 2018)
1950 - Namık Korhan, Kıbrıslı Türk diplomat
1951 - Edie McClurg, Amerikalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı
1953 - Kazım Akşar, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1953 - Necip Rezak, Malezya'nın altıncı başbakanı
1953 - Ahmet Sezerel, Türk sinema oyuncusu
1956 - Atilla Sertel, Türk gazeteci ve siyasetçi
1956 - Nur Ger, Türk iş insanı
1957 - Theo van Gogh, Hollandalı film yönetmeni, yapımcısı, senarist, yazar ve gazeteci (ö. 2004)
1959 - Mauro Zuliani, İtalyan atlet
1961 - Martin Gore, İngiliz müzisyen, söz yazarı ve besteci (Depeche Mode)
1961 - Woody Harrelson, Amerikalı aktör ve Emmy Ödülü sahibi
1964 - Bekir Ilıcalı, Türk iş insanı ve Erzurumspor Başkanı
1964 - Nick Menza, Alman müzisyen ve baterist (ö. 2016)
1965 - Slash, İngiliz gitarist (Guns N' Roses)
1965 - Jörg Stübner, Alman eski profesyonel futbolcu (ö. 2019)
1967 - Philip Seymour Hoffman, Amerikalı oyuncu ve Oscar Ödülü sahibi (ö. 2014)
1968 - Gary Payton, Amerikalı basketbolcu
1969 - Marco Bode, Alman millî futbolcu
1970 - Charisma Carpenter, Amerikalı oyuncu
1971 - Alison Krauss, Amerikalı bluegrass-country şarkıcısı, söz yazarı ve kemancı
1972 - Élber Giovane, Brezilyalı futbolcu
1972 - Élber Giovane, Brezilyalı futbolcu
1972 - Marlon Wayans, Amerikalı oyuncu, yapımcı ve komedyen
1972 - Suat Kılıç, Türk avukat ve siyasetçi
1973 - Monica Lewinsky, Amerikalı kamu görevlisi ve Beyaz Saray'da eski stajyer
1975 - Alessio Tacchinardi, İtalyan eski millî futbolcu
1976 - Jonathan Gallant, Kanadalı gitarist (Billy Talent grubu)
1976 - Öztürk İlmaz, Türk rock müzik şarkıcısı
1976 - Judit Polgár, Macar satranç ustası
1979 - Mehmet Akif Alakurt, Türk aktör
1979 - Sotiris Kiryakos, Yunan futbolcu
1980 - Michelle Williams, Amerikalı gospel ve R&B şarkıcısı, söz yazarı, oyuncu ve dansçı
1981 - Susan Hoecke, Alman oyuncu
1981 - Dmitriy Karpov, Kazak atlet
1982 - Gökhan Ünal, Türk futbolcu
1982 - Ömer Aysan Barış, Türk futbolcu
1982 - Paul Wesley, Amerikalı oyuncu
1983 - Aaron Peirsol, Amerikalı yüzücü
1984 - Walter Gargano, Uruguaylı futbolcu
1984 - Brandon Roy, Amerikalı basketbolcu
1985 - Anna Maria Mühe, Alman aktris
1987 - Alessio Cerci, İtalyan futbolcudur
1987 - Serdar Kurtuluş, Türk futbolcu
1987 - Julian Nagelsmann, Alman teknik direktör
1989 - Burcu Kıratlı, Türk oyuncu
1989 - Daniel Radcliffe, İngiliz oyuncu
1992 - Danny Ings, İngiliz millî futbolcudur
1992 - Konstantinos Tzortziou, Yunan e-sporcu
1996 - Danielle Bradbery, Amerikalı country müzik şarkıcısı
1996 - David Dobrik, bir Slovak YouTuber
1996 - Sinan Kurt, Türk asıllı Alman futbolcu
Ölümler
1160 - Al-Fa’iz, 1154 -1160 döneminde on üçüncü Fâtımî Hâlifesi olmuştur (d. 1149)
1373 - İsveçli Brijit, Katolik bir Aziz, Mistik ve tarikat kurucusu (d. 1303)
1497 - Barbara Fugger, Alman iş insanı ve bankacı (d. 1419)
1596 - Henry Carey, Kral VIII. Henry'nin Mary Boleyn'den olan oğlu (d. 1526)
1645 - I. Mihail, Rus Çarı (d. 1596)
1756 - Erik Brahe, İsveçli soylu kont (d. 1722)
1757 - Domenico Scarlatti, İtalyan besteci (d. 1685)
1802 - María Cayetana de Silva, İspanyol aristokratı ve ressam Francisco de Goya'nın eserlerinin popüler modellerinden biri (d. 1762)
1875 - Isaac Singer, Amerikalı mucit, aktör ve iş insanı (d. 1811)
1885 - Ulysses S. Grant, ABD'nin 18. Başkanı (d. 1822)
1916 - William Ramsay, İskoç kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1852)
1926 - Viktor Vasnetsov, Rus ressam (d. 1848)
1932 - Alberto Santos-Dumont, Brezilyalı havacı (d. 1873)
1941 - Kamil Akdik, Türk hattat (d. 1861)
1942 - Nikola Vaptsarov, Bulgar şair (d. 1909)
1942 - Valdemar Poulsen, Danimarkalı mühendis ve mucit (d. 1869)
1944 - Eduard Wagner, II. Dünya Savaşı'nda olarak görev yapan Nazi Almanyası ordusu generali (d. 1894)
1944 - Hans von Sponeck, Alman general, jimnastikçi ve futbol oyuncusu (d. 1888)
1948 - D.W. Griffith, Amerikalı film yönetmeni (d. 1875)
1951 - Philippe Pétain, Fransız mareşal ve Vichy Fransası'nın Başkanı (d. 1856)
1951 - Robert Joseph Flaherty, Amerikalı film yönetmeni ve yapımcı (d. 1884)
1955 - Cordell Hull, Tennesseeli Amerikalı politikacı (d. 1871)
1966 - Montgomery Clift, Amerikalı aktör (d. 1920)
1967 - Ahmet Kutsi Tecer, Türk şair, yazar ve eğitimci (d. 1901)
1968 - Henry Hallett Dale, İngiliz farmakolog ve fizyolog (d. 1875)
1971 - Van Heflin, Amerikalı aktör (d. 1910)
1972 - Suat Derviş, Türk gazeteci ve yazar (d. 1903)
1973 - Eddie Rickenbacker, I. Dünya Savaşı'nda As pilot olarak Onur madalyası almış Amerikalı (d. 1890)
1976 - Mehmet Ertuğruloğlu, Kıbrıslı Türk siyasetçi ve diplomat
1979 - Joseph Kessel, Fransız yazar ve gazeteci (d. 1898)
1981 - Ivan Eklind, İsveçli futbol hakemi (d. 1905)
1983 - Georges Auric, Fransız besteci (d. 1899)
1989 - Cevat Dereli, Türk ressam (d. 1900)
1989 - Donald Barthelme, Amerikalı kısa öykü ve roman yazarı (d. 1931)
1991 - Ertan Anapa, Türk besteci ve şarkıcı (d. 1939)
1996 - Aliki Vuyuklaki, Yunan aktris (d. 1934)
1997 - Chūhei Nambu, Japon atlet (d. 1904)
1999 - II. Hasan, Fas Kralı (d. 1929)
2000 - Cenk Koray, Türk yazar ve gazeteci (d. 1944)
2003 - Sinan Erdem, Türk voleybolcu ve Türkiye Millî Olimpiyat Komitesi Başkanı (d. 1927)
2004 - Serge Reggiani, İtalyan-Fransız oyuncu ve şarkıcı (d. 1922)
2007 - Ernst Otto Fischer, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1918)
2007 - Zahir Şah, Afganistan Şahı (d. 1914)
2007 - Ziya Demirel, Türk tiyatro sanatçısı ve yönetmen (d. 1919)
2008 - Fethi Naci, Türk yazar ve eleştirmen (d. 1927)
2011 - Amy Winehouse, İngiliz şarkıcı ve besteci (d. 1983)
2012 - Sally Ride, Amerikalı astronot ve astrofizikçi (d. 1951)
2013 - Rona Anderson, İskoç oyuncu (d. 1926)
2013 - Djalma Santos, Brezilyalı futbolcu (d. 1929)
2014 - Dora Bryan, İngiliz oyuncu (d. 1923)
2016 - Hüseyin Altın, Türk şarkıcı ve besteci (d. 1958)
2016 - Thorbjörn Fälldin, İsveçli politikacı (d. 1926)
2017 - Elliott Castro, Porto Rikolu spor yorumcusu, spor tarihçisi ve yazar (d. 1949)
2017 - John Kundla, Amerikalı eski NBA ve üniversite basketbol takımı antrenörü (d. 1916)
2017 - Mehmet Nuri Nas, Türk Ziraat Mühendisi ve akademisyen (d. 1969)
2017 - Bob DeMoss, Eski Amerikan futbolcusu ve çalıştırıcısı (d. 1927)
2017 - Flo Steinberg, Amerikalı çizgi romancı ve yayımcı (d. 1939)
2018 - Maryon Pittman Allen, Amerikalı gazeteci, yazar ve siyasetçi (d. 1925)
2018 - Oksana Şaçko, Ukraynalı sanatçı ve aktivist (d. 1987)
2018 - Giuseppe Tonutti, İtalyan siyasetçi (d. 1925)
2019 - Prince Ferdinand von Bismarck, Alman avukat, iş insanı ve soylu (d. 1930)
2019 - Gabe Khouth, Kanadalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1972)
2019 - Danica McGuigan, İrlandalı aktris (d. 1986)
2019 - Lois Wille, Amerikalı gazeteci, editör ve köşe yazarı (d. 1931)
2020 - Lamine Bechichi, Cezayirli siyasetçi (d. 1927)
2020 - Hassan Brijany, İsveçli aktör (d. 1961)
2020 - Leida Rammo, Eston aktris ve tiyatro yönetmeni (d. 1924)
2020 - Tamilla Sait kızı Rüstemova-Krastınş, Azeri kökenli Sovyet ve Rus oyuncusu ve piyanist (d. 1936)
2020 - Jacqueline Scott, Amerikalı aktris (d. 1931)
2020 - Stuart Wheeler, İngiliz finansçı, iş insanı, siyasetçi, aktivist ve hukukçu (d. 1935)
2021 - Alfred Biolek, Çek asıllı Alman gösteri sanatçısı, televizyon sunucusu, yapımcı ve eğitimci (d. 1934)
2021 - Ho-Kau Chan, Hong Kong doğumlu Çinli aktris ve opera sanatçısı (d. 1932)
2021 - John Cornell, Avustralyalı film yapımcısı, yönetmeni, oyuncu, senarist ve iş insanı (d. 1941)
2021 - Toshihide Maskawa, Japon Kuramsal fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1940)
2021 - Steven Weinberg, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1933)
2022 - Boy Alano, Filipinli aktör ve eski çocuk oyuncu (d. 1941)
2022 - Rasim Özdenören, Türk öykü ve deneme yazarı (d. 1940)
Tatiller ve özel günler
Mısır - Devrim günü (1952)
Libya - Devrim günü
0723
23 |
2164 | https://tr.wikipedia.org/wiki/24%20Temmuz | 24 Temmuz |
Olaylar
1823 - Şili'de kölelik yasaklandı.
1847 - Salt Lake City, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi peygamberlerinden Brigham Young öncülüğünde kurulmaya başlandı.
1866 - Tennessee, Amerikan İç Savaşı sonrasında birliğe tekrar kabul edilen ilk eyalet oldu.
1901 - Yazar O. Henry, zimmet suçundan Austin, Texas'ta üç yıl kaldığı hapishaneden iyi hal nedeniyle salıverildi.
1908 - II. Meşrutiyet'in ilanı: 29 yıldır askıda olan Osmanlı Anayasası yeniden yürürlüğe girdi.
1911 - Hiram Bingham III, Machu Picchu'yu (İnka'ların kayıp şehri) yeniden keşfetti.
1915 - Chicago'da yolcu gemisi battı; 845 kişi öldü.
1923 - Günümüz Türkiye'sinin sınırlarını büyük oranda çizildiği Lozan Antlaşmasının imzalatılması.
1931 - Pittsburgh'da (Pensilvanya) yaşlılar evinde çıkan yangında 48 kişi öldü.
1936 - İspanya İç Savaşı: İspanya Hükûmeti, iç savaş nedeniyle Dünyadan yardım istedi.
1943 - II. Dünya Savaşı: İngiliz ve Kanada uçakları geceleri, ABD uçakları ise gündüzleri Hamburg'u bombaladı. Kasım'da operasyon bittiğinde; 9.000 ton patlayıcı kullanılmış, 30.000 den fazla insan ölmüş ve 280.000 bina yıkılmış olacaktı.
1944 - II. Dünya Savaşı: Pasifik Cephesi'nde Amerika Birleşik Devletleri ile Japon İmparatorluğu arasında Tinian Muharebesi başladı.
1950 - Gazeteciler Cemiyeti, sansürün kaldırılışını Basın Bayramı ilan etti.
1952 - Merzifon ve Akşehir’de sel: 77 ev yıkıldı, 500 büyükbaş hayvan öldü ve tarım alanları sular altında kaldı.
1955 - Ekrem Koçak, 800 metrede Akdeniz Oyunları rekoru kırarak birinci oldu.
1958 - Türkiye’nin Kıbrıs’a asker gönderme önerisini, Birleşik Krallık reddetti.
1959 - Irak’ın Kerkük şehrinde, 1000 kadar Türkmeni’nin katledildiği açıklandı.
1960 - Basın Ahlak Yasası imzalandı.
1963 - Sendikalar Kanunu ile Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu çıktı.
1967 - 11 Mayıs’ta greve giden ve haklarını almak için Ankara’ya yürüyüşe geçen Manisalı 90 temizlik işçisi, 930 kilometre kat ederek Ankara’ya vardı.
1967 - Dokunulmazlığı kaldırılan Türkiye İşçi Partisi İstanbul Milletvekili Çetin Altan, kararın iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.
1968 - Polisin İstanbul Teknik Üniversitesi Yurdu’nu bastığı sırada dövdüğü gençlerden Hukuk Fakültesi öğrencisi Vedat Demircioğlu, sekiz gün komada kaldıktan sonra öldü.
1974 - Yunanistan’da yedi yıldır süren cunta yönetimi sona erdi; sürgündeki Konstantin Karamanlis, Hükûmeti kurmak üzere geri döndü.
1977 - Dört gün süren Libya-Mısır savaşı sona erdi.
1986 - Kartal, İstanbul’da tren kazası: 9 ölü, 18 yaralı.
2016 - Cumhuriyet Halk Partisi, Taksim Mitingi'ni düzenledi.
2020 - Ayasofya Müzesi, Ayasofya Camii Olarak 86 yıl sonra tekrar açıldı.
Doğumlar
1242 - Stommeln'li Christina, bir Alman mistikti (ö. 1312)
1689 - William, Prenses Anne ve eşi Danimarka’dan Prens George’un oğlu (ö. 1700)
1783 - Simón Bolívar, Güney Amerikalı devrimci lider (ö. 1830)
1802 - Alexandre Dumas, père, Fransız yazar (ö. 1870)
1803 - Adolphe Adam, Fransız besteci (ö. 1856)
1827 - Francisco Solano López, Carlos Antonio Lopez'in büyük oğlu (ö. 1870)
1854 - Konstantin Josef Jireček, Çek tarihçi, diplomat ve Slavist (ö. 1918)
1855 - René Basset, Fransız şarkiyatçı (ö. 1924)
1857 - Henrik Pontoppidan, Danimarkalı yazar (ö. 1943)
1860 - Alphonse Mucha, Çek ressam ve grafik sanatçısı (ö. 1939)
1864 - Juan Vicente Gómez, Venezuela diktatörü (1908-1935 arasında) (ö. 1935)
1892 - Alice Ball, Amerikalı kimyager (ö. 1916)
1897 - Amelia Earhart, Amerikalı havacı ve yazar (ö. 1938)
1920 - Tamar Eshel, İsrailli diplomat ve siyasetçi (ö. 2022)
1922 - Namık Kemal Şentürk, Türk devlet adamı, bürokrat ve siyasetçi (ö. 2020)
1925 - Hulki Saner, Türk senarist, yönetmen ve film yapımcısı (ö. 2005)
1929 - Gülriz Sururi, Türk tiyatro oyuncusu (ö. 2018)
1931 - Ermanno Olmi, İtalyan yönetmen (ö. 2018)
1932 - Yıldız Moran, Türk fotoğrafçı, sözlük yazarı ve çevirmen (ö. 1995)
1936 - Dan Inosanto, Amerikalı dövüş sanatları hocası ve Bruce Lee'nin öğrencisi
1938 - José Altafini, İtalyan futbolcu
1939 - Walt Bellamy, Amerikalı basketbolcu (ö. 2013)
1940 - Ertuğrul Işınbark (Mandrake), Türk illüzyonist (ö. 2014)
1948 - Gene Zwozdesky, Kanadalı siyasetçi (ö. 2019)
1950 - Fehmi Koru, Türk gazeteci ve yazar
1952 - Gus Van Sant, Amerikalı yönetmen ve müzisyen
1954 - Erdoğan Arıca, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2012)
1954 - Jorge Jesus, Portekizli futbolcu ve teknik direktör
1956 - Mehmet Ali Aydınlar, Türk iş insanı ve Türkiye Futbol Federasyonu'nun Başkanlarından
1957 - Şevket Mirziyoyev, Özbek siyasetçi ve Özbekistan'ın 2. Devlet Başkanı
1961 - Jale Bekar, Türk pop müzik şarkıcısı
1963 - Karl Malone, Amerikalı basketbolcu
1965 - Süleyman Nevzat Korkmaz, Türk siyasetçi
1969 - Jennifer Lopez, Ameriklı oyuncu, şarkıcı, dansçı ve moda tasarımcısı
1969 - Uzay Heparı, Türk besteci ve yapımcı (ö. 1994)
1972 - Burak Şendağ, Türk tango bestecisi, bandoneonist ve piyanist
1973 - Evren Duyal, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1975 - Eric Szmanda, Amerikalı sinema oyuncusu
1975 - Torrie Wilson, Amerikalı model ve güreşçi
1976 - Tiago Monteiro, Portekizli Formula 1 pilotu
1977 - Mehdi Mahdavikia, İranlı futbolcu
1977 - Serkan Kaya, Türk şarkıcı, besteci ve söz yazarı
1978 - Madeline Miller, Amerikalı romancı
1979 - Cristian Rodrigo Zurita, Arjantinli futbolcu
1979 - Rose Byrne, Avustralyalı oyuncu
1981 - Nayib Bukele, Salvadorlu siyasetçi ve iş insanı
1981 - Onur Şan, Türk şarkıcı
1981 - Summer Glau, Amerikalı dansçı, sinema ve dizi oyuncusu
1982 - Elisabeth Moss, Amerikalı oyuncu
1982 - Anna Paquin, Kanadalı oyuncu ve Akademi Ödülü sahibi
1982 - Vyacheslav Krendelev, Türkmen futbolcu
1983 - Daniele De Rossi, İtalyan futbolcu
1984 - Debby Stam, Hollandalı voleybolcu
1985 - Aries Merritt, Amerikalı atlet
1986 - Vügar Haşimov, Azeri satranç oyuncusu (ö. 2014)
1987 - Merve Sevi, Türk oyuncu
1989 - Eko Yuli Irawan, Endonezyalı halterci
1991 - Emily Bett Rickards, Kanadalı oyuncu
1992 - Mikaël Kingsbury, Kanadalı serbest stil kayakçı
1995 - Kyle Kuzma, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1996 - Fırat Alemdaroğlu, Türk basketbolcu
1997 - Emre Mor, Türk futbolcu
Ölümler
946 - Muhammed bin Toğaç, kendisi Fergana'dan gelmiş İhşidi hanedanı kurucusudur (d. 882)
1129 - Shirakawa, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 72. imparatorudur (d. 1053)
1862 - Martin Van Buren, ABD'nin 8. Başkanı (d. 1782)
1885 - Baldwin Martin Kittel, Alman bitki bilimci (d. 1797)
1927 - Ryunosuke Akutagava, Japon yazar (d. 1892)
1930 - Šatrijos Ragana, Litvan hümanist yazar ve eğitimci (d. 1877)
1941 - Afife Jale, ilk Türk kadın tiyatro oyuncusu (d. 1902)
1957 - Sacha Guitry, Fransız aktör, yönetmen ve senarist (d. 1885)
1959 - Abdullah Şaik, Azeri yazar, şair ve öğretmen (d. 1881)
1968 - Vedat Demircioğlu, Türk devrimci (İTÜ öğrencisi ve Türkiye'de 68 Kuşağının ölen ilk ismi) (d. 1943)
1974 - James Chadwick, İngiliz fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1891)
1980 - Peter Sellers, İngiliz aktör (d. 1925)
1984 - Jose Mauro de Vasconcelos, Brezilyalı yazar (d. 1920)
1986 - Fritz Albert Lipmann, Alman asıllı Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1899)
1988 - Ilona Elek, Macar eskrimci (d. 1907)
1990 - Agah Hün, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1918)
1991 - Isaac Bashevis Singer, Polonya asıllı Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1904)
1992 - Arletty, Fransız oyuncu ve şarkıcı (d. 1898)
1995 - Sadık Ahmet, Batı Trakyalı Türk tıp doktoru ve siyasetçi (Batı Trakya Türkleri'nin hakları için verdiği mücadele ile tanınan) (d. 1947)
2002 - Adnan Yücel, Türk şair (d. 1953)
2004 - Bob Azzam, Lübnan asıllı Mısır doğumlu Fransız şarkıcı (d. 1925)
2007 - Albert Ellis, Amerikalı psikoterapist (d. 1913)
2010 - Theo Albrecht, Alman girişimci (d. 1922)
2011 - Didem Madak, Türk şair (d. 1970)
2011 - G. D. Spradlin, Amerikalı oyuncu (d. 1920)
2012 - Nevin Çokay, Türk ressam (d. 1930)
2012 - Chad Everett, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
2012 - Sherman Hemsley, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve komedyen (d. 1938)
2012 - John Atta Mills, Gana Dördüncü Cumhuriyeti'nin üçüncü devlet başkanı (d. 1944)
2013 - Muhammed El-Brahmi, Tunuslu muhalif siyasetçi (d. 1955)
2013 - Garry Davis, Amerikan aktivist (d. 1921)
2016 - Marni Nixon, Amerikalı kadın soprano, oyuncu ve şarkıcı (d. 1930)
2017 - Luis Gimeno, Uruguay doğumlu Meksikalı aktör (d. 1927)
2017 - Udupi Ramachandra Rao, Hint bilim insanı (d. 1932)
2019 - Claes Andersson, İsveççe konuşan Fin siyasetçi aynı zamanda psikiyatrist, yazar, şair ve caz müzisyeni (d. 1937)
2019 - Günay Tuncel, Türk organizatör ve işletmeci (d. 1940)
2019 - Margaret Fulton, İskoçya doğumlu Avustralyalı-Britanyalı gurme, yemek şefi, yazar, yorumcu ve gazeteci (d. 1924)
2019 - Sergio Di Giulio, İtalyan aktör ve seslendirme sanatçısı (d. 1945)
2020 - Nina Andreyeva, Rus kimyager, eğitimci, yazar, siyasi aktivist eleştirmen (d. 1938)
2020 - Benjamin Mkapa, Tanzanyalı gazeteci, diplomat ve siyasetçi (d. 1938)
2020 - Amala Shankar, Hint kadın dansçı, aktris ve sanatçı (d. 1919)
2021 - Rodney Alcala, Amerikalı hükümlü tecavüzcü ve seri katildir (d. 1943)
2021 - Dieter Brummer, Avustralyalı aktör (d. 1976)
2021 - Herbert Köfer, Alman aktör ve televizyon sunucusu (d. 1921)
2021 - Jackie Mason, Amerikalı stand-up komedyeni ve aktör (d. 1928)
2021 - Romeu, İspanyol çizgi roman sanatçısı (d. 1948)
2022 - Alain David, Fransız atlettir (d. 1932)
2022 - Tamar Eshel, İsrailli diplomat ve siyasetçi (d. 1920)
2022 - David Warner, İngiliz aktör (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
Türk basınında sansürün kaldırılmasının yıl dönümü (Basın Bayramı)
0724
24 |
2165 | https://tr.wikipedia.org/wiki/25%20Temmuz | 25 Temmuz |
Olaylar
1543 - Estergon Kuşatması: Avusturya Arşidüklüğü'nün elindeki Estergon, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatıldı ve yaklaşık iki hafta süren kuşatma sonrasında şehir Osmanlı egemenliğine girdi.
1668 - Çin'de Şantung merkezli 8.5 büyüklüğündeki 1668 Şantung depreminde, geniş bir alanda büyük çapta hasar meydana geldi ve 43.000 ila 50.000 kişi hayatını kaybetti. Doğu Çin'de kaydedilen en şiddetli ve en büyük depremdir.
1795 - Galata Kulesi'nin ahşap kubbesi yandı.
1814 - George Stephenson’ın yaptığı lokomotif çalıştı.
1909 - Louis Blériot, uçağı ile ilk kez Manş denizi aştı.
1920 - Yunanistan, Edirne başta olmak üzere bütün Doğu Trakya'yı işgal etti.
1931 - Cumhuriyet döneminin ilk basın yasası olan Matbuat Kanunu kabul edildi.
1933 - Lev Troçki, sığınmacı olarak Fransa’ya gitti.
1934 - Avusturya Başbakanı Engelbert Dollfuss, ülkesindeki Naziler tarafından Viyana’da öldürüldü.
1936 - Adolf Hitler, İtalya Krallığı’nın Habeşistan’ı ilhakını tanıdı.
1943 - Benito Mussolini'nin iktidardan düşürülmesiyle, faşizm İtalya'da yasa dışı ilan edildi.
1950 - Bakanlar Kurulu, Kore’ye 4500 kişilik bir askeri birlik göndermeye karar verdi.
1951 - Atatürk Kanunu, TBMM'de kabul edildi. Amaç, Atatürk devrimlerini korumak, Atatürk heykel ve anıtlarına saldırıların önüne geçmek.
1951 - Türk şair Nâzım Hikmet'in Bakanlar Kurulu tarafından Türk vatandaşlığından çıkarılmasına karar verildi.
1957 - Bursa’da askeri uçak düştü; 15 ölü, 19 yaralı.
1958 - Sovyetler Birliği Türkiye’ye nota verdi: “Türkiye’nin Irak’a girmesi kötü sonuçlar doğurur.”
1959 - Türkiye Kerkük Türkmenleri için Irak’tan teminat istedi.
1967 - Anayasa Mahkemesi, sosyalizmin Anayasa’ya aykırı olmadığına karar verdi.
1968 - İstanbul’da, Polis öğrencilere müdahale etti; 30 öğrenci ve 20 polis yaralı.
1973 - Türkiye Barolar Birliği Genel Başkanı Profesör Faruk Erem, üniversite özerkliğinin gasp edildiği gerekçesiyle öğretim üyeliğinden istifa etti.
1975 - Türkiye İncirlik dışındaki bütün Amerikan üslerine el koydu.
1978 - Dünyanın ilk "tüp bebeği" Louise Brown doğdu.
1981 - DİSK İlerici Deri-İş Sendikası Genel Başkanı Kenan Budak, İstanbul Yedikule'de polisler tarafından vurularak öldürüldü.
1984 - Salyut 7 kozmonotu Svetlana Savitskaya, uzayda yürüyen ilk kadın unvanını aldı.
1992 - Kürdistan Demokrat Partisi lideri Mesut Barzani ve Kürdistan Yurtseverler Birliği lideri Celal Talabani’ye, diplomatik Türk pasaportu verildiği açıklandı.
1992 - Türkiye'de Atatürk Barajı’nın iki ünitesi açıldı.
1994 - Ürdün Kralı Hüseyin ile İsrail Başbakanı İzak Rabin, savaş durumunu sona erdiren deklarasyonu imzaladılar.
2000 - Concorde uçağı Paris’ten kalkıştan kısa bir süre sonra düştü; 100 yolcu ve 9 mürettebattan kurtulan olmadı.
2009 - Irak Kürdistan Bölgesi'nde Parlamento ve Bölge Başkanlık seçimleri yapıldı.
Doğumlar
1016 - I. Kazimierz, Polonya dükü (ö. 1058)
1109 - I. Afonso, Leon Krallığı'ndan bağımsızlığını ilan ederek Portekiz Krallığı'nın ilk hükümdarı olmuştur (ö. 1185)
1394 - I. James, 1406'dan itibaren İskoçya kralı (ö. 1437)
1532 - Alphonsus Rodríguez, İspanyol bir Cizvit laik (rahip olmayan bir Cizvit) idi (ö. 1617)
1562 - Katō Kiyomasa, Azuchi-Momoyama ve Edo dönemlerinde yaşamış bir Japon daimyō (ö. 1611)
1753 - Santiago de Liniers, İspanyol askerlik hizmetinde Fransız subay ve İspanyol kolonilerinin valisi (ö. 1810)
1797 - Augusta, Birleşik Krallık Kralı III. George ve Charlotte Mecklenburg-Strelitz’in yedinci oğlu olan Prens Adolphus, Cambridge Dükü’nün eşi (ö. 1889)
1831 - Cheoljong, Joseon Krallığı'nın 25. kralı (ö. 1864)
1844 - Thomas Eakins, Amerikalı ressam, heykeltıraş ve güzel sanatlar eğitmeni (ö. 1916)
1848 - Arthur Balfour, Birleşik Krallık'ın 33. Başbakanı (ö. 1930)
1857 - Koca Yusuf, Deliormanlı efsanevi Türk güreşçi (ö. 1898)
1894 - Gavrilo Princip, Sırp suikastçı (ö. 1918)
1894 - Walter Brennan, Amerikalı aktör (ö. 1974)
1902 - Eric Hoffer, Amerikalı yazar (ö. 1983)
1905 - Elias Canetti, Bulgar modernist romancı, oyun yazarı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1994)
1910 - Adalet Cimcoz, Türk seslendirme sanatçısı, çevirmen, eleştirmen ve yazar (ö. 1970)
1917 - Osman Yüksel Serdengeçti, Türk siyasetçi ve gazeteci (ö. 1983)
1920 - Rosalind Franklin, İngiliz bilim insanı (ö. 1958)
1922 - John B. Goodenough, Amerikalı malzeme bilimci ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1923 - Estelle Getty, Amerikalı aktris ve sinema oyuncusu (ö. 2008)
1926 - Cüneyd Orhon, Türk kemençe sanatçısı (ö. 2006)
1929 - Manuel Olivencia, İspanyol avukat ve akademisyen (ö. 2018)
1935 - Adnan Kaşıkçı, Suudi iş insanı (ö. 2017)
1936 - Glenn Marcus Murcutt, Avustralyalı mimar
1955 - Iman, Somalili manken, oyuncu ve girişimci
1955 - Orhan Doğan, Kürt asıllı Türk avukat ve siyasetçi (ö. 2007)
1956 - Frances Arnold, Amerikalı kimya mühendisi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1958 - Thurston Moore, Amerikalı şarkıcı-söz yazarı, müzisyen ve sanatçı
1961 - Bobbie Eakes, Amerikalı oyuncu
1963 - Timothy Peach, Alman-İngiliz oyuncu
1964 - Şerif Şeyh Ahmed, Somalili siyasetçi
1964 - Zeki Demirkubuz, Türk film yönetmeni, senarist, yapımcı ve oyuncu
1966 - Lynda Lemay, Kanadalı-Fransız kadın şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
1967 - Matt LeBlanc, Amerikalı oyuncu
1972 - Pınar Dilşeker, Türk şarkıcı
1973 - Dani Filth, İngiliz şarkıcı
1973 - Deniz Çelik, Türk pop müzik sanatçısı, şarkı sözü yazarı ve besteci
1973 - Kevin Phillips, İngiliz eski millî futbolcu
1973 - Michael C. Williams, Amerikalı oyuncu
1974 - Lauren Faust, Alman asıllı Amerikalı animatör ve resimli taslak sanatçısı
1976 - Tera Patrick, Amerikalı porno yıldızı
1977 - Carolina Albuquerque, Brezilyalı voleybolcu
1978 - Louise Brown, İngiliz tüp bebek yöntemiyle doğan ilk insan
1979 - Allister Carter, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu
1980 - Cha Du-Ri, Güney Koreli millî futbolcu
1980 - Antonella Serra Zanetti, İtalyan tenisçi
1981 - Conor Casey, Amerikalı teknik direktör ve eski futbolcudur
1981 - Konstantin Haralambidis, Kıbrıs Cumhuriyeti eski millî futbolcusu
1981 - Yuichi Komano, Japon millî futbolcudur
1982 - Brad Renfro, Amerikalı oyuncu (ö. 2008)
1983 - Nenad Krstić, Sırp basketbolcudur
1984 - Görkem Karabudak, Türk müzisyen
1985 - James Lafferty, Amerikalı oyuncu
1985 - Nelson Piquet J., Brezilyalı yarış otomobili pilotu
1985 - Hugo Rodallega, Kolombiyalı futbolcudur
1986 - Abraham Gneki Guié, Fildişi'li futbolcudur
1986 - Hulk, Brezilyalı futbolcu
1987 - Fernando, Brezilyalı futbolcu
1987 - Michael Welch, Amerikalı aktör
1987 - Eran Zahavi, İsrailli millî futbolcudur
1988 - Paulinho, Brezilyalı futbolcu
1988 - Duygu Erdoğan, Türk antrenör ve eski futbolcu
1988 - Anthony Stokes, İrlandalı millî futbolcudur
1989 - Brad Wanamaker, Amerikalı basketbolcu
1989 - Olga Rotari, Moldovalı piyanist ve oda müzisyen
1991 - Hasan Piker, Türk asıllı Amerikan Twitch yayıncısı ve politik yorumcu
1994 - Ecem Baltacı, Türk oyuncu
1994 - Jordon Lukaku, Belçikalı futbolcu
1996 - Filippo Ganna, İtalyan pist ve yol bisikletçisi
Ölümler
306 - Constantius Chlorus, Roma İmparatoru (d. 250)
1011 - İmparator Ichijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 66. imparatoru (d. 980)
1190 - Sibylla, 1186 ve 1190 yılları arasında eşi kral Guy Lüzinyanlı ile birlikte ortak Kudüs ve Akka Krallığı kraliçesi olmuştur (d. 1160)
1471 - Thomas Kempis, Katolik keşiş ve yazar (d. 1380)
1492 - Papa VIII. İnnocentius, 29 Ağustos 1484 - 25 Temmuz 1492 döneminde papalık yapmıştır (d. 1432)
1564 - I. Ferdinand, Kutsal Roma imparatoru (d. 1503)
1572 - Isaac Luria, Yahudi mistik (d. 1534)
1794 - André Chénier, Fransız yazar (d. 1762)
1834 - Samuel Taylor Coleridge, İngiliz şair (d. 1772)
1842 - Dominique Jean Larrey, Fransız cerrah (d. 1766)
1865 - James Barry, İngiliz Ordusunda askeri bir cerrahtı (d. 1789)
1887 - John Taylor, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 3. başkanı (d. 1808)
1916 - Mariya Aleksandrovna Ulyanova, Rus sosyalist devrimci (d. 1835)
1934 - Engelbert Dollfuss, Avusturyalı politikacı (suikast) (d. 1892)
1934 - Nestor Mahno, Ukraynalı anarko-komünist devrimci (d. 1888)
1969 - Otto Dix, Alman ressam ve gravürcü (d. 1891)
1974 - İsmet Küntay, Türk tiyatro yazarı (d. 1923)
1980 - Vladimir Vısotskiy, Rus tiyatro oyuncusu, şarkı sözü yazarı ve halk şarkıcısı (d. 1938)
1981 - Kenan Budak, Türk devrimci ve sosyalist sendikacı (d. 1952)
1982 - Hal Foster, Kanada kökenli Amerikalı çizgi roman ressamı ve Prince Valiant-Kahraman Prensin yaratıcısı (d. 1892)
1986 - Vincente Minnelli, Amerikalı yönetmen (d. 1903)
1988 - Judith Barsi, Amerikalı oyuncu (d. 1978)
1991 - Lazar Moiseyeviç Kaganoviç, Sovyet siyasetçi ve devlet adamı (d. 1893)
1997 - William Ben Hogan, gelmiş geçmiş en iyi golfçülerden biri olarak görülen Amerikalı oyuncu (d. 1912)
2003 - John Schlesinger, İngiliz yönetmen ve Oscar ödülü sahibi (d. 1926)
2006 - Selçuk Parsadan, Türk dolandırıcı (d. 1952)
2008 - Randolph Frederick Pausch, Amerikalı bilgisayar bilimleri profesörü (d. 1960)
2009 - Nezihe Araz, Türk yazar ve gazeteci (d. 1920)
2010 - Vasco de Almeida e Costa, Portekizli deniz subayı ve siyasetçi (d. 1932)
2011 - Bakır Çağlar, Türk anayasa hukukçusu, akademisyen (d. 1941)
2011 - Mihalis Kakoyannis, Kıbrıs Rumu film yönetmeni ve yapımcısı (d. 1922)
2013 - Muhammed El-Brahmi, Tunuslu muhalif, siyasetçi (d. 1955)
2013 - Bernadette Lafont, Fransız oyuncu (d. 1938)
2013 - Duilio Marzio, İtalyan asıllı Arjantinli aktör (d. 1923)
2013 - Kongarool Ondar, Rus sanatçı (d. 1962)
2014 - Çolpan İlhan, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1936)
2015 - Jacques Andréani, Fransız diplomat (d. 1929)
2016 - Bülent Eken, Türk eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1923)
2016 - Pierre Fauchon, Fransız siyasetçi ve hukukçu (d. 1929)
2016 - Halil İnalcık, Türk tarihçi (d. 1916)
2017 - Michael Johnson, Amerikalı pop, country ve folk şarkıcısı, gitarist (d. 1944)
2017 - Taro Kimura, Japon siyasetçi (d. 1965)
2017 - Marian Konieczny, Polonyalı heykeltıraş (d. 1930)
2017 - Barbara Sinatra, Amerikalı eski manken ve Franck Sinatra'nın eşi (d. 1927)
2018 - Sergio Marchionne, İtalyan-Kanadalı iş insanı (d. 1952)
2018 - Vahtang Balavadze, Gürcü güreşçi (d. 1927)
2019 - El-Beci Kaid es-Sibsi, Tunuslu avukat, politikacı ve Tunus Devlet Başkanı (d. 1926)
2019 - Farouk al-Fishawy, Mısırlı sinema ve televizyon oyuncusu (d. 1952)
2019 - Jorma Kinnunen, Fin Olimpiyat atleti (d. 1941)
2020 - Azimcan Askarov, Özbek asıllı Kırgız siyasi aktivist ve gazeteci (d. 1951)
2020 - Bernard Ładysz, Polonyalı opera sanatçısı ve aktör (d. 1922)
2020 - Flor Isava Fonseca, Venezuelalı spor yöneticisi, gazeteci ve yazar (d. 1921)
2020 - Helen Jones Woods, bir caz ve swing trombon müzisyeni (d. 1923)
2020 - John Saxon, İtalyan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1936)
2020 - José Mentor, Brezilyalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1948)
2020 - Olivia de Havilland, İngiliz aktris ve Oscar ödülü sahibi (d. 1916)
2020 - Peter Green, İngiliz blues rock şarkıcısı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1946)
2020 - Steven L. dePyssler, Birleşik Devletler Hava Kuvvetleri subayı (d. 1919)
2021 - Otelo Saraiva de Carvalho, Portekizli rütbeli asker (d. 1936)
2022 - Geir Børresen, Norveçli aktör, kukla sanatçısı ve müzisyen (d. 1942)
2022 - Tatyana Moskvina, Rus gazeteci, romancı, aktris, radyocu, TV sunucusu, tiyatro ve film eleştirmeni (d. 1958)
2022 - Marit Paulsen, Norveçli-İsveçli gazeteci, yazar ve siyasetçi (d. 1939)
2022 - Yōko Shimada,' Japon oyuncu (d. 1953)
2022 - Paul Sorvino, Amerikalı aktör (d. 1939)
2022 - David Trimble, Kuzey İrlandalı politikacı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1944)
Tatiller ve özel günler
0725
25 |
2166 | https://tr.wikipedia.org/wiki/26%20Temmuz | 26 Temmuz |
Olaylar
1552 - Temeşvar kalesi, Osmanlı ordusu tarafından fethedildi.
1581 - Utrecht Birliği'ne bağlı Kuzey Hollanda eyaletleri, (Güney Hollanda, Zeeland, Utrecht, Gelderland, Overijssel, Groningen ve Friesland) İspanya Kralı II. Felipe'den bağımsızlıklarını ilan ettiler.
1788 - New York, ABD Anayasası'nı onaylayarak ABD'nin 11. eyaleti oldu.
1882 - Richard Wagner'in Parsifal adlı operası, ilk kez Almanya'nın Bayreuth kentinde sahnelendi.
1887 - Ludwik Lejzer Zamenhof, yapay dil Esperanto hakkındaki ilk kitabını yayımladı (Rusça olarak).
1891 - Fransa, Tahiti'yi ilhak etti.
1914 - Sırbistan ve Bulgaristan diplomatik ilişkilerini kestiler.
1919 - Balıkesir Kongresi başladı (30 Temmuz'a değin).
1923 - İskoç mühendis John Logie Baird, ilk mekanik televizyonun patentini aldı.
1933 - Adolf Hitler; görme, duyma gibi sorunları olan engelli Almanların kısırlaştırılacağını açıkladı.
1944 - II. Dünya Savaşı: İlk Alman V-2 roketi, Birleşik Krallık topraklarına düştü.
1944 - II. Dünya Savaşı: Sovyet Ordusu, Batı Ukrayna'ya girerek Nazi işgaline son verdi.
1945 - Birleşik Krallık'ta, İşçi Partisi seçimleri kazandı: Clement Attlee Başbakan oldu. Winston Churchill kaybetti.
1948 - André Marie, Fransa Başbakanı oldu.
1951 - Türkiye'deki ilk petrol, Raman dağı yöresinde bulundu.
1952 - Mısır Kralı I. Faruk, Hür Subaylar Hareketi tarafından tahtından indirildi ve Mısır'dan sürgün edildi. (oğlu II. Fuad'a devretti).
1953 - Moncada kışlası baskınıyla Küba devrimi başladı. Devrimcilerin lideri Fidel Castro tutuklandı.
1956 - Dünya Bankası'nın Assuan Barajı'nın inşasını desteklemekten vazgeçmesi üzerine Mısır Devlet Başkanı Cemal Abdünnasır, Süveyş Kanalı'nı millileştirdi.
1957 - Guatemala Devlet Başkanı Carlos Castillo Armas, bir suikast sonucu öldürüldü.
1963 - Yugoslavya, Üsküp’te deprem: 1100 ölü ve 100 bin insan sokakta.
1965 - Maldivler, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
1967 - Tunceli’nin Pülümür ilçesinde, Richter ölçeğine göre 6 büyüklüğünde deprem: 95 ölü, 127 yaralı.
1974 - Kıbrıs için ateşkes görüşmelerine Dışişleri Bakanı Turan Güneş katıldı. Güneş, “Ateşkes belli haklarımızı kullanmamamız manasına gelmez” dedi.
1974 - Yunanistan'da yedi yıl süren askeri rejimden sonra, Konstantin Karamanlis'in Başbakanlığında sivil Hükûmet kuruldu.
1994 - Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, Rus askerlerinin Estonya'dan çekilmesini onayladı.
1994 - Besim Tibuk tarafından Liberal Demokrat Parti kuruldu.
1995 - İstanbul Altın Borsası açıldı.
Doğumlar
1678 - I. Joseph, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1711)
1739 - George Clinton, Amerikalı asker ve devlet adamı (ö. 1812)
1829 - Auguste Beernaert, Belçika'lı siyasetçi (ö. 1912)
1842 - Alfred Marshall, İngiliz iktisatçısı (ö. 1924)
1855 - Ferdinand Tönnies, Alman sosyologdur (ö. 1936)
1856 - George Bernard Shaw, İrlandalı gazeteci, eleştirmen ve oyun yazarı (ö. 1950)
1861 - Vaja Pşavela, Gürcü yazar ve şair (ö. 1915)
1865 - Philipp Scheidemann, Alman siyaset adamı (ö. 1939)
1874 - Serge Koussevitzky, Rus orkestra şefi, besteci ve kontrbasçı (ö. 1951)
1875 - Carl Gustav Jung, Alman psikanalizci (ö. 1961)
1875 - Antonio Machado, İspanyol şair (ö. 1939)
1879 - Shunroku Hata, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1962)
1885 - André Maurois, Fransız yazar (ö. 1967)
1893 - George Grosz, Alman ressam (ö. 1959)
1894 - Aldous Huxley, İngiliz yazar (ö. 1963)
1898 - Günther Korten, Nazi Almanyası'nda asker (ö. 1944)
1909 - Vivian Vance, Amerikalı aktris ve şarkıcı (ö. 1979)
1916 - Dean Brooks, Amerikalı tıp hekimi ve oyuncu (ö. 2013)
1917 - Alberta Adams, Amerikalı caz ve blues şarkıcısı (ö. 2014)
1919 - James Lovelock, İngiliz bilim insanı, çevreci ve fütürist (ö. 2022)
1922 - Blake Edwards, Amerikalı yönetmen (Pembe Panter filminin yönetmeni) (ö. 2010)
1922 - Jason Robards, Amerikalı aktör (ö. 2000)
1926 - James Best, Amerikalı oyuncudur (ö. 2015)
1926 - Dorothy E. Smith, Kanadalı sosyolog (ö. 2022)
1927 - Lorenza Mazzetti, İtalyan kadın film yönetmeni, romancı, ressam ve fotoğraf sanatçısı (ö. 2020)
1928 - Francesco Cossiga, İtalyan politikacı (ö. 2010)
1928 - Joseph Jackson, Amerikalı müzisyen (ö. 2018)
1928 - Stanley Kubrick, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1999)
1931 - Telê Santana, Brezilyalı futbolcu ve teknik direktör (ö. 2006)
1939 - John Howard, Avustralya'nın 25. Başbakanı
1943 - Mick Jagger, İngiliz rock müzisyeni, besteci ve Rolling Stones’ın kurucu üyesi
1945 - Metin Çekmez, Türk oyuncu
1945 - Helen Mirren, İngiliz tiyatro, film ve televizyon oyuncusu
1947 - Wiesław Adamski, Polonyalı heykeltıraş (ö. 2017)
1949 - Thaksin Shinawatra, Çin asıllı Tayland eski başbakanı, politikacı ve iş insanıdır
1949 - Roger Taylor, İngiliz baterist
1950 - Nicholas Evans, İngiliz gazeteci, senaryo yazarı, televizyon/sinema filmi yapımcısı ve roman yazarıdır (ö. 2022)
1950 - Susan George, İngiliz oyuncu
1953 - Felix Magath, Alman eski futbolcu, teknik direktör
1955 - Aleksandrs Starkovs, Leton futbolcu ve teknik direktör
1955 - Asıf Ali Zerdari, Pakistan Devlet Başkanı
1957 - Nana Visitor, Amerikalı oyuncudur
1959 - Kevin Spacey, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1964 - Sandra Bullock, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1965 - Jeremy Piven, üç kez Emmy ödülü almış, Altın Küre ödülü sahibi Amerikalı oyuncudur
1966 - Angelo Di Livio, emekli İtalyan Millî futbolcudur.
1966 - Anna Rita Del Piano, İtalyan aktris
1967 - Jason Statham, İngiliz oyuncu
1968 - Frédéric Diefenthal, Fransız oyuncu ve yönetmendir
1968 - Vítor Pereira, Portekizli futbolcu ve teknik direktör
1968 - Olivia Williams, İngiliz dizi, tiyatro ve sinema oyuncusu
1969 - Tanni Grey-Thompson, Galli siyasetçi, televizyon sunucusu ve eski tekerlekli sandalye yarışçısı
1973 - Kate Beckinsale, İngiliz oyuncu
1973 - Metin Uzun, Türk futbolcu ve antrenör
1975 - Liz Mary Truss, İngiliz Muhafazakar siyasetçi
1977 - Martin Laursen, Danimarkalı millî futbolcu ve teknik direktör
1979 - Engin Altan Düzyatan, Türk oyuncu ve sunucu
1979 - Juliet Rylance, İngiliz oyuncu ve film yapımcısı
1980 - Jacinda Ardern, Yeni Zelandalı siyasetçi
1981 - Vildan Atasever, Türk oyuncu ve 42. Altın Portakal Film Festivali En İyi Kadın Oyuncu Ödülü sahibi
1981 - Maicon, Brezilyalı oyuncu
1983 - Christopher Lindsey, Amerikalı profesyonel güreşçi
1983 - Delonte West, Amerikalı eski profesyonel basketbol oyuncusu
1984 - Sabri Sarıoğlu, Türk millî futbolcu
1985 - Gaël Clichy, Fransız futbolcu
1987 - Panagiotis Kone, Arnavutluk doğumlu Yunan millî futbolcu
1987 - Fredy Montero, Kolombiyalı millî futbolcu
1987 - Evelina Sašenko Litvan pop ve caz şarkıcısı
1988 - Sayaka Akimoto, Japon şarkıcı, aktris, sunucu ve model
1993 - Elizabeth Gillies, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu
1993 - Ferda Yıldız, Türk basketbolcu
1993 - Taylor Momsen, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu
1994 - Şmagi Bolkvadze, Gürcü grekoromen güreşçi
2000 - Thomasin McKenzie, Yeni Zelandalı aktris
Ölümler
432 - I. Celestinus, 10 Eylül 422 ile 26 Temmuz 432 döneminde papalık yapmıştır (d. ?)
811 - I. Nikeforos, Bizans İmparatoru (d. ?)
1380 - Kōmyō, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ikinci Kuzey Talibi (d. 1322)
1471 - II. Paulus, 1464-71 arasında papa (d. 1417)
1533 - Atahualpa, İnka İmparatorluğu'nun onüçüncü ve son imparatoru (d. 1502)
1801 - Maximilian Franz von Österreich, Alman din adamı ve siyasetçi (d. 1756)
1863 - Sam Houston, Teksas'ın ilk Cumhurbaşkanı (ABD'ye katıldıktan sonra Texas senatörü) (d. 1793)
1867 - Otto, Yunanistan'ın ilk Kralı (d. 1815)
1915 - James Murray, İngiliz sözlükbilimci ve filolog (d. 1837)
1925 - Gottlob Frege, Alman matematikçi (d. 1848)
1928 - Tunalı Hilmi Bey, Türk siyasetçi ve Türkçülük hareketinin önde gelen isimlerinden (d. 1871)
1930 - Pavlos Karolidis, 19. yüzyılın sonları ve 20. yüzyılın başlarının en seçkin Yunan tarihçilerinden biri (d. 1849)
1934 - Winsor McCay, Amerikalı çizgi film ve grafik sanatçısı (d. 1869 ya da 1871)
1941 - Henri Lebesgue, Fransız matematikçi (d. 1875)
1942 - Román Viñoly Barreto, Alman asıllı, Arjantinli yazar ve gazeteci (d. 1900)
1944 - Rıza Pehlevi, İran Şahı (d. 1878)
1952 - Eva Peron, Arjantinli siyasetçi ve Arjantin Devlet Başkanı Juan Peron’un eşi (d. 1919)
1953 - Nikolaos Plastiras, Yunan general ve politikacı (d. 1883)
1957 - Carlos Castillo Armas, Guatemala Devlet Başkanı (d. 1914)
1960 - Cedric Gibbons, Amerikalı sanat yönetmeni ve yapım tasarımcısı (d. 1893)
1968 - Cemal Tollu, Türk ressam (d. 1899)
1971 - Diane Arbus, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1923)
1973 - Konstandinos Yeorgakopulos, Yunan Başbakanı (d. 1890)
1978 - Hasan Ferit Alnar, Türk besteci ve orkestra şefi (d. 1906)
1984 - Ed Gein, Amerikalı seri katil (d. 1906)
1986 - Sadık Şendil, Türk oyun yazarı (d. 1913)
1988 - Fazlur Rahman Malik, Pakistanlı akademisyen, ilim ve fikir adamı (d. 1919)
1993 - İbrahim Minnetoğlu, Türk şair, gazeteci ve köşe yazarı (d. 1920)
1995 - George W. Romney, Amerikalı iş insanı ve Cumhuriyetçi Parti'li politikacı (d. 1907)
2000 - John Tukey, Amerikalı istatistikçi (d. 1915)
2003 - İsmail Akbay, Türk mühendis (d. 1930)
2004 - Oğuz Aral, Türk karikatürist (d. 1936)
2004 - Kamran Usluer, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1937)
2009 - Merce Cunningham, Amerikalı koreograf ve dansçı (d. 1919)
2010 - Edip Günay, Türk müzikolog (d. 1931)
2012 - Lupe Ontiveros, Meksika doğumlu Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2012 - Mary Tamm, İngiliz oyuncu (d. 1950)
2013 - Şefika Ahundova, Azeri besteci (d. 1924)
2013 - J. J. Cale, Amerikalı müzisyen, şarkıcı ve besteci (d. 1938)
2013 - George P. Mitchell, Amerikalı iş insanı (d. 1919)
2013 - Sung Jae-ki, Güney Koreli filozof ve yazar (d. 1967)
2015 - Bobbi Kristina Brown, Amerikalı tv yıldızı, şarkıcı ve model (d. 1993)
2015 - Joe Williams, Amerikalı sinema eleştirmeni, gazeteci ve yazar (d. 1958)
2017 - Magnus Böcker, İsveçli iş insanı (d. 1961)
2017 - Patti Deutsch, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1943)
2017 - June Foray, Amerikalı oyuncu (d. 1917)
2017 - K. E. Mammen, Hint özgürlük direnişçisi ve aktivist (d. 1921)
2018 - Alfredo del Águila, Meksikalı eski millî futbolcu (d. 1935)
2018 - María Concepción César, Arjantinli aktris, şarkıcı ve dansçı (d. 1926)
2018 - Aloyzas Kveinys, Litvan satranç oyuncusu (d. 1962)
2019 - Russi Taylor, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve aktris (d. 1944)
2020 - Olivia de Havilland, İngiliz asıllı Fransız oyuncu (d. 1916)
2020 - Francisco Frutos, İspanyol siyasetçi (d. 1939)
2020 - Hans-Jochen Vogel, Alman avukat ve politikacı (d. 1926)
2021 - Rick Aiello, Amerikalı aktör (d. 1955)
2021 - Albert Bandura, Kanadalı psikolog (d. 1925)
2021 - Louise Fishman, Amerikalı soyut resim sanatçısıdır (d. 1939)
2021 - Joey Jordison, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı (d. 1975)
2021 - Natty Hollmann, Alman kökenli Arjantinli hayırsever, aktivist ve eski model (d. 1938)
2021 - Gogó Rojo, Arjantinli gösteri sanatçısı, aktris ve dansçı (d. 1942)
2022 - Inger Alfvén, İsveçli yazar, küratör ve sosyolog (d. 1940)
2022 - Branko Cvejić, Sırp aktör ve tiyatro yönetmeni (d. 1946)
2022 - Bruno Foresti, Katolik İtalyan başpiskopos (d. 1923)
2022 - Anne-Marie Garat, Fransız roman yazarı (d. 1946)
2022 - James Lovelock, İngiliz bilim insanı, çevreci ve fütürist (d. 1919)
2022 - Alfred Moses, Kanadalı siyasetçi (d. 1977)
2022 - Uri Orlev, Polonya doğumlu İsrailli çocuk kitabı yazarı ve çevirmen (d. 1931)
Tatiller ve özel günler
0726
26 |
2167 | https://tr.wikipedia.org/wiki/27%20Temmuz | 27 Temmuz |
Olaylar
1302 - Osmanlı Beyliği ile Bizans İmparatorluğu arasındaki Koyunhisar Savaşı, Osman Gazi'nin zaferiyle sonuçlandı.
1526 - Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında yaşanan Petrovaradin Kuşatması, Osmanlı zaferiyle sonuçlandı.
1794 - Fransız Devrimi'nin jakoben önderlerinden Maximilien Robespierre, iktidardan düşürüldü ve Fransa Millî Meclisi'nce tutuklandı. Robespierre, 28 Temmuz'da idam edildi.
1921 - Toronto Üniversitesi'nden biyokimyacı Frederick Banting'in başında bulunduğu araştırmacılar, insülin hormonunu keşfettiklerini açıkladılar.
1930 - Başyazarlığını Selim Ragıp Emeç'in yaptığı Son Posta gazetesi, İstanbul'da yayımlanmaya başladı.
1949 - Dünyanın ilk jet motorlu yolcu uçağı de Havilland Comet, ilk uçuşunu yaptı. İlk ticari uçuşunu ise Mayıs 1952'de yapacaktır.
1953 - Panmunjom Ateşkes Antlaşması: İki milyondan fazla kişinin öldüğü Kore Savaşı'nı sona erdiren ateşkes anlaşması, Panmunjom köyünde imzalandı.
1964 - Amerika Birleşik Devletleri'nde Siyahlar, Federal Mahkeme'ye başvurma hakkını elde etti.
1971 - Türkiye ile Ortak Pazar arasında "Geçici Ticaret Anlaşması" imzalandı.
1972 - Kartal kod adlı avcı uçağı F-15, ilk uçuşunu yaptı.
1976 - Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan CHP Genel Başkanı Bülent Ecevit'e, Waldorf Astoria Oteli'nde konuşurken, Kıbrıslı Rum Staviros Skopetrides tarafından suikast girişiminde bulunuldu.
1991 - Adıge Cumhuriyeti kuruldu.
1993 - Genelkurmay Başkanı Doğan Güreş'in görev süresinin 1 yıl uzatılmasına karar verildi.
1995 - Sakarya'nın Pamukova ilçesindeki Mühimmat Bölüğü'nde yangın çıktı, cephanelik havaya uçtu. 15 bin nüfuslu ilçe boşaltıldı.
1996 - Atlanta Olimpiyat Parkı'nda meydana gelen patlamada 2 kişi öldü. Olay yerine koşarak giden TRT kameramanı Melih Uzunyol da kalp krizi geçirerek öldü.
2000 - Suriye'nin yeni Devlet Başkanı Beşar Esat, ülkesindeki siyasi mahkûmların geri kalan cezalarını affettiğini açıkladı.
2002 - Ukrayna'da hava gösterisi sırasında bir savaş uçağının (Su-27) düşmesi sonucu izleyicilerden 77 kişi öldü.
2008 - Güngören saldırısı: İstanbul Güngören, Güven Mahallesi'deki, Kınalı Caddesi üzerinde bulunan Menderes Çıkmazı'nda saat 22:00 civarında 2 ayrı patlama meydana geldi. Patlamada 18 kişi hayatını kaybetti, 154 kişi de yaralandı.
2012 - Londra'da, XXX. Olimpiyat Oyunları'nın açılış töreni yapıldı.
2018 - Kanlı ay tutulması gerçekleşti.
2022 - Filipinler'in Luzon Adası'nda 7,1 Mw şiddetinde deprem meydana geldi. 4 kişi öldü, 60'tan fazla kişi yaralandı.
Doğumlar
774 - Kūkai, Japonya'da Heian döneminde yaşamış Japon Budist keşiş, şair, mühendis ve sanatçıydı (ö. 835)
1452 - Ludovico Sforza, 1494'ten 1499'a kadar Milano Dükü olarak hüküm süren soylu (ö. 1508)
1612 - IV. Murat, Osmanlı'nın 17. Padişahı (ö. 1640)
1740 - Jeanne Baret, Fransız gezgin, botanikçi (ö. 1807)
1768 - Charlotte Corday, Fransız suikastçı (ö. 1793)
1824 - Alexandre Dumas, fils, Fransız yazar (ö. 1895)
1835 - Giosue Carducci, İtalyan şair ve edebiyat tarihçisi (ö. 1907)
1848 - Friedrich Ernst Dorn, Alman fizikçi (ö. 1916)
1848 - Loránd Eötvös, Macar fizikçi (ö. 1919)
1853 - Vladimir Korolenko, Rus ve Ukraynalı kısa öykü yazarı, gazeteci, insan hakları savunucusu (ö. 1921)
1854 - Takahashi Korekiyo, Japon siyasetçi (ö. 1936)
1867 - Enrique Granados, İspanyol piyanist ve besteci (ö. 1916)
1881 - Hans Fischer, Alman kimyager (ö. 1945)
1881 - Rauf Orbay, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1964)
1903 - Nikolay Çerkasov, SSCB Halk Sanatçısı unvanına sahip Rus oyuncu (ö. 1966)
1903 - Mihail Stasinopulos, Yunanistan Cumhuriyeti'nin 1. Cumhurbaşkanı (ö. 2002)
1904 - Ludmila Rudenko, Sovyet-Ukraynalı satranççı (ö. 1986)
1910 - Julien Gracq, Fransız yazar (ö. 2007)
1910 - Lupita Tova, Meksikalı-Amerikalı sessiz sinema dönemi oyuncu (ö. 2016)
1917 - Bourvil, Fransız aktör ve şarkıcı (ö. 1970)
1918 - Leonard Rose, Amerikalı müzisyen (ö. 1984)
1924 - Sırrı Gültekin, Türk oyuncu, film yönetmeni ve senarist (ö. 2008)
1927 - Fana Koçovska, Makedon direnişçi, Yugoslav Partizanı ve Halk Kahramanı Nişanı sahibi ulusal kahraman (ö. 2004)
1931 - Jerry Van Dyke, Amerikalı komedyen ve seslendirme sanatçısı (ö. 2018)
1939 - Paulo Silvino, Brezilyalı komedyen, Tv sunucusu, besteci ve aktör (ö. 2017)
1939 - Peppino di Capri, İtalyan şarkıcı
1940 - Pina Bausch, Alman modern dans koreografı (ö. 2009)
1946 - Donny the Punk, Amerikalı politik eylemci (ö. 1996)
1947 - Giora Şpigel, İsrailli millî futbolcu
1951 - Roseanna Cunningham, İskoç siyasetçi
1953 - İskender Doğan, Türk ses sanatçısı ve şarkı sözü yazarı
1958 - Christopher Dean, İngiliz buz patenci
1963 - Donnie Yen, Dövüş sanatları aktörü, koreograf, yapımcı ve yönetmen
1965 - José Luis Chilavert, Paraguaylı futbolcu
1967 - Rahul Bose, Hint oyuncu, senarist, yönetmen ve ragbi oyuncusu
1968 - Maria Grazia Cucinotta, İtalyan oyuncu
1968 - Julian McMahon, Avustralyalı oyuncu
1969 - Triple H, Amerikalı profesyonel güreşçi (WWE)
1970 - Nikolaj Coster-Waldau, Danimarkalı tiyatro ve sinema oyuncusu
1972 - Maya Rudolph, Amerikalı aktris ve komedyen
1972 - Dorota Swieniewicz, Polonyalı voleybolcu
1972 - Maya Rudolph, Amerikalı aktris ve komedyen
1973 - Cassandra Clare, Amerikalı kurgu yazarı
1975 - Serkan Çeliköz, Türk besteci, aranjör, prodüktör ve maSKott grubu üyesi
1976 - Nina Morić, Hırvat manken ve sunucu
1977 - Jonathan Rhys Meyers, İrlandalı sinema oyuncusu
1979 - Marielle Franco, Brezilyalı aktivist ve siyasetçi (ö. 2018)
1979 - Sidney Govou, Benin kökenli Fransız eski millî futbolcu
1983 - Lorik Cana, Kosova doğumlu Arnavut eski futbolcu
1983 - Goran Pandev, Kuzey Makedonyalı millî futbolcu
1984 - Taylor Schilling, Amerikalı oyuncu
1986 - DeMarre Carroll, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1987 - Allâme, Türk rap müzisyeni
1987 - Marek Hamšík, Slovak millî futbolcu
1987 - Jordan Hill, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1990 - Paolo Hurtado, Perulu millî futbolcu
1993 - George Shelley, İngiliz şarkıcı ve Unıon J grubu üyesi
1994 - Lukas Spalvis, Litvanyalı futbolcu
Ölümler
305 - Nikomedialı Pantaleimon, Hristiyan bir şehit (d. 275)
1276 - Jaime I (Fatih Jaime), Aragon Kralı (d. 1208)
1365 - IV. Rudolf, Avusturya dükü (d. 1339)
1675 - Henri de La Tour d'Auvergne, Fransız komutan (d. 1611)
1689 - John Graham, 1. Dundee Vikontu, İskoç asker ve asil (d. 1648)
1759 - Pierre Louis Maupertuis, Fransız düşünür ve bilim insanı (d. 1698)
1783 - Johann Kirnberger, Alman besteci ve kuramcı (d. 1721)
1841 - Mihail Yuryeviç Lermontov, Rus yazar ve şair (d. 1814)
1844 - John Dalton, İngiliz fizikçi ve kimyager (d. 1766)
1844 - Joseph Smith, Jr., Amerikalı dini lider ve İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin kurucusu ve ilk Peygamberi (d. 1805)
1907 - Edmond Demolins, Fransız sosyal tarihçi (d. 1852)
1917 - Emil Theodor Kocher, İsviçreli doktor ve tıbbi araştırmacı (d. 1841)
1924 - Ferruccio Busoni, İtalyan piyanist ve besteci (d. 1866)
1926 - Kara Kemal, Osmanlı devlet adamı ve Karakol Teşkilatı'nın kurucularından (d. 1868)
1936 - Albert Gould, Avustralyalı politikacı ve avukat (d. 1847)
1937 - Hans Dahl, Norveçli ressam (d. 1849)
1946 - Gertrude Stein, Amerikalı romancı ve ozan (d. 1874)
1958 - Claire Lee Chennault, Amerikalı hava pilot subayı (d. 1893)
1970 - António de Oliveira Salazar, Portekizli diktatör (d. 1889)
1978 - Nimet Abla, Türk Millî Piyango bilet satıcısı (d. 1899)
1980 - Muhammed Rıza Pehlevi, İran Şahı (d. 1919)
1981 - William Wyler, Alman doğumlu Amerikalı film yönetmeni (d. 1902)
1982 - Arif Hikmet Koyunoğlu, Türk mimar ve fotoğraf sanatçısı (d. 1888)
1984 - James Mason, İngiliz aktör (d. 1909)
1988 - Frank Zamboni, İtalyan asıllı Amerikalı mucit (d. 1901)
1991 - Gülare Aziz kızı Aliyeva, Azeri kökenli Sovyet müzisyen ve piyanisti
1992 - Tzeni Karezi, Eski Yunan film ve tiyatro oyuncusu (d. 1932)
1994 - Kevin Carter, Güney Afrikalı fotoğrafçı ve Pulitzer Ödülü sahibi (intihar) (d. 1960)
1995 - Melih Esenbel, Türk diplomat ve eski Dışişleri Bakanı (d. 1915)
1995 - Miklós Rózsa, Macar asıllı Amerikalı film müziği bestecisi (d. 1907)
1998 - Binnie Barnes, İngiliz oyuncu (d. 1903)
2001 - Rhonda Sing, Kanadalı profesyonel güreşçi ve şarkıcı (d. 1961)
2003 - Bob Hope, Amerikalı komedyen (d. 1903)
2008 - Yusuf Şahin, Mısırlı sinema yönetmeni (d. 1926)
2011 - Agota Kristof, Macar yazar (d. 1935)
2012 - Hüseyin Aktaş, Türk atlet (d. 1941)
2012 - Jack Taylor, İngiliz futbol hakemi (d. 1930)
2012 - Tony Martin, Amerikalı şarkıcı ve sinema oyuncusu (d. 1913)
2013 - İlya Segaloviç, Rus arama motoru olan Yandex eş kurucusu (d. 1964)
2015 - Ebubekir Zeynulabidin Abdülkelam, Havacılık ve uzay mühendisi (d. 1931)
2016 - Piet de Jong, Hollandalı siyasetçi (d. 1915)
2017 - Abdülmecid Zulmi, Faslı eski millî futbolcu (d. 1953)
2017 - Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı, yazar ve oyuncu (d. 1943)
2018 - Marco Aurelio Denegri, Perulu entelektüel (d. 1938)
2018 - Algimantas Nasvytis, Litvan mimar ve siyasetçi (d. 1928)
2018 - Yuri Şundrov, Eski Rus-Ukraynalı buz hokeyi oyuncusu ve antrenör (d. 1956)
2018 - Vladimir Voynovich, Rus yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteci (d. 1932)
2019 - Işılay Saygın, Türk mimar ve siyasetçi (d. 1947)
2019 - Robert Schrieffer, Amerikalı fizikçi (d. 1931)
2019 - Yalçın Gülhan, Türk oyuncu (d. 1944)
2020 - Owen Arthur, Barbadoslu siyasetçi ve ekonomist (d. 1949)
2020 - Felicia F. Campbell, Amerikalı İngilizce Profesörü (d. 1931)
2020 - Amanul İslam Chowdhury, Bangladeşli hükûmet danışmanı (d. 1937)
2020 - Frank A. Howard, Amerikalı politikacı (d. 1938)
2021 - LeRoy Clarke, Trinidad ve Tobagolu görsel sanatçı, şair (d. 1938)
2021 - Phillip King, Britanyalı heykeltıraş (d. 1934)
2021 - Gianni Nazzaro, İtalyan şarkıcı ve oyuncu (d. 1948)
2022 - Mary Alice, Amerikan film, dizi ve sahne oyuncusudur (d. 1936)
2022 - Luis Morgan Casey, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı Bolivya'da görev alan Amerikalı başpiskopos (d. 1935)
2022 - Bernard Cribbins, İngiliz oyuncu, kafa sesi sanatçısı ve müzikal komedyen (d. 1928)
2022 - Tony Dow, Amerikalı aktör, yapımcı, yönetmen, yazar ve heykeltıraş (d. 1945)
2022 - Gisèle Lalonde, Kanadalı siyasetçi, eğitimci ve topluluk aktivisti (d. 1933)
2022 - Celina Seghi, İtalyan profesyonel kadın kayakçı (d. 1920)
Tatiller ve özel günler
0727
27 |
2168 | https://tr.wikipedia.org/wiki/28%20Temmuz | 28 Temmuz |
Olaylar
1299 - Marco Polo, Venedik'e döndü.
1402 - Osmanlı Padişahı Yıldırım Bayezid, Ankara Savaşı'nda Timur'a yenilerek esir düştü; Osmanlı Devletinde "Fetret Devri" başladı.
1794 - Fransız devrimci lider Maximilien Robespierre, giyotinle başı kesilerek idam edildi.
1808 - Osmanlı Padişahı III. Selim, İstanbul'da IV. Mustafa'nın emriyle boğularak öldürüldü.
1821 - Arjantinli general Jose de San Martin, Lima'ya girerek Peru'nun İspanya'dan bağımsızlığını ilan etti.
1914 - I. Dünya Savaşı başladı.
1920 - Meksikalı isyancı Panço Villa teslim oldu.
1921 - Kütahya'da toplanan Yunan Savaş Meclisi, Ankara'ya yürüme kararı aldı.
1929 - Savaş esirlerine ilişkin Cenevre Konvansiyonu, 48 ülke tarafından imzalandı.
1939 - Demiryolu Aşkale'ye ulaştı.
1943 - II. Dünya Savaşı: İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri'nin Hamburg'u bombalaması sonucu çıkan yangınlarda 42.000 Alman sivil öldü.
1945 - New York'ta Empire State Binası'nın 78. katına, bir B-25 Mitchell bombardıman uçağı çarptı ve 24 kişi öldü.
1946 - İzmir Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1957 - Meksika'da, Acapulco merkezli bir deprem gerçekleşti.
1962 - Yönetmen Elia Kazan, America America filminin çekimlerine İstanbul'da başladı.
1965 - Vietnam Savaşı: ABD Başkanı Lyndon B. Johnson, Güney Vietnam'daki Amerikan güçlerinin sayısının 75.000'den 125.000'e çıkarılmasını istedi.
1976 - Çin'in Tangshan şehrinde meydana gelen 8,2 şiddetindeki depremde; 242.769 kişi öldü, 164.851 kişi de yaralandı.
1984 - XXIII. Olimpiyat Oyunları, Los Angeles'ta başladı.
1992 - Barselona'da yapılan 25. Olimpiyat Oyunları'nda, halterci Naim Süleymanoğlu, 60 kiloda şampiyon oldu.
1996 - Emperyal gazinolarının sahibi Ömer Lütfü Topal, aracıyla evine giderken açılan çapraz ateş sonucunda öldürüldü.
1997 - Metin Göktepe davası sanığı 6 polis teslim oldu.
2000 - Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, kapatılan RP Genel Başkanı Necmettin Erbakan'ın, hakkındaki hapis cezasının durdurulması için yaptığı başvuruyu reddetti.
2002 - TÜPRAŞ yakınındaki Akçagaz Dolum Tesisleri'nde yangın çıktı. 2,5 saatte kontrol altına alınabilen yangın, 3 trilyon lira zarara yol açtı.
2008 - Türkiye'de iktidarda olan AK Parti'ye, kapatma istemi ile açılan dava görüşülmeye başlandı.
Doğumlar
1635 - Robert Hooke, İngiliz bilim insanı (ö. 1703)
1691 - Edward Cave, İngiliz matbaacı, editör ve yayıncı (ö. 1754)
1746 - Thomas Heyward Jr., Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi'ni Güney Carolina delegesi olarak imzalamasıyla tanınan politikacı (ö. 1809)
1750 - Fabre d'Églantine, Fransız şair, oyuncu, dramaturg ve devrimci (ö. 1794)
1804 - Ludwig Andreas Feuerbach, Alman filozof ve ahlakçı (ö. 1872)
1866 - Beatrix Potter, İngiliz yazar, İllüstratör, doğa bilimci ve çevreci (ö. 1943)
1872 - Albert Sarraut, Fransız politikacı (ö. 1962)
1874 - Ernst Cassirer, Alman filozof (ö. 1945)
1887 - Marcel Duchamp, Fransız sürrealist ressam (ö. 1968)
1902 - Albert Namatjira, Aborjin sanatçı (ö. 1959)
1902 - Karl Popper, Avusturya kökenli İngiliz filozof (ö. 1994)
1904 - Elyesa Bazna (Çiçero), Arnavut asıllı Türk casus (ö. 1970)
1904 - Pavel Alekseyeviç Çerenkov, Rus fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1990)
1909 - Aenne Burda, Alman girişimci (moda ve dikiş dergisi Burdanın yaratıcısı) (ö. 2005)
1915 - Charles Hard Townes, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2015)
1922 - Jacques Piccard, İsviçreli mühendis (ö. 2008)
1925 - Baruch Samuel Blumberg, Amerikalı doktor ve 1976 yılı Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (Daniel Carleton Gajdusek ile birlikte) (ö. 2011)
1925 - Ali Bozer, Türk hukukçu ve siyasetçi (ö. 2020)
1927 - John Ashbery, Pulitzer Ödülü sahibi Amerikalı şair ve eleştirmen (ö. 2017)
1929 - Shirley Ann Grau, Amerikalı yazar (ö. 2020)
1929 - Jacqueline Kennedy Onassis, ABD başkanlarından John F. Kennedy'nin eşi (ö. 1994)
1932 - Natalie Babbitt, Amerikalı çocuk kitapları yazarı (ö. 2016)
1936 - Russ Jackson, Kanada futbolu oyuncusu
1938 - Luis Aragonés, İspanyol eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2014)
1938 - Alberto Fujimori, Peru Devlet Başkanı
1938 - Chuan Leekpai, Taylandlı politikacı
1938 - Luis Aragonés, İspanyol futbolcu ve teknik direktör
1942 - Neilia Hunter Biden, Amerikalı öğretmen ve Amerika Birleşik Devletleri başkanı Joe Biden'ın ilk eşi (ö. 1972)
1943 - Judy Martz, Amerikalı kadın bürokrat, iş insanı ve eski artistik buz patencisi (ö. 2017)
1943 - Rick Wright, İngiliz müzisyen, söz yazarı ve Pink Floyd grubunun klavyecisi (ö. 2008)
1944 - Atilla Olgaç, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1945 - Faruk Süren, Türk iş insanı ve Galatasaray eski Başkanı
1947 - Elena Novikova-Belova, Rus eskrimci
1947 - Peter Cosgrove, Avustralya'nın 2014-2019 yılları arası görev yapan 26. Genel Valisi
1947 - Sally Struthers, Amerikalı aktris ve aktivist
1948 - Ivan Mašek, Çek siyasetçi (ö. 2019)
1950 - Samuel Weymouth Tapley Seaton, Saint Kitts ve Nevis'in dördüncü ve şimdiki Genel Valisi
1951 - Santiago Calatrava, İspanyol mimar
1951 - Ray Kennedy, İngiliz eski millî futbolcu
1952 - Vajiralongkorn, Tayland Kralı
1954 - Gabi Aşkenazi, İsrailli siyasetçi
1954 - Hugo Chávez, Venezuela Devlet Başkanı (ö. 2013)
1954 - Steve Morse, ABD doğumlu caz ve rock gitaristi
1958 - Terry Fox, Kanadalı atlet ve kanser tedavisi konusundaki aktivist (ö. 1981)
1960 - Alexandre Czerniatynski, Belçikalı futbolcu
1962 - Torsten Gütschow, Alman eski futbolcu ve teknik direktör
1964 - Lori Loughlin, Amerikalı oyuncu
1965 - Priscilla Chan, Hong Konglu Cantopop şarkıcısı
1965 - Delfeayo Marsalis, Amerikalı caz trombonisti ve albüm yapımcısı
1965 - Pedro Troglio, Arjantinli eski millî futbolcu
1966 - Marina Klimova, Rus buz patenci
1966 - Miguel Ángel Nadal, Eski İspanyol millî futbolcu
1969 - Alexis Arquette, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
1971 - Ebu Bekir el-Bağdadi, silahlı örgüt IŞİD'ın kurucusu (ö. 2019)
1972 - Elizabeth Berkley, Amerikalı oyuncudur
1974 - Aleksis Çipras, Yunan inşaat mühendisi ve siyasetçi
1977 - Manu Ginóbili, Arjantinli basketbolcu
1978 - Mine Tugay, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1979 - Birgitta Haukdal, İzlandalı şarkıcı
1980 - Heiko Butscher, Alman futbolcu
1981 - Michael Carrick, İngiliz eski millî futbolcu
1983 - Vladimir Stojković, Sırp futbolcu
1985 - Mathieu Debuchy, Fransız millî futbolcudur
1985 - Dustin Milligan, Kanadalı aktör
1986 - Semih Erden, Türk basketbolcu
1987 - Yevhen Haçeridi,' Ukraynalı millî futbolcudur
1987 - Pedro, İspanyol futbolcu
1988 - Emanuel Biancucchi, Arjantinli futbolcu
1989 - Albin Ekdal, İsveçli millî futbolcu
1990 - Soulja Boy, Amerikalı hip hop şarkıcısı ve yapımcısı
1993 - Cher Lloyd, İngiliz pop şarkıcısı ve rapçi
1993 - Ferhat Arıcan, Türk jimnastikçi
1993 - Harry Kane, İngiliz millî futbolcu
1994 - Daichi Akiyama, Japon futbolcu
2000 - Mero, Türk-Alman rapçi ve söz yazarı
2000 - Emile Smith Rowe, İngiliz futbolcudur
Ölümler
450 - II. Theodosius, Doğu Roma İmparatoru (Konstantinopolis'in surlarını yaptıran) (d. 401)
1458 - II. John, 1432'den 1458'e kadar Kıbrıs, Kudüs ve Ermeni Kilikya'nın kralı olarak göre yapan devlet adamı (d. 1418)
1527 - Rodrigo de Bastidas, İspanyol kâşif ve fatih (d. 1468)
1540 - Thomas Cromwell, Kral VIII. Henry döneminde İngiltere Parlamento Şansölyesi (d. 1485)
1655 - Cyrano de Bergerac, Fransız şair (d. 1619)
1741 - Antonio Vivaldi, İtalyan besteci (d. 1678)
1750 - Johann Sebastian Bach, Alman besteci (d. 1685)
1794 - Louis de Saint-Just, Fransız siyasetçi ve Fransız İhtilali'nin liderlerinden (d. 1767)
1794 - Maximilien Robespierre, Fransız devrimci lider (d. 1758)
1808 - III. Selim, Osmanlı'nın 28. Padişahı (d. 1761)
1818 - Gaspard Monge, Fransız matematikçi ve Tasarı Geometri'nin kurucusu (d. 1746)
1835 - Édouard Mortier, Fransız general ve mareşal (d. 1768)
1836 - Nathan Mayer Rothschild, Alman bankacı, iş insanı ve finansör (d. 1777)
1842 - Clemens Brentano, Alman yazar (d. 1778)
1844 - Joseph Bonaparte, Napoli ve İspanya Kralı (Napolyon Bonapart'ın kardeşi) (d. 1768)
1930 - Allvar Gullstrand, İsveçli göz doktoru (d. 1862)
1934 - Marie Dressler, Akademi Ödülü sahibi Kanadalı sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1868)
1935 - IV. Meletios, 25/11/1921 ile 10/07/1923 yılları arası Konstantinopolis Ekümenik Patrikhanesinin, 260. Ekümenik Patriği olarak görev yapmıştır (d. 1871)
1944 - Ralph H. Fowler, İngiliz fizikçi ve astronom (d. 1889)
1968 - Otto Hahn, Alman kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1879)
1969 - Ramón Grau, Küba Devlet Başkanı (d. 1882)
1989 - Nimet Arzık, Türk gazeteci ve yazar (d. 1923)
1990 - Jill Esmond, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1908)
1993 - Cemal Madanoğlu, Türk asker ve 27 Mayıs Darbesi'nin liderinden (d. 1907)
1996 - Ömer Lütfü Topal, Türk iş insanı (d. 1942)
1999 - Trygve Haavelmo, Norveçli istatistikçi, iktisatçı ve ekonometrici (d. 1911)
2000 - Abraham Pais, Hollandalı-Amerikalı fizikçi ve bilim tarihçisi (d. 1918)
2002 - Archer John Porter Martin, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1910)
2004 - Francis Crick, İngiliz moleküler biyolog ve fizikçi ve Nobel Tıp veya Fizyoloji Ödülü sahibi (d. 1916)
2004 - Tiziano Terzani, İtalyan gazeteci ve yazar (d. 1938)
2006 - Ayşen Tekin, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1953)
2006 - Baykal Saran, Türk oyuncu ve yönetmen (d. 1937)
2011 - Abdül Fettah Yunus, Libya'da üst düzey askeri subay (d. 1944)
2013 - Eileen Brennan, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1932)
2014 - Margot Adler, Amerikalı yazar, gazeteci, radyocu ve yayıncı (d. 1946)
2014 - Alakbar Mammadov, Sovyet futbolcu (d. 1930)
2015 - Jan Kulczyk, Polonyalı iş insanı (d. 1950)
2016 - Bualim Bessayih, Cezayirli diplomat ve siyasetçi (d. 1930)
2016 - Vladica Kovačević, Sırp asıllı Yugoslav millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1940)
2016 - Émile Derlin Henri Zinsou, Dahomeyli (günümüzde Beninli) siyasetçi (d. 1918)
2017 - Enzo Bettiza, Hırvatistan doğumlu İtalyan romancı, gazeteci ve siyasetçi (d. 1927)
2017 - Inder Kumar, Hint aktör ve model (d. 1973)
2018 - Guillermo Bredeston, Arjantinli tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1933)
2018 - Kora Jackowska, Polonyalı şarkıcı, müzisyen, besteci, seslendirme sanatçısı ve TV sunucusu (d. 1951)
2019 - Ferruh Bozbeyli, Türk siyasetçi (d. 1927)
2019 - George Hilton, Uruguaylı oyuncu (d. 1934)
2019 - Cesare Rizzi, İtalyan siyasetçi (d. 1940)
2019 - Ruth de Souza, Brezilyalı oyuncu (d. 1921)
2020 - Aleksandr Aksinin, Sovyet Olimpiyat atleti (d. 1954)
2020 - Badr al-Zamān Qarīb, İranlı dilbilimci (d. 1929)
2020 - Junrey Balawing, Dünya'nın en kısa erkeği unvanını taşıyan Filipinli rekortmen (d. 1993)
2020 - Bent Fabric, Danimarkalı piyanist ve besteci (d. 1924)
2020 - Gisèle Halimi, Tunuslu-Fransız hukukçu, feminist, siyasetçi ve deneme yazarı (d. 1927)
2021 - Porfirio Armando Betancourt Carrana, Honduraslı eski profesyonel futbolcu (d. 1957)
2021 - Roberto Calasso, İtalyan yazar ve yayımcı (d. 1941)
2021 - István Csom, Macar satranç Büyükustası ve Uluslararası satranç hakemi (d. 1940)
2021 - Şehram Kaşani, İranlı pop, dans müziği şarkıcısıdır (d. 1974)
2021 - Barbara Połomska, Polonyalı oyuncudur (d. 1934)
2022 - Pauline Bewick, İngiltere doğumlu İrlandalı sanatçı (d. 1935)
2022 - Yaakov Heruti, İsrailli hukukçu, aktivist ve kamu görevlisi (d. 1927)
2022 - İlhan İrem, Türk şarkıcı ve söz yazarı (d. 1955)
2022 - József Kardos, Macar eski millî futbolcudur (d. 1960)
Tatiller ve özel günler
Dünya Hepatit Günü
0728
28 |
2169 | https://tr.wikipedia.org/wiki/29%20Temmuz | 29 Temmuz |
Olaylar
1830 - Fransa'da Temmuz Devrimi; X. Charles tahtından indirildi ve yerine Louis Philippe getirildi.
1832 - Kavalalı İbrahim Paşa komutasındaki Mısır Hidivliği Ordusu, Ağa Hüseyin Paşa komutasındaki Osmanlı Ordusu'nu Belen Geçidi'nde yapılan muharebede yenilgiye uğrattı.
1900 - İtalya Kralı I. Umberto, Gaetano Bresci adlı bir anarşist tarafından öldürüldü.
1921 - Adolf Hitler, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi'nin Genel Başkanı oldu.
1947 - Dünyanın, tamamı elektronik ilk bilgisayarı ENIAC, hafızasının arttırılması amacıyla verilen aradan sonra tekrar çalıştırıldı ve 2 Ekim 1955'e dek sürekli çalıştı.
1948 - 1948 Yaz Olimpiyatları: II. Dünya Savaşı nedeniyle 12 yıldır yapılamayan olimpiyatlar Londra'da başladı.
1953 - TCDD İşletmesi kuruldu.
1957 - Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu kuruldu.
1958 - NASA kuruldu.
1967 - Venezuela'nın Karakas kentinde deprem: Yaklaşık 500 kişi öldü.
1981 - Birleşik Krallık'ta Galler prensi Charles, Lady Diana ile evlendi.
1987 - Margaret Thatcher ile François Mitterrand, Manş Tüneli'nin inşasına ilişkin anlaşmayı imzaladılar.
1989 - İran Devlet Başkanlığı seçimlerini Haşimi Rafsancani kazandı.
1999 - Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kez bir Başkan görev başındayken ceza aldı. Başkan Bill Clinton, yalan ifade vermek suçundan 90.000 Dolar ödemeye mahkûm edildi.
2005 - Astronomlar, Güneş Sistemi'nde Eris adını verdikleri bir cüce gezegen keşfettiklerini duyurdular.
2016 - Hakkâri saldırısı: Hakkâri - Çukurca karayolunda yol kontrolü yapan askerlere, PKK tarafından düzenlenen saldırıda, 8 asker yaşamını yitirdi, 25 asker de yaralandı.
Doğumlar
868 - Mehdî el-Muntazar, Şiiliğin tüm kollarını ifade eden İmamiye'nin resmî itikadına göre on ikinci imam (ö. 941)
1646 - Johann Theile, Erken Barok dönemi Alman bestecisi (ö. 1714)
1750 - Fabre d'Églantine, Fransız şair, oyuncu, dramaturg ve devrimci (ö. 1794)
1793 - Ján Kollár, Slovak yazar, arkeolog, bilim insanı, politikacı (ö. 1852)
1805 - Alexis de Tocqueville, Fransız siyasi düşünür ve tarihçi (ö. 1859)
1817 - İvan Ayvazovski, Rus ressam (ö. 1900)
1841 - Gerhard Armauer Hansen, Norveç doğumlu doktor (ö. 1912)
1869 - Booth Tarkington, Amerikalı oyun ve roman yazarı (ö. 1946)
1876 - Maria Ouspenskaya, Rus aktris (ö. 1949)
1883 - Benito Mussolini, İtalyan gazeteci, politikacı ve İtalya Başbakanı (ö. 1945)
1885 - Theda Bara (Theodosia Goobman), Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1955)
1888 - Vladimir Zworykin, Rus asıllı Amerikalı fizikçi ve mucit (ö. 1982)
1889 - Ernst Reuter, Alman siyasetçi ve Batı Berlin'in ilk Belediye Başkanı (ö. 1953)
1892 - William Powell, Amerikalı oyuncu (ö. 1984)
1898 - Isidor Isaac Rabi, Avusturyalı fizikçi (ö. 1988)
1900 - Eyvind Johnson, İsveçli yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1976)
1902 - Ernst Glaeser, Alman yazar (ö. 1963)
1905 - Dag Hammarskjöld, İsveçli iktisatçı ve BM'in 2. Genel Sekreteri (ö. 1961)
1909 - Chester Himes, Afrikalı-Amerikalı yazar (ö. 1984)
1913 - Erich Priebke, Nazi Almanyası'nda Waffen-SS'de eski Hauptsturmführer (yüzbaşı) (ö. 2013)
1917 - Rochus Misch, Nazi Almanyası'nda asker (ö. 2013)
1918 - Edwin O'Connor, Amerikalı gazeteci, romancı ve radyo yorumcusu (ö. 1968)
1919 - Nevin Akkaya, Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2015)
1921 - Chris Marker, Fransız yazar, fotoğrafçı, film yönetmeni, multimedya sanatçısı ve belgeselci (ö. 2012)
1923 - Atilla Konuk, Türk siyasetçi ve sporcu (ö. 2009)
1924 - Robert Horton, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
1925 - Ted Lindsay, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (ö. 2019)
1925 - Mikis Theodorakis, Yunan besteci (ö. 2021)
1926 - Dominique Appia, İsviçreli ressam (ö. 2017)
1926 - Don Carter, Amerikalı bowling oyuncusu (ö. 2012)
1927 - Harry Mulisch, Hollandalı yazar (ö. 2010)
1933 - Lou Albano, Amerikalı profesyonel güreşçi ve oyuncu (ö. 2009)
1937 - Daniel McFadden, Amerikalı ekonometrist
1938 - Peter Jennings, Kanadalı gazeteci (ö. 2005)
1940 - Aytaç Yalman, Türk asker ve Türk Kara Kuvvetleri Komutanı (ö. 2020)
1940 - Erol Demiröz, Türk aktör ve yönetmen (ö. 2021)
1944 - Jim Bridwell, Amerikalı dağ kaya tırmanıcısı ve yazar (ö. 2018)
1945 - Mircea Lucescu, Rumen futbolcu ve teknik direktör
1949 - Jamil Mahuad, Ekvadorlu siyasetçi ve avukat
1953 - Ken Burns, Amerikalı yönetmen ve belgesel film yapımcısı
1955 - Jean-Hugues Anglade, Fransız aktör
1958 - Yavuz Sepetçi, Türk oyuncu
1960 - Binnur Şerbetçioğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1963 - Alexandra Paul, Amerikalı oyuncu
1963 - Graham Poll, İngiliz eski futbol hakemi, köşe yazarı ve futbol yorumcusu
1966 - Martina McBride, Amerikalı Grammy ödüllü country müzik şarkıcısı
1968 - Paavo Lötjönen, Fin müzisyen
1970 - Raşed El-Maced, Suudi sanatçı, müzisyen ve müzik prodüktörü
1971 - Lisa Ekdahl, İsveçli şarkıcı ve şarkıcı sözü yazarı
1973 - Stephen Dorff, Amerikalı oyuncu
1974 - Josh Radnor, Amerikalı oyuncu
1974 - Yeşim Ceren Bozoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1978 - Ayşe Hatun Önal, Türk şarkıcı
1980 - Fernando Gonzalez, Şilili tenisçi
1981 - Fernando Alonso, İspanyol Formula 1 pilotu
1982 - Allison Mack, Amerikalı oyuncu
1984 - Wilson Palacios, Honduraslı millî futbolcu
1984 - Oh Beom-Seok, Güney Kore'li millî futbolcu
1985 - Besart Berisha, Kosovalı millî futbolcu
1990 - Anna Selezneva, Rus manken
1994 - Daniele Rugani, İtalyan futbolcu
1994 - Ryo Toyama, Japon futbolcu
Ölümler
238 - Balbinus, Roma İmparatoru (d. yaklaşık 165)
238 - Pupienus, Roma İmparatoru (d. 178)
796 - Offa, 757-796 arasında Mersiya kralı (d. ?)
1095 - I. Ladislaus, 1077'den itibaren Macaristan, 1091'den itibaren Hırvatistan kralı (d. 1040)
1099 - II. Urbanus, Papa (Birinci Haçlı Seferi'ni başlatan) (d. 1042)
1108 - I. Philippe, 1060 yılından ölümüne kadar Franklar kralı (d. 1052)
1644 - VIII. Urbanus, 6 Ağustos 1623'ten 29 Temmuz 1644'teki ölümüne kadar papa olarak hüküm sürdü (d. 1568)
1786 - Franz Asplmayr, Avusturyalı besteci ve keman virtüözü (d. 1728)
1833 - William Wilberforce, İngiliz hayırsever ve politikacı (d. 1759)
1856 - Robert Schumann, Alman besteci (d. 1810)
1890 - Vincent Van Gogh, Hollandalı ressam (d. 1853)
1900 - I. Umberto, İtalya Kralı (d. 1844)
1913 - Tobias Asser, Hollandalı hukukçu. 1911 yılında Nobel Barış Ödülü'nü Alfred Fried ile birlikte paylaşmıştır. (d. 1838)
1916 - Tanburi Cemil Bey, Türk bestekâr, yaylı tanbur, klasik kemençe ve lavta ustası (d. 1873)
1927 - Mehmed Nuri Efendi, Osmanlı İmparatorluğu'nun son Şeyhülislamı (d. 1859)
1951 - Ali Sami Yen, Türk futbolcu, teknik direktör ve Galatasaray kulübünün kurucularından (d. 1886)
1954 - Franz Josef Popp, BMW AG'nin kurucu (d. 1886)
1960 - Hasan Saka, Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. Başbakanı (d. 1886)
1962 - Ronald Fisher, İngiliz istatistikçi, biyolog ve genetik bilimci (d. 1890)
1973 - Henri Charrière, Fransız yazar (d. 1906)
1974 - Cass Elliot (Mama Cass), Amerikalı şarkıcı (d. 1941)
1974 - Erich Kästner, Alman yazar (d. 1899)
1979 - Herbert Marcuse, Alman asıllı Amerikalı felsefeci (d. 1898)
1982 - Vladimir Zworykin, Rus asıllı Amerikalı fizikçi ve mucit (d. 1888)
1983 - Raymond Massey, Kanada asıllı Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1896)
1983 - David Niven, İngiliz sinema oyuncusu (d. 1910)
1983 - Luis Buñuel, İspanyol film yönetmeni (d. 1900)
1983 - Mürüvvet Sim, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1929)
1990 - Bruno Kreisky, Avusturyalı siyasetçi, Avusturya Sosyal Demokrat Partisi önderi ve Avusturya Şansölyesi (d. 1911)
1992 - Kemal Kayacan, Türk asker, Türk Deniz Kuvvetleri'nin 7. Komutanı ve siyasetçi (d. 1915)
1994 - Dorothy Crowfoot Hodgkin, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1910)
1998 - Jerome Robbins, Amerikalı tiyatro yapımcısı, yönetmen ve koreograf (d. 1918)
2003 - Foday Sankoh, Sierra Leone isyancı grup Devrimci Birleşik Cephesi'nin (RUF) kurucusu ve lideri (d. 1937)
2006 - Halit Çapın, Türk gazeteci ve yazar (d. 1936)
2007 - Michel Serrault, Fransız aktör (d. 1928)
2008 - Şevki Vanlı, Türk mimar (d. 1926)
2009 - Demirtaş Ceyhun, Türk hikâye ve roman yazarı (d. 1934)
2011 - Nella Martinetti, İsviçreli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1946)
2012 - John Finnegan, Amerikalı sinema, dizi ve tiyatro oyuncusu, dublaj sanatçısı (d. 1926)
2012 - Chris Marker, Fransız yazar, fotoğrafçı, film yönetmeni, multimedya sanatçısı ve belgeselci (d. 1921)
2012 - James Mellaart, İngiliz arkeolog (d. 1925)
2013 - Christian Benítez, Ekvadorlu eski millî futbolcu (d. 1986)
2015 - Suna Kili, Türk akademisyen (d. 1929)
2017 - Sophie Huet, Fransız gazeteci (d. 1953)
2017 - Rıza Malik, Cezayir eski başbakanı (d. 1931)
2017 - Olivier Strebelle, Belçikalı heykeltıraş (d. 1927)
2018 - Hans Kristian Amundsen, Norveçli gazete editörü ve siyasetçi (d. 1959)
2018 - Brian Christopher, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1972)
2018 - Oliver Dragojević, Hırvat şarkıcı ve müzisyen (d. 1947)
2018 - Abbas Duzduzani, İranlı asker ve siyasetçi (d. 1942)
2018 - Ma Ju-feng, Tayvanlı-Çinli oyuncu (d. 1955)
2018 - Tomasz Stańko, Polonyalı trompetçi ve besteci (d. 1942)
2018 - Nikolai Volkoff, Hırvat-Yugoslav asıllı Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1947)
2020 - Salko Bukvarević, Bosnalı politikacı ve asker (d. 1967)
2020 - Sheikh Md. Nurul Haque, Bangladeşli politikacı (d. 1940)
2020 - Malik B., Amerikalı rap müzisyeni ve şarkıcı (d. 1972)
2020 - Hernán Pinto, Şilili avukat ve politikacı (d. 1953)
2020 - Perrance Shiri, Zimbabweli politikacı (d. 1955)
2021 - Carl Levin, Amerikalı siyasetçi (d. 1934)
2021 - Armen Şekoyan, Ermeni yazar, şair ve gazeteci (d. 1953)
2021 - Geraldo dos Santos, Brezilyalı profesyonel eski futbolcudur (d. 1962)
2022 - Juris Hartmanis, Leton bilgisayar bilimcisi (d. 1928)
Tatiller ve özel günler
0729
29 |
2170 | https://tr.wikipedia.org/wiki/30%20Temmuz | 30 Temmuz |
Olaylar
1629 - Napoli'de (İtalya) deprem: 10.000 kişi öldü.
1688 - Belgrad Kuşatması: Osmanlı hakimiyetindeki Belgrad, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu önderliğindeki güçler tarafından kuşatıldı ve 8 Eylül'de şehri ele geçirdiler.
1811 - Meksika’da rahip Miguel Hidalgo kurşuna dizildi. Hidalgo bir yıl önce Meksika’da bağımsızlık hareketini başlatmıştı.
1932 - Yaz Olimpiyatları, Los Angeles'ta başladı.
1966 - Amerika Birleşik Devletleri'ne ait uçaklar, Kuzey ve Güney Vietnam arasındaki askerden arındırılmış bölgeyi bombaladı.
1966 - Birleşik Krallık, Almanya’yı 4-2 yenerek Dünya Futbol Şampiyonu oldu.
1971 - Boeing 727 tipi Japon millî bir yolcu uçağı ile bir Japon savaş uçağı, Morioka (Japonya) semalarında çarpıştı: 162 kişi öldü.
1995 - Çeçenistan ile Rusya arasındaki savaşa son veren bir dizi anlaşma Grozni’de imzalandı.
2002 - Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Ruanda arasında, Orta Afrika'da istikrarsızlığa ve milyonlarca kişinin ölümüne yol açan savaşı sona erdirme çabasıyla barış anlaşması imzalandı.
Doğumlar
1511 - Giorgio Vasari, İtalyan ressam, yazar, tarihçi ve mimar (ö. 1574)
1569 - I. Karl, Lihtenştayn prensi (ö. 1627)
1751 - Maria Anna Mozart, Avusturyalı piyanist (Wolfgang Amadeus Mozart'ın ablası) (ö. 1829)
1818 - Emily (Jane) Brontë, İngiliz edebiyatçı (ö. 1848)
1828 - William Edwin Brooks, İrlandalı ornitolog (ö. 1899)
1863 - Henry Ford, Amerikalı otomobil üreticisi (ö. 1947)
1898 - Henry Moore, İngiliz heykeltıraş (ö. 1986)
1922 - Turhan Selçuk, Türk karikatürist (ö. 2010)
1931 - Brian Clemens, İngiliz senarist, yapımcı ve yönetmen (ö. 2015)
1932 - Edd Byrnes, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2020)
1936 - Buddy Guy, beş Grammy sahibi Amerikalı blues gitaristi ve şarkıcısı
1936 - Pilar, Kral I. Juan Carlos'un ablası (ö. 2020)
1938 - Hervé de Charette, Fransız siyasetçi
1939 - Güneri Cıvaoğlu, Türk gazeteci
1939 - Peter Bogdanovich, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı, senarist, eleştirmen, aktör ve tarihçi (ö. 2022)
1940 - Clive Sinclair, İngiliz mucit
1941 - Paul Anka, Lübnan asıllı Kanadalı şarkıcı ve söz yazarı
1944 - Frances de la Tour, Fransız asıllı İngiliz aktris
1945 - Patrick Modiano, Fransız romancı ve 2014 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
1947 - Françoise Barré-Sinoussi, Fransız virolog
1947 - Arnold Schwarzenegger, Avusturya asıllı Amerikalı sinema oyuncusu, sporcu ve siyasetçi
1948 - Jean Reno, Fransız aktör
1948 - Otis Taylor, Amerikalı blues sanatçısı
1956 - Delta Burke, Amerikalı oyuncu
1957 - Nery Pumpido, Arjantinli millî futbolcu ve teknik direktör
1958 - Kate Bush, İngiliz şarkıcı-söz yazarı, müzisyen ve kayıt yapımcısı
1960 - Richard Linklater, Amerikalı yönetmen, film yapımcısı, senarist ve oyuncu
1961 - Laurence Fishburne, Amerikalı film yapımcısı, yönetmen ve aktör
1962 - Alphan Manas, Türk girişimci ve iş insanı
1963 - Antoni Martí, Andorralı mimar ve politikacı
1963 - Chris Mullin, Amerikalı basketbolcu
1963 - Lisa Kudrow, Amerikalı oyuncu
1964 - Vivica A. Fox, Amerikalı oyuncu
1964 - Jürgen Klinsmann, Alman futbolcu ve teknik direktör
1966 - Kerry Fox, Yeni Zelandalı aktris
1967 - Derya Taşçı Özyer, Türk basketbolcu ve antrenör
1968 - Terry Crews, Amerikalı komedyen, oyuncu ve eski profesyonel amerikan futbolu oyuncusu
1968 - Cengiz Küçükayvaz, Türk oyuncu
1968 - Robert Korzeniowski, Polonyalı yürüyüşçü
1968 - Sean Moore, Galli müzisyen
1969 - Simon Baker, Avustralyalı aktör
1970 - Dean Edwards, Amerikalı stand-up komedyen, aktör, şarkıcı, yazar, müzisyen ve ses sanatçısı
1970 - Christopher Nolan, İngiliz film yönetmeni
1973 - Ümit Davala, Türk futbolcu
1973 - Sonu Nigam, Hint şarkıcı
1974 - Radostin Kişişev, Bulgar millî futbolcu
1974 - Hilary Swank, Amerikalı sinema oyuncusu ve iki Akademi Ödülü sahibi
1975 - Cherie Priest, Amerikalı yazar
1977 - Jaime Pressly, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
1977 - Bootsy Thornton, Amerikalı basketbolcu
1979 - Carlos Arroyo, Porto Rikolu eski basketbolcu ve şarkıcı
1980 - Sara Anzanello, İtalyan voleybolcu
1982 - Nesrin Cavadzade, Azerbaycan asıllı Türk dizi ve sinema oyuncusu
1982 - Cihad el-Hüseyin, Suriyeli eski millî futbolcu
1982 - Yvonne Strahovski, Avustralyalı aktris
1984 - Gupse Özay, Türk oyuncu ve senarist
1987 - Luca Lanotte, İtalyan buz patenci
1987 - Rafael Amorim, Brezilyalı futbolcu
1993 - André Gomes, Portekiz millî futbolcu
1994 - Jordan Silva, Meksikalı futbolcu
1999 - Joey King, Amerikalı çocuk oyuncu ve pop müzik şarkıcısı
2000 - Jannine Weigel, Şarkıcı ve oyuncu
Ölümler
303 - Kayserili Julitte, Hristiyan bir şehit (d. ?)
1286 - Bar Hebraeus, felsefeci, tarihçi, şair, gramer uzmanı, müfessir, ilahiyatçı ve dönemin Süryani Katolikos'u (d. 1225)
1585 - Niccolò da Ponte, Venedik Cumhuriyeti'nin 87'nci dükası (d. 1491)
1683 - Maria Theresa, Fransa Kraliçesi (d. 1638)
1718 - William Penn, İngiliz girişimci, filozof ve dinbilimci (d. 1644)
1811 - Miguel Hidalgo, Meksikalı Katolik papaz (d. 1753)
1871 - Max Bezzel, Alman satranç oyuncusu (d. 1824)
1898 - Otto von Bismarck, Alman devlet adamı (d. 1815)
1900 - Alfred, 1893-1900 yılı arasında Saxe-Coburg ve Gotha Dükü (d. 1844)
1912 - İmparator Meiji, Japon İmparatoru (d. 1852)
1916 - Albert Ludwig Sigesmund Neisser, Alman tıp doktoru (bel soğukluğunun etkenini bulan) (d. 1855)
1930 - Joan Gamper, İsviçreli futbolcu (d. 1877)
1969 - Jørgen Jørgensen, Danimarkalı filozof (d. 1894)
1975 - Jimmy Hoffa, Amerikalı işçi sendikası lideri (d. 1913)
1985 - Julia Robinson, Amerikalı matematikçi (d. 1919)
1990 - Hüseyin Peyda, Türk sinema oyuncusu (d. 1919)
1996 - Claudette Colbert, Amerikalı aktris (d. 1903)
1997 - Bao Dai, Vietnam İmparatoru (d. 1913)
2005 - John Garang, Güney Sudanlı siyasetçi ve isyancı lider (d. 1945)
2006 - Duygu Asena, Türk gazeteci ve yazar (d. 1946)
2006 - Murray Bookchin, Amerikalı yazar (d. 1921)
2007 - Ingmar Bergman, İsveçli oyun yazarı ve film yönetmeni (d. 1918)
2007 - Michelangelo Antonioni, İtalyan film yönetmeni (d. 1912)
2009 - Muhammed Yusuf, Boko Haram'ın kurucusu (d. 1970)
2012 - Maeve Binchy, İrlandalı gazeteci, kısa öykü yazarı ve romancı (d. 1940)
2013 - Robert N. Bellah, Amerikalı sosyolog (d. 1927)
2013 - Antoni Ramallets, İspanyol eski teknik direktör ve millî kaleci (d. 1924)
2014 - Dick Smith, Amerikalı makyaj sanatçısı (d. 1922)
2015 - Lynn Anderson, Amerikalı şarkıcı (d. 1947)
2015 - Pervin Par, Türk sinema oyuncusu (d. 1939)
2016 - Gloria DeHaven, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1925)
2016 - Dave Schwartz, Amerikalı eski meteorolog (d. 1953)
2017 - Tato Cifuentes, Şili doğumlu Arjantinli oyuncu, şarkıcı ve kukla sanatçısı (d. 1925)
2017 - Slim Mahfoudh, Tunuslu oyuncu (d. 1942)
2017 - Anton Vratuša, Slovenya siyasetçi ve diplomat (d. 1915)
2018 - Andreas Kappes, Alman bisiklet sporcusu (d. 1965)
2018 - Finn Tveter, Norveçli hukukçu ve kürek sporcusu (d. 1947)
2019 - Marcian Bleahu, Rumen jeolog, speleolog, coğrafyacı, dağcı, kaşif, yazar ve siyasetçi (d. 1924)
2020 - Karen Berg, Amerikalı yazar, aktivist ve iş insanı (d. 1942)
2020 - Maarten Biesheuvel, Hollandalı yazar (d. 1939)
2020 - Herman Cain, Amerikalı iş insanı (d. 1945)
2020 - Somen Mitra, Hint siyasetçi (d. 1941)
2020 - Lee Teng-hui, Tayvanlı siyasetçi (d. 1923)
2021 - Hüseyin Avni Coş, Türk bürokrat (d. 1959)
2021 - Shona Ferguson, Botsvana doğumlu Güney Afrikalı, yönetmen, yapımcı, oyuncu ve iş insanı (d. 1974)
2021 - Rachel Oniga, Nijeryalı aktris (d. 1957)
2021 - Jay Pickett, Amerikalı aktör (d. 1961)
2021 - Martha Sánchez Néstor, Meksikalı feminist ve insan hakları aktivisti (d. 1974)
2021 - Italo Vassalo, Eritre asıllı Etiyopyalı millî futbolcu (d. 1940)
2021 - Hyacinth Wijeratne, Sri Lankalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1946)
2022 - Pat Carroll, Amerikalı aktris ve komedyen (d. 1927)
2022 - Nichelle Nichols, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1932)
Tatiller ve özel günler
0730
30 |
2171 | https://tr.wikipedia.org/wiki/31%20Temmuz | 31 Temmuz |
Olaylar
1492 - Yahudilerin, İspanya'dan kovulacağını gerekçeleriyle bildiren Elhamra Kararnamesi imzalanarak yürürlüğe girdi.
1560 - Piyale Paşa, Tunus'un Cerbe Adası'nı ele geçirdi.
1722 - İstanbul'da III. Ahmet için yaptırılan Sadabad Sarayı törenle açıldı.
1908 - II. Abdülhamit döneminde resmî bir göreve dönüşen "hafiyelik", resmen ortadan kaldırıldı.
1914 - Fransız Sosyalist Partisi'nin (1902) ve L'Humanité gazetesinin kurucusu, yazar, konuşmacı ve devlet adamı Jean Jaurés bir deli tarafından öldürüldü.
1922 - İstiklal Mahkemeleri Kanunu, TBMM'de kabul edildi.
1932 - Almanya'da seçimlerde 230 Milletvekilliği alan Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (Naziler) birinci parti oldu. Sosyal demokratlar 133, komünistler 89 Milletvekili çıkardılar.
1932 - Keriman Halis, Belçika'da Dünya Güzellik Kraliçesi seçildi; Atatürk kendisine "Ece" soyadını verdi.
1936 - İspanya'da General Franco'nun faşist güçleri Madrid'i kuşattı.
1944 - Küçük Prens adlı eseriyle ünlü, Fransız pilot ve yazar Antoine de Saint-Exupéry, Akdeniz semalarında F-5B ile keşif uçuşu sırasında kayboldu.
1952 - Türkiye'nin ilk sendikal konfederasyonu olan Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) kuruldu.
1959 - Bask Yurdu ve Özgürlüğü (ETA) örgütü kuruldu.
1964 - Amerika Birleşik Devletleri uydusu Ranger 7, Ay yüzeyinin yakından çekilmiş fotoğraflarını yolladı.
1965 - İngiliz televizyonunda sigara reklamları yasaklandı.
1971 - Apollo 15 astronotları David Scott ve James Irwin, Ay yüzeyinde 4 tekerlekli bir araçla gezdiler.
1980 - ASELSAN, ilk Türk telsizini üretti.
Doğumlar
1143 - Nijō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 78. imparatorudur (ö. 1165)
1396 - III. Filip Burgonya Dükü, 1419'dan ölümüne kadar Burgonya Dukalığı'nın hükümdarı olarak hüküm sürdü (ö. 1467)
1527 - II. Maximilian, Kutsal Roma İmparatoru (ö. 1576)
1598 - Alessandro Algardi, İtalyan heykeltıraş (ö. 1654)
1800 - Friedrich Wöhler, Alman kimyager (ö. 1882)
1835 - Henri Brisson, Fransız siyasetçi (ö. 1912)
1839 - Ignacio Andrade, Venezuelalı avukat ve politikacıdır (ö. 1925)
1854 - José Canalejas, İspanyol devlet adamı ve demokratik grubun önderi (ö. 1912)
1880 - Munshi Premchand, Hint bir yazar (ö. 1936)
1883 - Ramón Fonst, Kübalı eskrimci (ö. 1959)
1883 - Fred Quimby, Amerikalı çizgi film yapımcısı (ö. 1965)
1884 - Carl Friedrich Goerdeler, Alman monarşist ve muhafazakâr bir politikacı, yönetici, ekonomist (ö. 1945)
1887 - Hans Freyer, Alman sosyolog ve filozoftur (ö. 1969)
1901 - Jean Dubuffet, Fransız ressam ve heykeltıraş (ö. 1985)
1912 - Milton Friedman, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (ö. 2006)
1914 - Louis de Funes, Fransız komedyen (ö. 1983)
1915 - Henri Decaë, Fransız görüntü yönetmeni (ö. 1987)
1918 - Paul D. Boyer, Amerikalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 2018)
1921 - Peter Benenson, İngiliz avukat ve Uluslararası Af Örgütünün kurucusu (ö. 2005)
1923 - Ahmet Ertegün, Türk müzik yapımcısı ve Atlantic Records firmasının sahibi (ö. 2006)
1929 - José Santamaría, Uruguaylı futbolcu ve teknik direktör
1932 - John Searle, Amerikalı felsefeci
1935 - Geoffrey Lewis, Amerikalı western film oyuncusu (ö. 2015)
1939 - Susan Flannery, Amerikalı oyuncu
1939 - Akis Çohacopulos; Yunan siyasetçi, mühendis, ekonomist ve hükümlü
1940 - İrec Beşiri, İranlı tarih profesörü
1941 - Brian Hill, İngiliz futbolcu (ö. 2016)
1942 - Modibo Keita, Malili siyasetçi (ö. 2021)
1944 - Geraldine Chaplin, Amerikalı sinema oyuncusu
1944 - Robert C. Merton, Amerikalı ekonomist
1945 - William Weld, Amerikalı avukat ve iş insanı
1947 - Richard Griffiths, İngiliz sinema, televizyon ve sahne oyuncusu (ö. 2013)
1947 - Hubert Védrine, Fransız siyasetçi ve diplomat
1948 - Russell Morris, Avustralyalı şarkıcı ve şarkı yazarı
1950 - Richard Berry, Fransız oyuncu
1951 - Evonne Goolagong, Avustralyalı eski tenis oyuncusu
1956 - Michael Biehn, Amerikalı sinema oyuncusu
1956 - Deval Patrick, Amerikalı siyasetçi
1958 - Mark Cuban, Amerikalı dolar milyarderi iş insanı
1959 - Cem Kurtoğlu, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1960 - Hürser Tekinoktay, Türk teknik direktör
1962 - Wesley Snipes, Amerikalı aktör ve yapımcı
1963 - Abdullah Avcı, Türk futbolcu ve teknik direktör
1963 - Fatboy Slim, İngiliz müzisyen, DJ ve prodüktör
1964 - Caroline Müller, Alman yorumcu ve besteci
1965 - J. K. Rowling, İngiliz yazar
1965 - John Laurinaitis, Amerikalı emekli profesyonel güreşçi
1965 - Scott Brooks, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu
1967 - Elizabeth Wurtzel, Amerikalı feminist, hukukçu, yazar ve gazeteci (ö. 2020)
1969 - Antonio Conte, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
1969 - Aslı Omağ, Türk opera sanatçısı ve oyuncu
1970 - Ben Chaplin, İngiliz sinema oyuncusu
1973 - Durukan Ordu, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1974 - Luran Ahmeti, Arnavut kökenli Makedon oyuncu
1974 - Emilia Fox, İngiliz oyuncu
1976 - Paulo Wanchope, Kosta Rikalı futbolcu
1979 - Per Krøldrup, Danimarkalı millî futbolcu
1979 - Carlos Marchena, İspanyol emekli futbolcu ve teknik direktör
1979 - Nicola Mora, İtalyan futbolcu
1981 - Hakan Akkaya, Türk moda tasarımcısı ve sunucu
1981 - Titus Bramble, İngiliz eski futbolcu
1984 - İpek Yaylacıoğlu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1987 - Michael Bradley, Amerikalı futbolcu
1989 - Viktoriya Azarenka, Belaruslu profesyonel bir tenis oyuncusu
1994 - Selim Ay, Türk futbolcu
1994 - Lil Uzi Vert, Amerikalı rapçi, şarkıcı ve şarkı sözü yazarı
1998 - Çağatay Akman, Türk şarkıcı
Ölümler
MÖ 54 - Aurelia Cotta, Diktatör Gaius Julius Caesar'ın annesi (d. MÖ 120)
451 - Petrus Chrysologus, bir teolog ve Papa I. Leo’nun danışmanı (d. 380)
855 - Ahmed bin Hanbel, Hanbeli mezhebinin öncüsü ve İslam bilgini (d. 780)
1556 - Loyolalı Ignatius, İspanyol din adamı ve Cizvit tarikatının kurucusu (d. 1491)
1750 - V. João, Portekiz Kralı (d. 1689)
1784 - Denis Diderot, Fransız yazar ve filozof (d. 1713)
1795 - José Basilio da Gama, Brezilyalı yazar (d. 1740)
1849 - Sándor Petőfi, Macar şair (d. 1823)
1875 - Andrew Johnson, ABD'nin 17. Başkanı (d. 1808)
1886 - Franz Liszt, Macar piyanist ve besteci (d. 1811)
1914 - Jean Jaures, Fransız sosyalist politikacı (d. 1859)
1935 - Tryggvi Þórhallsson, İzlanda Başbakanı (d. 1889)
1944 - Antoine de Saint-Exupery, Fransız pilot ve yazar (d. 1900)
1953 - Nikolay Zelinski, Sovyet kimyager (d. 1861)
1958 - Eino Kaila, Fin filozof, eleştirmen ve öğretmen (d. 1890)
1972 - Paul-Henri Spaak, Belçikalı devlet adamı (NATO ve AET'nin kuruluşuna öncülük eden) (d. 1899)
1972 - Alfons Gorbach, Avusturya Şansölyesi (d. 1898)
1980 - Pascual Jordan, Alman fizikçi (d. 1902)
1981 - Omar Torrijos Herrera, Panamalı siyasetçi (d. 1929)
1986 - Chiune Sugihara, II. Dünya Savaşı sırasında Japonya'nın Litvanya konsolos yardımcısı Japon diplomat (d. 1900)
1992 - Ralph Strait, Amerikalı televizyon ve sinema oyuncusu (d. 1936)
1993 - I. Baudouin, Belçika Kralı (d. 1930)
2001 - Francisco da Costa Gomes, Portekizli asker ve devlet adamı (d. 1914)
2005 - Wim Duisenberg, Hollandalı ekonomist ve siyasetçi (d. 1935)
2009 - Bobby Robson, İngiliz teknik direktör (d. 1933)
2010 - Pedro Dellacha, Arjantinli eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1926)
2010 - Tom Mankiewicz, Amerikalı film senaristi ve yönetmeni (d. 1942)
2012 - Rudolf Kreitlein, Eski Alman futbol hakemi (d. 1919)
2012 - Gore Vidal, Amerikalı romancı, oyun yazarı, deneme yazarı, senarist ve siyasi aktivist (d. 1925)
2013 - Michael Ansara, Suriye doğumlu Amerikalı tiyatro, perde, sinema, dizi ve seslendirme sanatçısı (d. 1922)
2014 - Warren Bennis, Amerikalı bilim insanı (d. 1925)
2014 - Murat Göğebakan, Türk şarkıcı (d. 1968)
2014 - Kenny Ireland, İskoç oyuncu ve tiyatro yönetmeni (d. 1945)
2015 - Roddy Piper, Kanadalı eski profesyonel güreşçi ve oyuncu (d. 1954)
2016 - Chiyonofuji Mitsugu, Japon sumo güreşçisi (d. 1955)
2016 - Fazıl İskender, Abhaz yazar (d. 1929)
2017 - Jean-Claude Bouillon, Fransız oyuncu (d. 1941)
2017 - Jérôme Golmard, Fransız erkek tenis oyuncusu (d. 1973)
2017 - Jeanne Moreau, Fransız oyuncu (d. 1928)
2017 - Les Murray, Macar-Avustralyalı spor gazetecisi, futbol muhabiri ve analizci (d. 1945)
2017 - Sam Shepard, Amerikalı oyun yazarı ve aktör (d. 1943)
2018 - Alex Fergusson, İskoç siyasetçi (d. 1949)
2018 - Bassano Staffieri, İtalyan Roma Katolik piskopos (d. 1931)
2019 - María Auxiliadora Delgado, Uruguaylı devlet görevlisi, sağlık aktivisti ve first lady (d. 1937)
2019 - Hamza bin Ladin, Usame bin Ladin'in oğlu (d. 1989)
2019 - Harold Prince, Amerikalı tiyatro ve sinema yapımcısı, yönetmen (d. 1928)
2020 - Eusebio Leal, Kübalı-Meksikalı tarihçi (d. 1942)
2020 - Dilma Lóes, Brezilyalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1950)
2020 - Bill Mack, Grammy ödülü sahibi, Amerikalı country müzik şarkıcısı, söz yazarı ve radyo sunucusu (d. 1932)
2020 - Alan Parker, Britanyalı film yönetmeni (d. 1944)
2020 - Zamuxolo Peter, Güney Afrikalı politikacı (d. 1965)
2020 - Musa Yerniyazov, Sovyet, daha sonra Özbek devleti siyasi figürü (d. 1947)
2021 - İntizar eş-Şerrah, Kuveytli aktris (d. 1962)
2021 - Angela Bailey, Afrika kökenli İngiltere doğumlu Kanadalı kısa mesafe koşucusu (d. 1962)
2021 - Terry Cooper, İngiliz profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1944)
2021 - Paul Cotton, Amerikalı country-rock şarkıcısı, müzisyeni ve söz yazarı (d. 1943)
2021 - Nedret Güvenç, Türk oyuncu, yönetmen, seslendirme sanatçısı ve yazar (d. 1930)
2021 - Alvin Ing, Amerikalı aktör ve şarkıcı (d. 1932)
2021 - Yeo Hyo-jin, bir Güney Koreli futbol oyuncusudur (d. 1983)
2022 - Vadim Bakatin, Sovyet-Rus siyasetçi (d. 1937)
2022 - Hubertus Leteng, Endonezyalı Roma Katolik piskopos ve eğitimci (d. 1959)
2022 - Fidel Ramos, Filipinli general ve siyasetçi (d. 1928)
2022 - Bill Russell, Amerikalı basketbolcu (d. 1934)
2022 - John Steiner, İngiliz aktör ve emlakçı (d. 1941)
2022 - Eymen ez-Zevahiri, Mısırlı bir ilahiyatçı, genel cerrahi uzmanı, tıp doktoru (d. 1951)
Tatiller ve özel günler
0731
31 |
2173 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Mu%C4%9Fla | Muğla | Muğla, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık yirmi dördüncü şehridir. 2020 itibarıyla 1.021.773 nüfusa sahiptir. Ege Bölgesi'nde, topraklarının küçük bir kısmı Akdeniz Bölgesi içine giren, Ortaca, Dalaman, Köyceğiz, Fethiye, Marmaris, Milas, Datça ve Bodrum gibi tatil yöreleri ile ünlü bir yerleşim yeridir. İlde 13 ilçe bulunur.
Tarihçe
Antik dönem
Antik Karya bölgesinin en eski yerleşimlerinden biri olan Muğla, bilinen tarihi boyunca başlangıçta Anadolu'nun yerli halkı Karyalıların, ardından kısmen ve kısa dönemler halinde Mısır, Asur ve İskit işgallerinin, zamanla da özellikle kıyılarda Helenistik kolonizasyon hareketinin egemenliği altında kalmıştır. Önce Medler, daha sonra Persler Muğla'yı idareleri altında almışlar ve bölgeyi bir satrap aracılığıyla yönetmişlerdir. Büyük İskender'in ordularıyla gelişinde Muğla bölgesi bir Karya satrapı tarafından yönetilmekte idi.
'Karya' isminin bölgeye MÖ 3400 yıllarında gelen kavimlere önderlik etmiş 'Kar' isimli bir komutandan kaynaklandığına ilişkin tezler öne sürülmektedir. Bölge çağlar boyunca Karya olarak anılmış ve kuzeyde Söke, Aydın, Nazilli üzerinden başlayıp güneyde Dalaman Çayının denize döküldüğü yerde biten Karya bölgesi, kuzeyinde Lidyalıların, güneyinde Likyalıların ve Anadolu içlerinde de Frigyalıların hüküm sürdüğü bölgelere komşu olmuştur.
Kavimleri Karya bölgesine kıyılardan başlayan çok uzun bir süreçte nüfuz etmişlerdir. Knidos (Datça yarımadasının ucu) ve Halikarnas (Bodrum) ile başlayan Helen kolonizasyonu ile zamanla Daldala (Dalaman), Stratonikea (Yatağan Eskihisar), Nakrasa (Karakuyu), Akassos (Bozüyük) ve Fethiye çevresinde de Telmessos, Xantos (Kınık), Patara (Minare) ve Tlos (Eşen) kentleri kurulmuştur.
MÖ 334 yılında Karya'ya gelen Büyük İskender, Perslerin çekilmesiyle ortaya çıkmış kardeşlerarası bir saltanat kavgasıyla karşılaştı. Kardeşlerden Ada, kocası Hidrieus ve ağabeyi ile Mausolus, karısı Artemisia ve kız kardeşi, diğer kardeş olan Piksodaros'un isyanı ile karşı karşıyaydılar ve bu nedenle kuzeye Alinda'ya (Karpuzlu) çekilmişlerdi. Ada Alinda'nın anahtarlarını Büyük İskender'e göndererek kendisini annesi olarak kabul etmesini istedi. İskender de bu isteği kabul ederek Ada'yı Karya satraplığına getirdi. Ancak ertesi yıl İskender'in Likya'ya geçmesiyle Piksodaros ablası satrap Ada'yı öldürerek yerine geçti. İskender'in haznedarı Filotas'ı satraplığa ataması da asayişi sağlamadı ve İskender'in uzaklaşmasıyla bölge Bergama ve Roma egemenliğine kadar (yaklaşık iki yüzyıl) sürecek bir anarşi döneminin içine düştü. 395'te Roma İmparatorluğu'nun ikiye ayrılmasıyla da Karya Bizans İmparatorluğu içinde kaldı.
Muğla ili tarihî kalıntılar açısından son derece zengin olup, sınırları içinde 103 ören yeri bulunmaktadır.
Osmanlı dönemi
Muğla, kadim medeniyetlere ev sahipliği yapmış ve her devirde önemini korumuş bir bölgedir. İslam hâkimiyetinden önceki medeniyetler tarafından Karya, İslam hâkimiyeti sonrasında da Menteşe ismini alan bölgenin ismini nereden aldığı konusu açık değildir. Evliya Çelebi, Seyahatnamesinde Muğla ismi konusunda şunları
Sene (…) tarihinde büyük bir savaş olmuş ve Rum keferesinin elinden Menteşe Oğlu Darahikey Veziri Muğlı Bey fethetmiştir. Muğlı Bey Mahan memleketinde Muhammed ’i rüyasında görüp daha sonra ulemanın huzurunda İslamiyeti kabul etmiştir. Muğla Kalesi’ni fethettikten sonra ise bu şehrin ismi Muğla diye anılmaya başlanmıştır. Farsça'da 'Muğ' kafir anlamına gelmektedir. Muğlı Bey Müslüman olduktan sonra birçok hizmetler yapmış ve birçok gazaya katılmıştır.
Evliya Çelebi, Muğla isminin kaynağını bu şekilde yazsa da bu bilgiler doğrulanamamıştır. Büyük olasılıkla Muğla ismi, antik çağdaki ismi olan Mobolla'nın bozulmasıyla ortaya çıkmıştır. Mobolla ismi daha sonraki Türk hakimiyeti sırasında 'Mogola' olsa da 1307 (m. 1889) Aydın Vilayeti salnâmesinde ise 'Mobella' olarak belirtilmektedir.
Muğla'da ilk yerleşimlerin ne zaman başladığı hakkında önemli bir bilgi yoktur. Fakat kentin eskiden İç Karya olarak adlandırılan bölgede yer aldığı bilinmektedir. Karya'nın MÖ 2000'de Hititlerce de bilinen bir medeniyet olduğu göz önüne alınırsa Muğla'da yerleşimin bu tarihlere kadar geriye gittiği söylenebilir. Bazı kaynaklarda da bu bölgeye ilk yerleşenlerin Hititler olduğu yazılıdır. Sırasıyla Frig, Lidya, Pers, Makedon, Bergama Krallığı ve Roma hakimiyetini yaşayan şehir, Menteşe Bey tarafından 1284'te alınmasıyla ilk defa Türk hâkimiyetine girdi.
Yıldırım Beyazıd tarafından 1391'de Osmanlı hâkimiyetine giren Muğla'daki bu ilk Osmanlı hakimiyeti geçici olmuş, şehir 1402'de Timur tarafından alınmış ve nihayetinde 1425 yılında II. Murat devrinde tam anlamıyla Osmanlı devletine bağlanmıştır. Kentin siyasi önemi Osmanlı devrinde daha da artmıştır, çünkü Menteşe Beyliği devrinde bu bölgenin yönetim merkezi Milas iken, Osmanlı devleti bu yeni sancağın yönetim merkezi olarak Muğla'yı seçmiştir.
Muğla, Osmanlı devleti dönemi boyunca dışarıya kapalı küçük bir şehir olarak kaldı. I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu toprakları İtilaf Devletleri tarafından paylaşılınca Muğla 11 Mayıs 1919 tarihinde İtalya tarafından işgal edildi. Anadolu'nun işgali sırasında Muğla'da Kocahan Mitingi düzenlenmiş ve tüm Anadolu şehirleri gibi Muğla'nın da bu işgallere direneceği ilan edilmiştir. Bunun üzerine kentte Vatan Müdafaa Cemiyeti, Serdengeçtiler Müfrezesi, Muğla Kuvayi Milliyesi gibi direniş komiteleri kurulmuştur. 1920'de Ankara'da açılan 1. Dönem meclisine 6 milletvekili gönderen kent İtalyanlar'ın kentte fazla etkin olmamasından yararlanarak Menderes boyunca başlayan Yunan işgaline karşı kurulan direniş faaliyetlerine katılmıştır. Ege'de 57. Tümenden kalanlarla birleşen gönüllüler, Aydın çarpışmalarında düşmana ağır kayıplar verdirmişlerdir. Ege illeri arasında Muğla işgal sırasında en fazla şehit veren il olmuştur. İç durumun karışıklığı, Yunanlar ve işgal ettiği yörelerde ekonomik egemenlik kurma düşüncesine dayanan İtalyan politikasını Muğla halkı işgal süresince kurnazca değerlendirmiş, iki ateş arasında kalmaktan kurtulmuş. Anadolu'daki durumun kötüye gittiğini anlayan İtalya, 2. İnönü Zaferi kazanıldıktan sonra ülkesindeki iç siyasal dalgalanmalarını öne sürerek 5 Temmuz 1921'de Muğla'dan ayrılmıştır.
Cumhuriyet dönemi
Cumhuriyetin kurulmasından sonraki idari yapılanmada Muğla ilinin yönetim merkezi olan şehir, dağlık yapısı ve dışarıya açılan elverişli bağlantı yollarına sahip olmadığından gelişememiştir. Yıllarca sadece il merkezi olmasının verdiği hareketlilikle gelişmeye çalışan Muğla son yıllarda özellikle üniversitenin açılması, yeni sanayi bölgesinin kurulması ve turizm faaliyetlerinin de artmasıyla dışarıya açılmaya ve gelişmeye başlamıştır.
2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Muğla'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.
Coğrafya
Muğla ilinin yüzölçümü 12.654 km2'dir. Muğla, Akdeniz iklimi etkisinde kalmaktadır. Muğla şehrinin içinde bulunduğu Menteşe Yöresi'nde dağlar denize paralel uzanmaktadır. 800 m. yüksekliğe kadar olan alanlarda 'Asıl Akdeniz İklimi' ve daha yüksek alanlarda 'Akdeniz Dağ İklimi' hissedilir. Maksimum-minimum sıcaklık değerleri, nemlilik, yağış miktarı ve hakim rüzgâr yönleri yerel coğrafi koşullara göre değişmektedir. Metrekare'ye 1000 mm'den fazla yağış alan Muğla, orman oranı bakımından Türkiye'nin en zengin olan yörelerinden bir tanesidir. Ne var ki yağışların büyük çoğunluğu kış mevsiminde düşer ve yaz kuraklığı belirgindir. Dağların denize paralel uzanmasının ve yükseltinin bu yörede Ege Bölgesi'nin genelinin aksine daha fazla olmasının diğer bir sonucu olarak ulaşım doğu-batı yönünde zorlaşır ve nüfus seyrekleşir.
Türkiye'nin güneybatı ucunda yer alan kuzeyinde Aydın, kuzeydoğusunda Denizli ve Burdur, doğusunda Antalya ile komşu, güneyinde Akdeniz ve batısında ise Ege Denizi ile çevrilidir.
Toplam uzunluğu 1479 km olan deniz kıyıları ile Muğla, Türkiye'nin uzun sahil şeridine sahip ilidir. En büyük ilçesi Fethiye'dir. Muğla ilinde ayrıca iki büyük göl bulunmaktadır. Bunlar Milas ile Aydın ilinin Söke ilçesi sınırları dahiline yayılan Bafa Gölü ile Köyceğiz ilçesindeki Köyceğiz Gölü'dür. Önemli üç akarsuyu ise Çine Çayı (Yatağan'dan geçerken Yatağan Çayı), Esen Çayı (Seki beldesinden geçerken Seki Çayı) ve Ortaca-Dalaman arasında yer alan ve bu iki ilçe arasında sınır olarak kabul edilen Dalaman Çayı'dır.
Muğla denizden 670 m yükseklikte, üstü düz bir kaya kütlesi şekliyle ilginç bir görünüme sahip olan Asar Dağı'nın eteklerinde kurulmuştur. Muğla Ovası, Menteşe kalker platosunda Neojen çağında oluşmuş depresyonların sonradan karstlaşmasıyla oluşmuş çanak şeklindeki çukurluklardan biridir. Muğla ovasına benzer jeolojik yapıya sahip komşu ovalar Yeşilyurt, Ula, Gülağzı, Yerkesik, Akkaya, Çamköy, Yenice ovalarıdır. Muğla Ovası Karadağ, Kızıldağ, Asar dağı ve Hamursuz Dağı ile çevrelenmiştir. Düğerek'in kurulduğu yamaçların gerisinde rakım hızla artar ve Menteşe Dağları silsilesi içinde yer alan Yılanlı Dağı 2000 metreye ulaşır.
Nüfus
Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2023 verileri )
Muğla il nüfusu: 1.048.185 (2022 sonu). İlin yüzölçümü 12.655 km2'dir. İlde km2'ye 83 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 297 kişi ile Bodrum’dur)
İlde yıllık nüfus artış oranı %2,65 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Dalaman (%6,74)- Yatağan (%0,46)
6 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre 13 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 569 mahalle bulunmaktadır.
Ekonomi
Muğla ili, 2018 yılı verisine göre gayri safi yurt içi hasıla bakımından ₺42,5 milyar ile ülkenin on sekizinci büyük ilidir. Kişi başına düşen gelirde ise ₺44.594 ile on dördüncü sırada yer almaktadır. 2013 yılı İnsani Gelişme Endeksi verisine göre Muğla, elde ettiği 0,695 puanla beşinci sırada yer aldı.
Endüstri
İlin Yatağan ilçesinde Yatağan Termik Santrali, Yeniköy'de Yeniköy Termik Santrali, Kemerköy'de Kemerköy Termik Santrali vardır.
İlin maden yatakları zengindir. Bu sektörde Yatağan linyit rezervleri ve Fethiye krom yatakları ilk kalemde sayılabilir. Muğla ayrıca önemli bir mermercilik merkezidir. Bu enerji ve madencilik üretim tesisleri dışında sanayiye dönük büyük girişimler bulunmamaktadır. Ekonomi özellikle turizm ve tarıma dayalıdır. Ayrıca Dalaman ilçesinde Kağıt Fabrikası (eski adı SEKA, yeni adı MOPAK) bulunmaktadır.
Tarım
Muğla ili tarımsal ürünlerinin çeşitliliği ile dikkati çeker. Türkiye'de arıcılığın en önemli merkezlerinden biridir. Yörede hem arı hem de çam balı bulunmaktadır. Marmaris ilçesi çam balı ile ünlüdür. Ortaca, Fethiye ve Dalaman ilçelerinde yaygın bir şekilde narenciye tarımı (portakal, limon, mandalina, greyfurt) yapılmaktadır. Özellikle Marmaris-Köyceğiz hattına özgü bir diğer ürün günlük ağacından elde edilen ve parfümeride ile eczacılıkta kullanılan sığla yağıdır. Zeytincilikte il genelinde gelişmiştir.
Turizm
Ortaca, Dalaman, Köyceğiz, Fethiye, Marmaris, Datça ve Bodrum gibi tatil bölgeleri ile dünyaca tanınan Muğla, 2007 yılı Ocak-Eylül döneminde, 2006'nın aynı dönemine göre turist sayısını %9 artarak 2.285.258 kişi ağırlamıştır.
Ayrıca Dalaman'da askeri ve sivil havaalanı bulunmaktadır. Bu havaalanın yıllık 10 milyon kapasiteli dış hatlar terminalinin bulunması yurtdışından ulaşım için de önemli bir imkân sağlar.
Konum
Kültür
Ağız
Muğla ilinde kullanılan Türk şivesinin Batı Anadolu ağızları içindeki konumu Leyla Karahan'ın Anadolu Ağızlarının Sınıflandırılması (Türk Dil Kurumu yayınları: 630, Ankara 1996) adlı çalışmasına göre şöyledir:
Muğla mutfağı
En tanınmış yemeklerin başında Muğla'nın kendine özgü tarhanası gelir. Tarhana yazın yapılır ve pencere önlerine, dam ve avlulara serilip kurutulur ve kışın afiyetle yenilir. Zeytin ve kurutulmuş biber de Muğla'da artık bir kültür halini almıştır. Özellikle sofralık zeytin Karya döneminden beri Muğla'da önemini hala korumaktadır. Bunların dışında Muğla Merkez'in kendine özgü yemekleri de vardır. Keşkeği de unutmamak gerekir özellikle düğün yemeğidir onsuz yemek olmaz.
Muğla evleri
Muğla evleri; tasarımları, ahşap işçilikleri, tavan işlemeleri ve şehrin sembolü haline gelmiş bacaları ile Türk geleneksel mimarisinde özgün bir model oluşturmaktadır. Genelde iyi korunmuşlardır. Geleneksel mimariden doğrudan esinlenmiş yeni yapıların da Muğla bölgesinde hâlen diğer bölgelerimize kıyasla daha fazla inşa edildiği söylenebilir. Bunda kentin yüksek eğitim ve yerel şuur düzeyi ile yörenin turistik bir bölge olmasının etkileri bulunmaktadır. Kent merkezinde özellikle Hisar dağı eteklerine doğru yoğunlaşan eski Muğla evleri, Karabağlar Yaylası'ndaki evler ve Yılanlı Dağı yamacındaki Düğerek mahallesi evleri ile bir arada ele alınabilir.
'Hayat' olarak adlandırılan açık ön sofalar, kuzulu kapı olarak adlandırılan avlu girişleri, ocaklar, bacalar, uzun ve geniş saçaklar, tavan süslemeleri, ahşap süslemeli verandalar, duvarlara gömülmüş dolap biçimli banyolar Muğla evlerinin tipik özellikleri arasındadır. Büyük çoğunluğu avlulu ve iki katlıdır. Bazılarında hayat bölümü sonradan kapatılmıştır. Yakın devirde inşa edilen evlerde ise, 'hayat' doğrudan kapalı olarak yapılmaktadır.
Genel özellikleri, bütün Türk evlerinde olduğu gibi, aile mahremiyeti anlayışının bir ürünü olarak içe dönük olmalarıdır. Özellikle zemin katlarında sokağa penceresi olan ev yok denecek
kadar azdır. Buna karşılık avluya bakan pencerelerin çokluğu dikkat çeker ve açık, yarı açık yaşam mekânlarıyla, geniş saçaklarla zenginleştirilir. Bu nedenle, ön cephe özelliği avlu tarafından ortaya çıktığından, manzara ve güneş hakimiyetini de dengelemek üzere, evler parsellerin yukarı köşelerine ve kuzeye sağır, güneye açık olarak yerleşirler.
Plan tipleri, 'hayat' ile bunun etrafında yer alan odaların bulundukları konuma ve üst kata çıkan merdivenin yerine göre değişiklikler gösterir. Üzerlerinde yer aldıkları parsellerin biçimi ve komşu binaların konumu da planların oluşumunda etkili olabilmektedir. Ancak, genel hatlarıyla merdivenlerin, sofa içindeki yerlere göre ortadan ve yandan merdivenli tipler olarak sınıflama yapmak da mümkündür.
Ortadan merdivenlerde, üst kata çıkış binayı simetrik olarak ikiye ayırdığı gibi, farklı şekillerde de bölebilir. Ancak her iki durumda da yaygın olan uygulama, merdivenin geriye doğru sokulan bir orta sofadan çıkması ve binanın arka duvarına yaslanmış olmasıdır. Merdiven ahşaptır. Altı depo olarak kullanılır. Her iki yanında simetri hakimse birer veya ikişer oda yer alır. 'Hayat'a odalara girişte 45 dereceli kırılmalar bulunur. 'Hayat' avlu cepheleri boyunca uzandığı gibi, sadece merdivenin açıldığı ve oda girişlerinin bulunduğu orta kısımda da yer alabilir. Bu tiplerde de yaygın olan uygulama orta sofanın bina cephe hattının ilerisine doğru beşgen şekilde çıkma yapmasıdır. Ortadan çıkan merdivenin yapı kütlesine simetrik olarak ayırmadığı durumlarda ise, 'hayat'ın bir tarafında odalar yer almakta, diğer tarafında ise yine bu bölümün devamı olan yarı açık bir mekân bulunmaktadır. Genellikle, avluya bakan cephelerinde boydan boya 'hayat' bulunan evlerde ise, üst kata merdivenle çıkılır. 'Hayat'ın genişliği binanın yanından çıkan merdivenin iki kolunun genişliği ile uyum içindedir. Odalar 'hayat'ın gerisinde ve yapının arka duvarına yapılmış olarak yan yana sıralanırlar. Her biri doğrudan 'hayat'a açılır.
Sokaktan evlere kuzulu kapılardan girilir. Bu kapı geniş iki kanadı olan ve bunlardan genellikle girişe göre sağ taraftakinin içinden ikinci bir küçük kapı açılan, 2.30 m. yükseklikteki avlu duvarının yüksekliği ile orantılı, çoğunun üzerinde küçük iki tarafa meyilli. kiremit örtülü, ahşap çatısı bulunan kapılardır.
Avlular, yılın yedi sekiz ayı boyunca yaşanılan, evin kapalı mekânları ve 'hayat'larıyla kullanım bütünlüğü içinde olan, genellikle kayrak taşı ile kaplı birçoğu havuzlu iç bahçeler şeklindedir, Duvarlara yakın yerlerde ağaçlar yer almaktadır. Evin bir duvarına bitişik olarak veya yarım bir konumda tek katlı müştemilat bulunur. Müştemilat içinde evin asıl mutfağı, ocağı, kileri ve bazen de banyo yer alır. Ayrıca, temiz su havzaları da bu binanın içinde veya dışındadır.
Yapılar genellikle taş veya ikinci derecede ahşaptır. Tüm taşıyıcı duvarlar, avlu duvarları, özellikle zemin katlar kireç harcı, kırma-moloz taş duvarlarla inşa edilmiştir. Çatı örtüsü olarak alaturka kiremit kullanılır. Çatı dışında duvar üstleri, ocak çıkıntılarının baca halinde daraldığı girintilerin üstleri de yağmurdan korunacak tüm çıkıntılar bu kiremitle örtülüdür. Ayrıca, bugün Muğla'nın sembolü olarak kabul edilen karakteristik bacadan alaturka kiremitlerle yapılan kendine özgü bir şapka ile kapatılmıştır.
Muğla evlerini, temel olarak ikiye ayırmak mümkündür :
Türk evleri
Özellikle Hisar Dağı eteklerine doğru yayılmış olan bu evler, kentsel silüeti kırmızı kiremit çatı beyaz duvar ve üzerlerinden taşan yeşil ağaçlar üçlüsü ile oluşan armonisi içinde, geleneksel dokunun özünü oluşturan yapılardır. Avlu içindeki müştemilatlarıyla bir kullanım ve form biçimini oluştururlar. Bazılarının 'hayat'ları sonradan kapatılmış, yakın devirde inşa edilen bazılarınde ise bu bölüm doğrudan olarak yapılmışlardır.
Rum evleri
Rum evlerini diğer evlerden ayıran temel özellik içe kapanmış olmaları, avlu yerine sokakla bütünleşen bir cephe ve kütle nizamı göstermeleridir. Diğer ayırt edici özelliği ise kesme taş yapı olmalarıdır. Eski şehrin ticaret ve zanaat merkezi Arasta mevkiinde 1895'te Rum Filivari Usta'nın elinden çıkmış saat kulesi de Rum nüfusun Muğla'ya yadigarlarındandır.
Kentte hâlen yaşları 100 ila 300 arasında değişen 400 yapı koruma altındadır ve kapsamlı bir restorasyon girişimi başlatılmıştır.
Yönetim
Merkezi Yönetim
Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.
Muğla, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Muğla Valisi, 1965- Ünye doğumlu Orhan TAVLI, 9.06.2020/274 sayılı kararla Çanakkale Valisi iken atanmıştır
Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Muğla'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Yerel yönetim
Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.
Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır. Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.
Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde)
Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.
Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı, 1948-Muğla doğumlu Dr.Osman Gürün (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %36,01 oy oranıyla seçilmiştir.
İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 6'sı AK PARTİ, 6'sı CHP ve 1'i MHP'li belediye başkanıdır.
Muğla Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 68’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 13 ilçe belediye başkanı ve 55 üye) Bunların 25’i AK PARTİ, 35'i CHP, 5’i MHP, 3'i İYİ P.'dir
Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler Muğla'nın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.
Eğitim
1992’de kurulmuş olan Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, özellikle 1999 sonrasında, iş insanı Sıtkı Davut Koçman’ın Üniversiteyi kelimenin tam anlamıyla kanatlarının altına almasını takiben göz kamaştırıcı bir hızla gelişmiştir. Yakın geçmişte vefat eden Sıtkı Davut Koçman ve kurucu rektör Ethem Ruhi Fiğlalı (1992-2002)’ nın yönetiminde, evvelce 30 bin nüfuslu küçük ve hareketsiz bir il merkezinden ibaret olan şehir, 20.000’i aşkın öğrencinin oluşturduğu yeni bir topluluğun yerleşmesiyle büyük bir ivme kazanmıştır. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi her yıl açılan yeni fakülteleri ile daha da büyük bir öğrenci kitlesine hitap edebilir hale gelmiştir ve bu da Muğla'nın Muğla Ovası boyunca yayılmasını ve büyümesini sağlamıştır. Muğla ili çok büyük olmadığından öğrenciler kiralar ve ev bulma konularında sorun yaşayabilmektedirler.
Altyapı
Ulaşım
İlin önemli limanları Bodrum, Marmaris, Fethiye ve Güllük'tedir. Ayrıca ilde iki havaalanı; Milas-Bodrum Havalimanı ve Dalaman Havalimanı bulunmaktadır.
Şehiriçi
Muğla, Bodrum'dan Seydikemer'e kadar uzanır ve şehiriçi ulaşımında sorun bulunmamaktadır. Eski mahallerden çarşısına araçsız ulaşım mümkündür. Sadece Kötekli, Yeniköy, TOKİ, Gülağzı, OSB, Menteşe ve Akçaova gibi yeni kurulmakta olan semtlerine ve Karabağlar'a ulaşım için şehiriçi araçlara ihtiyaç duyulur.
Karayolu
Muğla, dünyaca ünlü turizm merkezlerine yakın olmasından dolayı gelişmiş karayolu bağlantılarına sahiptir. İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük şehirlerden ve ülkenin diğer bölgelerinden gelip Marmaris, Fethiye ve Bodrum gibi önemli turizm merkezlerine ulaşan karayolları Muğla'dan geçer. D 320, D 400 ve D 550 karayolları Muğla'da başlar veya sonlanır. Muğla'dan Türkiye'nin diğer şehirlerine aktarmasız olarak ulaşmak mümkündür. Ayrıca ilçelerine özellikle yaz mevsiminde sürekli olarak otobüs ve minibüslerle seferler yapılır.
Bazı önemli şehirlere uzaklığı şöyledir:
D 550 üzerinden Aydın'a 102 km.
D 330 üzerinden Denizli'ye 145 km.
D 550 üzerinden İzmir'e 211 km.
D 330 üzerinden Ankara'ya 590 km.
D 565 üzerinden İstanbul'a 758 km.
Sağlık
Muğla ilinde, devlete ait ve özel 24 hastane bulunmaktadır. En çok yatak kapasitesine sahip hastane, 2011 yılında adı Muğla Eğitim ve Araştırma Hastanesi olan Muğla Devlet Hastanesidir.
Spor
2018-2019 Sezonu sonunda, Muğla’nın futboldaki takımları: 2. Ligde Bodrumspor ligde kalırken Fethiyespor küme düşmüştür. BAL’da 2, Kadın futbol 3. liginde de 1 takımı da yerlerini korumuştur. Ziraat Türkiye Kupası 'nda Muğlaspor 2. turda, Fethiyespor 4. turda elenirken, Bodrum B. Bodrumspor son 16 turunda Yeni Malatyaspor'a elenmiştir.
Kadınlar basketbol Süper Ligi'nde yer alan Bodrum Belediyesi 1. lige düşmüştür. Erkekler 2. Liginde Fethiyespor, 1. lige yükselmiştir. Voleybolda erkekler 1. Liginde Milasspor, play-off sonunda lig 7.si olmuştur. 2. Ligdeki 5 takımdan Bodrum Doğuş S. ve Seydikemer Bld.spor küme düşmüştür. Bölgesel ligde 8 takım yer almıştır. Hentbol erkek 2. Lig takımı Köyceğiz Bld.spor, tekrar 1. Lige çıkmıştır. Bodrum Yalıkavak süper ligi 9.sırada bitirmiş, Türkiye Kupası'nda çeyrek finalde elenmiştir.
İlde yer alan önemli spor tesisleri arasında Atatürk Stadyumu (7.750), Menteşe (3.000) ve Eldirek (2.000) Spor Salonları, Sıtkı Koçman K. Yüzme Havuzu (750) yer alır. Ayrıca Muğla, uzun mesafe yürüyüş parkurları olan Likya Yolu'nun bir kısmı ile Karia Yolu'nun neredeyse tamamını sınırlarında barındırmaktadır. Likya Yolu'nda 2010 senesinden beri yürüyüşün yanı sıra çok etaplı ultra maraton yarışları da düzenlenmektedir.
Muğlalı kişiler
Merkez
Şahidi İbrahim Dede (1470 - 1550), Mevlevi şeyhi.
Basil Zaharoff (1849 - 1936), Ünlü silah taciri.
Mustafa Muğlalı (1882 - 1951), General.
Zihni Derin (1880 - 1965), çay bitkisini Türkiye'ye ilk getiren kişidir.
Mümtaz Ener (1910 - 1989), sinema sanatçısı.
Anna Mouglalis (1978), Fransız oyuncu, ailesi Muğla Rumlarındandır.
Bodrum
Herodot (MÖ 485 - MÖ 426), Antik Yunan tarihçisi ve yazar.
Turgut Reis (1485 - 1565), Osmanlı amirali.
Bodrumlu Ömer Lütfi Efendi (1817 - 1897), Osmanlı Şeyhülislamı
Avram Galanti Bodrumlu (1873 - 1961), siyasetçi.
İstamat Zihni Özdamar (1879 - ?), Rum asıllı siyasetçi
Neyzen Tevfik (1879 - 1953), şair ve sanatçı.
Datça
Ece Ayhan (1931 - 2002), Şair
Fethiye
Nadir Nadi Abalıoğlu (1908 - 1991), gazeteci.
Köyceğiz
Saim Orhan (1971), belgesel yapımcısı.
Marmaris
Salih Uçan, (1994)Türk futbolcu.
Milas
Necati Çiller (1898 - 1973), Gazeteci ve bürokrat
Turhan Selçuk (1922 - 2010), karikatürist.
Tansu Çiller (1946), Eski başbakan, ekonomist, siyasetçi.
Atilla Atasoy (1953), şarkıcı.
Tolga Çandar (1959), Sanatçı, TBMM CHP 24. dönem milletvekili.
Yeşim Salkım (1968), Sanatçı.
Keremcem (1977), şarkıcı ve oyuncu.
Ula
Nail Çakırhan (1910 - 2008), Mimar ve yazar.
Şadan Gökovalı (1939), yazar.
Yüksel Aksu (1966), Yönetmen.
Seydikemer
Yunus Nadi Abalıoğlu (1879 - 1945), gazeteci ve yazar.
Kardeş şehirler
Kaynakça
Dış bağlantılar
Muğla Büyükşehir Belediyesi
T.C. Muğla Valiliği
Muğla İl Kültür Ve Turizm Müdürlüğü
Muğla İl Tarım Ve Orman Müdürlüğü
Muğla Müftülüğü
Muğla İşkur
Muğla Gençlik ve Spor İl Müdürlüğü
Muğla H.M.E İl Halk Kütüphanesi |
2176 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Mariya%20%C5%9Earapova | Mariya Şarapova | Mariya Yuryevna Şarapova (, ; d. 19 Nisan 1987), Rus eski profesyonel tenisçi, iş insanı.
Nick Bollettieri Tenis Akademisi'nde oynamak için 8 yaşındayken Amerika Birleşik Devletleri'ne göç etti. 3 Temmuz 2004'te Serena Williams'ı 6-1 ve 6-4'lük setlerle 2-0 yenerek Wimbledon'ı kazanan en genç ikinci tenisçi oldu. 2006 yılında ise Justine Henin'i 6-4'lük 2 setle geçerek kariyerinin ikinci Grand Slamı olan Amerika Açık'ı kazandı.
Maçları sırasında 100 desibeli aşan çığlıkları ile ünlenen sporcu bu yüzden uyarılara maruz kalmıştır. Çift el backhand kullanır. Güçlü backhand ve forehand vuruşlarıyla tanınır.
2008 yılında Avustralya Açık finalinde Ana Ivanovic'i 7-5 ve 6-3 lük setlerle yenerek şampiyon oldu. Turnuva süresince dünya 1 numarası Justine Henin'i 6-4 6-0 ve 4 numarası Jelena Jankovic'i de 6-3 6-1 gibi skorlarla rahatça geçti. 2012 yılında Roland Garros finalinde İtalyan Sara Errani'yi 6-3 ve 6-2 lik setlerle 2-0 yenerek şampiyon oldu. Böylece tüm grand slamlerde şampiyon olan 6. kadın tenisçi olarak da tarihe geçti.
Justine Henin'in tenisi bırakması sonucunda 19 Mayıs 2008'de açıklanan WTA sıralamasında 2005'ten sonra bir kez daha bir numara oldu. Aldığı yenilgiler yüzünden 1 Ocak 2009 itibarıyla yerini Sırp tenisçi Jelena Jankovic'e bıraktı. Şarapova, yaşadığı omuz sakatlığı sonrası dünya klasmanında ilk 20'ye veda etti. 13 Nisan 2009 itibarıyla klasmanda 53. sıraya kadar geriledi. 2009 yılında sadece 1 turnuvaya katılan Şarapova 2. turnuvasında Grand Slam turnuvası olan Roland Garros'ta mücadele etti.
2003
Şarapova kadınlar turunda oynamaya 2003 yılında başladı. Avustralya Açık ve Fransa Açık turnuvalarında üçer eleme maçı kazanmasına rağmen iki turnuvada da ilk turda elenmekten kurtulamadı. Birmingham'daki DFS Classic turnuvasında ilk defa bir
ilk 20 oyuncusunu, o zamanki dünya 15.si Elena Dementieva'yı yenerek yarı finale çıktı. Bu Şarapova'nın WTA'deki ilk yarı finaliydi. Bu turnuvayı takiben Wimbledon'da wildcard elde etti ve turnuvada Svetlana Kuznetsova'ya 4. turda mağlup olmadan
önce 11. ve 21. seribaşlarını eledi.
Amerika Açık'ta 2. turda kaybettikten sonra, Şarapova ilk şampiyonluğunu bir Tier III turnuvası olan Japonya Açık Tenis
Turnuvası'nda kazandı, bunu takiben bir Tier III turnuvası da Quebec City'deki Bell Challenge'da kazandı ve WTA Yılın Çıkış
Yapan Sporcusu olarak ödüllendirildi.
2004
Şarapova bu yıla Avustralya Açık'ta 3. turda 7 numaralı seribaşı Anastasiya Mıskina'ya 6-4, 1-6, 6-2'lik skorlarla kaybederek başladı. Bu turnuvadan sonra katıldığı altı turnuvada da -Memphis'te yarı finale çıktığı turnuva hariç- çeyrek finalden önce kaybetti. Aldığı sonuçlar sıralamada ilk 20'ye yükseldiğini gösteriyordu.
Şarapova o yılki Fransa Açık'ta ilk defa bir Grand Slam'da çeyrek finali gördü, çeyrek finalde Paola Suarez'e 6-1, 6-3'lük skorlarla kaybetti. Ardından, kariyerinin 3. şampiyonluğunu çim kortta Birmingham'da Tatyana Golovin'i yenerek kazandı. Bu final oynayanların yaşlarının en küçük olduğu üçüncü WTA finali olarak tarihe geçmiştir. (toplam 33 yıl, 7 ay)
17 yaşındaki Şarapova, Wimbledon'a 13. seribaşı olarak gitti. Üst üste ikinci Grand Slam çeyrek finaline ulaştığında Ai Sugiyama'yı 5-7, 7-5, 6-1'lik; ardından yarı finalde 5. seribaşı ve eski dünya bir numarası Lindsay Davenport'u 2-6, 7-6, 6-1'lik skorlarla hayal kırıklığına uğrattı. Bu maçta yağmur arası verilmeden önce Davenport bir set öndeydi ve bir servis kırma avantajı bulunuyordu.
Finaldeki rakibi, önceki iki senenin şampiyonu Serena Williams'tı. Williams'a maçtan önce tecrübesinden ve sıralamadaki yüksekliğinden dolayı kesin favori gözüyle bakılıyordu. Fakat Şarapova, Williams'ı 6-1, 6-4'le geçerek çok büyük bir sürprize imza atarak üçüncü en genç Wimbledon kadın şampiyonu (Lottie Dod ve Martina Hingis'in ardından), bu turnuvayı kazanan ilk Rus raket ve o zaman turnuvayı kazanan en düşük seribaşı oldu. Bu şampiyonluk Şarapova'ya sıralamada ilk 10'a girmesini sağlıyordu.
Amerika Açık'tan önceki üç hazırlık turnuvasında Şarapova, yarı finale çıkmayı başaramadı. Amerika Açık'ta ise üçüncü turda iki Grand Slam'ı bulunan Mary Pierce'a 4-6, 6-2, 6-3'lük skorlarla kaybetti. Fakat Şarapova, yılın geri kalanında üçüncü ve dördüncü şampiyonluklarına iki hafta içinde imza attı. Şarapova yılı WTA Tour Championships finalinde sakatlanan Serena Williams'ı, final setinde 4-0'dan geri gelerek, 4-6, 6-2, 6-4'lük skorlarla yenerek kapattı.
Yıl sonunda ise, Şarapova dünya 4.sü ve Rus iki numarasıydı (Anastasiya Mıskina'dan sonra.) Yıl boyunca beş kez şampiyon oldu, Davenport'un yedi şampiyonluğunu takip ederek ve kazanılan ödül sıralamasında ilk sırada bitirdi.
2005
Şarapova yıla Avustralya Açık’ta yarı finale yükselerek başladı. Yarı finalde maç puanı oynamasına rağmen o sene şampiyon olan Serena Williams’a 2-6, 7-5, 8-6'lık skorlarla kaybetti. Şarapova şubat ayında finalde bir numaralı seribaşı Lindsay Davenport’u yenerek, ilk Tier I turnuvası olan Tokyo’daki Toray Pan Pacific Open’ı kazandı. Üç hafta sonra da Doha’da finalde Alicia Molik’i yenerek Qatar Total Open’ı kazandı. Sıralamalarda bir numaradaki Davenport’a iyice yaklaşmaya başladı, ama ona Indian Wells yarı finalinde 6-0, 6-0’la kaybetti. Ardından Miami’deki Sony Ericsson Open finaline yükseldi ve finalde Kim Clijsters’a kaybetti.
Şarapova’nın toprak sezonunun en iyi derecesi Roma’daki Internazionali BNL d'Italia turnuvasında Patty Schnyder’e kaybettiği yarı finaldi. Fransa Açık’ta ise üst üste ikinci kez çeyrek finalde, o senenin şampiyonu Justine Henin’e kaybetti. Çim sezonuna geçtiğinde ise, Şarapova finalde Jelena Jankovic’i yenerek Birmingham’daki şampiyonluğunu tekrarladı ve çimdeki art arda kazandığı maç sayısını 17’ye yükseltti. Wimbledon’da şampiyonluğunu korumaya çalışırken yarı finale kadar set kaybetmeden yükseldi ama yarı finalde o senenin şampiyonu Venus Williams’a 7-6(2), 6-1’le kaybetti.
Hala bir numara olan Davenport, Wimbledon finalinde sırtını sakatladı ve bu Amerika’daki sert kort sezonundaki puanlarını kaybetmesine sebep oldu. Bu dönemde Şarapova’nın da sakatlığı bulunmasına rağmen koruması gereken daha az puan olduğu için 22 Ağustos’ta bir numaraya yükseldi ve bunu başaran ilk Rus kadın tenisçi oldu. Fakat Davenport’un New Haven’daki turnuvayı kazanmasıyla birinciliği yalnızca bir hafta sürdü.
Amerika Açık’ta bir numaralı seribaşı olan Şarapova, yarı finalde sonradan şampiyonayı kazanacak olan Kim Clijsters’a kaybetti. Böylece 2005’teki bütün Grand Slam'larda şampiyon olanlara kaybetmiş oldu. Fakat burada kazandığı puanlar bir numarayı tekrar ele geçireceği anlamına geliyordu. Yılın sonunda, turnuvada Lindsay Davenport’u mağlup etmesine rağmen, yarı finalde Amelie Mauresmo’ya kaybeden WTA Tour Championships’te şampiyonluğunu koruyamamış oldu.
Şarapova 2005'i de dört numara bitirdi, fakat Rusya sıralamasında bir numaraya yükseldi. Sene boyunca üç turnuva kazandı, 15 turnuvada çeyrek final ya da ilerisini gördü,
2006
Avustralya Açık’ta Şarapova, yarı finalde Justine Henin’e 4-6, 6-1, 6-4'lük skorlarla kaybetti. Bu maç, 2006 senesinde ilk seti alıp kaybettiği tek maçtı. Şarapova Henin’e Dubai’deki turnuvada bir daha kaybetti. Ondan sonra 2006’daki ilk şampiyonluğunu finalde Elena Dementieva’yı yendiği Indian Wells’de elde etti. Miami’de de finale çıktı, fakat orada Svetlana Kuznetsova’ya kaybetti.
Şarapova Fransa Açık öncesi sakatlıklarından dolayı hiç hazırlık turnuvası oynayamadı. İlk turda Mashona Washington’a karşı üç maç sayısı karşılamayı başardı, ancak 4. turda Dinara Safina’ya, üçüncü sette 5-1 öndeyken son 21 sayının 18’ini kaybederek, 7-5, 2-6, 7-5'le kaybetti.
Şarapova’nın üçüncü Birmingham şampiyonluğu denemesi yarı finaldeki Jamea Jackson maçıyla son buldu. Wimbledon’da ise geçen seneki gibi tekrar yarı finale çıktı ve yarı finalde o senenin şampiyonu Amelie Mauresmo’ya keybetti. Wimbledon 2006, yarı finalde kaybettiği üst üste 5. Grand Slam’dı.
Şarapova, 2006 senesindeki ikinci şampiyonluğunu San Diego’daki Tier I turnuvasında finalde kariyerinde ilk defa yendiği bir numaralı seribaşı Kim Clijsters’ı yenerek elde etti. Amerika Açık’ta 3 numaralı seribaşı olan Şarapova çeyrek finale set kaybetmeden çıktı. Çeyrek finalde, Tatiana Golovin’i 7-6, 7-6'la yendi. Ardından yarı finalde Mauresmo’yu 6-0, 4-6, 6-0'la yendi. Bu maç iki tane 6-0’lık set olan tek Amerika Açık kadınlar yarı finalidir. İkinci Grand Slam finalinde ise iki numaralı seribaşı Justine Henin’i 6-4, 6-4 yenmeyi başardı, böylece ilk iki seribaşını bir set kaybederek art arda yenmiş oldu.
Yılın son çeyreğinde, Şarapova Zurich Open turnuvasını (finalde Daniela Hantuchova’yı yenerek) ve Generali Ladies Linz turnuvasını (finalde Nadia Petrova’yı yenerek) art arda iki haftada kazandı. WTA Tour Championships’te üç grup maçını da kazandı, fakat yarı finalde Justine Henin’e kaybetti. Turnuvayı kazansaydı seneyi bir numara olarak kapayacaktı.
Şarapova yılı 2 numarada ve üst üste ikinci yıl Rus 1.si olarak kapadı. Yıl boyunca, beş turnuva kazandı (Henin’in altı turnuvasından sonra ikinci). Bu beş turnuvada üç Tier I turnuvası bulunuyordu, ki bunu 2006’da bir tek Şarapova başarabildi.
2007
Şarapova 2007 yılına Watsons Water Tennis Championships’de ulaştığı 2. lik ile başladı. Hong Kong’da finalde Kim Clijsters’a 6-3, 7-6 yenilen Şarapova buradan ikincilikle döndü.
Şarapova, yılın ilk Grand Slam’i olan Avustralya Açık'ta ilk turuna 16 Ocak’ta başladı. Burada Camille Pin, Anastasiya Rodionova, Tatyana Garbin, Vera Zvonareva, Anna Çakvetadze, Kim Clijsters’ı yenen Şarapova finalde Serena Williams ile eşleşti. Finalde Williams’a 6-1, 6-2 yenilen Şarapova buradan da ikincilikle döndü.
Daha sonra Toray Pan Pacific Turnuvası’na katılan Şarapova burada yarı finaldeki rakibi Sırp Ana Ivanovic’le olan maçında sakatlanarak maçtan ayrıldı.
Mart ayına geldiğimizde Şarapova, Pacific Life Open’da 4. turda Vera Zvonareva’ya 4-6, 7-5, 6-1 yenildi.
WTA - 2007 Sony Ericsson Open’a katılan Şarapova burada 4. turda Serena Williams’a 6-1, 6-1 yenildi.
Şarapova 2007 yılının Mayıs’ında İstanbul’a geldi. Burada İstanbul Cup’a katılan Şarapova yarı finalde Aravane Rezai’ye 6-2 6-4 yenildi.
Yılın 2. Grand Slam’i olan Roland Garros’u kazanma hayali yarı finalde Sırp Ana Ivanovic’e takıldı, Ana Ivanovic yarı final maçını 6-2, 6-1 kazandı.
Wimbledon’dan önce DFS Classic’e katılıp buradan moralle dönmek isteyen Şarapova buradan da eli boş döndü. Şarapova finalde Sırp Jelena Jankovic’e 4-6 6-3 7-5 yenildi.
2007 Wimbledon’a iyi başlayan Şarapova 4. turda Amerikalı rakibi Venus Williams’a 6-1 6-3 yenilerek veda etti.
Wimbledon’ın ardından Acura Classic’e katılan Maria, finaldeki rakibi Patty Schnyder’ı 6-2, 3-6, 6-0 yendi ve buradan kupayla döndü.
East West Bank Classic’te Şarapova yerı finalde kaybetti.
Yılın son Grand Slam’ine Nike’ın kendisi için özel hazırladığı bir elbiseyle katılan Şarapova 3. turda 30 numaralı seribaşı Agnieszka Radwanska’ya 4-6, 6-1, 2-6 yenildi.
Şarapova Eylül ayında Moskova’da Fed Cup’ta finale ulaşan takım arkadaşlarını destekledi. Burada Moscow Cup’a katılan Maria, 4. turda Viktoriya Azarenka’ya 6-7(9) 2-6 yenildi. Kasım ayında WTA Tour Championships’de oynayan Maria, burada finaldeki rakibi Justine Henin’e 7-5 5-7 3-6 yenildi.
2008
Maria’nın tenis serüveni 2008’de son hızıyla devam etti. Yılın ilk Grand Slam’ine çıkan Maria, bu kez Avustralya Açık'tan eli dolu döndü. Jelena Kostanic Tosic, Lindsay Davenport, Elena Vesnina, Elena Dementieva, o zamanlar dünya klasmanının 1 numarası olan Justine Henin, Jelena Jankovic ve finalde ise Ana Ivanovic’i yenen Şarapova mutlu sona ulaştı ve sert kortta ettiği bu mücadeleden $1,145,076 ile döndü. Maria, 2008 Avustralya Açık'ta tek bir set bile kaybetmemiştir ve Grand Slam koleksiyonunun 3.parçasını tamamlamıştır.
Şubat ayında Fed Cup’ta kendi ülkesi için oynayan Maria, takımının yüzünü kara çıkarmayıp İsrailli Tzipora Obziler’ı 6-0 6-4, Shahar Peer’i ise 6-1 6-1 yenmiştir.
Qatar Total Open'a katılan Şarapova finalde bir başka Rus raket olan Vera Zvonareva'yı 6-1 2-6 6-0 yenerek Katar'dan kupayla dönmüştür.
Maria'nın 2008 yılındaki yenilmezlik sıfatını elinden alan isim Svetlana Kuznetsova oldu. Pacific Life Open'ın yarı finalinde karşılaşan 2 Rus raketten kazanan isim 6-3 5-7 6-2 ile Kuznetsova oldu.
Nisan ayında Bausch and Lomb Championship'te oynamaya başlayan Şarapova burada da mutlu sona ulaşıp kupayı kaldıran raket oldu. Maria, finalde Slovak Dominika Cibulkova'yı 7-6(7) 6-3 yendi.
Family Circle Cup'ın çeyrek finalinde Serena Williams ile eşleşen Şarapova 5-7 6-4 1-6 yenilip Charleston'dan eli boş döndü.
Internazionali D'Italia'nın toprak kortunda iyi bir performans sergileyen Şarapova yarı finale ulaşmıştı ki bir basın toplantısı yapıp sakatlandığı için yarı finalde oynayamayacağını ve maçtan çekildiğini açıkladı. Şarapova sakatlanmasaydı yarı finaldeki rakibi Jelena Jankovic olacaktı.
Yılın 2. Grand Slam'i Fransa'da düzenlenen Roland Garros'ta Evgeniya Rodina, Bethanie Mattek-Sands, Karin Knapp'i yenen Şarapova 4. turda yurttaşı Dinara Safina ile karşılaştı. Çok zorlu geçen bu maçı Maria'nın almasına 1 sayı kalmışken maçı kendi lehine çeviren Dinara Safina kazanmıştır.
Wimbledon'dan önce Aegon Classic'te görmeye alıştığımız Maria, 2008'de Aegon Classic'e katılmayacağını söyledi. Wimbledon'a ilk kez şortla katılan Şarapova 2. turda sürpriz bir şekilde Alla Kudryavtseva'ya 2-6 4-6 yenilerek Wimbledon'a erken veda etti.
Şarapova'nın 2008 yılında katıldığı son turnuva Rogers Cup oldu. 2. turda Polonyalı Marta Domachowska'yı 7-5, 5-7, 6-2 yenen Şarapova omzundan sakatlandı ve tenise bir müddet ara vereceğini açıkladı. Şarapova 2008 Amerika Açık'a sakatlığı nedeniyle katılamamıştır.
2009
Yaklaşık 8 aylık bir aradan sonra kortlara geri dönen Şarapova bu süre içinde 2008 Amerika Açık ve 2009 Avustralya Açık'ta oynayamamıştır. Kortlara geri dönen Şarapova ilk önce çiftlerde oynamıştır. Çiftlerde oynamak için BNP Paribas Open'ı seçen Şarapova çiftlerdeki eşi Elena Vesnina ile 4. turda Tatiana Poutchek- Yekaterina Makarova çiftine 1-6 6-4 7-10 yenilmiştir.
Şarapova sakatlığının ardından teklerde oynamaya Warsaw Open ile başlamıştır. Burada çeyrek finale ulaşan Maria, çeyrek finaldeki rakibi Alyona Bondarenko'ya 2-6 2-6 yenilmiştir.
2009 Roland Garros'ta çeyrek finale ulaşan Maria, çeyrek finalde Slovak Dominika Cibulkova'ya 0-6 2-6 yenilmiştir. Çeyrek finale kadar Anastasiya Yakimova, Nadiya Petrova, Yaroslava Şvedova, Na Li ile mücadele eden Şarapova her maçta set kaybetmiştir.
2009 yılında Aegon Classic'e katılan Maria, yarı finalde Çinli Na Li'ye 4-6 4-6 yenilmiştir.
Yılın 3. Grand Slam'i Wimbledon'da 1. turu Ukraynalı Viktoriya Kutuzova ile oynayan Maria, bu maçı 7-5 6-4 skorla almıştır. 2. turda Arjantinli Gisela Dulko ile eşleşen Şarapova, Dulko'ya 2-6 6-3 4-6 yenilmiştir.
Wimbledon'ın ardından Şarapova Amerika Açık serilerine katılmıştır. Bank of The West Classic'te çeyrek finalde Venus Williams ile karşılaşan Şarapova, Williams'a 2-6 2-6 yenilerek Stanford'da havlu atmıştır. LA Women's Tennis Championships'e katılan Maria, yarı finaldeki İtalyan rakibi Flavia Pennetta'ya 2-6 6-4 3-6 yenilmiştir. Amerika Açık'tan önce Rogers Cup'a katılan Şarapova, burada vatandaşı Yelena Dementiyeva'ya finalde yenilmiştir. Dementiyeva maçı 6-4 6-3 kazanmıştır.
Yılın son Grand Slam'i Amerika Açık'ta 1 Eylül'de boy gösteren Mariya Şarapova, bu turnuvada 3. tura kadar çıkabilmiştir. 3. turda Amerikalı Melanie Oudin'e 6-3 4-6 5-7 yenilen Şarapova, Amerika Açık'a erken veda etmiştir.
Tokyo'da Toray Pan Pacific Open'a katılan Şarapova, Francesca Schiavone, Samantha Stosur, Alisa Kleybanova, İveta Benesova, Agnieszka Radwanska'yı yenip finale çıkmıştır. Şarapova'nın finaldeki rakibi Sırp Jelena Jankovic'di fakat Jankovic sakatlığından dolayı maçtan çekilince galip olan raket Şarapova olmuştur. Bu kupa, Şarapova'nın 2009 yılında kaldırdığı tek ve sakatlığının ardından kaldırdığı ilk kupadır.
Çin'in başkenti Pekin'de düzenlenen China Open'a katılan Şarapova, 3. turda Çinli Peng Shuai'ye 2-6 4-6 yenilerek turnuvaya veda etmiştir.
2010
2010 yılı Avustralya Açık Tenis Turnuvası'na katılan Şarapova ilk turda diğer bir Rus raket olan Mariya Kirilenko ile karşılaştı. Henüz ilk turda rakibine 6-74-7(Tie Break), 6-3 ve 4-6'lık setlerle kaybederek 2010 Avustralya Açık Tennis Turnuvasına veda etti.
Şarapova, Memphis'te, birinci turunu 15 Şubat'ta oynadığı Cellular South Cup'ta mutlu sona ulaştı ve yılın ilk Sony Ericsson WTA Tour kupasını aldı, bu Mariya'nın kariyerindeki 21. kupa oldu.
2010 Roland Garros'ta oynamadan önce Şarapova, Fransa'da Internationaux de Strasbourgda oynadı ve burada Alman Kristina Barroisi yenerek kariyerindeki 22. kupayı kaldırdı.
2010 Roland Garrosa 3. turda eşleştiği Belçikalı Justine Henin'e 2-6 6-3 3-6 yenilerek veda etti. Roland Garros Mariya'nın evine kupayı götüremediği tek Grand Slam turnuvasıdır.
Mariya, Birleşik Krallık'ın Birmingham kentinde düzenlenen Aegon Classic'in finalinde Çinli Na Li'ye 5-7 1-6 yenilerek 23. kupaya veda etti.
Şarapova 2010 Wimbledon'da 4. turda Serena Williams'la karşılarak Serena Williams' a 6-7 (11) 4-6 yenildi. Maç 1 saat 36 dakika sürdü ve bu karşılaşma ikilinin 2004'ten sonra Wimbledon turnuvasında 2. karşılaşmasıydı. 2004 Wimbledon finalinde Şarapova' ya yenilen Serena Williams 2010 Wimbledon' da 2004' ün rövanşını almıştır.
Mariya, 2010 yılında da Amerika Açık serilerine katılmıştır. Mariya'nın ilk durağı Bank of The West Classic olmuştur. Bu turnuvada Jie Zheng, Olga Govortsova, Yelena Dementiyeva, Agnieszka Radwanska'yı yenip finale yükselmiştir. Fakat finaldeki rakibi Victoria Azarenka'ya 4-6 1-6 yenilen Mariya, bu turnuvadan kupayı alamadan dönmüştür. Maria'nın bir sonraki durağı Cincinnati'deki Western & Southern Financial Group Women's Open oldu. Bu turnuvada da Svetlana Kuznetsova, Agnieszka Radwanska, Marion Bartoli gibi güçlü isimleri deviren Mariya, finaldeki rakibi Belçikalı Kim Clijsters'a 6-2, 6(4)-7, 2-6 yenilmiştir.
Tarihler 31 Ağustos 2010'u gösterdiğinde Şarapova Amerika Açık'ta ilk servisini attı. Jarmila Groth, Iveta Benesova, Beatrice Capra'yı yenen Şarapova 4. turda dünyanın yeni bir numarası olacak olan Caroline Wozniacki ile eşleşti. Wozniacki'ye 3-6, 4-6 yenilen Maria, maçın ardından Caroline'in kendisini çok geliştirmiş olduğunu söyledi. 2010 Amerika Açık Grand Slam heyecanı 4. turunda Şarapova için sona ermiştir.
Şarapova Amerika Açık'ın ardından Asya'ya geçmiştir. Burada geçen yıl şampiyon olduğu Toray Pan Pacific Open'a katılan Maria, ilk turda Japon Kimiko Date Krumm'a 5-7, 6-3, 3-6 yenilerek erken havlu atmıştır. Japonya'nın ardından Çin'deki China Open'a katılan Şarapova burada da erkenden elenerek hayranlarını üzmüştür. Mariya 2. turda vatandaşı Yelena Vesnina'ya yenilmiştir.
Şarapova yılın geri kalanında hiçbir turnuvaya katılmayacağını duyurmuştur.
22 Ekim'de Mariya Şarapova'nın sözcüsü Şarapova ile Sasha Vujacic'in nişanlandığını basına duyurmuştur.
2011
Bu seneye daha iddialı başlayan Şarapova Avustralya Açık'ta 4. tura yükseldi ancak Andrea Petkovic'e iki sette yenildi.
İndian Wells'te bu sefer yarıfinale çıkan Şarapova Wozniacki'ye 6-1 6-2 ile yenildi. Başarılı performansını Miami'de finale çıkarak gösteren Şarapova yarı finalde kendisini Avustralya Açık'ta mağlup eden Andrea Petkovic'i yenmiş ancak finalde Victoria Azarenka'ya yenilmiştir.
Toprak kort sezonuna Roma'da finale çıkan Şarapova Stosur'u yenerek Fransa Açık tenis turnuvasının favorilerinden biri haline gelmiştir. Fransa Açık'ta ise iyi başlayan Şarapova ikinci turda ev sahibi Caroline Garcia'yı ilk seti kaybedip ikinci sette 4-1 geriye düşmesine rağmen kazanıp tur atladı. Yarı finale kadar iyi gelen Mariya yarı finalde turnuvanın şampiyon olacak ismine Na li'ye iki sette yenildi.
Bu seferde en eski ve en prestijli Grand Slam (tenis) turnuvası olan Wimbledon'da Çek tenisçi Petra Kvitová'ya finalde 6-3 ve 6-4 lük setlerle yenilerek 2. olmuştur.
Cincinnati Masters da finalde Jelena Jankovic i 4-6, 7-6(3), 6-3 yenerek şampiyon olmuştur.
2012
Şarapova bu yıla sezonun ilk Grand Slam'i olan Avustralya Açık ile başlamıştır. Çeyrek finalde Serena Williams'ı eleyen Yekaterina Makarova'yı 6-2 6-3 setlerle yenerek yarı finale çıkmıştır. Yarı finalde başarılı raket Petra Kvitova'yla karşılaşan Maria, bu maçı da 6-2 3-6 6-4 ile kazanarak finale yükselmiştir. Finalde son yılların parlayan raketi Viktorya Azarenka'ya 6-3 ve 6-0 ile kaybederek turnuvadan boynu bükük ayrıldı.
Bu turnuvadan sonra Fed Cup'ta korta çıkan Maria, İspanyol Silvia Soler-Espinosa'yı mağlup ederek ülkesini sevindirdi.
Paris'te düzenlenen sert kort turnuvasında boy gösteren güzel raket, çeyrek finalde Angelique Kerber'e yenilerek hayal kırıklığı yarattı. Bu mağlubiyetten sonra moralini bozmayan Maria, Indian Wells turnuvasında çeyrek finaldeMariya Kirilenko'yu 3-6 7-5 6-2'lik setlerle yenerek yarı finale yükseldi. Yarı final maçı sırasında rakibi Ana İvanoviç'in sakatlığından dolayı çekilmesi ile birlikte finale yükselen Maria, Viktorya Azarenka'ya 6-2 ve 6-3 ile mağlup olmaktan kurtulamadı.
Buradan sezonun bir diğer önemli turnuvası olan Miami Tenis Turnuvası'na geçiş yaptı. Çeyrek finalde Çinli raket Na Li'yi geçerek adını yarı finale yazdıran Şarapova, yarı finalde Caroline Wozniacki'yi üç sete uzayan maçta 4-6 6-2 6-4 ile mağlup etti. Finalde Agnieszka Radwanska ile karşılaşan Maria, Radwanska'ya 7-5 ve 6-4 ile kaybederek, bu seneki 3. finalini de kaybetmiş oldu.
Toprak kort sezonuna geçiş yapan başarılı tenisçi, Almanya'da düzenlenen Stuttgard Tenis Turnuvası'nın finalinde bu yıl iki kez kaybettiği Dünya 1 numarası Viktoriya Azarenka'yı 6-1 ve 6-4 ile geçerek bu yılki ilk turnuvasını kazandı. Bu turnuvadan sonra o sene mavi toprakta düzenlenen Madrid Tenis Turnuvası'na katılan Maria, çeyrek finalde Serena Williams'a 6-1 6-3 ile kaybederek boynu bükük ayrıldı. Sezonun ikinci Grand Slam'i olan Fransa Açık öncesi son turnuvası olan Roma Tenis Turnuvası'nda korta çıkan Maria, çeyrek finalde Venus Williams'ı 6-4 6-3 ile geçerek yarı finale çıktı. Yarı finalde Angelique Kerber'i 6-3 ve 6-3 ile alt eden tenisçi, rahat bir çekilde finale çıktı. Finalde 2011 Fransa Açık şampiyonu Na Li'yi 4-6 6-4 7-6 (5) ile geçerek bu sezonki ikinci kupasını kaldırdı.
Sezonun ikinci Grand Slam'i Fransa Açık'ta favori olarak korta çıkan Şarapova, yarı finalde Petra Kvitova'yı 6-3'lük iki setle geçti. Ayrıca bu maçtan sonra tekrar Dünya 1 Numarası olan Şarapova finalde Sara Errani ile karşı karşıya geldi. Errani'yi 6-3 6-2 ile rahat geçen güzel tenisçi, Kariyer Slam'ini tamamladı.
Turnuvalara tam gaz devam eden tenisçi, sezonun en prestijli Grand Slam'i olan Wimbledon'a 1 numaralı seribaşı olarak katıldı. Ancak 4.turda Alman tenisçi Sabine Lisicki'ye 6-4 6-3 ile boyun eğerek turnuvaya veda etti.
Wimbledon'dan sonra yine aynı kortlarda oynanan 2012 Yaz Olimpiyatları'nda ülkesi Rusya'yı temsil eden son Fransa Açık şampiyonu, çeyrek finalde Kim Clijsters'ı 6-2 7-5
ve yarı finalde vatandaşı Mariya Kirilenko'yu 6-2 6-3 ile geçen Maria, finale yükseldi. Finalde Amerikalı son Wimbledon şampiyonu Serena Williams'a 6-0 ve 6-1 ile kaybederek gümüş madalyayı boynuna taktı.
Amerika Açık serilerine katılmayan Maria, direkt olarak sezonun son Grand Slam'i olan Amerika Açık'na geçiş yaptı. Çeyrek finalde Fransız raket Marion Bartoli'yi geçen Maria, yarı finalde bu sezonki belalısı Viktoriya Azarenka'ya 3-6 6-2 6-4 ile kaybederek son Grand Slam'e veda etti. Bu turnuvadan sonra Asya serilerine geçiş yapan Rus tenisçi, önce Tokyo Tenis Turnuvası'na katıldı. Bu turnuvaya çeyrek finalde Samantha Stosur'a yenilerek veda eden Şarapova, Pekin Tenis Turnuvası'nda finalde yine Viktoriya Azarenka'ya kaybederek, bu sezonki 8. finalinden boynu bükük ayrıldı.
İstanbul'da düzenlenen WTA Sezon Sonu Turnuvası'nda ilk sekiz tenisçi arasında boy gösteren Şarapova, ilk turda Sara Errani, Agnieszka Radwanska ve Samantha Stosur gibi isimleri eleyerek yarı finale yükseldi. Yarı finalde Viktoriya Azarenka'ya bu sefer kaybetmeyen Şarapova, 6-4 ve 6-2 ile bu sezonki 9. finaline yükselerek hayranlarını sevindirdi. Finalde bu sezonun en iyisi olan Amerikalı Serena Williams'a 6-4 6-3 ile boyun eğerek sezonun ikinci en iyi tenisçisi oldu.
2020: Emeklilik
Sharapova, 2020 sezonuna Abu Dhabi'deki bir sergi turnuvasında oyuna başladı ve burada Ajla Tomljanović'i düz setlerde yendi. Bir hafta sonra Hawaii Open'da sergi oynaması planlanmasına rağmen, hazırlıksız olduğu için turnuvadan çekildi. Sharapova Brisbane International'da Jennifer Brady'ye açılış turunda üç set verdi. Sharapova, Laura Siegemund'a karşı açılış maçının ikinci setinden sonra Tomljanović tarafından ikinci turda yenilmeden önce ikinci setten sonra durdurulduğu Kooyong Classic'e katıldı. 2020 Avustralya Açık - Tek kadınlar'da bir Sharapova, ilk turda Donna Vekić tarafından düz setlerde yenildi. Bu, Grand Slam turnuvasında üst üste üçüncü turda kaybettiği maçtı ve turnuvayı takiben sıralamada 369. ya düştü. Ağustos 2002'den bu yana en düşük sıralamasıdır.
Melbourne'deki Vekic'e yenilgisi, Sharapova'nın kariyerinin son maçı oldu. 26 Şubat 2020'de Sharapova tenisten emekli olduğunu açıkladı. Vanity Fairde yayımlanan bir makalede, Sharapova şöyle söyledi: "Bu konuda yeniyim, lütfen beni affet. Tenise elveda diyorum. Ama bir sonraki hayatıma başlarken, bir şeyde mükemmel olmayı hayal eden herkesin bilmesini istiyorum. Bu şüphe ve yargı kaçınılmazdır. Yüzlerce kez başarısız olacaksınız ve dünya sizi izleyecek. Kabul et. Kendine güven.
Hayatını ve tenis kariyerini kaleme aldığı bir otobiyografi kitabı vardır.
Doping itirafı
Rus tenisçi Mariya Şarapova yaptığı açıklamayla Avustralya Açık'ta doping testini geçemediğini söyledi. Şarapova doping testinin pozitif çıkmasının nedeni olarak 2006 yılından beri kullandığı Meldonium adlı yasak madde olduğunu itiraf etti. Şarapova kullandığı yasaklı madde için: "Testi geçemedim ve bütün sorumluluğu üstleniyorum, son 10 yıldır yasal bir şekilde bu ilacı alıyordum. Dünya Dopingle Mücadele Kurumu'nun yasaklı listesinde değildi. 1 Ocak'tan itibaren de yasaklı maddeler arasına girdiğini bilmiyordum. 22 Aralık'ta yasaklı maddeler listesinde yapılan değişikliklerle ilgili bir e-posta aldım. Burada yasaklı maddeleri görebiliyorsunuz ben de o linke tıklamadım." dedi. Rus tenisçinin bu itiraflarından sonra kendisinin en büyük sponsoru olan Nike, sponsorluktan çekildiğini duyurdu. İlerleyen dönemlerde ise yasaklı madde kullanmaktan dolayı iki yıl kortlardan men cezası aldı. Sonrasında ceza Uluslararası Spor Tahkim Mahkemesi tarafından 15 aya düşürüldü.
Doping cezası ardından ilk resmi maçını özel bir davet üzerine 26 Nisan 2017'de Stuttgart Açık turnuvasında İtalyan Roberta Vinci'ye karşı oynamıştır. 7-5 ve 6-3'lük setlerle rakibini 2-0 yenerek, kendi açısından iyi bir geri dönüşe imza atmıştır.
İş hayatı
Tenisle tanıştığı ilk günden itibaren uzun antrenmanlar sonrası babası tarafından lolilop ve şekerle ödüllendirildiğini söyleyen Şarapova, 2012 yılında henüz 25 yaşındayken isminden esinlenerek kurduğu ''Sugarpova'' adlı şeker markası ile iş hayatına adım atmıştır.
Grand Slam Tek Finalleri
Kazandığı (5)
Kaybettiği (2)
WTA Tour Championships Tek Finalleri
Kazandığı (1)
Kaybettiği (1)
WTA Tour Şampiyonlukları (22)
Tekler (19)
Çiftler (3)
WTA Tour ikincilikleri (8)
Tekler (7)
Çiftler (1)
Kaynakça
Dış bağlantılar
Mariya Şarapova resmî sitesi
Mariya Şarapova WTA Tour profili
1987 doğumlular
Rus kadın tenisçiler
Avustralya Açık şampiyonları
Wimbledon şampiyonları
Amerika Açık şampiyonları
Yaşayan insanlar
Fransa Açık şampiyonları
2012 Yaz Olimpiyatları tenisçileri
Gümüş Olimpiyat madalyalı Rus sporcular
Rus Olimpiyat tenisçileri
2012 Yaz Olimpiyatları'nda madalya kazananlar
Gümüş Olimpiyat madalyalı tenisçiler
Teniste doping vakaları
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki gurbetçi sporcular
Tek kadınlarda Grand Slam (tenis) şampiyonları
Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Rus gurbetçiler
Rus kadın modeller
Belarus asıllı Ruslar
Doping vakalarında Rus sporcular |
2178 | https://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%9C%C3%A7gen | Üçgen | Bir üçgen düzlemde birbirine doğrusal olmayan üç noktayı birleştiren üç doğru parçasının birleşimidir. Üçgene müselles ve üçbucak da denir.
Düzlem geometrisinin temel şekillerinden biridir. Bir üçgenin üç köşesi ve bu köşeleri birleştiren doğru parçalarından oluşan üç kenarı vardır. Bir üçgenin iç açılarının toplamı 180°, dış açılarının toplamı 360°'dir.
Burada;
A, B ve C noktaları üçgenin köşeleri ve doğru parçaları üçgenin kenarlarıdır. , ve üçgenin iç açılarıdır.
Matematiksel tanım
Yukarıda anlatılan biçimiyle (Öklit düzleminde) üçgen, Riemann geometrisinde daha genel bir nesnenin özel bir durumudur. X bir Riemann uzayı ve A, B ve C de bu uzayın birbirine doğrusal olmayan üç noktası olsun. Bu üç noktanın her bir çifti arasında birer kesel (jeodezik) seçilsin. Bu üç keselin birleşimine ABC üçgeni denir. Örneğin bir Riemann yüzeyi olarak Dünya yüzeyinde, kuzey kutbundan 0 meridyeniyle ekvatora, ekvator boyunca 90. doğu meridyenine, bu meridyen boyunca geri kuzey kutbuna çıkan eğri bir üçgen oluşturur. Bu üçgenin iç açılarının toplamı 270°'dir.
Daha genel olarak, bir topolojik uzayda verilen herhangi üç noktayı birleştiren herhangi üç eğrinin birleşimine üçgen denir. İki boyutlu bir çokkatlı bu tür üçgenlerin (belli özellikleri sağlayan) birleşimi olarak ifade edildiğinde, bu üçgenler topluluğuna çokkatlının üçgenlenmesi denir.
Aşağıdaki özellikler, Öklit düzlemindeki üçgenlere aittir.
Üçgenin açıları
BAC, ABC ve ACB üçgenin iç açılarıdır.
, ve
Üçgenin iç açıları toplamı 180 derecedir.
Bir ABC üçgenine A tepe noktasından teğet geçecek şekilde ve BC'ye paralel olacak şekilde bir doğru çizildiğinde, BC doğru parçasının açıları, iç ters açılar kuralından dolayı tepe açısının yanına gelerek bir doğru parçasının yarısını kaplarlar.
Üçgende bir dış açı, kendisine komşu olmayan iki iç açının toplamına eşittir.
Bir ABD üçgenine D tepe noktasından teğet geçecek ve taban olan BC'ye paralel olacak şekilde bir doğru çizilip kenarlar uzatıldığında yöndeş açılar kuralı yardımıyla bu önerme kanıtlanabilir.
Üçgenlerin türleri
Üçgenler, kendilerini oluşturan parçaların (köşe, kenar, açılar vb.) aynı düzlemde olup olmadığına göre sınıflandırılabilir. Eğer üçgenin tamamı tek bir düzlemdeyse düzlemsel, diğer durumlarda da örneğin küresel ya da Hiperbolik üçgen terimleri kullanılır.
Kenarlarına göre üçgenler
Eşkenar üçgen
Tüm kenarları eşit olan üçgen olup iç açılarının her biri 60°'dir. Tabanlara indirilen dikmeler hem açıortay, hem de kenarortaydır.
İkizkenar üçgen
İki kenarı eşit olan üçgenlerdir. Ayrıca iki açısı birbirine eşittir. Eşit olmayan kenara indirilen dikme hem açıortay, hem kenarortay özelliği gösterir.
Çeşitkenar üçgen
Her kenarının uzunluğu ve açısı farklıdır. Çeşitkenar üçgenin simetrisi yoktur.
Açılarına Göre Üçgenler
Dar açılı üçgen
Açıları 90 dereceden küçük olan üçgenlere dar açılı üçgen denir.
Dik açılı üçgen
Bir açısı dik (yani 90°) olan üçgenlerdir. Bu üçgenlerde yükseklik dik kenarlardan biridir. En uzun kenarına hipotenüs denir.
Geniş açılı üçgen
Açılarından biri 90°den büyük olan üçgenlerdir. Sadece bir tek açısı geniş açı olabilir. Tabana ait yükseklik tabanın uzantısı ile kesişir.
Üçgen bağıntıları
Pisagor Bağıntısı
Bir dik üçgenin dik kenarlarına 'a' ve 'b' dersek hipotenüs'ün karesi bu kenarların uzunluklarının karelerinin toplamına eşittir. Buna Pisagor Teoremi denir. Yani:
.
Alan hesaplamaları
Kenardan yararlanma
Bir üçgenin alanı, taban ve tabana ait yüksekliğin çarpımının yarısıdır:
Açıdan yararlanma
Bir üçgenin alanı, herhangi iki kenarı ile aralarında kalan açının sinüsünün çarpımının yarısıdır.
Heron Yöntemi
Çevre uzunluğuna '2u', yarısına 'u' dersek alan:
Kosinüs Teoremi
Herhangi bir üçgende a, b, c kenarlarını alalım. a ve b arasında kalan açı da olsun. c kenarını bulmak için kullanılacak formül:
Öklit Bağıntısı
Bir dik üçgende hipotenüse "a" diğer iki kenara "b" ve "c", hipotenüs uzunluğunun yüksekliğine "h", bu yüksekliğin ikiye böldüğü "c" kenarıyla ortak köşeye sahip olan parçaya "p", "b" kenarıyla ortak köşeye sahip olan parçaya "k" dersek,
Üçgende yardımcı elemanlar
Açıortay
Bir açıyı iki eş açıya bölen doğru veya doğru parçasına açıortay denir. Açıortayların kesiştiği nokta, üçgenin içteğet çemberinin merkezidir..
Açıortay uzunluğu
Kenarortay
Bir üçgende bir köşeden karşısındaki kenara uzatılan doğru bu kenarı iki eş parçaya bölüyorsa buna kenarortay denir.Bir üçgende kenarortayların kesiştiği noktaya ağırlık merkezi denir. G harfi ile gösterilir.
Ağırlık merkezi, bir kenarortayı ve olarak böler. Yani köşeye A, kenarortayın kenarı kestiği noktaya D dersek;
olur.
Kenarortay teoremi
Üçgenlerle ilgili teoremler
Ceva Teoremi
Ceva teoremi, üçgenin köşelerinden karşıdaki kenarın herhangi bir noktasına çizilen doğrulardan oluşan şekilde uygulanan bir teoremdir. Uygulaması şu şekildedir:
Menelaus Teoremi
Üçgenle aynı düzlemde olan ve üçgenin köşelerinden geçmeyen herhangi bir doğrunun, üçgenin bir kenarının uzantısıyla kesişim noktalarının üçgenin köşelerine uzaklıkları arasındaki ilişkiyi anlatan teoremdir. Uygulaması:
Steward Teoremi
Steward Teoremi, bir üçgende, bir köşeden karşı kenara çizilen herhangi bir doğru ile kenarlar arasındaki bir bağıntıdır. Bağıntı aşağıdaki gibidir:
Carnot Teoremi
Bir üçgenin iç bölgesinden alınan herhangi bir noktadan kenarlara çizilen dikmelerle kenarlar sırasıyla a, b (ilk kenar) x, y (ikinci kenar) m, n (üçüncü kenar) olmak üzere parçalara ayrılsın.
Benzerlik bağıntılarını kurduğumuzda:
Ayrıca bakınız
Matematiksel şekillerin listesi
Dış bağlantılar
Üçgeni yeni öğrenenler için Milli Eğitim Bakanlığı'nın sayfası
Üçgen geometrisi
Temel şekiller |
2185 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Anton%20%C3%87ehov | Anton Çehov | Anton Pavloviç Çehov (, ; 29 Ocak 1860 - 15 Temmuz 1904), Rus oyun ve kısa öykü yazarıdır. Tarihte kısa öykü alanında en iyi yazarlar arasında sayılmaktadır. Oyun yazarı olarak kariyerinde dört klasik eser üretmiş ve en iyi kısa öyküleri, yazarlar ve eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler almıştır. Çehov, Henrik Ibsen ve August Strindberg ile birlikte çoğu zaman tiyatroda erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olarak anılmaktadır. Çehov, edebî kariyerinin çoğunda tıp doktoru olarak çalışmış ve "Tıp benim nikâhlı karım, edebiyat ise metresim." sözlerini dile getirmiştir.
Çehov, 1896'daki Martı gösteriminden sonra tiyatroyu bırakmıştır fakat oyun, Konstantin Stanislavski'nin Moskova Sanat Tiyatrosu tarafından 1898'de yeniden canlandırılmıştır. Moskova Sanat Tiyatrosu, daha sonra Çehov'un Vanya Dayı'sını sahnelemiş ve Çehov'un son iki oyunu Üç Kızkardeş ile Vişne Bahçesi'nin galasını yapmıştır. Çehov geleneksel eylem yerine bir "ruh hali tiyatrosu" ve "metinde batık bir yaşam" sunduğu için bu dört eser, hem seyirciye hem oyuncu topluluğuna meydan okumayı sunmaktadır.
Çehov ilk başta sadece maddi kazanç için yazılar yazmış ancak sanatsal hırsları arttıkça modern kısa öykünün evrimini etkileyen biçimsel yenilikler yapmıştır. Okuyuculara verdiği zorluklardan ötürü özür dilememiş ve bir sanatçının rolünün soru sormak olduğunu ve sorulara cevap vermek olmadığını belirtmiştir.
Hayatı
Çocukluğu
Anton Çehov, Rusya'nın güneyindeki Azak Denizi'ne bağlı bir liman şehri olan Taganrog'ta 29 Ocak 1860 ( 17 Ocak) tarihinde Büyük St. Anthony bayramında altı çocuklu bir ailenin üçüncü çocuğu olarak dünyaya gelmiştir. Eski bir serf ile Ukraynalı bir kadının oğlu olan babası Pavel Yegorovich Çehov, Kobeliaky (günümüz Ukrayna'sında Poltava Oblastı) yakınlarındaki Vilkhovatka köyündendi ve bir bakkal işletiyordu. Kilise korosu şefi, dindar bir Ortodoks Hristiyan olan ve çocuklarına fiziksel istismarda bulunan babası Pavel Çehov, bazı tarihçiler tarafından oğlunun iki yüzlülükle ilgili birçok portresi için bir model olarak görülmüştür. Çehov'un annesi Yevgeniya (Morozova), Rusya'nın her yerinde kumaş tüccarı babasıyla yaptığı yolculukların hikâyeleriyle çocukları eğlendiren mükemmel bir hikâye anlatıcısıydı. Çehov, "Biz, yeteneklerimizi babamızdan aldık ama ruhumuz, annemizden." diye belirtmiştir. Yetişkinlik döneminde Çehov, erkek kardeşi Alexander'ın, karısı ve çocuklarına karşı gösterdiği bazı davranışları, kendisine Pavel'ın tiranlığını hatırlatarak eleştirdi: "Annemizin gençliğini mahveden şeyin, zorbalık ve yalan olduğunu hatırlamanızı rica ediyorum. Zorbalık ve yalan, çocukluğumuzu o kadar berbat etti ki, ürküntüye kapılmadan ve tiksinmeden o günleri düşünemiyorum. Çorbanın çok fazla tuzlu olması üzerine sinir krizi geçirdiği ve annemize aptal dediği zaman hissettiğimiz korku ve iğrenmeyi hatırlayın."
Çehov, Taganrog'daki Yunan Okulu ile Taganrog Gymnasium'da (daha sonra Çehov Gymnasium olarak değiştirildi) eğitim aldı ve Taganrog Gymnasium'da Eski Yunanca dersinin bir sınavında geçemeyince on beş yaşındayken sınıfta kaldı. Taganrog'taki Yunan Ortodoks manastırında ve babasının korolarında şarkı söyledi. 1892 tarihli bir mektubunda çocukluğunu tanımlamak için "ıstırap" kelimesini kullandı ve şunları belirtmiştir:
"Kardeşlerim ve ben kilisenin ortasında dururken "May my prayer be exalted" ya da "The Archangel's Voice" triosunu söylerken herkes bize duygulu bir şekilde bakıyor ve ailelerimizi kıskanıyordu ama biz o sırada kendimizi küçük mahkûmlar gibi hissediyorduk."
Çehov daha sonra Ateist oldu.
1876'da, Çehov'un babası yeni bir ev inşa etmek için yaptığı harcamalar ve Mironov adında bir müteahhit tarafından aldatılma sonucu iflasını ilan etti. Borcundan ötürü hapishaneye girmemek için üniversitede okuyan en büyük iki oğlu Alexander ve Nikolay'ın yanına, Moskova'ya, kaçtı. Aile, Moskova'da yoksulluk içinde yaşadı ve Çehov'un annesi bu olayla birlikte fiziksel ve duygusal olarak çöktü. Çehov ailesinin mallarını satmak ve eğitimini bitirmek için geride kaldı.
Çehov, üç yıl daha Taganrog'ta yaşadı ve Vişne Bahçesi'ndeki Lopakhin gibi Selivanov adında bir adamla pansiyoner olarak kaldı ve evlerinin bedelini aileden kurtarmıştı. Çehov, özel öğretmenler tutarak icabına baktığı eğitiminin parasını ödemek için saka kuşu yakalayıp sattı ve diğer işlerin yanı sıra gazetelere kısa skeçler sattı. Moskova'daki ailesine yollayabileceği her rubleyi onları neşelendirebilecek mizahi mektuplar eşliğinde gönderdi. Bu süre boyunca Miguel de Cervantes, İvan Turgenyev, İvan Gonçarov ve Arthur Schopenhauer gibi kişilerin eserlerini iyice ve çözümsel bir şekilde okudu ve Babasızlık adında komedi drama yazdı fakat erkek kardeşi Alexander, "masum [bir] uydurma olsa da affedilmez" olduğu için oyunu reddetti. Çehov ayrıca bir dizi aşk işlerinin de tadını çıkarıyordu ki bunlardan biri, bir öğretmenin karısıyla olan ilişkisiydi.
1879'da Çehov okulunu bitirdi, ailesinin yanına, Moskova'ya, gitti ve burada I. S. Sechenov Moskova Devlet Tıp Üniversitesi'nin tıp fakültesine kabul edildi.
İlk yazıları
Çehov, artık bütün ailenin sorumluluğunu üstlenmişti. Ailesini desteklemek ve harç ücretlerini ödemek için "Antoşa Çehonte" (Антоша Чехонте) ve "Dalaksız Adam" (Человек без селезенки) gibi takma isimler altında çağdaş Rus hayatına dair günlük kısa, komik skeçler ve vinyetler yazdı. Olağanüstü çıkışıyla yavaş yavaş Rus sokak yaşamının hicivli bir tarihçisi olarak ün kazandı ve 1882'de o zamanın önde gelen yayıncılarından Nikolai Leykin'in sahibi olduğu Oskolki (Fagmanlar) için yazıyordu. Çehov'un bu aşamadaki tonu, olgun kurgusuyla bilinenlerden daha ağırdı..
1884'te Çehov, az para kazandığı ve fakirleri ücretsiz muayene ettiği ana mesleği hekimliğe hak kazandı.
1884 ve 1885'te Çehov kendini kan öksürürken buldu ve 1886'da nöbetler kötüleşmeye başladı fakat tüberküloz olduğunu arkadaşlarıyla ailesine itiraf edemedi. Durumunu Leykin'e "Kendi meslektaşlarım tarafından muayene edilmekten korkuyorum." sözleriyle itiraf etti. Haftalık dergiler için yazmaya devam etti ve ailesinin daha iyi bir yere taşınmasını sağlayacak kadar yeterli para kazanıyordu.
1886'nın başlarında milyoner sermayeder Alexey Suvorin'in hem sahibi olduğu hem editörlüğünü yaptığı ve St. Petersburg'daki en popüler gazetelerden biri olan Novoye Vremya (Yeni Zaman) için yazma teklifi aldı; Çehov, satır başına Leykin'in iki katı ücret alacak ve üç kez yazacaktı. Suvorin, Çehov'la ömür boyu sürecek bir arkadaşlık başlatmıştı ve belki de Çehov'un en yakını olmuştu.
Çok geçmeden popüler ilginin yanı sıra Çehov'un edebiyatı da ilgi çekmeye başlamıştı. Dönemin ünlü bir Rus yazarı olan altmış dört yaşındaki Dmitri Grigoroviç, Çehov'un "Avcı" adlı kısa öyküsünü okuduktan sonra Çehov'a şunları yazdı: "Gerçek bir yeteneğiniz var, bir yetenek ki sizi yeni kuşaktaki yazarlar arasında ön sırada tutmakta." Ayrıca Çehov'a yavaşlaması, az yazması ve edebi kaliteye odaklanması konusunda tavsiyelerde bulunmuştur.
Çehov mektuba cevap vererek mektubun kendisine "şimşek gibi" vurduğunu söylemiş ve "Öykülerimi, muhabirlerin yangınlar hakkında notlarını kaleme alması gibi -mekanik olarak, yarı bilinçle, okuyucuyla ya da kendimle ilgili hiçbir şeyi önemsemeyerek- yazıyordum." diye itirafta bulunmuştur. Erken el yazmalarının sık sık aşırı özenle yazıldığını ve sürekli gözden geçirdiğini ortaya koyması nedeniyle bu itiraf, Çehov'a kötülük yapmış olabilir. Grigoroviç'in tavsiyesi yine de yirmi altı yaşındaki yazara daha ciddi, sanatsal bir tutkuya ilham verdi. Çehov, 1888'de Grigoroviç'in küçük bir torpiliyle Alacakaranlıkta (V Sumerkakh) adlı kısa öykü koleksiyonuyla "yüksek artistik değere sahip en iyi edebi ürün" dalında Puşkin Ödülü kazandı.
Dönüm noktası
Aşırı çalışma ve kötü sağlığından ötürü yorgun olan Çehov, 1887'de Ukrayna'ya seyahat etti ve bu seyahat onda bozkırın güzelliğini depreştirdi. Dönüşünde "oldukça garip ve çok özgün bir şey" olarak nitelendirdiği ve Severny Vestnik'te yayımlanan "Step" adlı novella uzunluğundaki kısa öyküsünü yazmaya başladı. Karakterlerin düşünce süreçlerine sürüklenen bir anlatıda, Çehov, evden uzakta yaşamak için gönderilen genç bir çocuk ile arkadaşlarının, bir rahibin ve bir tüccarın gözünden bozkır boyunca hafif gezinti arabasıyla bir yolculuk başlatır. "Step", "Çehov şiirinin sözlüğü" olarak adlandırılmış ve olgun kurgusunun kalitesinin çoğunu sergileyerek ve bir gazeteden ziyade edebi bir dergide yayımlanarak Çehov'a önemli bir yükselişi sağlamıştır.
1887 sonbaharında, Korsh adlı bir tiyatro yöneticisi Çehov'u bir oyun yazması için görevlendirdi ve bunun sonucunda İvanov adlı oyun iki haftada yazılarak kasımda sahnelendi. Her ne kadar Çehov bu deneyimi "berbat" bulsa ve kardeşi Alexander'a yazdığı mektupta kaotik ürünün komik bir portresi olduğundan bahsetse de oyun hit olmuş ve özgünlüğe sahip bir çalışma olarak övülmüştür. Ayrıca Çehov o dönemde tam anlamıyla farkında olmasa da Martı (yazım yılı 1895), Vanya Dayı (yazım yılı 1897), Üç Kızkardeş (yazım yılı 1900) ile Vişne Bahçesi (yazım yılı 1903) gibi oyunları bugün bile oyunculuk aracına sağduyulu olan devrimci bir omurga olarak hizmet etmektedir: insanların gerçekte birbirlerine nasıl davrandıklarını ve (birbirleri ile) nasıl konuştukları üzerine "gerçekçiliği" yeniden yaratma ve ifade etme çabası ve izleyicinin insan olmanın ne anlama geldiğine dair bütün ayrıntılarıyla (olduğu gibi) kendi tanımını yansıtması umuduyla insani durumu mümkün olduğu kadar doğru bir şekilde ifade etmek için sahneye dönüştürmek.
Bu oyunculuk sanatına yaklaşma felsefesi sadece değişmeyen bir özellik değil ayrıca 20. yüzyılın büyük bir bölümünden bu güne kadar oyunculuğun temel taşıdır. Mikhail Çehov, Ivanov'u kardeşinin entelektüel gelişimi ve edebi kariyerinde önemli bir an olarak değerlendirmiştir. Bu dönemden itibaren Çehov'un bir gözlemi ortaya çıkmıştır ve bu, Çehov'un tüfeği olarak bilinmektedir. Bu gözleme göre, bir anlatıdaki her ögenin gerekli ve yeri doldurulamazdır ve her şeyin ortadan kaldırılır.
"Hikâye ile alakalı olmayan her şeyi kaldırın. Eğer ilk bölümde 'duvarda bir tüfek asılı' diyorsanız ikinci veya üçüncü bölümde o silah patlamalıdır. Eğer ateşlenmeyecekse, o silah orada asılı olmamalıdır."S. Shchukin, Memoirs (1911)
—Anton Çehov
Çehov'un kardeşi Nikolay'ın 1889'da tüberkülozdan ölmesi Sıkıcı Bir Öykü'ye ilham kaynağı olmuştur ve hayatının sonunda hayatının amaçsız geçtiğini fark eden bir adam hakkında olan eser, aynı yılın eylülünde bitirilmiştir. Nikolay'ın ölümünden sonra kardeşi Çehov'un depresyonda ve huzursuz olduğunu yazan Mikhail Çehov, hukuk çalışmalarının bir parçası olarak o dönem cezaevlerini araştırıyordu ve Anton Çehov, kendi hayatında bir amaç için, bir süre sonra cezaevi reformu meselesini takıntı haline getirmiştir.
Sahalin
1890'da Çehov, Japonya'nın kuzeyindeki katorga yani ceza kolonisi olan Sahalin Adası ile Uzak Doğu Rusyası'na tren, at arabası ve nehir vapuru ile zorlu bir yolculuğa çıkmış ve burada üç ay boyunca binlerce mahkûm ve yerleşimci ile bir nüfus sayımı için görüşme yapmıştır. Çehov'un Sahalin'e yaptığı iki buçuk aylık yolculuk sırasında yazdığı mektuplar en iyileri arasında sayılmaktadır. Kız kardeşine Tomsk hakkında yazdıklarıyla şehir kötü bir üne sahip olmuştur.
"Tomsk çok sıkıcı bir kasaba. Tanıştığım sarhoşlardan ve bana saygılarını göstermek için otele gelen entelektüel insanlardan yola çıkarak karar verirsem sakinleri de çok sıkıcı.
Çehov, Sahalin'de kırbaçlama, malzemelerin zimmete geçirilmesi ve kadınların fuhuşa zorlanması dahil birçok şeye şahit olmuştur ve bunlar da onu dehşete düşürmüş ve öfkelendirmiştir. "Öyle anlar vardı ki insanın alçalmasının en uç sınırlarını gördüğümü hissettim." diye yazmıştır. Özellikle, ceza kolonisinde yaşayan çocukların aileleriyle yaşadığı kötü durumdan etkilenmiştir. Örneğin:
"Amur üzerinde vapurda Sahalin'e giderken karısını öldüren ve ayaklarına pranga takılan bir mahkûm vardı. Altı yaşındaki küçük kızı da onunlaydı. Mahkûmun küçük kızı peşinden sürüklediğini fark ettim ve [küçük kız] onun prangalarını tutuyordu. Gece olduğunda çocuk, asker ve mahkûmların birlikte yığın halde uyuduğu yerde uyuyordu.
Çehov daha sonra yardımın bir cevap olmadığı ancak devletin mahkûmlara insanî muameleyi finanse etme görevi olduğu sonucuna varmıştır. Elde ettiği bulgular, 1893 ile 1894'te Ostrov Sakhalin (Sahalin Adası) adıyla edebi değil de toplumsal bilim olarak yayımlanmıştır. Çehov, uzunca kısa öyküsü "The Murder"da "Sahalin Cehennemi" için edebi bir ifade bulmuştur. Çehov'un Sahalin üzerine yazdığı yazı, Haruki Murakami'nin 1Q84 adlı romanında kısa bir yorum ve analiz konusudur. Aynı zamanda Nobel Ödülü sahibi Seamus Heaney'in, "Çehov, Sahalin'de" adlı bir şiirin konusu olmuştur.
Melikhovo
1892'de Çehov, 1899 yılına kadar ailesiyle yaşayacağı ve Moskova'nın yaklaşık 40 km güneyinde yer alan Melikhovo'dan küçük bir arazi mülkünü satın almıştır. "Lord olmak güzeldir." diyerek (Shcheglov takma adı altında esprili parçalar yazan) arkadaşı Ivan Leontyev'e takılmış ancak ev sahibi olarak sorumluluklarını ciddiye almış ve kısa sürede yerli köylülere faydası dokunmuştur. 1892'deki kıtlık ve kolera salgınlarının kurbanları için yardım ayarlamanın yanı sıra üç okul, bir yangın istasyonu ve bir klinik inşa etmeye ve tüberkülozu sık sık yeniden ortaya çıkmasına rağmen kendi sağlık aletlerini civardaki köylülere bağışlamaya devam etmiştir. Melikhovo'daki evlerin bir ferdi olan Mihail Çehov, kardeşinin tıbbi bağlantısının kapsamını şöyle anlatmıştır:
"Çehov'un Melikhovo'ya taşındığı ilk günden itibaren yirmi mil ötedeki hasta[lar] ona akın etmeye başladı. Yürüyerek ya da arabalara getirildiler ve çoğu zaman uzaktaki hastalar için alınıp götürüldü. Bazen sabahın erken saatlerinde köylü kadınlar ve çocuklar onun kapısının önünde ayakta bekliyordu."
Çehov'un ilaç harcamaları kayda değerdi ancak en büyük maliyet, hastayı ziyaret etmek için birkaç saat süren yolculuklar yapmaktı ki bu da yazma için zamanını azaltmıştır. Ancak Çehov'un bir doktor olarak çalışması, Rus toplumunun bütün kesimleriyle yakın temasa geçmesini sağlayarak yazılarını zenginleştirmiştir. Örneğin, köylülerin sağlıksız ve sıkışık yaşam koşullarını ilk elden görmüş ve bunları, kısa öyküsü "Köylüler"de ele almıştır. Çehov, üst sınıfı da ziyaret etmiş ve bunu not defterine geçirmiştir: "Aristokratlar? Piyasa kadınlarında olduğu gibi aynı çirkin vücutlar ve fiziksel kirlilik, aynı dişsiz yaşlılık ve iğrenç ölüm."
1894'te Çehov, Martı oyununu Melikhovo'daki meyve bahçesinde inşa ettiği bir kulübede yazmaya başlamıştır. Mülkiyete taşındığı günden itibaren iki yıl içinde evi yenilemiş, tarım ve bahçecilik yapmaya başlamış, meyve bahçesi ile göletle ilgilenmiş ve öyle çok ağaç dikmişti ki Mikhail'e göre Çehov, "onlara çocuklarıymış gibi baktı. Üç Kızkardeş'teki Yarbay Verşinin gibi onlara baktığında üç veya dört yüz yıl sonra nasıl olacağını hayal ediyordu."
17 Ekim 1896'da St. Petersburg'daki Alexandrinsky Tiyatrosu'nda gösterilen Martı'nın ilk gecesi tam bir fiyaskoydu. Oyun, seyirci tarafından yuhalanmış ve Çehov, tiyatrodan vazgeçme eşiğine gelmiştir. Ancak oyun, tiyatro yönetmeni Vladimir Nemirovich-Danchenko'yu etkilemiş ve meslektaşı Konstantin Stanislavski'yi 1898'de yenilikçi Moskova Sanat Tiyatrosu için yeni bir prodüksiyonu yönetmeye ikna etmiştir.. Stanislavski'nin psikolojik gerçekçiliğe ve topluluk oyunlarına gösterdiği dikkat, gizli incelikleri metinden aldırdı ve Çehov'un oyun yazımına olan ilgisini geri getirdi. Sanat Tiyatrosu Çehov'dan daha fazla oyun ısmarladı ve ertesi yıl Çehov'un 1896'da tamamladığı Van Dayıyı sergiledi.
Yalta
1897 yılının mart ayında Çehov, Moskova'yı ziyaret ederken akciğerlerden büyük bir kanama geçirmiştir. Büyük zorluklarla bir kliniğe girmek için ikna edildi ve burada doktorlar akciğerlerinin üst kısmında tüberküloz teşhisi koymuş ve yaşam tarzlarında bir değişiklik tavsiye etmiştir.
1898'de babasının ölümünden sonra, Çehov Yalta'nın eteklerinde bir arsa almış ve burada bir sonraki yıl annesi ve kızkardeşiyle birlikte taşındığı bir villa yapmıştır. Ağaç ve çiçek dikmiş, köpek ve turna beslemiştir. Ayrıca Lev Tolstoy ve Maksim Gorki gibi kişileri ağırlamıştır. Her zaman Moskova için "sıcak Sibirya" yı terk etmek ya da yurt dışı gezileri yapmak Çehov'a iyi gelmiştir. Yalta'da Sanat Tiyatrosu için iki oyun daha tamamlamıştır ve "daha önce krep yediğim şekilde" yazdığı günlerden daha büyük zorluklarla besleniyordu. Üç Kızkardeş ve Vişne Bahçesi, her biri bir yılını aldı.
25 Mayıs 1901'de Çehov, Olga Knipper'la sessizce evlendi. Knipperr, Çehov'un Martı'nın provalarında taıştığı Nemirovich-Danchenko'nun bir zamanlar sevgilisiydi ve vesayeti altındaydı. Bu ana kadar "Rusya'nın en zorlu edebi bekârı" olarak bilinen Çehov. ilişki kurmayı es geçmiş ve ilişki yerine genelevlere gitmeyi tercih etmiştir. Suvorin'e yazdığı bir mektupta şunları dile getirmiştir:
"Eğer istiyorsan muhakkak evleneceğim. Ama bu şartlarda her şey şimdiye kadar olduğu gibi olmalı. Ben taşrada yaşarken o, Moskova'da yaşamalı ve onu görmeye gideceğim... Mükemmel bir koca olmaya söz veriyorum ama bana, ay gibi her gün gökyüzümde görünmeyecek bir kadın ver.
Mektup, Çehov'un Olga'yla olan evliliğiyle ilgili isabetli bir tahmin oluşturmuştur: Çehov, Yalta'da yaşarken Olga, oyunculuk kariyerine devam etmek için Moskova'da yaşamıştır. 1902'de Olga düşük yaptı ve Donald Rayfield, çiftin mektuplarına dayanarak Çehov ve Olga'nın birbirinden ayrı kaldı dönemde gebeliğin ortaya çıkmış olabileceğine dair kanıt sunmuştur fakat Rus bilim insanları bu iddiayı reddetmişlerdir. Bu uzun mesafeli evliliğin edebi mirası, tiyatro tarihinin mücevherlerini koruyan bir yazışmadır ve buna Stanislavski'nin yönetmenlik yöntemleri hakkında paylaşılan şikayetlerle Çehov'un yazdığı oyunlarında Olga'ya performansı hakkında tavsiyelerde bulunması dahildir.
Çehov, Yalta'da oldu dönemde en ünlü öyküleriden birini yazmıştır: "Küçük Köpekli Kadın" ve bu öyküde ilk bakışta, alaycı evli bir erkekle Yalta'da tatil yaparken bir araya gelen mutsuz bir evli kadın arasında geçici bir ilişki ele alınmaktadır. İkisi de bu tanışmadan kalıcı bir şey beklemez. Beklenmedik şekilde ikili arasında yavaş yavaş derin bir aşk filizlenir. Öykü derinden aşık olmanın bir sonucu olarak hayal kırıklığına uğramış erkek kahramanın yaşadığı iç dönüşüm ile ya ailelerinden ya da birbirlerinden ayrılmak suretiyle meseleyi çözememelerini ustaca işlemiştir.
Ölümü
Mayıs 1904'te Çehov'un tüberkülozu ölümcül derecede ilerlemiştir. Mihail Çehov, "Çehov'u gören herkes sonun çok uzak olmadığını gizlice düşündüğünü ve sona yaklaştığında [Çehov'un] bunu fark ettiğini" dile getirmiştir. 3 Haziran'da Kara Orman'daki Alman kaplıca şehri Badenweiler'e gitmek Olga ile yola çıkmış ve buradan kız kardeşi Masha'ya görünürde neşeli mektuplar yazmıştır ve mektuplarında çevreyle yiyecekler hakkında bilgiler vermiş ayrıca sağlığının daha iyiye gittiğine annesiyle kız kardeşini inandırmıştır. Son mektubunda ise Alman kadınlarının giyiniş şeklinden yakınmıştır.
Çehov'un ölümü "edebi tarihin en önemli sanatsal yapıt"larından biri haline gelmiş ve özellikle de Raymond Carver'ın "Errand" kısa öyküsü olmak üzere birçok kez kurgulanmış, süslenmiş ve tekrar anlatılmıştır. 1908'de, Olga kocasının son anlarını şöyle dile getirmiştir:
"Anton olağandışı bir şekilde oturdu ve yüksek sesle ve açıkça söyledi (neredeyse hiç Almanca bilmese de): Ich sterbe ("Ölüyorum"). Doktor onu sakinleştirdi, bir şırınga aldı, ona bir kâfur iğnesi yaptı ve şampanya sipariş etti. Anton dolu bir bardak aldı, inceledi, bana gülümsedi ve şöyle dedi: "Şampanya içmem üzerinden çok zaman geçti." Şampanyayı bitirdi ve sol tarafına sessizce uzandı ve ona doğru koşarak yatağa eğilip ona seslenecek vaktim oldu ama nefes almayı bırakmıştı ve çocuklar gibi huzur içinde uyuyordu."
Çehov'un naaşı, istiridye için kullanılan bir soğutulmuş demiryolu aracıyla Moskova'ya taşındı ve bu detay Gorki'yi rahatsız etmiştir. Binlerce yas tutanlardan bazıları yanlışlıkla bir askerî grup eşliğinde General Keller'ın cenaze törenini takip etmiştir. Çehov, Novodeviçi Mezarlığı'ndaki babasının yanında gömülmüştür.
Eserleri
Tiyatro oyunları
Tütünün Zararları (О вреде табака; 1886, 1902)
Kuğunun Şarkısı (Лебединая песня, 1887)
İvanov (Иванов, 1887)
Ayı (Медведь: Шутка в одном действии, 1888)
Bir Evlenme Teklifi (Предложение, c. 1888-1889)—one act
A Tragedian in Spite of Himself ya da A Reluctant Tragic Hero (Трагик поневоле, 1889)
Düğün (Свадьба, 1889)—one act
Tatyana Repina (Татьяна Репина, 1889)
The Wood Demon (Леший, 1889)
The Festivities (Юбилей, 1891)
Martı (Чайка, 1896)
Vanya Dayı (Дядя Ваня, 1899-1900)
Üç Kızkardeş (Три сестры, 1901)
Vişne Bahçesi (Вишнёвый сад, 1904
Anayol Kıyısında (1884).
Öyküleri
Altıncı Koğuş (1892)
Yeni Bulunmuş Hikayeler
Kaynakça
Genel
Allen, David, Performing Chekhov, Routledge (UK), 2001,
Bartlett, Rosamund, and Anthony Phillips (translators), Chekhov: A Life in Letters, Penguin Books, 2004,
Bartlett, Rosamund, Chekhov: Scenes from a Life, Free Press, 2004,
Benedetti, Jean (editor and translator), Dear Writer, Dear Actress: The Love Letters of Olga Knipper and Anton Chekhov, Methuen Publishing Ltd, 1998 edition,
Benedetti, Jean, Stanislavski: An Introduction, Methuen Drama, 1989 edition,
Borny, Geoffrey, Interpreting Chekhov, ANU Press, 2006, , free download
Chekhov, Anton, About Love and Other Stories, translated by Rosamund Bartlett, Oxford University Press, 2004,
Chekhov, Anton, The Undiscovered Chekhov: Fifty New Stories, translated by Peter Constantine, Duck Editions, 2001,
Chekhov, Anton, Easter Week, translated by Michael Henry Heim, engravings by Barry Moser, Shackman Press, 2010
Chekhov, Anton, Forty Stories, translated and with an introduction by Robert Payne, New York, Vintage, 1991 edition,
Chekhov, Anton, Letters of Anton Chekhov to His Family and Friends with Biographical Sketch, translated by Constance Garnett, Macmillan, 1920. Full text at Gutenberg. . Erişim tarihi 16 Şubat 2007.
Chekhov, Anton, Note-Book of Anton Chekhov, translated by S. S. Koteliansky and Leonard Woolf, B.W. Huebsch, 1921. Full text at Gutenberg. . Erişim tarihi 16 Şubat 2007.
Chekhov, Anton, The Other Chekhov, edited by Okla Elliott and Kyle Minor, with story introductions by Pinckney Benedict, Fred Chappell, Christopher Coake, Paul Crenshaw, Dorothy Gambrell, Steven Gillis, Michelle Herman, Jeff Parker, Benjamin Percy, and David R. Slavitt. New American Press, 2008 edition,
Chekhov, Anton, Seven Short Novels, translated by Barbara Makanowitzky, W.W.Norton & Company, 2003 edition,
Clyman, T. W. (Ed.). A Chekhov companion. Westport, Ct: Greenwood Press, (1985).
Finke, Michael C., Chekhov's 'Steppe': A Metapoetic Journey, an essay in Anton Chekhov Rediscovered, ed Savely Senderovich and Munir Sendich, Michigan Russian Language Journal, 1988,
Finke, Michael C., Seeing Chekhov: Life and Art, Cornell UP, 2005,
Gerhardie, William, Anton Chekhov, Macdonald, (1923) 1974 edition,
Gorky, Maksim, Alexander Kuprin, and I.A. Bunin, Reminiscences of Anton Chekhov, translated by S. S. Koteliansky and Leonard Woolf, B.W.Huebsch, 1921. Read at eldritchpress. . Erişim tarihi 16 Şubat 2007.
Gottlieb, Vera, and Paul Allain (eds), The Cambridge Companion to Chekhov, Cambridge University Press, 2000,
Jackson, Robert Louis, Dostoevsky in Chekhov's Garden of Eden—'Because of Little Apples', in Dialogues with Dostoevsky, Stanford University Press, 1993,
Klawans, Harold L., Chekhov's Lie, 1997, . About the challenges of combining writing with the medical life.
Miles, Patrick (ed), Chekhov on the British Stage, Cambridge University Press, 1993,
Nabokov, Vladimir, Anton Chekhov, in Lectures on Russian Literature, Harvest/HBJ Books, [1981] 2002 edition, .
Pitcher, Harvey, Chekhov's Leading Lady: Portrait of the Actress Olga Knipper, J Murray, 1979,
Prose, Francine, Learning from Chekhov, in Writers on Writing, ed. Robert Pack and Jay Parini, UPNE, 1991,
Sekirin, Peter. "Memories of Chekhov: Accounts of the Writer from His Family, Friends and Contemporaries," MacFarland Publishers, 2011,
Speirs, L. Tolstoy and Chekhov. Cambridge, England: University Press, (1971),
Stanislavski, Constantin, My Life in Art, Methuen Drama, 1980 edition,
Styan, John Louis, Modern Drama in Theory and Practice, Cambridge University Press, 1981,
Zeiger, Arthur, The Plays of Anton Chekhov, Claxton House, Inc., New York, NY, 1945.
Tufarulo, G, M., La Luna è morta e lo specchio infranto. Miti letterari del Novecento, vol.1- G. Laterza, Bari, 2009– .
Özel
Dış bağlantılar
Eserler
Constance Garnett çevirisi kronolojik sıralı
Çehov'un özgün dilinde eserleri
Çehov'un Rusça dilinde eserleri.
1860 doğumlular
1904 yılında ölenler
20. yüzyıl oyun yazarları
Anton Çehov
Novodeviçi Mezarlığı'na defnedilenler
Tiyatro dramaturgları
Almanya'da enfeksiyon hastalıklarından ölenler
Modernizm
Moskova Sanat Tiyatrosu
Pozitivistler
Puşkin Ödülü sahipleri
Rusça eser veren yazarlar
Rus ateistler
Rus oyun yazarları
Ateist yazarlar
Veremden ölenler |
2188 | https://tr.wikipedia.org/wiki/22%20A%C4%9Fustos | 22 Ağustos |
Olaylar
1642 - İngiliz İç Savaşı başladı.
1654 - Jacob Barsimson, gelecekte New York olacak New-Amsterdam’a geldi. O gelecekteki adıyla “ABD”ye yerleşen ilk Yahudi’ydi.
1703 - III. Ahmed, II. Mustafa'nın yerine tahta çıkarak Osmanlı İmparatorluğu'nun yeni Padişahı oldu.
1780 - Büyük Britanyalı James Cook’un gemisi, Büyük Britanya’ya döndü.
1791 - Haiti’de kölelerin ilk ayaklanması.
1812 - Ürdün'deki arkeolojik sit alanı Petra’nın keşfi.
1848 - ABD, New Mexico'yu ilhak etti (topraklarına kattı).
1849 - Tarihteki ilk askerî hava hücumu gerçekleşti. Avusturya, İtalya'nın Venedik kentine pilotsuz hava balonları yolladı.
1864 - 12 devlet, ilk Cenevre Konvansiyonu'nu imzaladı: Kızılhaç'ın oluşturulması.
1901 - Cadillac Motor Şirketi kuruldu.
1910 - Japonya, Kore’yi ilhak etti.
1941 - Alman Ordusu, Leningrad'a ulaştı ve kuşatma başladı.
1942 - Brezilya, Almanya ve İtalya'ya savaş ilan etti.
1952 - Henri Charrière'nin Kelebek romanına ve filmine de konu olan Fransa'ya ait Fransız Guyanası'ndaki cezaevi tesisleri tamamen kapatıldı.
1961 - Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu kuruldu.
1962 - Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle'e düzenlenen bir suikast girişimi başarısızlıkla sonuçlandı.
1962 - Nükleer güçle çalışan ilk yük ve yolcu gemisi olan NS Savannah açılış yolculuğunu yaptı.
1965 - Sadun Boro, yelkenlisiyle yapacağı dünya turuna başladı.
1989 - Neptün gezegeninin ilk halkasının keşfi.
Doğumlar
1647 - Denis Papin, Fransız fizikçi ve kâşif (ö. 1713)
1760 - XII. Leo, Katolik Kilisesi'nin 252. Papası (ö. 1829)
1764 - Josef Abel, Avusturyalı ressam (ö. 1818)
1773 - Aimé Bonpland, Fransız kaşif ve botanikçi (ö. 1858)
1811 - Charles de Lalaisse, Fransız taş baskıcı, tasarımcı ve ressam (ö. 1892)
1844 - George W. DeLong, Amerikalı deniz subayı ve kâşif (ö. 1881)
1860 - Alfred Ploetz, Alman hekim, biyolog (ö. 1940)
1862 - Claude Debussy, Fransız besteci (ö. 1918)
1873 - Aleksandr Bogdanov, Rus bilim insanı, filozof ve bilimkurgu yazarı (ö. 1928)
1874 - Max Ferdinand Scheler, Alman filozof (ö. 1928)
1882 - Raymonde de Laroche, Fransız kadın pilot (dünyanın ilk tayyare pilot lisansını alan) (ö. 1919)
1887 - Ludwig Schwerin von Krosigk, Alman maliyeci, siyasetçi ve Nazi Almanyası'nın son Şansölyesi (ö. 1977)
1890 - Cecil Kellaway, İngiliz/Güney Afrikalı karakter oyuncusu (ö. 1973)
1891 - Jacques Lipchitz, Yahudi asıllı Litvan-Amerikalı kübist heykeltıraş (ö. 1973)
1893 - Dorothy Parker, Amerikalı şair, yazar, eleştirmen ve hicivci (ö. 1967)
1902 - Leni Riefenstahl, Alman aktris, sinema yönetmeni ve yapımcı (ö. 2003)
1904 - Deng Xiaoping, Çinli siyasetçi ve Çin Devlet Başkanı (ö. 1997)
1908 - Henri Cartier-Bresson, Fransız fotoğrafçı (ö. 2004)
1909 - Julius J. Epstein, Amerikalı senaryo yazarı (ö. 2000)
1913 - Bruno Pontecorvo, İtalyan nükleer fizikçi (ö. 1993)
1915 - Edward Szczepanik, Polonyalı ekonomist ve Sürgündeki Polonya Hükûmeti'nin son Başbakanı (ö. 2005)
1917 - John Lee Hooker, Amerikalı blues şarkıcısı, gitarist ve besteci (ö. 2001)
1920 - Ray Bradbury, Amerikalı yazar (ö. 2012)
1925 - Honor Blackman, İngiliz oyuncu (ö. 2020)
1926 - Ümit Yaşar Oğuzcan, Türk şair (ö. 1984)
1928 - Karlheinz Stockhausen, Alman klasik müzik ve opera bestecisi (ö. 2007)
1930 - Gilmar, Brezilyalı millî futbolcu (ö. 2013)
1934 - Norman Schwarzkopf, Amerikalı asker (ö. 2012)
1935 - E. Annie Proulx, Amerikalı romancı ve gazeteci
1939 - Valerie Harper, Amerikalı oyuncu, komedyen, dansçı ve yazar (ö. 2019)
1942 - Uğur Mumcu, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1993)
1944 - Ayşen Gruda, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2019)
1954 - Veysel Çolak, Türk şair ve romancı
1957 - Steve Davis, İngiliz profesyonel snooker oyuncusu
1958 - Colm Feore, Amerikalı-Kanadalı sahne, film ve dizi oyuncusu
1958 - Necdet Adalı, Türk devrimci (12 Eylül Darbesi'nden sonra idam edilen ilk devrimci) (ö. 1980)
1959 - Mark Williams, İngiliz oyuncu ve komedyen
1963 - Tori Amos, Amerikalı şarkıcı
1966 - GZA, Amerikalı rapçi (Wu-Tang Clan üyesi)
1966 - Rob Witschge, Hollandalı millî futbolcu ve teknik direktör
1967 - Adewale Akinnuoye-Agbaje, İngiliz oyuncu
1967 - Layne Staley, Amerikalı müzisyen (ö. 2002)
1967 - Ty Burrell, Amerikalı oyuncu
1968 - Aleksandr Mostovoy, Rus kökenli Sovyet millî futbolcu
1968 - Anne Nurmi, Lacrimosa adlı müzik grubunun üyesi Fin şarkıcı, besteci, söz yazarı ve klavyeci
1970 - Gianluca Ramazzotti, İtalyan oyuncu
1970 - Tímea Nagy, Macar eskrimci ve spor yöneticisi
1973 - Eurelijus Žukauskas, Litvan basketbolcu
1973 - Kristen Wiig, Amerikalı oyuncu
1975 - Clint Bolton, Avustralyalı millî futbolcu
1975 - Rodrigo Santoro, Brezilyalı oyuncu
1976 - Aslıhan Yeltekin, Türk haberci ve sunucu
1977 - Heiðar Helguson, İzlandalı millî futbolcu
1978 - James Corden, İngiliz aktör, komedyen, şarkıcı, yazar, yapımcı ve televizyon sunucusu
1978 - Jeff Stinco, Kanadalı müzisyen (Simple Plan)
1983 - Theo Bos, Hollandalı yol ve parkur bisikletçi
1984 - Ekin Türkmen, Türk oyuncu ve model
1984 - Lawrence Quaye, Gana asıllı Katarlı futbolcu
1984 - Lee Camp, İngiliz futbolcu
1985 - Salih Yoluç, Türk otomobil yarışçısı
1986 - Adrian Neville, İngiliz güreşçi
1986 - Stephen Ireland, İrlandalı futbolcu
1986 - Tokushōryū Makoto, Japon sumo güreşçisi
1987 - Apollo Crews, Amerikalı güreşçi
1989 - Giacomo Bonaventura, İtalyan millî futbolcu
1991 - Federico Macheda, İtalyan futbolcu
1991 - Uğur Kaynak, Türk futbolcu
1994 - Astou Ndour, İspanyol basketbolcu
1995 - Dua Lipa, İngiliz şarkıcı, şarkı yazarı ve model
1996 - Somin, Güney Koreli şarkıcı
1997 - Lautaro Martínez, Arjantinli millî futbolcu
Ölümler
408 - Stilicho, Romalı general (Magister militum) (d. 359)
1155 - Konoe, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 76. imparatoru (d. 1139)
1241 - IX. Gregorius, Katolik Kilisesi'nin 178. Papası (d. 1170)
1280 - III. Nicolaus, Katolik Kilise'nin 188. Papası (d. 1225)
1350 - VI. Philippe, Fransa Kralı (d. 1293)
1358 - Isabella, İngiltere Kralı II. Edward'ın eşi (d. 1295)
1456 - II. Vladislav, Eflak Prensliği'nin Voyvodası (d. ?)
1485 - III. Richard, İngiltere Kralı (d. 1452)
1545 - Charles Brandon, İngiliz askeri lider (d. 1484)
1553 - John Dudley, İngiliz siyasetçi ve asker (d. 1504)
1652 - Jacob De la Gardie, İsveçli devlet adamı ve asker (d. 1583)
1791 - Johann David Michaelis, Alman teolog (d. 1717)
1817 - Nakşidil Sultan, Osmanlı Padişahı II. Mahmut'un annesi, Valide Sultan ve I. Abdülhamit'in eşi (d. 1768)
1860 - Alexandre-Gabriel Decamps, Fransız ressamı (d. 1803)
1861 - Xianfeng, Çin'in Qing Hanedanı'nın 9. imparatoru (d. 1831)
1891 - Jan Neruda, Çek yazar (d. 1834)
1903 - Robert Gascoyne-Cecil, Birleşik Krallık Başbakanı (d. 1830)
1904 - Kate Chopin, Amerikalı kısa öykü yazarı (d. 1851)
1920 - Anders Zorn, İsveçli ressam, oymacı, heykeltıraş ve fotoğrafçı (d. 1860)
1922 - Michael Collins, İrlandalı siyasetçi ve İrlanda bağımsızlık mücadelesi lideri (d. 1890)
1929 - Otto Liman von Sanders, Alman general ve Osmanlı Mareşali (d. 1855)
1942 - Michel Fokine, Rus koreograf ve balet (d. 1880)
1946 - Döme Sztójay, Macar asker, diplomat ve Macaristan Krallığı'nın Başbakanı (d. 1883)
1958 - Roger Martin du Gard, Fransız yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1881)
1966 - Erwin Komenda, Alman asıllı Avusturyalı otomobil tasarımcısı (d. 1904)
1972 - Orhan Seyfi Orhon, Türk şair (Beş Hececiler topluluğu üyesi) (d. 1890)
1974 - Jacob Bronowski, İngiliz matematikçi, biyolog, şair ve mucit (d. 1908)
1976 - Juscelino Kubitschek, Brezilyalı siyasetçi ve Brezilya Devlet Başkanı (d. 1902)
1978 - Ignazio Silone, İtalyan yazar (d. 1900)
1978 - Jomo Kenyatta, Kenyalı siyasetçi ve Kenya'nın ilk başbakanı (d. 1889)
1985 - Turgut Uyar, Türk şair (d. 1927)
1986 - Celâl Bayar, Türk siyasetçi, devlet adamı ve cumhurbaşkanı (d. 1883)
1989 - Huey P. Newton, Afrika-Amerikalı siyasi aktivist ve Kara Panter Partisi'nin kurucusu (d. 1942)
1991 - Colleen Dewhurst, Kanada asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1924)
1991 - Boris Pugo, Leton asıllı Sovyet siyasetçi (d. 1937)
1993 - Baki Erdoğan, DHKP-C üyesi olduğu iddia edilen işkence kurbanı
2000 - Ebulfez Elçibey, Azeri siyasetçi (d. 1938)
2010 - Stjepan Bobek, Yugoslav futbolcu ve teknik direktör (d. 1923)
2010 - Michel Montignac, Fransız diyet geliştiricisi ve yazar (d. 1944)
2013 - Jetty Paerl, Hollanda asıllı Alman şarkıcı (d. 1921)
2014 - John S. Waugh, Amerikalı kimyager (d. 1929)
2015 - Mariem Hassan, Batı Sahralı şarkıcı (d. 1958)
2015 - Ieng Thirith, Kamboçyalı politikacı (Kızıl Kmerler'in Sosyal İşler Bakanı) (d. 1921)
2016 - Farid Ali, Bangladeşli oyuncu (d. 1945)
2016 - Michael Brooks, Amerikalı basketbolcu (d. 1958)
2016 - Sellapan Ramanathan, Singapurlu siyasetçi ve Singapur Cumhuriyeti'nin 6. Cumhurbaşkanı (d. 1924)
2017 - John Abercrombie, Amerikalı caz müzisyeni ve gitarist (d. 1944)
2017 - Alain Berbérian, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1953)
2017 - Feyyaz Berker, Türk iş insanı ve Tekfen Holding'in kurucusu (d. 1925)
2017 - Tony deBrum, Marshall Adaları siyasetçisi ve aktivist (d. 1945)
2017 - Şükrü Kızılot, Türk akademisyen ve gazeteci (d. 1958)
2017 - Tom Prichard, Yeni Zelandalı kriketçi (d. 1917)
2017 - Bülent Uluer, Türk politik eylemci, politikacı ve eski Devrimci Gençlik (Dev-Genç) Genel Başkanı (d. 1952)
2018 - Tullio Ilomets, Eston kimyager, tarihçi, bilim insanı ve tarihçi (d. 1921)
2018 - Gurudas Kamat, Hint avukat, ekonomist ve siyasetçi (d. 1954)
2018 - Ed King, Amerikalı rock müzisyeni ve söz yazarı (d. 1949)
2018 - Lazy Lester, Amerikalı blues müzisyeni (d. 1933)
2018 - Jesus Torbado, İspanyol yazar (d. 1943)
2019 - Junior Agogo, Ganalı futbolcu (d. 1979)
2019 - Tim Fischer, Avustralyalı siyasetçi ve diplomat (d. 1946)
2020 - John Bangsund, Avustralyalı bilimkurgu eleştirmeni (d. 1939)
2020 - Mrinal Haque, Bangladeşli heykeltıraş (d. 1958)
2020 - Emil Jula, Rumen futbolcu (d. 1980)
2020 - Karim Kamalov, Özbek siyasetçi (d. 1954)
2020 - Ulla Pia, Danimarkalı şarkıcı (d. 1945)
2021 - Alberto Bica, sağ kanat mevkiinde oynayan eski Uruguaylı profesyonel futbolcu (d. 1958)
2021 - Pierre Dumay, emekli Fransız otomobil yarışçısı (d. 1928)
2021 - Marilyn Eastman, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
2021 - Edin Šaranović, Bosnalı eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1976)
2021 - Eric Wagner, Amerikalı heavy metal şarkıcısı-söz yazarı (d. 1959)
2022 - Jerry Allison, Amerikalı rock şarkıcısı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1939)
2022 - Adnan Çoker, Türk ressam ve akademisyen (d. 1927)
2022 - Theo Sommer, Alman gazete editörü ve entelektüel (d. 1930)
2022 - Margaret Urlich, Yeni Zelandalı şarkıcı (d. 1965)
Tatiller ve özel günler
0822
22 |
2189 | https://tr.wikipedia.org/wiki/24%20Ocak | 24 Ocak |
Olaylar
41 - Caligula lakabıyla tanınan, zalimliği, despotluğu ve deliliği ile ünlü Roma İmparatoru Julius Caesar Augustus Germanicus, muhafızları tarafından öldürüldü.
1679 - İngiltere Kralı II. Charles parlamentoyu feshetti.
1848 - Kaliforniya'da altın bulundu.
1921 - Ankara-Sivas Demiryolunun inşasına ilişkin yasa, TBMM'de kabul edildi. Hattın inşası 1930 yılında tamamlandı.
1921 - Çerkez Ethem'in güçleri dağıtıldı.
1924 - Rusya'da Sankt-Peterburg şehrinin adı, devrimci liderin (Vladimir Lenin) anısına Leningrad olarak değiştirildi.
1927 - Eczacılar ve eczaneler hakkında kanun Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1927 - Alfred Hitchcock'un ilk filmi The Pleasure Garden Birleşik Krallık'ta gösterime girdi.
1935 - İlk kutu bira, Krueger Brewing Company tarafından Richmond, Virginia'da (Amerika Birleşik Devletleri) satışa sunuldu.
1938 - İzmir Telefon Şirketi Hükûmetçe satın alındı.
1939 - Şili'deki depremde 28 bin kişi öldü.
1943 - II. Dünya Savaşı: Franklin D. Roosevelt ve Winston Churchill'in katıldığı Casablanca Konferansı sona erdi.
1946 - Birleşmiş Milletler, Uluslararası Atom Enerjisi Komisyonu'nu kurdu.
1946 - Cumhuriyet Halk Partisi Sanat Ödülü'nü 35 Yaş şiiriyle Cahit Sıtkı Tarancı kazandı.
1949 - Behçet Kemal Çağlar, Cumhuriyet Halk Partisi'nden ve milletvekilliğinden istifa etti.
1955 - Zonguldak'ta, Ereğli Kömür İşletmelerine bağlı Gelik ocağındaki grizu patlamasında 52 madenci öldü, 19 madenci yaralandı.
1956 - Eskişehir Cezaevi'nde 388 mahkûm ayaklandı.
1959 - İstanbul Küçükyalı'da Neşe Sineması çöktü; 37 kişi öldü, çok sayıda kişi yaralandı.
1961 - Marilyn Monroe ile Arthur Miller boşandılar. Çift beş yıldır evliydi.
1961 - Yassıada duruşmalarında Başsavcı Altay Ömer Egesel, Adnan Menderes'in idamını istedi.
1963 - Çatalca'da kara saplanan trenle ilgili haber yapmak için 23 Ocak'ta gazetelerinden ayrılan Hürriyet gazetesi yazarı Yüksel Kasapbaşı ile foto muhabiri Abidin Behpur ve aracın sürücüsü Yüksel Öztürk donarak öldüler, donmuş cesetleri 25 Ocak'ta Çatalca yakınlarında bulundu.
1964 - Türk ekonomisinde olumsuz etki yapan ATAŞ grevi, işveren ve sendikanın anlaşmasıyla sona erdi.
1965 - Alfred Hitchcock'un Sapık filmi Türkiye'de vizyona girdi.
1966 - Hindistan Havayolları'na ait Boeing 707 tipi bir yolcu uçağı, Bombay-New York seferini yaparken İsviçre'nin Cenevre kentine inmeye hazırlandığı sırada, Alp dağlarının Mont Blanc tepelerine çarparak düştü: 117 kişi öldü.
1967 - Üniversite öğrencileri, Türkiye Millî Talebe Federasyonu'na karşı tutumu protesto ettiler. Ankara'da bir miting düzenlediler. Türkiye Millî Talebe Federasyonu 19 Ocak günü polis tarafından mühürlenmiş, 21 Ocak günü de beş yöneticisi tutuklanmıştı.
1972 - Mahir Çayan'a dedesinden kalan mirasa sıkıyönetim mahkemesi tarafından el konuldu.
1972 - İsmet İnönü "Siyasi suçlar için idam olmamalı" dedi ve sıkıyönetimin kaldırılmasını istedi.
1972 - Guam ormanlarında II. Dünya Savaşı'ndan beri teslim olmamak için saklanan, Japon millî askeri bulundu.
1973 - Ali Haydar Yıldız, Tunceli'nin Çemişgezek ilçesinin Vartinik köyünde askerle girdiği çatışma sonucu öldürüldü. Arkadaşı İbrahim Kaypakkaya ise yaralı vaziyette kaçtı.
1975 - 28 bin Sümerbank işçisi ücretlerine yüzde 70 zam aldı. Bir süre önce grev kararı alınan Sümerbank ile Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayi İşçileri Sendikası (TEKSİF) arasında toplu iş sözleşmesi imzalandı.
1977 - Türk ve Yugoslav yolcularını taşıyan bir otobüs, Üsküp yakınlarında Kumanova nehrine düştü. Kazada 24 kişi öldü, 19 kişi yaralandı.
1977 - İspanya'nın başkenti Madrid'de Francisco Franco yanlısı aşırı sağcılar tarafından saldırı düzenlendi. Saldırıda 5 avukat öldü, aynı zamanda İspanya'da demokrasiye geçiş sürecindeki en kanlı olaylardan birisidir.
1978 - Eurovision elemelerinde yarışan "Biz" adlı şarkı Danıştay kararı ile finalist oldu.
1978 - Sovyetler Birliği'ne ait nükleer reaktör taşıyan Cosmos 954 adlı uydu Dünya atmosferine girerken yanarak parçalandı, radyoaktif serpintileri Kanada'nın kuzeybatısına yayıldı. Dağılan parçaların ancak %1'i toplanabildi.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Devrimci Demokratik Kültür Derneklerinin, "Doğu'da Kürt halkından olmayan kamu görevlilerinin bölgeden uzaklaştırılması" kararı devlet tarafından yerine getirilmediği için Mardin'in Derik ilçesi savcı yardımcısının evi uzun menzilli silahlarla tarandı.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Süleyman Demirel Hükûmeti, "24 Ocak Kararları"nı açıkladı. Dolar 35 liradan 70 liraya çıkarıldı. Birçok ürüne büyük zamlar yapıldı. Bülent Ecevit, "Demirel'in rejimi değiştirmeye çalıştığını, işçilerin bu kararlara karşı çıkıp haklarını almaları gerektiğini" söyledi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Tariş olayları: Tariş'te çatışmalar sürdü. 20'si polis biri jandarma 35 kişi yaralandı. 450 öğrenci göz altına alındı.
1983 - 1. Ordu ve İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığı Cumhuriyet gazetesinin basımı, yayımı ve dağıtımını yasakladı. Nadir Nadi ve Yazı İşleri Müdürü Okay Gönensin hakkında dava açıldı.
1984 - Macintosh bilgisayarlar piyasaya sürüldü.
1986 - Voyager 2 uydusu, Uranüs'ün 81.500 km yakınından geçti.
1989 - Seri katil Ted Bundy, 1978'de 12 yaşındaki Kimberley Leach'i kaçırıp öldürmek suçundan, Florida'da elektrikli sandalye ile idam edildi.
1990 - Ankara 3. Ağır Ceza Mahkemesi, Türkiye Emlak Bankası'nı 60 milyon dolar ve 34 milyon İsviçre Frangı dolandırdığı iddiasıyla yargılanan iş insanı Kemal Horzum'u 12 yıl 6 ay ağır hapis cezasına çarptırdı. Bankanın iki görevlisine de aynı ceza verildi.
1993 - Milliyetçi Çalışma Partisi, adını Milliyetçi Hareket Partisi olarak değiştirdi.
1993 - Gazeteci ve yazar Uğur Mumcu, otomobiline yerleştirilen bombanın patlaması sonucu öldürüldü.
1994 - Türkiye'nin ilk haberleşme uydusu Türksat 1A, fırlatıldıktan 12 dakika 12 saniye sonra okyanusa düştü.
1997 - Denizbank, çekişmeli bir ihale ile 66 milyon dolara Vestel'in de sahibi olan Zorlu Holding Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Nazif Zorlu'ya satıldı.
2000 - Top Air'e ait bir uçak Güdül civarında düştü, 4 kişi öldü.
2001 - Diyarbakır Emniyet Müdürü Gaffar Okkan, 4 koruması ve şoförü, uğradıkları silahlı saldırıda öldürüldü.
2006 - Kuveyt Parlamentosu, dokuz gün önce ölen Şeyh Cabir el-Ahmed el-Sabah'ın yerine geçen Emir Şeyh Saad I Al-Abdullah Al-Salim Al-Sabah'ı azletti. Parlamento, oy birliğiyle aldığı karara gerekçe olarak 75 yaşındaki Emir'in sağlık durumunun kötü olmasını gösterdi.
2004 - NASA'nın Opportunity adlı aracı, ikizi Spirit'ten iki hafta sonra Mars yüzeyine indi.
2006 - İran'ın güneybatısındaki Ahvaz kentinde meydana gelen iki patlamada 8 kişi öldü, 40'tan fazla kişi de yaralandı.
2008 - Gaziantep'te, El-Kaide'ye yönelik eş zamanlı on sekiz ayrı operasyonda bir polis öldü, yedi polis ile bir vatandaş yaralandı. Operasyonda, dört kişi ölü ele geçirildi, on dokuz kişi gözaltına alındı.
2009 - Jan Koum, Kaliforniya'da WhatsApp'ı kurdu.
2011 - Domodedovo Havalimanı saldırısı'nda 37 kişi öldü ve 173 kişi yaralandı.
2015 - Ukrayna'nın Mariupol şehrine, Donetsk Halk Cumhuriyeti lideri Aleksandr Zaharçenko tarafından roket saldırısı düzenlendi. Saldırıda 29 kişi hayatını kaybetti.
2020 - Elazığ'da, Merkez üssü Sivrice-Kalaba olan Richter Ölçeğine göre 6.8 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
Doğumlar
76 - Hadrianus, Roma İmparatoru; "Beş İyi İmparator"un üçüncüsü (ö. 138)
1287 - Richard de Bury, İngiliz piskopos ve politikacı, Büyük Britanya Şansölyesi (ö. 1345)
1444 - Galeazzo Maria Sforza, Milano Dükü (ö. 1476)
1540 - Edmund Campion, İngiliz cizvit rahip (ö. 1581)
1547 - Joanna of Austria, Toskana Büyük Düşesi, Avusturya Arşidüşesi (ö. 1578)
1602 - Mildmay Fane, Westmorland'ın 2. Kontu, İngiliz politikacı (ö. 1666)
1619 - Yamazaki Ansai, Japon filozof (ö. 1682)
1643 - Charles Sackville, 6. Dorset Kontu, İngiliz şair ve politikacı, Büyük Britanya Lordu (ö. 1706)
1664 - John Vanbrugh, İngiliz mimar ve oyun yazarı (ö. 1726)
1670 - William Congreve, İngiliz oyun yazarı ve şair (ö. 1729)
1672 - Albert Frederick, Prusya Prensi, Alman Korgeneral, Brandenburg-Schwedt Uçbeyi (ö. 1731)
1674 - Thomas Tanner, İngiliz piskopos (ö. 1735)
1679 - Christian Wolff, Alman filozof (ö. 1754)
1684 - Charles Alexander, Württemberg Dükü, Alman asil kişi (ö. 1737)
1705 - Farinelli, İtalyan kontralto, soprano ve kastrato sanatçısı (ö. 1782)
1709 - Dom Bédos de Celles, Fransız keşiş ve orgcu (ö. 1779)
1712 - II. Friedrich, Prusya Kralı (ö. 1786)
1732 - Pierre Beaumarchais, Fransız oyun yazarı, şair ve diplomat (ö. 1799)
1739 - Jean Nicolas Houchard, Fransız Devrimi'nin Fransız Generali (ö. 1793)
1746 - III. Gustav, İsveç kralı (ö. 1792)
1749 - Charles James Fox, İngiliz iş insanı ve politikacı, Dışişleri ve İngiliz Milletler Topluluğu İşleri Bakanı (ö. 1806)
1754 - Andrew Ellicott, Amerikalı asker ve araştırmacı (ö. 1820)
1776 - E. T. A. Hoffmann, Alman besteci, korku hikâyeleri yazarı ve karikatürist (ö. 1822)
1787 - Christian Ludwig Brehm, Alman din adamı ve ornitolog (ö. 1864)
1802 - Marie-Félicité Brosset, Fransız oryantalist (ö. 1880)
1828 - Ferdinand Cohn, Yahudi biyolog (ö. 1898)
1848 - Vasili Surikov, Rus ressamı (ö. 1916)
1850 - Hermann Ebbinghaus, Alman psikolog (unutma eğrisi ve aralık etkisinin keşfi ile tanınan) (ö. 1909)
1862 - Edith Wharton, Amerikalı yazar ve moda tasarımcısı (ö. 1937)
1870 - Herbert Kilpin, İngiliz futbolcu ve yönetici (ö. 1916)
1882 - Doris Doscher, Amerikalı aktris ve model (ö. 1970)
1886 - Henry King, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1982)
1888 - Jan Syrový, Çek asker (ö. 1970)
1889 - Hermann-Bernhard Ramcke, Alman general ve yazar (ö. 1968)
1891 - Walter Model, Alman mareşal (ö. 1945)
1893 - Viktor Şklovskiy, Rus eleştirmen ve yazar (ö. 1984)
1898 - Karl Hermann Frank, Alman Nazi subayı (ö. 1946)
1900 - René Guillot, Fransız çocuk kitapları yazarı (ö. 1969)
1907 - Maurice Couve de Murville, Fransız siyasetçi ve eski başbakan (ö. 1999)
1909 - Martin Lings, İngiliz tasavvuf bilimcisi (ö. 2005)
1912 - Naşide Saffet Esen, Türk model ve 1931 Türkiye güzeli (ö. 1988)
1916 - Rafael Caldera, Venezuelalı siyasetçi (ö. 2009)
1916 - Gottfried von Eine, Avusturya Avusturyali bir opera bestecisi, müzisyen ve mūzik eğitimcisi (ö. 2007)
1917 - Ali Yaramancı, Türk asker, mühendis ve bilim insanı (ö. 2008)
1917 - Ernest Borgnine, İtalyan asıllı Amerikalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2012)
1924 - Jerry Maren, Amerikalı oyuncudur (ö. 2018)
1925 - Maria Tallchief, Amerikalı bale sanatçısı (ö. 2013)
1928 - Michel Serrault, Fransız aktör (ö. 2007)
1930 - Terence Bayler, Yeni Zellandalı oyuncu (ö. 2016)
1930 - José Carlos Silveira Braga, Brezilyalı futbolcu (ö. 2021)
1930 - Mahmud Farşçiyan, İranlı minyatür ustasıdır
1933 - Kamran Bağırov, Azerbaycan Komünist Partisi Merkezî Komitesinin Birinci Sekreteri (ö. 2000)
1933 - Asim Ferhatović, Bosna-Hersek asıllı Yugoslav futbolcudur (ö. 1987)
1933 - Kadir Mısıroğlu, Türk yazar (ö. 2019)
1940 - Vito Acconci, Amerikalı tasarımcı, mimar ve sanatçıydı (ö. 2017)
1940 - Fatoş Balkır, Türk ses sanatçısı (ö. 1986)
1940 - Joachim Gauck, Alman politikacı
1941 - Neil Diamond, Amerikalı şarkıcı
1941 - Dan Shechtman, İsrailli profesör, kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1943 - Sharon Tate, Amerikalı oyuncu (ö. 1969)
1943 - Manuel Velázquez, İspanyol eski millî futbolcudur (ö. 2016)
1945 - Eva Janko, Avusturyalı eski cirit atıcısı
1946 - Güven Hokna, Türk tiyatro, sinema ve dizi sanatçısı
1946 - Şahin Yenişehirlioğlu, Türk yazar, düşünür ve oyuncu
1947 - Michio Kaku, Japon kökenli Amerikalı teorik fizikçi
1947 - Warren Zevon, Amerikalı besteci ve müzisyen (ö. 2003)
1949 - John Belushi, Amerikalı oyuncu (ö. 1982)
1953 - Moon Jae-in, Güney Koreli siyasetçi ve Güney Kore'nin 12. Cumhurbaşkanı
1955 - Alan Sokal, ABD'li matematik profesör
1957 - Mark Eaton, Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (ö. 2021)
1959 - Michel Preud'homme, Belçika millî futbolcu
1961 - Guido Buchwald, Alman eski futbolcu ve teknik direktör
1966 - Karin Viard, Fransız oyuncu
1968 - Antony Garrett Lisi, Amerikalı teorik fizik uzmanı
1968 - Carlos Saldanha, Brezilyalı animasyon film yönetmeni
1970 - Matthew Lillard, Amerikalı aktör ve seslendirme sanatçısı
1974 - Rokia Traoré, Malili müzisyen ve şarkıcı
1976 - Gianluca Basile, İtalyan basketbolcu
1976 - Shae-Lynn Bourne, Kanadalı buz patenci
1977 - Andrija Gerić, Sırp voleybolcu
1978 - Kristen Schaal, Hollanda asıllı Amerikalı bir komedyen
1980 - Susana Guerra, Portekizli şarkıcı
1981 - Mario Eggimann, İsviçreli futbolcu
1982 - Daveed Diggs, Amerikalı aktör, rapçi, şarkıcı, söz yazarı, senarist ve film yapımcısı
1982 - Resul Dindar, Türk halk müziği ses sanatçısı
1983 - Davide Biondini, İtalyan futbolcu
1983 - Craig Horner, aktör ve müzisyen
1983 - Scott Speed, Amerikalı yarış pilotu
1986 - Mischa Barton, Amerikalı oyuncu
1986 - Emídio Rafael, Portekizli futbolcu
1987 - Kia Vaughn, Amerikalı basketbolcu
1989 - Serdar Kesimal, Türk futbolcu
1989 - Ki Sung-yueng, Güney Koreli futbolcu
1991 - Jan Belenyuk, Ukraynalı güreşçi
1991 - Zé Luís, Yeşil Burun Adalı millî futbolcudur
2002 - Jade Hannah, Kanadalı yüzücü
Ölümler
41 - Caligula (Gaius Julius Caesar Augustus Germanicus), Roma İmparatoru (d. 12)
817 - IV. Stephanus, 816 yılının Haziran ayından öldüğü 817 yılına dek papalık yapmış Katolik din adamı (d. 770)
1125 - IV. Davit, Gürcü kralı (d. 1073)
1595 - II. Ferdinand, Avusturya dükü (d. 1529)
1822 - Tepedelenli Ali Paşa, Osmanlı Yanya Valisi (d. 1744)
1828 - Jakob Laurenz Custer, İsviçreli bitki bilimci (d. 1755)
1851 - Gaspare Spontini, İtalyan besteci (d. 1774)
1852 - Ján Kollár, Slovak yazar, arkeolog, bilim insanı ve politikacı (d. 1793)
1865 - Stephen Allen Benson, Liberyalı siyasetçi (d. 1816)
1880 - Thomas Mayo Brewer, Amerikalı bir doğa bilimciydi (d. 1814)
1883 - Friedrich von Flotow, Alman müzisyen ve opera bestecisi (d. 1812)
1916 - İsa Bolatin, Kosovalı Arnavut gerilla ve siyasetçi (d. 1864)
1920 - Percy French, İrlandalı söz yazarı, şovmen ve sanatçı (d. 1854)
1920 - Amedeo Modigliani, İtalyan ressam ve heykeltıraş (d. 1884)
1945 - Hezi Aslanov, Azeri asıllı Sovyet general (d. 1910)
1962 - Ahmet Hamdi Tanpınar, Türk yazar ve şair (d. 1901)
1965 - Winston Churchill, Birleşik Krallık Başbakanı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1874)
1973 - Ali Haydar Yıldız, Türk devrimci ve TKP/ML-TİKKO kurucularından (d. 1953)
1983 - Carmen Clemente Travieso, Venezuelalı gazeteci ve yazar (d. 1900)
1983 - George Cukor, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1899)
1986 - Gordon MacRae, Amerikalı aktör ve şarkıcı (d. 1921)
1986 - L. Ron Hubbard, Amerikalı yazar (d. 1911)
1989 - Ted Bundy, Amerikalı seri katil (İdam) (d. 1946)
1993 - Uğur Mumcu, Türk gazeteci ve yazar (suikast) (d. 1942)
2001 - Ali Gaffar Okkan, Türk polis ve Diyarbakır Emniyet Müdürü (suikast) (d. 1952)
2003 - Aysel Baykal, Türk siyasetçi ve Devlet Bakanı (d. 1939)
2004 - Leônidas, Brezilyalı futbolcu (d. 1913)
2006 - Chris Penn, Amerikalı aktör (d. 1965)
2006 - Mümtaz Sevinç, Türk tiyatro ve seslendirme sanatçısı (cinayet) (d. 1952)
2007 - İsmail Cem, Türk siyasetçi, gazeteci ve Dış İşleri Bakanı (d. 1940)
2010 - Erdinç Dinçer, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (d. 1944)
2010 - Nedim Doğan, Türk tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu (d. 1945)
2010 - Şakir Eczacıbaşı, Türk eczacı, fotoğraf sanatçısı ve iş insanı (d. 1929)
2011 - Hanna Yablonskaya, Ukraynalı oyun yazarı ve şair (d. 1981)
2012 - Theodoros Angelopoulos, Yunan yönetmen (d. 1935)
2015 - Julio Canessa, Şilili asker ve siyasetçi (d. 1925)
2015 - Otto Carius, Alman asker ve Heer Tank Komutanı (d. 1922)
2016 - Fredrik Barth, Norveçli sosyal antropolog (d. 1928)
2016 - Füruzan, İranlı sinema oyuncusu, yapımcı ve sanat yönetmeni (d. 1937)
2016 - Marvin Minsky, Amerikalı bilim insanı (d. 1927)
2017 - Fred André, Hollandalı eski futbolcu ve menajerdir (d. 1941)
2017 - Gil Ray, Amerikalı rock müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1956)
2017 - Butch Trucks, Amerikalı baterist ve müzisyendir (d. 1947)
2018 - Jack Ketchum, Amerikalı yazar ve senaristtir (d. 1946)
2019 - Fernando Sebastián Aguilar, İspanyol kardinal (d. 1929)
2019 - Elio Berhanyer, İspanyol moda tasarımcısı (d. 1929)
2019 - Antonio Marchesano, Uruguaylı siyasetçi ve avukattır (d. 1930)
2019 - Rosemary Bryant Mariner, Amerikalı kadın askeri pilot ve havacı (d. 1953)
2020 - Duje Bonačić, Hırvat kürekçi (d. 1929)
2020 - Leyla Janah, Amerikalı girişimci, yazar ve iş insanı (d. 1982)
2020 - Seamus Mallon, Kuzey İrlandalı Gal futbolu oyuncusu ve siyasetçi (d. 1936)
2020 - Ibsen Pinheiro, Brezilyalı siyasetçi, gazeteci ve hukukçu (d. 1935)
2020 - Juan José Pizzuti, Arjantinli futbolcu ve teknik direktör (d. 1927)
2020 - Sean Reinert, Amerikalı baterist (d. 1971)
2020 - Rob Rensenbrink, eski Hollandalı millî futbolcudur (d. 1947)
2021 - Arik Brauer, Avusturyalı ressam, baskı sanatçısı, şair, dansçı, şarkıcı, sahne tasarımcısı, mimar (d. 1929)
2021 - Jevrem Brković, Karadağlı şair, yazar, gazeteci, muhalif ve tarihçi (d. 1933)
2021 - Nikolay Çebotko, Kazak kayaklı koşucudur (d. 1982)
2021 - Sonny Fox, Amerikalı televizyon sunucusu, yönetici ve gazeteci (d. 1925)
2021 - Abdullahi Ibrahim, Nijeryalı hukukçu, siyasetçi ve yönetici (d. 1939)
2021 - Gunnell Lindblom, İsveçli oyuncu ve film yönetmenidir (d. 1931)
2021 - Jeanette Maus, Amerikalı aktris ve yapımcı (d. 1981)
2022 - Olavo de Carvalho, Brezilyalı yazar, siyaset yorumcusu, gazeteci ve eski astrolog (d. 1947)
2022 - Greta Ferušić, Sırp mimarlık profesörü (d. 1924)
2022 - Fatma Girik, Türk oyuncu, senarist, yapımcı ve siyasetçi (d. 1942)
2022 - Ayberk Pekcan, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1970)
2023 - B. V. Doshi, Hint kökenli mimar (d. 1927)
2023 - Sabiha Tansuğ, Türk halkbilimci ve koleksiyoner (d. 1933)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0124
24 |
2192 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Sokrates | Sokrates | Sokrates (, ; MÖ 469; Atina - MÖ 399, Atina), Antik Yunan filozofudur. Heykeltıraş Sophroniskos'un ve Ebe Fenarete'nin oğludur. Yunan felsefesinin kurucularındandır.
Özel yaşamına ilişkin fazla bir şey bilinmemekle beraber Sokrates; Platon ve Ksenophon’a kadar uzanan bir geleneğe göre kendisine üç çocuk veren Ksanthippi ile evlidir. Platon ve Ksenophon’un çizdiği portreye göre basık burunlu, patlak gözlü, sarkık dudaklı ve göbeklidir. Alçakgönüllü alışkanlıkları ve felsefeden başka bir uğraşı olmadığı bilinen Sokrates, başta öğrencisi Platon olmak üzere Yunan gençleri üzerinde giderek kendisini taklit etmeye varan derecede yükselen bir etki yaratır. Onun gibi yalın ayak yürürler. Hatta bu grup özentisini alaya almak için Aristophanes Kuşlar adlı komedyasında bir terim icat eder. Bu terim Esokraton’dur. Uzun saçlı olurlar, açlık çekerler, Sokrateslik taslayanlardır. Ahlak felsefesinin kurucusu olarak kabul edilen Sokrates’in yaşamının en belirgin olaylarından biri MÖ 399 yılında hakkında açılan davadır. Platon'un Sokrates'in Savunması adlı eserinde anlattığı kadarıyla Sokrates, şehrin tanrılarına inanmamak, onların yerine başka tanrılar koymak ve böylece gençliği zehirlemekle suçlanır. Sokrates bu suçlamalar sonucunda ölüme mahkûm edilir. Sokrates, yazılı bir kaynak bırakmamıştır. Yaşamı ve düşünceleri ile ilgili bilgiler Aristophanes gibi çağdaş yazarlar, Platon ve Ksenophon gibi ardıllarının yazdıkları ve Sokrates’in ölümünden on beş yıl sonra dünyaya gelen Aristoteles’in dolaylı anlatımlarıyla günümüze ulaşmıştır. Bu anlatımlar, Sokrates ve muhataplarının bir konuyu soru-cevap tarzında inceledikleri diyaloglar olarak kaleme alınmış; Sokratik diyalog edebi türünü ortaya çıkarmıştır.
Sokrates'in felsefi yaşamı
Sokrates'in felsefi yaşamına başlangıçlık eden olay Delphoi Tapınağı ziyaretidir.
Sokrates felsefesinin ana temalarını ele alan başlıca kaynak Sokrates'in Savunması adlı diyalogdur. Bu diyalog Sokrates hakkında açılan dava sonrasında Platon tarafından kaleme alınan bir felsefi başkaldırıdır. Bu eser, Sokrates'in felsefi yaklaşımı uyarınca sürdürdüğü yaşamını sergiler. Sokrates yaşam tarzını ve yaşam tarzı nedeniyle sahip olduğu güçlü düşmanlıkları sergilemek amacıyla dostu Khairephon’un Delphoi Tapınağı kâhini Pythies’e kendisi ile ilgili ziyaretini aktarmayı gerek görür. Khairephon, kâhine Sokrates’ten daha bilge birisinin bulunup bulunmadığını sorduğunda kâhin, ondan daha bilge birisinin bulunmadığını söyler. Bu bilgiyi alan Sokrates önce şüpheye düşer, çünkü hiçbir şey bilmediğinin farkındadır. Ama tanrı yalan söylemeyeceği için kâhinin sözlerinin doğruluğundan şüphe etmemek durumundadır. Böylece söz konusu kehanetin, çözülmesi gereken bir bilmece olduğunu düşünerek araştırmaya koyulur. Önce adı bilgeye çıkan politikacıya, sonra ozanlara, daha sonra da sahip oldukları Sophia ile ünlü olan ustaların ve zanaatkârların yanına gider. Onlara sorduğu sorularla, onların bilge olmadıklarını kavrar. Sokrates bunların cehaletin pençesinde kıvrandıklarını fark eder. Bu kişiler, hem bilmedikleri şeyleri bildiklerini sanmaktadırlar hem de neleri bilmediklerinin farkında değillerdir. Oysa cehaletten daha büyük bir kötülük yoktur. Sokrates bu kişilerden farklı olarak, bilmediğini bilir; tam da bu noktada o kişilerden daha bilge olmaktadır. Yani Sokrates kendi cehaletinin farkında olmak gibi insani bilgeliğe sahiptir. Yani Sokrates kendini bilmekte ve kendini tanımaktadır.
Sokrates, kâhinin söylediği sözlerin gerçek anlamını bulmak için uyguladığı sorgulama sonunda Pythies'in ne demek istediğini anlamıştır. Onların arasında en bilge olduğu doğru bir yargıdır. Çünkü kendisi hiçbir şey bilmediğinin farkındadır. Sokrates böylece –bilmediğini bildiğini sanan- insanlarla, gerçek bilginin tek sahibi olan tanrılar arasında aracı durumundadır. Bu konum aslında Platon'un Lysis ve Şölen adlı eserlerinde belirttiği gibi, filozofun konumudur; zaten filozof kelimesi de Yunanca philei ve sophia kelimelerinin yan yana gelmesi ile oluşturmuştur. Bu kelime başta "bilgi ve bilgelik dostu" sonra ise "bilgiye can veren, onu sorgulayan" anlamına gelmektedir. Bunun ön koşulu da bilgisizliğin bilincinde olmaktır.
Sokrates’in kendini tanı ilkesinin başlıca sebebi; her kişinin yaratılıştan iyi olduğu görüşünden gelir. Sokrates'in ahlakçı akılcılığı buna denk gelmektedir.
Sokrates’in diyalektik uslamlama yöntemi
Kehanet anlatısı, genellikle Sokrates’in, bilgelikleriyle ünlenenlere yöneltip onları bunalttığı soruları akla getirir. Bu tür yaklaşımlar "çürütme" (elenchos) denen belli bir kalıp içerisinde sergilenirler. Bu yöntem felsefe tarihinin ilk yöntemi olması bakımından son derece önemlidir. Eski Yunancada "sınamadan geçirmek" ya da "çürütme" anlamına gelen elenchos yöntemi, doğruluğundan şüphe duyulmayan bir sava karşı yöneltilen çeşitli sorularla, yapılan açıklamalarla, savın kapsamının olabildiğince genişletilmesiyle, en sonunda savın kendi içinde taşıdığı çelişki ve tutarsızlıkların kanıtlanmasıyla doğruluk savlarının çürütülmesinin amaçlandığı düşünsel diyalektik bir süreçten oluşmaktadır. Sokrates tarzı bu çürütme şu aşamalardan oluşur:
Yanıtlayan, çürütmenin amacını oluşturacak p önermesini savunur;
Sokrates akıl yürütmenin ürünü q ve r önermeleri üzerinde yanıtlayanla tartışmasız hemfikir olur;
Sokrates’i yanıtlayana q ve r önermelerinden ancak karşıt –p önermesine ulaşacağını kanıtlar ;
Sokrates bu noktada p’nin yanlış, karşıt p’nin doğru olduğunun gösterildiğini ileri sürer.
Sokrates’e göre çürütme uygulaması o denli önemlidir ki Savunma'''da bunun felsefeyle aynı şey olduğunu savunur. Filozofça yaşamanın insanın kendisini ve başkasını sürekli sınamak olduğunu açıklar (28e, 29c-d). Bu anlamda Sokrates’in diyalektik uslamlama yönteminin amacı insanların iyiye, güzele, erdeme yönelik sürekli bir felsefe arayışı içinde olmalarının sağlanmasıdır. Diyalektik yöntemde yanıt arayan hemen bütün sorular, "Güzel nedir?", "Bilgi nedir?", "Zaman nedir?" gibi ne?-lik bildiren bir şeyin özünü ya da doğasını bilmeye yönelik ana soru yapısından türerler. Sokrates karşılıklı konuşmalardan yola çıkarak yüzeysel bilginin, bir kavramı tanımlatmayı, tanıtlatmayı amaçlayan sorularla diyaloğu istenen doğrultuda yönlendirir. Bu karşılıklı konuşmalarda konuşmacıların söylediklerinde bulunan tutarsızlıklar ve çelişkiler ortaya çıkarılarak yüzeysel bilginin, en önemlisi de doğru diye bilinen sanıların bırakılmasını sağlamış olacaktır.
Diyalektik yönteminin en belirgin örnekleri Kriton ile Lysis diyaloglarıdır. Sokrates’in uyguladığı biçimiyle bu yöntem bilginin bulunmaktan çok hep aranması gereken bir şey olarak görüldüğünün başlıca kanıtıdır.
Sokrates öldükten sonra "Sokratik Diyaloglar" edebiyatı ortaya çıkmıştır. Diyaloglar arasında ilk sırayı Platon’un yazdığı diyaloglar alır. Platon; Sokrates'in Savunması, Kriton, Phaidon, Şölen (Symposion), Theaitetos, Timaeos, Lakhes, Euthyphron adlı diyaloglarında Sokrates’in portresini sergilemiştir. İkinci sırada ise Ksenophon'un Apomnemoneumata adlı yapıtı yer alır.
Sokrates’in kişiliği üzerine birbirine karşıt görüşler ortaya atılmıştır. Platon’a göre dengeli bir kişi olan Sokrates çağdaşı Spintharos’a göre sert mizaçlı, nefsine hâkim birisidir. Fakat Sokrates’e karşı bir saldırı da vardır: Aristophanes'in MÖ 423 yılında sergilediği Bulutlar adlı komedyasında Sokrates, sözcüklerle oynayan, öğretileri ile ahlakı ve devleti baltalayan; gençleri babalarıyla, devletin otoritesini sorgulamaya yönelten bir sofist olarak canlandırılarak eleştirilmiştir.
Ayrıca Sokrates ile ilgili diyaloglarda Sokrates’in içindeki tanrısal sesten (daimon'') bahsedilir. Bu güç ona ne gibi davranışlardan kaçınması gerektiği konusunda ilham vermektedir.
Sokrates’i Kant, "aklın ideali", Hegel, "bir insanlık kahramanı, felsefesini yazmayan ama yaşayan gerçek bir filozof" olarak tanımlar. Nietzsche ise tersine, onu, ölüm korkusu nedir bilmeyen, yaşayan biri olarak değil de salt akıl olarak ölen ve hayatın içgüdüsünden tamamıyla kopmuş bir "canavar" olarak tasvir eder.
Sokrates'e ait yazılı bir eser günümüze ulaşmamıştır. Bu nedenle tüm öğretimini sözel olarak yaptığı yargısına varılmaktadır. Sokrates hakkındaki bilgiler başkalarının aracılığı ile günümüze kadar gelmiştir. Bugün fiilen sahip olduğumuz eserleri yazmış olan başlıca filozof Platon’dur. Platon, Sokrates’in öğrencisidir. Sokrates’e ilişkin bilgilerin büyük çoğunluğu Platon’un yazılarından elde edilmektedir. Platon Sokrates’in anısını canlı tutmak için onu ve onun öğretilerini anlatan yazılar yazmıştır.
Sokrates’in ruhunu yaşatmak, Platon için, Sokrates’in yaptığı tarzda felsefe yapmak anlamına gelmektedir. Platon, Sokrates öldüğünde otuz bir yaşındadır. Sokrates öldükten sonra MÖ 4. yüzyılın ilk yarısında Atina’nın ünlü okulu olan ve bugünkü modern üniversitenin ilk örneği sayılabilecek Akademia’yı kurmuştur ve eserlerini orada yazmıştır.
Sokratesçi okullar
Yunan felsefesinin en büyük filozofu Sokrates’in ölümünün ardından onun anısını canlı tutmak için eserler kaleme alındığı gibi bazı okullar da kurulmuştur. Bu kuruluşların hepsi Sokrates’in düşünsel anlamda gerçek izleyicileri olma savıyla kurulmuştur. Bu okullar arasında "Megara okulu", "Kinikler okulu", "Kirene okulu", "Elis-Eteria okulu" sayılabilir. Bu okullar, Sokrates’in, gerek kişilik özelliklerinden, gerekse düşüncelerinden çok derin biçimde etkilenmişlerdir.
MÖ 4. yüzyılın başlarında Sokrates’in ilk öğrencilerinden Megaralı Eukleides, Megara Okulu’nu kurmuştur. Bu okul felsefedeki yerini daha çok Aristoteles eleştirileri ve mantık alanında yaptığı katkılarla belirlemiştir. Atinalı Antisthenes ve Sinoplu Diogenes’in öncülüğünü ettiği bir diğer Sokratesçi kuruluş ise Kinik Okulu’dur. Bu okul bireyin erdem ile mutluluğa ulaşabilmesi için kendi kendiyle yetinip, tüm yapay gereksinimlerinden sıyrılması gerektiğini savunur. Aristippos tarafından kurulan Kirene Okulu ise Kinik Okulu ile taban tabana zıt düşünceleri savunur. Sokrates’in sürekli sözünü ettiği erdem üstüne kurulu mutluluğun, tat almada, bütün haz yaşantısında olduğu düşünülmektedir. Kirene Okulu’nun savunduğu bu temel görüş "haz" anlamına gelen Yunancadaki "hedone" sözcüğünden türeyerek "hazcılık" (hedonizm) diye anılan felsefe öğretisinin de ilk örneğidir. Elis-Eretria Okulu ise Sokrates’in ölümünün hemen ardından öğrencisi Elisli Phaidon tarafından kurulmuştur. Sokrates’in izinden giden tüm okullar gibi bu okul da ahlak felsefesini baş köşeye yerleştirmiştir. Bu felsefe okulu aynı zamanda Sokrates’in soylu yaşamını, bu yaşamdan alınacak dersleri ve insan yaşamında felsefenin yerini vurgulamak üzere kurulmuştur.
Kaynakça
Dış bağlantılar
Sokratik Yöntem Hakkında
Doğurtma Yöntemi Hakkında
Sokrates'in Antik Çağ Felsefesinde Yeri
Sokrates ve Entelektüel Ahlak
MÖ 469 doğumlular
MÖ 399 yılında ölenler
MÖ 5. yüzyıl filozofları
MÖ 4. yüzyıl filozofları
Antik Yunan filozoflar
Antik Atinalılar
Epistemoloji
Zehirlenerek ölenler
İntihar eden antik kişiler
MÖ 4. yüzyılda idam edilmiş kişiler
Mantık felsefecileri
İdam edilmiş filozoflar |
2198 | https://tr.wikipedia.org/wiki/BASIC | BASIC | BASIC (İngilizce: Beginner's All-Purpose Symbolic Instruction Code Türkçe: Yeni başlayanların çok amaçlı simgesel öğretim kodu) 1964'te John George Kemeny ve Thomas Eugene Kurtz tarafından New Hampshire, ABD'de icat edilmiş, günümüzde de çeşitli türevleri kullanılmakta olan yüksek düzey bir programlama dili. Farklı türevleri birçok işletim sisteminin parçası olarak sunulmuştur.
BASIC öğrenmesi ve yazılımları kolay olan bir dildir. Genelde amatörce ve hobi uğraşıları için kullanılmıştır. Microsoft daha sonra Kişisel bilgisayarlar için Quick Basic derleyicisi piyasaya sürmüştür. Bununla yazılan BASIC metinlerini makine koduna çevirilebilmiş böylece sürat kazanmıştır. Bugün hâlen geniş bir kullanım alanına sahip olan Visual Basic dili var olup bununla hatta Windows'un belirli bölümleri yazılmıştır. Her Microsoft Office paketinde bir BASIC türevi var olup makro programlamada büyük kolaylıklar getirmektedir. Ayrıca BASIC kodunu C veya C++ koduna çevirip makine kodu derlemesi yapabilen bazı açık kaynak kodlu uygulamalar bulunmaktadır. Bunlardan BaCon Linux, MacOS ve bazı unix tabanlı işletim sistemlerinde HUG kütüphanesi ile pencere, buton, vb. arayüz oluşturmak için kullanılabilirken BCX sadece Windows'ta WinAPI ile arayüz oluşturmak için kullanılabilmektedir. QB64 adlı derleyici ise Windows, MacOS, Linux ve bazı başka işletim sistemlerinde arayüz oluşturmaya imkân sağlamaktadır.
Basic programlama dili algoritma'ya çok yakın bir yapıya sahiptir. Bu yüzden öğrenilmesi ve uygulanması kolaydır.
Değişken isimleri ve kuralları
Değişken isimleri aşağıdaki kurallara uyan her şey olabilirler:
Değişken ismi en fazla 255 karakterden oluşmalıdır.
Değişkenler arasında : ;, . / ' # [ ] ! " $ % ^ & * ( ) { } karakterleri kullanılamaz. Ancak _ kullanılabilir.
Değişken isminin ilk karakteri mutlaka harf olmalıdır. Yani değişkenler rakamla başlamaz.
Değişken isimlerinde büyük küçük harf ayrımı yoktur. "AbCdE" ile "Abcde" veya "ABCDE" aynı değişkenleri belirlerler.
Belirli bir prosedürde aynı değişken birden fazla tanımlanamaz.
En önemlisi de herhangi bir BASIC komutu olamayacaklarıdır.
Değişkenlerin belirtilmesi
Bir değişken "Dim degisken_ismi as tür" seklinde tanımlanır.
Dim damdaki_kedi as byte
Dim Burak, gonen, kedi, damdaki as boolean
Dim İsmail, cerban, temel, egitim as string
Görüldüğü gibi VB'de de değişkenler arası virgül ile ayrılıp birden çok aynı türde değişken aynı anda tanımlanabilir.
Örnek program
Merhaba Dünya çıktısı
10 PRINT "Merhaba Dünya!"
Dim str1, str2 as string
str1=textbox1.text
str2=textbox2.text
if str1=" " or str2=" " then
msgbox("Lütfen Parolanızı Giriniz", msgboxstyle.critical)
EndIf''
End Sub
Sunucuya Bağlanma
# Bir siteye bağlanmak ve veri akışı
site$ = "tr.wikipedia.org"
port = 80
NETCONNECT site$, port
print "connected to " + site$ + ":" + port
get$ = "GET http://" + site$ + "/ HTTP/1.0" + chr(13) + chr(10)
get$ = get$ + chr(13) + chr(10)
NETWRITE get$
print "request written"
s$ = ""
do
chunk$ = netread
print "chunk '" + left(chunk$,10) + "..." + right(chunk$,10) + "'" + length(chunk$)
s$ = s$ + chunk$
# bekleyin / yavaş bağlantılar için bazı ayarlamalar gerekebilir
pause .2
until not netdata
NETCLOSE
print "response"
print s$
print length(s$)
Bazı türevleri
Amstrad (Locomotive) Basic,
Atari Basic,
BaCon
BasicA,
GWBasic,
Commodore,
Basic V2,
Mallard Basic,
QBASIC (Quickbasic),
TurboBasic,
Power Basic,
Visual Basic,
Visual Basic .NET |
2204 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Blog | Blog | Blog () veya Weblog () teknik bilgi gerektirmeden, kendi istedikleri şeyleri, kendi istedikleri şekilde yazan insanların oluşturabildikleri, günlüğe benzeyen web siteleridir. Genellikle güncelden eskiye doğru sıralanmış yazı ve yorumların yayınlandığı, web tabanlı bir yayını belirtir. Çoğunlukla her gönderinin sonunda yazarın adı ve gönderi zamanı belirtilir. Yayıncının seçimine göre okuyucular yazılara yorum yapılabilir. Yorumlar, blog kültürünün çok önemli bir dinamiğidir; bu sayede yazar ve okuyucular arasında iletişim sağlanır. Bunun dışında, geri izleme (trackback) mekanizmasıyla, belirli bir yazı hakkında yazılan diğer yazıların belirlenebilmesi de mümkündür.
İlk bloglar elle yazılıp güncellenirken, bugün bu iş için özel yazılmış yazılımlar kullanılmaktadır. Bu yazılımlardan bazıları bir blog servisi sağlayıcı sitenin alt alan adları olarak yaratılabilen, bazıları ise kullanıcının kendi sunucusuna kurup çalıştırması gereken wordpress, joomla, Drupal gibi yazılımlardır.
İngilizcedeki "web" ve "log" kelimelerinin birleşmesinden oluşan weblog kavramının zamanla yaygınlaşmış adıdır.
Tarihçe
Blogların içeriği geleneksel internet içeriğinden farklılık gösterdiği için sadece bloglar için kurulmuş özel indeksleme mekanizmaları ve arama motorları bulunmaktadır. Technorati en başarılı blog teknolojilerinden biridir. Ayrıca Google Blog Search adında bir blog arama motoru işletmektedir. 2005 yılında Verisign tarafından satın alınan Weblogs.com, dünyanın en büyük blog ping servisi olarak tüm internet indeksleme mekanizmalarına veri sağlamaktadır.
İnternet ile ilgili ciddi bir araştırma kurumu olan Jupiter Research'ün 2005 yılında yaptığı bir araştırmasına göre, blog sitesi sahiplerinin yarısının yıllık geliri 60.000 doların üstünde; blog okuyanların %60'ı erkek ve blog okuma alışkanlığı olanların %73'ü 5 yıldan uzun süredir internet bağlantısına sahip. Blog okuyanların %28'i blog okumak için RSS kullanıyor. 2005 sonunda yapılan başka bir araştırmaya göre de internet kullanıcılarının %38'i blog kelimesinin anlamını bildiklerini, %27'si ise blog okuduklarını belirtmiştir. Blogosferin nabzını tutma misyonundaki Technorati'nin istatistiklerine göre, günde 50.000'den fazla yeni blog sitesi yaratılıyor.
Blogların kullanımı 1999 yılında Blogger'ın bu hizmeti vermeye başlaması ve kısa süre sonra bunu ücretsiz hale getirmesi ile yaygınlaşmıştır. 2003 yılı Şubat ayında Google, Blogger'ı satın aldı ve Google araç çubuğuna, ziyaret edilen sayfanın adresini doğrudan bloğa girmeyi sağlayan 'Blog This!' tuşu yerleştirdi. İngilizce bilen çoğu kişi ilk defa bu düğme sayesinde bloglar ile tanışmıştır.
Blogger ile aynı zamanlarda kurulan LiveJournal, sadece belirli kişilerin okumasına izin verilebilen blog sayfaları sağlayarak popüler olmuş bir blog sitesidir. Hâlen en çok blog yaratılan sistemlerden biri olan LiveJournal, yazdıklarını herkesle paylaşmak istemeyen ve grup bağlarına önem veren kişiler tarafından tercih ediliyor.
Microsoft'un Windows Live Spaces adlı blog sistemi de, MSN üyelerine sunulan Windows Live Messenger hizmetine ilişkilendirilince ciddi bir yayılma göstermiştir. Üyelerin fotoğraf albümü oluşturmasına izin veren sistem, blogların güncellendiği anda paylaşılmasını sağlayan dahili bir yapıya da sahiptir. Daha çok amatör kullanıcılar yönelik bir hizmet olan Windows Live Spaces, görünüş ve yapı olarak değişikliğe pek açık değildir. Ayrıca, Windows Live Messenger daha çok sohbet amacıyla kullanılan bir servis olduğundan, Space'lerde yer alan bloglar da daha çok resim yükleme alanı olarak kullanılmaktadır. Microsoft, 27 Eylül 2010'da, Windows Live Spaces servisini durduracağını açıklamış ve kullanıcılarına blog'larını ücretsiz olarak WordPress.com'a taşıma olanağı sunmuştur.
Hızla büyüyen ve ciddi bir akım haline gelen blog dünyasında, İnternetin devlerinden Yahoo! da 2005 yılının Mart ayında kendi blog sistemi Yahoo! 360'ı açtığını ilan etmiş, ancak 2012 yılında ise Yahoo!'nun verdiği bu hizmet Yahoo! tarafından sonlandırılmıştır.
Son olarak 2007 yılında da, Tim O'Reilly Blogger's Code of Conduct fikrini ortaya atmıştır.
Blog türleri
Kişisel
İnternet üzerinde bireysel olarak oluşturulan, genel veya belli bir odak noktası olan blog çeşididir. Büyük oranda blog yazarının ismini veya takma adını alırlar. Yazarın bireysel günlüğü olmak dışında gündemi kendi kalemi ile yansıttığı ortamdır. Bu tür bloglar çok fazla deneyimi olmayan kişilerin bile kullanabileceği ve sayfalarını düzenleyebileceği yapıdadır ve daha çok günlük olarak kullanılırlar. Kişilerin günlük yaşamda yaşadıkları olayları, karşılaştıkları durumları okurlarıyla paylaşmasını sağlar. Bloglarda en fazla rastlanan türdür.
Kişisel bloglar özellikle de son dönemde oldukça büyük yaygınlaşma göstermiştir.
Temasal
Sadece belirli bir alanda yazılan gönderilerin yer aldığı, belirli bir konuda uzman kişilerin yazdığı ve düzenlediği bloglardır. Politika, pazarlama, yemek, internet, ekonomi, tasarım, fotoğraf, programlama dillerive benzeri konularda odaklanmış bloglar bulunmaktadır. Türkçe olarak yayınlanan bloglarda en fazla ilgiyi yemek ve moda konulu bloglar çekmekte, sayı olarak ise bilgisayar blogları göze çarpmaktadır.
Topluluk
Üyelik sistemine sahip olan ve bu üyelerin yazdıkları gönderilerden meydana gelen bloglardır. Komünite olarak da adlandırılan bu türdeki blogların çoğu kendi sunucularındaki blog yazılımını kullanmaktadır. Tarihsel olarak ise, LiveJournal'da oluşan bir kültür mirasını devam ettirmektedirler.
Kurumsal
Şirketlerin kendileri ile ilgili haber ve duyurularını daha samimi bir şekilde halka açtıkları bloglardır. Dünyada ve iş hayatında giderek önem kazanmaktadır. Türkiye'de az sayıda olsa da bazı şirketler şirket bloglarını hizmete sunmaya başlamıştır. Aslında yeryüzündeki akım, şirketin doğrudan değil, samimi karakterdeki bazı çalışanların desteklenmesi yoluyla bloglamaktır. Hatta en ünlü şirket bloglarını tutan Microsoft çalışanları, samimiyetlerine inandırmak için ara sıra rakip firmaların ürünlerini de övmekte, reklamını yapmaktadır.
Ayrıca bakınız
Blog ödülleri
Blog Konferansı
Altın Örümcek Web Ödülleri
Blogger
Kaynakça |
2206 | https://tr.wikipedia.org/wiki/Perl | Perl | Perl, bir dil bilimci olup NASA'da sistem yöneticisi olarak çalışan Larry Wall tarafından geliştirilmiş bir programlama dilidir. Yoğun şekilde metin işleme ve görüntü tanıma söz konusu olduğunda kullanılabilecek en güçlü ve pratik programlama dilidir. 22 yıldır geliştirilen ve özgür yazılım çerçevesinde kaynak kodu açık olarak sunulan Perl programlama dili hemen hemen tüm işletim sistemlerinde çalışmaktadır.
Larry Wall Perl'i yazarken C, sed, AWK ve sh gibi pek çok dilden önemli ve güçlü özellikler ödünç almıştır. Larry Wall tarafından Perl 6 sürümünün hazırlık çalışmaları devam etmektedir.
İsim
Perl ismi bir kısaltma olmayıp açılımı yoktur. Bu yüzden PERL olarak yazılmaz. Ancak Perl kelimesine karşılık olarak daha sonradan çeşitli açılımlar teklif edilmiştir. Bunların en çok bilinenleri arasında "Practical Extraction and Report Language" (Pratik Çıkarım ve Raporlama Dili) ve Wall tarafından mizahi bir şekilde ortaya atılan "Pathologically Eclectic Rubbish Lister" (Hastalıklı Derecede Eklektik ve Saçma Listeleyici) yer alır. Kısaltma şeklinde yorumlarının kendisinden sonra geldiği bu tip kelimeler için İngilizcede "backronym" (back geri + acronym kısaltma) terimi kullanılmaktadır.
Modüller
Perl ile ilgili sloganlardan bir tanesi, "Perl programlarının %90'ı zaten yazılmıştır!" sözüdür. Bunun sebebi CPAN yani Comprehensive Perl Archive Network olarak isimlendirilen ve Perl ile ilgili binlerce hazır modülü barındıran sistemdir. Bu madde yazıldığı esnada CPAN bünyesinde 3739 Perl geliştiricisi, 6646 Perl modülü bulunmaktadır. 2421 MB yer kaplayan sistemin 247 yansısı bulunmaktadır. Bunun anlamı şudur: Bir işle ilgili modül, fonksiyon, sistem, vs. büyük bir olasılıkla zaten yazılmıştır, hazır olarak alıp kullanılabilir.
Kaynakça
Ayrıca bakınız
Python
Dış bağlantılar
perl.org _ Perl resmî sayfası
CPAN - Perl Modül Arşivi
Perl Kurumu
Perl için kaynak - Perl hakkında temel kaynakları yayımlayan O'Reilly Media'nın Perl sayfası
Linux programlama araçları |
2217 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1%20Ocak | 1 Ocak | Bu gün, yılın başlangıcı olduğu için Yılbaşı olarak bilinir.
Olaylar
MÖ 45 - Jülyen takvimi ilk kez kullanılmaya başlandı. 16. yüzyıla kadar kullanıldıktan sonra yerini Gregoryen takvime bırakacaktır.
404 - Telemachus, Kolezyum'daki bir gladyatör dövüşünü ayırmak isteyince, kalabalık tarafından taşlanarak öldürüldü. Honorius, O'nun anısına dövüşleri yasakladı. Bu dövüş, son gladyatör dövüşü olarak tarihe geçti.
1515 - Fransa'da, I. François tahta çıktı.
1785 - Dünyanın ilk gazetelerinden Daily Universal Register, İngiltere'de yayımlanmaya başladı. Üç yıl sonra adı "The Times" olarak değiştirilecek olan gazete, hala çıkmaktadır.
1801 - Cüce gezegen Ceres, Giuseppe Piazzi tarafından keşfedildi.
1808 - Amerika Birleşik Devletleri'ne köle girişi yasaklandı.
1891 - Penaltı, Birleşik Krallık'taki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.
1899 - Küba'da İspanyol egemenliği sona erdi.
1901 - Avustralya'daki Britanya kolonileri federasyonlaşarak tek bir çatı altında birleşti.
1901 - Nijerya, Birleşik Krallık himayesine girdi.
1901 - Pentakostalizm mezhebi, Topeka, Kansas'ta Bethel Bible College'de ilk ayin sonrası kuruldu.
1923 - Türkiye'nin ilk futbol federasyonu olan "Türkiye İdman Cemiyetleri İttifakı" (bugün Türkiye Futbol Federasyonu) kuruldu.
1925 - Amerikan astronom Edwin Hubble, samanyolu dışında başka galaksiler keşfettiğini açıkladı.
1926 - Gece yarısından itibaren Uluslararası Takvim ve Saat kullanılmaya başlandı.
1929 - Anadolu demiryolu hattı ile Haydarpaşa Limanı millileştirildi.
1929 - Millet Mektepleri açıldı.
1933 - Ölçüler Kanunu yürürlüğe girdi.
1934 - Alcatraz adası, Amerika Birleşik Devletleri'nin bir hapishanesi haline getirildi.
1939 - Sidney, Avustralya'da sıcaklık 45 °C'yi buldu; şehirde bu bir rekor.
1945 - Fransa, Birleşmiş Milletler'e alındı.
1949 - Endonezya'da, Hollandalı askerler Cava'yı ele geçirdi.
1956 - Sudan bağımsız bir cumhuriyet olduğunu ilan etti.
1958 - Avrupa Ekonomik Topluluğu kuruldu.
1959 - Küba Devriminin zaferi: Diktatör Fulgencio Batista yeni yılın ilk saatlerinde Havana'dan kaçtı. Camilo Cienfuegos ve Che Guevara önderliğindeki gerilla kolları Havana'ya girmeye başladı. Bütün Küba'da işçiler ve köylüler Fidel Castro'nun çağrısına uyarak genel greve başladı.
1960 - İlk meteorolojik uydu 'Tiros' Amerika Birleşik Devletleri tarafından fırlatıldı.
1960 - Kamerun, BM yönetiminden bağımsızlığını kazandı.
1965 - Filistin Kurtuluş Örgütü içerisinde yer alan El Fetih, ilk silahlı eylemini gerçekleştirdi. Ahmet Amr Musa önderliğindeki gerilla birlikleri, İsrail'in işgal altında tuttuğu Batı Şeria topraklarına sızarak, bir köprüyü havaya uçurdu.
1971 - Amerika Birleşik Devletleri'nde televizyonda sigara reklamları yasaklandı.
1973 - Birleşik Krallık, İrlanda ve Danimarka, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) üyesi oldu.
1974 - İsrail'de yapılan seçimleri Golda Meir liderliğindeki İsrail İşçi Partisi kazandı.
1978 - Hindistan Hava Yollarına ait Boeing 747 tipi bir yolcu uçağı, Mumbai açıklarında havada infilak ederek denize çakıldı; 213 kişi öldü.
1979 - Çin ile Amerika Birleşik Devletleri arasında diplomatik ilişkiler başladı.
1981 - Yunanistan, Avrupa Ekonomik Topluluğu üyeliğine kabul edildi.
1984 - Brunei bağımsızlığını kazandı.
1984 - Nijerya'da General Muhammadu Buhari kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi.
1990 - David Dinkins, New York'un ilk siyah Belediye Başkanı olarak görevine başladı.
1990 - Ruanda İç Savaşı başladı.
1993 - Çekoslovakya dağıldı. Slovakya ve Çek Cumhuriyeti kuruldu.
1994 - Meksika'nın Chiapas eyaletindeki kızılderililer, ulusal kuruluşları için Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu önderliğinde ayaklanarak bölgenin denetimini ele geçirdiler.
1994 - NAFTA (Kuzey Amerika Ülkeleri Serbest Ticaret Anlaşması) yürürlüğe girdi.
1995 - Diyarbakır'ın Kulp ilçesine bağlı Hamzalı köyüne saldıran PKK mensupları, yedisi çocuk on dokuz kişiyi öldürdü. Bir PKK'lı öldürüldü.
1995 - Dünya Ticaret Örgütü kuruldu.
1995 - İsveç, Avusturya ve Finlandiya, Avrupa Birliği üyeliğine kabul edildi.
1996 - Gümrük Birliği anlaşması Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Anlaşma, Türkiye ile 15 Avrupa ülkesi arasında geçerli oldu.
1997 - Zaire, Dünya Ticaret Örgütü üyesi oldu.
1998 - Avrupa Merkez Bankası kuruldu.
1999 - Avrupa para birimi "Euro" yürürlüğe girdi. (Birleşik Krallık, Danimarka, İsveç ve Yunanistan hariç).
2002 - Euro banknot ve bozuk paraları Avrupa Birliği üyesi ülkeler'de kullanılmaya başlandı.
2002 - Hollanda'da ötanaziyi yasallaştıran karar yürürlüğe girdi. Hollanda, ölümcül durumdaki hastalara hayatlarını sona erdirme hakkı veren ilk ülke oldu.
2002 - Tayvan, Chinese Taipei gibi Dünya Ticaret Örgütü üyesi oldu.
2004 - Pakistan Devlet Başkanı Pervez Müşerref, 2007 yılına kadar görev yapmasına olanak sağlayan parlamento oylamasında güven oyu aldı.
2005 - Türk lirası'ndan (TL) 6 sıfır atıldı. Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi.
2007 - Bulgaristan ve Romanya, resmen AB üyesi oldular. Slovenya Euro bölgesine dahil oldu.
2007 - Endonezya Adam Air Hava Yollarına ait AA574 sefer sayılı Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı, Sulawesi Adası'nın dağlık bir bölgesine düştü. Uçakta 102 kişi bulunuyordu.
2008 - Malta, Kıbrıs Cumhuriyeti, Agrotur ve Dikelya, Avro kullanımına geçti.
2009 - Avusturya, Japonya, Meksika, Türkiye ve Uganda, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi masasında geçici üye olarak yerlerini aldılar.
2009 - Euro kullanmaya başlayan Slovakya, Avro Bölgesi'nin 16. üyesi oldu.
2009 - Tayland'ın başkenti Bangkok'ta düzenlenen yeni yıl kutlamalarında çıkan bir yangında en az 61 (66?) kişi öldü.
2009 - TRT 6 yayına başladı. 10 Ocak 2015 tarihinde TRT Kurdî adını aldı.
2010 - Hint Okyanusu üzerine güneş tutulması gerçekleşti.
2010 - İspanya, Avrupa Birliği Konseyi Başkanlığını İsveç'ten devraldı.
2010 - Pakistan'ın Lakki Marwat kentinde düzenlenen voleybol turnuvasında gerçekleşen intihar saldırısında 105 kişi öldü, 100'den fazla kişi yaralandı.
2011 - Estonya Euro bölgesine dahil oldu.
2011 - Estonya'nın Tallinn ve Finlandiya'nın Turku kentleri bir yıllığına Avrupa Kültür Başkenti oldu.
2011 - Macaristan, AB Dönem Başkanlığını devraldı.
2011 - Mısır'ın İskenderiye şehrindeki Kıptîlerin gerçekleştirdiği yeni yıl ayini sırasında gerçekleşen patlamada 23 kişi öldü.
2013 - Fildişi Sahili'nde havai fişek gösterisi düzenlenen bir stadyumda çıkan izdihamda 61 kişi öldü.
2014 - Letonya, Euro kullanmaya başladı ve Euro bölgesine katıldı.
2014 - Umeå, Riga Avrupa Kültür Başkenti oldu.
2015 - Litvanya, Euro Bölgesi'nin 19. üyesi oldu.
2015 - Rusya, Kazakistan ve Belarus liderliğinde kurulan Avrasya Ekonomik Birliği yürürlüğe girdi.
2017 - İstanbul'da, Reina gece kulübüne saldırı yapıldı.
Doğumlar
1431 - VI. Alexander, Katolik Kilisesi'nin 214. Papası (ö. 1503)
1449 - Lorenzo de' Medici, De facto Floransa Hükümdarı (ö. 1492)
1467 - I. Zygmunt, Jagiellon Hanedanı üyesi Lehistan Kralı ve Litvanya Büyük Dükü (ö. 1548)
1484 - Huldrych Zwingli, İsviçreli ilahiyatçı ve İsviçre Protestan Reformunun lideri (ö. 1531)
1557 - István Bocskay, 1605'ten 1606'ya kadar Transilvanya ve Macaristan Prensi idi (ö. 1606)
1638 - Go-Sai, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 111. İmparatoru (ö. 1685)
1774 - André Marie Constant Duméril, Fransız zoologdur (ö. 1860)
1788 - Étienne Cabet, Fransız felsefeci, ütopik sosyalist ve kuramcı (ö. 1856)
1803 - Manuel Felipe de Tovar, Venezuelalı siyasetçi ve Devlet Başkanı (ö. 1866)
1814 - Hong Xiuquan, Taiping Ayaklanmasının önderi ve kısa süreli Taiping Tianguo devletinin hükümdarıdır (ö. 1864)
1823 - Sándor Petőfi, Macar şair (ö. 1849)
1854 - James George Frazer, İskoç insan bilimci, yazar ve halk bilimci (ö. 1941)
1863 - Pierre de Coubertin, Fransız pedagog, tarihçi ve sporcu (Olimpiyat Oyunları'nın kurucusu) (ö. 1937)
1864 - Alfred Stieglitz, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1946)
1879 - Edward Morgan Forster, İngiliz roman, öykü ve deneme yazarı (ö. 1970)
1879 - William Fox, Macar asıllı Amerikalı film yapımcısı (ö. 1952)
1887 - Wilhelm Canaris, Alman amiral ve Nazi Almanyası'nda Abwehr Başkanı (ö. 1945)
1891 - Charles Bickford, Amerikalı bir aktördür (ö. 1967)
1893 - Behçet Uz, Türk doktor (ö. 1986)
1894 - Satyendra Nath Bose, Hint matematikçi ve fizikçi (ö. 1974)
1895 - John Edgar Hoover, Amerikalı kamu görevlisi ve ABD Federal Soruşturma Bürosu'nun (FBI) kurucusu (ö. 1972)
1900 - Xavier Cugat, İspanyol müzisyen ve orkestra şefidir (ö. 1990)
1900 - Chiune Sugihara, Japon diplomat (ö. 1986)
1901 - Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1970)
1904 - Fazal İlahi Çaudhri, Pakistanlı siyasetçi (ö. 1982)
1906 - Hacı Ömer Sabancı, Türk iş insanı ve Sabancı Holding'in kurucusu (ö. 1966)
1908 - Avni Dilligil, Türk oyuncu ve yönetmen (ö. 1971)
1911 - Necdet Kent, Türk diplomat (ö. 2002)
1912 - Kim Philby, Britanyalı istihbarat görevlisi (soğuk savaş döneminin en önemli çift taraflı casusu) (ö. 1988)
1912 - Nikiforos Vrettakos, Yunan şair ve yazar (ö. 1991)
1915 - İhsan Devrim, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2010)
1916 - Danyal Topatan, Türk sinema sanatçısı (ö. 1975)
1917 - Fahri Erdinç, Türk edebiyatçı ve şair (ö. 1986)
1917 - Nezahat Tanyeri, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1986)
1918 - Gündüz Kılıç, Türk futbolcu ve teknik direktör (Galatasaraylı futbolcu) (ö. 1980)
1919 - Rocky Graziano, Amerikalı boksör (ö. 1990)
1919 - Carole Landis, Amerikalı film oyuncusudur (ö. 1948)
1919 - Sheila Mercier, İngiliz oyuncu (ö. 2019)
1919 - Jerome David Salinger, Amerikalı yazar (ö. 2010)
1920 - Osvaldo Cavandoli, İtalyan karikatürist (ö. 2007)
1921 - César Baldaccini, bir Fransız heykeltıraştır (ö. 1998)
1921 - Regina Bianchi, İtalyan dizi ve sinema oyuncusu (ö. 2013)
1922 - Macide Tanır, Türk tiyatro oyuncusu (ö. 2013)
1922 - Rocky Graziano, Amerikalı boksör (ö. 1990)
1923 - Valentina Cortese, İtalyan oyuncu (ö. 2019)
1924 - Francisco Macías Nguema, Ekvator Gineli siyasetçi (ö. 1979)
1926 - Süleyman Dilbirliği, Türk asker (ö. 2017)
1927 - Abdulbasit Abdussamed, Mısırlı Hâfız ve Kur'an kâri'si (ö. 1988)
1927 - Ahmet Kostarika, Türk sinema oyuncusu (ö. 1994)
1927 - Maurice Béjart, Fransız-İsviçreli dansçı, koreograf ve opera yönetmeni (ö. 2007)
1927 - Vernon L. Smith, Amerikalı ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi
1928 - Abdüssettar İdhi, Pakistanlı hayırsever (ö. 2016)
1929 - Bedih Yoluk (Kazancı Bedih), Türk gazelhan (ö. 2004)
1929 - Metin Erksan, Türk film yönetmeni (ö. 2012)
1930 - Adonis, Suriyeli şair ve denemeci
1930 - Tahsin Saraç, Türk şair (ö. 1989)
1932 - Leman Çıdamlı, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2012)
1932 - Suat Yalaz, Türk karikatürist, çizer, çizgi romancı, film yönetmeni, senarist ve film yapımcısı (ö. 2020)
1933 - James Hormel, Amerikalı siyasetçi, hayırsever (ö. 2021)
1933 - Joe Orton, İngiliz oyun yazarı, yazar (ö. 1967)
1933 - Sabiha Tansuğ, Türk halkbilimci ve koleksiyoner (ö. 2023)
1934 - Lahdar İbrahimi, Cezayirli diplomat ve eski dışişleri bakanı
1936 - Ahmet Suat Özyazıcı, Türk eski futbolcu ve teknik direktör (ö. 2023)
1938 - Halit Akçatepe, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2017)
1938 - Frank Langella, Amerikalı oyuncu
1938 - Halis Toprak, Türk iş insanı ve Toprak Holding kurucusu (ö. 2016)
1939 - Michèle Mercier, Fransız sinema oyuncusu
1939 - Gül Yalaz, Türk sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2013)
1941 - Ayşe Şasa, Türk senarist ve yazar (ö. 2014)
1942 - Alassane Ouattara, Fildişi Sahili Devlet Başkanı olan bir Fildişili politikacı
1942 - Cevat Yurdakul, Türk polis (ö. 1979)
1944 - İsmet Vildan Alptekin, Türk bilim insanı
1944 - Zaferullah Han Cemali, Pakistanlı siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2020)
1944 - Ömer el-Beşir, Sudanlı asker ve siyasetçi
1944 - Uğurtan Sayıner, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2021)
1945 - Jacky Ickx, Belçikalı eski yarış pilotu
1946 - Birsen Ayda, Türk sinema oyuncusu (ö. 2011)
1946 - Roberto Rivelino, eski Brezilyalı millî futbolcudur
1948 - Devlet Bahçeli, Türk ekonomist, siyasetçi ve MHP Genel Başkanı
1948 - Dick Quax, Hollanda doğumlu Yeni Zelandalı atlet ve siyasetçidir (ö. 2018)
1950 - Cengiz Sezici, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
1951 - Yalçın Güzelce, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2015)
1952 - Hüseyin Velioğlu, Hizbullah kurucu lideri (ö. 2000)
1952 - Anna Maria Monticelli, Fas doğumlu İtalyan asıllı Avustralyalı oyuncu
1952 - İbrahim Tatlıses, Türk şarkıcı, besteci, yapımcı ve oyuncu
1953 - Özay Fecht, Türk caz şarkıcısı, oyuncu ve eğitimci
1953 - Gary Johnson, Amerikalı politikacı, iş insanı
1953 - Mehmed Uzun, Kürt asıllı Türk yazar (ö. 2007)
1954 - Yannis Papathanasiu, Yunan siyasetçi
1954 - Kurtuluş Türkgüven, Türk müzisyen (ö. 2009)
1954 - Volkan Saraçoğlu, Türk sinema, dizi ve tiyatro sanatçısı (ö. 2014)
1955 - Burhan Kuzu, Türk hukukçu ve siyasetçi (ö. 2020)
1956 - Dilber Ay (Dilber Karakaş), Türk şarkıcı, söz yazarı ve sunucu (ö. 2019)
1956 - Andy Gill, İngiliz post-punk gitaristi ve müzik yapımcısı (ö. 2020)
1956 - Christine Lagarde, Fransız avukat ve politikacı
1957 - Evangelos Venizelos, bir Yunan siyasetçi
1958 - Grandmaster Flash, Amerikalı hip hop müzik sanatçısı ve DJ
1958 - Amor Hakkar, Cezayirli oyuncu
1958 - Şükrü Kızılot, Türk akademisyen ve gazeteci (ö. 2017)
1959 - Azali Assoumani, Komorlu asker ve siyasetçi
1959 - Osman Delikkulak, Türk siyasetçi ve eski Side Belediye Başkanı
1959 - Yaman Tarcan, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2009)
1960 - Hakan Karahan, Türk yazar, şair, senarist, oyuncu ve film yapımcısı
1961 - Ahmet Şafak, Türk müzisyen, bestekâr ve oyuncu
1961 - Deniz Arman, Türk gazeteci ve haber koordinatörü
1962 - Korcan Karar, Türk haber spikeri
1963 - Devran Çağlar, Türk arabesk müziği sanatçısı ve oyuncu (ö. 2019)
1964 - Ayşen Aydemir, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1999)
1964 - Lisa Lynn Masters, Amerikalı oyuncu ve manken (ö. 2016)
1964 - Dedee Pfeiffer, Amerikalı oyuncudur
1965 - Barbara Griffin, İrlandalı aktris
1966 - Ivica Dačić, Sırp siyasetçi
1966 - Tihomir Orešković, Hırvatistan eski Başbakanı
1966 - Munira Yamin Satti, Pakistanlı siyasetçi (ö. 2021)
1968 - Davor Suker, Hırvat futbolcu
1968 - Toprak Sergen, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1969 - Morris Chestnut, Amerikalı oyuncu
1969 - Verne Troyer, Amerikalı oyuncu, komedyen ve dublör (ö. 2018)
1970 - Sergey Kiryakov, Rus futbolcu ve teknik direktördür
1971 - Emrah, Türk şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1972 - Lilian Thuram, Fransız futbolcu
1975 - Marc Paquet, Kanadalı oyuncu
1976 - Mustafa Doğan, Türk asıllı Alman futbolcu
1979 - Fatih Erbakan, Türk siyasetçi ve mühendis
1981 - Mladen Petrić, Hırvat eski futbolcudur
1982 - Egidio Arévalo, Uruguaylı futbolcudur
1983 - Melaine Walker, Jamaikalı atlet
1984 - Paolo Guerrero, Perulu futbolcudur
1985 - Steven Davis, Kuzey İrlandalı millî futbolcudur
1985 - Tiago Splitter, Brezilyalı profesyonel basketbolcudur
1986 - Glen Davis, Amerikalı basketbolcu
1986 - Colin Morgan, Kuzey İrlandalı oyuncudur
1987 - Meryl Davis, Amerikalı buz patenci
1987 - Serdar Özkan, Türk futbolcu
1989 - Hasan Ali Durtuluk, Türk futbolcu
1990 - Koray Avcı, Türk müzisyen
1990 - Nadia Pariss, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1991 - Fırat Yılmaz Çakıroğlu, Türk öğrenci (ö. 2015)
1992 - Hazar Ergüçlü, Türk oyuncu
1992 - Jack Wilshere, İngiliz futbolcu
1993 - Oğuz Yılmaz, Türk futbolcu
1993 - Sadık Çiftpınar, Türk futbolcu
1995 - Nuri Fatih Aydın, Türk futbolcu
1995 - Rachel Amanda, Endonezyalı oyuncu ve şarkıcı
1995 - Poppy, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı
1996 - Mamoudou Gassama, balkondan sarkan dört yaşındaki bir çocuğu kurtarmak için bir apartman bloğunun dış cephesinde dört kata 30 saniyede tırmanan Fransa'da yaşayan Mali asıllı Fransız vatandaşı
1997 - Muhammet Beşir, Türk futbolcu
1998 - Hüseyin Türkmen, Türk futbolcu
2000 - Ekaterina Alexandrovskaya, Rus-Avustralyalı buz patencisi (ö. 2020)
2001 - Arda Akbulut, Türk futbolcu
2001 - Ersin Destanoğlu, Türk futbolcu
2001 - Ömercan İlyasoğlu, Türk basketbolcu
2001 - Muhammed Gümüşkaya, Türk futbolcu
2001 - Zeynep Şevval Gül, Türk basketbolcu
2001 - Angourie Rice, Avustralyalı bir film oyuncudur
2001 - Emirhan Çakal, Türk şarkıcı ve söz yazarı
2002 - Eren Bülbül, Türk Emniyet Güçleri ile PKK üyeleri arasındaki çatışmada hayatını kaybeden Türk çocuk (ö. 2017)
Ölümler
379 - Basileios, Kapadokya Metropoliti (d. 329)
404 - Aziz Telemachus, Hristiyan bir aziz
1204 - III. Haakon, Norveç Kralı
1515 - XII. Louis, Fransa Kralı (d. 1462)
1559 - III. Christian, 1534'ten itibaren Danimarka kralı (d. 1503)
1560 - Joachim du Bellay, Fransız Rönesans şairi (d. 1522)
1748 - Johann Bernoulli, İsviçreli matematikçi (d. 1667)
1782 - Johann Christian Bach, Alman besteci (d. 1735)
1793 - Francesco Lazzaro Guardi, İtalyan soylusu ve Venedik Okulu mensubu ressam (d. 1712)
1803 - Luigi Mayer, İtalyan ressam (d. 1755)
1817 - Martin Heinrich Klaproth, Alman kimyager (d. 1743)
1851 - Johann Heinrich Friedrich Link, Alman doğabilimci ve botanikçi (d. 1767)
1853 - Gregory Blaxland, Avustralya'da Mavi Dağları'ndan ilk başarılı geçişi başaran Avrupalı olmasıyla tanınan çiftçi (d. 1778)
1862 - Mihail Vasilyeviç Ostrogradski, Ukraynalı Kazak kökenli bir Rus İmparatorluk matematikçisi, mekanikçisi ve fizikçisiydi (d. 1801)
1881 - Louis-Auguste Blanqui, Fransız yazar (d. 1805)
1891 - Antonio Stoppani, İtalyan jeolog, paleoantolog ve öncü popüler bilim yazarı (d. 1824)
1894 - Heinrich Hertz, Alman fizikçi (d. 1857)
1901 - Gottlieb Viehe, Alman misyoner (d. 1839)
1918 - William Wilfred Campbell, Kanadalı şair ve yazar (d. 1858)
1921 - Theobald von Bethmann Hollweg, Alman siyasetçi ve Almanya'nın Şansölyesi (d. 1856)
1929 - Burton Downing, Amerikalı bisikletçi (d. 1885)
1929 - Mustafa Necati, Türk siyasetçi (d. 1894)
1931 - Martinus Beijerinck, Hollandalı bir mikrobiyolog ve botanikçiydi (d. 1851)
1944 - Edwin Lutyens, bir İngiliz mimardı (d. 1869)
1953 - Hank Williams, Amerikalı şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (d. 1923)
1956 - Jean de La Hire, Fransız yazar (d. 1878)
1958 - Edward Weston, Amerikan fotoğrafçı (d. 1886)
1960 - Margaret Sullavan, Amerikalı sahne ve sinema oyuncusu (d. 1909)
1963 - Filippo Del Giudice, İtalyan film yapımcısı (d. 1892)
1965 - Mehmet Emin Erişirgil, Türk eğitimci, felsefeci, yazar ve siyasetçi (d. 1891)
1966 - Vincent Auriol, Fransa Devlet Başkanı (d. 1884)
1969 - Mümtaz Turhan, Türk sosyal psikolog ve İstanbul Üniversitesi Deneysel Psikoloji Kürsüsü Başkanı (d. 1908)
1972 - Maurice Chevalier, Fransız aktör ve şarkıcı (d. 1888)
1980 - Pietro Nenni, İtalyan gazeteci, siyasetçi ve İtalyan Sosyalist Partisi lideri (d. 1891)
1992 - Grace Hopper, Amerikalı bir bilgisayar bilimcisi ve Birleşik Devletler Donanması arka amiraliydi (d. 1906)
1994 - Cesar Romero, Küba asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1907)
1995 - Dilber Ay (Gülşen Demirci), Türk sinema sanatçısı (d. 1958)
1995 - Eugene Wigner, Macar asıllı Amerikalı fizikçi ve matematikçi (d. 1902)
2001 - Ray Walston, Amerikalı aktör (d. 1914)
2003 - Yusuf Nalkesen, Türk bestekâr (d. 1923)
2010 - Lhasa de Sela, Amerikalı şarkıcı ve besteci (d. 1972)
2012 - Jorge Andrés Boero, Arjantinli motosiklet yarışçısı (d. 1973)
2012 - Kiro Gligorov, Makedon siyaset adamı (d. 1917)
2013 - Christopher Martin-Jenkins, İngiliz gazeteci, yazar ve sunucu (ö. 1945)
2013 - Patti Page, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1927)
2014 - Juanita Moore, Amerikalı oyuncudur (d. 1914)
2015 - Mario Cuomo, Amerikalı politikacı ve yazar (d. 1932)
2015 - Donna Douglas, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1933)
2015 - Ömer Karami, Lübnanlı siyasetçi ve Lübnan'ın 2. Başbakanı (d. 1934)
2015 - Boris Morukov, Rus fizikçi ve kozmonot (d. 1950)
2016 - Fazu Alijeva, Avar kökenli Rus şair, romancı ve gazeteci (d. 1932)
2016 - Antonio Carrizo, Arjantinli sunucu (d. 1926)
2016 - Yiğit Okur, Türk avukat ve yazar (d. 1934)
2016 - Vilmos Zsigmond, Oscar ödüllü Macar-Amerikalı sinematograf (d. 1930)
2017 - Tony Atkinson, Britanyalı akademisyen ve ekonomist (d. 1944)
2017 - Hilarion Capucci, Suriyeli Katolik Başpiskopos (d. 1922)
2017 - Karl Gerstner, İsviçreli grafik tasarımcı (d. 1930)
2017 - Mel Lopez, Filipinli bürokrat ve siyasetçi (d. 1935)
2017 - George Miller, İskoç kriketçi (d. 1929)
2017 - Derek Parfit, Britanyalı filozof ve yazardır (d. 1942)
2017 - Talat Tunçalp, Türk olimpik bisikletçi (d. 1915)
2018 - Gert Brauer, Alman millî futbolcu (d. 1955)
2018 - Robert Mann, Amerikalı keman sanatçısı, besteci ve orkestra şefi (d. 1920)
2018 - İbrahim Nafei, Mısırlı gazeteci (d. 1934)
2018 - Jahn Otto Johansen, Norveçli gazeteci, editör, muhabir ve yazar (d. 1934)
2018 - Manuel Olivencia, İspanyol avukat ve akademisyen (d. 1929)
2018 - Mauro Staccioli, İtalyan heykeltıraş (d. 1937)
2019 - Yuri Artsutanov, Rus uzay mühendisi (d. 1929)
2019 - Dagfinn Bakke, Norveçli ressam ve grafik sanatçısı (d. 1933)
2019 - Raymond Ramazani Baya, Demokratik Kongolu siyasetçi ve eski bakan (d. 1943)
2019 - İvan Dimitrov, Bulgar millî futbolcu (d. 1935)
2019 - Feis Ecktuh, Hollandalı rap şarkıcısı ve müzisyen (d. 1986)
2019 - Elizabeth Edgar, Yeni Zelandalı botanikçi (d. 1929)
2019 - Katie Flynn, İngiliz kadın yazar ve romancı (d. 1936)
2019 - Ivo Gregurević, Hırvat aktör (d. 1952)
2019 - Joan Guinjoan, İspanyol besteci ve piyanist (d. 1931)
2019 - Kris Kelmi, Sovyet-Rus müzisyen ve besteci (d. 1955)
2019 - Paul Neville, Avustralyalı politikacı (d. 1940)
2019 - José Antonio Pujante, İspanyol siyasetçi ve felsefe profesörü (d. 1964)
2019 - María Teresa Uribe, Kolombiyalı sosyolog (d. 1940)
2019 - Pegi Young, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, çevreci, eğitimci ve hayırsever (d. 1952)
2020 - János Aczél, Macar-Kanadalı matematikçi (d. 1924)
2020 - Lexii Alijai, Amerikalı rap şarkıcısı ve müzisyen (d. 1998)
2020 - Joan Benson, Amerikalı müzisyen ve eğitimci (d. 1925)
2020 - Tommy Hancock, Amerikalı müzisyen (d. 1929)
2020 - Roland Minson, Amerikalı basketbol oyuncusu (d. 1929)
2020 - Peter Lo Sui Yin, Malezyalı siyasetçi (d. 1923)
2020 - David J. Stern, Amerikalı spor (NBA patronu) adamı (d. 1942)
2021 - Abdul Hakim Al-Taher, Sudanlı aktör ve film yönetmeni (d. 1949)
2021 - Barry Austin, Britanyalı yaşadığı dönemde en kilolu olarak bilinen kişi (d. 1968)
2021 - Ben Chafin, Amerikalı hukukçu, çiftçi ve siyasetçi (d. 1960)
2021 - Bernard Guignedoux, Fransız futbolcu ve teknik direktör (d. 1947)
2021 - Carlos Escudé, Arjantinli siyaset bilimci ve yazar (d. 1948)
2021 - Carlos do Carmo, Portekizli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1939)
2021 - Clint Boulton, İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1948)
2021 - Elmira Minita Gordon, Belizeli siyasetçi (d. 1930)
2021 - Felix Tarasenko, Rus matematikçi (d. 1932)
2021 - Floyd Little, Amerikalı profesyonel Amerikan futbolu oyuncusu (d. 1942)
2021 - George Whitmore, Amerikalı dağcı ve çevreci (d. 1931)
2021 - Jan de Bie, Hollandalı ressam ve fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
2021 - Jan Vering, Alman gospel şarkıcısı, gazeteci ve oyun yazarı (d. 1954)
2021 - Jean Panisse, Fransız aktör (d. 1928)
2021 - José Cleonâncio da Fonseca, Brezilyalı siyasetçi ve iş insanı (d. 1936)
2021 - Liam Reilly, İrlandalı şarkıcı (d. 1955)
2021 - Mark Eden, İngiliz aktör (d. 1928)
2021 - Muhammed Taki Misbah Yezdi, İranlı siyasetçi (d. 1934)
2021 - Norma, Fransız çizgi roman sanatçısı (d. 1946)
2021 - Paatje Phefferkorn, Hollandalı eğitimci ve uygulamalı karma dövüş sanatçısı (d. 1922)
2021 - Pablo Hernández, Kolombiyalı bisiklet sporcusu (d. 1940)
2021 - Paige Rense, Amerikalı yazar ve editör (d. 1929)
2021 - Seizō Fukumoto, Japon oyuncu (d. 1943)
2021 - Simone Chrisostome, Fransız asker ve Fransız Direnişi üyesi (d. 1923)
2021 - Sun Qiaolu, Çinli aktris ve model (d. 1995)
2021 - Toabur Rahim, Bangladeşli siyasetçi
2021 - Traude Dierdorf, Avusturyalı siyasetçi (d. 1947)
2021 - Zoran Džorlev, Kuzey Makedonyalı keman sanatçısı (d. 1967)
2022 - Paul Adegboyega Olawoore, Nijeryalı Roma Katolik piskopos (d. 1961)
2022 - Edna Brown, Amerikalı siyasetçi (d. 1940)
2022 - Barbara Chilcott, Kanadalı aktris (d. 1922)
2022 - Maurice Blanchard Cohill Jr., Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1929)
2022 - Jean-Pierre Defontaine, Fransız siyasetçi (d. 1937)
2022 - Richard Freed, Amerikalı müzik eleştirmeni, editör ve yayıncı (d. 1928)
2022 - Max Julien, Amerikalı aktör, heykeltıraş ve kostüm tasarımcısı (d. 1933)
2022 - Robin Leamy, Yeni Zelandalı Roma Katolik piskopos (d. 1934)
2022 - Pierre Parsus, Fransız ressam ve desinatör (d. 1921)
2022 - Dan Reeves, hücum mevkiinde oynayan eski Amerikan futbolu oyuncusu ve antrenörü (d. 1944)
2023 - Mario Artali, İtalyan siyasetçi ve iş adamı (d. 1938)
2023 - N. C. Debbarma, Hint siyasetçi ve yönetici (d. 1942)
2023 - Gangsta Boo, Amerikalı rap müzisyeni (d. 1979)
2023 - Bob Jongen, Almanya doğumlu Hollandalı eski profesyonel futbolcu (d. 1927)
2023 - Kadri Mälk, Eston sanatçı ve mücevher tasarımcısı (d. 1958)
2023 - Arthur McNally, ABD'li spor yöneticisi ve antrenör (d. 1925)
2023 - Guo Nanhong, Tayvanlı siyasetçi (d. 1936)
2023 - Meenakshi Narain, Hint kökenli Amerikalı deneysel fizikçi (d. 1964)
2023 - Lise Nørgaard, Danimarkalı gazeteci, yazar ve senarist (d. 1917)
2023 - Edith Pearlman, Amerikalı kısa hikaye yazarı (d. 1936)
2023 - Fan Weitang, Çinli mühendis ve siyasetçi (d. 1935)
Tatiller ve özel günler
Yılbaşı
Küba Ulusal Bayramı
Sudan Bağımsızlık Günü
Ağrı Aşıklar Bayramı
Kamu Malı Günü
Kaynakça
0101
01 |
2218 | https://tr.wikipedia.org/wiki/2%20Ocak | 2 Ocak |
Olaylar
1523 - Rodos Adası, Kanuni Sultan Süleyman tarafından fethedildi.
1757 - Birleşik Krallık, Kalküta'yı (Hindistan) ele geçirdi.
1839 - Fotoğrafın mucitlerinden biri olan Fransız fotoğrafçı Louis Daguerre, Ay'ın ilk fotoğrafını çekti.
1870 - Brooklyn Köprüsü'nün yapımına başlandı.
1905 - Rus-Japon Savaşı'nda, Çin'deki Rus üssü Port Arthur, Amiral Tōgō Heihachirō komutasındaki Japon İmparatorluk Deniz Kuvvetleri'ne teslim oldu. Rus İmparatorluğu'nu çöküşe götüren ve 1905 Devrimi'nin kapısını açan yenilgiler dizisi başladı.
1924 - İstanbul İstiklal Mahkemesi'nde yargılanan gazeteciler beraat etti. Gazeteciler ve İstanbul Barosu Başkanı Lütfi Fikri Bey, Hıyanet-i Vataniye Kanunu'na aykırı davranmakla suçlanıyorlardı. Gazeteciler beraat ederken Lütfi Fikri Bey, 5 yıl kürek hapsine mahkûm oldu.
1935 - Marmara Adası ve Erdek'te deprem oldu; 5 kişi öldü, 600 bina hasar gördü.
1935 - Türkiye'de Soyadı Kanunu yürürlüğe girdi.
1942 - II. Dünya Savaşı: Manila, Japon kuvvetlerince işgal edildi.
1951 - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin yeni üyeliklerine Türkiye, Hollanda ve Brezilya seçildi.
1955 - Panama Devlet Başkanı José Antonio Remón Cantera, bir suikast sonucu öldürüldü.
1959 - Fidel Castro, Küba lideri oldu.
1959 - SSCB, "Luna 1" adlı uzay aracını fırlattı. "Luna 1", Ay'ın sınırlarına ulaşarak, Güneşin yörüngesine girecek olan ilk uzay aracı olacaktır.
1968 - Dr. Christiaan Barnard, Güney Afrika'nın Cape Town şehrinde ikinci kalp nakli ameliyatını gerçekleştirdi.
1971 - Türkiye İşçi Partisi (TİP)'ten ayrılan Cenan Bıçakçı ve arkadaşları, Bağımsız Türkiye Sosyalistleri Birliği adıyla yeni bir örgüt kurduklarını açıkladı.
1975 - Charlie Chaplin'e (Şarlo), Birleşik Krallık'ta "Sir" unvanı verildi.
1979 - Türk ve Amerikalı arkeologların beş yıl süren ortak çalışmalarıyla, dünyanın ilk İslam batığı Ege Denizi'nde bulundu.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Genelkurmay Başkanı Orgeneral Kenan Evren, kendisiyle görüşmeye gelen Korkut Özal'a, "Necmettin Erbakan'ın kaypak politikasından rahatsız olduklarını, dinin politikaya alet edilmemesi gerektiğini" söyledi.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): TSK'nin verdiği 27 Aralık Muhtırası, Cumhurbaşkanlığı tarafından kamuoyuna açıklandı.
1985 - Amerika Birleşik Devletleri, Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü'nden (UNESCO) resmen ayrıldı.
1990 - Devrimci-Sol örgütünün önemli isimlerinden Sinan Kukul, Metris Cezaevi'nden firar etti.
1992 - Hakkâri'nin Yüksekova ilçesinde çığ düşmesi sonucu yirmi kişi öldü, on beş kişi yaralandı.
1993 - Mehmetçik Somali'de: Türk Silahlı Kuvvetleri, BM'nin çağrısı üzerine 43 yıl aradan sonra ikinci kez bir yabancı ülkenin topraklarına ayak bastı.
1995 - Eski İstanbul Su ve Kanalizasyon İşletmesi (İSKİ) Genel Müdürü Ergun Göknel'in 8,5 yıllık hapis cezası kesinleşti.
2001 - İstanbul 1 Numaralı DGM Hakimliği, Egebank soruşturması kapsamında İnterbank'ın eski sahibi Cavit Çağlar hakkında gıyabi tutuklama kararı verdi. (Türk İnterpolü, 5 Ocak'ta Çağlar hakkında kırmızı bülten hazırladı.)
2003 - Kopenhag kriterlere ile Anayasaya uyum çerçevesinde bazı yasalarda değişiklik öngören tasarı TBMM'de kabul edildi. Yasaya göre, siyasi partilerin kapatılması davalarında 5/3 çoğunluk aranacak. İşkence ve kötü muamele suçlarından verilen cezalar para cezasına çevrilemeyecek. Anayasa Mahkemesi, siyasi partinin devlet yardımından yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Cemaat vakıfları mülk edinebilecek. Gazeteciler haber kaynaklarını açıklamaya zorlanamayacak.
2006 - Bavyera'da (Almanya) bir buz pistinin çatısı çöktü: 15 kişi öldü.
2007 - ABD'de 93 yaşında ölen eski Başkanlardan Gerald Ford için Başkent Washington Ulusal Katedrali'nde cenaze töreni düzenlendi.
2007 - Niğde Aladağlar'daki Demirkazık zirvesi tırmanışında 1 Ocak'ta mahsur kalan ODTÜ Dağcılık Kulübü üyesi altı dağcıdan, Utku Kocabıyık ve Seza Bürkan Yüksel öldü, dört dağcı ise kurtarıldı.
Doğumlar
869 - Yōzei, Japon 57. İmparator (ö. 949)
1642 - IV. Mehmed, Osmanlı'nın 19. Padişahı (ö. 1693)
1699 - III. Osman, Osmanlı'nın 25. Padişahı (ö. 1757)
1727 - James Wolfe, Britanyalı subay (ö. 1759)
1752 - Philip Freneau, Amerikalı şair, milliyetçi, polemikçi, gemi kaptanı ve gazete editörü (ö. 1832)
1767 - II. Beşir Şihab, Osmanlı Lübnan Emiri (ö. 1850)
1822 - Rudolf Clausius, Alman fizikçi (ö. 1888)
1824 - Atiye Sultan, II. Mahmud'un kızı (ö. 1850)
1827 - Nükhetsezâ Hanım, Abdülmecid'ın dokuzuncu eşi (ö. 1850)
1834 - Karl Friedrich Louis Dobermann, Alman köpek yetiştiricisi (ö. 1894)
1834 - Vasili Perov, Rus ressam (ö. 1882)
1852 - Abdülhak Hamit Tarhan, Türk şair ve diplomat (Makber ve Eşber gibi yapıtlarıyla tanınan) (ö. 1937)
1866 - Emsalinur Kadınefendi, II. Abdülhamid'in yedinci eşi (ö. 1952)
1870 - Ernst Barlach, Alman dışavurumcu heykeltıraş ve yazar (ö. 1938)
1873 - Antonie Pannekoek, Hollandalı gök bilimci, Marksist kuramcı ve devrimci (ö. 1960)
1873 - Lisieux'lü Teresa, Fransız Discalted Karmelit rahibe ve mistik (ö. 1897)
1880 - Louis Charles Bréguet Fransız pilot, uçak tasarımcısı ve sanayici (Air France'nin kurucusu) (ö. 1955)
1880 - Vasili Degtyaryov, Rus silah tasarımcısı (ö. 1949)
1882 - Benjamin Jones, Britanyalı bisikletçi (ö. 1963)
1884 - Jack Greenwell, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (ö. 1942)
1886 - Carl-Heinrich von Stülpnagel, Alman subay (ö. 1944)
1891 - Giovanni Michelucci, İtalyan mimar, şehir planlamacısı ve gravürcü (ö. 1990)
1895 - Folke Bernadotte, İsveçli asker, insan hakları savunucusu ve diplomat (ö. 1948)
1896 - Dziga Vertov, Rus film yönetmeni ve sinema kuramcısı (ö. 1954)
1897 - Gaston Monnerville, Fransız siyasetçi (ö. 1991)
1899 - Burhan Belge, Türk diplomat, siyaset adamı ve gazeteci (ö. 1967)
1900 - Józef Klotz, Polonyalı futbolcu (ö. 1941)
1902 - Safiye Erol, Türk yazar (ö. 1964)
1903 - Kane Tanaka, dünyanın en yaşlı insanı (ö. 2022)
1904 - Walter Heitler, Alman fizikçi (ö. 1981)
1904 - Walther Hewel, Alman diplomat (ö. 1945)
1920 - Isaac Asimov, Amerikalı yazar ve biyokimyacı (ö. 1992)
1920 - Nobuyuki Kato, Japon futbolcu
1922 - Blaga Dimitrova, Bulgar şair (ö. 2003)
1922 - Maurice Faure, Fransız siyasetçi ve direnişçi (ö. 2014)
1924 - Guillermo Suárez Mason, Arjantinli general (ö. 2005)
1924 - Sacit Seldüz, Türk basketbolcu, voleybolcu ve antrenörü (ö. 2018)
1925 - Michael Tippett, Britanyalı opera ve batı klasik müzik bestecisi (ö. 1998)
1926 - Gino Marchetti, Amerikalı futbolcu (ö. 2019)
1928 - Tamio Ōki, Japon aktör, seslendirme sanatçısı ve öykü anlatıcısı (ö. 2017)
1929 - Yılmaz Gündüz, Türk basketbolcu, futbolcu, yönetmen, yapımcı, senarist ve oyuncu (ö. 1997)
1931 - Masatoshi Nei, Japon asıllı Amerikalı evrim biyoloğu
1931 - Jaroslav Weigel, Çek aktör, oyun yazarı, çizgi roman sanatçısı ve ressam (ö. 2019)
1937 - Afet Ilgaz, Türk yazar (ö. 2015)
1938 - Robert Smithson, Amerikalı arazi sanatçısı (ö. 1973)
1940 - Suud el-Faysal, Suudi siyasetçi ve prens (ö. 2015)
1942 - Thomas Hammarberg, İsveçli diplomat ve insan hakları aktivisti
1943 - Barış Manço, Türk müzisyen, besteci ve şarkıcı (ö. 1999)
1943 - Filiz Akın, Türk aktris
1943 - Janet Akyüz Mattei, Amerikalı astronom (ö. 2004)
1944 - Baykal Kent, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2012)
1944 - Siraj Sikder, Bangladeşli komünist siyasetçi (ö. 1975)
1946 - Ersin Burak, Türk karikatürist ve çizgi roman sanatçısı
1948 - Akın Birdal, Türk siyasetçi
1957 - Fehmi Demir, Türk siyasetçi ve Hak ve Özgürlükler Partisi Genel Başkanı (ö. 2015)
1961 - Gabrielle Carteris, Amerikalı bir oyuncu
1964 - Pernell Whitaker, Amerikalı profesyonel boksör (ö. 2019)
1968 - Cuba Gooding, Jr., Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1969 - Yavuz Seçkin, Türk radyo-TV programcısı ve oyuncu
1970 - Raymond Ebanks, Fin müzisyen ve rapçi
1976 - Hrysopiyi Devetzi, Yunan atlet
1976 - Paz Vega, İspanyol oyuncu
1977 - Ahu Türkpençe, Türk oyuncu
1979 - Mahir Bayrak, Türk basketbolcu
1979 - Jonathan Greening, İngiliz futbolcudur
1979 - Çağla Şikel, Türk oyuncu, sunucu ve manken
1981 - Maxi Rodriguez, Arjantinli futbolcu
1983 - Kate Bosworth, Amerikalı oyuncu
1986 - Ediz Bahtiyaroğlu, Türk-Boşnak futbolcu (ö. 2012)
1987 - Lauren Storm, Amerikalı oyuncu
1987 - Loui Batley, İngiliz oyuncu
1987 - Shelley Hennig, Amerikalı oyuncu ve manken
1991 - Luis Pedro Cavanda, Angolalı futbolcu
1991 - Ömer Alimoğlu, Türk atıcı
1992 - Paulo Gazzaniga, Arjantinli futbolcudur
1993 - Bryson Tiller, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
1997 - Melis Sezen, Türk oyuncu
1998 - Ragnhild Valle Dahl, Norveçli hentbolcu
1998 - Timothy Fosu-Mensah, Hollandalı futbolcudur
1999 - Sina Ülbe, Türk basketbolcu
Ölümler
1109 - Bertrand de Blanchefort, 1156'dan 1169'daki ölümüne kadar Tapınak Şövalyeleri'n altıncı Büyük Üstadı idi (ö. 1169)
1184 - Theodora Komnini, Andronikos Komnenos ile İrene (Aineiadissa) çiftinin kızıdır (d. ?)
1557 - Pontormo, Maniyerist ressam (d. 1494)
1819 - Parmalı Maria Luisa, İspanya Kraliçesi (d. 1751)
1853 - Nesrin Hanım, Abdülmecid'in onbirinci eşi (d. 1826)
1861 - IV. Friedrich Wilhelm, Prusya Kralı (d. 1795)
1891 - Alexander William Kinglake, İngiliz devlet adamı ve tarihçi (d. 1809)
1896 - Walthère Frère-Orban, Belçikalı siyasetçi ve devlet adamı (d. 1812)
1915 - Armand Peugeot, Fransız sanayici (d. 1849)
1917 - Edward Burnett Tylor, İngiliz antropolog (d. 1832)
1920 - Paul Adam, Fransız yazar (d. 1862)
1924 - Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (d. 1834)
1939 - Roman Dmowski, Polonyalı devlet adamı (d. 1864)
1953 - Guccio Gucci, İtalyan iş insanı ve moda tasarımcısı (d. 1881)
1955 - José Antonio Remón Cantera, Panama Devlet Başkanı (d. 1908)
1963 - Dick Powell, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1904)
1963 - Jack Carson, Kanadalı-Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1910)
1974 - Neva Gerber, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1894)
1980 - Mustafa Nihat Özön, Türk yazın tarihçisi, yazar, eğitmen ve çevirmen (d. 1896)
1981 - Eflatun Cem Güney, Türk folklor araştırmacısı ve masalcı (d. 1896)
1986 - Una Merkel, Amerikalı tiyatro, film, radyo ve televizyon oyuncusu (d. 1903)
1995 - Siad Barre, Somali Demokratik Cumhuriyeti Devlet Başkanı (d. 1919)
1995 - Nancy Kelly, Amerikalı oyuncudur (d. 1921)
1996 - Karl Rappan, Avusturyalı futbolcu ve teknik direktör (d. 1905)
2001 - William P. Rogers, Amerikalı bir politikacı, diplomat ve avukat (d. 1913)
2003 - Melih Birsel, Türk mimar (d. 1920)
2005 - Maclyn McCarty, Amerikalı genetikçi (d. 1911)
2006 - Juan Ambou, İspanyol komünist devrimci ve İspanya Komünist Partisi üyesi siyasetçi (d. 1910)
2007 - Teddy Kollek, İsrailli siyasetçi (d. 1911)
2008 - George MacDonald Fraser, İskoç gazeteci ve yazar (d. 1925)
2009 - Ryuzo Hiraki, Japon futbolcu (d. 1931)
2011 - Anne Francis, Amerikalı aktris (d. 1930)
2011 - Pete Postlethwaite, İngiliz, tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1946)
2012 - Anatoli Kolesov, Sovyet grekoromen güreşçisi ve koçu (d. 1938)
2012 - Ioan Drăgan, Rumen futbolcu (d. 1965)
2012 - Otto Scrinzi, Avusturyalı sinir hastalıkları uzmanı, gazeteci ve aşırı sağcı siyasetçi (d. 1918)
2012 - Tuncer Sevi, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1942)
2013 - Ladislao Mazurkiewicz, Uruguaylı futbolcu ve teknik direktör (d. 1945)
2013 - Stephen Resnick, Amerikalı ekonomist (d. 1938)
2014 - Bernard Glasser, Amerikalı film yapımcısı ve yönetmen (d. 1924)
2014 - Dirk Sager, Alman gazeteci ve yazar (d. 1940)
2014 - Jeanne Brabants, Belçikalı dansçı, koreograf ve öğretmen (d. 1920)
2015 - Ebu Enes el-Libi, Libyalı el-Kaide'nin üst düzey sorumlusu (d. 1964)
2015 - Lam Po-chuen, Hong Konglu aktör (d. 1951)
2015 - Little Jimmy Dickens, Amerikalı country şarkıcısı (d. 1920)
2015 - Noel Cobb, Amerikalı-İngiliz filozof, psikiyatr ve yazar (d. 1938)
2015 - Roger Kitter, İngiliz oyuncu ve stand up komedyen (d. 1949)
2016 - Ardhendu Bhushan Bardhan, Hint komünist politikacı (d. 1924)
2016 - Brad Fuller, Amerikalı besteci ve ses mühendisi (d. 1953)
2016 - Faris ez-Zehrani, Suudi El-Kaide üyesi (d. 1977)
2016 - Frances Cress Welsing, Amerikalı Afrikabilimci ve psikiyatrist (d. 1935)
2016 - Gisela Mota Ocampo, Meksikalı siyasetçi (d. 1982)
2016 - Nimr Bakır el-Nimr, Suudi Arabistanlı Şii din adamı, şeyh ve ayetullah (d. 1959)
2016 - Marcel Barbeau, Kanadalı sanatçı (d. 1925)
2016 - Maria Garbowska-Kierczyńska, Polonyalı oyuncu (d. 1922)
2016 - Matt Hobden, İngiliz kriketçi (d. 1993)
2016 - Michel Delpech, Fransız şarkıcı, besteci ve aktör (d. 1946)
2016 - Sabri Yirmibeşoğlu, Türk asker (d. 1928)
2017 - Albert Brewer, Amerikalı siyasetçi (d. 1928)
2017 - Enzo Benedetti, İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1931)
2017 - François Chérèque, Fransız üst düzey yönetici ve işçi hakları savunucusu aktivist (d. 1956)
2017 - John Berger, İngiliz yazar ve sanat eleştirmeni (d. 1926)
2017 - René Ballet, Fransız gazeteci ve yazar (d. 1928)
2017 - Richard Machowicz, Amerikalı belgesel yapımcısı, sunucu, aktör, dublör ve yazar (d. 1965)
2017 - Viktor Tsaryov, Rus asıllı Sovyet millî futbolcu (d. 1931)
2017 - Jean Vuarnet, Fransız kayakçı (d. 1933)
2018 - Alan Roy Deakin, İngiliz futbolcu (d. 1941)
2018 - Ferdinando Imposimato, İtalyan hukukçu, aktivist, hâkim ve siyasetçi (d. 1936)
2018 - Frank Buxton, Amerikalı oyuncu, seslendirme sanatçısı, yazar ve televizyon yönetmeni (d. 1930)
2018 - Giovanni Di Clemente, İtalyan film yapımcısı ve yönetmen (d. 1948)
2018 - Michael Pfeiffer, Alman futbolcu ve teknik direktör (d. 1925)
2018 - Thomas S. Monson, Amerikalı Mormon (İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 16. Başkanı ve Peygamberi) (d. 1927)
2019 - Bob Einstein, Amerikalı komedyen ve oyuncu (d. 1942)
2019 - Daryl Dragon, Amerikalı müzisyen söz yazarı ve müzik yapımcısı (d. 1942)
2019 - Gene Okerlund, Amerikalı Profesyonel Güreş sunucusu (d. 1942)
2019 - Gu Fangzhou, Çinli tıp bilimcisi (d. 1926)
2019 - Jerzy Turonek, Polonyalı-Belaruslu tarihçi ve yazar (d. 1929)
2019 - Malcolm Beard, Amerikalı siyasetçi (d. 1919)
2019 - Marko Nikolić, Sırp oyuncu (d. 1946)
2019 - Paulien van Deutekom, Hollandalı sürat buz patencisi (d. 1981)
2019 - Ramakant Achrekar, Hint kriketçi ve antrenör (d. 1932)
2019 - Salvador Martínez Pérez, Meksikalı Katolik Piskopos (d. 1933)
2020 - Bogusław Polch, Polonyalı çizgi roman sanatçısı (d. 1941)
2020 - Élisabeth Rappeneau, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1940)
2020 - Fazilatunnesa Bappy, Bangladeşli hukukçu ve siyasetçi (d. 1970)
2020 - John Baldessari, Amerikalı sanatçı (d. 1931)
2020 - Mohamed Salah Dembri, Cezayirli siyasetçi ve diplomat (d. 1938)
2020 - Nick Fish, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1958)
2020 - Shen Yi-ming, Tayvanlı asker ve siyasetçi (d. 1957)
2020 - Veronika Fitz, Alman oyuncu (d. 1936)
2020 - Yukiko Miyake, Japon siyasetçi (d. 1965)
2021 - Alex Asmasoebrata, Endonezyalı siyasetçi ve otomobil yarışçısı (d. 1951)
2021 - Arsenio Lope Huerta, İspanyol hukukçu, siyasetçi, yazar ve ekonomist (d. 1943)
2021 - Aylin Özmenek, Türk radyo ve TV sunucusu (d. 1942)
2021 - Bernadette Isaac-Sibille, Fransız siyasetçi (d. 1930)
2021 - Buta Singh, Hint siyasetçi (d. 1934)
2021 - Cléber Eduardo Arado, Brezilyalı futbolcu (d. 1972)
2021 - Guadalupe Grande, İspanyol şair, yazar, eğitimci ve eleştirmen (d. 1965)
2021 - Leydi Mary Colman, İngiliz soylu ve hayırsever (d. 1932)
2021 - Marco Formentini, İtalyan siyasetçi (d. 1930)
2021 - Mary Catherine Bateson, Amerikalı kültürel antropolog, eğitimci ve yazar (d. 1939)
2021 - Mike Reese, Amerikalı siyasetçi (d. 1978)
2021 - Modibo Keita, Malili siyasetçi (d. 1942)
2021 - Vladimir Korenev, Sovyet-Rus aktör ve eğitimci (d. 1940)
2021 - Wahit Hamed, Mısırlı senarist (d. 1944)
2021 - Yuri Sauh, Sovyet-Rus futbolcu ve teknik direktör (d. 1951)
2022 - Charles Njonjo, Kenyalı hukukçu ve siyasetçi (1920)
2022 - Richard Leakey, Kenyalı paleoantropolog (d.1944)
2023 - Lincoln Almond, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1936)
2023 - Ken Block, Amerikalı bir profesyonel ralli pilotuydu (d. 1967)
2023 - Frank Cameron, Yeni Zelandalı birinci sınıf kriketçi (d. 1923)
2023 - Catherine David, Fransız-Amerikalı romancı, deneme yazarı ve edebiyat eleştirmeni (d. 1949)
2023 - François Geindre, Fransız siyasetçi (d. 1946)
2023 - Abdürrahim Tunsi, Faslı aktör ve komedyen (d. 1936)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0102
02 |
2219 | https://tr.wikipedia.org/wiki/3%20Ocak | 3 Ocak |
Olaylar
1431 - Jeanne d'Arc, Piskopos Pierre Cauchon'a teslim edildi.
1496 - Leonardo da Vinci bir uçma makinesini test etti, fakat başarısız oldu.
1521 - Martin Luther, Roma Katolik Kilisesi tarafından aforoz edildi.
1777 - Amerikalı General George Washington, İngiliz General Charles Cornwallis'i Princeton Muharebesi'nde yenilgiye uğrattı.
1888 - Kaliforniya'daki "Lick Gözlemevi"nde hizmete giren 91 cm çapındaki yeni teleskop, Dünyanın o güne kadarki en büyük teleskobu olma unvanını aldı.
1889 - Nietzsche, akli dengesini yitirdi.
1914 - Enver Paşa, Mirliva rütbesiyle Harbiye Nazırlığı'na atandı.
1917 - Ardahan Arap Camii'nde, 373 Türk, Ermeni çeteciler tarafından camiyle birlikte yakıldı.
1922 - Mersin'in düşman işgalinden kurtuluşu.
1924 - Mısır'da Luksor şehrindeki bir tapınakta Tutankamon'un taş lahdi bulundu.
1925 - İtalya'da Benito Mussolini, bütün yetkileri elinde topladı.
1928 - Nikaragua'da Augusto César Sandino önderliğindeki yurtseverler ayaklandı. Amerika Birleşik Devletleri, 1000'den fazla deniz piyadesini savaşmak üzere gönderdi.
1930 - Mustafa Kemal Paşa, Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti'ne ilk üye olarak kaydedildi.
1945 - Türkiye, Japonya ile ilişkilerini kesmeye karar verdi.
1946 - II. Dünya Savaşı sırasında Birleşik Krallık'ta Nazi yanlısı yayınlar yapan William Joyce, vatana ihanet suçundan Londra'da idam edildi.
1952 - Erzurum ve Hasankale'de deprem: 69 kişi öldü, 299 kişi yaralandı.
1953 - Samuel Beckett'in oyunu Godot'yu Beklerken, Paris'te sahnelenmeye başlandı.
1959 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Eisenhower, Alaska'nın 49. eyalet olarak Birleşik Devletler'e katıldığını açıkladı.
1961 - Amerika Birleşik Devletleri, Küba ile ilişkilerini kesti.
1961 - Bağımsız bir Kürt devleti kurmak istemekle suçlanan 49 kişinin yargılanmasına Ankara'da başlandı.
1962 - Papa XXIII. Ioannes, Fidel Castro'yu aforoz etti.
1976 - Uluslararası Ekonomik Sosyal ve Kültürel Haklar Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
1977 - Beylerbeyi'ndeki tarihi Halil Paşa Yalısı yandı.
1978 - Hindistan'da İndira Gandhi, Kongre Partisi'nden çıkarıldı.
1986 - İstanbul Menkul Kıymetler Borsasında (İMKB) hisse senetleri alım satımı başladı.
1988 - Margaret Thatcher, 20. yüzyılda Birleşik Krallık'ın en uzun süre görevde kalan Başbakanı unvanını aldı.
1990 - Devrik Panama Devlet Başkanı Manuel Noriega, Panama City'de son 10 gündür sığındığı Vatikan Büyükelçiliği'nde, Amerika Birleşik Devletleri güçlerine teslim oldu.
1990 - İbrahim Balaban'ın "Göç" adlı tablosu 45 milyon TL'ye satıldı; bu yaşayan bir ressamın eserine ödenen en yüksek fiyat oldu.
1993 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George H. W. Bush ve Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin, stratejik nükleer silahlarda indirimi öngören START-2 anlaşmasını imzaladılar.
1994 - Tupolev Tu-154 tipi bir Rus yolcu uçağı, kalkışından hemen sonra İrkutsk'da (Rusya) düştü: 125 kişi öldü.
2004 - Mısır'ın özel havayolu şirketi Flash Air'e ait Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı Kızıldeniz'e düştü: 148 kişi öldü.
2009 - İsrail Ordusu, Gazze Şeridi'ne yönelik kara harekâtına başladı.
Doğumlar
MÖ 106 - Cicero, Romalı devlet adamı ve filozof (ö. MÖ 43)
1196 - Tsuchimikado, Japon İmparatoru (ö. 1231)
1509 - Gian Girolamo Albani, Arnavut asıllı İtalyan Roma Katolik Kardinali (ö. 1591)
1628 - II. Alvise Mocenigo, Venedik Cumhuriyeti Dükü (ö. 1709)
1698 - Pietro Metastasio, İtalyan şair ve libretto yazarı (ö. 1782)
1774 - Juan Aldama, Meksikalı Yüzbaşı (Meksika Bağımsızlık Savaşı'nda, devrimci isyancıların tarafında savaşan) (ö. 1811)
1777 - Elisa Bonaparte, Fransız Prenses ve Napolyon Bonapart'ın kız kardeşi (ö. 1820)
1794 - Joseph Lebeau, Belçikalı liberal politikacı ve Belçika'nın iki kez Başbakanı (ö. 1865)
1810 - Antoine Thomson d'Abbadie, Fransız seyyah (ö. 1897)
1818 - Henrik Johan Holmberg, Fin doğa bilimci, jeolog ve etnograf (ö. 1864)
1823 - Heinrich Gustav Reichenbach, Alman orkidolog (ö. 1889)
1829 - Konrad Duden, Alman filolog ve sözlükçü (ö. 1911)
1836 - Sakamoto Ryōma, Japon samuray (ö. 1867)
1840 - Papaz Damien, Belçikalı Roma Katolik Rahibi ve misyoner (ö. 1889)
1846 - Franklin Murphy, Amerikalı siyasetçi (ö. 1920)
1860 - Kato Takaaki, Japon siyasetçi ve Japonya'nın 24. Başbakanı (ö. 1926)
1861 - William Renshaw, İngiliz tenisçi (ö. 1904)
1862 - Heinrich August Meissner, Alman mühendis (ö. 1940)
1872 - Jonas Vileišis, Litvanyalı avukat, siyasetçi ve diplomat (ö. 1942)
1873 - İvan Vasilyeviç Babuşkin, Rus devrimci ve Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler) kurucularından (ö. 1906)
1875 - Luigi Gatti, İtalyan iş insanı ve restoran işletmecisi (ö. 1912)
1876 - Wilhelm Pieck, Alman siyaset adamı, Almanya Komünist Partisi ve Komintern yöneticilerinden, Doğu Almanya'nın ilk Devlet Başkanı (ö. 1960)
1879 - Grace Coolidge, ABD first lady'si (ö. 1957)
1880 - Alim Han, Buhara Emirliği'nin ve Özbek Mangıt Hanedanı'nin son Emiri (ö. 1944)
1883 - Clement Attlee, İngiliz siyasetçi (ö. 1967)
1887 - August Macke, Alman ressam (ö. 1914)
1892 - J. R. R. Tolkien, İngiliz romancı ve bilim insanı (1954-55 arasında yayımladığı Yüzüklerin Efendisi üçlemesiyle ünlenen) (ö. 1973)
1897 - Pola Negri, Amerikalı oyuncu (ö. 1987)
1901 - Ngo Dinh Diem, Vietnamlı siyasetçi ve Güney Vietnam Devlet Başkanı (ö. 1963)
1903 - Aleksandr Bek, Sovyet gazeteci ve yazar (ö. 1972)
1906 - Aleksey Stahanov, Sovyet madenci ve Stahanovizm'in öncüsü (ö. 1977)
1907 - Ray Milland, İngiliz oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1986)
1917 - Albert Mol, Hollandalı sanatçı (ö. 2004)
1928 - Nazmiye Demirel, Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel'in eşi (ö. 2013)
1929 - Sergio Leone, İtalyan yönetmen (ö. 1989)
1930 - Robert Loggia, İtalyan Yahudisi asıllı Amerikalı oyuncu (ö. 2015)
1933 - Henry Jean-Baptiste, Fransız siyasetçi (ö. 2018)
1933 - Süleyman Ateş, Türk ilahiyatçı, İslam hukukçusu ve Diyanet İşleri'nin 6. Başkanı
1937 - Oytun Şanal, Türk tiyatro ve seslendirme sanatçısı (ö. 2018)
1943 - Köksal Toptan, Türk avukat ve siyasetçi
1943 - Selda Alkor, Türk sinema sanatçısı
1944 - Eva Bender, İsveçli aktris
1944 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2017)
1946 - John Paul Jones, İngiliz müzisyen
1946 - Melih Gülgen, Türk sinema yönetmeni, senarist ve yapımcı (ö. 2017)
1950 - Victoria Principal, Amerikalı oyuncudur.
1951 - Carlos Barisio, Arjantinli futbolcu (ö. 2020)
1952 - Jim Ross, Amerikalı profesyonel güreş spikeri, hakem, lokantacı, ara sıra güreşen profesyonel güreşçi
1953 - Muhammed Vahid Hasan, Maldivler eski Cumhurbaşkanı ve Maldivler Millî Savunma Kuvvetleri Başkomutanı olan politikacı
1953 - Peter Taylor, İngiliz futbolcu ve teknik direktördür.
1955 - Guy Yelda, Fransız büyükelçi
1956 - Mel Gibson, Avustralyalı aktör ve film yönetmeni
1963 - Hamza Yanılmaz, Türk siyasetçi (ö. 2011)
1969 - Michael Schumacher, Alman Formula 1 pilotu
1971 - Cory Cross, Kanadalı eski bir profesyonel buz hokeyi savunma oyuncusudur
1974 - Alessandro Petacchi, emekli İtalyan profesyonel yol bisikletçisidir.
1976 - Angelos Basinas, Yunan eski millî futbolcudur
1977 - Lee Bowyer, İngiliz millî futbolcudur
1977 - Mayumi Iizuka, Japon ses sanatçısı (seiyuu)
1980 - Claudio Maldonado, Şilili futbolcu
1980 - Kurt Vile, Amerikalı müzisyen
1980 - Necati Ateş, Türk futbolcu
1980 - Yusuf Demirkol, Türk şarkıcı ve besteci
1983 - Enis Arıkan, Türk oyuncu
1984 - Billy Mehmet, Türk asıllı İrlandalı futbolcudur
1985 - Linas Kleiza, Litvanyalı eski profesyonel millî basketbolcu
1985 - Marko Tomas, Hırvat basketbolcu
1986 - Asa Akira, Japon asıllı Amerikalı pornografik film oyuncusu
1990 - Yoichiro Kakitani, Japon millî futbolcudur
1991 - Jerson Cabral, Hollandalı futbolcudur
1991 - Özgür Çek, Türk futbolcu
1994 - Melek Yusufoğlu, Türk basketbolcu
1995 - Kim Ji-soo, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
1995 - Kim Seolhyun, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncu
1996 - Florence Pugh, İngiliz aktris
2003 - Greta Thunberg, İsveçli bir eylemci
2003 - Kyle Rittenhouse, 17 yaşındayken çıkan sivil ayaklanma sırasında ikisi ölümcül üç kişiyi vurması ile tanınan bir Amerikalı
Ölümler
236 - Anterus, Katolik Kilisesi'nin 19. Papa'sı (d. ?)
1028 - Fujiwara no Michinaga, Japon devlet adamı (d. 966)
1322 - V. Philippe, Fransa Kralı (d. 1292)
1501 - Ali Şir Nevai, Türk şair (d. 1441)
1543 - Juan Rodríguez Cabrillo, İspanyol-Portekizli kâşif (d. 1499)
1641 - Jeremiah Horrocks, İngiliz astronom (d. 1618)
1692 - Roelant Roghman, Hollandalı Hollanda Altın Çağı ressamı, çizimcisi ve oymacısı (d. 1627)
1785 - Baldassare Galuppi, Venedikli İtalyan besteci (d. 1706)
1799 - Şeyh Galip, Türk divan edebiyatı şairi ve mutasavvıf (d. 1757)
1826 - Louis-Gabriel Suchet, Fransız asker ve mareşal (d. 1770)
1875 - Pierre Larousse, Fransız ansiklopedi ve sözlük yazarı (d. 1817)
1891 - John Casey, İrlandalı geometrici (d. 1820)
1897 - Louis de Mas Latrie, Fransız tarihçi ve diplomat (d. 1815)
1903 - Alois Hitler, Adolf Hitler'in babası (d. 1837)
1916 - Grenville M. Dodge, Amerikalı general ve politikacı (d. 1831)
1922 - Wilhelm Voigt, Alman sahtekar ve ayakkabı ustası (d. 1849)
1923 - Jaroslav Hašek, Çek yazar (d. 1883)
1945 - Edgar Cayce, Amerikalı medyum (d. 1877)
1946 - William Joyce, Amerikalı Nazi propagandacısı (idam edildi) (d. 1906)
1950 - Emil Jannings, İsviçreli aktör ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1884)
1958 - Cafer Tayyar Eğilmez, Türk asker ve siyaset adamı (d. 1878)
1965 - Milton Avery, Amerikalı ressam (d. 1885)
1967 - Jack Ruby, Amerikalı gece kulübü işletmecisi (Lee Harvey Oswald'ı öldüren kişi) (d. 1911)
1979 - Conrad Hilton, Amerikalı iş insanı ve Hilton Otelleri'nin kurucusu (d. 1887)
1979 - Ernesto Palacio, Arjantinli tarihçi (d. 1900)
1989 - Sergey Lvoviç Sobolev, Rus matematikçi (d. 1908)
1992 - Judith Anderson, Avustralyalı aktris (d. 1897)
2002 - Freddy Heineken, Hollandalı bira üreticisi (d. 1923)
2005 - Faruk Sükan, Türk siyasetçi (d. 1921)
2007 - Mustafa Taşar, Türk siyasetçi (d. 1951)
2007 - Nezir Büyükcengiz, Türk siyasetçi ve CHP Konya Milletvekili (d. 1951)
2009 - Pat Hingle, Amerikalı aktör (d. 1924)
2010 - Mary Daly, Amerikalı radikal feminist filozof, akademisyen ve din bilimci (d. 1928)
2011 - Jill Haworth, İngiliz asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1945)
2012 - Hamit Haskabal, Türk oyuncu (d. 1947)
2013 - Sergiu Nicolaescu, Rumen yönetmen ve siyasetçi (d. 1930)
2014 - Alicia Rhett, Amerikalı oyuncu ve ressam (d. 1915)
2014 - Faruk Geç, Türk gazeteci, ressam, çizgi-romancı ve illustratör (d. 1931)
2014 - Saul Zaentz, Amerikalı film yapımcısı (d. 1921)
2015 - Derek Minter, İngiliz motosiklet yarışçısı (d. 1932)
2015 - Muaz el-Kesasibe, Ürdünlü savaş pilotu (d. 1988)
2015 - Olga Knyazeva, Sovyet-Rus eskrimci (d. 1954)
2015 - Edward Brooke, ABD'li siyasetçi (d.1919)
2016 - Bill Plager, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1945)
2016 - Halis Toprak, Türk iş insanı (d. 1938)
2016 - Peter Powell, İngiliz mucit (d. 1932)
2016 - Paul Bley, Kanadalı piyanist (d. 1946)
2016 - Peter Naur, Daninmarkalı bilişim uzmanı (d. 1928)
2016 - Igor Sergun, Rus albay general (d.1957)
2017 - Erk Yurtsever, Türk şair, yazar ve Türkolog (d. 1934)
2017 - İgor Volk, Sovyet-Rus kozmonot ve test pilotu (d. 1937)
2017 - Rodney Bennett, Britanyalı televizyon ve film yönetmeni (d. 1935)
2017 - Shigeru Kōyama, Japon oyuncu (d. 1929)
2018 - Konrad Ragossnig, Avusturyalı klasik gitarist, eğitimci ve lavtacı (d. 1932)
2018 - Medeniyet Şahberdiyeva, Türkmenistanlı opera şarkıcısı (d. 1930)
2018 - Serafino Sprovieri, İtalyan Katolik piskoposu (d. 1930)
2019 - Sylvia Chase, Amerikalı araştırmacı gazeteci ve televizyoncu (d. 1938)
2019 - Sayed Ashraful İslam, Bangladeşli siyasetçidir (d. 1952)
2019 - Herb Kelleher, Amerikalı girişimci, iş insanı ve yönetici (d. 1931)
2019 - Anne-Marie Minvielle, Fransız gazeteci (d. 1943)
2019 - Steve Ripley, Amerikalı blues müzisyenidir (d. 1950)
2019 - Christine de Rivoyre, Fransız gazeteci, romancı ve yazar (d. 1921)
2019 - José Vida Soria, İspanyol hukukçu ve siyasetçi (d. 1937)
2019 - Michael Yeung, Çinli Roma Katolik piskopos (d. 1945)
2020 - Derek Acorah, İngiliz medyum, yazar, eski futbolcu ve televizyon sunucusu (d. 1950)
2020 - Andonis Balomenakis, Yunan siyasetçi ve hukukçudur (d. 1954)
2020 - Christopher Beeny, İngiliz aktör ve dansçı (d. 1941)
2020 - Robert Blanche, Amerikalı sinema ve televizyon oyuncusudur (d. 1962)
2020 - Pete Brewster, Amerikan futbolu oyuncusu ve antrenör (d. 1930)
2020 - Wolfgang Brezinka, Alman-Avusturyalı eğitimci ve bilim insanı (d. 1928)
2020 - Domenico Corcione, İtalyan asker ve siyasetçi (d. 1929)
2020 - Mónica Echeverría, Şilili gazeteci, yazar, oyuncu ve edebiyat profesörü (d. 1920)
2020 - Ken Fuson, Amerikalı gazeteci (d. 1956)
2020 - Reuben Hersh, Amerikalı matematikçi, yazar ve akademisyen (d. 1927)
2020 - Nathaël Julan, Fransız futbolcu (d. 1996)
2020 - Stella Maris Leverberg, Arjantinli siyasetçi ve sendikacı d. 1962)
2020 - Ebu Mehdi el-Mühendis, Iraklı-İranlı asker (d. 1954)
2020 - Kasım Süleymani, İranlı asker (d. 1957)
2021 - Raúl Baglini, Arjantinli siyasetçi ve hukukçudur (d. 1949)
2021 - Lee Breuer, Amerikalı oyun yazarı, tiyatro yönetmeni, akademisyen, eğitimci, film yapımcısı, şair ve söz yazarıdır (d. 1937)
2021 - Eric Jerome Dickey, Amerikalı yazar (d. 1961)
2021 - Roger Hassenforder, Fransız profesyonel bisiklet sporcusu (d. 1930)
2021 - Naohiro Ikeda, Japon voleybol oyuncusu (d. 1940)
2021 - Renate Lasker-Harpprecht, Alman yazar ve gazeteci (d. 1924)
2021 - Gerry Marsden, İngiliz pop-rock şarkıcısı, söz yazarı, gitarist ve televizyon sunucusu (d. 1942)
2021 - Manola Robles, Şilili gazeteci (d. 1948)
2021 - Elena Santiago, İspanyol yazar (d. 1941)
2021 - Barbara Shelley, İngiliz aktris (d. 1932)
2022 - Oussou Konan, Fildişi Sahilli futbolcudur (d. 1989)
2022 - Gianni Celati, İtalyan yazar, çevirmen ve edebiyat eleştirmenidir (d. 1937)
2022 - Mario Lanfranchi, İtalyan yapımcı, yönetmen, senarist, aktör ve koleksiyoncu (d. 1927)
2022 - Kamel Lemoui, Cezayirli millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1939)
2022 - Beatrice Mintz, Amerikalı embriyolog (d. 1921)
2022 - Viktor Saneyev, Sovyet-Gürcü üç adım atlama sporcusu (d. 1945)
2023 - Walter Cunningham, Amerikalı NASA astronotu (d. 1932)
2023 - Elena Huelva, İspanyol kanserle mücadele aktivisti, sosyal medya fenomeni (d. 2002)
2023 - Ruslan Hasbulatov, Çeçen asıllı Rus ekonomist ve devlet adamı (d. 1942)
2023 - Abdüsselam Mecali, Ürdünlü siyasetçi ve fizikçi (d. 1925)
2023 - Giorgio Tombesi, İtalyan siyasetçi (d. 1926)
2023 - Norbert Werbs, Alman Roma Katolik başpiskopos ve ilahiyatçı (d. 1940)
Tatiller ve özel günler
Mersin'in Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
Dünya'nın Güneş'e en yakın olduğu gün (Günberi)
Verem Savaş Eğitimi Haftası (3-9 Ocak)
Kaynakça
0103
03 |
2220 | https://tr.wikipedia.org/wiki/4%20Ocak | 4 Ocak |
Olaylar
1755 - Haliç dondu.
1885 - İlk başarılı apandisit ameliyatı, Dr. William W. Grant tarafından, hastası Mary Gartside'a gerçekleştirildi.
1896 - Utah, Amerika Birleşik Devletleri'nin 45. eyaleti oldu.
1911 - Babıâli yangını.
1918 - Rusya, Finlandiya'nın bağımsızlığını tanıdı.
1926 - İstanbulspor, Kemal Halim Gürgen tarafından kuruldu.
1932 - Hindistan'da Mahatma Gandhi tutuklandı.
1939 - Japonya'da faşist Hiranuma Kiichirō başbakan oldu.
1944 - Sovyet askerleri, savaş öncesinin Polonya sınırını geçti.
1948 - Burma, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını kazandı.
1951 - Çin ve Kuzey Kore birlikleri, Seul'ü işgal etti.
1962 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı John F. Kennedy, Vietnam'a daha fazla asker göndereceklerini açıkladı.
1967 - 490 kilometre uzunluğundaki Batman-İskenderun petrol boru hattı hizmete açıldı.
1969 - Her türlü ırk ayrımcılığının kaldırılmasına dair uluslararası sözleşme imzalandı.
1976 - Çanakkale'de antik Truva kentinin bulunduğu yere, 12 metre yüksekliğinde "Truva Atı" yapıldı.
1986 - İstanbul Boğazı'nda, Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün yapımına başlandı.
1987 - Washington'dan Boston'a giden bir yolcu treni, bir başka trenle çarpıştı: 16 kişi öldü.
1990 - Pakistan'ın Sind eyaletinde bir yolcu treni, bir yük treni ile çarpıştı: 307 kişi öldü, 700 kişi de yaralandı.
2004 - Afganistan'da Loya Jirga (Büyük Meclis), yeni anayasayı kabul etti.
2004 - Gürcistan'da "Kadife Devrim" öncülerinden Mihail Saakaşvili, Eduard Şevardnadze'nin yerine devlet başkanı seçildi.
2004 - Uzay aracı Spirit Mars'a iniş yaptı.
2006 - İsrail Başbakanı Ariel Şaron beyin kanaması geçirerek komaya girdi. Yeni parti Kadima'nın 28 Mart'taki seçim zaferinden sonra Ehud Olmert, İşçi Partisi lideri Amir Peretz ile yeni hükûmeti kurdu ve başbakan oldu.
2010 - Burç Halife'nin inşaatı tamamlandı ve dünyanın en yüksek gökdeleni ünvânını elde etti.
Doğumlar
659 - Zeynelâbidîn, İsmâiliyye’nin üçüncü İmami (ö. 712)
1076 - Zhezong, Çin'in Song Hanedanı'nın yedinci imparatorudur (ö. 1100)
1338 - V. Muhammed, Gırnata Emiri (ö.1391)
1341 - Wat Tyler, İngiliz devrimci lider (ö.1381)
1643 - Isaac Newton, İngiliz matematikçi ve modern fiziğin kurucusu (ö. 1727)
1710 - Giovanni Battista Pergolesi, İtalyan müzisyen (ö. 1736)
1747 - Dominique Vivant Denon, Fransız sanatçı, ressam, diplomat ve yazar (ö. 1825)
1785 - Jacob Grimm, Alman yazar (Grimm Kardeşler'in büyüğü) (ö. 1863)
1797 - Wilhelm Beer, Alman banker, astronom ve iş insanı (ö. 1850)
1809 - Louis Braille, Fransız eğitimci (görme engellilerce yaygın olarak kullanılan ve kendi adıyla anılan Braille alfabesini icat eden) (ö. 1852)
1847 - I. Niko Dadiani, Megrelya Prensliği'nin son Prensi (ö. 1903)
1848 - Katsura Tarō, Japonya Başbakanı (ö. 1913)
1851 - Bedrifelek Kadınefendi, II. Abdülhamid'in ikinci eşi (ö. 1930)
1853 - Şayân Kadınefendi, V. Murad'ın üçüncü eşi (ö. 1945)
1857 - Émile Cohl, Fransız çizer ve animatör (ö. 1938)
1861 - Mehmet Vahideddin, Osmanlı'nın son padişahı (ö. 1926)
1864 - George Albert Smith, İngiliz Kraliyet Astronomi Derneği Üyesi, mucit ve öncü film yönetmeni (ö. 1959)
1866 - Ernest Mangnall, İngiliz teknik direktör (ö. 1932)
1873 - Avram Galanti Bodrumlu, Türk eğitimci ve siyaset adamı (ö. 1961)
1876 - Augustus John, İngiliz ressam ve grafik sanatçısı (ö. 1961)
1882 - Yoshijirō Umezu, Japon asker (ö. 1949)
1894 - Evariste Lévi-Provençal, Fransız Orta Çağ tarihçisi, oryantalist, Arap Dili ve Edebiyatı uzmanı ve İslam tarihçisi (ö. 1956)
1896 - André Masson, Fransız ressam (ö. 1987)
1900 - Ernesto Palacio, Arjantinli tarihçi (ö. 1979)
1900 - Nazlı Ecevit, Türk ressam (ö. 1985)
1903 - Georg Elser, Alman marangoz (Hitler'e karşı başarısız suikast girişiminde bulunan) (ö. 1945)
1905 - Aristid von Grosse, Alman-Amerikalı kimyager ve akademisyen (ö. 1985)
1905 - Tore Keller, İsveçli futbolcu (ö. 1988)
1913 - Malietoa Tanumafili II, Samoa'nın devlet başkanı (ö. 2007)
1915 - Marie-Louise von Franz, İsviçreli analitik psikolog ve araştırmacı (ö. 1998)
1916 - Slim Gaillard, Amerikalı caz şarkıcısı, piyanist ve gitarist (ö. 1991)
1918 - Étienne Dailly, Fransız senatör ve hukukçu (ö. 1996)
1923 - Maurice Cazeneuve, Fransız oyuncu, yönetmen ve senarist (ö. 2016)
1924 - Charles Tone, Amerikalı siyasetçi (ö. 2018)
1925 - Abdullah Müctebavi, İranlı serbest güreşçi (ö. 2012)
1925 - Zigmas Zinkevičius, Litvan dil bilimci ve tarihçi (ö. 2018)
1926 - Margareta Niculescu, Rumen sanatçı, kuklacı, öğretmen ve tiyatro yönetmeni (ö. 2018)
1927 - Sabite Tur Gülerman, Türk ses sanatçısı (ö. 1989)
1928 - Maurice Rigobert Marie-Sainte, Martinikli piskopos (ö. 2017)
1929 - Amitai Etzioni, Alman sosyolog
1929 - Günter Schabowski, Alman siyasetçi (ö. 2015)
1929 - Özcan Başkan, Türk dil bilimci (ö. 1997)
1931 - Coşkun Özarı, Türk futbolcu ve teknik direktör (ö. 2011)
1931 - Nora Iuga, Rumen şair, yazar ve çevirmen
1932 - Carlos Saura, İspanyol film yönetmeni (ö. 2023)
1934 - Rudolf Schuster, Slovak bir siyasetçi
1937 - Dyan Cannon, Amerikalı film ve televizyon oyuncusu, yönetmen, senarist, editör ve film yapımcısı
1940 - Brian Josephson, Galli teorik fizikçi
1940 - Gao Xingjian, Çin-Fransız nesir yazarı, çevirmen, tiyatro yazarı, tiyatro yöneticisi, eleştirmen, ressam ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
1941 - George Pan Cosmatos, Yunan asıllı İtalyan film yönetmeni (ö. 2005)
1942 - John McLaughlin, İngiliz müzisyen
1943 - Hwang Sok-yong, Güney Koreli roman yazarıdır
1945 - Richard Schrock, Amerikan kimyager
1948 - Cissé Mariam Kaïdama Sidibé, Malili bir politikacı (ö. 2021)
1954 - Tina Knowles, Amerikalı iş insanı ve moda tasarımcısı
1956 - Ann Magnuson, Amerikalı aktris ve kabare sanatçısı
1956 - Nur Yoldaş, Türk pop müzik sanatçısı
1958 - Matt Frewer, Kanadalı TV ve film oyuncusudur
1960 - Michael Stipe, Amerikalı şarkıcı-söz yazarıdır
1963 - Dave Foley, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1963 - Till Lindemann, Alman müzisyen
1965 - Julia Ormond, İngiliz oyuncu
1969 - Kees van Wonderen, eski Hollandalı futbolcudur
1971 - Tayfun Güneyer, Türk senarist ve yönetmen
1978 - Marcello Bravo, Avusturyalı dansçı ve porno yıldızı
1980 - Bobbi Eden, Hollandalı aktris ve porno film oyuncusu
1980 - Öner Erkan, Türk oyuncu
1980 - Miguel, Portekizli eski futbolcudur
1984 - İbrahim Akın, Türk futbolcu
1985 - Gökhan Gönül, Türk futbolcu
1985 - Al Jefferson, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1986 - Younès Kabou, Fransız eski millî futbolcudur
1986 - James Milner, İngiliz futbolcudur
1987 - Marissa Coleman, Amerikalı basketbolcu
1990 - Iago Falque, İspanyol futbolcudur
1990 - Alberto Paloschi, İtalyan futbolcudur
1990 - Toni Kroos, Alman futbolcu
1996 - Emma Mackey, İngiliz-Fransız oyuncudur
1997 - Ante Žižić, Hırvat profesyonel basketbolcudur
2005 - Daphne Keen, İngiliz-İspanyol çocuk oyuncu
Ölümler
1309 - Folignolu Angela, İtalyan mistik ve yazar (d. 1248)
1761 - Stephen Hales, İngiliz fizyolojist, kimyacı ve mucit (d. 1677)
1782 - Ange-Jacques Gabriel, Fransız mimar (d. 1698)
1786 - Moses Mendelssohn, Alman filozof (d. 1729)
1825 - I. Ferdinando, Sicilyateyn Kraliyeti'nin Kralı (d. 1751)
1877 - Cornelius Vanderbilt, Amerikalı girişimci (d. 1794)
1882 - John William Draper, Amerikalı bilim insanı, filozof, hekim, tarihçi, kimyager ve fotoğrafçı (d. 1811)
1886 - Pyotr Tkaçov, Rus yazar, eleştirmen ve devrimci (d. 1844)
1891 - Pierre de Decker, Belçikalı politikacı, devlet adamı ve yazar (d. 1812)
1892 - James Redhouse, İngiliz dil bilgini, mütercim ve sözlük yazarı (d. 1811)
1896 - Henri Alfred Jacquemart, Fransız heykeltıraş (d. 1824)
1910 - Frederick Matthew Darley, Yeni Güney Galler'in 6. Yüksek Yargıcı (d. 1830)
1913 - Alfred Graf von Schlieffen, Alman general (d. 1833)
1915 - Anton von Werner, Alman ressam (d. 1843)
1919 - Georg von Hertling, Alman devlet adamı ve düşünür (d. 1843)
1920 - Benito Pérez Galdós, İspanyol yazar ve oyun yazarı (d. 1843)
1924 - René Basset, Fransız şarkiyatçı (d. 1855)
1927 - Süleyman Nazif, Türk şair, yazar ve devlet adamı (d. 1870)
1929 - Cemil Arıcan, Türk siyasetçi (d. 1880)
1936 - James Churchward, İngiliz asker, araştırmacı, kaşif, balık uzmanı, maden bilimcisi ve tarihçi (d. 1851)
1941 - Henri Bergson, Fransız filozof ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1859)
1960 - Albert Camus, Fransız yazar, düşünür ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1913)
1961 - Erwin Schrödinger, Avusturyalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1887)
1963 - Muzaffer Sarısözen, Türk folklorcu, Türk halk müziği sanatçısı ve derleyici (d. 1899)
1965 - T.S. Eliot, ABD asıllı Britanyalı şair, oyun yazarı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1888)
1966 - Georges Theunis, Belçika'nın 24. Başbakanı (d. 1873)
1967 - Boris Kraigher, Sloven komünist partizan, eski Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti Başbakanı (d. 1914)
1975 - Carlo Levi, İtalyan ressam, yazar, doktor, aktivist ve antifaşist (d. 1902)
2000 - Spiros Markezinis, Yunan siyasetçi (d. 1909)
2003 - Sabiha Gürayman, Türk inşaat mühendisi ve voleybolcu (Türkiye'nin ilk kadın inşaat mühendisi) (d. 1910)
2010 - Kemal Demir, Türk hekim, siyasetçi ve Kızılay Genel Başkanı (d. 1921)
2013 - Şenay Yüzbaşıoğlu, Türk pop müzik şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1947)
2013 - Tony Lip, Amerikalı oyuncu (d. 1930)
2014 - Mrinal Das, Bangladeşli komünist siyasetçi ve sendikacı (d. 1948)
2014 - Sergey Kozlov, eski Sovyet ve Rus futbolcu ve teknik direktördür (d. 1960)
2015 - Pino Daniele, İtalyan şarkıcı, gitarist ve söz yazarı (d. 1955)
2015 - Azizullah Ludin, eski Afganistan Bağımsız Seçim komisyonu üyesi siyasetçi (d. 1939)
2015 - Natalino Pescarolo, İtalyan Katolik Piskopos (d. 1929)
2015 - Stuart Scott, Amerikalı spor spikeri ve spor yorumcusu (d. 1965)
2015 - René Vautier, Fransız film yönetmeni (d. 1928)
2016 - Tom Allin, İngiliz kriket oyuncusu (d. 1987)
2016 - Stephen W. Bosworth, Amerikalı akademisyen ve diplomat (d. 1939)
2016 - Michel Galabru, Fransız oyuncu (d. 1922)
2016 - Jorge Lepra, Uruguaylı diplomat ve siyasetçi (d. 1942)
2016 - Achim Mentzel, Alman müzisyen ve oyuncu (d. 1946)
2016 - Maja Maranow, Alman oyuncu (d. 1961)
2016 - Andres Rodríguez, Venezuelalı iş insanı ve at binicisi (d. 1984)
2016 - Robert Stigwood, Avustralyalı film yapımcısı (d. 1934)
2016 - Sedat Üründül, Türk yüksek inşaat mühendisi ve müteahhit (d. 1919)
2017 - Hişam el-Uteybi, Kuveytli eski bakan ve siyasetçidir (d. 1946)
2017 - Heinz Billing, Alman fizikçi ve bilgisayar mühendisidir (d. 1914)
2017 - William J. Cason, Amerikalı siyasetçi ve avukat (d. 1924)
2017 - Willie Evans, Siyahi profesyonel Amerikan fubolcusu (d. 1937)
2017 - Jordi Pagans i Monsalvatje, İspanyol ressamdır (d. 1932)
2017 - Ezio Pascutti, İtalyan futbolcu ve futbol menajeri (d. 1937)
2017 - Georges Prêtre, Fransız orkestra şefi (d. 1924)
2017 - Anna Senkoro, Tanzanyalı siyasetçi (d. 1962)
2017 - Gabriel Tang, Güney Sudanlı isyancı milislerin lideri general (d. 1960)
2017 - Anthony Tu Shihua, Çinli Katolik piskopos (d. 1919)
2018 - Aharon Appelfeld, İsrailli romancı ve yazar (d. 1932)
2018 - Ulhas Bapat, Hint santoor enstrümanı çalan bir müzisyendir (d. 1950)
2018 - Brendan Byrne, Amerikalı siyasetçi (d. 1924)
2018 - Johannes Brost, İsveçli oyuncu ve komedyendir (d. 1946)
2018 - Lyli Herse, Eski Fransız kadın bisiklet yarışçısıdır (d. 1928)
2018 - Senichi Hoshino, eski Japon beyzbolcu ve spor antrenörüdür (d. 1947)
2018 - Vladimir Yankilevsky, Rus sanatçıdır (d. 1938)
2019 - İvan Bortnik, Sovyet-Rus oyuncu (d. 1939)
2019 - Harold Brown, Amerikalı nükleer fizikçi (d. 1927)
2019 - John Burningham, İngiliz çocuk kitapları yazarı ve çizerdir (d. 1936)
2019 - Harold Demsetz, Amerikalı ekonomist (d. 1930)
2019 - Leo J. Dulacki, Amerikalı asker (d. 1918)
2019 - Turhan Erdoğan, Türk akademisyen ve inşaat mühendisi (d. 1938)
2019 - Miguel Gallastegui, İspanyol bask pelota (pelotari) sporcusudur (d. 1918)
2019 - David Garman, İngiliz mucit ve iş adamıdır (d. 1922)
2019 - Louisa Moritz, Küba asıllı Amerikalı oyuncu ve avukattır (d. 1946)
2019 - Norman Snider, Kanadalı senarist ve oyuncu (d. 1945)
2020 - Oliver Batali Albino, Güney Sudanlı politikacı (d. 1935)
2020 - Guy Arnold, Britanyalı kâşif, eğitimci, gazeteci, kuzey-güney ilişkileri uzmanı, seyahat ve politika yazarı (d. 1932)
2020 - Russell Bannock, Kanadalı savaş pilotu ve yazar (d. 1919)
2020 - Herbert Binkert, Alman millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1923)
2020 - Tom Long, Avustralyalı aktör (d. 1968)
2020 - Lorenza Mazzetti, İtalyan film yönetmeni, romancı, ressam ve fotoğraf sanatçısı (d. 1927)
2020 - Walter Ormeño, Perulu eski millî futbolcudur (d. 1926)
2021 - Tom Acker, Amerikalı beyzbolcu (d. 1930)
2021 - Anatoliy Butenko, Ukraynalı siyasetçi (d. 1938)
2021 - Sandra Hutchens, Amerikalı kamu güvenliği yetkilisi ve siyasetçi (d. 1955)
2021 - Franco Loi, İtalyan şair ve deneme yazarı (d. 1930)
2021 - Laurent Mailhot, Kanadalı tarihçi, yazar, profesör, deneme yazarı ve edebiyat eleştirmenidir (d. 1931)
2021 - John Muckler, Kanadalı profesyonel eski buz hokeyi oyuncusu, antrenör ve yönetici (d. 1934)
2021 - Elias Rahbani, Lübnanlı bir müzisyen, besteci, söz yazarı, orkestra şefi (d. 1938)
2021 - Tanya Roberts, Amerikalı oyuncu, yapımcı ve komedyen (d. 1955)
2021 - M. R. Schunker, Hint Donanması'nda görev almış amiral rütbesindeki eski asker (d. 1924)
2021 - Gregory Sierra, Amerikalı aktör (d. 1937)
2021 - Martinus Veltman, Hollandalı teorik fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1931)
2022 - Javier Astúa, Kosta Rikalı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1968)
2022 - Joan Copeland, Amerikalı oyuncudur (d. 1922)
2022 - William M. Ellinghaus, Amerikalı girişimci ve iş adamı (d. 1922)
2022 - Irma Mico, Avusturya-Macaristan doğumlu Fransız direniş savaşçısı (d. 1914)
2022 - Stelios Serafidis, Yunan eski millî futbolcudur (d. 1935)
2023 - Thirumagan Evera, Hintli siyasetçi (d. 1977)
2023 - David Gold, İngiliz iş adamı ve yönetici (d. 1936)
2023 - Elwood Hillis, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1926)
2023 - Pierre Joassin, Belçikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1948)
2023 - Alan Mackay-Sim, Avustralyalı biyomedikal teknisyeni (d. 1951)
2023 - Rosi Mittermaier, Alman kayakçı (d. 1950)
2023 - Beeyar Prasad, Hintli söz yazarı, senarist, televizyon sunucusu ve şair (d. 1961)
2023 - Hans Rebele, orta saha mevkiinde oynamış Alman eski millî futbolcu (d. 1943)
2023 - Fay Weldon, İngiliz yazar (d. 1931)
Tatiller ve özel günler
Myanmar Ulusal Günü
Diyarbakır'da Süleyman Nazif'i Anma Günü
0104
04 |
2221 | https://tr.wikipedia.org/wiki/5%20Ocak | 5 Ocak |
Olaylar
1759 - George Washington, Martha Dandridge ile evlendi.
1781 - Amerikan İç Savaşı: Richmond, Benedict Arnold komutasındaki Kraliyet Donanması tarafından yakıldı.
1809 - 1807-1809 Osmanlı-İngiliz Savaşı'nı sona erdiren Kale-i Sultaniye Antlaşması imzalandı.
1854 - San Francisco adlı buharlı gemi battı: 300 kişi öldü.
1889 - Alman fizikçi Martin Brendel, ilk kez auroraları fotoğrafladı.
1895 - Dreyfus davası: Casusluk suçlamasıyla Fransa'da yargılandığı davada, Yüzbaşı Alfred Dreyfus ömür boyu hapse mahkûm oldu.
1919 - Weimar Cumhuriyeti'nde Alman İşçi Partisi kuruldu. Bu parti daha sonra "Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi" adını alacaktı.
1921 - Çerkez Ethem ve kardeşleri, Yunan İşgal Kuvvetleri'ne sığındılar.
1922 - Adana'nın düşman işgalinden kurtuluşu.
1929 - Anadolu-Bağdat ve Mersin-Tarsus Demiryolları ile Haydarpaşa Garı devletleştirildi.
1930 - Sovyetler Birliği'nde tarımın kolektivizasyonu başladı.
1933 - San Francisco'daki Golden Gate Bridge inşa edilmeye başlandı.
1961 - Yassıada duruşmaları devam ediyor. 6-7 Eylül Olayları davası sonuçlandı. Sanıklardan Adnan Menderes, Fatin Rüştü Zorlu ve eski İzmir valisi Kemal Hadımlı mahkûm oldular. Aynı gün Fuad Köprülü ve Fahrettin Kerim Gökay Yassıada'dan tahliye edildi.
1968 - Çekoslovakya'da iktidara Prag Baharı'nı başlatacak olan Alexander Dubček geldi.
1974 - Peru'nun Başkenti Lima'da oluşan depremde, 6 kişi öldü ve yüzlerce ev hasar gördü.
1979 - DİSK'in çağrısıyla Türkiye çapında 5 dakika iş bırakma eylemi (Faşizmi Lanetleme Eylemi) yapıldı.
1981 - Türkiye'de Atatürk Yılı, Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren'in TBMM'de yaptığı konuşmayla kutlamalara açıldı.
1989 - ABD jetleri, Libya'ya ait iki MiG-23 uçağını düşürdü.
1993 - ABD'de 1965'ten sonra ilk kez asılarak idam gerçekleştirildi. Seri katil Westley Allan Dodd Washington'da asıldı.
1993 - Kabardey-Balkarya Cumhuriyeti'nin ilan edilişi.
1997 - Rus güçleri Çeçenistan'dan çekildi.
2005 - Bilinen en büyük cüce gezegen Eris keşfedildi.
2014 - Hindistan, diğer motorlara göre daha fazla yük kaldırabilen, ilk yerli üretim kriyojenik motorla güçlendirilmiş GSLV-D5 roketini uzaya fırlattı.
2017 - İzmir saldırısı: İzmir Adliyesi'ne bomba yüklü araç ile saldırı düzenlendi. Saldırıda bir polis memuru ve bir adliye çalışanı hayatını kaybetti. Üçü polis, 7 kişi yaralandı.
Doğumlar
1548 - Francisco Suárez, İspanyol Cizvit rahibi, filozof ve teolog (ö. 1617)
1592 - Şah Cihan, Babür İmparatorluğu'nun 5. Hükümdarı (ö. 1666)
1620 - Miklós Zrínyi, Hırvat ve Macar soylusu asker, devlet adamı ve şair (ö. 1664)
1759 - Jacques Cathelineau, Fransız çerçi ve Vendée isyanı lideri (ö. 1793)
1767 - Jean-Baptiste Say, Fransız felsefeci ve ekonomist (d. 1832)
1846 - Rudolf Christoph Eucken, Alman felsefeci, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1926)
1851 - Böcüzade Süleyman Sami, Osmanlı yazar, bürokrat ve siyasetçi (ö. 1932)
1855 - King Camp Gillette, Amerikalı girişimci, mucit ve iş insanı (ö. 1932)
1867 - Dimitrios Gunaris, Yunan hukukçu, siyasetçi ve Yunanistan Başbakanı (ö. 1922)
1871 - Leonid Bolhovitinov, Rus asker ve doğubilimci (ö. 1925)
1874 - Joseph Erlanger, Amerikan fizyolog (ö. 1965)
1876 - Konrad Adenauer, Alman devlet adamı ve Almanya şansölyesi (ö. 1967)
1880 - İbrahim Etem Ulagay, Türk tıp profesörü, hekim ve kimyager (ö. 1943)
1883 - Döme Sztójay, Macar asker, diplomat ve Macaristan Krallığı Başbakanı (ö. 1946)
1884 - Ahmed Ağdamski, Azeri operacı ve oyuncu (ö. 1954)
1897 - Kiyoşi Miki, Japon Marksist düşünür (ö. 1945)
1900 - Yves Tanguy, Fransız-Amerikalı ressam (ö. 1955)
1902 - Stella Gibbons, İngiliz yazar ve romancı (ö. 1989)
1904 - Jeane Dixon, Amerikalı astrolog ve psişik (ö. 1997)
1911 - Jean-Pierre Aumont, Fransız aktör (ö. 2001)
1913 - Nejat Eczacıbaşı, Türk kimyacı ve sanayici (ö. 1993)
1914 - Nicolas de Staël, Fransız ressam (ö. 1955)
1917 - Jane Wyman, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2007)
1921 - Friedrich Dürrenmatt, İsviçreli yazar (ö. 1990)
1921 - Jean, Lüksemburg Büyük Dükü (ö. 2019)
1921 - Kemal Ergüvenç, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (ö. 1975)
1923 - Boris Leskin, Amerikalı sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (ö. 2020)
1923 - Endel Taniloo, Eston heykeltıraş (ö. 2019)
1923 - Jan Matocha, Çekoslovak kano yarışçısı (ö. 2016)
1924 - Gerry Plamondon, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (ö. 2019)
1924 - Marc Bonnefous, Fransız diplomat (ö. 2002)
1925 - Jean-Paul Roux, Fransız oryantalist ve Türkolog (ö. 2009)
1928 - Girish Chandra Saxena, Hint bürokrat (ö. 2017)
1928 - Preben Hertoft, Danimarkalı psikiyatrist (ö. 2017)
1928 - Walter Mondale, Amerikalı siyasetçi (ö. 2021)
1928 - Zülfikar Ali Butto, Pakistanlı avukat, politikacı ve Pakistan'ın 9. Başbakanı (ö. 1979)
1929 - Ümit Utku, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 2016)
1930 - Kay Lahusen, Amerikalı gazeteci
1931 - Alvin Ailey, Amerikalı dansçı, koreograf ve eylemci (ö. 1989)
1931 - Robert Duvall, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1932 - Bill Foulkes, İngiliz millî futbolcu (ö. 2013)
1932 - Raisa Gorbaçov, Mihail Gorbaçov'un eşi (ö. 1999)
1932 - Umberto Eco, İtalyan dil bilimci ve yazar (ö. 2016)
1933 - Anthony Bailey, İngiliz yazar ve sanat tarihçisi (ö. 2020)
1934 - Antoni Pitxot, İspanyol ressam (ö. 2015)
1934 - Phil Ramone, Amerikalı aranjör, yapımcı ve 14 Grammy Ödülü sahibi (ö. 2013)
1935 - Füruğ Ferruhzad, İranlı şair, yazar, yönetmen ve ressam (ö. 1967)
1935 - Jack Hirsh, Kanadalı bilim insanı
1935 - Öner Ünalan, Türk yazar, çevirmen ve araştırmacı (ö. 2011)
1936 - Sylvestre Nsanzimana, Ruandalı siyasetçi (ö. 1999)
1937 - Hélène Cixous, Fransız yazar
1938 - Brian Crowe, İngiliz diplomat (ö. 2020)
1938 - I. Juan Carlos, İspanya Kralı
1938 - Ngũgĩ wa Thiong'o, Kenyalı yazar
1940 - Adnan Mersinli, Türk oyuncu (ö. 2016)
1941 - Hayao Miyazaki, Japon manga ve anime sanatçısı
1942 - Vicki Lansky, Amerikalı çocuk hikâyeleri yazarı ve yayıncı (ö. 2017)
1943 - Atilla Özdemiroğlu, Türk müzisyen (ö. 2016)
1946 - Diane Keaton, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1947 - Osman Arpacıoğlu, Türk futbolcu ve spor yazarı (ö. 2021)
1949 - Anne-Marie Lizin, Belçikalı siyasetçi (ö. 2015)
1950 - Mehmet Mümtaz Tuzcu, Türk şair
1952 - Uli Hoeneß, Alman eski futbolcudur
1953 - George Tenet, Amerikalı bürokrat, istihbaratçı ve akademisyendir
1954 - László Krasznahorkai, Macar senarist ve romancıdır
1956 - Gérard Berliner, Fransız şarkıcı, söz yazarı, besteci ve oyuncu (ö. 2010)
1956 - Frank-Walter Steinmeier, bir Alman politikacı
1959 - Maya Lin, Çin asıllı Amerikalı mimar ve sanatçı
1960 - Phil Thornalley, İngiliz müzisyen ve yapımcı
1961 - Iris DeMent, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarıdır
1965 - Vinnie Jones, İngiliz eski futbolcudur
1965 - Okday Korunan, Türk oyuncu ve oyun yazarı
1966 - Özgür Ozan, Türk oyuncu
1968 - DJ Bobo, İsviçreli şarkıcı
1969 - Marilyn Manson, Amerikalı müzisyen
1970 - Erdal Beşikçioğlu, Türk oyuncu
1972 - Sakis Ruvas, Yunan şarkıcı
1975 - Bradley Cooper, Amerikalı tiyatro, dizi ve sinema oyuncusudur
1976 - Diego Tristán, İspanyol futbolcu
1977 - Alaaddin Şahintekin, Türk karateci
1978 - January Jones, Amerikalı aktris ve model
1980 - Sebastian Deisler, Alman futbolcu
1981 - deadmau5, Kanadalı progressive house müzik yapımcısı ve sanatçı
1982 - Janica Kostelić, Hırvat kayakçı
1986 - Deepika Padukone, Hint film aktrisi ve modeldir
1987 - Kristin Cavallari, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1989 - Clara Cleymans, Belçikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1989 - Krisztián Németh, Macar millî futbolcudur
1991 - Soner Aydoğdu, Türk futbolcu
1991 - Denis Alibec, Rumen futbolcudur
1996 - Max Baldry, İngiliz oyuncu
1997 - Egehan Arna, Türk basketbolcu
1998 - Merve Arı, Türk basketbolcu
1999 - Berkin Elvan, Türk öğrenci (ö. 2014)
Ölümler
842 - Mutasım, Abbâsîler'in 8. Halifesi (d. 794)
1066 - Edward, İngiltere Kralı (d. 1003)
1173 - IV. Bolesław, Polonya Yüksek Dükü (d. 1122)
1387 - IV. Pedro, Aragon Kralı (d. 1319)
1477 - I. Charles, Burgonya'nın Valois Hanedanı'ndan son Dükü (d. 1433)
1588 - Qi Jiguang, Çinli general ve ulusal kahraman (d. 1528)
1589 - Catherine de' Medici, Fransa Kraliçesi (d. 1519)
1616 - Simeon Bekbulatoviç, Kasım Hanlığı'nın Hanlarından ve Rus Çarlığı'nın Çarlarından (d. ?)
1713 - Jean Chardin, Fransız kuyumcu ve gezgin (d. 1643)
1714 - III. Mamia Gurieli, İmereti Kralı (d. ?)
1735 - Carlo Ruzzini, Venedikli devlet adamı, diplomat ve Venedik Cumhuriyeti Doçe'si (d. 1653)
1762 - Yelizaveta, Rus İmparatoriçesi (d. 1709)
1776 - Philipp Ludwig Statius Müller, Alman zoolog (d. 1725)
1796 - Anna Barbara Reinhart, İsviçreli matematikçi (d. 1730)
1818 - Marcello Bacciarelli, İtalyan ressam (d. 1731)
1858 - Josef Wenzel Radetzky von Radetz, Avusturyalı general (d. 1766)
1863 - Johann Wilhelm Zinkeisen, Alman tarihçi (d. 1803)
1908 - Smbat Şahaziz, Ermeni eğitimci, yazar ve gazeteci (d. 1840)
1913 - Lewis A. Swift, Amerikalı gök bilimci (d. 1820)
1917 - Isobel Lilian Gloag, İngiliz ressam (d. 1865)
1922 - Ernest Shackleton, İrlandalı-İngiliz kâşif (d. 1874)
1925 - Yevgeniya Boş, Alman asıllı Rus Bolşevik aktivist ve siyasetçi (d. 1879)
1929 - Nikolay Nikolayeviç Romanov, Rus general (d. 1856)
1933 - Calvin Coolidge, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 30. Başkanı (d. 1872)
1951 - Andrey Platonov, Rus yazar (d. 1899)
1951 - Phillip Jaisohn, Koreli aktivist, gazeteci, politikacı ve hekim (d. 1864)
1953 - Ramiz Gökçe, Türk karikatürist (d. 1900)
1970 - Max Born, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1882)
1972 - Tevfik Rüştü Aras, Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1883)
1975 - Arif Nihat Asya, Türk şair ve yazar (d. 1904)
1976 - Hamit Kaplan, Türk Olimpiyat ve Dünya şampiyonu güreşçi (d. 1933)
1976 - Necmeddin Okyay, Türk hattat ve ebru sanatçısı (d. 1883)
1981 - Harold Clayton Urey, Amerikalı kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1893)
1982 - Ahmet Zaim, Kıbrıslı Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1927)
1982 - Edmund Herring, Avustralyalı asker (d. 1892)
1985 - Robert Surtees, Amerikalı görüntü yönetmeni ve Oscar Ödülü sahibi (d. 1906)
1986 - Aynur Gürkan, Türk halk müziği sanatçısı
1990 - Arthur Kennedy, Amerikalı oyuncu (d. 1914)
1998 - Sonny Bono, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve politikacı (d. 1935)
2001 - Elizabeth Anscombe, İngiliz analitik filozof (d. 1919)
2003 - Roy Jenkins, İngiliz siyaset adamı (d. 1920)
2004 - Tug McGraw, Amerikalı beyzbol oyuncusu (d. 1944)
2009 - Mustafa Ok, Türk asker ve siyasetçi (d. 1925)
2010 - Beverly Aadlen, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2012 - Don Carter, Amerikalı bowling oyuncusu (d. 1926)
2014 - Alma Muriel, Meksikalı oyuncu (d. 1951)
2014 - Annamária Kinde, Macar asıllı Romanyalı gazeteci, yazar ve editör (d. 1956)
2014 - Carmen Zapata, Amerikalı oyuncu (d. 1927)
2014 - Eusébio, Portekizli futbolcu (d. 1942)
2014 - Mustapha Zitouni, Cezayirli millî futbolcu (d. 1928)
2014 - Uday Kiran, Hint oyuncu (d. 1980)
2015 - Eylül Cansın, Türk transeksüel kadın (d. 1992)
2015 - Jean-Pierre Beltoise, Fransız Formula 1 yarışçısı (d. 1937)
2015 - Joy Ali, Fijili boksör (d. 1978)
2015 - Khan Bonfils, Doğu Asya kökenli İngiliz oyuncu (d. 1972)
2016 - Elizabeth Swados, Amerikalı yazar, besteci, müzisyen ve tiyatro yönetmeni (d. 1951)
2016 - Jean-Paul L'Allier, Kanadalı liberal siyasetçi ve gazeteci (d. 1938)
2016 - Memduh Abdülalim, Mısırlı oyuncu (d. 1956)
2016 - Percy Freeman, İngiliz futbolcu (d. 1945)
2016 - Pierre Boulez, Fransız besteci, koro şefi, yazar ve piyanist (d. 1925)
2016 - Rudolf Haag, Alman teorik fizikçi (d. 1922)
2017 - Alfonso Humberto Robles Cota, Meksikalı piskopos (d. 1931)
2017 - Géori Boué, Fransız kadın soprano ve opera sanatçısı (d. 1918)
2017 - Leonardo Benevolo, İtalyan mimar, sanat tarihçisi ve şehir plancısı (d. 1923)
2017 - Rafiq Subaie, Suriyeli aktör, yazar ve yönetmen (d. 1930)
2018 - Antonio Valentín Angelillo, İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1937)
2018 - Aydın Boysan, Türk mimar ve gazeteci (d. 1921)
2018 - Henry Jean-Baptiste, Fransız siyasetçi (d. 1933)
2018 - Jerry Van Dyke, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1931)
2018 - John W. Young, Amerikalı astronot (d. 1930)
2018 - Marián Labuda, Slovak oyuncu (d. 1944)
2018 - Münir Özkul, Türk meddah, tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1925)
2018 - Thomas Bopp, Amerikalı astronom, bilim insanı ve kaşif (d. 1949)
2019 - Bernice Sandler, Amerikalı kadın hakları aktivisti, eğitimci ve yazar (d. 1928)
2019 - Dragoslav Šekularac, Sırp futbolcu ve futbol antrenörü (d. 1937)
2019 - Emil Brumaru, Rumen şair ve yazar (d. 1938)
2019 - Erick Haydock, İngiliz müzisyen ve gitarist (d. 1943)
2019 - Maria Dolores Malumbres, İspanyol piyanist, müzik eğitimcisi ve besteci (d. 1931)
2019 - Rudolf Raff, Kanadalı-Amerikalı biyolog ve akademisyen (d. 1941)
2020 - Antoni Morell Mora, İspanyol asıllı Andorralı diplomat, hukukçu, bürokrat ve yazar (d. 1941)
2020 - Walter Learning, Kanadalı tiyatro yönetmeni, oyun yazarı ve oyuncu (d. 1938)
2021 - Annasif Døhlen, Norveçli ressam ve heykeltıraş (d. 1930)
2021 - Bonifácio José Tamm de Andrada, Brezilyalı siyasetçi, hukuk akademisyeni ve gazeteci (d. 1930)
2021 - Christina Crosby, Amerikalı eğitimci, aktivist ve yazar (d. 1953)
2021 - Colin Bell, İngiliz millî futbolcu (d. 1946)
2021 - James Greene, Kuzey İrlandalı aktör (d. 1931)
2021 - João Cutileiro, Portekizli heykeltıraş (d. 1937)
2021 - John Richardson, İngiliz oyuncu (d. 1934)
2021 - José Carlos Silveira Braga, Brezilyalı futbolcu (d. 1930)
2021 - Tyberii Korponai, Sovyet-Ukraynalı futbolcu (d. 1958)
2022 - Lawrence Brooks, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nun Amerikan gazisi (d. 1909)
2022 - Kim Mi-soo, Güney Koreli aktris ve model (d. 1992)
2022 - Anatole Novak, Fransız profesyonel yol bisikleti yarışçısı (d. 1937)
2022 - George Rossi, İskoç aktör (d. 1961)
2022 - Olga Szabó-Orbán, Rumen eskrimci (d. 1938)
2023 - Kim Deok-ju, Güney Koreli hukukçu (d. 1933)
2023 - Nate Colbert, Amerikalı beyzbolcu (d. 1946)
Tatiller ve özel günler
Adana'nın ve Tarsus'un Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
Kaynakça
0105
05 |
2222 | https://tr.wikipedia.org/wiki/6%20Ocak | 6 Ocak |
Olaylar
1838 - Samuel Morse, telgrafı kamuya tanıttı.
1907 - Maria Montessori tarafından kurulan ilk çocuk okulu, Casa dei Bambini açıldı.
1912 - New Mexico, 47. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
1921 - Yunan birliklerinin Eskişehir ve Afyon doğrultusundaki taarruzuyla, I. İnönü Muharebesi başladı.
1926 - Türkiye'nin ilk iç ve dış istihbarat örgütü, Milli Emniyet Hizmeti Riyaseti kuruldu.
1929 - Yugoslavya Kralı I. Aleksandar, parlamentoyu feshetti ve ülkede askeri diktatörlük kurdu.
1930 - İlk dizel motorlu otomobil, Indianapolis'ten New York'a yaptığı seyahatini tamamladı.
1931 - Thomas Edison, son patent başvurusunu yaptı.
1938 - Nazi baskısından kaçan Sigmund Freud, Londra'ya gitti.
1944 - II. Dünya Savaşı: Kızıl Ordu birlikleri Polonya'ya girdi.
1945 - Geleceğin Amerika Birleşik Devletleri Başkanı George H. W. Bush, Barbara Pierce ile New York'ta evlendi.
1950 - Birleşik Krallık, Çin'in Komünist Hükûmetini tanıdı.
1954 - İsmail el-Ezheri, Sudan'ın ilk başbakanı oldu.
1955 - On İki Ada karasuları sınırının saptanması için, Türkiye ile Yunanistan arasında görüşmelere başlandı.
1956 - Kanada'da 14 ülkenin katıldığı hava gösterisi yarışmalarında, Türkiye birinci oldu.
1969 - Orta Doğu Teknik Üniversitesi'ni (ODTÜ) ziyaret eden Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakıldı.
1977 - Dev-Genç İstanbul Başkanı Paşa Güven yakalandı. İstanbul Yurtsever Devrimci Gençlik Derneği kapatıldı ve 39 kişi gözaltına alındı.
1981 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında gözaltında tutulan 39 kişiden 15'i tutuklandı. Tutuklananlar arasında Genel Başkan Kemal Nebioğlu da var.
1983 - Yılmaz Güney ve Cem Karaca, Bakanlar Kurulu kararıyla vatandaşlıktan çıkarıldı.
1984 - Tunus'ta, ekmek fiyatlarının %1,5 oranında artması üzerine ayaklanma başladı; 75 kişi öldü, sıkıyönetim ilan edildi.
2015 - İstanbul Sultanahmet'te bomba patladı, canlı bomba ile yapılan saldırıda bir polis hayatını kaybederken, bir polis de yaralandı.
2019 - Malezya Kralı Sultan V. Muhammed tahtını bıraktı.
2021 - Amerika Birleşik Devletleri'nde 46. başkan Joe Biden'in tescilleneceği gün kongre binasında kaos çıktı: 4 kişi hayatını kaybetti.
Doğumlar
1256 - Helftalı Gertrude, Alman Sistersiyen rahibe, mistik ve azize (ö. 1301/1302)
1367 - II. Richard, İngiltere Kralı (ö. 1400)
1412 - Jan Dark, Fransız kahraman ve azize (ö. 1431)
1493 - Olaus Petri, İsveçli Lüterci din adamı, yazar ve yargıç (ö. 1552)
1499 - Ávilalı Yuhanna, İspanyol vaiz ve mistik (ö. 1569)
1568 - Richard Burbage, İngiliz oyuncu (ö. 1619)
1655 - Jakob Bernoulli, İsviçreli matematikçi (ö. 1705)
1738 - Friedrich Kasimir Medikus, Alman hekim ve botanikçi (ö. 1808)
1745 - Jacques-Étienne Montgolfier, Fransız sıcak hava balonunun mucidi (ö. 1799)
1797 - Baldwin Martin Kittel, Alman bitki bilimci (ö. 1885)
1797 - Edward Turner Bennett, İngiliz zoolog ve yazar (ö. 1836)
1799 - Jedediah Smith, Amerikalı avcı, kürk tüccarı ve kâşif (ö. 1831)
1800 - Anna Maria Hall, İrlandalı yazar (ö. 1889)
1817 - J. J. McCarthy, İrlandalı mimar (ö. 1882)
1822 - Heinrich Schliemann, Alman arkeolog (ö. 1890)
1832 - Gustave Doré, Fransız baskı ve gravür ustası (19. yüzyıl sonlarının en hünerli ve başarılı kitap illüstratörlerinden) (ö. 1883)
1838 - Max Bruch, Alman besteci ve orkestra şefi (ö. 1920)
1849 - Hristo Botev, Bulgar şair (Osmanlı egemenliğine karşı Bulgar ulusal ayaklanmasının kahramanlarından) (ö. 1876)
1850 - Eduard Bernstein, Alman sosyalist (Karl Marx'ın kapitalist ekonominin tasfiyesi ve iktidarın proletarya tarafından fethi düşüncesini gözden geçirmeye girişen ilk revizyonistlerden) (ö. 1932)
1854 - Sherlock Holmes, Sir Arthur Conan Doyle tarafından oluşturulan Britanyalı hayalî dedektif ve kahraman
1862 - August Oetker, Alman iş insanı, kabartma tozunun mucidi ve Dr. Oetker firmasının kurucusu (ö. 1918)
1870 - Gustav Bauer, Alman siyasetçi ve Weimar Cumhuriyeti'nin 1919-1920 yıllarındaki şansölyesi (ö. 1944)
1872 - Alexander Scriabin, Rus besteci (ö. 1915)
1880 - Tom Mix, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1940)
1883 - Halil Cibran, Lübnan kökenli Amerikalı felsefi denemeci, şair ve ressam (ö. 1931)
1896 - Vecihi Hürkuş, Türk pilot, mühendis ve müteşebbis (Türk havacılık önderi) (ö. 1969)
1912 - Jacques Ellul, Fransız filozof, sosyolog ve amatör ilahiyatçı (ö. 1994)
1913 - Edward Gierek, Polonyalı komünist önder ve 1970-80 arasında Polonya Birleşik İşçi Partisi Birinci Sekreteri (ö. 2001)
1913 - Loretta Young, Amerikalı aktris ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2000)
1915 - Alan Watts, Amerikalı filozof (ö. 1973)
1920 - John Maynard Smith, İngiliz evrimsel biyolog ve genetikçiydi (ö. 2004)
1920 - Sun Myung Moon, Moon tarikatı kurucusu dini lider, iş insanı ve aktivist (ö. 2012)
1921 - Cary Middlecoff, Amerikalı golfçü (ö. 1998)
1924 - Kim Dae-jung, Güney Kore eski cumhurbaşkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2009)
1924 - Earl Scruggs, Amerikalı müzisyen (ö. 2012)
1925 - John DeLorean, ABD otomobil endüstrisinde mühendis, mucit ve yöneticidir (ö. 2005)
1925 - Jane Harvey, Amerikalı şarkıcı (ö. 2013)
1928 - İsmet Sezgin, Türk siyasetçi (ö. 2016)
1929 - Babrak Karmal, Afgan politikacı (ö. 1996)
1931 - Juan Goytisolo, İspanyol şair, deneme yazarı ve romancı (ö. 2017)
1932 - Stuart A. Rice, Amerikalı teorik kimyager ve fiziksel kimyagerdir
1934 - Sylvia Syms, İngiliz aktris (ö. 2023)
1936 - Darlene Hard, Amerikalı profesyonel kadın tenisçi (ö. 2021)
1937 - Ludvík Daněk, bir Çekoslovak disk atıcısıydı (ö. 1998)
1938 - Adriano Celentano, İtalyan müzisyen, şarkıcı, besteci, oyuncu, televizyon sunucusu ve film yapımcısıdır
1939 - Valeri Lobanovski, Ukrayna asıllı Sovyet eski millî futbolcu ve teknik direktör (ö. 2002)
1943 - Terry Venables, İngiliz futbolcu ve teknik direktör
1944 - Bonnie Franklin, Amerikalı oyuncudur (ö. 2013)
1944 - Rolf M. Zinkernagel, İsviçreli immünolog
1946 - Syd Barrett, İngiliz müzisyen, gitarist ve Pink Floyd'un kurucusu (ö. 2006)
1947 - Sandy Denny, bir İngiliz şarkıcıydı (ö. 1978)
1947 - Erkut Yücaoğlu, Türk iş insanı
1948 - Clint Boulton, İngiliz futbolcu (ö. 2021)
1951 - Ahron Daum, İsrailli haham (ö. 2018)
1953 - Malcolm Young, Avustralyalı rock grubu AC/DC'nin kurucu üyesi, ritim gitaristi ve şarkı yazarıydı (ö. 2017)
1954 - Anthony Minghella, İngiliz film yönetmeni ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 2008)
1955 - Rowan Atkinson, İngiliz komedi aktörü ve yazar
1956 - Elizabeth Strout, Amerikalı yazar
1957 - Michael Foale, emekli Amerikan astronot
1958 - Themos Anastasiadis, Yunan gazeteci (ö. 2019)
1960 - Howie Long, Amerikalı eski Amerikan futbolu oyuncusu ve aktördür
1964 - Jacqueline Moore, Amerikalı yarı-emekli profesyonel güreşçi, eski WWE divası ve eski TNA güreşçisi
1966 - Sharon Cuneta, Filipinli bir şarkıcı, aktris, talk-show sunucusu, ticari reklam destekçisi ve realite show hakimidir
1967 - Delko Lesev, Bulgar sırıkçı
1967 - A. R. Rahman, Hint film müzikleri bestecisi, yapımcı, müzisyen ve şarkıcı
1968 - John Singleton, Akademi Ödülü adaylığı bulunan film yönetmeni, senarist ve yapımcı (ö. 2019)
1969 - Bilal Uçar, Türk hukukçu ve siyasetçi
1969 - Norman Reedus, Amerikalı oyuncu
1970 - Radoslav Látal, Çekoslovak millî futbolcu ve teknik direktördür
1970 - Gabrielle Reece, Amerikalı bir profesyonel voleybolcu, spor spikeri, manken ve oyuncu
1972 - Paris Elia, Kıbrıs Rumu futbolcu
1972 - Pascal Nouma, Fransız futbolcu
1978 - Erdem Kınay, Türk besteci, aranjör ve prodüktör
1977 - Adam Bodnar; Polonyalı avukat, eğitimci ve insan hakları aktivisti
1982 - Eddie Redmayne, İngiliz oyuncu, model ve şarkıcı
1982 - Gilbert Arenas, Amerikalı basketbolcu
1986 - Alex Turner, İngiliz müzisyen, Indie rock grubu Arctic Monkeys'in solisti, gitaristi ve bestecisi
1986 - Irina Shayk, Rus model
1986 - Paul McShane, İrlandalı futbolcu
1987 - Bongani Khumalo, Esvatini asıllı Güney Afrikalı futbolcu
1989 - Andy Carroll, İngiliz millî futbolcu
1989 - Nicky Romero, Hollandalı DJ ve müzik yapımcısı
1991 - Will Barton, Amerikalı basketbolcu
1994 - Catriona Gray, Filipinli manken
Ölümler
884 - Hasan bin Zeyd, Zeydî Hânedanlığı'nın kurucusu (d. ?)
1448 - Bavyeralı Christopher, Kalmar Birliği döneminde Danimarka, İsveç ve Norveç Kralı (d. 1416)
1478 - Uzun Hasan, Akkoyunlular Hükûmdarı (d. 1423)
1537 - Allessandro de Medici, Floransa Dükalığı'nın I. Dükü (d. 1510)
1646 - Elias Holl, Alman mimar (d. 1573)
1693 - IV. Mehmet (Avcı Mehmet), Osmanlı'nın 19. Padişahı (d. 1642)
1725 - Chikamatsu Monzaemon, Japon oyun yazarı (d. 1653)
1731 - Étienne François Geoffroy, Fransız kimyacı (d. 1672)
1805 - Conrad Moench, Alman botanikçi (d. 1744)
1852 - Louis Braille, Fransız mucit (körler alfabesini icat eden) (d. 1809)
1874 - Robert Emmett Bledsoe Baylor, Amerikalı siyasetçi (d. 1793)
1884 - Gregor Mendel, Avusturyalı genetik bilimci (d. 1822)
1918 - Georg Cantor, Alman matematikçi (d. 1845)
1919 - Theodore Roosevelt, ABD'nin 26. Başkanı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1858)
1921 - Devil Anse Hatfield, Amerikalı İç Savaş sırasında Konfedere Devletler Ordusu'nda gerilla lideri (d. 1839)
1934 - Herbert Chapman, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (d. 1878)
1945 - Vladimir Vernadski, Ukraynalı mineralojist ve jeokimyacı (d. 1863)
1949 - Victor Fleming, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1889)
1959 - Baha Toven, Türk dil bilimci (d. 1881)
1964 - Werner Kempf, Alman asker ve Nazi Almanyası'nda panzer generali (d. 1886)
1974 - David Alfaro Siqueiros, Meksikalı ressam ve muralist (d. 1896)
1978 - Burt Munro, Yeni Zelandalı motosiklet yarışçısı (d. 1899)
1981 - A.J. Cronin, İskoç yazar (d. 1896)
1984 - Ernest Laszlo, Macar asıllı Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1898)
1990 - Pavel Çerenkov, Rus fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1904)
1990 - Ian Charleson, İskoç aktör ve sahne sanatçısı (d. 1949)
1991 - Ahmet Adnan Saygun, Türk besteci (d. 1907)
1993 - Dizzy Gillespie (John Birks Gillespie), Amerikalı cazcı (d. 1917)
1993 - Rudolf Nureyev, Rus balet (d. 1938)
1995 - Muharrem Ergin, Türk yazar ve Türkolog (d. 1923)
1997 - Ergün Arıkdal, Türk metapsişik araştırmacı, yazar ve medyum (d. 1936)
2000 - Don Martin, Amerikalı çizgi romancı (Mad dergisi) (d. 1931)
2000 - Mehmet Akif İnan, Türk şair, yazar ve öğretmen (d. 1940)
2004 - Pierre Charles, Dominikalı siyasetçi (d. 1954)
2006 - Comandante Ramona, Meksikalı devrimci ve Zapatista Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun (EZLN) Tzotzil halkına mensup yerli otonom komutanı (d. 1959)
2006 - Lou Rawls, Amerikalı şarkıcı (d. 1933)
2010 - İhsan Devrim, Türk oyuncu (d. 1914)
2011 - Uche Okafor, Nijeryalı millî futbolcu (d. 1967)
2012 - Azer Bülbül, Türk arabesk fantezi müzik sanatçısı ve oyuncu (d. 1967)
2013 - Metin Kaçan, Türk yazar ve senarist (d. 1961)
2014 - Marina Ginestà, İspanyol muhabir ve İspanya İç Savaşı'nın sembollerinden olan milis (d. 1919)
2014 - Mónica Spear, Venezuelalı model, oyuncu ve şarkıcı (d. 1984)
2015 - Ayla Gürses, Türk ses sanatçısı (Yıldırım Gürses'in eşi) (d. 1938)
2015 - Vlastimil Bubník, Çek buz hokeyi oyuncusu ve millî futbolcu (d. 1931)
2016 - Alfredo Armenteros, Kübalı müzisyen (d. 1928)
2016 - Pat Harrington, Jr., Amerikalı dizi, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1929)
2016 - Silvana Pampanini, İtalyan güzeli ve oyuncu (d. 1925)
2017 - Francine York, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
2017 - Lelio Lagorio, İtalyan siyasetçi ve bürokrat (d. 1925)
2017 - Les Lazarowitz, Amerikalı dublaj ve ses mühendisi (d. 1941)
2017 - Octavio Lepage, Venezuelalı siyasetçi (d. 1923)
2017 - Om Puri, Hint oyuncu (d. 1950)
2017 - Ricardo Piglia, Arjantinli yazar (d. 1941)
2018 - Dave Toschi, Amerikalı dedektif (d. 1931)
2018 - Greta Thyssen, Danimarka asıllı Amerikalı model ve oyuncu (d. 1927)
2018 - Horace Ashenfelter, Amerikalı atlet (d. 1923)
2018 - Marjorie Holt, Amerikalı siyasetçi ve avukat (d. 1920)
2018 - Nigel Sims, İngiliz futbolcu (d. 1931)
2018 - Remídio José Bohn, Brezilyalı Roma Katolik piskopos (d. 1950)
2019 - Angelo Ziccardi, İtalyan siyasetçi (d. 1928)
2019 - Annalise Braakensiek, Norveç asıllı Avustralyalı manken ve aktris (d. 1972)
2019 - Derek Piggott, İngiliz havacı ve pilot (d. 1922)
2019 - Gene Zwozdesky, Kanadalı siyasetçi (d. 1948)
2019 - José Ramón Fernández, Kübalı asker ve komünist lider (d. 1923)
2019 - W. Morgan Sheppard, İngiliz tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1932)
2020 - Bernt Andersson, İsveçli futbolcu ve teknik direktör (d. 1933)
2020 - Mike Fitzpatrick, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1963)
2020 - Prem Nath Hoon, Hint rütbeli askerdir (d. 1929)
2020 - Oswaldo Larriva, Ekvadorlu siyasetçi ve akademisyen (d. 1946)
2021 - Kenneth Z. Altshuler, Amerikalı psikolog, psikanalizci ve akademisyen (d. 1929)
2021 - Alan Burgess, Yeni Zelandalı profesyonel kriketçi (d. 1920)
2021 - James Cross, Britanyalı diplomat (d. 1921)
2021 - Osian Ellis, Galli müzisyen, besteci ve eğitimci (d. 1928)
2021 - Edward Gnat, Polonyalı siyasetçi (d. 1940)
2021 - James Haynes, Britanyalı sosyolog ve yazar (d. 1933)
2021 - Danilo Lim, Filipinli asker ve siyasetçi (d. 1955)
2022 - Peter Bogdanovich, Amerikalı film yönetmeni, yapımcı, senarist, eleştirmen, aktör ve tarihçi (d. 1939)
2022 - Mariano Laurenti, İtalyan yönetmen ve senaristtir (d. 1929)
2022 - Rómulo Méndez, Guatemalalı futbol hakemi (d. 1938)
2022 - Sidney Poitier, Amerikalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1927)
2023 - Omar Berdiýew, Türkmenistanlı millî futbolcu (d. 1979)
2023 - Bill Campbell (beyzbolcu), Amerikalı beyzbolcu (d. 1948)
2023 - Gervasio Gestori, İtalyan Roma Katolik piskopos (d. 1936)
2023 - Lew Hunter, Amerikalı senarist, yazar ve eğitimci (d. 1935)
2023 - Annette McCarthy, Amerikalı aktris (d. 1958)
2023 - David Penington, Avustralyalı hekim ve akademisyen (d. 1930)
2023 - Paula Quintana, Şilili sosyolog, akademisyen ve siyasetçi (d. 1956)
2023 - Owen Roizman, Amerikalı görüntü yönetmeni (d. 1936)
2023 - Richard Savitt, Amerikalı tenisçi (d. 1927)
2023 - Shen Lyu-shun, Tayvanlı diplomat ve siyasetçi (d. 1949)
2023 - Gianluca Vialli, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1964)
Tatiller ve özel günler
Adana'nın Ceyhan ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
Epifanya Bayramı
Kaynakça
0106
06 |
2223 | https://tr.wikipedia.org/wiki/7%20Ocak | 7 Ocak |
Olaylar
1558 - Fransa, İngiltere'nin Kıta Avrupası'ndaki son toprağı olan Calais'yi de ele geçirdi.
1598 - Boris Godunov, Rus Çarı oldu.
1610 - İtalyan astronom Galileo Galilei, Jüpiter'in iki uydusunu (Ganymede, Callisto) tespit etti.
1634 - IV. Murad'ın emriyle, Şeyhülislam Ahizade Hüseyin Efendi boğdurularak öldürüldü. Böylelikle Osmanlı'da ilk defa bir şeyhülislam öldürülmüş oldu.
1714 - İngiliz mühendis Henry Mill, daktilo makinesinin patentini aldı.
1785 - Fransız havacı Jean-Pierre Blanchard ve Amerikalı fizikçi John Jeffries, bir balonla Manş Denizi'ni geçtiler.
1789 - İlk Amerikan Başkanlık seçimleri yapıldı. Seçmenler delegeleri, onlar da bir ay sonra ülkenin ilk Başkanını belirlediler: George Washington.
1887 - Thomas Stevens, dünya çapında bisiklet turu tamamlayan ilk kişi oldu.
1904 - İlk uluslararası Mors Alfabesi acil durum sinyali "CQD" kabul edildi, ancak iki yıl sonra yerini SOS sinyaline bırakacaktır.
1913 - Ham petrolden benzin eldesi patentlendi.
1924 - Türkiye'de Millî Eğitim Bakanlığı yabancı okulların binaları içinde bulunan dinî simge ve işaretlerin kaldırılması için bir genelge yayımladı.
1927 - Okyanus aşırı ilk telefon görüşmesi, New York'tan Londra'ya yapıldı.
1935 - İtalya diktatörü Benito Mussolini ile Fransa Dışişleri Bakanı Roma'da görüştü. Resmi açıklamaya göre iki ülkenin Afrika'daki çıkarlarıyla ilgili anlaşmalar yapıldı.
1942 - Hamlet davası sonuçlandı. Muhsin Ertuğrul, Peyami Sefa ve Celaleddin Ezine'ye verilen cezalar ertelendi.
1944 - Çorap imalatı hakkı Sümerbank'a verildi.
1946 - CHP'den ayrılan Celâl Bayar ile Adnan Menderes, Fuad Köprülü ve Refik Koraltan, Demokrat Parti'nin kuruluş başvurusunu yaptılar.
1946 - İlk başarılı yüksek hızlı elektronik bilgisayar "Eniac", Amerika Birleşik Devletleri'nde kullanıma girdi. Eniac, elektronik-dijital bilgisayara giden yolda atılmış büyük adımlardan biri olarak 1955'e kadar kullanıldı.
1950 - Demokrat Parti, yeni Seçim Kanunu'yla ilgili bildiri yayınladı: "Önümüzdeki seçimler mutlaka dürüst olmalıdır."
1950 - Karabük Demir ve Çelik İşletmesi'nde "Zeynep" adı verilen yüksek fırın hizmete açıldı.
1953 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry Truman, ülkesinin hidrojen bombası geliştirdiğini açıkladı.
1954 - Demokrat Parti, "Genç Demokratlar" adında bir gençlik örgütü kurdu.
1957 - Millî Türk Talebe Birliği, "rock and roll" ve "striptiz"in yasaklanmasını istedi.
1959 - Amerika Birleşik Devletleri, Fidel Castro'nun yeni Küba Hükûmetini tanıdı.
1960 - Su altından atılabilen nükleer Polaris füzesi'nin ilk denemesi yapıldı.
1963 - Cibali Tütün Fabrikası'nda 3500 işçi yemek boykotu yaptı.
1967 - Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı bir açıklama yaptı; "Türkiye'de 25.000 frengili, 10.000 cüzamlı, 750.000'de veremli var."
1979 - Vietnam Ordusu, Kamboçya'nın başkenti Phnom Penh'i ele geçirdi ve Khmer Rouge rejimine son verdi.
1980 - Hindistan'da yapılan seçimleri, İndira Gandhi'nin Kongre Partisi kazandı.
1981 - Tarsus'ta sol görüşlü militan Mustafa Özenç, yakalanıp getirildiği Tarsus Merkez Jandarma Karakolu'nda gizleyebildiği tabancasıyla; Jandarma Astsubay Üstçavuş Hasan Hüseyin Özcan, Astsubay Üstçavuş Nihat Özsoy, Jandarma Eri Şaban Öztürk ve Orman Muhafız Bekçisi Hayri Şimşek'i öldürüp kaçtı.
1984 - Başbakan Turgut Özal ilk basın toplantısını düzenledi.
1990 - Pisa Kulesi, 800 yıllık tarihi boyunca ilk kez güvenlik gerekçesiyle ziyaretlere kapatıldı.
1992 - Cemal Süreya Şiir Ödülü, Adnan Özer ve Süreyya Berfe'ye verildi.
1997 - Demokrat Türkiye Partisi kuruldu, Hüsamettin Cindoruk partinin Genel Başkanlığı'na seçildi.
1999 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton'ın azli istemiyle açılan dava başladı.
2015 - Paris'te bulunan mizah dergisi Charlie Hebdoya silahlı saldırı yapıldı. 12 kişi hayatını kaybetti.
2019 - Ferrari'de, Maurizio Arrivabene'nin yerine Mattia Binotto getirildi.
Doğumlar
1502 - Papa XIII. Gregorius, Katolik Kilisesi'nin 226. Papası (ö. 1585)
1768 - Joseph Bonaparte, Napoli ve İspanya Kralı (Napolyon Bonapart'ın kardeşi) (ö. 1844)
1777 - Lorenzo Bartolini, İtalyan heykeltıraş (ö. 1850)
1800 - Millard Fillmore, Amerikalı siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 13. Başkanı (ö. 1874)
1830 - Albert Bierstadt, Amerikalı ressam (ö. 1902)
1844 - Bernadette Soubirous, Roma Katolik Kilisesi azizi (ö. 1879)
1851 - Nikolai Tchaikovsky, Rus devrimci ve Rusya'da halkçı hareketin ilk liderlerinden (ö. 1926)
1855 - Eliezer Ben-Yehuda, Yahudi gazete editörü (ö. 1922)
1864 - Phillip Jaisohn, Koreli aktivist, gazeteci, politikacı ve doktor (ö. 1951)
1871 - Émile Borel, Fransız matematikçi ve siyasetçi (ö. 1956)
1873 - Charles Péguy, Fransız şair (ö. 1914)
1873 - Rudolf Eisler, Yahudi asıllı Avusturyalı felsefeci (ö. 1926)
1885 - Ernesto Brown, Arjantinli futbolcu (ö. 1935)
1887 - Kurt Schneider, Alman psikiyatrist (ö. 1967)
1890 - Henny Porten, Alman aktris (ö. 1960)
1895 - Clara Haskil, Rumen piyanist (ö. 1960)
1895 - Vasili Blohin, Sovyet general (ö. 1955)
1898 - Al Bowlly, Mozambik doğumlu İngiliz şarkıcı, caz gitaristi ve kompozitör (ö. 1941)
1899 - Francis Poulenc, Fransız besteci (ö. 1963)
1901 - Fahrelnisa Zeyd, Türk ressam (ö. 1991)
1901 - Fikret Adil, Türk yazar (ö. 1973)
1903 - Antanas Sniečkus, Litvan komünist, partizan ve siyasetçi (ö. 1974)
1907 - Baha Gelenbevi, Türk fotoğraf ve sinema sanatçısı (ö. 1984)
1908 - Red Allen, Afrika kökenli Amerikalı caz müzisyeni (ö. 1967)
1914 - İhsan Devrim, Türk oyuncu (ö. 2010)
1916 - Elena Çavuşesku, Romanya Sosyalist Cumhuriyeti'nin Başbakan Yardımcısı (ö. 1989)
1916 - Paul Keres, Estonyalı satranççı (ö. 1975)
1922 - Mario Almada, Meksikalı oyuncu (ö. 2016)
1922 - Orhan Asena, Türk oyun yazarı, şair ve çocuk hastalıkları uzmanı (ö. 2001)
1926 - Atanas Zabaznoski, Makedon komünist aktivist, Yugoslavya Cephesi'nde savaşan asker ve Halk Kahramanı Nişanı sahibi (ö. 2013)
1934 - Peri Han, Türk sinema oyuncusu (ö. 2008)
1934 - Tasos Papadopulos, Kıbrıs Cumhuriyeti Devlet Başkanı ve siyasetçi (ö. 2008)
1935 - Sophie Behr, Alman yazar
1938 - Roland Topor, Fransız oyun yazarı (ö. 1997)
1941 - John E. Walker, İngiliz kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1945 - David Spangler, Amerikalı filozof
1947 - Sadık Ahmet, Batı Trakyalı Türk tıp doktoru ve siyasetçi (Batı Trakya Türkleri'nin hakları için verdiği mücadele ile tanınan) (ö. 1995)
1948 - Rana Alagöz, Türk pop şarkıcısı
1956 - Leonard Lansink, Alman oyuncu
1957 - Katie Couric, Amerikalı haber spikeri
1960 - Emrullah İşler, Türk akademisyen ve siyasetçi
1962 - Aleksandr Dugin, Rus siyaset bilimci ve faşist görüşleriyle tanınan strateji uzmanı
1962 - Hallie Todd, Amerikalı sinema ve TV oyuncusu
1964 - Nicolas Cage, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1967 - Claudia Amengual, Uruguaylı çevirmen ve yazar
1967 - Nick Clegg, İngiliz politikacı
1969 - Marco Simone, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
1970 - Saruhan Hünel, Türk oyuncu
1971 - Jeremy Renner, Amerikalı aktör, film yapımcısı ve müzisyen
1973 - Liu Bolin, Çinli sanatçı
1977 - Sofi Oksanen, Eston asıllı Finlandiyalı yazar
1979 - Aloe Blacc, Amerikalı soul şarkıcısı ve rapçi
1979 - Monica Foster, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1985 - Lewis Hamilton, İngiliz Formula 1 pilotu
1985 - Wayne Routledge, İngiliz futbolcu
1987 - Davide Astori, İtalyan futbolcu (ö. 2018)
1987 - Lyndsy Fonseca, Amerikalı oyuncu
1987 - Stefan Babović, Sırp millî futbolcu
1988 - Hardwell, Hollandalı DJ ve prodüktör
1990 - Gregor Schlierenzauer, Avusturyalı kayakla atlayıcı
1990 - Liam Aiken, Amerikalı sinema oyuncusu
1991 - Caster Semenya, Güney Afrikalı orta mesafe koşucusu
1991 - Eden Hazard, Belçikalı futbolcu
1992 - Lynn Knippenborg, Hollandalı hentbolcu
Ölümler
312 - Antakyalı Lukianos, Hristiyan teolog ve şehit (d. 240)
1220 - I. İzzeddin Keykavus, Türkiye Selçuklu Devleti Sultanı (d. 1180)
1285 - I. Carlo, Fransa Kralı VIII. Louis'in en küçük oğlu (d. 1226)
1325 - I. Diniz, Portekiz Krallığı'nın 6. Kralı (d. 1261)
1451 - VIII. Amadeus, Savoy Dükü (d. 1383)
1536 - Aragonlu Catherine, İngiltere Kraliçesi (d. 1485)
1548 - Fenarîzade Muhyiddin Çelebi, Osmanlı şeyhülislamı (d. ?)
1655 - X. Innocentius, Katolik Kilisesi'nin 236. Papası (d. 1574)
1715 - François Fénelon, Fransız Roma Katolik başpiskoposu, ilahiyatçı, şair ve yazar (d. 1651)
1786 - Jean-Étienne Guettard, Fransız doğa bilimci, botanikçi ve mineralog (d. 1715)
1838 - Josef Grassi, Avusturyalı ressam (d. 1757)
1847 - Maria Schicklgruber, Adolf Hitler'in babaannesi (d. 1795)
1858 - Mustafa Reşit Paşa, Osmanlı Sadrazamı, diplomat ve Osmanlı Devleti'nde Tanzimât'ın mimarı (d. 1800)
1882 - Ignacy Łukasiewicz, Polonyalı eczacı ve petrol sanayii öncüsü (d. 1822)
1892 - Tevfik Paşa, Mısır Hidivi (d. 1852)
1920 - Edmund Barton, Avustralyalı politikacı, hakim ve Avustralya'nın ilk Başbakanı (d. 1849)
1927 - Nikolaos Kalogeropoulos, Yunan siyasetçi (d. 1851)
1932 - André Maginot, Fransız devlet adamı (Majino Hattı'na adını veren) (d. 1877)
1934 - Anton Hanak, Avusturyalı heykeltıraş (d. 1875)
1935 - James Alfred Ewing, İskoç fizikçi ve mühendis (d. 1855)
1943 - Nikola Tesla, Sırp asıllı Amerikalı fizikçi (d. 1856)
1944 - Muslihiddin Adil Taylan, Türk akademisyen ve idare hukuku profesörü (d. 1881)
1945 - Alexander Stirling Calder, Amerikalı heykeltıraş (d. 1870)
1951 - René Guénon, Fransız metafizikçi yazar (d. 1886)
1968 - Fahri Kopuz, Türk besteci (d. 1882)
1988 - Trevor Howard, İngiliz aktör (d. 1913)
1989 - Hirohito, Japon İmparatoru (d. 1901)
1995 - Murray Rothbard, Amerikalı ekonomist (Avusturya Okulu'nun liberteryen ekonomisti) (d. 1926)
1996 - Károly Grósz, Macar komünist siyasetçi (d. 1930)
1998 - Richard Hamming, Amerikalı matematikçi (d. 1915)
1998 - Vladimir Prelog, Hırvat-İsviçreli kimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1906)
2001 - Şarl Helu, Lübnanlı siyasetçi ve Lübnan Cumhurbaşkanı (d. 1913)
2004 - Ingrid Thulin, İsveçli oyuncu (d. 1926)
2006 - Heinrich Harrer, Avusturyalı dağcı, gezgin, coğrafyacı ve yazar (d. 1912)
2010 - Philippe Séguin, Fransız siyasetçi (d. 1943)
2013 - David R. Ellis, Amerikalı film yönetmeni, dublör ve aktör (d. 1952)
2013 - Huell Howser, Amerikalı komedyen, oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1945)
2014 - Huban Öztoprak, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu (d. 1987)
2014 - Run Run Shaw, Hong Konglu girişimci ve yapımcı (d. 1906)
2015 - Bernard Maris, Fransız ekonomist, gazeteci ve yazar (d. 1946)
2015 - Cabu (Jean Cabut), Fransız çizgi roman sanatçısı ve karikatürist (d. 1938)
2015 - Charb (Stéphane Charbonnier), Fransız çizer, gazeteci ve çizgi film yapımcısı (d. 1967)
2015 - David Rolfe, Avustralyalı yüzücü (d. 1964)
2015 - Elsa Cayat, Fransız psikiyatr, psikanalist ve köşe yazarı (d. 1960)
2015 - Georges Wolinski, Fransız karikatürist (d. 1934)
2015 - Jean Paul Parise, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1941)
2015 - Mompati Merafhe, Botsvanalı politikacı (d. 1936)
2015 - Mustapha Ourrad, Cezayir asıllı Fransız yayıncı ve editör (d. 1954)
2015 - Philippe Honoré, Fransız çizer ve çizgi roman sanatçısı (d. 1941)
2015 - Rod Taylor, Avustralyalı oyuncu (d. 1930)
2015 - Tignous (Bernard Verlhac), Fransız karikatürist (d. 1957)
2016 - Richard Libertini, Amerikalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1933)
2016 - Remzi Evren, Türk sinema sanatçısı (d. 1957)
2016 - Sergey Şustikov, Rus futbolcu ve teknik direktör (d. 1970)
2016 - Valerio Zanone, İtalyan politikacı (d. 1936)
2017 - Lech Trzeciakowski, Polonyalı tarihçi (d. 1931)
2017 - Mário Soares, Portekizli siyasetçi ve Portekiz Cumhurbaşkanı (d. 1924)
2017 - Nat Hentoff, Amerikalı romancı, tarihçi ve müzik eleştirmeni (d. 1925)
2017 - Osman Bayezid Osmanoğlu, Osmanlı Hanedanı'nın reisi (d. 1924)
2017 - Refik Erduran, Türk oyun yazarı, yayımcı ve gazeteci (d. 1928)
2018 - Anna Mae Hayes, Amerikalı kadın asker (d. 1920)
2018 - France Gall, Fransız şarkıcı (d. 1947)
2018 - Jim Anderton, Yeni Zelandalı siyasetçi (d. 1938)
2019 - Aline Kiner, Fransız kadın gazeteci ve roman yazarı (d. 1959)
2019 - Aristeo Benavídez, Arjantinli kayak sporcusu (d. 1927)
2019 - Barbara Elaine Ruth Brown, Amerikalı biyolog ve hayırsever (d. 1929)
2019 - Bernard Tchoullouyan, Fransız judocu (d. 1953)
2019 - Carmencita Reyes, Filipinli siyasetçi ve hukukçu (d. 1931)
2019 - Clydie King, Amerikalı şarkıcı (d. 1943)
2019 - Dave Laing, İngiliz gazeteci, yazar ve tarihçi (d. 1947)
2019 - Edwin Erickson, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (d. 1938)
2019 - Ivan Mašek, Çek siyasetçi (d. 1948)
2019 - Jocelyne Saab, Lübnanlı gazeteci ve film yönetmeni (d. 1948)
2019 - John Joubert, Güney Afrika doğumlu İngiliz besteci (d. 1927)
2019 - John Mendelsohn, Amerikalı fizikçi (d. 1936)
2019 - Moşe Arens, İsrailli siyasetçi (d. 1925)
2019 - Thomas Rukavina, Amerikalı siyasetçi (d. 1950)
2020 - Elizabeth Wurtzel, Amerikalı feminist, hukukçu, yazar ve gazeteci (d. 1967)
2020 - Hamis ed-Dusari, Suudi futbolcu (d. 1973)
2020 - Larry Gogan, İrlandalı radyo sunucusu ve DJ (d. 1938)
2020 - Neil Peart, Kanadalı müzisyen, söz yazarı ve yazar (d. 1952)
2020 - Silvio Horta, Amerikalı senarist, televizyon yapımcısı ve yazar (d. 1974)
2021 - Biserka Cvejić, Sırp opera sanatçısı ve akademisyen (d. 1923)
2021 - Deezer D, Amerikalı aktör ve rap şarkıcısı (d. 1965)
2021 - Genival Lacerda, Brezilyalı forró şarkıcısı ve söz yazarı (d. 1931)
2021 - Jamie O'Hara, Amerikalı country şarkıcısı, söz yazarı ve gitarist (d. 1950)
2021 - Marion Ramsey, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve söz yazarı (d. 1947)
2021 - Michael Apted, İngiliz aktör, senarist, film yapımcısı ve yönetmen (d. 1941)
2021 - Munira Yamin Satti, Pakistanlı kadın siyasetçi (d. 1966)
2021 - Tommy Lasorda, Amerikalı beyzbolcu ve spor yöneticisi (d. 1927)
2021 - Valeri Hlevinski, Sovyet-Rus tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1943)
2022 - Deanna Booher, Amerikalı aktris, profesyonel güreşçi ve sürat patencisi (d. 1948)
2022 - Mark Forest, Amerikalı aktör, opera sanatçısı, eğitimci ve vücut geliştirme sporcusu (d. 1933)
2022 - Vitaliano Trevisan, İtalyan yazar, senarist ve aktör (d. 1960)
2023 - Russell Banks, Amerikalı yazar (d. 1940)
2023 - Djão, Mozambik asıllı Portekizli millî futbolcudur (d. 1958)
2023 - Joseph A. Hardy III, Amerikalı hayırsever iş adamı (d. 1923)
2023 - Modeste M'bami, Kamerunlu eski futbolcudur (d. 1942)
2023 - Yuri Manin,' bir Rus matematikçidir (d. 1937)
2023 - Adam Rich, Amerikalı aktör (d. 1968)
2023 - Dorothy Tristan, Amerikalı aktris, senarist ve model (d. 1934)
Tatiller ve özel günler
Osmaniye'nin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
Beyaz Baston Görme Engelliler Haftası (7-14 Ocak)
0107
07 |
2224 | https://tr.wikipedia.org/wiki/8%20Ocak | 8 Ocak |
Olaylar
1297 - Monako bağımsızlığını kazandı.
1499 - Fransa'da XII. Louis, Anne de Bretagne ile evlendi.
1610 - İtalyan astronom Galileo Galilei, Jüpiter'in iki uydusunu (İo ve Europa) tespit etti.
1784 - Osmanlı Devleti, Rusya'nın Kırım'ı ilhakını bir "sened" ile resmen tanıdı.
1835 - ABD'nin ulusal borcu ilk ve son kez olarak 0 (sıfır) oldu.
1916 - İtilaf Devletleri, Osmanlı Ordusu'nun Çanakkale direnişini kıramadılar. Yenilgiye uğrayarak Gelibolu Yarımadası'ndan çekilmeye başladılar. Başarısızlığı nedeniyle İngiliz Deniz Kuvvetleri Komutanı, Amiral Winston Churchill görevinden istifa etti.
1918 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Woodrow Wilson, Temsilciler Meclisi ve Senato'nun ortak toplantısında, Avrupa'da kalıcı barışın sağlanması için, kendi adıyla anılacak olan 14 prensibi ortaya attı.
1920 - Kuvâ-yi Milliye komutanlarından Yahya Kaptan, Gebze'de İstanbul Hükûmeti'nin adamlarınca öldürüldü.
1933 - Birinci Beş Yıllık Kalkınma Planı kabul edildi.
1940 - Türkiye, İngiltere ve Fransa ile 2 yıl süreyle krom satış antlaşması imzaladı.
1941 - İstanbul’da 401 ilkokulda 1846 öğretmen ve 74.488 öğrencinin öğrenim yaptığı açıklandı.
1942 - II. Dünya Savaşı: Doğu Cephesi'nde Sovyetler Birliği ile Almanya arasında Rjev Muharebeleri başladı.
1943 - Yoksullara ucuz ekmek verilmesine ilişkin kararname yayımlandı.
1945 - İskenderun Limanı hizmete açıldı.
1946 - Celâl Bayar, Demokrat Parti (DP) Genel Başkanı oldu.
1958 - 14 yaşındaki Bobby Fischer, Amerika Birleşik Devletleri satranç şampiyonu oldu.
1959 - Charles de Gaulle, Beşinci Fransa Cumhuriyeti'nin ilk Başkanı olarak görevine başladı.
1960 - Kızılırmak üzerindeki Hirfanlı Barajı ve Hidroelektrik Santrali açıldı.
1962 - Hollanda'da tren kazası: 93 kişi öldü.
1965 - DSİ, Keban Barajı Hidroelektrik Santrali inşaatını ihaleye çıkardı.
1973 - İşçilere verilmekte olan mesken kredisinin tutarı 60 bin liradan 75 bin liraya çıkarıldı.
1976 - Türkiye'den geçen TIR kamyonlarından karayolu ücreti alınmaya başlandı.
1977 - Cumhuriyet Halk Partisi lideri Bülent Ecevit, Milletvekillerine yapılan zamlara tepki gösterdi; maaş zammını kabul etmeyeceğini açıkladı.
1979 - İlk çocuk haber programı "Gökkuşağı" yayımlanmaya başladı.
1980 - Akaryakıt yokluğu nedeniyle fabrikaların %80'i üretimi durdurdu.
1982 - Yılmaz Güney, "komünizm propagandası yapmaktan" gıyabında 7,5 yıla mahkûm edildi.
1983 - Kültür ve Turizm Bakanlığı, "Talih Oyunları Yönetmenliği"ni yürürlüğe koydu.
1984 - Başbakan Turgut Özal, Türk Parasını Koruma Kanunu'nun herkesin başına bela olduğunu söyledi.
1986 - 8 sanatçıya Yükseköğretim Kurulu (YÖK) tarafından "profesörlük" unvanı verildi. Unvan verilen sanatçılar arasında, Yıldız Kenter, Hikmet Şimşek ve Nevit Kodallı da vardı.
1986 - Hacker manifestosu, ABD'de duyuruldu.
1986 - Henry Miller'in Oğlak Dönencesi adlı romanı, müstehcen olduğu gerekçesiyle toplatıldı.
1987 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in Çukurova Üniversitesi'nde öğrencilere tavsiyesi: "Gericilerle komünistler birleşme hâlindedirler, buna dikkatli olun."
1988 - Bülent Ersoy'un sahneye çıkma yasağı kaldırıldı. Operasyonla cinsiyet değiştiren Bülent Ersoy'un sahneye çıkmasına, Emniyet Genel Müdürlüğü 7 yıldır izin vermiyordu.
1988 - Türkiye Emlak Bankası kuruldu.
1989 - Birleşik Krallık'ta East Midlands Havaalanı yakınlarında Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı, karayolu üzerine düştü: 46 kişi öldü, 80 kişi yaralı kurtuldu.
1991 - Hükûmetle anlaşan maden işçileri, eylemlerine son vererek Zonguldak'a geri döndüler.
1992 - Ankara'da bir depoda kilitli tutulan "yasak" kitaplar Kültür Bakanlığı'nda sergilenmeye başladı. Kitaplar ileride oluşturulacak Demokrasi ve İnsan Hakları Müzesi'ne konulacak.
1993 - Aziz Nesin, "12 Eylül'de 5 deli bir kuyuya taş attı, 60 milyon insan çıkaramıyor." dedi.
1993 - Devlet Bakanı Orhan Kilercioğlu ile görüşmesinin ardından Saraybosna Havaalanı'ndan şehre doğru giden Bosna Hersek Başbakan Yardımcısı Hakija Turajlić, Fransız BM askerlerinin eşliğinde ve bir BM zırhlı aracı içinde bulunduğu halde Sırp Cumhuriyeti Ordusu tarafından öldürüldü.
1996 - Antonov An-32 tipi bir kargo uçağı, Kinşasa'da (Zaire) bir pazar yerine düştü: 350 kişi öldü.
1996 - Evrensel gazetesi muhabiri Metin Göktepe, Polis tarafından gözaltına alındıktan sonra, Eyüp Spor Salonu yanındaki parkta ölü bulundu.
1997 - Vehbi Koç'un çalınan naaşı, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda boş bir mezarda bulundu ve çalanlar yakalandı. Koç'un naaşı, 10 Ocak'ta ikinci kez toprağa verildi.
1998 - Karşıyaka Müftüsü Nadir Kuru'nun, İzmir'de Dr. Tibet Kızılcan'ın cenaze namazını kıldırırken; "İsteyen hanımlar namaza gelebilir" sözleri üzerine, kadınlar ilk kez erkeklerle saf tutarak cenaze namazı kıldı.
2001 - Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Zekeriya Beyaz, fakültede katıldığı toplantıda, türban konusunun tartışıldığı sırada çıkan karışıklıkta bıçaklandı.
2002 - Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, "Tütün Yasası"nı onayladı.
2003 - Amerika Birleşik Devletleri, Afganistan'da askeri üsler kurmaya başladı.
2003 - THY'nin İstanbul-Diyarbakır seferini yapan RC-100 tipi uçağı, Diyarbakır'a inişi sırasında düştü: 74 kişi öldü, 3 kişi yaralanarak kurtuldu.
2004 - Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliği Yönetmeliği'nin gizliliğini kaldıran yasanın ardından hazırlanan yeni yönetmelik de yürürlüğe girdi. MGK Genel Sekreterliği yönetmelikte, Başbakan'a bağlı bir kuruluş olarak tanımlandı.
2008 - Orhan Alkaya, İstanbul Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliği'ne getirildi.
2010 - Halep ile Gaziantep arasında konulan yolcu treni ilk seferini yaptı.
2011 - Başbakan Erdoğan, Kars Cumhuriyet Meydanı’nda düzenlenen açılış töreninde, kentteki “İnsanlık Anıtı”nı, "ucube" olarak nitelendirdi. Anıt, daha sonra alınan kararla yıkıldı.
2016 - Başbakanlık tarafından, Cuma namazı ile öğle tatilinin ibadet hürriyetini engellemeyecek şekilde kullanılabilmesine olanak sağlayan genelge, Resmi Gazete'de yayımlandı.
2020 - İran'da Ukraine International Airlines'e ait yolcu uçağı düştü, 176 kişi hayatını kaybetti.
2021 - Türksat 5A uzaya fırlatıldı.
Doğumlar
1037 - Su Shi, Çinli şair, ressam, akademisyen ve devlet adamı (ö. 1101)
1345 - Kadı Burhâneddin, Türk devlet adamı, alim ve Azerbaycan Edebiyatı ve Divan Edebiyatı şairi (ö. 1398)
1556 - Uesugi Kagekatsu, Japon samuray (ö. 1623)
1583 - Simon Episcopius, Hollandalı teolog (ö. 1643)
1601 - Baltasar Gracián, İspanyol Cizvit rahip ve yazar (ö. 1658)
1632 - Samuel von Pufendorf, Alman filozof (ö. 1694)
1763 - Edmond-Charles Genêt, Fransız diplomat (ö. 1834)
1793 - Ludwig Reichenbach, Alman bitki bilimci ve ornitolog (ö. 1879)
1822 - Carlo Alfredo Piatti, İtalyan çellist ve besteci (ö. 1901)
1823 - Alfred Russel Wallace, İngiliz doğa bilimci, antropolog ve biyolog (ö. 1913)
1836 - Lawrence Alma-Tadema, Hollandalı ressam (ö. 1912)
1849 - Stepan Makarov, Rus koramiral ve okyanus bilimci (ö. 1904)
1862 - Frank Nelson Doubleday, Amerikalı yayımcı (ö. 1934)
1863 - Ellen Churchill Semple, Amerikalı coğrafyacı (ö. 1932)
1864 - Albert Victor, Galler Prensi (ö. 1892)
1867 - Emily Greene Balch, Amerikalı ekonomist ve yazar (ö. 1961)
1881 - Claud Buchanan Ticehurst, İngiliz ornitolog (ö. 1941)
1885 - Archibald Cochrane, İskoç siyasetçi ve deniz subayı (ö. 1958)
1885 - John Curtin, Avustralyalı politikacı (ö. 1945)
1889 - Erhard Raus, Alman asker (ö. 1956)
1891 - Walther Bothe, Alman matematikçi, kimyacı, fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1957)
1894 - Vilmos Tkálecz, Macar-Sloven eğitimci ve politikacı (ö. 1950)
1896 - Manuel Rojas Sepúlveda, Şilili romancı ve kısa öykücü (ö. 1973)
1899 - Mabel Strickland, Maltalı gazeteci, gazete sahibi ve politikacı (ö. 1988)
1899 - Solomon Bandaranaike, Sri Lanka Başbakanı (ö. 1959)
1902 - Carl Rogers, Amerikalı psikolog (ö. 1987)
1902 - Georgi Malenkov, Sovyet devlet adamı (Jozef Stalin'in yakın mesai arkadaşı ve Stalin'in ölümünden sonra SSCB Başbakanı) (ö. 1988)
1904 - Karl Brandt, Alman hekim ve Nazi savaş suçlusu (ö. 1948)
1905 - Carl Gustav Hempel, Alman filozof (ö. 1997)
1908 - William Hartnell, İngiliz aktör ve Doctor Who dizisinin ilk doktoru (ö. 1975)
1909 - José Ferrer, Porto Rikolu oyuncu ve yönetmen (ö. 1992)
1916 - Emin Bilgiç, Türk akademisyen ve sümerolog (ö. 1996)
1917 - Peter Taylor, Amerikalı romancı, kısa öykü ve oyun yazarı (ö. 1994)
1919 - Edward Robert Harrison, Britanyalı gök bilimci ve kozmolojist (ö. 2007)
1921 - Leonardo Sciascia, İtalyan yazar ve siyasetçi (ö. 1989)
1922 - Artemio Franchi, İtalyan futbol adamı (ö. 1983)
1923 - Larry Storch, Amerikalı aktör
1924 - Ron Moody, İngiliz oyuncu (ö. 2015)
1927 - André Manaranche, Fransız rahip, ilahiyatçı ve yazar (ö. 2020)
1927 - Gabriel Gascon, Kanadalı tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2018)
1928 - Bab Christensen, Norveçli aktris (ö. 2017)
1928 - Slade Gorton, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (ö. 2020)
1929 - James Ferguson-Lees, Britanyalı kuş bilimcisi (ö. 2017)
1932 - Michel Gentot, Fransız hukukçu
1933 - Juan Marsé, İspanyol romancı, senarist ve gazeteci (ö. 2020)
1933 - Meryem Fahreddin, Mısırlı aktris (ö. 2014)
1934 - Jacques Anquetil, Fransız bisikletçi (ö. 1987)
1934 - Jan Kirsznik, Polonyalı saksafoncu (ö. 2018)
1934 - Phạm Văn Rạng, Güney Vietnamlı millî futbolcu (ö. 2008)
1935 - Elvis Presley, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve oyuncu (ö. 1977)
1936 - Robert May, Avustralyalı bilim insanı ve akademisyen (ö. 2020)
1937 - Louis Le Pensec, Fransız siyasetçi
1937 - Meral Niron, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2020)
1937 - Shirley Bassey, Galli şarkıcı
1939 - Nanda, Hint oyuncu (ö. 2014)
1940 - Sid Ganis, Amerikalı film yapımcısı
1941 - Graham Chapman, İngiliz komedyen ve oyuncu (ö. 1989)
1942 - Gülcan Tunççekiç, Türk balerin (ö. 1992)
1942 - Junichirō Koizumi, Japonya Başbakanı
1942 - Stephen Hawking, İngiliz teorik fizikçi (patlayan kara delikler teorisiyle görelilik teorisi ve kuantum mekaniğinde çığır açan) (ö. 2018)
1943 - Jacques Huntzinger, Fransız diplomat
1943 - Norodom Buppha Devi, Kamboçyalı prenses, siyasetçi, aktivist ve balerin (ö. 2019)
1944 - Terry Brooks, Amerikalı fantastik kurgu roman yazarı
1945 - Francisco Villar y Ortiz de Urbina, İspanyol diplomat
1945 - Kadir Topbaş, Türk mimar ve İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı (ö. 2021)
1946 - Félix Gallardo, Meksikalı uyuşturucu baronu
1946 - Fritz Künzli, İsviçreli millî futbolcu (ö. 2019)
1946 - Robby Krieger, Amerikalı rock gitaristi ve söz yazarı
1947 - Ashura Hara, Japon profesyonel güreşçi ve rugby oyuncusu (ö. 2015)
1947 - David Bowie, İngiliz şarkıcı ve sinema oyuncusu (ö. 2016)
1947 - Samuel Schmid, İsviçreli politikacı
1947 - Şansal Büyüka, Türk gazeteci ve spor yazarı
1947 - William Bonin, Amerikalı seri katil (ö. 1996)
1948 - Arkadaş Zekai Özger, Türk şair (ö. 1973)
1949 - Anne Schedeen, Amerikalı oyuncu
1949 - Aykut Işıklar, Türk gazeteci (ö. 2019)
1949 - Kozo Kinomoto, Japon futbolcu (ö. 2017)
1949 - Nuri Kurtcebe, Türk çizgi-romancı ve karikatürist
1953 - Gülistan Okan, Türk ses sanatçısı
1958 - Rey Mysterio, Sr., Amerikalı güreşçi ve oyuncu
1961 - Jérôme Bonnafont, Fransız bürokrat ve diplomat
1966 - Gökhan Gedikali, Türk futbolcu
1967 - R Kelly, Amerikalı R&B şarkıcı
1969 - Jeremy Davies, Amerikalı oyuncu
1969 - Laura Novoa, Arjantinli aktris
1971 - Pascal Zuberbühler, İsviçreli millî kaleci
1972 - Burak Aydos, Türk şarkıcı
1972 - Giuseppe Favalli, İtalyan futbolcu
1972 - Paul Clement, İngiliz futbolcu, futbol antrenörü ve teknik direktör
1975 - Elena Grushina, Ukraynalı buz patenci
1975 - Vatan Şaşmaz, Türk oyuncu, sunucu ve yazar (ö. 2017)
1976 - Bora Sancar, Türk basketbolcu
1977 - Amber Benson, Amerikalı oyuncu
1977 - Erdal Bibo, Türk basketbolcu
1977 - Manuela Arcuri, İtalyan model ve aktris
1978 - Marco Fu, Hong Konglu snooker oyuncusu
1979 - Adrian Mutu, Rumen futbolcu
1979 - Seol Ki-hyeon, Güney Koreli millî futbolcu ve teknik direktör
1979 - Stipe Pletikosa, Hırvat millî kaleci
1983 - Chris Masters, Amerikalı profesyonel güreşçi
1983 - Felipe Colombo, Meksikalı dizi oyuncusu
1983 - Kim Jong-un, Kuzey Kore Devlet Başkanı
1985 - Karina Ocasio, Porto Rikolu voleybolcu
1986 - David Silva, İspanyol futbolcu
1988 - Adrián López Álvarez, İspanyol futbolcu
1988 - Alex Tyus, ABD kökenli İsrailli millî profesyonel basketbolcu
1988 - Michael Mancienne, İngiliz futbolcu
1990 - Sara Vulovic, Sırp model ve yönetmen
1991 - Stefan Johansen, Norveçli futbolcu
1991 - Stefan Savić, Karadağlı futbolcu
1992 - Koke, İspanyol futbolcu
1999 - Damiano David, İtalyan şarkıcı ve söz yazarı
2000 - Noah Cyrus, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
Ölümler
307 - Hui, Çin'de Jin Hanedanı'nın ikinci imparatorudur (d. 259)
1198 - III. Celestine, 21 Mart 1191 tarihinden ölümüne kadar Papalık yapmıştır (d. 1106)
1324 - Marco Polo, İtalyan seyyah (d. 1254)
1337 - Giotto di Bondone, İtalyan ressam ve mimar (d. 1267)
1642 - Galileo Galilei, İtalyan fizikçi, matematikçi ve astronom (d. 1564)
1704 - Lorenzo Bellini, İtalyan doktor ve anatomist (d. 1643)
1713 - Arcangelo Corelli, İtalyan besteci (d. 1653)
1825 - Eli Whitney, Amerikalı mucit ve sanayici (d. 1765)
1854 - William Beresford, İngiliz-İrlandalı asker ve politikacı (d. 1768)
1878 - Nikolay Nekrasov, Rus şair ve gazeteci (d. 1821)
1896 - Paul Verlaine, Fransız şair (d. 1844)
1916 - Rembrandt Bugatti, İtalyan heykeltıraş (d. 1884)
1920 - Yahya Kaptan, Türk Kuvâ-yi Milliye komutanlarından (d. ?)
1921 - Leonid Pozen, Rus-Ukraynalı heykeltıraş ve avukat (d. 1849)
1925 - George Bellows, Amerikalı ressam (d. 1882)
1935 - Rauf Yekta, Türk müzisyen, müzikolog ve besteci (d. 1871)
1937 - Felix Körling, İsveçli bestecisi (d. 1864)
1939 - Charles Eastman, Amerika yerlisi hekim, fizikçi ve sosyal reformcu (d. 1858)
1941 - Robert Baden-Powell, Britanyalı asker, İzci lideri ve izciliğin kurucusu (d. 1857)
1946 - Dion Fortune, İngiliz okültist ve yazar (d. 1890)
1948 - Ahmet Sungur, Türk siyasetçi (d. 1894)
1948 - Kurt Schwitters, Alman resim ve heykel sanatçısı (d. 1887)
1949 - Yoshijirō Umezu, Japon asker (d. 1882)
1950 - Abdullah Sabri Aytaç, Türk müderris ve siyasetçi (d. 1870)
1950 - Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci (d. 1883)
1953 - Charles Edward Merriam, Amerikalı siyaset bilimci (d. 1874)
1961 - Yaşar Doğu, Türk Dünya şampiyonu güreşçi (d. 1913)
1963 - Kay Sage, Amerikalı şair ve ressam (d. 1898)
1963 - Temel Karamahmut, Türk film yönetmeni, senarist ve oyuncu (d. 1916)
1964 - Julius Raab, Avusturyalı politikacı (d. 1891)
1964 - Karekin Deveciyan, Türk-Ermeni zoolog ve yazar (d. 1868)
1967 - İlhan Tarus, Türk savcı, yargıç ve hikâye, oyun ve roman yazarı (d. 1907)
1967 - Walter Bruno Henning, Doğu Prusya doğumlu Alman dilbilimci (d. 1908)
1975 - Richard Tucker, Amerikalı tenor (d. 1913)
1976 - Zhou Enlai, Çin Başbakanı (d. 1898)
1982 - Reta Shaw, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
1983 - Gerhard Barkhorn, Alman pilot asker (d. 1919)
1983 - Hüseyin Alp, Türk basketbolcu (d. 1935)
1985 - Vladimir Maneyev, Rus güreşçi (d. 1932)
1986 - Mehmet İzmen, Türk siyasetçi ve bürokrat (d. 1909)
1986 - Pierre Fournier, Fransız çellist (d. 1906)
1988 - Duygu Aykal, Türk balerin ve koreograf (d. 1943)
1990 - Georgie Auld, Amerikalı saksofon ve klarnet müzisyeni (d. 1919)
1990 - Kasım Emre, Türk siyasetçi (d. 1934)
1990 - Terry-Thomas, İngiliz oyuncu ve komedyen (d. 1911)
1991 - Steve Clark, İngiliz gitarist (d. 1960)
1992 - Nicolas Schöffer, Fransız sanatçı (d. 1912)
1994 - Sri Chandrasekharendra Saraswathi, Hint dini lider ve aziz (d. 1894)
1996 - François Mitterrand, Fransız sosyalist siyasetçi ve Fransa Cumhurbaşkanı (d. 1916)
1996 - John Hargreaves, Avustralyalı aktör (d. 1945)
1996 - Metin Göktepe, Türk gazeteci (d. 1968)
1997 - Melvin Calvin, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1911)
1998 - Marie-Madeleine Dienesch, Fransız siyasetçi ve diplomat (d. 1914)
1998 - Michael Tippett, Britanyalı opera ve klasik müzik bestecisi (d. 1925)
2000 - Sohban Koloğlu, Türk sinema dekoratörü, yönetmen ve oyuncu (d. 1918)
2002 - Aleksandr Prohorov, Sovyet fizikçi (d. 1916)
2005 - Jacqueline Joubert, Fransız televizyon yapımcısı, yönetmen ve sunucu (d. 1921)
2005 - Raif Aybar, Türk siyasetçi (d. 1915)
2006 - Özdemir Birsel, Türk film yönetmeni, senarist ve yapımcı (d. 1929)
2007 - Yvonne De Carlo, Kanadalı-Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve dansçı (d. 1922)
2011 - Oleg Grabar, Fransız asıllı Amerikalı sanat tarihçisi ve arkeolog (d. 1929)
2012 - Françoise Christophe, Fransız oyuncu ve komedyen (d. 1923)
2014 - Armen Mazmanyan, Ermeni yönetmen ve oyuncu (d. 1960)
2014 - Madeline Gins, Amerikalı ressam, mimar ve şair (d. 1941)
2014 - Selçuk Uluergüven, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu (d. 1941)
2015 - Andraé Crouch, Amerikalı gospel şarkıcısı, besteci ve söz yazarı (d. 1942)
2015 - Kep Enderby, Avustralyalı siyasetçi ve yargıç (d. 1926)
2016 - German Moreno, Filipinli TV sunucusu, aktör ve menajer (d. 1933)
2016 - Hamdi Ahmed, Mısırlı aktör, gazeteci ve siyasetçi (d. 1933)
2016 - Maria Teresa de Filippis, İtalyan otomobil yarışçısı (d. 1926)
2016 - Oscar Fritschi, İsviçreli siyasetçi ve diplomat (d. 1939)
2016 - Otis Clay, Amerikalı blues, gospel ve soul müzisyeni ve şarkıcı (d. 1942)
2017 - Buddy Bregman, Amerikalı müzik yapımcısı, film yönetmeni, müzisyen ve besteci (d. 1930)
2017 - Dominique Appia, İsviçreli ressam (d. 1926)
2017 - Haşimi Rafsancani, İranlı devlet adamı ve İran'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1934)
2017 - James Mancham, Seyşelli gazeteci, avukat, yazar ve siyasetçi (d. 1939)
2017 - Jovanka Nikolić, Sırp yazar ve şair (d. 1952)
2017 - Miriam Goldberg, Amerikalı muhabir (d. 1916)
2017 - Peter Sarstedt, İngiliz pop-folk şarkıcısı (d. 1941)
2017 - Svennik Høyer, Norveçli siyaset bilimci, akademisyen ve araştırmacı (d. 1931)
2017 - Zacharie Noah, Kamerunlu futbolcu (d. 1937)
2018 - Denise LaSalle, Amerikalı blues şarkıcısı ve şarkı sözü yazarı (d. 1939)
2018 - Donnelly Rhodes, Kanadalı aktör (d. 1937)
2018 - Hans Aabech, Danimarkalı millî futbolcu (d. 1948)
2018 - George Maxwell Richards, Trinidad ve Tobago Cumhuriyeti'nin 4. Cumhurbaşkanı (d. 1931)
2018 - Juan Carlos García, Honduraslı millî futbolcu (d. 1988)
2018 - Vojtěch Lindaur, Çek gazeteci, eğitimci ve müzik yapımcısı (d. 1957)
2018 - Yvonne Englich, Alman kadın güreşçi (d. 1979)
2019 - Armando Bortolaso, İtalyan Roma Katolik piskopos (d. 1926)
2019 - Arturo Rojas de la Cámara, İspanyol çizgi roman sanatçısı ve karikatürist (d. 1930)
2019 - Larry Langford, Amerikalı siyasetçi (d. 1946)
2019 - Khosro Harandi, İranlı satranç oyuncusu (d. 1950)
2019 - Susanne Humphrey, Amerikalı kütüphaneci ve yazar (d. 1944)
2020 - Buck Henry, Amerikalı oyuncu, senarist, film yönetmeni (d. 1930)
2020 - Edd Byrnes, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1932)
2020 - Pilar, İspanyol Hanedan Üyesi (İspanya Kralı I. Juan Carlos'un ablası) (d. 1936)
2020 - Zhu Yuli, Çinli siyasetçi ve iş insanı (d. 1934)
2021 - Afolabi Olumide, Nijeryalı akademisyen ve cerrah (d. 1939)
2021 - Cástor Oswaldo Azuaje Pérez, Venezuelalı Roma Katolik piskoposu (d. 1951)
2021 - Diana Millay, Amerikalı aktris (d. 1935)
2021 - Ed Bruce, Amerikalı country müzik şarkıcısı, söz yazarı ve aktör (d. 1939)
2021 - Eve Branson, İngiliz dansçı, hayırsever ve çocuk hakları aktivisti (d. 1924)
2021 - Květa Eretová, Çek satranç oyuncusu (d. 1926)
2021 - Michael Shaw, Baron Shaw of Northstead, İngiliz siyasetçi (d. 1920)
2021 - Steve Carver, Amerikalı film yapımcısı, yönetmen ve fotoğraf sanatçısı (d. 1945)
2021 - Steve Lightle, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (d. 1959)
2021 - Vladimir Tretyakov, Rus matematikçi ve akademisyen (d. 1936)
2022 - Nina Roçeva, Sovyet-Rus kayaklı koşucudur (d. 1948)
2023 - Sietse Bosgra, Hollandalı politik aktivist (d. 1935)
2023 - Roberto Dinamite, Brezilyalı millî futbolcudur (d. 1954)
2023 - Bernard Kalb, Amerikalı gazeteci, sunucu, medya eleştirmeni, öğretim görevlisi ve yazar (d. 1922)
2023 - Aleksey Slapovski, Sovyet-Rus roman yazarıdır (d. 1957)
2023 - Keshari Nath Tripathi, Hintli siyasetçi (d. 1934)
2023 - Adriaan Vlok, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1937)
Tatiller ve özel günler
Hatay'ın Erzin ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
Fırtına: Zemheri Fırtınasının Başlangıcı
Kaynakça
0108
08 |
2225 | https://tr.wikipedia.org/wiki/9%20Ocak | 9 Ocak |
Olaylar
475 - Bizans İmparatoru Zeno, Başkent Konstantinopolis'i terkederek Antioch'a (Antakya) kaçmaya zorlandı, böylelikle birinci saltanatı sona ermiş oldu.
1788 - Connecticut, Amerika Birleşik Devletleri Anayasasını onaylayan 5. eyalet oldu.
1792 - Osmanlı İmparatorluğu ile Rusya arasında 5 yıllık savaşın ardından, Yaş Antlaşması imzalandı.
1839 - Fransız Bilimler Akademisi, Daguerreotype adı verilen bir fotoğrafçılık işlemini duyurdu.
1853 - Osmanlı İmparatorluğu için "hasta adam" tabiri ilk kez Rus Çarı I. Nikolay tarafından kullanıldı.
1861 - Mississippi, Birleşik Devletlerden ayrıldı.
1900 - Mısır'da Kahire demiryolu tamamlandı ve ilk tren hizmete girdi.
1900 - İtalya'da Lazio takımı kuruldu.
1905 - Moskova'da Kışlık Saray'a yürüyen işçilerin üzerine ateş açıldı.
1916 - Seddülbahir Muharebeleri bitti.
1916 - İngilizler'in Gelibolu Yarımadası'ndan çekilip gitmeleri üzerine, sabah 08.45'te Alçıtepe'den Başkomutanlık Vekaleti'ne telgraf çeken 5. Ordu Komutanı Mareşal Otto Liman von Sanders, "Tanrı'ya şükür Gelibolu Yarımadası tamamen düşmandan temizlenmiştir. Diğer ayrıntılar ayrıca sunulacaktır" dedi.
1922 - Hatay'ın Dörtyol ilçesi Fransız işgalinden kurtuldu. (İtilaf güçlerine karşı "ilk kurşun" Dörtyol'un Karakese beldesinde Ömer Hoca'nın oğlu Kara Mehmet tarafından 19 Aralık 1918 tarihinde atılmıştır.)
1926 - Piyango çekilişinin yalnızca Tayyare Cemiyeti'ne ait olduğuna ilişkin kanun kabul edildi.
1936 - Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Atatürk'ün de katıldığı bir törenle öğrenime başladı. Törende konuşan Millî Eğitim Bakanı Saffet Arıkan "Çürümüş görünen dünya kültürünü yeniden yaratacak olan Türk çocuklarıdır" dedi.
1937 - Josef Stalin'in sürgüne gönderdiği Lev Troçki, Meksika'ya gitti.
1937 - İstanbul Tramvay Şirketi, talebelerin ucuz seyahat etmeleri için paso verdi. Pasolar talebelerin ikamet mıntıkalarıyla, mekteplerinin bulunduğu bölge arasındaki seferlerde geçerli oldu.
1942 - Türk Tarih Kurumu Ziya Gökalp'in bütün eserlerinin yayımlanmasına, Türk Dil Kurumu da yeni bir Kur'an çevirisine karar verdi.
1949 - Türkiye'nin 7. Başbakanı Hasan Saka görevinden çekildi.
1951 - Birleşmiş Milletler genel merkezi açıldı.
1951 - Washington Capitols kulübü kapatıldı.
1955 - Devlet Operası sopranosu Leyla Gencer, temsiller vermek üzere İtalya'ya gitti.
1957 - Birleşik Krallık Başbakanı Anthony Eden, sağlık nedenleriyle istifa etti.
1961 - Basın İlan Kurumu kuruldu.
1964 - Panama Kanalı bölgesinde çıkan Amerikan karşıtı gösterilerde, 21 Panamalı ve 3 Amerikan askeri öldü.
1964 - ATAŞ Rafinerisi'ndeki grev, "millî güvenliği bozucu" nitelikte olduğu gerekçesiyle Bakanlar Kurulu tarafından 1 ay süreyle ertelendi.
1966 - 800 kişilik ilk işçi kafilesi Almanya'ya hareket etti.
1968 - Surveyor 7 adlı uzay aracı ay yüzeyine yumuşak iniş yaptı. Bu yolculuk Amerikalıların insansız ay yüzeyi araştırmalarının sonuncusu oldu.
1968 - Ankara Yüksek İhtisas Hastanesi'nde bir köpeğin kalbi değiştirildi. Ameliyattan kırk dakika sonra bakım güçlüğü nedeniyle köpek "uyutuldu".
1968 - Meksiko tarihinde bilinen ilk ve son kez kar yağışı gözlendi, yağış 2 gün daha devam etti.
1969 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ) bir ay süreyle tatil edildi. 6 Ocak günü üniversitede Amerikan Büyükelçisi Robert Komer'in makam otomobili öğrenciler tarafından yakılmıştı.
1969 - Ses hızını aşan ilk yolcu uçağı Concorde, deneme uçuşunu başarıyla gerçekleştirdi.
1970 - Birleşik Krallık'ta yapılan açıklamaya göre, bir hafta içinde Hong Kong gribinden 2850 kişi öldü.
1972 - RMS Queen Elizabeth yolcu gemisi, Hong Kong'un Victoria Limanı'nda çıkan bir yangın sonucu yarı batık halde kaldı. Bu enkaz 1974 yılında bir James Bond filmi olan Altın Tabancalı Adam'da dekor ve plato olarak kullanıldı.
1978 - Akaryakıt sıkıntısı had safhada; akaryakıtı biten hastaneler hasta kabul etmemeye ve yatan hastaları taburcu etmeye başladılar.
1978 - Bir günde 14 yer bombalandı. İstanbul'da 5, Ankara'da 7, Trabzon ve Afşin'de de birer yere atılan bombalar hasara yol açtı.
1978 - İstanbul'da Çapa Tıp Fakültesi şiddetli soğuk nedeniyle tatil edildi.
1978 - TEKEL Genel Müdür Vekili Esat Gühan görevden alındı, yerine vekaleten Orhan Özet getirildi.
1979 - Ankara'da iki tren çarpıştı. Çoğu işçi ve öğrenci olan 32 kişi öldü.
1979 - Yeşilköy Havalimanı'nda kanlı baskını gerçekleştirdikten sonra müebbet hapse mahkûm olan Muhammed Reşit ve Mehdi Muhammed adlı iki Filistinli gerilla, Sağmalcılar Cezaevi'nden kaçtı.
1979 - Ege Kıta Sahanlığı görüşmeleri, Viyana'da büyük bir gizlilik içinde başladı.
1984 - Yargıtay bir karar verdi; emekli işçiye verilen altın madalyanın bedeli, kıdem tazminatından düşülecek.
1986 - Polaroid'in açtığı patent davalarını kaybeden Kodak firması, anında fotoğraf veren kamera (instant camera) işine son vermek zorunda kaldı.
1987 - Yargıtay, Milliyetçi Hareket Partisi'nin Alparslan Türkeş'in üzerinde bulunan mal varlığının Hazine'ye devrine karar verdi.
1991 - Toplu taşıma araçlarında sigara içilmesi ve tütün mamullerinin reklamının yapılması yasaklandı.
1992 - Karadzic liderliğinde Bosnalı Sırplar, “Bosna Hersek Sırp Cumhuriyeti”ni kurduklarını açıkladılar.
1995 - Güner Ümit'in, İnter Star'da yayınlanan "Süper Turnike" programında, Alevilerde "ensest" olduğunu ima eden sözleri üzerine, Aleviler iki gün boyunca televizyon önünde gösteri yaptı. İki günün sonunda programın yayından kaldırılacağı açıklandı.
1996 - Evrensel Gazetesi muhabiri Metin Göktepe'nin cesedi Eyüp Spor Salonu'nun yakınındaki arsada bulundu. Gazeteci Metin Göktepe bir gün önce görevini yaparken polisçe engellenmiş ve gözaltına alınmıştı.
1996 - Sabancı Holding Yönetim Kurulu Üyesi Özdemir Sabancı, Toyotasa Genel Müdürü Haluk Görgün ve sekreter Nilgün Hasefe, Sabancı Center'da vurularak öldürüldü. Olayı DHKP/C örgütü üstlendi.
1997 - Başbakanlık Kriz Yönetimi Merkezi yönetmeliği Resmi Gazete'de yayımlandı. Yönetmelik, kriz hallerinde kimi yürütme yetkilerini Genelkurmay Genel Sekreterliği'ne veriyor.
2003 - İkinci Afrika Sosyal Forumu sona erdi.
2003 - Aile mahkemeleri kuruldu.
2005 - Mahmud Abbas, Filistin Devlet Başkanlığına seçildi.
2007 - Merkez üssü Özbekistan'ın Başkenti Taşkent'in 200 kilometre güneydoğusu olan, 8 şiddetinde deprem meydana geldi.
2007 - Adana'dan Irak'a giden, içinde Türk işçilerinin bulunduğu, Moldova'lı bir şirkete ait Antonov tipi bir uçak, Bağdat'ın Beled Havaalanı pistine 200 metre kala düştü: 34 kişi öldü.
2009 - Nâzım Hikmet'in Türk vatandaşlığından çıkarılmasına ilişkin 1951 yılındaki Bakanlar Kurulu Kararı yürürlükten kaldırıldı.
2011 - Iran Air'e ait 277 sefer sayılı uçuşu Urmiye yakınlarında düştü. 72 kişi hayatını kaybetti.
2011 - Güney Sudan'da bağımsızlık referandumu yapıldı.
2020 - Çin, SARS-CoV-2 virüsünden ilk ölümün gerçekleştiğini duyurdu.
Doğumlar
1554 - XV. Gregorius, 9 Şubat 1621 - 8 Temmuz 1623 döneminde papa (d. 1623)
1590 - Simon Vouet, Fransız ressam ve dekoratör (ö. 1649)
1624 - Meishō, Japonya hükümdarı (ö. 1696)
1671 - Jean-Baptiste Vanmour, Fransız ressam (ö. 1737)
1715 - Robert-François Damiens, Fransız suikastçı (Fransa Kralı XV. Louis'ye başarısız suikast girişiminde bulunan) (ö. 1757)
1778 - Hammâmîzâde İsmâil Dede Efendi, Türk müzikadamı (ö. 1846)
1835 - İvasaki Yataro, Japon finansör ve Mitsubishi'nin kurucusu (ö. 1885)
1856 - Stevan Stojanović Mokranjac, Sırp bestekâr, müzik eğitmeni, orkestra şefi, halka ait sanat ürünleri koleksiyoncusu ve yazar (ö. 1914)
1857 - Anna Kuliscioff, Yahudi-Rus devrimci, feminist, anarşist, İtalya'da tıp eğitimi yapan ilk kadınlardan (ö. 1925)
1868 - Søren Sørensen, Danimarkalıı biyokimyacı (ö. 1939)
1878 - John B. Watson, Amerikalı psikolog (ö. 1958)
1881 - Lascelles Abercrombie, İngiliz şair ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1938)
1881 - Giovanni Papini, İtalyan gazeteci, denemeci, edebiyat eleştirmeni, şair ve romancı (ö. 1956)
1882 - Otto Ruge, Norveçli general (ö. 1961)
1890 - Karel Capek, Çek romancı, kısa öykü, oyun ve deneme yazarı (ö. 1938)
1890 - Kurt Tucholsky, Alman gazeteci ve yazar (ö. 1935)
1893 - Pierre Renouvin, Fransız diplomat ve tarihçi (ö. 1974)
1899 - Harald Tammer, Eston gazeteci, atlet ve halterci (ö. 1942)
1899 - Arda Bowser, Amerikalı profesyonel futbolcu (ö. 1996)
1900 - Fahrettin Kerim Gökay, Türk bürokrat ve siyasetçi (İstanbul Valisi ve Belediye Başkanlarından) (ö. 1987)
1901 - Chic Young, Amerikalı çizer (ö. 1973)
1902 - Stanisław Wojciech Mrozowski, Polonyalı fizikçi (ö. 1999)
1908 - Glyn Smallwood Jones, Britanyalı siyasetçi (ö. 1992)
1908 - Simone de Beauvoir, Fransız yazar ve feminist (varoluşçuluk akımını edebiyatta sürdüren) (ö. 1986)
1911 - Gypsy Rose Lee, Amerikalı striptiz sanatçısı (ö. 1970)
1913 - Richard Nixon, Amerikalı siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 37. Başkanı (ö. 1994)
1914 - Kenny Clarke, Amerikalı caz davulcusu (ö. 1985)
1917 - Cahit Külebi, Türk şair (ö. 1997)
1918 - Hikmet Tanyu, Türk akademisyen, şair ve yazar (ö. 1992)
1922 - Ahmed Sékou Touré, Gine Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı (ö. 1984)
1922 - Har Gobind Khorana, Amerikalı molekuler biyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2011)
1925 - Lee Van Cleef, Amerikalı oyuncu (ö. 1989)
1928 - Domenico Modugno, İtalyan şarkıcı ve söz yazarı (ö. 1994)
1929 - Brian Friel, İrlandalı çevirmen ve oyun yazarı (ö. 2015)
1933 - Wilbur Smith, Rodezyalı yazar (ö. 2021)
1937 - Klaus Schlesinger, Alman yazar ve gazeteci (ö. 2001)
1940 - Sergio Cragnotti, İtalyan spor adamı
1941 - Joan Baez, Amerikalı folk şarkıcı (1960'larda gençliğin Amerikan halk müziğine ilgisini çeken şarkıcı ve siyasal eylemci)
1942 - Adnan Keskin, Türk siyasetçi
1944 - Jimmy Page, İngiliz müzisyen ve Led Zeppelin grubunun gitaristi
1944 - Yusuf Kenan Doğan, Türk siyasetçi (ö. 2015)
1945 - Levon Ter-Petrosyan, Ermenistan'ın ilk Cumhurbaşkanı
1947 - Dave Laing, İngiliz gazeteci, yazar ve tarihçi (ö. 2019)
1948 - Jan Tomaszewski, Polonyalı eski kaleci
1950 - Alec Jeffreys, İngiliz genetikçi
1950 - Mevlüt Çetinkaya, Türk bürokrat
1951 - Michel Barnier, Fransız siyasetçi
1954 - Mirza Delibašić, Bosnalı basketbolcu (ö. 2001)
1955 - J. K. Simmons, Amerikalı aktör ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1955 - Mehmet Müezzinoğlu, Türk hekim ve siyasetçi
1956 - Imelda Staunton, İngiliz oyuncu
1958 - Mehmet Ali Ağca, Türk suikastçı (Papa ve Abdi İpekçi suikastlerinin sanığı)
1960 - Mübeccel Vardar, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2006)
1965 - Haddaway, Trinidad asıllı pop şarkıcısı
1967 - Claudio Caniggia, Arjantinli futbolcu
1968 - İskender Iğdır, Türk dağcı (ö. 2000)
1968 - Joey Lauren Adams, Amerikalı oyuncu
1970 - Lara Fabian, Belçikalı şarkıcı
1973 - Sean Paul, Jamaikalı DJ, dancehall ve reggae şarkıcısıdır
1977 - Scoonie Penn, Amerikalı basketbolcu
1978 - Alpay Kemal Atalan, Türk oyuncu
1978 - Esra İçöz, Türk Sanat Müziği şarkıcısı
1978 - Gennaro Gattuso, İtalyan futbolcu
1980 - Édgar Álvarez, Honduraslı futbolcudur
1980 - Sergio García, İspanyol golfçü
1980 - Francisco Pavón, İspanyol futbolcudur
1981 - Danielson Ferreira Trindade, Brezilyalı futbolcu
1981 - Euzebiusz Smolarek, Polonyalı futbolcu
1982 - Kate Middleton, Cambridge Dükü Prens William'ın eşi
1984 - Hussein Yasser, Katarlı futbolcu
1984 - Engin Nurşani, Türk Sanat Müziği şarkıcısı (ö. 2020)
1985 - Bobô, Brezilyalı futbolcu
1985 - Enver Işık Türk futbolcu
1985 - Juanfran, İspanyol eski millî futbolcudur
1985 - Sinem Öztürk, Türk oyuncu ve sunucu
1987 - Felipe Flores, Şilili futbolcu
1987 - Lucas Leiva, Brezilyalı millî futbolcudur
1987 - Paolo Nutini, İskoçya şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen
1988 - Marc Crosas, İspanyol futbolcu
1988 - Lee Yeon-hee, Güney Koreli oyuncu
1989 - Michael Beasley, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1989 - Nina Dobrev, Bulgar-Kanadalı oyuncu, model
1989 - Ethem Yılmaz Türk futbolcu
1989 - Michaëlla Krajicek, Hollandalı tenisçi
1991 - Can Maxim Mutaf, Türk basketbolcu
1992 - Franck Mbarga, Kamerunlu futbolcu
1993 - Katarina Johnson-Thompson, İngiliz atlet
1994 - Paweł Cibicki, Polonyalı futbolcu
1995 - Jilke Deconinck, Belçikalı futbolcu
1996 - Ivanildo Cassamá, Gine-Bissaulu futbolcu
Ölümler
1529 - Wang Yangming, Ming Hanedanı döneminde yaşamış bir Çinli hattat, filozof ve devlet adamı (d. 1472)
1757 - Bernard le Bovier de Fontenelle, Fransız aydınlanmasının düşünürü (d. 1657)
1848 - Caroline Herschel, Alman-İngiliz astronom (d. 1750)
1852 - Mirza Taki Han, İran Başbakanı (d. 1807)
1854 - Almeida Garrett, Portekizli şair, oyun yazarı, romancı ve siyasetçi (d. 1799)
1873 - III. Napolyon, Fransa İmparatoru (d. 1808)
1878 - II. Vittorio Emanuele, Sardinya Krallığı'nın Kralı (d. 1820)
1878 - Ömer Fevzi Paşa, Osmanlı askeri ve devlet adamı (d. 1818)
1907 - Muzaffereddin Şah, İran Şahı (d. 1853)
1918 - Charles-Émile Reynaud, Fransız fen öğretmeni ve mucit (d. 1844)
1923 - Katherine Mansfield, Yeni Zelandalı romancı, kısa öykü yazarı ve deneme yazarı (d. 1888)
1927 - Houston Stewart Chamberlain, İngiliz yazar ve filozof (d. 1855)
1933 - Daphne Akhurst, Avustralyalı tenisçi (d. 1903)
1936 - John Gilbert, Amerikalı aktör (d. 1899)
1940 - Ali Rıza Arıbaş, Türk siyasetçi (d. 1882)
1943 - R.G. Collingwood, İngiliz filozof ve tarihçi (d. 1889)
1945 - Osman Cemal Kaygılı, Türk yazar (d. 1890)
1947 - Karl Mannheim, Alman sosyolog (d. 1893)
1947 - Yusuf Ziya Zarbun, Türk siyasetçi (d. 1877)
1951 - Ahmet Hamdi Akseki, Türk din bilgini ve Diyanet İşleri'nin 3. Başkanı (d. 1887)
1953 - Bedros Baltazar, Osmanlı Ermenisi tiyatro oyuncusu ve operet sanatçısı (d. 1866)
1957 - Hamdi Çelen, Türk siyasetçi (d. 1892)
1961 - Emily Greene Balch, Amerikalı ekonomist ve yazar (d. 1867)
1963 - Fridolin von Senger und Etterlin, Nazi Almanyası generali (d. 1891)
1964 - Halide Edip Adıvar, Türk yazar (d. 1884)
1968 - Avni Yukaruç, Türk siyasetçi (d. 1893)
1975 - Pierre Fresnay, Fransız aktör (d. 1897)
1979 - Pier Luigi Nervi, İtalyan inşaat mühendisi (d. 1891)
1980 - Naim Erem, Türk siyasetçi (d. 1894)
1982 - Hürrem Müftügil, Türk siyasetçi (d. 1898)
1982 - Nurullah Berk, Türk ressam ve yazar (d. 1906)
1984 - Alp Zeki Heper, Türk yönetmen (d. 1939)
1990 - Cemal Süreya, Türk şair (d. 1931)
1992 - Bill Naughton, İngiliz oyun yazarı (d. 1910)
1993 - Ragıp Sarıca, Türk siyasetçi (d. 1912)
1995 - Alaettin Eriş, Türk siyasetçi (d. 1908)
1995 - Peter Cook, İngiliz oyuncu, varyete sanatçısı ve yazar (d. 1937)
1995 - Souphanouvong, Laos'un ilk Cumhurbaşkanı (d. 1909)
1996 - Özdemir Sabancı, Türk iş insanı (d. 1941)
2001 - Yusuf Bozkurt Özal, Türk siyasetçi (d. 1940)
2004 - Burçin Bircan, Türk manken (d. 1984)
2009 - Irène Mélikoff, Rus ve Azeri asıllı Fransız Türkolog (d. 1917)
2009 - Süleyman Çağlar, Türk siyasetçi (d. 1920)
2010 - Saltuk Kaplangı, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1932)
2012 - Malam Bacai Sanhá, Gine-Bissau Cumhurbaşkanı (d. 1947)
2013 - James M. Buchanan, Amerikalı iktisatçı (d. 1919)
2013 - Vivian Brown, San Francisco ikizlerinden biri (d. 1927)
2014 - Amiri Baraka, Afrikalı-Amerikalı yazar, şair ve aktivist (d. 1934)
2014 - Dale T. Mortensen, Amerikalı ekonomist (d. 1939)
2014 - Erdal Alantar, Türk ressam (d. 1932)
2014 - Lorella De Luca, İtalyan sinema ve dizi oyuncusu (d. 1940)
2015 - Amedy Coulibaly, Fransız suçlu (d. 1982)
2015 - Brian Friel, İrlandalı çevirmen ve oyun yazarı (d. 1929)
2015 - Roy Tarpley, Amerikalı profesyonel basketbolcu (d. 1964)
2015 - Samuel Goldwyn, Jr., Amerikalı film yönetmeni (d. 1926)
2016 - Bircan Pullukçuoğlu, Türk müzisyen (d. 1948)
2016 - Cielito del Mundo, Filipinli şarkıcı ve oyuncu (d. 1935)
2016 - Maria Teresa de Filippis, İtalyan otomobil yarışçısı (d. 1926)
2016 - Zelimhan Yakub, Azerbaycanlı şair ve siyasetçi (d. 1950)
2018 - Terence Marsh, İngiliz sanat yönetmeni ve tasarımcı (d. 1931)
2018 - Jean-Marc Mazzonetto, Fransız ragbi oyuncusu (d. 1983)
2018 - Robert Minlos, Sovyet-Rus matematikçi (d. 1931)
2018 - Odvar Nordli, Norveçli siyasetçi (d. 1927)
2018 - Yılmaz Onay, Türk yazar, yönetmen ve çevirmen (d. 1937)
2018 - Kato Ottio, Papua Yeni Gineli ragbi oyuncusu (d. 1994)
2018 - Aleksandr Vedernikov, Rus-Sovyet opera sanatçısı, oda şarkıcısı ve eğitmen (d. 1927)
2019 - Gebran Areiji, Lübnanlı siyasetçi (d. 1951)
2019 - Kjell Bäckman, İsveçli sürat patencisi (d. 1934)
2019 - Verna Bloom, Amerikalı oyuncu (d. 1938)
2019 - Óscar González-Quevedo, İspanyol-Brezilyalı Cizvit rahibi ve yazar (d. 1930)
2019 - Conxita Julià, Katalan kökenli İspanyol kadın şair (d. 1920)
2019 - Paul Koslo, Alman-Kanadalı oyuncu (d. 1944)
2019 - Anatoli Lukyanov, Sovyet-Rus komünist siyasetçi (d. 1930)
2019 - Paolo Paoloni, İtalyan oyuncu (d. 1929)
2019 - Alan Trask, Amerikalı siyasetçi (d. 1933)
2020 - Walter J. Boyne, Amerikalı havacı rütbeli asker, savaş pilotu, tarihçi ve yazar (d. 1929)
2020 - Rudolf de Korte, Hollandalı politikacı ve iş insanı (d. 1936)
2020 - Pampero Firpo, Ermeni kökenli Arjantinli-Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1930)
2020 - Ivan Passer, Çek-Amerikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1933)
2021 - Mehdi Attar-Eşrefi, İranlı orta siklet halterci (d. 1948)
2021 - Jerry Douglas, Amerikalı pornografik film ve tiyatro yönetmeni, senarist (d. 1935)
2021 - František Filip, Çek film yapımcısı ve yönetmeni (d. 1930)
2021 - Anatolii Mokrousov, Ukraynalı siyasetçi (d. 1943)
2021 - Margaret Morrison, Kanadalı bir filozoftur (d. 1954)
2021 - John Reilly, Amerikalı aktör (d. 1936)
2022 - Viktor Çakrıgin, Rus eski profesyonel futbolcudur (d. 1984)
2022 - Fiona Denison, İskoç hekim ve akademisyen (d. 1970)
2022 - Vail el-İbraşi, Mısırlı gazeteci ve televizyon sunucusu (d. 1963)
2022 - Tehani el-Cibali, Mısırlı kadın hukukçu (d. 1950)
2022 - Dwayne Hickman, Amerikalı aktör, televizyon yapımcısı ve yönetmeni (d. 1934)
2022 - Bob Saget, Amerikalı oyuncu, stand-up'çı, komedyen, yazar, yönetmen ve yapımcı (d. 1956)
2023 - Yahya Baş, Türk siyasetçi (d. 1952)
2023 - Melinda Dillon, Amerikalı bir aktris (d. 1939)
2023 - Simone Kramer, Hollandalı çocuk kitabı yazarı ve çevirmen (d. 1939)
2023 - Ferenc Mészáros, Macar eski millî futbolcu ve teknik direktördür (d. 1950)
2023 - Alex Müller, İsviçreli fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1927)
2023 - Mikio Sato, Japon matematikçi (d. 1928)
2023 - Norma Whiteman, Avustralyalı kriketçi (d. 1927)
Tatiller ve özel günler
Hatay ilinin Dörtyol ilçesinin Fransız işgalinden kurtuluşu (1922)
0109
09 |
2226 | https://tr.wikipedia.org/wiki/10%20Ocak | 10 Ocak |
Olaylar
1810 - Napolyon ile Josephine'in evlilikleri sona erdi.
1861 - Amerikan İç Savaşı: Florida, Birleşik Devletler'den ayrıldı.
1863 - Dünyanın ilk metrosu olan Londra metrosunun Metropolitan adı verilen ilk hattı açıldı.
1900 - Dünya Şampiyonu Pehlivan Kara Ahmet, Paris'te "Şampiyonlar Şampiyonu" unvanını aldı.
1919 - Medine müdafaası sona erdi. Medine'deki Osmanlı Garnizonu silah bırakan son muharip kuvvet oldu. I. Dünya Savaşı fiilen sona erdi.
1919 - Britanyalılar, Bağdat'ı işgal etti.
1920 - Ankara'da, Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi'nin yayın organı olarak, "Hâkimiyet-i Milliye" gazetesinin yayımlanmaya başlaması.
1920 - Milletler Cemiyeti kuruldu. ABD, Cemiyete katılmadı.
1921 - I. İnönü Muharebesi; Albay İsmet Bey komutasındaki Türk Ordusu, Yunan Ordusu ile İnönü'de karşı karşıya geldi. Yunan Ordusu yenildi. Zaferin ardından, Albay İsmet Bey, 1 Mart 1921'de generalliğe terfi ettirildi; TBMM Hükûmetinin uluslararası itibarı da hızla yükseldi.
1926 - Heyet-i Fesadiye davası sonuçlandı. Aslında üç ayrı dava söz konusuydu. Çerkes Ethem'in Kuvâ-yi Seyyâresi'nin Bolşevik Taburu Komutanı İsmail Hakkı Bey; boşandığı eşini öldürten Miralay Osman; Kürt isyanıyla birlikte Ankara muhitinde bir isyan hareketine giriştiği gerekçesiyle Kırşehir Milletvekili Rıza Bey, idama mahkûm oldu.
1927 - Alman sinema yönetmeni Fritz Lang'ın Metropolis adlı filmi gösterime girdi.
1929 - Tenten'in maceraları adlı karikatür kitabı ilk kez yayımlandı. İleride 40 ayrı dilde yayımlanıyor olacak.
1933 - İspanya'da ayaklanmalar yaygınlaştı; sıkıyönetim ilan edildi.
1940 - Pierre Louÿs'in Afrodit adlı kitabıyla ilgili davaya başlandı. Kitap müstehcenlikle suçlanıyordu.
1944 - Nuri Demirağ'ın fabrikasında üretilen Türk yolcu uçağının ilk uçuş denemesi, Yeşilköy'de yapıldı.
1945 - Anayasa dilinde yeni Türkçe kelimelerin kullanılması kabul edildi.
1945 - Teşrinevvel, Teşrinisani, Kânunuevvel ve Kânunusani aylarının adları, Ekim, Kasım, Aralık ve Ocak olarak değiştirildi.
1946 - Ankara Gazeteciler Cemiyeti kuruldu.
1946 - Birleşmiş Milletler'in ilk genel kurulu Londra'da toplandı. Bu kurulda 51 ülke temsil edildi.
1947 - Demokrat Parti 1. Kongresi'nde, "Hürriyet Misakı" kabul edildi. Raporda Anayasa'ya aykırı yasaların kaldırılması, Anayasa'nın tam olarak uygulanması, yeni seçim yasası hazırlanması ve Cumhurbaşkanlığı ile parti genel başkanlığının birbirinden ayrılması isteniyordu.
1951 - Hasankale-Horasan demiryolu ulaşıma açıldı.
1957 - Harold Macmillan, Anthony Eden'in istifasının ardından Birleşik Krallık Başbakanı oldu.
1961 - Basın çalışanlarıyla ilgili 212 sayılı kanun yürürlüğe girdi. Bu yasayı protesto eden gazete sahipleri 3 gün süreyle gazete çıkarmama kararı aldılar.
1961 - Çalışan Gazeteciler Bayramı kutlanmaya başladı.
1964 - Beatles grubunun, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk albümleri satışa sunuldu.
1967 - Cumhuriyetçi Edward W. Brooke, Amerika Birleşik Devletleri Senatosu'nun ilk siyahi üyesi olarak görevine başladı.
1968 - Ankara'da Dördüncü Sanayi Kongresi toplandı. Kongre'de "yabancı sermaye" konusu tartışıldı.
1969 - Singer'in Kartal Cevizli'deki Dikiş Makineleri Fabrikası, burada çalışmakta olan 450 işçi tarafından işgal edildi.
1971 - 500'ü aşkın mülki amir Hükûmeti protesto için eylem kararı aldı. Başbakan Süleyman Demirel bu nedenle bir genelge yayımladı. "Direnişe geçen memurlar suç işliyor" dedi.
1972 - 15 idam kararını bozan Askerî Yargıtay İkinci Dairesi, Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan hakkındaki idam kararlarını onayladı.
1975 - Yeni İmar Kanunu yürürlüğe girdi.
1978 - Sovyetler, Soyuz kapsülü içinde iki kozmonotu, Salyut VI laboratuvarıyla buluşmak üzere uzaya yolladı.
1979 - İran Şahı Rıza Pehlevi, ülkesini terk ederek ailesiyle Mısır'ın Assuan kentine gitti.
1982 - Birleşik Krallık'de tarihin en düşük sıcaklığı: -27.2 °C. Bundan önce aynı sıcaklığa 11 Şubat 1895'te ulaşılmıştı.
1983 - Türk Hava Yolları'nın Afyon uçağı Ankara'da düştü: 47 yolcu öldü.
1984 - Alparslan Türkeş'in tahliye istemi 21. kez reddedildi.
1984 - Amerika Birleşik Devletleri ve Vatikan arasında 100 yılı aşkın bir aradan sonra diplomatik ilişkiler yeniden başladı.
1985 - TRT "anı, devrim, özgürlük" gibi bazı kelimelerin kullanımına yasak getirdi.
1988 - Yurt dışında basılan 440 yayının ülkeye girmesi yasaklandı.
1989 - Küba askerleri, Angola'dan çekilmeye başladı.
1990 - Basın alanında faaliyet gösteren "Time" ve sinema alanında faaliyet gösteren "Warner" şirketleri birleşerek Time Warner adını aldı.
1991 - Amerika Birleşik Devletleri, Irak'a hava akınları ve füze saldırısı başlattı.
1992 - "32. Gün" programı, Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu Yönetim Kurulu tarafından yayından kaldırıldı. Yapımcı Mehmet Ali Birand'la anlaşma feshedildi.
1995 - TBMM televizyonu kuruldu ve oturumlar canlı olarak TRT-3'ten yayımlanmaya başladı.
1996 - Avrasya feribotu, 4 silahlı kişi tarafından Trabzon Limanı'nda kaçırıldı.
1998 - Anayasa Mahkemesi, Refah Partisi'nin kapatılmasına karar verdi.
1999 - Susurluk davası kapsamında da aranan Haluk Kırcı yakalandı. Haluk Kırcı Ankara Bahçelievler'de 7 Türkiye İşçi Partisi (TİP) üyesi gencin öldürülmesiyle ilgili davada, 7 kez idam cezası almıştı.
2001 - Wikipedia, Nupedia'nın bir parçası olarak hayata atıldı. Beş gün sonra farklı bir site oldu.
2001 - Türksat 2A fırlatıldı.
2002 - İstanbul Milletvekili Rıdvan Budak hakkında, DSP Merkez Disiplin Kurulu tarafından partiden kesin ihraç kararı verildi.
2002 - Merkez Bankası eski Başkanı Gazi Erçel hakkında, dalgalı kura geçilmeden önce bazı kurumlara toplam 5 milyar 188 milyon 900 bin ABD doları satarak, 'görevini kötüye kullandığı' gerekçesiyle dava açıldı.
2003 - Maxis tarafından SimCity'in 4. oyunu yapıldı.
2006 - İran'ın nükleer programı uluslararası krize yol açtı. Tahran atom bombası sahibi olmak istediği iddialarını reddederken, nükleer programının sivil olduğunu ve programını geliştirmeye devam edeceğini açıkladı. 25 Ocak'ta Fransa, Birleşik Krallık ve Almanya ile ABD, İran'a ekonomik ve ticari yaptırımları kabul ettirmeye çalıştı, ama tasarı başlangıç aşamasında Rusya tarafından reddedildi.
2008 - Çin'in merkezi kısımlarının büyük bölümünü ve güneyini etkileyen kar fırtınası başladı.
2012 - Ankara 12. Ağır Ceza Mahkemesi, 12 Eylül askerî darbesine ilişkin dönemin Genelkurmay Başkanı, 7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren ile emekli Orgeneral Tahsin Şahinkaya'nın "şüpheli" olarak yer aldığı iddianameyi kabul etti. İddianamede, Evren ve Şahinkaya için ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası istendi.
2012 - Emekli Orgeneral Hurşit Tolon, tutuksuz yargılandığı İkinci Ergenekon davası kapsamında tutuklandı.
Doğumlar
626 - Hüseyin, Muhammed Peygamber'in torunu (ö. 680)
1209 - Möngke, Moğol Hükümdarı (ö. 1259)
1729 - Lazzaro Spallanzani, İtalyan biyolog ve Katolik rahip (ö. 1799)
1769 - Michel Ney, Fransız mareşal ve askeri komutan (ö. 1815)
1797 - Annette von Droste-Hülshoff, Alman yazar (ö. 1848)
1809 - Meriwether Lewis Clark Sr., Amerikalı mimar, inşaat mühendisi ve politikacı (ö. 1881)
1850 - Richard Brewer, Amerikalı kovboy ve kanun kaçağı (ö. 1878)
1859 - Nahum Sokolow, Siyonist lider, yazar, çevirmen ve gazeteci (ö. 1936)
1874 - Albert Mathiez, Fransız tarihçi (ö. 1932)
1880 - Manuel Azaña, İspanyol siyaset ve devlet adamı (ö. 1940)
1881 - Boris Konstantinovich Zaytsev, Rus yazar (ö. 1972)
1883 - Aleksey Nikolayeviç Tolstoy, Rus yazar (ö. 1945)
1883 - Francis X. Bushman, Amerikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve senarist (ö. 1966)
1883 - Alfred Saalwächter, Alman U-Boot komutanı (ö. 1945)
1887 - José Américo de Almeida, Brezilyalı yazar (ö. 1980)
1888 - Prenses Kadriye, Mısır Hıdivi Hüseyin Kamil Paşa'nın kızı (ö. 1955)
1903 - Barbara Hepworth, İngiliz heykeltıraş ve sanatçı (ö. 1975)
1905 - Akil Öztuna, Türk oyuncu (ö. 1985)
1910 - Galina Ulanova, Rus balerin (ö. 1998)
1913 - Mehmet Şehu, 1954 yılından 1981 yılına kadar Arnavutluk'ta Başbakanlık yapan Arnavut komünist (ö. 1981)
1916 - Sune Bergström, İsveçli biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 2004)
1918 - Arthur Chung, Guyanalı siyasetçi (ö. 2008)
1920 - Roberto Marcelo Levingston, Arjantin devlet bakanlığı yapmış askerdir (ö. 2015)
1924 - Eduardo Chillida, İspanyol-Bask heykeltıraş ve ressam (ö. 2002)
1924 - Eduard Admetlla i Lázaro, İspanyol fotoğrafçı (ö. 2019)
1929 - Ray Kuzeyev, Sovyet Rus/Başkurt bilim insanı, tarihçi bilimleri doktoru
1930 - Orhan Aksoy, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 2008)
1931 - Will McBride, Amerikalı fotoğrafçı, ressam, yazar ve muhabir (ö. 2015)
1934 - Leonid Kravçuk, Ukraynalı politikacı (ö. 2022)
1936 - Robert Woodrow Wilson, Amerikalı fizikçi, astronom ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1938 - Elza İbrahimova, Azeri bestecidir (ö. 2012)
1938 - Donald Knuth, Amerikalı yazar
1940 - Suphi Tekniker, Türk oyuncu ve senaryo yazarı
1944 - Frank Sinatra Jr., Amerikalı şarkıcı ve müzisyen (ö. 2016)
1945 - Gunther von Hagens, Alman anatomist
1945 - Rod Stewart, İngiliz şarkıcı ve besteci
1947 - Afeni Shakur, Amerikalı iş insanı, eski siyasi eylemci ve Kara Panter Partisi üyesi (ö. 2016)
1947 - Peer Steinbrück, Alman siyasetçi
1947 - Tiit Vähi, bir Estonya politikacısı
1948 - Donald Fagen, Amerikalı müzisyen ve şarkı yazarı
1948 - Bernard Thévenet, emekli bir Fransız bisiklet yarışçısı
1949 - Kemal Derviş, Türk iktisatçı ve siyasetçi
1949 - George Foreman, Amerikalı boksör
1949 - Linda Lovelace, Amerikalı pornografik film oyuncusu (ö. 2002)
1953 - Pat Benatar, Amerikalı şarkıcı
1956 - Antonio Muñoz Molina, İspanyol yazar
1959 - Fran Walsh, Akademi Ödülü kazanmış Yeni Zelandalı film yapımcısı, yönetmeni, senarist
1959 - Gurinder Chadha, Hint asıllı İngiliz yönetmen, senarist ve yapımcı
1960 - Brian Cowen, İrlandalı politikacı
1964 - Hakan Boyav, Türk dizi, tiyatro ve sinema oyuncusu
1967 - Giusva Branca, İtalyan gazeteci, blog yazarı ve spor menajeri
1967 - Zoran Džorlev, Kuzey Makedonyalı keman sanatçısı (ö. 2021)
1968 - Hakan Aysev, Türk opera sanatçısı ve tenor
1972 - Devrim Nas, Türk tiyatro sanatçısı
1974 - Jemaine Clement, Yeni Zelandalı komedyen, aktör ve müzisyen
1974 - Steve Marlet, Fransız eski millî futbolcudur
1974 - Hrithik Roshan, Hint aktör
1976 - Nilüfer Kurt, Türk manken ve sunucu
1976 - Remy Bonjasky, Surinam asıllı Hollandalı K-1 Dünya Grand Prix Kick boks şampiyonu
1979 - Francesca Piccinini, İtalyan voleybolcu
1980 - Nelson Cuevas, Paraguaylı futbolcu ve şarkıcı
1980 - Sarah Shahi, Amerikalı sinema oyuncusudur
1981 - Jared Kushner, Amerikalı gayrimenkul yatırımcısı ve işletmecidir
1984 - Marouane Chamakh, Faslı futbolcu
1986 - Kirsten Flipkens, Belçikalı tenisçi
1992 - Christian Atsu, Ganalı futbolcu (ö. 2023)
Ölümler
976 - I. İoannis, Bizans imparatoru (d. 925)
1619 - Safiye Sultan, Osmanlı Padişahı III. Mehmed'in annesi (d. 1550)
1645 - William Laud, İngiliz asıllı akademisyen ve din adamı (d. 1573)
1754 - Edward Cave, İngiliz matbaacı, editör ve yayıncı (d. 1691)
1778 - Carl Linnaeus, İsveçli biyolog, hekim ve fizikçi (d. 1707)
1789 - John Ledyard, Amerikalı kâşif ve maceracı (d. 1751)
1794 - Georg Forster, Alman doğa bilimci, etnolog, seyahat yazarı, gazeteci ve devrimci (d. 1754)
1833 - Adrien-Marie Legendre, Fransız matematikçi (d. 1752)
1844 - Hudson Lowe, İngiliz general (d. 1769)
1852 - Mirza Taki Han, Emîr-i Kebîr ve Emîr-i Nizâm (d. 1807)
1858 - Hezekiah Augur, Amerikalı heykeltıraş ve mucit (d. 1791)
1862 - Samuel Colt, Amerikalı silah sanayicisi ve mucit (d. 1814)
1904 - Jean-Léon Gérôme, Fransız ressam ve heykeltıraş (d. 1824)
1905 - Kārlis Baumanis, Leton söz yazarı (d. 1835)
1905 - Louise Michel, Fransız anarşist ve Paris Komünü'nün önde gelen kadın militanlarından (d. 1830)
1917 - Buffalo Bill (William F. Cody), Amerikalı asker, bizon avcısı ve şovmen (d. 1846)
1918 - August Oetker, Alman iş insanı, kabartma tozunun mucidi ve Dr. Oetker firmasının kurucusu (d. 1862)
1918 - Konstantin Josef Jireček, Çek tarihçi, diplomat ve Slavist (d. 1854)
1922 - Ōkuma Shigenobu, Japonya'nın sekizinci Başbakanı (d. 1838)
1950 - Mehmet Hulusi Conk, Türk asker (d. 1881)
1951 - Sinclair Lewis, Amerikalı yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü, Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1885)
1957 - Gabriela Mistral, Şilili şair, eğitimci, diplomat ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1889)
1959 - Şükrü Kaya, Türk devlet ve siyaset adamı (Türkiye'nin eski İçişleri Bakanı) (d. 1883)
1961 - Dashiell Hammett, Amerikalı dedektif romanları yazarı (d. 1894)
1968 - Ali Fuat Cebesoy, Türk asker ve siyasetçi (Atatürk'ün silah arkadaşı) (d. 1882)
1968 - Theophilus Dönges, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1898)
1971 - Gabrielle Bonheur Chanel (Coco Chanel), Fransız moda tasarımcısı (d. 1883)
1984 - Reşat Enis Aygen, Türk yazar (d. 1909)
1998 - Yaşar Güvenir, Türk piyanist, ses sanatçısı, besteci ve söz yazarı (d. 1929)
2000 - Semih Günver, Türk Büyükelçi (d. 1917)
2001 - Necati Cumalı, Türk şair ve yazar (d. 1921)
2007 - Carlo Ponti, İtalyan film yapımcısı ve aktris Sophia Loren'in eşi (d. 1912)
2010 - Mano Solo, Fransız şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1963)
2011 - John Dye, Amerikalı oyuncu (d. 1963)
2011 - Bora Kostić, Sırp asıllı Yugoslav eski millî futbolcu (d. 1930)
2011 - Margaret Whiting, Amerikalı country müzik şarkıcısı ve oyuncu (d. 1924)
2012 - Lila Kaye, İngiliz oyuncu (d. 1929)
2012 - Gevork Vartanyan, Sovyet istihbarat subayı (d. 1924)
2013 - Christel Adelaar, Hollandalı oyuncu (d. 1935)
2013 - Peter Fitz, Alman oyuncu ve yazar (d. 1931)
2014 - Adnan Azar, Türk şair (d. 1956)
2014 - Süheyl Eğriboz, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu (d. 1927)
2014 - Zbigniew Messner, Polonya'da komünist ekonomist ve politikacı (d. 1929)
2015 - Jorgelina Aranda, Arjantinli oyuncu, model ve şarkıcı (d. 1942)
2015 - Brian Clemens, İngiliz senarist, yapımcı ve yönetmen (d. 1931)
2015 - Taylor Negron, Amerikalı oyuncu, ressam, yazar ve stand-up komedyeni (d. 1957)
2015 - Francesco Rosi, İtalyan film yönetmeni (d. 1922)
2015 - Inge Vermeulen, Brezilya kökenli Hollandalı çim hokeyi oyuncusu (d. 1985)
2016 - Abbas Bahri, Tunuslu matematikçi ve profesör (d. 1955)
2016 - David Bowie, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve aktör (d. 1947)
2016 - Wim Bleijenberg, Hollandalı eski millî futbolcu (d. 1930)
2016 - Teofil Codreanu, Rumen eski millî futbolcu (d. 1941)
2016 - Jeanne Cordova, Amerikalı LGBT hakları savunucusu aktivist ve yazar (d. 1948)
2016 - Michael Galeota, Amerikalı aktör (d. 1984)
2016 - Hernán Gamboa, Venezuelalı müzisyen, besteci ve şarkıcı (d. 1946)
2016 - Ulrich Hahnen, Alman politikacı (d. 1952)
2017 - Hiag Akmakjian, Amerikalı yazar, ressam ve fotoğraf sanatçısı (d. 1926)
2017 - Oddvar Barlie, Norveçli güreşçi (d. 1929)
2017 - Buddy Greco, Amerikalı caz ve pop şarkıcısı, piyanist ve aktör (d. 1926)
2017 - Roman Herzog, 1994-1999 yılları arasında görev yapmış Almanya cumhurbaşkanı (d. 1934)
2017 - Achmad Kurniawan, Endonezyalı futbolcu (d. 1979)
2017 - Tony Rosato, Kanadalı oyuncu, komedyen ve seslendirme sanatçısı (d. 1954)
2017 - Oliver Smithies, İngiltere doğumlu Amerikalı genetikçi (d. 1925)
2018 - Eddie Clarke, İngiliz gitarist (d. 1950)
2018 - Mihail Derjavin, Sovyet-Rus oyuncu (d. 1936)
2018 - Pierre Grillet, Forvet mevkiinde oynayan Fransız eski futbolcu (d. 1932)
2018 - Philippe Marchand, Fransız sosyalist siyasetçi (d. 1939)
2018 - Novello Novelli, İtalyan karakter oyuncu ve komedyen (d. 1930)
2018 - Doreen Tracey, İngiliz-Amerikalı oyuncu ve sanatçı (d. 1943)
2019 - Theo Adam, Alman opera sanatçısı (d. 1926)
2019 - Muhyettin Aksak, Türk siyasetçi ve mühendis (d. 1957)
2019 - Erminio Boso, İtalyan siyasetçi (d. 1945)
2019 - Diane Oxberry, İngiliz gazeteci ve televizyon haber sunucusu (d. 1967)
2019 - Lionel Price, Eski İngiliz basketbol oyuncusu (d. 1927)
2019 - Juan Francisco Reyes, Guatemalalı siyasetçi (d. 1938)
2020 - Neda Arnerić, Sırp oyuncu (d. 1953)
2020 - Kâbus bin Said, 1970-2020 yılları arasında Umman sultanı (d. 1940)
2020 - John Crosbie, Kanadalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1931)
2020 - Wolfgang Dauner, Alman caz piyanisti ve besteci (d. 1935)
2020 - Marc Morgan, Belçikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen (d. 1962)
2020 - Petko Petkov, Bulgar millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1946)
2021 - Ahmet Vefik Alp, Türk mimar, kent bilimci, yüksek mühendis ve siyasetçi (d. 1948)
2021 - Hubert Auriol, Fransız profesyonel arazi motosiklet ve otomobil yarışçısı (d. 1952)
2021 - Joël Batteux, Fransız siyasetçi (d. 1943)
2021 - Pedro Casado, İspanyol profesyonel futbolcu (d. 1937)
2021 - Tosh Chamberlain, İngiliz eski profesyonel futbolcu (d. 1934)
2021 - Adam Dyczkowski, Polonyalı Roma Katolik piskopos (d. 1932)
2021 - Nancy Walker Bush Ellis, Amerikalı çevreci ve politik kampanyacı (d. 1926)
2021 - Christopher Maboulou, Fransız futbolcu (d. 1990)
2021 - Antonio Sabàto Sr., İtalyan-Amerikalı aktör (d. 1943)
2021 - Julie Strain, Amerikalı aktris ve model (d. 1962)
2021 - David Stypka, Çek erkek şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve grafik sanatçısı (d. 1979)
2022 - Herbert Achternbusch, Alman yazar (d. 1938)
2022 - Alfred Gager, Avusturyalı eski millî futbolcudur (d. 1942)
2022 - Aura Herzog, Eski İsrail first ladysi, aktivist ve hayırsever (d. 1924)
2022 - Zhanat Suleimenov, Kazak asker ve siyasetçi (d. 1962)
2022 - Abdurrahman Vezirov, Azerbaycan Komünist Partisi Merkezî Komitesinin Birinci Sekreteri (d. 1930)
2023 - Jeff Beck, İngiliz rock gitaristi (d. 1944)
2023 - Gaudenzio Bernasconi, İtalyan eski millî futbolcudur (d. 1932)
2023 - Hermenegildo Candeias, Portekizli jimnastikçi (d. 1934)
2023 - II. Konstantin, 1964-1973 yılları arasında son Yunanistan kralı (d. 1940)
2023 - Pierre Dorsini, eski Fransız profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1934)
2023 - Jeff Hamilton, Amerikalı sürat kayakçısı (d. 1966)
2023 - George Pell, Avustralya kardinali (d. 1941)
Tatiller ve özel günler
Türkiye Çalışan Gazeteciler Günü
0110
10 |
2227 | https://tr.wikipedia.org/wiki/11%20Ocak | 11 Ocak |
Olaylar
630 - Müslümanların, Mekke'yi Muhammed bin Abdullah önderliğinde fethi.
1055 - Theodora, Bizans İmparatorluğu tahtına oturdu. Makedonyalılar Hanedanı'nın son Hükümdarı olacaktı.
1454 - Büyük İstanbul yangını
1569 - İlk piyango çekilişi, Birleşik Krallık'ta yapıldı.
1575 - Kapıkulu Gulgulesi başladı.
1693 - Etna yanardağı (Sicilya) faaliyete geçti.
1861 - Alabama, Birleşik Devletlerden ayrıldı.
1878 - Süt ilk defa şişelenerek satıldı.
1905 - Mustafa Kemal Harp Akademisi'nden Kurmay Yüzbaşı olarak mezun oldu.
1921 - Birinci İnönü Muharebesi'nin sonu, Yunan kuvvetleri geri çekildi.
1922 - Kanada'nın Toronto şehrinde bir hastanede yatan 14 yaşındaki diyabet hastası Leonard Thompson, İnsülin zerkedilerek bu hastalığı tedavi edilen ilk hasta olma unvanını kazandı. Zaten ertesi yıl insülinin eldesine yönelik kullanışlı bir yöntem buldukları için Toronto Üniversitesi'nden bir ekip Nobel ödülü aldı.
1927 - Türkiye ile Almanya arasında Ticaret ve İkamet antlaşmaları imzalandı.
1929 - Türkiye'de eski yazılı kitapları yeni harflere çevirmek için Dil Encümeni bünyesinde bir komisyon kuruldu.
1929 - Sovyetler Birliği'nde çalışma süresi 7 saate indirildi.
1935 - Amelia Earhart, Hawaii'den Kaliforniya'ya tek kişilik uçuş gerçekleştiren ilk insan oldu.
1939 - Aydın'da köylüye toprak dağıtıldı.
1940 - Ankara Devlet Konservatuvarı Tatbikat Sahnesi oyuncuları, ilk oyunlarını sergiledi.
1943 - Kızıl Ordu, Stalingrad kuşatmasını kırdı.
1944 - İtalya'da 5 kişi vatana ihanetten asıldı. Benito Mussolini'nin damadı Kont Galeazzo Ciano da asılanlar arasındaydı.
1946 - Enver Hoca, Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti'ni ilan etti. Kral Zogo tahttan indirildi.
1948 - Ankara Üniversitesi Senatosu bazı öğretim üyelerini sol eğilimli oldukları için, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ndeki görevlerinden uzaklaştırdı. Görevden alınanlar arasında Pertev Naili Boratav, Niyazi Berkes ve Mediha Berkes, Behice Boran, Adnan Cemgil ve Azra Erhat vardı.
1954 - Türkiye Vakıflar Bankası kuruluş kanunu kabul edildi.
1962 - Peru'daki Nevado Huascaran volkanının faaliyete geçmesiyle oluşan çığda 4000 kişi öldü.
1963 - TBMM'de komünizmle mücadele amacıyla komisyon kuruldu.
1964 - Amerika Birleşik Devletleri Sağlık Bakanı Luther Terry, sigaranın sağlığa zararlı olabileceğine dair ilk raporu yayınladı.
1969 - Danıştay, Orta Doğu Teknik Üniversitesi'nin bir ay süreyle tatil edilmesi kararını durdurdu.
1969 - Cevizli'de (Kartal) Singer fabrikasında işgalcilere polis müdahele etti. 120 işçi gözaltına alındı,14 işçi ve 8 polis yaralandı. Fabrika bir gün önce (10 Ocak'ta) işçiler tarafından işgal edilmişti.
1969 - Türkiye'de ilk sinema grevi, İstanbul Şehzadebaşı'ndaki Yeni Sinema'da başladı.
1971 - Türkiye İş Bankası Ankara Emek Şubesi, silahlı 4 kişi tarafından soyuldu. Türkiye Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı bankayı soyanların Deniz Gezmiş ile Yusuf Arslan olduğunu bildirdi.
1972 - Doğu Pakistan, Bangladeş oldu.
1973 - İstanbul Türk Demir Döküm fabrikalarında 99 gün süren grev sona erdi.
1974 - İstanbul Belediyesi Şehir Tiyatroları Genel Sanat Yönetmenliğine Muhsin Ertuğrul getirildi. Bir gün önce Vasfi Rıza Zobu bu görevden istifa etmişti.
1974 - Ölmeden bebeklik çağını atlattıkları kayda geçen ilk altızlar (anne: Susan Rosenkowitz) Cape Town, Güney Afrika'da doğdu.
1975 - Kıbrıs Harekâtı'nda 484 kişinin çatışmada kaybedildiği açıklandı.
1977 - Lockheed Martin uçak şirketi'nin Türkiye temsilcisi Nezih Dural tutuklandı.
1980 - 14 yaşındaki Nigel Short, "Uluslararası Usta" unvanını alan o güne kadarki en genç satranç oyuncusu oldu.
1984 - Michael Jackson, Thriller adlı albümüyle 8 Grammy ödülü aldı.
1993 - Berlin, Ulumulhikme okulu'nun kuruluşu.
1999 - Türkiye'nin 56. Hükümeti kuruldu; Demokratik Sol Parti (DSP) azınlık Hükûmeti. Bülent Ecevit 4. kez Başbakan oldu.
2012 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı, 19 Mayıs Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı kutlamalarının Başkent dışında stadyumlarda değil, sadece okullarda kutlanmasını öngören genelge yayımladı.
2016 - Ocak 2016 Irak saldırılarında; 132 kişi öldü, 367 kişi de yaralandı.
Doğumlar
347 - I. Theodosius, Roma İmparatoru (ö. 395)
1209 - Möngke, 1251-1259 yılları arasında Moğol hükümdarı (ö. 1259)
1322 - Kōmyō, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında ikinci Kuzey Talibi (ö. 1380)
1359 - Go-En'yū, Japonya'da Kuzey Talibi (ö. 1393)
1638 - Nicolas Steno, Danimarkalı bilimci ve Katolik piskospos (ö. 1686)
1732 - Peter Forsskål, İsveçli kâşif, oryantalist ve doğa bilimci (ö.1763)
1757 - Alexander Hamilton, Amerika'nın ilk partisi olan Federalist Parti'nin kurucusu ve teorisyen (ö.1804)
1800 - Anyos Jedlik, Macar fizikçi ve Dinamonun mucidi (ö.1895)
1805 - Peter Johann Nepomuk Geiger, Viyanalı sanatçı (ö.1880)
1807 - Ezra Cornell, Amerikalı iş insanı ve Cornell Üniversitesi'nin kurucusu (ö. 1874)
1815 - John A. Macdonald, Kanada'nın ilk Başbakanı (ö. 1891)
1842 - William James, Amerikalı yazar ve ruh bilimci (ö. 1910)
1852 - Konstantin Fehrenbach, Alman devlet adamı (ö. 1926)
1859 - Lord Curzon, İngiliz politikacı (1898-1905 arasında Hindistan Genel Valisi ve 1919-1924 arasında Birleşik Krallık Dış İşleri Bakanı) (ö. 1925)
1867 - Edward Bradford Titchener, İngiliz psikolog (ö. 1927)
1870 - Alexander Stirling Calder, Amerikalı heykeltıraş (ö. 1945)
1870 - Mehmed Selim Efendi, II. Abdülhamid'in en büyük oğlu (ö. 1937)
1878 - Theodoros Pangalos, Yunan asker ve siyasetçi (ö. 1952)
1882 - Walter T. Bailey, Afroamerikan mimar (ö. 1941)
1885 - Alice Paul, Amerikalı feminist ve kadın hakları aktivisti (ö. 1977)
1894 - Paul Wittek, Avusturyalı tarihçi, doğubilimci ve yazar (ö. 1978)
1897 - Kazimierz Nowak, Polonyalı seyyah, muhabir ve fotoğrafçı (ö. 1937)
1897 - August Heissmeyer, Schutzstaffel'in önde gelen üyesi (ö. 1979)
1903 - Alan Stewart Paton, Güney Afrikalı yazar ve apartheid karşıtı eylemci. ("Ağla Sevgili Memleketim" adlı romanıyla ünlenen) (ö. 1988)
1906 - Albert Hofmann, İsviçreli bilim insanı ve LSD'yi sentezleyen ilk kişi (ö. 2008)
1907 - Pierre Mendès France, Fransız siyasetçi (Başbakanlığı sırasında Fransa'nın Çinhindi'nden çekilmesini sağlayan sosyalist politikacı) (ö. 1982)
1911 - Brunhilde Pomsel, Alman radyocu ve haber muhabiri (ö. 2017)
1911 - Zenko Suzuki, Japonya Başbakanı (ö. 2004)
1924 - Roger Guillemin, Amerikalı bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1930 - Rod Taylor, Avustralyalı oyuncu (ö. 2015)
1934 - Jean Chrétien, Kanadalı siyasetçi
1936 - Eva Hesse, Almanya doğumlu Amerikan heykeltıraş (ö. 1970)
1938 - Fischer Black, Amerikalı ekonomist (ö. 1995)
1939 - Anne Heggtveit, Kanadalı kayakçı
1940 - Andres Tarand, 1994-1995 yılları arasında Estonya Başbakanı olarak görev yapan politikacı
1941 - Gérson Brezilyalı futbolcu
1942 - Clarence Clemons, Amerikalı müzisyen ve oyuncu (ö. 2011)
1945 - Christine Kaufmann, Alman-Avusturyalı oyuncu, yazar ve iş insanı (ö. 2017)
1949 - Muhammed Rıza Rahimi, İranlı siyasetçi
1952 - Ben Crenshaw, Amerikalı golfçü
1952 - Lee Ritenour, Amerikalı caz müzisyeni
1953 - Mehmet Altan, Türk gazeteci, yazar ve akademisyen
1954 - Kailash Satyarthi, Hindu aktivist, aynı zamanda 2014'te Nobel ödülü kazanmıştır
1957 - Bryan Robson, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör
1964 - Albert Dupontel, Fransız oyuncu ve yönetmen
1968 - Tom Dumont, Amerikalı yapımcı ve gitarist
1970, Yaron Ben-Dov, İsrailli futbolcu (ö. 2017)
1970 - Manfredi Beninati, İtalyan sanatçı
1970 - Mustafa Sandal, Türk şarkıcı
1971 - Mary J. Blige, Amerikalı hip hop ve R&B şarkıcısı
1972 - Marc Blucas, Amerikalı aktör
1972 - Amanda Peet, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1973 - Rockmond Dunbar, Amerikalı oyuncu
1974 - Jens Nowotny, Alman eski futbolcu
1975 - Matteo Renzi, İtalyan politikacı ve Başbakan
1978 - Michael Duff, Kuzey İrlandalı millî futbolcu
1978 - Emile Heskey, İngiliz eski futbolcu
1979 - Siti Nurhaliza, Malezyalı pop şarkıcısı ve besteci
1980 - Gökdeniz Karadeniz, Türk futbolcu
1981 - Ali Bilgin, Türk oyuncu ve yönetmen
1982 - Tony Allen, Amerikalı profesyonel basketbolcu
1982 - Ye-jin Son, Güney Koreli kadın oyuncu
1983 - Adrian Sutil, Alman F1 pilotu
1984 - Dario Krešić, Hırvat millî futbolcu
1984 - Stijn Schaars, Hollandalı millî futbolcu
1985 - Fırat Albayram, Türk oyuncu
1987 - Danuta Kozák, sprint dalında yarışan Macar kanocu
1987 - Jamie Vardy, İngiliz millî futbolcu
1988 - Volkan Tokcan, Türk basketbolcu
1991 - Andrea Bertolacci, İtalyan millî futbolcu
1992 - Daniel Carvajal, İspanyol millî futbolcu
1993 - Michael Keane, İngiliz futbolcu
1993 - Will Keane, İngiliz futbolcu
1993 - Mahmut Orhan, Türk DJ ve prodüktör
1996 - Leroy Sané, Alman futbolcu
1997 - Cody Simpson, Avustralyalı şarkıcı
1998 - Laura Roge, Alman oyuncu
2000 - Jamie Bick, Alman oyuncu
Ölümler
142 - Hyginus, Roma İmparatorluğu (günümüzde İtalya) 138-142 tarihlerinde papalık görevinde bulunmuştur
782 - Kōnin, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 49. imparatorudur (d. 709)
812 - Stavrakios, Bizans İmparatoru
844 - I. Mihail, Bizans İmparatoru
1055 - IX. Konstantinos, Bizans İmparatoru (d. 1000)
1494 - Domenico Ghirlandaio, İtalyan Rönesans akimi Floransa ekolünde bulunan ressam (d. 1449)
1556 - Fuzûlî, Türk divan şâiri ve mutasavvıf (d. 1483)
1771 - Jean-Baptiste de Boyer, Marquis d'Argens, bir Fransız rasyonalist, epikürcü ve pelagyanist yazar (d. 1704)
1798 - II. Erekle, Gürcistan devlet adamı (d. 1720)
1801 - Domenico Cimerosa, İtalyan asıllı besteci (d. 1749)
1843 - Francis Scott Key, Amerikalı hukukçu (d. 1779)
1866 - Vasili Kalinnikov, Rus besteci (d. 1901)
1891 - Georges Eugène Haussmann, Baron Haussmann adıyla da bilinen politikacı ve şehir plancısı (d. 1809)
1904 - William Sawyer, Kanadalı tüccar ve politikacı (d. 1815)
1923 - I. Konstantin, Yunanistan Kralı (d. 1868)
1928 - Thomas Hardy, İngiliz yazar (d. 1840)
1937 - Nuri Conker, Türk asker ve siyasetçi (Türk Kurtuluş Savaşı kahramanlarından ve Gaziantep Milletvekili) (d. 1882)
1941 - Emanuel Lasker, Alman Dünya satranç şampiyonu ve matematikçi (d. 1868)
1943 - Agustín Pedro Justo, Arjantin Devlet Başkanı (d. 1876)
1944 - Galeazzo Ciano, İtalya Krallığı'nın Dışişleri Bakanı (d. 1903)
1944 - Emilio De Bono, İtalyan Mareşal (d. 1866)
1945 - Velid Ebüzziya, Türk gazeteci ve yayımcı (d. 1884)
1952 - Jean de Lattre de Tassigny, Fransız Mareşal (d. 1889)
1953 - Noe Jordania, Gürcü siyaset adamı, gazeteci (d. 1868)
1953 - Hans Aanrud, Norveçli yazar (d. 1863)
1966 - Alberto Giacometti, İsviçreli heykeltıraş ve ressam (d. 1901)
1966 - Lal Bahadur Shastri, Hindistan Başbakanı (d. 1904)
1983 - Şadi Dinçağ, Türk karikatürist (d. 1919)
1988 - Isidor Isaac Rabi, Avusturyalı fizikçi (d. 1898)
1991 - Carl David Anderson, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1905)
1994 - Erol Pekcan, Türk caz sanatçısı (d. 1933)
1995 - Onat Kutlar, Türk şair, yazar ve düşünce adamı (d. 1936)
1998 - Aydan Siyavuş, Türk basketbol antrenörü (d. 1947)
1999 - Öztürk Serengil, Türk aktör (d. 1930)
2002 - Henri Verneuil, Fransız sinema yönetmeni (d. 1920)
2003 - Maurice Pialat Altın Palmiye Ödülü sahibi Fransız yönetmen (d. 1925)
2008 - Sir Edmund Hillary, Yeni Zelandalı dağcı (Everest Dağı'nın zirvesine tırmanan ilk dağcı) (d. 1919)
2009 - Necati Çelik, Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı (d. 1955)
2010 - Juliet Anderson, Amerikalı pornografik film oyuncusu (d. 1938)
2010 - Miep Gies, II. Dünya Savaşı sırasında Anne Frank'ı ve onun birkaç aile dostunu Anne'nın babası Otto Frank'ın baharat şirketinin tavan arasında Naziler'den saklayan Hollanda vatandaşı (d. 1909)
2010 - Éric Rohmer, Fransız yönetmen (d. 1920)
2011 - Kıvırcık Ali, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1968)
2011 - David Nelson, Amerikalı oyuncu (d. 1936)
2012 - Mustafa Ahmedi Ruşen, İranlı nükleer fizikçi (d. 1979)
2013 - Mariangela Melato, İtalyan oyuncu (d. 1941)
2013 - Aaron Swartz, Amerikalı bilgisayar programcısı, bilişimci, yazar ve aktivist (d. 1986)
2014 - Keiko Awaji, Japon oyuncu (d. 1933)
2014 - Vügar Haşimov, Azeri satranç oyuncusu (d. 1986)
2014 - Ariel Şaron, İsrail eski Başbakanı (d. 1928)
2015 - Jenő Buzánszky, Eski Macar millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1925)
2015 - Anita Ekberg, İsveçli oyuncu (d. 1931)
2016 - Budi Anduk, Endonezyalı oyuncu (d. 1968)
2016 - Reginaldo Araújo, Brezilyalı futbolcu (d. 1977)
2016 - Berge Furre, Norveçli teolog, tarihçi ve politikacı (d.1937)
2016 - David Margulies, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
2017 - Tommy Allsup, Amerikalı rock and roll country, swing müzisyeni ve yapımcı (d. 1931)
2017 - Pierre Arpaillange, Fransız hukukçu ve eski bakan (d. 1924)
2017 - James Ferguson-Lees, Britanyalı kuş bilimcisi (d. 1929)
2017 - Robert Pierre Sarrabère, Fransız piskoposu (d. 1926)
2017 - Adenan Satem, Malezyalı siyasetçi ve devlet adamı (d. 2017)
2017 - François Van der Elst, Belçikalı millî futbolcu (d. 1954)
2018 - Doug Barnard Jr., Amerikalı siyasetçi (d. 1922)
2018 - Noemi Lapzeson, Arjantinli dansçı, koreograf ve eğitimci (d. 1940)
2019 - Michael Atiyah, İngiliz matematikçisi (d. 1929)
2019 - George Brady, Çek Yahudisi asıllı Kanadalı Holokost mağduru ve iş insanı (d. 1928)
2019 - Steffan Lewis, Galli siyasetçi (d. 1984)
2019 - Fernando Luján, Kolombiya doğumlu Meksikalı oyuncu (d. 1939)
2019 - Kishore Pradhan, Hint erkek tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu (d. 1936)
2020 - Sabine Deitmer, Alman polisiye yazarı ve eğitimci (d. 1947)
2020 - La Parka II, Meksikalı maskeli profesyonel güreşçi (d. 1966)
2020 - Valdir Joaquim de Moraes, Brezilyalı millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1931)
2020 - Fernanda Pires da Silva, Portekizli girişimci ve iş insanı (d. 1926)
2021 - Massoud Achkar, Lübnanlı bağımsız siyasetçi (d. 1956)
2021 - Sheldon Adelson, Amerikalı yatırımcı ve iş insanı (d. 1933)
2021 - Vassilis Alexakis, Yunan-Fransız yazar ve çevirmen (d. 1943)
2021 - Edward Beard, Amerikalı siyasetçi ve iş insanı (d. 1940)
2021 - Étienne Draber, Fransız oyuncu (d. 1939)
2021 - Stacy Title, Amerikalı film yapımcısı, yönetmeni ve senarist (d. 1964)
2022 - Anatoli Alyabyev, Sovyet biatlet (d. 1951)
2022 - Jana Bennett, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu İngiliz medya personeli ve iş insanı (d. 1955)
2022 - Ahmet Çalık, Türk millî futbolcu (d. 1994)
2022 - Razmik Davoyan, Ermeni şair, siyasetçi ve halk figürü (d. 1940)
2022 - Jordi Sabatés, İspanyol piyanist, besteci ve aranjör (d. 1948)
2022 - Guy Sajer, Fransız çizgi roman sanatçısı, yazar ve eski asker (d. 1927)
2022 - David Sassoli, İtalyan siyasetçi ve gazeteci (d. 1956)
2023 - Carole Cook, Amerikalı aktris (d. 1924)
2023 - Ben Masters, Amerikalı aktör (d. 1947)
2023 - Tatjana Patitz, bir Alman model ve aktristi (d. 1966)
2023 - Murtaza Rahimov, Başkurt asıllı Rus devlet adamı ve siyasetçi (d. 1934)
2023 - François Roussely, Fransız üst düzey devlet görevlisi (d. 1945)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0111
11 |
2228 | https://tr.wikipedia.org/wiki/12%20Ocak | 12 Ocak |
Olaylar
1915 - ABD Temsilciler Meclisi, kadınların da oy kullanması yönündeki kanun teklifini reddetti.
1920 - Son Osmanlı Mebusan Meclisi, İstanbul'da görüşmelere başladı.
1923 - Paris'teki Pasteur Enstitüsü'nde, tetanoza karşı antiserum geliştirildi.
1932 - Hattie Wyatt Caraway, Amerika Birleşik Devletleri senatosuna seçilen ilk kadın politikacı oldu.
1934 - Yunanistan'ın eski Başbakanı Elefterios Venizelos, Atatürk'ü Nobel Barış Ödülü'ne aday gösterdi.
1940 - II. Dünya Savaşı: Rusya, Finlandiya'yı bombalıyor.
1944 - Genelkurmay'da ilk devir teslim: Mareşal Fevzi Çakmak yaş haddinden emekliye ayrıldı, yerine Kâzım Orbay atandı.
1945 - II. Dünya Savaşı: Sovyet birlikleri Doğu Avrupa'da Nazi güçlerine karşı atağa geçti.
1951 - Uluslararası Soykırım Suçunun Önlenmesi ve Cezalandırılması Sözleşmesi yürürlüğe girdi.
1952 - ABD yönetimi, Marshall Planı çerçevesinde Türkiye'ye 58 milyon dolarlık askeri yardım yapılmasına onay verdi.
1959 - Sovyet uzay aracı Luna 1, güneş çevresindeki yörüngesine yerleşti. Luna yer çekiminden kurtulan ilk uzay aracı oldu.
1966 - Lyndon B. Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin, komünist saldırganlık sona erene kadar Güney Vietnam'da kalacağını açıkladı.
1967 - Dr. James Bedford, gelecekte tekrar canlandırılmak üzere, kriyojenik olarak dondurulan ilk insan oldu.
1969 - Led Zeppelin ilk albümlerini (Led Zeppelin) çıkardı.
1972 - Mucibur Rahman Bangladeş'in Başbakanı oldu.
1976 - BM Güvenlik Konseyi, 1'e karşı 11 oyla, Filistin Kurtuluş Örgütü'nün, oy verme hakkı olmaksızın Güvenlik Konseyi tartışmalarına katılmasına karar verdi.
1991 - Amerika Birleşik Devletleri Kongresi, Irak birliklerinin Kuveyt'ten çıkarılması için kendi hükûmetlerine güç kullanımı yetkisi verdi.
1998 - 19 Avrupa ülkesi, insan klonlanmasının yasaklanması konusunda anlaştılar.
2000 - Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti'ni oluşturan partilerin Genel Başkanları, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin, idama mahkûm edilen Abdullah Öcalan hakkında verdiği ihtiyati tedbir kararına uyulmasını kararlaştırdılar.
2001 - 36 yıldır süren iç savaşta 130 binden fazla insanın öldüğü ve 2 milyon insanın evini terk ettiği Kolombiya'da yönetim, ülkedeki komünist bir örgüt olan Ulusal Kurtuluş Ordusu'na kuzeyde silahtan arındırılmış bir bölge tahsis etti.
2006 - Mina'da, (Suudi Arabistan) şeytan taşlama sırasında çıkan kargaşada 362 hacı adayı öldü.
2010 - Haiti'de 7,0 şiddetinde deprem meydana geldi.
2012 - 17 Aralık 2011 tarihinde ölen Kuzey Kore Lideri Kim Cong-il'in mumyalanmış naaşı, Kumsusan Güneş Sarayı'na törenle nakledildi.
2016 - İstanbul'daki Sultanahmet Camii yakınlarında, bombalı bir saldırıda 10 kişi öldü, 15 kişi yaralandı.
Doğumlar
1628 - Charles Perrault, Fransız yazar (ö. 1703)
1729 - Edmund Burke, İngiliz filozof ve devlet adamı (ö. 1797)
1746 - Johann Heinrich Pestalozzi, İsviçreli pedagog, hayırsever, filozof ve politikacı (ö. 1827)
1751 - I. Ferdinando, Sicilyateyn Kraliyeti'nin Kralı (ö. 1825)
1772 - Mihail Speranski, Rus reformist devlet adamı (ö. 1839)
1778 - William Herbert, İngiliz bitki bilimci, bitki ressamı, şair ve din adamı (ö. 1847)
1810 - II. Ferdinando, İki Sicilya'nın kralı (ö. 1859)
1822 - Étienne Lenoir, Belçikalı mühendis (ö. 1900)
1833 - Karl Eugen Dühring, Alman filozof ve iktisatçısı (ö. 1921)
1856 - John Singer Sargent, Amerikalı ressam (ö. 1925)
1859 - Rızaeddin Fahreddin, Tatar müftü ve tarihçi (ö. 1936)
1861 - Süleyman Selim Efendi, Sultan Abdülmecid'in oğlu (ö. 1909)
1870 - Grigori Gurkin, Rus Türkolog, etnograf ve ressam (ö. 1937)
1871 - Zekiye Sultan, II. Abdülhamid'in kızı (ö. 1950)
1876 - Fevzi Çakmak, Türk mareşal ve Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucularından (ö. 1950)
1876 - Jack London, Amerikalı yazar (ö. 1916)
1878 - Ferenc Molnár, Macar yazar (Pal Sokağı Çocukları’nın yazarı) (ö. 1952)
1880 - Fahrettin Altay, Türk asker ve siyasetçi (Kurtuluş Savaşı komutanlarından) (ö. 1974)
1886 - Reşide Bayar, Türkiye Cumhuriyeti'nin 3. Cumhurbaşkanı Celal Bayar'ın eşi (ö. 1962)
1892 - Mihail Kirponos, Sovyet Kızıl Ordu generali (ö. 1941)
1893 - Alfred Rosenberg, Alman siyasetçi (ö. 1946)
1893 - Hermann Göring, Nazi subayı (ö. 1946)
1894 - Georges Carpentier, Fransız boksör (ö. 1975)
1894 - Dorothy Wall, Yeni Zelandalı-Avustralyalı yazar ve çizer (ö. 1942)
1895 - Jean Berthoin, Fransız siyasetçi (ö. 1979)
1896 - David Wechsler, Rumen-Amerikalı ruhbilimci (ö. 1981)
1897 - Nahit Hilmi Özeren, Türk edebiyatçı ve güfte yazarı (ö. 1951)
1898 - Gustav Haloun, Çek sinolog (ö. 1951)
1899 - Paul Hermann Müller, İsviçreli kimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1965)
1900 - Abdülbaki Gölpınarlı, Türk edebiyat tarihçisi ve çevirmen (ö. 1982)
1902 - Suud bin Abdül Aziz, Suudi Arabistan Kralı (ö. 1969)
1903 - İgor Kurçatov, Sovyet nükleer fizikçi (Sovyetler Birliği'nin ilk atom bombası ve ilk nükleer elektrik santralini ve dünyanın ilk termonükleer bombasını yapan) (ö. 1960)
1905 - Hüseyin Nihal Atsız, Türk yazar, şair, tarihçi ve ideolog (ö. 1975)
1906 - Emmanuel Levinas, Fransız filozof (ö. 1995)
1907 - Sergey Korolyov, Sovyet roket mühendisi (ö. 1966)
1910 - Luise Rainer, Alman oyuncu (ö. 2014)
1916 - Pieter Willem Botha, Güney Afrika'nın ilk Devlet Başkanı (ö. 2006)
1916 - Mary Wilson, İngiliz şair (ö. 2018)
1918 - Maharişi Maheş Yogi, Hint guru (Transandantal Meditasyon tekniğini geliştiren) (ö. 2008)
1925 - Nevit Kodallı, Türk besteci, kompozitör ve müzik eğitmeni (ö. 2009)
1926 - Morton Feldman, Amerikalı besteci (ö. 1987)
1926 - Ray Price, Amerikalı country müzik şatkıcısı, besteci ve gitarist (ö. 2013)
1928 - Ruth Brown, Amerikalı Rhythm and Blues şarkıcı (ö. 2005)
1929 - Alasdair MacIntyre, İskoç filozof
1931 - Leyla Erbil, Türk yazar (ö. 2013)
1931 - Özdemir Nutku, Türk tiyatro bilimci, oyuncu, yazar, eleştirmen ve yönetmen (ö. 2019)
1932 - Engin Geçtan, Türk psikiyatrist ve yazar (ö. 2018)
1934 - Metin Serezli, Türk oyuncu (ö. 2013)
1934 - İbrahim Nafei, Mısırlı gazeteci (ö. 2018)
1935 - Kreskin, Amerikalı mentalist
1936 - Emil Lahud, Lübnanlı asker ve siyasetçi
1936 - Mufti Mohammad Sayeed, Hint politikacı (ö. 2016)
1941 - Long John Baldry, İngiliz şarkıcı ve müzisyen (ö. 2005)
1941 - Fiona Caldicott, Britanyalı akademisyen, psikiyatrist, psikoterapist ve yönetici (ö. 2021)
1944 - Joe Frazier, Amerikalı boksör ve Dünya ağır siklet profesyonel boks şampiyonlarından (ö. 2011)
1945 - Aytunç Altındal, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2013)
1947 - Tom Dempsey, Amerikan Futbolu oyuncusu (ö. 2020)
1949 - Ottmar Hitzfeld, Alman futbolcu ve teknik direktör
1949 - Hammadi Cibali, Tunuslu mühendis, İslamcı politikacı, gazeteci ve Tunus eski başbakanı
1949 - Haruki Murakami, Japon romancı, kısa öykü yazarı, çevirmen ve gazeteci
1951 - Kirstie Alley, Amerikalı oyuncu ve Emmy Ödülü sahibi (ö. 2022)
1951 - Rush Limbaugh, Amerikalı radyo kişiliği, muhafazakâr siyasi yorumcu, yazar ve televizyon şovu sahibi (ö. 2021)
1953 - Marry Harron, Kanadalı film yapımcısı ve senarist
1956 - Nikolay Noskov, Rus rock şarkıcısı
1958 - Christiane Amanpour, İran asıllı İngiliz gazeteci ve haberci
1960 - Dominique Wilkins, eski profesyonel basketbolcu
1962 - Luna Vachon, Amerikalı-Kanadalı profesyonel kadın güreşçi (ö. 2010)
1964 - Jeff Bezos, Amerikan girişimci ve iş insanı (Amazon.com'un kurucusu)
1965 - Rob Zombie, Amerikalı heavy metal şarkıcısı, yönetmen, yapımcı, prodüktor, senarist, kıyafet ve dövme tasarımcı
1966 - Olivier Martinez, Fransız oyuncu
1967 - Selahattin Dervent, Türk teknik direktör
1967 - Vendela Kirsebom, Norveçli-İsveçli-Türk model ve oyuncu
1968 - Mauro Silva, Brezilyalı futbolcu
1969 - David Mitchell, İngiliz romancı ve senarist
1969 - Gökhan Semiz, Türk söz yazarı, besteci ve Grup Vitamin'in solisti (ö. 1998)
1970 - Raekwon, Amerikalı rapçi
1970 - Zack de la Rocha, Amerikalı vokalist, söz yazarı ve aktivist
1972 - Toto Wolff, Avusturyalı yatırımcı ve eski yarış pilotu
1973 - Hande Yener, Türk şarkıcı
1974 - Melanie Chisholm, İngiliz sanatçı
1975 - Jason Jeremy Freese, Amerikalı müzisyen
1979 - Marián Hossa, Amerikalı buz hokeyi oyuncusu
1979 - Grzegorz Rasiak, Polonyalı millî futbolcu
1980 - Amerie, Amerikalı R&B şarkıcısı, söz yazarı, dansçı, oyuncu ve model
1980 - Akiko Morigami, Japon tenis oyuncusu
1980 - Amerie, Amerikalı R&B şarkıcısı, söz yazarı, dansçı, aktris ve model
1981 - Luis Pérez, Meksikalı futbolcu
1985 - Artem Milevski, Belaruslu-Ukraynalı futbolcu
1985 - Issa Rae, Amerikalı oyuncu, yazar ve yapımcı
1985 - Borja Valero, eski İspanyol millî futbolcu
1986 - Oya Okar, Türk oyuncu
1986 - Pablo Daniel Osvaldo, İtalyan futbolcu
1987 - Naya Rivera, Amerikalı şarkıcı ve aktris
1987 - Salvatore Sirigu, İtalyan futbolcu
1989 - Axel Thomas Witsel, Belçikalı millî futbolcu
1991 - Pixie Lott, İngiliz şarkıcı, söz yazarı, dansçı ve oyuncu
1992 - Ishak Belfodil, Cezayirli futbolcu
1992 - Samuele Longo, İtalyan futbolcu
1993 - D.O., Koreli şarkıcı ve oyuncu ve söz yazarı
1993 - Zayn Malik, Pakistan asıllı İngiliz şarkıcı, söz yazarı ve One Direction üyesi
1995 - Alessio Romagnoli, İtalyan millî futbolcu
Ölümler
1519 - I. Maximilian, Kutsal Roma İmparatoru (d. 1459)
1621 - Şehzade Mehmed, Osmanlı İmparatorluğu şehzadesi (d. 1605)
1665 - Pierre de Fermat, Fransız matematikçi ve hukukçu (d. 1601)
1759 - Anne, Kral II. George ve eşi Caroline (Ansbach)’in ikinci çocuğu ve en büyük kızı (d. 1709)
1833 - Marie-Antonin Carême, Fransa'nın ilk pastacılardan (d. 1784)
1875 - Tongzhi, Qing Hanedanı (Mançu) imparatoru (d. 1856)
1889 - Churchill Babington, İngiliz klasik bilim adamı, arkeolog ve doğa bilimci (d. 1821)
1905 - Abdullah Galib Paşa, Osmanlı siyasetçi (d. 1829)
1909 - Hermann Minkowski, Litvan matematikçi (d. 1864)
1942 - Charles Tate Regan, Büyük Britanyalı Royal Society Üyesi ve ihtiyolog (d. 1878)
1950 - Pedro Calomino, Arjantinli eski millî futbolcu (d. 1892)
1967 - James Bedford, Amerikalı bilim insanı (d. 1893)
1974 - Patricia, Kraliçe Victoria'nın torunu (d. 1886)
1976 - Agatha Christie, İngiliz yazar (d. 1890)
1977 - Henri-Georges Clouzot, Fransız film yönetmeni ve senarist (d. 1907)
1983 - Nikolay Podgorni, SSCB Devlet Başkanı (d. 1903)
1985 - Sabri Kiraz, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1918)
1997 - Charles Brenton Huggins, Amerikalı hekim, fizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1901)
1998 - Sadi Koçaş, Türk siyasetçi ve eski başbakan yardımcısı (d. 1919)
2001 - Bill Hewlett, Amerikalı mühendis ve iş insanı (d. 1913)
2002 - Cyrus Vance, ABD'nin 57. Dış İşleri Bakanı (d. 1917)
2003 - Leopoldo Galtieri, Arjantinli general ve devlet adamı (d. 1926)
2003 - Maurice Gibb, İngiliz müzisyen (Bee Gees grubu üyesi) (d. 1949)
2006 - Ömer Küyük, Türk İstiklal Savaşı gazisi (d. 1898)
2009 - Claude Berri, Fransız yönetmen, aktör ve yapımcı (d. 1934)
2010 - Daniel Bensaïd, Fransız filozof, sivil atvist ve düşünür (d. 1946)
2010 - Altan Dinçer, Türk millî basketbolcu ve antrenör (d. 1932)
2010 - Miep Gies, II. Dünya Savaşı sırasında Anne Frank ve ailesine yardım eden Hollanda vatandaşı (d. 1909)
2012 - Aslı Nemutlu, Türk millî kayakçı (d. 1994)
2013 - Precious Bryant, Amerikalı country ve blues müzisyeni (d. 1942)
2013 - Alev Sururi, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1931)
2013 - Koto Okubo, Dünya'nın En Yaşlı Kadını unvanına sahipti (d. 1897)
2014 - Alexandra Bastedo, İngiliz oyuncu ve aktivist (d. 1946)
2014 - Halet Çambel, Türk arkeolog, yazar ve Olimpiyatlardaki ilk Türk kadın sporcu (d. 1916)
2015 - Yelena Obraztsova, Rus mezzo-soprano (d. 1939)
2016 - İvan Bukavşin, Rus satranç oyuncusu (d. 1995)
2017 - Giulio Angioni, İtalyan yazar (d. 1939)
2017 - Meir Banai, İsrailli müzisyen, şarkıcı ve söz yazarı (d. 1961)
2017 - William Peter Blatty, Amerikalı yönetmen, yapımcı ve senarist (d. 1928)
2017 - Vsevolod Murakhovski, Ukraynalı Rus Sovyet politikacı (d.1926)
2017 - Graham Taylor, İngiliz eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1944)
2017 - İlyas Hüseynov, Azerbaycanlı müzisyen (d. 1924)
2018 - Eddy Beugels, Eski Hollandalı bisiklet sporcusu (d. 1944)
2018 - Bella Emberg, İngiliz oyuncu (d. 1937)
2018 - Frankie Muse Freeman, Amerikalı siyahi kadın insan hakları aktvisti ve avukatı (d. 1916)
2018 - Keith Jackson, Amerikalı spor muhabiri ve sunucu (d. 1928)
2019 - Bonnie Guitar, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, yapımcı, at eğitimcisi ve iş insanı (d. 1923)
2019 - Etsuko Ichihara, Japon oyuncu (d. 1936)
2019 - Joe M. Jackson, Amerikalı eski asker ve savaş pilotu (d. 1923)
2019 - Batton Lash, Amerikalı çizgi roman sanatçısı (d. 1953)
2019 - Patricia Wald, Amerikalı hakim (d. 1928)
2020 - Tony Garnett, İngiliz oyuncu, televizyon ve film yapımcısı (d. 1936)
2020 - Paulo Gonçalves, Portekizli profesyonel motosiklet yarışçısı (d. 1979)
2020 - Jayalath Manoratne, Sri Lankalı oyuncu, yazar ve şarkıcı (d. 1948)
2020 - Roger Scruton, İngiliz filozof, yazar ve hayvan hakları aktivisti (d. 1944)
2020 - Aart Staartjes, Hollandalı oyuncu, yönetmen, televizyoncu, yazar ve yapımcı (d. 1938)
2021 - Frank Arok, Macar profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1932)
2021 - Bruce Bennett, Amerikalı Amerikan futbolu oyuncusudur (d. 1943)
2021 - Florentin Crihălmeanu, Rumen Rum Katolik Kilisesi'ne bağlı hiyerarş (d. 1959)
2021 - Mona Malm, İsveçli aktris (d. 1935)
2021 - Sidik Mia, Malavili iş insanı ve siyasetçi (d. 1965)
2021 - Philaret, Rusya doğumlu Beyaz Rus Ortodoks Başpiskopos (d. 1935)
2021 - Bridget Rowe, İngiliz gazeteci ve köşe yazarı (d. 1950)
2021 - Shingoose, Kanadalı Ojibwa yerlisi country şarkıcısı, söz yazarı, televizyon yapımcısı ve sunucu (d. 1946)
2023 - Burhan Çaçan, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1960)
2023 - Lisa Marie Presley, Amerikalı rock şarkıcısı (Elvis Presley'nin kızı) (d. 1968)
Tatiller ve özel günler
0112
12 |
2229 | https://tr.wikipedia.org/wiki/13%20Ocak | 13 Ocak |
Olaylar
1830 - Büyük New Orleans (Louisiana) yangını başladı.
1840 - Lexington adlı buharlı gemi, Long Island (New York) açıklarında yandı ve battı: 139 kişi öldü.
1854 - Amerikalı Anthony Faas, akordeonun patentini aldı.
1863 - Darülfünun, Kimyager Derviş Paşa'nın verdiği halka açık fizik dersi ile eğitim hayatına başladı.
1888 - National Geographic Society kuruldu.
1898 - Emile Zola'nın L'Aurore gazetesinde yayımladığı J'accuse (İtham ediyorum) başlıklı açık mektup, Dreyfus davası'nı kamuoyunun dikkatine taşıdı.
1915 - Avezzano'da (İtalya) deprem: 29.800 kişi öldü.
1920 - Sultanahmet Meydanı'nda 150 bin kişinin katıldığı büyük bir miting yapıldı.
1923 - Bakanlar Kurulu Başkanı Rauf Bey (Orbay), TBMM’de Lozan Konferansı’yla ilgili olarak Hükümet görüşünü açıkladı.
1928 - Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğrenci Derneği'nin toplantısında, "Türkiye'de Türkçeden başka lisan konuşulamaz" kararı alındı.
1930 - Miki Fare karikatürleri, Amerikan gazetelerinde yayımlanmaya başladı.
1942 - II. Dünya Savaşı: Ekmek Karnesi uygulamasına başlandı.
1942 - II. Dünya Savaşı: Kızıl Ordu birlikleri Kiev'i ele geçirdi.
1947 - Pan Am Havayolu Şirketi, New York-Londra-Ankara uçak seferlerine başladı.
1957 - Wham-O Şirketi, ilk frizbi'yi üretti.
1958 - Amerika Birleşik Devletleri, uzay uydusu Explorer 1'i fırlattı.
1966 - Hürriyet gazetesi, Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'un, eski Başbakan İsmet İnönü'ye yazdığı mektuba ilişkin, gazeteci Cüneyt Arcayürek'in haberini yayımladı. Mektup ve İnönü'nün cevabi mektubu, 14 Ocak'ta TBMM'de görüşüldükten sonra, 15 Ocak'ta kamuoyuna açıklandı. Bu mektup 1964'teki Kıbrıs bunalımı sırasında yazılmıştı ve Lyndon Johnson mektubunda, Türkiye'nin Kıbrıs'a müdahale etmemesini istemişti.
1982 - Air Florida Havayolu Şirketine ait bir Boeing 737 tipi bir yolcu uçağı, kalkıştan hemen sonra, Amerika Birleşik Devletleri Washington'daki 14. Cadde köprüsüne çarptı ve daha sonra Potomac nehrine düştü: 78 kişi öldü.
1986 - Savunma Sanayii Müsteşarlığı kuruldu.
1990 - Atatürk Barajı'nda su tutulmaya başlandı.
1990 - Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk zenci valisi L. Douglas Wilder, Virginia'da görevine başladı.
1992 - Japonya, II. Dünya Savaşı sırasında Japon askerlerinin, on binlerce Koreli kadını seks kölesi olmaya zorlamalarından ötürü özür diledi.
1993 - Irak'a karşı başlatılan ikinci harekata, İncirlik Üssü'nden kalkan "Çekiç Güç" uçakları da katıldı.
1994 - Başkent Üniversitesi kuruldu.
2001 - El Salvador'da 7,6 büyüklüğünde deprem: 840 kişi öldü.
2007 - Dünyanın ilk tüp bebeği olarak 1978'de sezaryenle dünyaya getirilen Louise Brown, doğal yoldan doğum yaptı.
2007 - Japonya'nın kuzeyinde, Büyük Okyanus'ta 8,3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
2010 - Haiti'de 7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 30.000 ile 50.000 arasında insan öldü.
2010 - Hulki Cevizoğlu, DSHP Genel Başkanlığından istifa etti.
2012 - Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucu Cumhurbaşkanı, Rauf Denktaş solunum yetmezliği nedeniyle kaldırıldığı hastanede öldü.
2012 - Costa Concordia gemi felaketi yaşandı.
Doğumlar
MÖ 5 - Guangwu, Çin'in Han Hanedanı'nın imparatoru ve Doğu Han Hanedanı'nın kurucusudur (ö. 57)
915 - II. Hakem, 961-976 yılları arasında Kurtuba Halifesi (ö. 976)
1338 - Jeong Mong-ju, Goryeo Hanedanı döneminde yaşamış bir Koreli düşünür ve devlet adamı (ö. 1392)
1737 - Joseph Hilarius Eckhel, Avusturyalı Cizvit rahip ve nümismat (ö. 1798)
1801 - Vincenz Franz Kosteletzky, Bohemyalı bitki bilimci ve hekim (ö. 1887)
1809 - Friedrich Ferdinand von Beust, Alman ve Avusturyalı bir devlet adamı (ö. 1886)
1810 - Ernestine Rose, Amerikalı yazar (ö. 1892)
1834 - John Gilbert Baker, İngiliz botanikçi (ö. 1920)
1855 - Otto Lehmann, Alman fizikçi (ö. 1922)
1857 - Anastasios Papulas, Yunan kuvvetlerinin başkomutanı (ö. 1935)
1864 - Wilhelm Wien, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1928)
1866 - Georgi Gürciyev, Rus öǧretmen, guru ve yazar (ö. 1949)
1866 - Vasili Kalinnikov, Rus besteci (ö. 1901)
1871 - Mihal Grameno, Arnavut milliyetçi, politikacı, yazar, özgürlük savaşçısı ve gazeteci (ö. 1931)
1880 - Herbert Brenon, İrlandalı film yönetmeni (ö. 1958)
1881 - Wilhelm Worringer, Alman sanat tarihçisi (ö. 1965)
1891 - Julio Baghy, Macar aktör (ö. 1967)
1893 - Chaim Soutine, Rus dışavurumcu ressam (ö. 1943)
1895 - Johannes Martinus Burgers, Hollandalı fizikçi (ö. 1981)
1895 - Jane Marken, Fransız oyuncu (ö. 1976)
1899 - Lev Kuleşov, Sovyet sinema teorisyeni ve yönetmeni (ö. 1970)
1906 - Zhou Youguang, Çinli ekonomist, bankacı ve dilbilimci (ö. 2017)
1921 - Necati Cumalı, Türk yazar (ö. 2001)
1921 - Şecaettin Tanyerli, Türk tango şarkıcısı (ö. 1994)
1933 - Shahnon Ahmad, Malezyalı yazar, siyasetçi (ö. 2017)
1936 - Philippe Massoni, Fransız polis
1938 - Cabu (Jean Cabut), Fransız çizgi roman sanatçısı ve karikatürist (ö. 2015)
1940 - Edmund White, Amerikalı yazar ve araştırmacı (ABD'deki eşcinsel topluluğun yaşamına yönelen eserleriyle çağdaş toplumbilim ve toplumsal tarihe yaptığı katkılarla tanınan)
1941 - Pasqual Maragall i Mira, İspanyol (Katalan) politikacı
1943 - Hadi Çaman, Türk tiyatro sanatçısı (ö. 2008)
1946 - Ordal Demokan, Türk bilim insanı (ö. 2004)
1961 - Julia Louis-Dreyfus, Amerikalı aktris ve komedyen
1966 - Erhan Güleryüz, Türk müzisyen
1966 - Patrick Dempsey, Amerikalı oyuncu
1968 - Andy Jassy, Amerikalı iş insanı
1972 - Ozan Doğulu, Türk DJ ve aranjör
1975 - Andrew Yang, 2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık adayı
1976 - Angelos Basinas, Yunan millî futbolcu
1976 - Mario Yepes, Kolombiyalı millî futbolcu
1977 - Şeyla Halis, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1977 - Orlando Bloom, İngiliz sinema oyuncusu
1978 - Seda Akman, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1983 - Ender Arslan, Türk basketbolcu
1983 - Lemi Filozof, Türk sinema ve televizyon oyuncusu
1986 - Duygu Çetinkaya, Türk oyuncu
1986 - Joannie Rochette, Kanadalı buz patenci
1988 - Max Payne, bilgisayar oyunu karakteri
1990 - Liam Hemsworth, Avustralyalı aktör
1996 - Onur Seyit Yaran, Türk dizi oyuncusu ve eski model
1997 - Egan Bernal, Kolombiyalı yol bisikleti yarışçısıdır
1997 - Luis Díaz, Kolombiyalı futbolcudur
Ölümler
MÖ 86 - Gaius Marius, Romalı asker ve Konsül seçilmiş siyasetçi (d. MÖ 157)
703 - Jitō, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 41. hükümdarıdır (d. 645)
858 - Æthelwulf, 839 yılından 858 yılındaki ölümüne kadar Wessex kralıdır (d. 795)
888 - III. Charles, Kutsal Roma imparatoru (d. 839)
1147 - Robert de Craon, Haziran 1136'dan ölümüne kadar Tapınak Şövalyeleri büyük üstadı (d. ?)
1599 - Edmund Spenser, İngiliz şair (d. 1552)
1658 - Edward Sexby, Püriten asker ve Leveller fikirlerinin taşıyıcısı (d. 1616)
1717 - Maria Sibylla Merian, Alman entomolog, bilimsel illüstratör ve naturalist (d. 1647)
1800 - Peter von Biron, Kurlandiya Dükalığı'nın son dükü (d. 1724)
1806 - Georg Lorenz Bauer, Alman luteran teolog ve ahit eleştirmeni (d. 1755)
1864 - Stephen Foster, Amerikalı müzisyen ve söz yazarı (d. 1826)
1871 - Henriette d'Angeville, İsveçli tırmanıcı (d. 1794)
1885 - Schuyler Colfax, Amerikalı gazeteci, iş insanı ve siyasetçi (d. 1823)
1894 - William Henry Waddington, Fransız arkeolog ve siyasetçi (d. 1826)
1895 - Jacques Pucheran, Fransız zoolog (d. 1817)
1906 - Aleksandr Stepanoviç Popov, Rus fizikçi (d. 1859)
1923 - Alexandre Ribot, Fransız siyasetçi (d. 1842)
1929 - Wyatt Earp, Amerikalı kanun adamı (d. 1848)
1932 - Ernest Mangnall, İngiliz teknik direktör (d. 1866)
1941 - James Joyce, İrlandalı yazar (Ulysses adlı romanıyla ünlü) (d. 1882)
1948 - Solomon Mikhoels, Sovyet Yahudi aktör ve sanat yönetmeni (d. 1890)
1949 - Aino Aalto, Fin mimar ve tasarımcı (d. 1894)
1956 - Lyonel Feininger, Alman asıllı Amerikalı ressam (d. 1871)
1957 - Ebül'ulâ Mardin, Türk hukukçu, akademisyen ve siyasetçi (medeni hukuk alanındaki çalışmalarıyla bilinen) (d. 1881)
1958 - Edna Purviance, Amerikalı oyuncu ve 1915 - 1923 yılları arasında Charles Chaplin filmlerinin baş kadın oyuncusudur (d. 1895)
1961 - František Drtikol, Çek fotoğrafçı (d. 1883)
1962 - Ernie Kovacs, Amerikalı aktör, yazar ve komedyen (d. 1919)
1963 - Sylvanus Olympio, Togolu siyasetçi (d. 1902)
1973 - Sabahattin Eyüboğlu, Türk sanat tarihçisi, yazar ve eleştirmen (d. 1908)
1976 - Margaret Leighton, bir İngiliz aktrisdi (d. 1922)
1977 - Henri Langlois, Fransız filmlerin korunması ve onarımı konusunda çalışmış bir öncüdür (d. 1914)
1978 - Hubert Humphrey, Lyndon B. Johnson'ın başkanlığı döneminde, ABD'nin 38. başkan yardımcılığı yapmıştır (d. 1911)
1988 - Chiang Ching-kuo, Çan Kay Şek'in oğlu Tayvanlı Kuomintanglı siyasetçi (d. 1910)
1989 - Kadri Şençalar, Türk besteci ve udi (d. 1912)
2007 - Michael Brecker, Amerikalı caz müzisyeni, tenor ve saksafoncu (d. 1949)
2009 - Mansour Rahbani, Lübnanlı besteci ve söz yazarı (d. 1925)
2012 - Lefter Küçükandonyadis, Türk futbolcu (d. 1925)
2012 - Rauf Raif Denktaş, Kıbrıs Türkü siyasetçi, hukukçu ve KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı (d. 1924)
2012 - Miljan Miljanić, Sırp eski futbolcu ve teknik direktör (d. 1930)
2012 - Abdullah Müctebavi, İranlı serbest güreşçi (d. 1925)
2013 - Arthur Wightman, Amerikalı matematiksel fizikçi (d. 1922)
2014 - Anjali Devi, Hint-Tamil oyuncu ve film yönetmeni (d. 1927)
2016 - Brian Bedford, İngiliz oyuncu (d. 1935)
2016 - J. F. R. Jacob, Hint general (d. 1923)
2016 - Tera Wray, Amerikalı pornografik film oyuncusudur (d. 1982)
2017 - Gilberto Agustoni, İsviçreli Kardinal (d. 1922)
2017 - Antony Armstrong-Jones, İngiliz fotoğrafçı, film yapımcısı (d. 1930)
2017 - Dick Gautier, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve karikatüristtir (d. 1931)
2017 - Horacio Guarany, Arjantinli şarkıcı, müzisyen ve yazar (d. 1925)
2017 - Anton Nanut, Slovenyalı orkestra şefi ve klasik müzik eğitimcisi profesör (d. 1932)
2017 - Yaşar Yücel, Türk tarihçi, akademisyen ve yazar (d. 1934)
2018 - Doug Harvey, Amerikan MLB Beyzbol Ligi'nde görev almış beyzbol hakemidir (d. 1930)
2018 - Muhammed Hamid Hezzez, Faslı futbolcudur (d. 1945)
2018 - Cimis Panusis, Yunan müzisyen ve stand-up komedyen (d. 1954)
2018 - Jean Porter, Amerikalı oyuncu (d. 1922)
2018 - Eliyahu Winograd, İsrailli hakim ve hukukçudur (d. 1926)
2019 - Miguel Civil, İspanyol-ABD'li bir sümerolog (d. 1926)
2019 - Douglas M. Costle, Amerikalı siyasetçi ve çevrebilimci (d. 1939)
2019 - Sally Fraser, Amerikalı oyuncudur (d. 1932)
2019 - Phil Masinga, Güney Afrikalı millî futbolcudur (d. 1969)
2019 - Susanne Neumann, Alman yazar, aktivist ve sendikacıdır (d. 1959)
2019 - Francis W. Nye, Amerikalı üst düzey rütbeli askerdir (d. 1918)
2019 - Mel Stottlemyre, Amerikalı eski profesyonel beyzbol oyuncusu ve antrenörüdür (d. 1941)
2019 - Bo Westlake, Kanadalı kürek sporcusudur (d. 1927)
2020 - Carlos Girón, Meksikalı serbest dalışçı (d. 1954)
2020 - Jaime Humberto Hermosillo, Meksikalı film yönetmeni ve senarist (d. 1942)
2020 - Murad Wilfried Hofmann, Alman siyasetçi ve yazar (d. 1931)
2020 - Isabel-Clara Simó, İspanyol gazeteci, yazar ve siyasetçi (d. 1943)
2021 - Gimax, İtalyan yarış pilotu (d. 1938)
2021 - Roy Horn, Alman-Amerikalı sihirbaz (d. 1944)
2021 - Sinikka Nopola, Fin gazeteci ve çocuk kitabı yazarı (d. 1953)
2021 - Joël Robert, Belçikalı profesyonel motosiklet yarışçısı (d. 1943)
2021 - Marielle de Sarnez, Fransız siyasetçi (d. 1951)
2021 - Philip Tartaglia, İskoç Roma Katolik piskopos (d. 1951)
2021 - Maguito Vilela, Brezilyalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1949)
2022 - Jean-Jacques Beineix, Fransız film yönetmeni (d. 1946)
2022 - Chiara Samugheo, İtalyan neorealist fotoğrafçı ve foto muhabiri (d. 1935)
2022 - Terry Teachout, Amerikalı yazar, eleştirmen, tiyatro yönetmeni ve podcast yayıncısı (d. 1956)
2022 - Ferruh Zeynalov, Azeri siyasetçi (d. 1942)
2023 - Odd Bergh, Norveçli atlet (d. 1937)
2023 - Ray Cordeiro, Hong Konglu yayıncı, DJ ve aktör (d. 1924)
2023 - Enahan Sıddıkova, Özbek şair ve siyasetçi (d. 1954)
Tatiller ve özel günler
Eski Yeni Yıl
0113
13 |
2230 | https://tr.wikipedia.org/wiki/14%20Ocak | 14 Ocak |
Olaylar
1539 - Küba, İspanya'nın sömürgesi oldu.
1897 - İsviçreli Matthias Zurbriggen, Aconcagua zirvesine tırmanan ilk kişi oldu.
1900 - Giacomo Puccini'nin Tosca operası, Roma'da ilk kez icra edildi.
1903 - Makedonya'daki Osmanlı yönetimine karşı gelişen şiddet olayları nedeniyle Sadrazam Mehmed Said Paşa azledildi, yerine Rumeli Islahat Komisyonu Başkanı Avlonyalı Mehmed Ferid Paşa getirildi.
1907 - Jamaika'da deprem: 1000'den fazla kişi öldü.
1915 - Swakopmund, Güney Afrika birlikleri tarafından işgal edildi.
1923 - Mustafa Kemal, Batı Anadolu'da geziye çıktı.
1923 - Londra - New York arası ilk telefon görüşmesi yapıldı.
1923 - Atatürk'ün annesi Zübeyde Hanım, İzmir'de öldü.
1924 - Türkiye'de Askerlik süresi 18 aya indirildi.
1926 - Borçlanma Kanunu TBMM'de kabul edildi.
1932 - Amerika Birleşik Devletleri'nde işsizlerin sayısının 8,2 milyona ulaştığı açıklandı.
1938 - Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı kuruluş kanunu kabul edildi.
1938 - Türkiye-Irak-İran-Afganistan arasında akdedilen Sadabat Paktı, TBMM'de onaylandı.
1938 - Norveç, Antarktika'nın Kraliçe Maud Toprakları olarak anılan bölgesi üzerinde hak iddia etti.
1941 - İstanbul Valiliği, Üniversite Talebe Birliği tüzüğünü onayladı; Talebe Birliği faaliyete geçti.
1942 - Türkiye'deki ilk karneli ekmek uygulaması İstanbul'da başladı. İstihkak yetişkinler için yarım, ağır işçiler için tam ekmekti. Uygulama zamanla İzmir ve Ankara için de geçerli olacaktı.
1943 - Sir Winston Churchill, Franklin Roosevelt ve Charles de Gaulle Kazablanka Konferansı'nda bir araya geldiler.
1945 - Ekmek istihkakı kişi başına 450 grama çıkarıldı.
1950 - Sovyetler Birliği'nde MiG-17 jet uçağının ilk prototipi uçuş denemesini tamamladı.
1953 - Josip Broz Tito, Yugoslavya Devlet Başkanı oldu.
1954 - Amerikalı sinema oyuncusu Marilyn Monroe, beyzbol oyuncusu Joe Dimaggio ile evlendi.
1963 - Fransa Cumhurbaşkanı Charles de Gaulle, Birleşik Krallık'ın Avrupa Ekonomik Topluluğuna (AET) girmesine karşı çıktı.
1964 - Meclis, 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan Ortak Pazar anlaşmasını onayladı.
1969 - Amerika Birleşik Devletleri'ne ait uçak gemisi USS Enterprise (CVN-65)'da, Hawaii açıklarında patlama meydana geldi: 25 ölü.
1970 - Türk lirası, 1211 sayılı kanuna göre çıkarıldı.
1970 - Mahkûm aileleri "genel af" için yürüyüş yaptılar.
1975 - Tüm Üniversite, Akademi ve Yüksek Okullar Asistanları Birliği (TÜMAS) kuruldu.
1979 - Kars - Ankara seferini yapan Mehmetçik Ekspresi'nin 6 vagonu, Erzurum'un Selim ilçesi, Yolgeçmez köyü yakınlarında ray kırılması yüzünden devrildi; üçü ağır 18 kişi yaralandı.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'e fahri profesörlük ve İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nin fahri hukuk doktorluğu unvanları verildi.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren'in İstanbul Üniversitesinde öğrencilerin ilgisine dair notları: "Üniversiteye gelmişler, kendilerini istikbale hazırlamak ve bir iş sahibi olmak istiyorlar. Yoksa Marksist-Leninist veya şeriat düzeni kurmak için gelmediler. İşte şimdi rahat okuma ortamına kavuştular. Beni de o ortamı yaratan kişi olarak görüyorlar, onun için alkışlıyorlar."
1985 - AET, Türkiye'den topluluk ülkelerine ihraç edilen kuru üzüm, fındık ve işlenmiş tütüne koyduğu gümrük vergilerini sıfıra indirdi. Topluluk bu ürünlere 25 bin ton kota koydu.
1985 - Martina Navratilova, kendisinin 100. tenis turnuvasını kazandı.
1987 - Uluslararası Ticaret Odası Vehbi Koç'u "Dünyada Yılın İş insanı" seçti.
1990 - Yugoslavya Komünistler Birliği’nin olağanüstü toplantısında yayınlanan "Yugoslavya için Demokratik Sosyalizm Deklarasyonu" şiddetli tartışmalara sebep oldu.
1993 - Nubar Terziyan, Ankara Uluslararası Film Festivali'nde "Emek Ödülü"ne değer bulundu.
1994 - Bill Clinton ile Boris Yeltsin, füzelerin herhangi bir ülkeye hedeflenmesine son verilmesi ve Ukrayna'nın nükleer silah stokunun yok edilmesi üzerinde anlaştılar.
1994 - Dört şehirlerarası yolcu otobüsüne yerleştirilen bombaların patlaması sonucu 3 kişi öldü, 17 kişi yaralandı. Eylemleri PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) askeri kanadı ARGK (Kürdistan Halk Kurtuluş Ordusu) üstlendi.
1995 - İlk kez verilen Uluslararası Nâzım Hikmet Şiir Ödülü, İstanbul'da yapılan bir törenle Lübnan'lı şair Adonis'e verildi.
1998 - Afganistan'a ait bir kargo uçağı güneybatı Pakistan'da bir dağa düştü: 50 kişi öldü.
2000 - Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi, beş Bosnalı Hırvat'ı, 1993 yılında Ahmiçi köyünde en az 103 Müslüman'ın katledilmesiyle ilgili olarak 25 yıl hapse mahkûm etti.
2005 - Avrupa Uzay Ajansına (ESA) ait Huygens adlı uzay sondası Satürn'ün uydusu Titan'ın yüzeyine indi.
2005 - Afganistan'daki Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti harekâtına katılarak, Kabil Çok Uluslu Tugay Komutanlığı görevini 27 Ocak'ta 6 ay süreyle üstelenecek olan, 28'inci Mekanize Piyade Tugayı için uğurlama töreni düzenlendi.
2007 - Venezuela'ya ait, Panama-Karakas seferini yapan çift motorlu bir yolcu uçağı, Kolombiya'nın kuzey doğusunda düştü: 14 kişi öldü.
2011 - Tunus'ta bir kişinin kendini yakmasıyla başlayan gösterilerin ardından, Devlet Başkanı Zeynel Abidin Bin Ali ülkeden kaçtı, geçiş hükûmeti kuruldu.
2020 - Türkiye'de Vikipedi erişime tekrar açıldı.
Doğumlar
MÖ 83 - Marcus Antonius, Romalı general ve politikacı (ö. MÖ 30)
1131 - I. Valdemar, 1154'ten 1182'deki ölümüne kadar Danimarka Kralıydı (ö. 1182)
1702 - Nakamikado, Japonya'nın 114. imparatoru (ö. 1737)
1770 - Adam Czartoryski, Polonyalı devlet adamı ve siyasetçi (ö. 1861)
1787 - Semyon Korsakov, Rus mucit (ö.1853)
1798 - Johan Rudolph Thorbecke, Hollandalı politikacı ve liberal devlet adamı (ö. 1872)
1800 - Ludwig von Köchel, Avusturyalı müzikolojist (ö. 1877)
1801 - Jane Welsh Carlyle, İskoç yazar (ö. 1866)
1806 - Matthew Fontaine Maury, Amerikalı astronom, deniz subayı, oşinograf, meteorolog, haritacı, jeolog ve eğitimci (ö. 1873)
1818 - Zachris Topelius, Fin yazar (ö. 1898)
1818 - Ole Jacob Broch, Norveçli matematikçi, fizikçi, ekonomist ve politikacı (ö. 1889)
1824 - Vladimir Stasov, Rus eleştirmen (ö. 1906)
1834 - Todor Burmov, Bulgaristan'ın ilk Başbakanı (ö. 1906)
1836 - Henri Fantin-Latour, Fransız ressam (ö. 1904)
1841 - Berthe Morisot, Fransız ressam (ö. 1895)
1850 - Pierre Loti, Fransız romancı (ö. 1923)
1851 - Ernst Hartwig, Alman astronom (ö. 1923)
1863 - Lyubomir Miletiç, Bulgar dilbilimci, etnograf ve tarihçi (ö. 1937)
1863 - Paul Horn, Alman filolog (ö. 1908)
1868 - Noe Jordania, Gürcü siyaset adamı, gazeteci (ö. 1953)
1870 - George Pearce, Avustralyalı politikacı (ö. 1952)
1870 - Ali Ekber Tufan, Türk siyasetçi (ö. 1970)
1875 - Albert Schweitzer, Alman din bilgini, filozof, misyoner, doktor ve 1952 Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1965)
1875 - Felix Hamrin, İsveçli siyasetçi (ö. 1937)
1886 - Franz Josef Popp, BMW AG'nin kurucu (ö. 1954)
1887 - Hugo Steinhaus, Polonyalı matematikçi ve eğitimci (ö. 1972)
1892 - Emil Gustav Friedrich Martin Niemöller, Alman Nazi karşıtı din bilgini, vaiz ve Bekennende Kirche'nin kurucusu (ö. 1984)
1894 - Ecaterina Teodoroiu, Romanya'nın bir kahramanı olarak kabul edilen bir Rumen kadındı (ö. 1917)
1896 - John Rodrigo Dos Passos, Amerikalı yazar (ö. 1970)
1897 - Hasso von Manteuffel, Batı Almanyalı siyaset adamı (ö. 1978)
1899 - Fritz Bayerlein, Alman Panzer generali (ö. 1970)
1901 - Alfred Tarski, bir Polonyalı-Amerikalı, mantıkçı ve matematikçi (ö. 1983)
1905 - Takeo Fukuda, Japon siyasetçi (ö. 1995)
1914 - Harold Russell, Kanadalı bir oyuncu (ö. 2002)
1914 - Selahattin Ülkümen, Türk diplomat (ö. 2003)
1919 - Giulio Andreotti, İtalyan Hristiyan demokrat siyasetçi ve 1972-1992 arasında pek çok kez İtalya Başbakanı (ö. 2013)
1921 - Murray Bookchin, Amerikalı sosyal teorisyen, yazar, tarihçi ve siyaset felsefecisi (ö. 2006)
1924 - Carole Cook, Amerikalı aktris (ö. 2023)
1924 - Renate Lasker-Harpprecht, Alman yazar ve gazeteci (ö. 2021)
1925 - Yukio Mishima, Japon yazar (ö. 1970)
1932 - Carlos Borges, Uruguaylı futbolcu (ö. 2014)
1936 - Clarence Carter, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, müzisyen ve plak yapımcısıdır
1938 - Morihiro Hosokawa, Japan siyasetçi
1940 - Bilge Olgaç, Türk sinema yönetmeni ve senarist (ö. 1994)
1940 - John Castle, İngiliz oyuncu
1941 - Faye Dunaway, Amerikalı sinema oyuncusu
1941 - Milan Kučan, Sloven bir siyasetçi
1943 - Mariss Jansons, Leton kökenli Sovyet-Rus orkestra şefi (ö. 2019)
1943 - Shannon Lucid, Amerikalı bir biyokimyacı ve emekli bir NASA astronotudur
1943 - Ralph Steinman, Kanadalı immünolog, hücre biyoloğu ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2011)
1943 - Holland Taylor, Amerikalı aktris, oyun yazarı ve dublaj sanatçısı
1944 - Jan Aas, Norveçli eski futbolcu ve çalıştırıcı (ö. 2016)
1944 - Nina Totenberg, bir Amerikan hukuk işleri muhabiridir
1947 - José Pacheco, İspanyol profesyonel futbolcu (ö. 2022)
1948 - Carl Weathers, Amerikalı oyuncudur
1949 - Lawrence Kasdan, Amerikalı film yapımcısı, yönetmeni ve senaristidir
1949 - Tarık Papuççuoğlu, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1949 - İlyas Salman, Türk sinema, tiyatro, dizi oyuncusu, yönetmen ve köşe yazarı
1952 - Călin Popescu-Tăriceanu, Rumen siyasetçi ve inşaat mühendisi
1953 - Denzil Douglas, Saint Kitts ve Nevisli tıp doktoru ve siyasetçi
1955 - Dominique Rocheteau, Fransız futbolcu
1959 - Rasim Öztekin, Türk oyuncu (ö. 2021)
1963 - Steven Soderbergh, Amerikalı yapımcı ve senarist
1964 - Mark Addy, İngiliz aktör
1964 - Yılmaz Morgül, Türk şarkıcı
1965 - Şamil Basayev, Çeçen lider (ö. 2006)
1965 - Jemima Redgrave, İngiliz oyuncu
1965 - Jill Saward; cinsel istismarlara karşı mücadelesiyle bilinen İngiliz girişimci, aktivist ve siyasetçi (ö. 2017)
1966 - Marco Hietala, Fin müzisyen
1966 - Dan Schneider, Amerikalı söz yazarı, oyuncu, yazar ve yapımcı
1967 - Leo Ortolani, İtalyan karikatürist
1967 - Emily Watson, İngiliz oyuncu
1967 - Zakk Wylde, Amerikalı ünlü müzisyen
1968 - LL Cool J, Amerikalı rapçi, girişimci ve aktör
1968 - Ruel Fox, İngiliz millî futbolcu ve teknik direktör
1969 - Jason Bateman, Altın Küre Ödülü kazanmış Amerikalı oyuncu
1969 - Dave Grohl, Amerikalı müzisyen ve Foo Fighters grubunun kurucusu
1970 - Fazıl Say, Türk piyanist ve besteci
1971 - Lasse Kjus, Norveçli sporcu
1971 - Antonios Nikopolidis, Yunan eski millî futbolcudur
1973 - Giancarlo Fisichella, İtalyan Formula 1 pilotu
1981 - Abdelmalek Cherrad, Cezayirli millî futbolcudur
1981 - Jadranka Đokić, Hırvat oyuncu
1982 - Víctor Valdés, İspanyol eski kaleci
1983 - Cesare Bovo, İtalyan eski futbolcudur
1986 - Yohan Cabaye, Fransız eski millî futbolcudur
1988 - Nissrin Dinar, Faslı atlet
1990 - Grant Gustin, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
1993 - Damla Colbay, Türk oyuncu
1994 - Kai, Güney Koreli şarkıcı, oyuncu, dansçı ve modeldir
1999 - Declan Rice, orta saha mevkiinde oynayan İngiliz millî futbolcudur
Ölümler
1585 - Malûlzade Mehmed Efendi, Osmanlı şeyhülislamı (d. 1533)
1676 - Francesco Cavalli, İtalyan besteci (d. 1602)
1742 - Edmond Halley, İngiliz bilim insanı (d. 1656)
1753 - George Berkeley, İngiliz düşünür (d. 1685)
1766 - V. Frederik, Danimarka-Norveç ve Schleswig-Holstein dükü (d. 1723)
1824 - Atanasios Kanakaris, Yunanistan'ın ikinci başbakanı (d. 1760)
1866 - Giovanni Gussone, İtalyan akademisyen ve botanikçi (d. 1787)
1867 - Jean Auguste Dominique Ingres, Fransız ressam (d. 1780)
1883 - William Alexander Forbes, İngiliz zoolog (d. 1855)
1891 - Aimé Millet, Fransız heykeltıraş (d. 1819)
1892 - Albert Victor, Galler Prensi (d. 1864)
1898 - Lewis Carroll, İngiliz yazar, matematikçi ve mantıkçı ("Alice Harikalar Diyarında" adlı fantastik romanıyla ünlü) (d. 1832)
1899 - Nubar Paşa, Mısırlı-Amerikalı devlet adamı (d. 1825)
1905 - Ernst Abbe, Alman fizikçi ve sanayici (d. 1840)
1908 - Holger Drachmann, Danimarkalı şair ve oyun yazarı (d. 1846)
1923 - Zübeyde Hanım, Atatürk’ün annesi (d. 1857)
1925 - Harry Furniss, İngiliz sanatçı ve illüstratör (d. 1854)
1927 - Mario Bezzi, İtalyan zooloji profesörüydü (d. 1868)
1940 - Heinrich August Meissner, Alman mühendis (Hicaz Demiryolu'nun başmühendisi) (d. 1862)
1941 - Kemal Seden, Türk yapımcı (Türkiye'de ilk sinemayı açan ve filmcilik konusunda ilk girişimde bulunan, Kemal Film'in sahibi)
1944 - Mehmet Emin Yurdakul, Türk şair ve milletvekili ("Millî Şair" olarak anılır) (d. 1869)
1957 - Humphrey Bogart, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1899)
1961 - Barry Fitzgerald, İrlandalı aktör (d. 1888)
1970 - Asım Gündüz, Türk asker ve siyasetçi, Millî Mücadele komutanlarından (d. 1880)
1972 - IX. Frederik, Danimarka Kralı (d. 1899)
1974 - Seyfi Demirsoy, Türk sendikacı ve Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) Genel Başkanı (d. 1920)
1977 - Anais Nin, Fransız yazar (d. 1903)
1977 - Anthony Eden, Britanyalı siyasetçi (d. 1897)
1977 - Peter Finch, Birleşik Krallık doğumlu Avustralyalı oyuncu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1916)
1986 - Daniel Balavoine, Fransız şarkıcı (d. 1952)
1986 - Donna Reed, Amerikalı oyuncu (d. 1921)
1986 - Enver Naci Gökşen, Türk yazar (d. 1916)
1986 - Rikkat Kunt, Türk tezhip sanatçısı (d. 1903)
1987 - Douglas Sirk, Alman asıllı Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1897)
1987 - Turgut Demirağ, Türk yapımcı ve film yönetmeni (d. 1921)
1988 - Georgi Malenkov, Sovyet devlet adamı, Josef Stalin'in yakın mesai arkadaşı ve Stalin'in ölümünden sonra SSCB Başbakanı (d. 1902)
1990 - Sabri Dino, Türk millî futbol takımı kalecisi ve iş insanı (Boğaziçi Köprüsü’nden atlayarak intihar etti) (d. 1942)
1994 - Behçet Cantürk, Kürt asıllı Türk uyuşturucu kaçakçısı (d. 1950)
1994 - Nubar Terziyan, Türk sinemasının karakter oyuncusu (d. 1909)
1996 - Onno Tunç, Ermeni asıllı Türk vatandaşı müzisyen ve besteci (tek motorlu uçağının Armutlu'da düşmesi sonucu) (d. 1948)
1998 - Safiye Ayla, Türk sanat müziği sanatçısı (d. 1907)
2006 - Shelley Winters, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1920)
2007 - Darlene Conley, Amerikalı oyuncu (d. 1934)
2009 - Ricardo Montalbán, Meksika asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1920)
2012 - Rosy Varte, Fransız oyuncu (d. 1923)
2012 - Abamüslüm Güven, Türk Akademisyen, Kars Kafkas Üniversitesi eski rektörü
2014 - Juan Gelman, Arjantinli şairdi (d. 1930)
2014 - Mae Young, Amerikalı profesyonel güreşçi (d. 1923)
2015 - Mordechai Shmuel Ashkenazi, İsrailli Ortodoks haham ve yazar (d. 1943)
2015 - Lotte Hass, Avusturyalı natüralist, oyuncu ve dalış sporcusu (d. 1928)
2015 - Nélida Romero, Arjantinli aktris (d. 1926)
2015 - Darren Shahlavi, İngiliz aktör, dövüş sanatçısı ve dublör idi (d. 1972)
2015 - Zhang Wannian, Çinli general (d. 1928)
2016 - René Angelil, kanadalı Müzisyen, menajer, direktör ve prodüktör (d. 1942)
2016 - Franco Citti, İtalyan oyuncu (d. 1935)
2016 - Şefik Döğen, Türk oyuncu (d. 1947)
2016 - Alan Rickman, İngiliz oyuncu ve yönetmen (d. 1946)
2016 - Rajesh Vivek, Hint oyuncu (d. 1949)
2016 - Shaolin, Brezilyalı çizgi film yapımcısı, çizer, komedyen, oyuncu ve televizyon programcısı (d. 1971)
2017 - Surjit Singh Barnala, Hint politikacı ve bürokrat (d. 1925)
2017 - Barry Cassin, İrlandalı tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur (d. 1924)
2017 - Eldar Kuliev, Sovyet film yönetmeni ve senarist (d. 1951)
2017 - Yama Buddha, Nepalli rap şarkıcısı ve müzisyeni (d. 1987)
2017 - Zhou Youguang, Çinli ekonomist, bankacı ve dilbilimci (d. 1906)
2018 - Dan Gurney, Amerikalı eski Formula 1 pilotu (d. 1931)
2018 - Max Labovitch, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1924)
2018 - Erling Mandelmann, Danimarkalı fotoğrafçıdır (d. 1935)
2018 - Pablo Garcia Baena, İspanyol şair ve yazar (d. 1923)
2019 - Paweł Adamowicz, Polonyalı siyasetçi ve avukattır (d. 1965)
2019 - Eli Grba, Amerikan beyzbolcu (d. 1934)
2019 - Lenin Rajendran, Hint film yönetmeni ve senaristtir (d. 1951)
2019 - Wilf Rosenberg, Güney Afrikalı ragbi oyuncusudur (d. 1934)
2019 - Gavin Smith, Kanadalı profesyonel poker oyuncusu (d. 1968)
2019 - Julio Vallejo-Ruiloba, İspanyol psikiyatr, yazar ve akademisyen (d. 1945)
2020 - John N. Brandenburg, Amerikalı rütbeli askerdir (d. 1929)
2020 - Chamín Correa, Meksikalı gitarist ve müzik yapımcısı (d. 1929)
2021 - Mehmet Necmettin Ahrazoğlu, Türk siyasetçi (d. 1955)
2021 - Vincent Logan, İskoç Roma Katolik piskopos (d. 1941)
2021 - Elijah Moshinsky, Avustralyalı yönetmen (d. 1946)
2021 - Leonidas Pelekanakis, Yunan yelkenci (d. 1962)
2021 - Jan de Vries, Hollandalı motosiklet yarışçısı (d. 1944)
2022 - Ricardo Bofill, İspanyol mimar (d. 1939)
2022 - Boris Brojovskiy, Sovyet-Rus görüntü yönetmeni (d. 1935)
2022 - Aykut Edibali, Türk siyasetçi, yazar ve Millet Partisi Genel Başkanı (d. 1942)
2022 - Anastasiya Voznesenskaya, Rus oyuncudur (d. 1943)
2023 - Wally Campo, Amerikalı aktör (d. 1923)
2023 - İnna Çurikova, Rus aktris (d. 1943)
Tatiller ve özel günler
Tamil takvimine göre yeni yıl
Doğu ortodokslarına göre yeni yıl
Venezuela, Divina Pastora festivali.
Hindistan'da Sankranti Bayramı
Aziz Büyük Basil günü
Fırtına: Karakancalos Fırtınası
0114
14 |
2231 | https://tr.wikipedia.org/wiki/15%20Ocak | 15 Ocak |
Olaylar
MÖ 588 - Babil hükümdarı II. Nebukadnezar, Kudüs'ü kuşattı. Kuşatma 18 Temmuz MÖ 586'ya dek sürdü.
1559 - İngiltere Kraliçesi I. Elizabeth taç taktı.
1582 - Rusya, Estonya ve Livonya'yı Polonya'ya bıraktı.
1759 - British Museum açıldı.
1870 - Amerika Birleşik Devletleri'nin Demokrat Parti'sini, eşek sembolü ile tanımlayan ilk politik karikatür yayımlandı.
1884 - İstanbul Erkek Lisesi açıldı. Okulun ilk adı "Şems-ül Maarif" idi. 1896 yılında resmi okullar arasına dahil edildi.
1889 - Daha önce adı Pemberton İlaç Şirketi olan Coca-Cola şirketi, Atlanta Georgia'da resmen kuruldu.
1892 - Basketbolun kuralları ilk kez, oyunun doğum yeri sayılan Springfield, Massachusetts'te (Amerika Birleşik Devletleri) James Naismith tarafından yayımlandı.
1915 - Sarıkamış Harekâtı bitti.
1919 - Mustafa Kemal Paşa, Şişli'deki evinde, Albay İsmet (İnönü) Bey ile Anadolu'ya geçmek konularını görüştü.
1919 - Almanya'nın tanınmış sosyalistleri, Rosa Luxemburg ve Karl Liebknecht öldürüldü.
1919 - İngilizler Mondros Mütarekesinin 7. Maddesine dayanarak Antep'i işgal etti.
1924 - İzmir'de harp oyunları yapıldı.
1932 - Samsun'da Mustafa Kemal Paşa'nın, Anadolu'ya ayak bastığı yerde dikilen Onur Anıtı açıldı.
1932 - Üsküdar ağaçlandırıldı, Harem-Salacak arasındaki sırta 1000 çam ağacı dikildi.
1935 - Kuğu Gölü Balesi'nin açılışı yapıldı.
1940 - Ankara Radyosu Fransızca, Yunanca, Farsça ve Bulgarca haber yayınına İngilizceyi de ekledi.
1943 - II. Dünya Savaşı: Guadalcanal Japonlardan temizlendi.
1945 - Müttefik Devletler gemilerinin Boğazlardan geçişine izin verildi.
1949 - İmam Hatip Liseleri açıldı.
1952 - Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'nin Kuzey Atlantik Antlaşması Teşkilatı'na (NATO) girişini onayladı.
1957 - Mısır Hükûmeti, ülkedeki bütün İngiliz ve Fransız bankalarının kamulaştırılacağını açıkladı.
1958 - İçişleri Bakanlığının açıklamasına göre, İstanbul'da 40000, Ankara'da 45000, İzmir'de ise 4500 gecekondu var.
1964 - III. Londra Konferansı toplandı. Birleşik Krallık, Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs Hükûmetleri ile Kıbrıs Türk ve Rum toplumu liderleri katıldı.
1966 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Johnson'ın ve eski Başbakan İsmet İnönü'nün 1964 yılında yazdıkları mektuplar kamuoyuna açıklandı.
1969 - Sovyetler Birliği, Soyuz 5 uzay aracını fırlattı.
1970 - Nijerya'dan bağımsızlığını kazanmak için 32 aydır sürdürdükleri çatışmalardan sonra Biafra teslim oldu.
1972 - Tarihi Yeniköy Adliyesi yandı.
1973 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Richard Nixon, Kuzey Vietnam'daki birliklerinin saldırılarını durdurduklarını ve barış görüşmelerinde ilerleme kaydettiklerini açıkladı.
1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Konya'da konuştu: "Şuna inanınız ki bu memlekete, bu vatana komünizmi de faşizmi de sokturmayacağız! Bölücülerin ve dinimizi istismar edenlerin yapmak istediklerine müsaade etmeyeceğiz! Atatürk'ün ilkelerini tekrar yerine oturtacağız!"
1985 - Almeida Neves, Brezilya Devlet Başkanı seçildi. Neves, 21 yıl aradan sonra ilk sivil Devlet Başkanı oldu.
1986 - 12 Eylül askerî darbesinden sonra ilk öğrenci derneği kongresi İzmir'de toplandı.
1987 - Başörtüsü yasağı nedeniyle Erzurum İlahiyat Fakültesi öğrencileri, Dekanlığı işgal etti; Konya'da 122 öğrenci sınavları boykot etti; Bursa'da öğrenciler protesto telgrafı çekti.
1989 - Demokratik Sol Parti (DSP) Genel Başkanlığına Bülent Ecevit seçildi.
1991 - Sosyalist Birlik Partisi (SBP) kuruldu; Sadun Aren Genel Başkanlığa getirildi.
1991 - Birleşmiş Milletler'in Irak'a, Kuveyt'ten çekilmesi için tanıdığı süre doldu.
1992 - Avrupa Birliği'nin, Hırvatistan ve Slovenya'nın bağımsızlığını resmen tanıması üzerine Yugoslavya dağılmış oldu.
1993 - Serik Tepesi'nde bulunan PKK kamplarına operasyon düzenlendi, yaklaşık 150 PKK militanı öldürüldü.
1994 - Uyuşturucu ve silah kaçakçısı Behçet Cantürk, Sapanca'da yol kenarında ölü bulundu.
1996 - Güçlükonak Katliamı: Şırnak'ın Güçlükonak ilçesinde 11 köylü bir minibüs içerisinde kurşunlanıp, yakılarak katledildi.
1996 - "Kumkapı Davası" sanığı Zeynep Uludağ, 6 yıl 8 ay hapis cezası aldı.
1996 - Yayınına uzunca bir süre ara vermiş olan Son Havadis gazetesi, yeniden çıkmaya başladı.
1997 - Basında promosyonu yasaklayan yasa TBMM'de kabul edildi.
2001 - Vikipedi yayın hayatına başladı.
2005 - Filistin Lideri Yaser Arafat'ın 11 Kasım 2004'te ölmesinin ardından 9 Ocak'ta Devlet Başkanı seçilen Mahmud Abbas, yemin ederek göreve başladı. Başbakanlığa Ahmed Kurey'i getiren Abbas, İsrail'e karşılıklı ateşkes ve nihai barış anlaşması çağrısında bulundu.
2005 - Teksas'taki bir askeri mahkeme, ordu mensubu Charles Graner Jr.'ı, Iraklı mahkûmlara fiziksel ve cinsel tacizde bulunduğu gerekçesiyle 10 yıl hapse mahkûm etti.
2006 - sosyalist Michelle Bachelet, Şili'nin ilk kadın Devlet Başkanı oldu. Bachelet, aynı zamanda Latin Amerika'da Devlet Başkanlığı görevine gelen altıncı kadın oldu.
2007- İdam edilen devrik Irak lideri Saddam Hüseyin'in üvey kardeşi Barzan İbrahim el Tikriti ile eski Irak Devrim Mahkemesi Başkanı Avad Hamid el Bender, asılarak idam edildi ve Tikrit kentinin Avca köyünde Saddam Hüseyin'in yanına gömüldü.
2009 - New York'ta 146 yolcu ve 5 mürettebat taşıyan bir uçak, Hudson Nehri'ne düştü, ölen yok.
2011 - Türk Telekom Arena Galatasaray ve Ajax arasında oynanan dostluk maçıyla açıldı.
2018 - İngiltere'nin inşaat devi Carillion iflas etti.
2020 - Vikipedi Türkiye'de yeniden erişime açıldı.
Doğumlar
1481 - Ashikaga Yoshizumi, Ashikaga şogunluğunun 11. şogunudur (ö. 1511)
1491 - Niccolò da Ponte, Venedik Cumhuriyetinin 87'inci dükası (ö. 1585)
1622 - Molière, Fransız komedi yazarı ve oyuncu (ö. 1673)
1725 - Petro Rumyantsev, Rus general (ö. 1796)
1754 - Jacques Pierre Brissot, Girondistenlerin Fransız Meclisindeki sözcüsü (ö. 1793)
1791 - Franz Grillparzer, Avusturyalı trajedi yazarı (ö. 1872)
1795 - Aleksandr Griboyedov, Rus oyun yazarı, besteci, şair ve diplomat (ö. 1829)
1803 - Heinrich Ruhmkorff, Alman bilim adamı, buluşçu (ö. 1877)
1807 - Hermann Burmeister, Alman-Arjantinli zoolog, böcek bilimci, herpetolog ve botanikçi (ö. 1892)
1809 - Pierre-Joseph Proudhon, Fransız sosyalist ve gazeteci (Anarşizmin teorisyenlerinden) (ö. 1865)
1842 - Paul Lafargue, Fransız uyruklu düşünür ve eylem adamı (ö. 1911)
1842 - Alfred Jean Baptiste Lemaire, Fransız ordu müzisyeni ve besteci (ö. 1907)
1850 - Mihai Eminescu, Rumen şair, romancı ve gazeteci (ö. 1889)
1850 - Sofya Kovalevskaya, Rus matematikçi (ö. 1891)
1863 - Wilhelm Marx, Alman avukat, devlet adamı (ö. 1946)
1864 - İsa Bolatin, Kosovalı Arnavut gerilla ve siyasetçi (ö. 1916)
1866 - Nathan Söderblom, İsveçli din adamı ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1931)
1868 - Otto von Lossow, Alman ordusu subayı (ö. 1938)
1871 - Ahatanhel Krımski, Ukraynalı bilim insanı ve akademisyen (ö. 1942)
1872 - Arsen Kotsoyev, Osetyalı yayıncı (ö. 1944)
1873 - Max Adler, Avusturyalı marksist hukukçu, sosyolog ve sosyalist teorisyen (ö. 1937)
1875 - İbn Suud, Suudi Arabistan'ın kurucusu ve ilk kralı (ö. 1953)
1875 - Thomas Burke, Amerikalı atlet (ö. 1929)
1882 - Margaret, İsveç Veliaht Prensesi ve Scania Düşesi (ö. 1920)
1882 - Florian Znaniecki, Polonyalı filozof ve sosyolog (ö. 1958)
1891 - Franz Babinger, Alman yazar (ö. 1967)
1891 - İlya Grigoryeviç Ehrenburg, Sovyet yazar, gazeteci ve romancı (ö. 1967)
1891 - Gladys Gale, Amerikalı şarkıcı ve aktris (ö. 1948)
1894 - Edith Gostick, Kanadalı politikacı (ö. 1984)
1895 - Artturi Ilmari Virtanen, Finlandiyalı kimyager (ö. 1973)
1901 - Luis Monti, Arjantinli futbolcu (ö. 1983)
1902 - Nâzım Hikmet Ran, Türk şair (ö. 1963)
1908 - Edward Teller, Macar asıllı Amerikalı kuramsal fizikçi (ö. 2003)
1912 - Michel Debré, Fransız devlet adamı (ö. 1996)
1913 - Lloyd Bridges, Amerikalı oyuncu (ö. 1998)
1917 - Vasili Petrov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali (ö. 2014)
1918 - Cemal Abdünnasır, Mısır Devlet Başkanı (ö. 1970)
1918 - João Figueiredo, Brezilya'nın 30. Devlet Başkanı (ö. 1999)
1925 - Nermi Uygur, Türk felsefeci (ö. 2005)
1926 - Maria Schell, Avusturyalı aktris (ö. 2005)
1928 - René Vautier, Fransız film yönetmeni (ö. 2015)
1929 - Martin Luther King, Amerikalı rahip ve Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 1968)
1941 - Özcan Tekgül, Türk oryantal dans sanatçısı, sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 2011)
1956 - Sandy Tolan, Amerikalı yazar, öğretmen ve radyo belgeseli yapımcısı
1957 - Semiha Yankı, Türk şarkıcı
1958 - Boris Tadiç, Sırp siyasetçi
1959 - Mustafa Özenç, Türk sol görüşlü militan (ö. 1981)
1965 - Sedat Balkanlı, Türk futbolcu (ö. 2009)
1968 - Volkan Ünal, Türk sinema ve televizyon oyuncusu
1969 - Meret Becker, Alman oyuncu ve şarkıcı
1970 - Hamza Hamzaoğlu, Türk futbolcu ve teknik direktör
1970 - Shane McMahon, Amerikalı iş insanı, profesyonel güreşçi
1971 - Regina King, Amerikalı oyuncu ve televizyon yönetmeni
1971 - Metin Özbey, Türk milli planör pilotu
1973 - İsam el-Hazari, Mısırlı millî futbolcu
1975 - Mary Pierce, Fransız tenis oyuncusu
1976 - Florentin Petre, Rumen futbolcu
1976 - Zara, Türk şarkıcı
1977 - Ebru Şallı, Türk model, sunucu ve pilates eğitmeni
1978 - Eddie Cahill, Amerikalı oyuncu
1978 - Pablo Amo, İspanyol futbolcu
1978 - Franco Pellizotti, İtalyan emekli profesyonel yol bisikleti yarışçısı
1979 - Martin Petrov, Bulgar eski futbolcu
1981 - Pamela Tola, Fin oyuncu
1981 - Pitbull, Amerikalı müzisyen
1981 - Serhan Arslan, Türk oyuncu ve sunucu
1983 - Hugo Viana, Portekizli futbolcu
1984 - Keiran Lee, İngiliz pornografik aktör
1984 - Ben Shapiro, Amerikalı muhafazakâr siyasi yorumcu, konuşmacı, yazar ve avukat
1985 - René Adler, Alman eski futbolcu
1987 - Caner Büke, Türk millî tekvandocu
1987 - Kelly Kelly, Amerikan profesyonel güreşçi ve manken
1988 - Daniel Caligiuri, Alman futbolcudur
1988 - Sonny John Moore (Skrillex), Amerikan elektronik müzik prodüktörü
1990 - Kostas Slukas, Yunan basketbolcu
1991 - Darya Klişina, Rus uzun atlayıcı
1991 - Marc Bartra, İspanyol futbolcu
1991 - Nicolai Jørgensen, Danimarkalı futbolcu
1992 - Joël Veltman, Hollandalı futbolcudur
1994 - Sinan Gümüş, Türk asıllı Alman futbolcu
1996 - Dove Cameron, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
2000 - Thale Rushfeldt Deila, Norveçli hentbolcu
2004 - Grace VanderWaal, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
Ölümler
69 - Galba, 8 Haziran 68-15 Ocak 69 arası Roma İmparatoru, Dört İmparator Yılı'nın ilk imparatoru (d. 3)
1569 - Catherine Carey, VIII. Henry'nin metresi (d. 1524)
1597 - Juan de Herrera, İspanyol mimar, matematikçi, araştırmacı ve asker (d. 1530)
1762 - Pyotr İvanoviç Şuvalov, Rus devlet militanı, general-feldmareşal, konferans vekili ve saray asılzadesi (d. 1710)
1781 - Henry Cheere, İngiliz heykeltıraş (d. 1703)
1866 - Massimo d'Azeglio, İtalyan devlet adamı, yazar ve ressam (d. 1798)
1896 - Mathew Brady, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1822)
1919 - Karl Liebknecht, Alman sosyalist politikacı (d. 1871)
1919 - Rosa Luxemburg, Alman sosyalist politikacı (d. 1871)
1924 - Peter Newell, Amerikalı sanatçı ve yazar (d. 1862)
1926 - Enrico Toselli, İtalyan piyanist ve besteci (d. 1883)
1945 - Sami Yetik, Türk ressam (d. 1878)
1950 - Alma Karlin, Sloven yazar (d. 1889)
1950 - Petre Dumitrescu, Rumen Üst-orgeneral (d. 1882)
1954 - Şükrü Kanatlı, Türk asker ve Kara Kuvvetleri Komutanı (d. 1893)
1955 - Yves Tanguy, Fransız-Amerikalı ressam (d. 1900)
1955 - Isak Samokovlija, Bosnalı Yahudi yazar (d. 1889)
1956 - Enis Akaygen, Türk siyasetçi ve diplomat (d. 1880)
1970 - Louis Fischer, Amerikalı gazeteci (d. 1896)
1971 - Etem Tem, Atatürk'ün fotoğrafçısı (d. 1901)
1973 - Andrey Dulson, Sovyet bilim insanı (d. 1900)
1984 - Fazıl Küçük, Kıbrıslı siyasetçi (d. 1906)
1987 - Mustafa Demir, Türk asker (Makbule Atadan'ın manevi oğlu) (d. 1918)
1988 - Seán MacBride, İrlandalı politikacı (d. 1904)
1996 - II. Moshoeshoe, Lesotho Kralı (d. 1938)
2000 - Nezihe Becerikli, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1918)
2003 - Doris Fisher, Amerikalı bir şarkıcı ve söz yazarıydı (d. 1915)
2005 - Victoria de los Ángeles, İspanyol opera sanatçısı ve soprano (d. 1923)
2007 - Avad Hamid el-Bender, Saddam Hüseyin döneminde görev yapmış Iraklı yargıç (d. 1945)
2007 - Lale Oraloğlu, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1924)
2007 - Barzan İbrahim el-Hasan el-Tikriti, Genel İstihbarat Servisinin başkanı ve Saddam Hüseyin'in üvey kardeşi (d. 1951)
2008 - Brad Renfro, Amerikalı oyuncu (d. 1982)
2011 - Nat Lofthouse, İngiliz eski millî futbolcu (d. 1925)
2011 - Susannah York, İngiliz oyuncu (d. 1939)
2012 - Manuel Fraga Iribarne, İspanyol siyasetçi (d. 1922)
2013 - Nagisa Oshima, Japon yönetmen (d. 1932)
2014 - Cassandra Lynn, Amerikalı model (d. 1979)
2014 - Roger Lloyd-Pack, İngiliz oyuncu (d. 1944)
2015 - Kim Fowley, Amerikalı yapımcı, şarkıcı ve müzisyen (d. 1939)
2015 - Ethel Lang, 110 yaş üstü yaşayan İngiliz kadın (d. 1900)
2015 - Rimma Markova, Rus film oyuncusu (d. 1925)
2016 - Francisco X. Alarcón, Amerikalı şair (d. 1954)
2016 - Dan Haggerty, Amerikalı oyuncu (d. 1942)
2016 - Manuel Velázquez, İspanyol eski millî futbolcudur (d. 1943)
2017 - Ciel Bergman, Amerikalı ressam (d. 1938)
2017 - Babette Cole, İngiliz çocuk kitabı yazarı ve çevirmen (d. 1950)
2017 - Jimmy Snuka, Fijili emekli profesyonel güreşçi (d. 1943)
2017 - Kozo Kinomoto, Japon futbolcu (d. 1949)
2017 - Vicki Lansky, Amerikalı çocuk hikâyeleri yazarı ve yayıncı (d. 1942)
2018 - Romana Acosta Bañuelos, Cumhuriyetçi Parti üyesi Amerikalı üst düzey kamu görevlisidir (d. 1925)
2018 - Viktor Anpilov, Sovyet Rus sosyalist siyasetçi (d. 1945)
2018 - Mathilde Krim, İtalyan-Amerikalı tıp araştırmacısı ve bilim insanıdır (d. 1926)
2018 - Karl-Heinz Kunde, Alman eski erkek bisiklet yarışçısı (d. 1938)
2018 - Dolores O'Riordan, İrlandalı şarkıcı ve söz yazarı (d. 1971)
2018 - Turan Özdemir, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1952)
2018 - Peter Wyngarde, İngiliz aktör ve şarkıcıdır (d. 1927)
2019 - Carol Channing, Amerikalı stand-up komedyen, oyuncu, şarkıcı, dansçı ve seslendirme sanatçısıdır (d. 1921)
2019 - Edyr de Castro, Brezilyalı oyuncu ve şarkıcı (d. 1946)
2019 - Miodrag Radovanović, Sırp oyuncu (d. 1929)
2019 - Thelma Tixou, Litvanya asıllı Arjantinli-Meksikalı aktris, dansçı ve kabare sanatçısı (d. 1944)
2021 - Sjarifuddin Baharsjah, Endonezyalı siyasetçi ve akademisyen (d. 1931)
2021 - Geoff Barnett, İngiliz profesyonel futbolcudur (d. 1946)
2021 - Wilbur Brotherton, Amerikalı siyasetçi (d. 1922)
2021 - Michael Bryce, Avustralyalı mimar, endüstriyel grafik tasarımcısı (d. 1938)
2021 - Vicente Cantatore, Arjantinli-Şilili profesyonel futbolcu ve teknik direktör (d. 1935)
2021 - Gildardo García, Kolombiyalı satranç oyuncusuydu (d. 1954)
2021 - Lệ Thu, Vietnamlı şarkıcı (d. 1943)
2021 - Tiit Lilleorg, Estonyalı bir film ve televizyon oyuncusu (d. 1941)
2022 - Hekimoğlu İsmail, Türk emekli astsubay, yazar, gazeteci ve köşe yazarı (d. 1932)
2022 - Aurora del Mar, Arjantinli seslendirme sanatçısı ve aktris (d. 1934)
Tatiller ve özel günler
Kirli Hava ile Savaş Haftası
Kaynakça
0115
15 |
2232 | https://tr.wikipedia.org/wiki/16%20Ocak | 16 Ocak |
Olaylar
1547 - Rus Çarı Korkunç İvan taç giydi.
1556 - II. Felipe, İspanya Kralı oldu.
1595 - Padişah III. Murat, 48 yaşında öldü. III. Mehmet tahta çıktı.
1795 - Fransa, Hollanda'nın Utrecht şehrini işgal etti.
1804 - Fransız fizikçi Joseph Louis Gay-Lussac, bir hidrojen balonu içinde 7.016 m'ye yükselerek, sonraki 50 yıl içinde kırılamayacak olan bir rekora imza attı.
1846 - İlk Ziraat Bakanlığı (Nazırlığı) kuruldu.
1914 - Altay SK kuruldu.
1920 - Milletler Cemiyeti, ilk toplantısını Paris'te yaptı.
1925 - Sovyetler Birliği'nde Lev Troçki, Savaş Komiserliği görevinden alındı.
1928 - Cemal Reşit Rey'in, "12 Anadolu Türküsü" adlı ses ve piyano için yapıtı ilk kez seslendirildi.
1928 - Doktor Şefik Hüsnü Deymer ve arkadaşlarının Türkiye Komünist Partisi davası başladı.
1929 - Josef Stalin'le anlaşmazlığa düşen Nikolay Buharin, Komünist Enternasyonal'in başkanlığından istifa etti.
1945 - Adolf Hitler, Führerbunker'e taşındı.
1952 - Gazeteci ve yazar Ercüment Ekrem Talu'ya, Fransız "Légion d'honneur" nişanı verildi. Yazar, bu ödüle Türk-Fransız kültür ilişkilerine katkılarından dolayı layık görüldü.
1956 - Uluslararası Basın Enstitüsü, Türkiye'de basına baskı yapıldığını açıkladı.
1960 - İşçi Sigortalıları Kurumu İstanbul Hastanesi, Cumhurbaşkanı Celal Bayar tarafından hizmete açıldı.
1961 - Amerika Birleşik Devletleri, Türkiye'ye 43 milyon dolar yardımda bulundu.
1965 - Manisa'nın Kırkağaç ilçesine bağlı Karakurt köyünde bir grup insan ayaklanarak okul öğretmenlerine saldırdı. Olay yerine giden Kırkağaç Kaymakam Vekili de köylüler tarafından taş ve odunla ağır surette yaralandı. 23 kişi tutuklandı.
1969 - Metroliner treni hizmete girdi.
1970 - Muammer Kaddafi, Libya Başbakanı oldu.
1979 - Şah Muhammed Rıza Pehlevi, ailesi ile birlikte İran'ı terk ederek Mısır'a yerleşti.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Devrimci Demokratik Kültür Derneklerinin, "Doğu'da Kürt halkından olmayan kamu görevlilerinin bölgeden uzaklaştırılması" kararı devlet tarafından yerine getirilmediği için Mardin Kızıltepe'de bir ilkokul öğretmeni bir grup militan tarafından dövüldü ve kendisine şehri terk etmesi için ihtarda bulunuldu.
1980 - Bilim insanları, interferon üretmeyi başardı.
1983 - Türk Hava Yolları'nın "Afyon" uçağı Ankara'da düştü: 47 kişi öldü.
1985 - Halkçı Parti (HP) milletvekili Bahriye Üçok, zina yapan erkeklerin de cezalandırılmasını öngören yasa önerisi vermişti. TBMM yasa önerisini reddetti.
1986 - İnternet mühendislik özel kuvvetinin ilk toplantısı.
1986 - New York'ta toplanan Uluslararası PEN Kongresi, Türk Hükûmetini yazarlarla ilgili tutumunu gözden geçirmeye çağırdı.
1987 - 1 Ocak'ta Pekin'de Tiananmen Meydanı'nda öğrencilerin başlattığı gösteriler sonucunda, Çin Komünist Partisi Lideri Hu Yaobang istifa etti; yerine Zao Ziyang getirildi.
1991 - ABD Irak'a hava akınları ve füze saldırısı başlattı. Çöl Fırtınası Harekatı, Irak'ın sanayi ve savaş potansiyeli tamamen imha edip, 2003 yılında ülkenin işgaline zemin hazırladı.
1992 - El Salvador Hükûmeti ile isyancılar Meksiko'da bir antlaşma imzalayarak, en az 75 bin kişinin hayatına mal olan 12 yıllık iç savaşa son verdiler.
1992 - Halkın Emek Partisi kökenli Hatip Dicle ve Leyla Zana, Sosyaldemokrat Halkçı Parti'den istifa etti.
1996 - "Avrasya feribotu", silahlı eylemciler tarafından 177 yolcu ve 55 mürettebatıyla Trabzon limanında rehin alındı ve İstanbul'a doğru kaçırıldı. Eylemciler Çeçenistan sorununa dikkat çekmek istediklerini söylediler.
1998 - Refah Partisi'nin Anayasa Mahkemesi'nce kapatılmasıyla, Necmettin Erbakan siyasi yasaklı duruma düştü.
2000 - Ricardo Lagos, Şili'nin Salvador Allende'den bu yana ilk sosyalist başkanı seçildi.
2002 - BM Güvenlik Konseyi, Usame bin Ladin'in ve Taliban üyelerinin tüm varlıklarını dondurma kararı aldı.
2003 - Columbia mzay mekiği, Cape Canaveral (Amerika Birleşik Devletleri) üssünden ayrıldı. (Mekik, 1 Şubat'ta dünyaya dönüşü sırasında parçalandı ve 7 kişilik uçuş ekibi yaşamını yitirdi).
2005 - Adriana Iliescu, 66 yaşında doğum yaparak dünyanın en yaşlı annesi unvanını aldı.
2006 - Mehmet Ali Ağca, askerlik işlemlerini yaptırmak üzere avukatı Mustafa Demirbağ ile GATA Haydarpaşa Eğitim Hastanesine gitti. Demirbağ, muayene sonucu Ağca'ya askerliğe elverişsiz raporu verildiğini bildirdi.
2010 - "2010 Avrupa Kültür Başkenti" olan İstanbul'da etkinlikler, şehrin yedi ayrı noktasındaki kutlamalarla başladı.
Doğumlar
1093 - İsaakios Komnenos, Bizans İmparatoru I. Aleksios (1081-1118 arası hükümdar) ile İrini Dukena'nin üçüncü oğlu (ö. 1152)
1409 - I. René, Napoli ve Kudüs kralı (ö. 1480)
1477 - Johannes Schöner, Alman astronom ve haritacı (ö. 1547)
1536 - Yi I, Koreli Neo-Konfüçyüsçü filozof ve yazar (ö. 1584)
1728 - Niccolo Piccinni, İtalyan besteci (ö. 1800)
1749 - Vittorio Alfieri, İtalyan drama yazarı (ö. 1803)
1821 - John C. Breckinridge, Amerikalı siyasetçi, hukukçu, asker ve ABD'nin 14. başkan yardımcısı (ö. 1875)
1836 - II. Francis, İki Sicilya'nın son kralı (ö. 1894)
1836 - Inoue Kaoru, Japon siyasetçi (ö. 1915)
1838 - Franz Brentano, Alman psikolog ve filozof (ö. 1917)
1849 - Eugène Carrière, Fransız sembolist ressam ve taşbaskı sanatçısı (ö. 1906)
1853 - André Michelin, Fransız mühendis ve sanayici (ö. 1931)
1853 - Ian Hamilton, Britanya Ordusu'nda kıdemli subay (ö. 1947)
1855 - Eleanor Marx, Marksist yazar ve politik eylemci (ö. 1898)
1859 - Jón Magnússon, İzlanda Başbakanı (ö. 1926)
1861 - Dilpesend Kadınefendi, II. Abdülhamid beşinci eşi (ö. 1901)
1878 - Harry Carey, Amerikalı oyuncu (ö. 1947)
1878 - Mehmed Abdülkadir Efendi, II. Abdülhamid'in ve Bidâr Kadınefendi'nin oğlu (ö. 1944)
1885 - Michel Plancherel, İsviçreli matematikçi (ö. 1967)
1890 - Karl Freund, Alman görüntü yönetmeni ve yönetmen (ö. 1969)
1892 - Homer Burton Adkins, Amerikalı kimyager (ö. 1949)
1895 - Evripidis Bakircis, Yunan subay ve politikacı (ö. 1947)
1897 - Bedia Muvahhit, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (sahneye çıkan ilk Türk kadını) (ö. 1994)
1901 - Fulgencio Batista, Küba Devlet Başkanı (ö. 1973)
1906 - Abdullah Ziya Kozanoğlu, Türk mimar, müteahhit, romancı, çizgi-roman yazarı, spor yöneticisi ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 11. Başkanı (ö. 1966)
1908 - Andrew Hughes, Osmanlı İmparatorluğu doğumlu aktör ve şirket yöneticisi (ö. 1996)
1911 - Eduardo Frei Montalva, Şilili siyasetçi (ö. 1982)
1913 - Edoardo Detti, İtalyan mimar ve şehir planlamacısı (ö. 1984)
1924 - Katy Jurado, Meksikalı aktris (ö. 2002)
1929 - Shigeru Kōyama, Japon oyuncu (ö. 2017)
1932 - Dian Fossey, Amerikalı etolojist (ö. 1985)
1933 - Susan Sontag, Amerikalı yazar (ö. 2004)
1935 - Udo Lattek, Alman teknik direktör ve eski futbolcu (ö. 2015)
1936 - Halit Çapın, Türk gazeteci ve yazar (ö. 2006)
1948 - John Carpenter, Amerikalı yönetmen, senarist ve yapımcı
1950 - Daniel Vischer, İsviçreli siyasetçi (ö. 2017)
1954 - Morten Meldal, Danimarkalı kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi
1958 - Andrey Bal, Ukraynalı futbolcu ve antrenör (ö. 2014)
1958 - Ayşenur İslam, Türk siyasetçi
1959 - Sade, Nijeryalı şarkıcı ve söz yazarı
1969 - Per Yngve Ohlin, İsveçli müzisyen ve söz yazarı
1971 - Vuslat Doğan Sabancı, Türk gazeteci ve iş insanı
1972 - Gökhan Ertan, Türk fotoğraf sanatçısı (ö. 2012)
1972 - Ümran Kıyman, Türk boksör (ö. 2012)
1973 - Josie Davis, Amerikalı oyuncu
1974 - Kate Moss, İngiliz manken
1975 - Ayça Bingöl, Türk oyuncu
1976 - Debbie Ferguson, Bahamalı atlet
1979 - Aaliyah, Amerikalı şarkıcı (ö. 2001)
1982 - Tuncay Şanlı, Türk futbolcu
1983 - Emanuel Pogatetz, Avusturyalı futbolcu
1983 - Erkan Kolçak Köstendil, Türk oyuncu ve şarkıcı
1985 - Craig Jones, İngiliz motosiklet yarışçısı (ö. 2008)
1985 - Anna Wallentheim, İsveçli öğretmen ve politikacı
1985 - Şahika Ercümen, Türk serbest dalışçı ve sualtı hokeyi oyuncusu
1996 - Jennie Kim, Güney Koreli şarkıcı
Ölümler
1263 - Shinran, Japon Budist keşiş (d. 1173)
1299 - Hüsâmeddin Lâçin, Memluk sultanı (d. ?)
1391 - V. Muhammed, Gırnata emiri (d. 1338)
1545 - George Spalatin, Alman reformcu (d. 1484)
1595 - III. Murad, Osmanlı'nın 12. padişahı (d. 1546)
1598 - I. Fyodor, Rus çarı (d. 1557)
1710 - Higashiyama, Japonya'nın 113. imparatoru (d. 1675)
1794 - Edward Gibbon, İngiliz tarihçi (d. 1737)
1806 - Nicolas Leblanc, Fransız fizikçi, cerrah ve kimyacı (d. 1742)
1852 - John Payne Todd, Annesi ABD başkanı olacak James Madison ile evlendi (d. 1792)
1864 - Cheoljong, Joseon Krallığı'nın 25. kralı (d. 1831)
1885 - Edmond About, Fransız yazar, romancı ve yayıncıdır (d. 1828)
1886 - Amilcare Ponchielli, İtalyan besteci (d. 1834)
1891 - Léo Delibes, Fransız besteci (d. 1836)
1896 - Ali Şefkati, Osmanlı gazeteci (d. 1848)
1933 - Bekir Sami Kunduh, Türk siyasetçi ve diplomat (Türkiye'nin ilk Dışişleri Bakanı) (d. 1867)
1936 - Albert Fish, Amerikalı doktor, seri katil, ve yamyam (İdam) (d. 1870)
1949 - Vasili Degtyaryov, Rus silah tasarımcısı (d. 1880)
1957 - Arturo Toscanini, İtalyan orkestra şefi ve kemancı (d. 1867)
1966 - Ahmet Fetgeri Aşeni, Türk jimnastikçi, Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün kurucularından ve 6. Başkanı (d. 1886)
1969 - Petras Klimas, Litvanyalı diplomat, yazar ve tarihçi (d. 1891)
1979 - August Heissmeyer, Schutzstaffel'in önde gelen üyesi (d. 1897)
2004 - Kalevi Sorsa, Finlandiyalı sosyaldemokrat siyasetçi (d. 1930)
2005 - Recep Birgit, Türk sanat müziği sanatçısı (d. 1920)
2007 - Ron Carey, Amerikalı oyuncu (d. 1935)
2009 - Andrew Wyeth, Amerikalı görsel sanatçı (d. 1917)
2013 - Burhan Doğançay, Türk ressam ve fotoğrafçı (d. 1929)
2013 - Pauline Phillips, Amerikalı radyocu ve aktivist (d. 1918)
2015 - Afet Ilgaz, Türk yazar (d. 1937)
2016 - Joannis Avramidis, Yunan kökenli Avusturyalı heykeltıraş (d. 1922)
2016 - Carina Jaarnek, İsveçli şarkıcı (d. 1962)
2017 - Eugene Cernan, Amerikalı savaş pilotu ve NASA astronotu (d. 1934)
2017 - Franz Jarnach, Alman oyuncu ve müzisyendir (d. 1944)
2017 - Amin Nasir, Singapurlu eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1968)
2018 - Madalena Iglésias, Portekizli şarkıcı ve oyuncu (d. 1939)
2018 - Oliver İvanoviç, Kosovalı Sırp siyasetçi (d. 1953)
2018 - Javiera Muñoz, İsveçli şarkıcıdır (d. 1977)
2018 - Jo Jo White, eski Amerikalı profesyonel basketbol oyuncusu (d. 1946)
2019 - Mirjam Pressler, Alman roman yazarı ve çevirmen (d. 1940)
2019 - Chris Wilson, Avustralyalı blues müzisyeni, şarkıcı ve söz yazarıdır (d. 1956)
2019 - Yu Min, Çinli nükleer fizikçi (d. 1926)
2020 - Magda el-Sabahi, Mısırlı oyuncu ve film yapımcısı (d. 1931)
2020 - Efraín Sánchez, Kolombiyalı millî futbolcu ve teknik direktördür (d. 1926)
2020 - Zhao Zhongxiang, Çinli televizyon ve haber sunucusu (d. 1942)
2020 - Christopher Tolkien, İngiliz yazar (J. R. R. Tolkien'in en küçük oğlu) (d. 1924)
2021 - Sharon Begley, Amerikalı gazeteci, köşe yazarı ve yazar (d. 1956)
2021 - Jerry Brandt, Amerikalı girişimci, gösteri sanatçısı, menajer, yönetici, organizatör (d. 1938)
2021 - Charlotte Cornwell, İngiliz aktris (d. 1949)
2021 - Dustin Higgs, Amerikalı seri katildir (d. 1972)
2021 - Pave Maijanen, Fin şarkıcı (d. 1950)
2021 - Christian Ntshangase, Estvatinili siyasetçi (d. ?)
2021 - Bheki Ntuli, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1957)
2021 - Feride Paşa, Endonezyalı aktris (d. 1952)
2021 - Phil Spector, Amerikalı albüm yapımcısı ve şarkı yazarı (d. 1939)
2021 - Muammer Sun, Türk besteci (d. 1932)
2022 - Carmela Corren, İsrailli şarkıcı ve oyuncu (d. 1938)
2022 - Ibrahim Boubacar Keïta, Malili bir politikacı (d. 1945)
2022 - Bozkurt Kuruç, Türk tiyatro oyuncusu, yönetmen ve öğretim üyesi (d. 1935)
2022 - Charles E. McGee, Afrikalı-Amerikalı savaş pilotu (d. 1919)
2023 - Gina Lollobrigida, İtalyan sinema oyuncusu (d. 1927)
Tatiller ve özel günler
Dünya Hijyen Günü
Basın Onur Günü
0116
16 |
2233 | https://tr.wikipedia.org/wiki/17%20Ocak | 17 Ocak |
Olaylar
1299 - Osmanlı İmparatorluğu'nu, Oğuzlar'ın Kayı boyuna mensup Osman Gazi; Söğüt ve Domaniç civarında, Anadolu Selçuklu Devleti'nin obası ve kendisine uçbeyliği olarak tahsis ettiği bölgede bağımsızlık ilan ederek kurmuştur.
1605 - Cervantes'in Don Kişot adlı romanı ilk kez yayımlandı. Romanın 2. bölümü ise tam 10 yıl sonra basılacaktır.
1685 - Viyana'da ilk kafe Johannes Diodato tarafından açıldı.
1819 - Simón Bolívar, Kolombiya Cumhuriyeti'ni ilan etti.
1851 - Şirket-i Hayriye kuruldu.
1852 - Sand River Antlaşması ile Birleşik Krallık, Transvaal'deki (Güney Afrika) Boer kolonilerinin bağımsızlığını kabul etti.
1875 - Karaköy-Beyoğlu arasındaki Tünel işletmeye açıldı. Tünel, 1863'te Londra'da hizmete giren yeraltı toplu taşıma sistemlerinden sonra inşa edilen dünyanın en eski 2. yeraltı toplu taşıma sistemidir.
1904 - Anton Çehov'un yazdığı Vişne Bahçesi adlı oyun, ilk kez Moskova Sanat Tiyatrosu'nda sahnelendi.
1909 - Fenerbahçe ile Galatasaray ilk kez karşılaştı; FB:0, GS:2
1917 - ABD, Virgin Adaları karşılığında Danimarka'ya 25 milyon dolar ödedi.
1923 - Mustafa Kemal Paşa'nın İzmit'te düzenlediği ilk basın toplantısı, sabaha karşı sona erdi.
1929 - Elzie Crisler Segar tarafından yaratılan Temel Reis (Popeye) karikatürü, ilk kez bir gazetede yayımlandı.
1934 - Revü yıldızı Josephine Baker, İstanbul'a geldi.
1942 - Ankara'da ekmek karneye bağlandı.
1944 - Monte Cassino Savaşı: II. Dünya Savaşı'nın en uzun ve kanlı çarpışmalarından biri başladı.
1945 - SSCB ve Polonya birlikleri Varşova'ya girdi.
1946 - BM Güvenlik Konseyi ilk toplantısını yaptı.
1955 - Nükleer enerjiyle çalışan ilk denizaltı olan, ABD'ye ait "USS Nautilus (SSN-571)" suya indirildi.
1960 - Yahya Kemal Müzesi açıldı. Müze Fatih Külliyesi'nin Baş Kurşunlu Medresesi'nde bulunuyor.
1961 - Kongo Başbakanı Patrice Lumumba öldürüldü.
1964 - Londra Konferansı'nda Kıbrıs Türk toplumunu temsil eden Rauf Denktaş konuştu. Rauf Denktaş, federal yönetime gidilmezse, ayrı bir hükûmet kuracaklarını açıkladı.
1966 - Bir Amerikan B-52 bombardıman uçağı, İspanya üzerinde bir yakıt tanker uçağı ile yakıt ikmali sırasında çarpıştı ve dört hidrojen bombasını Palomares köyü civarına düşürdü. "Palomares Olayı" olarak hatırlanan olay sonrası, çevrede radyasyon kirliliği oluştu.
1971 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi Rektörü Erdal İnönü'nün evinin önüne dinamit atıldı.
1973 - Ferdinand Marcos, Filipinler'in "ömür boyu" Başkanı oldu.
1974 - Resmî olarak son Anadolu parsı öldürüldü.1
1981 - Sakarya'da komünist militanlar Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur; mensubu oldukları komünist örgüte para bulmak için giriştikleri kuyumcu soygununda kuyumcunun oğlu Hasan Kahveci'yi ve polis memuru Mustafa Kılıç'ı öldürdü, emniyet kuvvetlerine ve halka ateş açtı, polis otosunu taradı.
1981 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Gaziantep'te halka seslendi: "Biliyorsunuz: Yalancı devrimciler, 'Tek yol devrim!' diye ortaya atıldılar; duvarlara, şuraya buraya yazdılar. Evet, devrim vardır ama bu tek yol Atatürk devrimidir! Onun yoludur. Atatürk'ün koyduğu ilkeler komünizme de faşizme de kapalıdır."
1984 - Dolandırıcılıktan yargılanan Abidin Cevher Özden (Banker Kastelli) beraat etti.
1984 - Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde Yerel Seçim Yasası kabul edildi.
1987 - Bülent Ecevit, Siyasi Partiler Kanunu'na aykırı davranmaktan 11 ay 20 gün hapse mahkûm edildi. 12 Eylül darbesinden sonra Bülent Ecevit hakkında 80, Süleyman Demirel hakkında 55 dava açılmıştı.
1990 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekillerinin hazırladıkları Güneydoğu Anadolu Araştırma Raporu açıklandı.
1990 - Yazar Aziz Nesin, kendisine "vatan haini" dediği gerekçesiyle Cumhurbaşkanı Kenan Evren aleyhine tazminat davası açtı.
1991 - 2. Körfez Savaşı, müttefik uçaklarının Irak ve Kuveyt'teki hedefleri vurmalarıyla başladı. Irak, misilleme olarak İsrail'e 8 adet Scud füzesi yolladı.
1992 - İrlanda Cumhuriyet Ordusu (IRA), Kuzey İrlanda'da Protestanlara ait bir binayı bombaladı, 7 işçi öldü.
1994 - Güney Kaliforniya'da 6,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 61 kişi öldü, 20 milyar dolar hasar olduğu tahmin ediliyor.
1994 - 21 Ocak'ta fırlatılması planlanan ilk Türk uydusu Türksat 1A'yı taşıyacak Arien füzesi arızalandı. Fırlatma işlemi 10 gün ertelendi.
1995 - Avrupa Parlamentosu, Saharov Ödülü'nü cezaevinde bulunan eski DEP milletvekili Leyla Zana'ya verdi.
1995 - Japonya'nın Osaka-Kobe bölgesinde 7,2 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi: 6 binden fazla kişi öldü.
2000 - İstanbul'da bir villaya operasyon düzenlenmesi sonucunda çıkan çatışmada, Hizbullah'ın elebaşısı Hüseyin Velioğlu ölü ele geçirildi. Genişletilen operasyonda, mezar evler ortaya çıkarıldı ve çok sayıda Hizbullah mensubu yakalandı.
2003 - Bugün gazetesi yayın hayatına başladı.
2005 - İstanbul'da 97 şehit asker ailesi ve malul gaziye Cumhurbaşkanlığı Devlet Övünç Madalyası ve Beratı verildi.
2006 - Adalet Bakanı Cemil Çiçek, Mehmet Ali Ağca'nın tahliye kararının, yazılı emir yoluyla bozulması istemini içeren başvurusunu Yargıtay'a gönderdi.
2007 - Kuzey Kore'nin nükleer denemesi üzerine Chicago Üniversitesindeki sembolik Kıyamet Günü Saati 11:55'e ayarlandı. (12 Kıyamet demektir) Saat, soğuk savaş boyunca 18 kez değiştirilmiştir.
2012 - KKTC'nin kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Denktaş, son yolculuğuna uğurlandı. Kıbrıs'taki Selimiye Camii'nde kılınan cenaze namazı ardından top arabasına yüklenen naaşı, gökkuşağının altından geçerek Cumhuriyet Parkı'ndaki anıt mezara defnedildi.
Doğumlar
1501 - Leonhart Fuchs, Alman doktor ve botanikçi (ö. 1566)
1504 - V. Pius, 1566-1572 yılları arasında papalık yapmıştır (ö. 1572)
1600 - Pedro Calderón de la Barca, İspanyol şair, oyun yazarı, asker ve din adamı (ö. 1681)
1612 - Thomas Fairfax, İngiliz İç Savaşında parlamento ordusunda komutan ve Oliver Cromwell'in silah arkadaşı (ö. 1671)
1647 - Elisabeth Hevelius, ilk kadın astronomlardan biri (ö. 1693)
1706 - Benjamin Franklin, Amerikalı bilim insanı ve siyasetçi (ö. 1790)
1732 - II. Stanisław August Poniatowski, Polonya'nın son kralı (ö. 1798)
1771 - Charles Brockden Brown, Amerikalı romancı ve gazeteci (ö. 1810)
1783 - Pedro Gual Escandón, Venezuelalı avukat, politikacı ve diplomat (ö. 1862)
1784 - Philippe Antoine d'Ornano, Fransız asker ve politikacı (ö. 1863)
1789 - Emmanuele Antonio Cicogna, İtalyan bibliyograf, rahip ve hukukçu (ö. 1868)
1800 - Caleb Cushing, ABD devlet adamı ve diplomat (ö. 1879)
1820 - Anne Brontë, İngiliz romancı (ö. 1849)
1834 - August Weismann, Alman biyolog (ö. 1914)
1837 - Vasili Radlof, Rus doğu bilimci (ö. 1918)
1857 - Wilhelm Kienzl, Avusturyalı besteci (ö. 1941)
1858 - Tomás Carrasquilla, Kolombiyalı yazar (ö. 1940)
1860 - Douglas Hyde, İrlandalı siyasetçi ve şair (ö. 1949)
1863 - David Lloyd George, İngiliz politikacı (ö. 1945)
1863 - Konstantin Stanislavski, Rus tiyatro oyuncusu, yönetmen ve Moskova Sanat Tiyatrosu'nun kurucusu (ö. 1938)
1867 - Carl Laemmle, Alman asıllı Amerikalı film yapımcısı (ö. 1939)
1871 - David Beatty, İngiliz Kraliyet Donanması amirali (ö. 1936)
1880 - Mack Sennett, Kanadalı film yapımcısı ve yönetmen (ö. 1960)
1884 - Sergei Gorodetsky, Rus şair (ö. 1967)
1885 - Nikolaus von Falkenhorst, Nazi Almanyası döneminde Heer generali (ö. 1968)
1886 - Glenn L. Martin, Amerikalı havacılık öncüsü (ö. 1955)
1889 - Ralph H. Fowler, İngiliz fizikçi ve astronom (ö. 1944)
1893 - Ernst Arnold Egli, İsviçre kökenli mimar ve şehir plancısı (ö. 1974)
1899 - Al Capone, İtalyan asıllı Amerikalı mafya lideri ve Dünyanın en ünlü gangsteri (ö. 1947)
1901 - Aron Gurwitsch, Litvanya asıllı Amerikalı filozof (ö. 1973)
1905 - Guillermo Stábile, Arjantinli futbolcu (ö. 1966)
1911 - George Stigler, Amerikalı iktisatçı ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1991)
1921 - Cavit Orhan Tütengil, Türk sosyolog ve akademisyen (ö. 1979)
1922 - Betty White, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve yazar (ö. 2021)
1925 - Selçuk Yaşar, Türk iş insanı
1927 - Eartha Kitt, Amerikalı siyah sahne ve sinema oyuncusu (ö. 2008)
1929 - Dick Alban, Amerikalı futbol oyuncusu (ö. 2006)
1929 - Jay Garner, Amerikalı oyuncu ve komedyen
1931 - James Earl Jones, Amerikalı oyuncu (Shakespeare'in Othello'sundaki performansıyla ünlü)
1933 - Dalida, İtalyan şarkıcı (ö. 1987)
1937 - Alain Badiou, Fransız filozof
1939 - Hristodulos, Hukuk ve İlahiyat mezunu olup, Yunanistan Kilisesi başpiskoposluğu yapmış ruhani (ö. 2008)
1939 - Maury Povich, Amerikalı seslendirme sanatçısı ve oyuncu
1940 - Naohiro Ikeda, Japon voleybol oyuncusu (ö. 2021)
1940 - Tabaré Vázquez, Uruguaylı siyasetçi (ö. 2020)
1940 - Umur Bugay, Türk senarist, oyuncu, yönetmen ve yazar (ö. 2019)
1942 - Muhammed Ali, Amerikalı boksör (ö. 2016)
1943 - René Préval, Haitili agronomist ve siyasetçi (ö. 2017)
1944 - Françoise Madeleine Hardy, Fransız şarkıcı
1944 - Ann Oakley, İngiliz toplumbilimci ve yazar
1947 - David Choby, Amerikalı piskopos (ö. 2017)
1948 - Davíð Oddsson, İzlandalı politikacı
1949 - Anita Borg, Amerikalı bilgisayar bilimci (ö. 2003)
1949 - Andy Kaufman, Amerikalı komedyen ve oyuncu (ö. 1984)
1949 - Mick Taylor, İngiliz şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve gitarist (John Mayall & the Bluesbreakers ve The Rolling Stones)
1954 - Robert F. Kennedy Jr., Robert F. Kennedy'nin oğlu ve John F. Kennedy'nin yeğeni olan Amerikalı çevre avukatı ve yazar
1955 - Pietro Parolin, İtalyan kardinali
1956 - Faruk Çelik, Türk siyasetçi
1956 - Damian Green, Britanyalı siyasetçi
1956 - Paul Young, Amerikalı müzisyen
1957 - Steve Harvey, Amerikalı radyo ve televizyon sunucusu
1959 - Müfit Kayacan, Türk oyuncu ve tiyatro yönetmeni
1962 - Jim Carrey, Amerikalı oyuncu
1963 - Kai Hansen, Alman Metal müzik gitaristi ve vokalisti
1964 - Russell Doig, İskoç futbolcu
1964 - Michelle Obama, Amerikalı avukat ve ABD'nin 44. Başkanı Barack Obama'nın eşi
1968 - Svetlana Masterkova, Rus atlet
1969 - Naveen Andrews, İngiliz aktör
1969 - Tarık Mengüç, Türk şarkıcı ve söz yazarı
1969 - Lukas Moodysson, İsveçli senarist ve yönetmen
1969 - Tiësto, Hollandalı DJ ve prodüktör
1970 - Genndy Tartakovsky, Amerikalı animatör, çizgi dizi senaristi ve yapımcısı
1971 - Kid Rock, Amerikalı rapçi ve şarkı yazarı
1971 - Sylvie Testud, Fransız oyuncu
1972 - Levan Varşalomidze, Gürcü siyasetçi
1972 - Yelda Reynaud, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu
1973 - Cuauhtémoc Blanco, Meksikalı futbolcu
1974 - Yang Chen, Çinli millî futbolcu ve teknik direktör
1975 - Freddy Rodríguez, Amerikalı sinema ve dizi oyuncusu
1978 - Ricky Wilson, İngiliz şarkıcı ve söz yazarı
1980 - Zooey Deschanel, Amerikalı şarkıcı, şarkı sözü yazarı ve aktris
1982 - Dwyane Wade, Amerikalı basketbolcu
1983 - Álvaro Arbeloa, İspanyol eski futbolcu
1984 - Calvin Harris, İskoç şarkı yazarı, DJ ve prodüktör
1984 - Tim Sebastian, Alman futbolcu
1984 - Filip Hološko, Slovak futbolcu
1985 - Simone Simons, Hollandalı müzisyen ve söz yazarı
1988 - Andrea Antonelli, İtalyan motosiklet yarışçısı (ö. 2013)
1988 - Héctor Moreno, Meksikalı futbolcu
1992 - Julien Crampon, Fransız oyuncu
1994 - Reina Ueda, Japon şarkıcı ve seslendirme sanatçısı
1997 - Jake Paul, Amerikalı YouTuber, boksör ve internet ünlüsü
Ölümler
356 - Antonios, Hristiyan manastır sisteminin babasıdır (d. 251)
395 - I. Theodosius, Roma İmparatoru (d. 347)
1041 - I. Mesud, Gazne Devleti sultanı (d. ?)
1345 - Martino Zaccaria, 1314 - 1329 Sakız Adası Dükü
1468 - İskender Bey, Arnavutların ulusal kahramanı (d. ?)
1567 - Sampiero Corso, Korsikalı soylu, özgürlük savaşçısı ve halk kahramanı (d. 1497)
1598 - I. Fyodor, Rus Çarı (d. 1557)
1686 - Carlo Dolci, İtalyan ressam (d. 1616)
1705 - John Ray, İngiliz doğabilimci ve bitki bilimci (d. 1627)
1751 - Tomaso Albinoni, İtalyan besteci (d. 1671)
1784 - Yosa Buson, Japon şair ve ressam (d. 1716)
1834 - Giovanni Aldini, İtalyan fizikçi (d. 1762)
1863 - Horace Vernet, Fransız ressam ve grafik sanatçısı (d. 1769)
1880 - Antoine Agénor de Gramont, Fransız diplomat ve devlet adamı (d. 1819)
1884 - Hermann Schlegel, Alman ornitolog ve herpetolojist (d. 1804)
1886 - Abdüllatif Suphi Paşa, Osmanlı devlet adamı ve yazar (d. 1818)
1890 - Władysław Taczanowski, Polonyalı bilim insanı (d. 1819)
1893 - Rutherford B. Hayes, Amerika Birleşik Devletleri'nin 19. Başkanı (d. 1822)
1898 - Charles B. Stoughton, Amerikalı subay ve alay komutanı (d. 1841)
1903 - Ignaz Wechselmann, Macar mimar ve hayırsever (d. 1828)
1911 - Francis Galton, İngiliz bilim insanı (d. 1822)
1932 - Ahmet Derviş, Türk asker ve Türk Kurtuluş Savaşı komutanlarından (d. 1881)
1933 - Louis Comfort Tiffany, Amerikalı sanatçı ve tasarımcı (d. 1848)
1934 - Karl Fritsch, Avusturyalı botanikçi (d. 1864)
1942 - Walter von Reichenau, Alman subay ve Nazi Almanyası mareşali (d. 1884)
1944 - Sait Köknar, Türk tiyatro sanatçısı (d. 1901)
1946 - I. Benjamin, İstanbul Ortodoks Patrikhanesinin, 266. Ekümenik Patriği (d. 1871)
1954 - İsmail Habib Sevük, Türk eğitimci ve edebiyat tarihçisi (d. 1892)
1954 - Leonard Eugene Dickson, Amerikalı matematikçi (d. 1874)
1957 - Ratip Aşir Acudoğlu, Türk heykeltıraş (Menemen'de Kubilay Anıtı'nı yapan) (d. 1898)
1958 - Mustafa Şekip Tunç, Türk akademisyen ve Türkiye'de modern psikolojinin kurucusu (d. 1886)
1961 - Patrice Lumumba, Kongo DC'nin ilk Başbakanı (d. 1925)
1985 - Muzaffer Hacıhasanoğlu, Türk yazar (d. 1924)
1987 - Hadi Hüsman, Türk siyasetçi ve eski Gümrük ve Tekel Bakanlarından (d. 1904)
1991 - V. Olav, 1957'den ölümüne kadar Norveç kralı (d. 1903)
1996 - Şoför İdris, Türk işçi önderi ve TKP'li sendikacı (d. 1914)
1996 - Božidarka Kika Damjanović-Marković, II. Dünya Savaşı sırasında Yugoslavya'da faaliyet yürüten siyasi aktivist, Yugoslav Partizanları komutan, direnişçi, ulusal kahraman (d. 1920)
1997 - Clyde Tombaugh, Amerikalı gök bilimci (Plüton'u keşfeden) (d. 1906)
1998 - Gökhan Semiz, Türk müzisyen, söz yazarı, besteci, tiyatro sanatçısı ve Grup Vitamin solisti (d. 1969)
1999 - Ergun Balcı, Türk gazeteci
2000 - Eugène Ehrhart, Fransız matematikçi (ö. 1906)
2000 - Hüseyin Velioğlu, Türk Hizbullah örgütü ve İlim grubunun siyasi lideri (d. 1952)
2002 - Peter Adamson, İngiliz oyuncu (d. 1930)
2002 - Camilo José Cela, İspanyol yazar (d. 1916)
2003 - Richard Crenna, Amerikalı oyuncu (d. 1926)
2005 - Virginia Mayo, Amerikalı oyuncu (d. 1920)
2005 - Yıldırım Gencer, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1936)
2005 - Zao Ziyang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) Merkez Komitesi eski Genel Sekreterlerinden (d. 1919)
2007 - Art Buchwald, Amerikalı politik mizahçı ve Pulitzer Ödülü sahibi gazeteci (d. 1925)
2008 - Bobby Fischer, Amerikalı satranç ustası (d. 1943)
2010 - Erich Segal, Amerikalı yazar, senarist ve eğitimci (d. 1937)
2012 - Johnny Otis, Amerikalı blues müzisyeni ve şarkıcısı (d. 1921)
2013 - Mehmet Ali Birand, Türk gazeteci ve yazar (d. 1941)
2014 - Beliğ Beler, Türk siyasetçi (d. 1925)
2014 - Suchitra Sen, Hint oyuncu (d. 1931)
2015 - Fatin Hamama, Mısırlı aktris ve yönetmen (d. 1931)
2015 - Origa, Rus şarkıcı (d. 1970)
2015 - Greg Plitt, Amerikalı oyuncu, model ve vücut geliştirme sporcusu (d. 1977)
2016 - Rıza Ehadi, İranlı eski millî futbolcu ve teknik direktör (d. 1962)
2016 - Blowfly, Amerikalı müzisyen, şarkıcı-besteci, rapçi, komedyen ve yapımcı (d. 1939)
2016 - Gottfried Honegger, İsviçreli grafiker (d. 1917)
2016 - Carina Jaarnek, İsveçli şarkıcı (d. 1962)
2016 - Sherron Mills, Eski Amerikan basketbol oyuncusu (d. 1971)
2017 - Philip Bond, Britanyalı oyuncu (d. 1934)
2017 - Alenka Goljevšček, Slovenyalı oyun yazarı (d. 1933)
2017 - Daniel Vischer, İsviçreli siyasetçi (d. 1950)
2018 - Jessica Falkholt, Avustralyalı genç kuşak oyuncu (d. 1988)
2018 - Jerzy Gros, Polonyalı uzun mesafe koşucusu atlet (d. 1945)
2018 - Simon Shelton, İngiliz oyuncu ve dansçı (d. 1966)
2019 - Vicente Alberto Álvarez Areces, İspanyol politikacı (d. 1943)
2019 - Babikir İvadullah, Sudanlı Arap kökenli siyasetçi ve eski başbakan (d. 1917)
2019 - Windsor Davies, İngiliz oyuncu (d. 1930)
2019 - Daniel C. Striepeke, Amerikalı makyaj sanatçısı ve kostüm tasarımcısı (d. 1930)
2019 - Reggie Young, Amerikalı country-rock müzisyeni (d. 1936)
2020 - Pietro Anastasi, Eski İtalyan millî futbolcu (d. 1948)
2020 - Rahşan Ecevit, Eski Başbakan Bülent Ecevit'in eşi, Demokratik Sol Parti ile Demokratik Sol Halk Partisi'nin kurucusu ve ilk başkanı (d. 1923)
2020 - Derek Fowlds, İngiliz oyuncu ve sunucu (d. 1937)
2020 - Terence Hallinan, Amerikalı hukukçu ve siyasetçi (d. 1936)
2020 - Khagendra Thapa Magar, Nepalli kısa boyu ile bilinen rekortmen (d. 1992)
2020 - Morimichi Takagi, Japon profesyonel beyzbol oyuncusu ve teknik direktör (d. 1941)
2021 - Nikolay Antoşkin, Sovyet-Rus yüksek rütbeli asker ve siyasetçi (d. 1942)
2021 - Jacques Bral, Fransız film yapımcısı, yönetmeni, ressam ve senarist (d. 1948)
2021 - Joevana Charles, Seyşelli siyasetçi (d. 1955)
2021 - Barbara Gronemus, Amerikalı siyasetçi ve çiftçi (d. 1931)
2021 - Sammy Nestico, Amerikalı besteci ve aranjör (d. 1924)
2022 - Jackie Fisher, eski İngiliz profesyonel futbolcu (d. 1925)
2022 - Armando Gama, Angola asıllı Portekizli şarkıcı ve söz yazarı (d. 1954)
2022 - Michel Subor, Fransız aktör (d. 1935)
2023 - Ümit Hassan, Türk bilim insanı (d. 1943)
Tatiller ve özel günler
0117
17 |
2234 | https://tr.wikipedia.org/wiki/18%20Ocak | 18 Ocak |
Olaylar
532 - Konstantinopolis'te (günümüzde İstanbul) başlayan Nika ayaklanması tamamen bastırıldı. 30.000 kişinin öldüğü tarihin bu en kanlı ayaklanması 13 Ocak'ta başlamıştı.
1535 - İspanyol fatih (Konkistador) Francisco Pizarro, Peru'nun başkenti Lima'yı keşfetti.
1778 - İngiliz kâşif James Cook, Hawaii'ye ulaştı.
1886 - Kadınlar, Şükufezar dergisinde "saçı uzun aklı kısa" deyimine karşı mücadele başlattı.
1896 - X-ışınları cihazı ilk kez New York'ta halka tanıtıldı. "X" adı, ne tür bir ışın olduğunun bilinmeyişini simgeliyordu.
1903 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Theodore Roosevelt'in, Birleşik Krallık Kralı VII. Edward'a gönderdiği radyo mesajı, Birleşik Devletlerden radyo ile yapılan ilk okyanus aşırı iletişim olmuştur.
1906 - İvan Vasilyeviç Babuşkin kurşuna dizildi. Babuşkin, Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler) kurucularındandı.
1911 - İlk defa bir uçak, bir geminin güvertesine iniş yaptı. Pilot Eugene Burton Ely, San Francisco limanında bulunan USS Pennsylvania (ACR-4) gemisine indi.
1912 - Kaptan Robert Falcon Scott, Güney Kutbuna ulaştı. Bunu başaran ilk insan olmayı hayal ediyordu ancak Roald Amundsen, ondan yaklaşık bir ay önce bunu başarmıştı.
1919 - I. Dünya Savaşı'nda yenik düşen devletlerle anlaşmalar yapmak üzere, İtilaf Devletleri temsilcilerinin oluşturduğu Paris Barış Konferansı açıldı. Avrupa'nın haritası yeniden çizildi.
1924 - İstanbul'da Millî Türk Ticaret Birliği Kongresi toplandı.
1927 - Lozan Antlaşması, Amerikan Senatosu tarafından reddedildi.
1928 - Çerkez Hacı Sami çetesinden 3 kişi, Eminönü Meydanı'nda idam edildi. Bu kişiler Atatürk'e suikast iddiasıyla idama mahkûm edilmişlerdi.
1929 - Lev Troçki, Sovyetler Birliği'nden sınır dışı edildi.
1931 - Cumhuriyet gazetesinin düzenlediği Türkiye Güzellik Kraliçesi Yarışmasını, Naşide Saffet Esen kazandı.
1940 - Millî Koruma Kanunu kabul edildi.
1943 - Sovyetler Birliği, Leningrad'da hüküm süren Alman kuşatmasını kırdığını açıkladı.
1944 - Trak adlı yolcu vapuru, Çanakkale'den Bandırma'ya giderken kayalara bindirerek battı: 24 kişi öldü.
1946 - Madam Butterfly operası, Ankara'da sahnelendi.
1947 - Isparta'nın Uluborlu ilçesinin Senirkent bucağından on vatandaş, noter aracılığıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı'na bir protesto mektubu gönderdi. Mektupta hiçbir suçları olmadığı halde, jandarmanın kendilerine sistemli olarak işkence boyutlarında kötü muamele yaptığını yazıyorlardı.
1947 - İstanbul'da Muallimler Birliği kuruldu.
1950 - Demokrat Parti (DP), işçiye grev hakkı istedi.
1951 - Vietnam Kurtuluş Cephesi gerillaları, Hanoi'den geri çekildi; şehir Fransızların eline geçti.
1954 - Yabancı Sermaye Yasası Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi.
1964 - Pemba Halk Cumhuriyeti kuruldu.
1966 - Ankara Cezaevi'nde af isteyen mahkûmlar isyan etti. İstanbul Üsküdar Toptaşı Cezaevi'nde 260 mahkûm açlık grevine başladı.
1966 - Vefa Poyraz, İstanbul valiliğine atandı.
1969 - Amerikalı bilim insanlarınca, düzenli elektromanyetik dalgalar yayan ilk pulsarlar bulundu.
1977 - Zatürreye yol açan gizemli Lejyoner hastalığı'nın amili olan bakteri bulundu ve Legionella pneumophila olarak adlandırıldı.
1983 - Kültür Bakanlığı'nca Sinema Yasa Tasarısı hazırlandı. Bakanlık tasarıyla filmlere denetim getiriyordu.
1984 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davası duruşmasında, sanıklara tek tip elbise giydirildi.
1989 - Kıbrıslı iş insanı Asil Nadir, Günaydın gazetesi'nden sonra Gelişim Yayınları'nı da satın aldı.
1991 - Hükûmet, TBMM'den gerektiğinde Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yurt dışında görevlendirilmesi ve yabancı askerlerin Türkiye'de bulundurulması konusunda yetki aldı.
1991 - Irak, İsrail'in Tel Aviv ve Hayfa şehirlerine Scud füzesi attı.
1993 - Bayburt'un Üzengili köyü üzerine çığ düştü; 56 kişi öldü, 22 kişi yaralandı.
1996 - Michael Jackson ile Lisa Marie Presley'nin iki yıl süren evlilikleri boşanma ile sona erdi.
2005 - 800 yolcu kapasiteli yolcu uçağı Airbus A380, Toulouse'da (Fransa) basına tanıtıldı.
2010 - Gazeteci-yazar Abdi İpekçi cinayeti ve iki ayrı gasp suçundan hükümlü Mehmet Ali Ağca, Sincan F tipi Cezaevi'nden tahliye edildi.
Doğumlar
1519 - Izabela Jagiellonka, Doğu Macaristan Kralı I. János'un eşi (ö. 1559)
1689 - Montesquieu, Fransız yazar (ö. 1755)
1752 - John Nash, İngiliz mimar (ö. 1835)
1779 - Peter Roget, İngiliz hekim ve dilbilimci (ö. 1869)
1795 - Anna Pavlovna, Hollanda kraliçesi (ö. 1865)
1813 - George Rex Graham, Amerikalı gazeteci, editör ve yayıncı (ö. 1894)
1825 - Edward Frankland, İngiliz kimyager ve akademisyen (ö. 1899)
1840 - Henry Austin Dobson, İngiliz şair (ö. 1921)
1841 - Emmanuel Chabrier, Fransız besteci ve piyanist (ö. 1894)
1849 - Edmund Barton, Avustralya'nın ilk Başbakanı (ö. 1920)
1851 - Albert Aublet, Fransız sanatçı ve ressam (ö. 1938)
1852 - Augustin Boué de Lapeyrère, Fransız Amiral ve Deniz Bakanı (ö. 1924)
1857 - Otto von Below, Prusyalı general (ö. 1944)
1867 - Rubén Darío, Nikaragualı şair (ö.1916)
1871 - I. Benjamin, İstanbul Ortodoks Patrikhanesinin, 266. Ekümenik Patriği (ö. 1946)
1873 - Memed Abaşidze, Gürcü siyasal lider, yazar ve hayırsever (ö. 1937)
1876 - Elsa Einstein, Albert Einstein ikinci eşi ve kuzeni (ö. 1936)
1879 - Henri Giraud, Fransız general (ö. 1949)
1880 - Paul Ehrenfest, Avusturyalı-Hollandalı fizikçi (ö. 1933)
1882 - A. A. Milne, İngiliz yazar (ö. 1956)
1882 - Lazare Lévy, Fransız piyanist, orgcu, besteci ve öğretmen (ö. 1964)
1889 - Kanji Ishiwara, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1949)
1892 - Oliver Hardy, Amerikalı sinema oyuncusu (Laurel ve Hardy ikilisinden) (ö. 1957)
1896 - Ville Ritola, Fin uzun mesafe koşucusu (ö. 1982)
1898 - George Dawson, Amerikalı yazar (ö. 2001)
1904 - Cary Grant, İngiliz oyuncu (ö. 1986)
1911 - Danny Kaye, Amerikalı sahne, sinema ve TV komedyeni (ö. 1987)
1913 - Ali Sururi, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1998)
1915 - Santiago Carrillo, İspanyol politikacı (Avrupa Komünizmi düşüncesinin öncülerinden ve 1960-1982 arasında İspanya Komünist Partisi Genel Sekreteri) (ö. 2012)
1925 - Gilles Deleuze, Fransız yazar ve düşünür (ö. 1995)
1927 - İsmet Sıral, Türk müzisyen, saksofonist, flütist ve neyzen (ö. 1987)
1927 - Perihan Tedü, Türk tiyatro oyuncusu (ö. 1992)
1937 - John Hume, Kuzey İrlandalı politikacı ve 1998 Nobel Barış Ödülü sahibi (ö. 2020)
1937 - Pilar Cansino, İspanyol oyuncu
1938 - Anatoli Kolesov, Sovyet grekoromen güreşçisi ve koçu (ö. 2012)
1950 - Gilles Villeneuve, Kanadalı F1 pilotu (ö. 1982)
1955 - Kevin Costner, Amerikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi
1961 - Mustafa Demir, Türk mimar ve siyasetçi
1966 - Yaşar Tüzün, Türk siyasetçi
1967 - Annette Hess, Alman senarist
1971 - Josep Guardiola, İspanyol teknik direktör
1979 - Cem Bahtiyar, Türk müzisyen ve maNga grubunun bass gitaristi
1979 - Jay Chou, Tayvanlı şarkıcı, şarkı sözü yazarı, aktör, film yönetmeni ve prodüktör
1980 - Jason Segel, Amerikalı oyuncu
1982 - Atacan Öztürk, Türk profesyonel futbolcu
1983 - Kaan Sekban, Türk komedyen
1995 - Samu Castillejo, İspanyol futbolcu
Ölümler
MÖ 52 - Publius Clodius Pulcher, Roma'lı politikacı (d. MÖ 92)
474 - I. Leo, 457 – 474 döneminde Doğu Roma\Bizans İmparatorluğu imparatoru olmuştur (d. 401)
1213 - Tamar, Gürcistan Krallığı’nı 1184-1213 arasında yöneten ünlü kraliçedir (d. 1160)
1253 - I. Henry, Kıbrıs Kralıydı (d. 1217)
1367 - I. Pedro, Portekiz kralı (d. 1320)
1471 - Go-Hanazono, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 102. imparatorudur (d. 1418)
1557 - Pietro Bembo, İtalyan Knights Hospitaller üyesi, kardinal, bilgin, şair ve edebiyat teorisyeni (d. 1470)
1623 - Kara Davud Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
1677 - Jan van Riebeeck, Hollandalı doktor, tüccarı ve Cape Kolonisi'nin kurucusu ve ilk yöneticisi (d. 1619)
1730 - Antonio Vallisneri, İtalyan tıp doktoru, doktor ve doğabilimci (d. 1661)
1799 - Heinrich Johann Nepomuk von Crantz, Avusturyalı bitki bilimci ve hekim (d. 1722)
1802 - Antoine Darquier de Pellepoix, Fransız gök bilimci (d. 1718)
1803 - Sylvain Maréchal, Fransız şair, filozof ve devrimci (d. 1750)
1862 - John Tyler, Amerikalı siyasetçi ve Amerika Birleşik Devletleri'nin 10. Başkanı (d. 1790)
1869 - Bertalan Szemere, Macar şair ve Macaristan'ın üçüncü başbakanı (d. 1812)
1874 - August Heinrich Hoffmann von Fallersleben, Alman şair (d. 1798)
1882 - Naile Sultan, Abdülmecid'in kızı (d. 1856)
1886 - Sadık Paşa, Polonezköy'ün Polonyalı kurucularından (d. 1804)
1890 - I. Amadeo, İspanya kralı (d. 1845)
1896 - Charles Floquet, Fransız siyasetçi (d. 1828)
1899 - William Edwin Brooks, İrlandalı ornitolog (d. 1828)
1906 - İvan Vasilyeviç Babuşkin, Rus devrimci ve Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi (Bolşevikler) kurucularından (d. 1873)
1918 - Jurgis Bielinis, Litvanya'lı yayıncı ve yazar (d. 1846)
1923 - Wallace Reid, Amerikalı aktör, yönetmen ve senarist (d. 1891)
1925 - J. M. E. McTaggart, İngiliz idealist düşünürü (d. 1866)
1936 - Rudyard Kipling, İngiliz yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
1949 - Charles Ponzi, İtalyan iş insanı ve dolandırıcı (d. 1882)
1954 - Sydney Greenstreet, İngiliz aktör (d. 1879)
1956 - Makbule Atadan, Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşi (d. 1885)
1960 - Nahid Sırrı Örik, Türk yazar (d. 1895)
1969 - Hans Freyer, Alman sosyolog ve filozoftur (d. 1887)
1970 - David O. McKay, İsa Mesih'in Son Zaman Azizler Kilisesi'nin 9. başkanıdır (d. 1873)
1970 - Mehmet Mümtaz Tarhan, Türk avukat ve siyasetçi (eski İstanbul Valisi) (d. 1908)
1975 - Arif Müfid Mansel, Türk arkeolog (d. 1905)
1977 - Carl Zuckmayer, Alman oyun yazarı (d. 1896)
1985 - Davut Sulari, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1925)
1989 - Bruce Chatwin, İngiliz romancı ve gezi yazarıdır (d. 1940)
1990 - Rusty Hamer, Amerikalı oyuncudur (d. 1947)
1995 - Adolf Butenandt, Alman biyokimyacı (d. 1903)
2000 - Margarete Schütte-Lihotzky, Avusturyalı mimar ve eylemci (d. 1897)
2001 - Al Waxman, Kanadalı oyuncu (d. 1935)
2001 - Laurent-Désiré Kabila, Kongo DC'nin Cumhurbaşkanı (Kinşasa'daki evinde, özel korumalarından biri tarafından öldürüldü.) (d. 1939)
2010 - Reha Oğuz Türkkan, Türk hukukçu, tarihçi, yazar ve Türkolog (d. 1920)
2012 - Evin Esen, Türk oyuncu (d. 1949)
2015 - Alberto Nisman, Arjantinli savcı (d. 1963)
2016- Asha Patil, Hint oyuncu (d.1936)
2016 - Leila Alaoui, Fas asıllı Fransız fotoğrafçı ve video sanatçısı (d. 1982)
2016 - António de Almeida Santos, Portekizli sosyalist siyasetçi (d. 1926)
2016 - Glenn Frey, Amerikalı rock gitaristi, şarkıcısı, besteci ve aktör (d. 1948)
2016 - Michel Tournier, Fransız yazar (d. 1929)
2017 - Peter Abrahams, Güney Afrika doğumlu Jamaikalı romancı, gazeteci ve politika yorumcusu (d. 1919)
2017 - Red Adams, Amerikalı beyzbolcu (d. 1921)
2017 - Yosl Bergner, Avusturya Yahudisi asıllı İsrailli ressam (d. 1920)
2017 - Ion Besoiu, Rumen aktör (d. 1931)
2017 - Ronan Fanning, İrlandalı tarihçi (d. 1941)
2017 - Ymer Pampuri, Arnavut halterci (d. 1944)
2017 - Roberta Peters, Amerikalı soprano ve opera şarkıcısı (d. 1930)
2018 - John Barton, İngiliz tiyatro yönetmeni (d. 1928)
2018 - Wallis Grahn, İsveçli oyuncu (d. 1945)
2019 - John Coughlin, Amerikalı buz patencisi (d. 1985)
2019 - Dale Dodrill, Eski Amerikan futbolcusu ve iş insanı (d. 1926)
2019 - Lamia Al-Gailani Werr, Iraklı arkeolog (d. 1938)
2019 - Cees Haast, Hollandalı bisiklet sporcusu (d. 1938)
2019 - Etienne Vermeersch, Belçikalı filozof, aktivist ve eski akademisyen (d. 1934)
2019 - İvan Vutsov, Bulgar eski millî futbolcu ve antrenör (d. 1939)
2020 - Urs Egger, İsviçreli film, televizyon yönetmeni ve gazeteci (d. 1953)
2020 - Petr Pokorný, Çek Protestan din adamı, eğitimci ve yazar (d. 1933)
2021 - Jean-Pierre Bacri, Fransız oyuncu ve senarist (d. 1951)
2021 - Carlos Burga, Perulu profesyonel boksör (d. 1952)
2021 - Nombulelo Hermans, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1970)
2021 - Lubomir Kavalek, Çek-Amerikalı satranç oyuncusu (d. 1943)
2021 - Maria Koterbska, Polonyalı şarkıcı (d. 1924)
2021 - Dündar Abdülkerim Osmanoğlu, 23. nesil Osmanlı şehzadesi. II. Abdülhamid'in oğlu Şehzade Mehmet Selim Efendi'nin oğlu Şehzade Mehmet Abdülkerim Efendi'nin oğludur. (d. 1930)
2021 - Jimmie Rodgers, Amerikalı folk-pop şarkıcısı (d. 1933)
2022 - Paco Gento, Eski İspanyol millî futbolcudur (d. 1933)
2022 - Jordan Michallet, Fransız ragbi birliği oyuncusu (d. 1993)
2022 - Yvette Mimieux, Amerikalı aktris (d. 1942)
2022 - Peter Robbins, Amerikalı çocuk oyuncu ve dublaj sanatçısı (d. 1956)
2022 - André Leon Talley, Amerikalı moda gazetecisi (d. 1948)
2023 - Denis Monastırski, Ukraynalı avukat, siyasetçi ve Ukrayna İçişleri Bakanı (d. 1980)
2023 - Marcel Zanini, Türk-Fransız caz müzisyeni (d. 1923)
Tatiller ve özel günler
0118
18 |
2235 | https://tr.wikipedia.org/wiki/19%20Ocak | 19 Ocak |
Olaylar
1474 - Köping, İsveç'te kent konumuna alındı.
1829 - Johann Wolfgang von Goethe'nin eseri Faust ilk kez sahnelendi.
1853 - Giuseppe Verdi'nin "Il Trovatore" operası Roma'da sahnelendi.
1861 - Georgia, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı.
1903 - İlk kez düzenlenen Fransa Bisiklet Turu (Tour de France) bisiklet yarışmasını, Fransız bisikletçi Maurice Garin kazandı. 19 gün süren 2.428 kilometrelik tura 59 yarışmacı katılırken, ancak 20 bisikletçi bitişe ulaşmayı başarabildi.
1910 - Çırağan Sarayı yandı. Saray, Sultan Abdülaziz tarafından inşa ettirilmişti.
1915 - George Claude, reklamcılıkta kullanılmak üzere neon tüplerinin patentini aldı.
1915 - Zeplinlerin kullanıldığı ilk hava saldırısı, Alman İmparatorluğu tarafından Birleşik Krallık'ta yapıldı.
1923 - Ali Şükrü Bey'in Ankara'da yayımladığı Tan gazetesinin ilk sayısı çıktı.
1935 - Y biçimli ilk erkek külotları, Marshall Field&Co'da satışa sunuldu.
1937 - Howard Hughes adında bir Amerikalı milyoner, Los Angeles'tan Newark'a (New Jersey) 7 saat 28 dakikada uçarak hız rekoru kırdı.
1941 - II. Dünya Savaşı: İngiliz güçleri Eritre'ye saldırdı.
1942 - II. Dünya Savaşı: Japon askeri birlikleri Burma'yı işgal etti.
1945 - Deutsche Bank ve Deutsche Orientbank, Türkiye'deki faaliyetlerini durdurdu ve tasfiye hazırlıklarına başladı.
1949 - Küba, İsrail'i diplomatik alanda tanıdı.
1950 - Çin lideri Mao Zedong, Ho Şi Mingh'in önderliğindeki Kuzey Vietnam'ı tanıdı.
1959 - Amerika Birleşik Devletleri ile imzalanan İstimlak ve Müsadere Garantisi Anlaşması Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde onaylandı. Anlaşma basında kapitülasyonlara dönüş olarak nitelendi.
1960 - İsveç'in başkenti Stokholm'den Ankara'ya gelen İskandinav Havayolları'na (SAS) ait yolcu uçağı Esenboğa Havaalanı yakınlarında düştü, 42 kişi öldü.
1966 - Hindistan'da Nehru'nun kızı İndira Gandhi, Başbakan oldu.
1969 - Amerikan Büyükelçisi Robert Komer istifa etti. Robert Komer'in makam arabası 6 Ocak günü Ortadoğu Teknik Üniversitesini ziyareti sırasında öğrenciler tarafından yakılmıştı.
1969 - Prag'da Jan Palach adındaki öğrenci, Sovyetler Birliği'nin Çekoslovakya'yı işgalini protesto için kendini yaktıktan üç gün sonra öldü. Prag'da protesto gösterileri düzenlendi.
1977 - Miami-Florida'da kar yağışı: Florida'nın tarihinde ilk kez gerçekleşti.
1978 - 1938'den beri üretilen Volkswagen Beetle (Kaplumbağa) modeli otomobillerden sonuncusu Volkswagen'in Emden'deki fabrikalarında üretildi. Kaplumbağaların üretimine Latin Amerika'da 2003 yılına kadar daha devam edilecektir.
1981 - Bakırköy İş Mahkemesi Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu'na (DİSK) kayyım atadı.
1983 - Lyon Kasabı olarak da bilinen Nazi savaş suçlusu Klaus Barbie, Bolivya'da tutuklandı.
1983 - Apple şirketi, bir mouse ve "grafik ara yüzü" ne sahip ilk ticari bilgisayar olan The Apple Lisa yı duyurdu.
1983 - Niksar Cumhuriyet Savcısı Nihat Gerçek'i öldürmekten yargılanan iki ülkücü mahkûm edildi.
1988 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) milletvekili Mehmet Ali Eren Türkiye'de Kürt sorunu olduğunu ve Kürtlere baskı yapıldığını söyledi. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde olaylar çıktı.
1992 - Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) Genel Kurulu yapıldı; Genel Başkanlığa Kemal Nebioğlu seçildi.
1997 - Yaser Arafat, İsrail kontrolü altındaki son Batı Şeria şehri Hebron'un Filistin'e verilmesini kutlamak üzere 30 yıl aradan sonra ilk kez Hebron'a geldi.
2004 - Rubia isimli bir köpek, Aconcagua dağı zirvesine çıkarak bu alanda bir dünya rekoru kırdı.
2005 - SEKA İzmit İşletmesinin kapatılma kararını protesto eden çalışanlar, fabrikadan çıkmama kararı aldı.
2005 - "Türkler: Bin Yılın Yolculuğu 600-1600" sergisi, Londra'daki Kraliyet Sanatlar Akademisi'nde açıldı.
2006 - NASA'nın uzay sondası New Horizons, Plüton'a doğru yolculuğuna çıktı.
2007 - Gazeteci Hrant Dink uğradığı silahlı saldırı sonucu öldürüldü.
2010 - Hamas liderlerinden Mahmud El Mabhuh, Dubai'de kaldığı otelde öldürüldü.
2011 - Rize Milletvekili Mesut Yılmaz, Demokrat Parti'den istifa etti. Meclis'te temsil edilen parti sayısı 6'ya düştü.
Doğumlar
399 - Pulcheria, Doğu Roma imparatoru Arcadius ve Aelia Eudoksia'nın ikinci kızıydı (ö. 453)
1200 - Dōgen, Japon Zen hocası ve Japonya'daki Soto Zen okulunun kurucusudur (ö. 1253)
1544 - II. François, 10 Temmuz 1558 - 5 Aralık 1560 döneminde Fransa kralı ve 24 Nisan 1558 – 5 Aralık 1560 döneminde İskoçya Kraliçesi Mary Stuart ile evliliği dolayısıyla İskoçya kraliçesi eşi. (ö. 1560)
1736 - James Watt, İskoçyalı mucit (buhar makinesini icat ederek Sanayi Devrimi'nin başlamasında büyük rol oynayan) (ö. 1819)
1798 - Auguste Comte, Fransız filozof (sosyoloji ve pozitivizmin kurucusu kabul edilen) (ö. 1857)
1802 - Sylvain Van de Weyer, Belçika Başbakanı (ö. 1874)
1803 - Sarah Helen Whitman, Amerikalı şair, deneme yazarı, transandantalist ve spiritüalist (ö. 1878)
1807 - Robert Edward Lee, Amerikalı general (ö. 1870)
1808 - Lysander Spooner, Amerikalı politik düşünür, deneme ve kitapçık yazarı, üniteryen, kölelik karşıtı (ö. 1887)
1809 - Edgar Allan Poe, Amerikalı öykücü, şair, eleştirmen ve yayıncı (ö. 1849)
1830 - Johanna Hiedler, Adolf Hitler'in anneannesi (ö. 1906)
1839 - Paul Cezanne, Fransız ressam (İzlenimcilik sonrası dönemin en büyük sanatçılarından ve kübizmin öncülerinden) (ö. 1906)
1851 - Jacobus Kapteyn, Hollandalı astronom (ö. 1922)
1863 - Werner Sombart, Alman iktisatçı ve sosyolog (ö. 1941)
1863 - Aleksandr Serafimoviç, Sovyet yazar (ö. 1949)
1865 - Valentin Serov, Rus ressam (ö. 1911)
1866 - Carl Theodor Zahle, Danimarka başbakanı (ö. 1946)
1871 - Dame Gruev, Bulgar devrimci (ö. 1906)
1873 - Hamide Cavanşir, Azeri hayırsever ve kadın hakları aktivist (ö. 1955)
1873 - Duff Pattullo, Britanya Kolumbiyası'nın 22. Başbakanı (ö. 1956)
1878 - Herbert Chapman, İngiliz futbolcu ve teknik direktör (ö. 1934)
1879 - Guido Fubini, İtalyan matematikçi (ö. 1943)
1882 - Selahattin Adil, Türk asker ve siyasetçi (ö. 1961)
1884 - İvan Mayski, Sovyet diplomat, tarihçi ve siyasetçi (ö. 1975)
1890 - Ferruccio Parri, İtalya'nın 43. Başbakanı (ö. 1981)
1890 - Fevzi el-Kavukçu, Arap asker ve politikacı (ö. 1977)
1892 - Ólafur Thors, İzlanda Başbakanı (ö. 1964)
1897 - Emil Maurice, Alman siyasetçi (ö. 1972)
1912 - Leonid Vitaliyevich Kantorovich, Sovyet matematikçi ve iktisatçı (1975 Nobel Ekonomi Ödülünü Tjalling Koopmans'la paylaşan) (ö. 1986)
1921 - Patricia Highsmith, Amerikalı yazar (ö. 1995)
1923 - Markus Wolf, Doğu Alman casus ve Stasi'nin Başkanı (ö. 2006)
1931 - Altan Günbay, Türk sinema sanatçısı (ö. 2014)
1933 - Suphi Kaner, Türk sinema oyuncusu, yönetmen, senarist ve yapımcı (ö. 1963)
1934 - John Richardson, İngiliz oyuncu (ö. 2021)
1940 - Élisabeth Rappeneau, Fransız kadın film yönetmeni ve senarist (ö. 2020)
1940 - Güngör Mengi, Türk gazeteci ve köşe yazarı (ö. 2023)
1942 - Tamer Yiğit, Türk aktör
1943 - Janis Joplin, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (1960'ların ilk beyaz kadın blues şarkıcısı) (ö. 1970)
1945 - John Lithgow, Amerikalı oyuncu ve müzisyen
1946 - Dolly Parton, Amerikalı country şarkıcısı
1947 - Şenay Yüzbaşıoğlu, Türk pop müzik şarkıcısı ve söz yazarı (ö. 2013)
1949 - Robert Palmer, İngiliz şarkıcı (ö. 2003)
1954 - Cindy Sherman, Amerikalı sanat fotoğrafçısı ve film yönetmeni
1961 - Hakan Aytekin, Türk belgesel yönetmeni
1961 - Hayri Sezgin, Türk güreşçi (ö. 2013)
1977 - Benjamin Ayres, Kanadalı oyuncu
1980 - Jenson Button, Britanyalı Formula 1 pilotu
1981 - Asier del Horno, Basklı futbolcu
1984 - Mickey Sumner, İngiliz aktris
1985 - Duško Tošić, Sırp futbolcu
1986 - Moussa Sow, Fransa doğumlu Senegalli profesyonel futbolcu
1987 - Huban Öztoprak, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu (ö. 2014)
1992 - Logan Lerman, Amerikalı artist
1992 - Shawn Johnson, Amerikalı artistik jimnastikçi
1993 - Gülşah Duman, Türk basketbolcu
Ölümler
1302 - I. Hâkim, Ellidokuzuncu İslam Halifesi
1467 - Yahya bin Muhammed Münâvî, Arap fıkıh ve hadis bilgini (d. 1396)
1571 - Paris Bordone, Venedikli ressam (d. 1500)
1629 - I. Abbas, Safevi Hanedanlığının 5. hükümdarı (d. 1571)
1823 - William Lambton, Britanyalı askeri ve jeodezi uzmanı (d. 1756)
1855 - Jean-Baptiste Paulin Guérin, Fransız portre ressamı (d. 1783)
1865 - Pierre-Joseph Proudhon, Fransız sosyalist ve gazeteci (Anarşizmin teorisyenlerinden) (d. 1809)
1871 - Charles Gumery, Fransız heykeltıraş (d. 1827)
1930 - Frank P. Ramsey, İngiliz matematikçi, filozof ve ekonomist (d. 1903)
1949 - Aleksandr Serafimoviç, Sovyet yazar (d. 1863)
1962 - Onn Cafer, Malay siyaset adamı (d. 1895)
1964 - Firmin Lambot, Belçikalı bisiklet yarışçısı (d. 1886)
1970 - Hamza Humo, Bosnalı şair, tiyatro yazarı ve kısa roman yazarı (d. 1895)
1978 - Feridun Çölgeçen, Türk sinema ve tiyatro sanatçısı (d. 1911)
1982 - Ahmet Şükrü Esmer, Türk siyaset tarihçisi ve yazar (d. 1891)
1982 - Enver Ziya Karal, Türk akademisyen, tarihçi, siyasetçi ve Türk Tarih Kurumu Başkanı (d. 1906)
1990 - Sebahattin Selek, Türk yazar (d. 1921)
1990 - Aleksandr Peçerskiy, 14 Ekim 1943 tarihinde Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlardan kurtulup Sobibor İmha Kampından kitlesel kaçışın organizatörlerinden biri olan önder (d. 1909)
1992 - Yesari Asım Arsoy, Klasik Türk müziği bestecisi (d. 1900)
2000 - Bettino Craxi, İtalyan siyasetçi ve İtalya'nın eski Başbakanlarından (d. 1934)
2000 - Hedy Lamarr, Avusturya asıllı Amerikalı oyuncu ve bilim insanı (d. 1914)
2000 - Sevim Çağlayan, Türk sanat müziği sanatçısı (d. 1934)
2007 - Bam Bam Bigelow, Amerikalı güreşçi (d. 1961)
2007 - Hrant Dink, Ermeni kökenli Türk gazeteci (d. 1954)
2007 - Murat Nasırov, Rus şarkıcı (d. 1969)
2008 - Cüneyt Koryürek, Türk gazeteci ve yazar (d. 1931)
2008 - Suzanne Pleshette, Amerikalı oyuncu (d. 1937)
2008 - Ufuk Esin, Türk akademisyen, arkeolog ve TÜBA üyesi (d. 1933)
2009 - Abdülkerim Kırca, Türk asker (intihar) (d. 1956)
2011 - Hasan Ünal Nalbantoğlu, Türk akademisyen ve sosyolog (d. 1947)
2013 - İsmet Hürmüzlü, Türkmen asıllı Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu, yazar ve yönetmen (d. 1938)
2013 - Toktamış Ateş, Türk akademisyen ve yazar (d. 1944)
2016 - Ettore Scola, İtalyan sinema yönetmeni ve senarist (d. 1931)
2017 - Wayne Barrett, Amerikalı popüler gazeteci ve köşe yazarıdır (d. 1945)
2017 - Miguel Ferrer, Amerikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı (d. 1955)
2018 - Ute Bock, Avusturyalı aktivist ve eğitimcidir (d. 1942)
2018 - Anna Campori, İtalyan oyuncu (d. 1917)
2018 - Olivia Cole, Amerikalı oyuncudur (d. 1942)
2018 - Saqi Farooqi, Pakistanlı şair ve yazardır (d. 1936)
2018 - Dorothy Malone, Amerikalı oyuncudur (d. 1924)
2018 - Fredo Santana, Amerikalı rap şarkıcısı ve müzisyeni (d. 1990)
2019 - Mario Bertoncini, İtalyan besteci, piyanist ve müzik eğitimcisi (d. 1932)
2019 - Gert Frank, Danimarkalı bisikletçi (d. 1956)
2019 - Ted McKenna, İskoç baterist ve müzisyen (d. 1950)
2019 - Muriel Pavlow, İngiliz oyuncu (d. 1921)
2019 - Henry Sy, Çinli-Filipinli iş insanı, yatırımcı ve hayırsever (d. 1924)
2019 - Red Sullivan, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu ve antrenör (d. 1929)
2020 - Kazım Ayvaz, Türk millî güreşçi (d. 1937)
2020 - Jimmy Heath, Amerikalı caz saksofoncusu, besteci, aranjör ve müzik grubu kurucusu (d. 1926)
2020 - Robert Parker, Amerikalı rhythm and blues şarkıcısı ve müzisyen (d. 1930)
2020 - Sunanda Patnaik, Hint şarkıcı ve müzisyen (d. 1934)
2021 - Renita Grigoryeva, Rus aktris, film yönetmeni, yazar ve senarist (d. 1931)
2021 - Danial Jahić, Sırp atlet (d. 1979)
2021 - Lâm Quang Thi, Vietnamlı eski rütbeli asker (d. 1932)
2021 - Ellinah Wamukoya, Swazili bir Anglikan piskoposuydu (d. 1951)
2021 - Mark Wilson, Amerikalı illüzyonist ve yazar (d. 1929)
2022 - Stanisław Grędziński, Polonyalı eski atlet (d. 1945)
2022 - Hardy Krüger, Alman oyuncu (d. 1928)
2022 - Gaspard Ulliel, Fransız sinema oyuncusu (d. 1984)
Tatiller ve özel günler
0119
19 |
2236 | https://tr.wikipedia.org/wiki/20%20Ocak | 20 Ocak |
Olaylar
1265 - İlk İngiliz parlamentosu toplandı.
1815 - Napolyon, 140.000 kişilik bir ordu ve 200.000 kişilik gönüllü birliği ile Paris'e girdi.
1841 - Hong Kong Adası (Hong Kong'un güneyinde bir ada), Afyon Savaşları sırasında Birleşik Krallık'a verildi.
1861 - Arjantin'in Mendoza şehri, şiddetli bir depremle harabeye döndü.
1892 - Springfield, Massachusetts'te ilk resmi basketbol maçı oynandı.
1895 - Darülaceze kuruldu.
1915 - Mustafa Kemal, Esat (Bülkat) Paşa komutasındaki 3. Kolordu'ya bağlı olarak Tekirdağ'da teşkil edilecek 19.Tümen Komutanlığı'na atandı.
1916 - Albert Einstein, görelilik kuramını yayımladı.
1918 - Midilli Kruvazörü, Gökçeada açıklarındaki mayınlara çarparak battı. I. Dünya Savaşı'nın başında, 11 Ağustos 1914'te İngiliz filosunun izlediği Almanların Goeben ve Breslau gemileri Çanakkale Boğazı'ndan geçmiş ve ilkine "Yavuz" ikincisine "Midilli" adı verilmişti.
1920 - Maraş'ta Fransızlar'a karşı, Maraş Savunması başladı.
1921 - TBMM'nin oluşumunun ardından 23 maddelik ilk Anayasa, Teşkilatı Esasiye kabul edildi.
1921 - Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti; Sovyetler Birliği'ne bağlı olarak kuruldu.
1923 - Türkiye Büyük Millet Meclisi, gizli oturumunda Elcezire bölgesinde bir İstiklal Mahkemesi kurulması kararı aldı.
1923 - İsmet Paşa'nın, Lozan'da Yunanlar tarafından yakılmış 26 şehrin listesini sunması.
1936 - Ankara'da Endüstri Kongresi toplandı. Toplantıda İkinci Beş Yıllık Sanayi Planı esasları kabul edildi.
1936 - Sinemaların esas filmle beraber bir de "öğretici film" göstermek zorunda olduğuna ilişkin yasa çıktı.
1936 - VIII. Edward Birleşik Krallık Hükümdarı oldu. Daha bir yılı doldurmadan 10 Aralık 1936'da kendi isteği ile tahtı bırakacaktır.
1942 - Askerlik süresi üç yıla çıkarıldı.
1945 - Birleşik Krallık'ta eğitimini tamamlayan 50 Türk öğrenciye pilotluk brövesi verildi.
1947 - Fransa'da Charles de Gaulle, politikadan çekildiğini açıkladı ve görevinden istifa etti.
1950 - Kiraların serbest bırakılması kararlaştırıldı.
1952 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Savunma Bakanlığı Kore'de 34 subay, 46 astsubay ve 1252 erin öldüğünü açıkladı.
1953 - General Eisenhower, Amerika Birleşik Devletleri'nin 34. Başkanı olarak göreve başladı.
1956 - Yaşar Kemal, "İnce Memed" romanıyla Varlık Dergisi Roman Armağanı'nı kazandı.
1961 - Londra Konferansı'nda Kıbrıslı Rumlar, "federal yönetim" tezini reddetti. Bunun üzerine Kıbrıs Türk toplumu temsilcileri konferanstan çekildi.
1961 - Saraçhane Tiyatrosu açıldı. İlk oyun Cevat Fehmi Başkut'un "Hacıyatmaz" oyunu oldu.
1961 - John F. Kennedy, Amerika Birleşik Devletleri'nin 35. Başkanı olarak göreve başladı.
1963 - 21-25 Ocak'ta şiddetli soğuklar, Türkiye'nin her yanını etkiledi. Elektrikler ve sular kesildi, trenler yollarda kaldı. Uludağ'da kar kalınlığı 25 metre.
1967 - Uluslararası Las Vegas Maratonu'nda İsmail Akçay ikinci oldu, derecesi: 2 saat, 23 dakika, 3 saniye.
1968 - Türkiye, Yunanistan'daki askeri rejimi tanıyan ilk ülke oldu.
1969 - John Lennon, Yoko Ono ile evlendi.
1971 - Ortadoğu Teknik Üniversitesi (ODTÜ), Akademik Konsey'in kararıyla süresiz kapatıldı.
1973 - Eski Millî Birlik Komitesi üyesi Cemal Madanoğlu ve 31 kişi hakkında "Anayasayı değiştirme ve Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ıskat için gizli örgüt kurma" iddiasıyla dava açıldı. Dava açılanlar arasında Doğan Avcıoğlu, İlhan Selçuk, İlhami Soysal da var.
1975 - Tüm Memurlar Birleşme ve Dayanışma Derneği (Tüm-Der) kuruldu.
1975 - ASALA örgütü kuruldu.
1981 - Uğur Mumcu, Kenan Evren'in Kahramanmaraş konuşmasını değerlendirdi: "Devlet Başkanı Orgeneral Sayın Kenan Evren'in Kahramanmaraş'ta mezhep ayrılığı konularına değinmesi, bu ayrımcılığın yarattığı ve yaratacağı sonuçları vurgulaması son derece yararlı olmuştur."
1981 - İstanbul Sıkıyönetim Mahkemesi, 223 Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu üyesinin tutuklanmasına karar verdi.
1981 - İran, 444 gündür rehin tutulan 52 Amerikalının serbest bırakıldığını açıkladı. Haber, Ronald Reagan'ın Amerika Birleşik Devletleri Başkanlığı koltuğunu Jimmy Carter'dan devralmasından birkaç dakika sonra geldi.
1986 - Demokratik Sol Parti ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında yapılan "solda birlik" görüşmeleri kesildi. Demokratik Sol Parti Genel Başkanı Rahşan Ecevit, "Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) ile yollarımız ayrıldı" dedi.
1986 - Birleşik Krallık ve Fransa, Manş Tüneli planlarını açıkladılar.
1988 - Mehmet Ali Aybar ile Aziz Nesin hakkında on beşer yıla kadar hapis cezası istendi. Gerekçe, 2000'e Doğru dergisine Kürt sorunu konusunda yaptıkları açıklamalardı.
1989 - George H.W. Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. Başkanı olarak göreve başladı.
1989 - Samsunspor kafilesi, Malatyaspor ile yapacağı lig maçına giderken kaza geçirdi, 5 kişi öldü.
1990 - Kara Ocak: Bakü'de Sovyetler Birliği Ordusu tarafından yapılan katliamda, 143 kişi öldü.
1992 - Flash TV yayın hayatına başladı.
1993 - Anayasa Mahkemesi, dini bayramlarda Bayram dışında gazete çıkarılmasını yasaklayan yasayı iptal etti.
1993 - Meclis Anavatan Partisi (ANAP) döneminin iki bakanı Safa Giray ile Cengiz Altınkaya'nın Yüce Divan'a verilmesini kararlaştırdı.
1993 - Bill Clinton, Amerika Birleşik Devletleri'nin 42. Başkanı olarak göreve başladı.
1995 - Tokyo metrosuna sarin gazı saldırısı: 12 kişi öldü, 1300 kişi yaralandı.
1995 - Yeraltı dünyasının ünlü ismi Dündar Kılıç'ın kızı ve Alaattin Çakıcı'nın eski eşi Uğur Kılıç Uludağ'da öldürüldü. Uğur Kılıç, Engin Civan davasında yaptığı açıklamalarla Özal ailesini suçlamıştı. Kılıç'ı öldüren Abdurrahman Keskin yakalandı ve Uğur Kılıç'ı öldürmesi karşılığında Alaattin Çakıcı'dan 50 milyon lira aldığını söyledi.
1996 - Filistin'de ilk kez Devlet Başkanlığı seçimleri yapıldı. Yaser Arafat Devlet Başkanı seçildi.
1997 - Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD), "Demokratik standartların yükseltilmesi paketi"ni Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı ile Genelkurmay Başkanlığına sundu. TÜSİAD raporda Kürtçe eğitimin serbest bırakılmasını da öneriyordu.
2000 - Yargıtay, gazeteci Metin Göktepe'yi gözaltında öldürdükleri gerekçesiyle 7 yıl altışar ay ağır hapis cezasına çarptırılan 6 sanık polisten 5'inin cezasını onadı, sanıklardan Emniyet Amiri Seydi Battal Köse'nin cezasını ise esastan bozdu.
2001 - George W. Bush, Amerika Birleşik Devletleri'nin 43. Başkanı olarak göreve başladı.
2002 - Trabzonspor - Beşiktaş maçında, Beşiktaş'ın 5-0'lık galibiyeti sonucu Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nda kavgalar çıktı, yaralanmalar oldu ve Trabzonspor taraftarı tarafından tribün koltukları sökülüp yakıldı. Maç sonrası Hüseyin Avni Aker Stadyumu'nda maddi ve manevi büyük hasarlar meydana geldi.
2003 - MERNİS hizmete girdi.
2006 - Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Mehmet Ali Ağca'nın tahliyesine ilişkin Kartal 2. Ağır Ceza Mahkemesinin kararını bozdu. Ağca, Yargıtay'ın kararı doğrultusunda Kartal'da bulunduğu yerden alınarak, Kartal H Tipi Cezaevine konuldu.
2007 - Hrant Dink'in öldürülmesi olayının zanlısı Ogün Samast, Samsun'da yakalandı.
2009 - Barack Obama, Amerika Birleşik Devletleri'nin 44. Başkanı olarak göreve başladı.
2017 - Donald Trump, Amerika Birleşik Devletleri'nin 45. Başkanı olarak göreve başladı.
2021 - Joe Biden, Amerika Birleşik Devletleri'nin 46. Başkanı olarak göreve başladı.
Doğumlar
225 - III. Gordianus, Roma İmparatoru. I. Gordianus'un torunu (ö. 244)
1029 - Alp Arslan, Büyük Selçuklu Devleti'nin 2. Sultanı (ö. 1072)
1554 - I. Sebastião, Portekiz Kralı (ö. 1578)
1663 - Luca Carlevarijs, İtalyan ressam ve gravür sanatçısı (ö. 1730)
1716 - III. Carlos, İspanya Kralı (ö. 1788)
1757 - Sebastiano Giuseppe Danna, İtalyan general (ö. 1811)
1758 - Marie-Anne Paulze Lavoisier, Fransız kimyager ve asilzade (ö. 1836)
1760 - Ferdinand Bauer, Avusturyalı botanik ressamı (ö. 1826)
1775 - André-Marie Ampère, Fransız fizikçi (ö. 1836)
1803 - George Merriam, Amerikalı yayımcı (ö. 1880)
1804 - Eugène Sue, Fransız yazar (ö. 1857)
1805 - Henry B. Metcalfe, Amerikalı siyasetçi ve ABD Temsilciler Meclisi Üyesi (ö. 1881)
1806 - Nathaniel Parker Willis, Amerikalı yazar ve şair (ö. 1867)
1812 - Édouard Séguin, Fransız kökenli Amerikalı psikiyatr (ö. 1880)
1848 - Aleksandre Kazbegi, Gürcü roman ve oyun yazarı, şair, çevirmen ve tiyatro oyuncusu (ö. 1893)
1856 - Harriot Eaton Stanton Blatch, Amerikalı yazar (ö. 1940)
1866 - Euclides da Cunha, Brezilyalı yazar ve sosyolog (ö. 1909)
1869 - Nikola Mandić, Bağımsız Hırvatistan Devleti'nin Başbakanı (ö. 1945)
1870 - Guillaume Lekeu, Belçikalı besteci (ö. 1894)
1873 - Johannes Vilhelm Jensen, Danimarkalı yazar, şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1950)
1874 - Steve Bloomer, İngiliz millî futbolcu (ö. 1938)
1875 - Henrik Sjöberg, İsveçli atlet ve jimnastikçi (ö. 1905)
1877 - Raymond Roussel, Fransız şair, romancı, oyun yazarı ve müzisyen (ö. 1933)
1877 - Carl Hans Lody, Alman Donanması'nda casusluk yapmış bir yedek subay (ö. 1914)
1878 - Finlay Currie, İskoç sinema sanatçısı (ö. 1968)
1879 - C. H. Douglas, İngiliz mühendis (ö. 1952)
1883 - Enoch L. Johnson, Amerikalı politik patron, şerif, iş insanı ve haraçcı (ö. 1968)
1884 - A. Merritt, American Sunday magazine editörü ve fantastik kurgu yazarı (ö. 1943)
1889 - Lev Karahan, Ermeni devrimci ve Sovyet diplomat (ö. 1937)
1889 - Allan Lockheed, Amerikalı uçak tasarımcısı (ö. 1969)
1896 - George Burns, Amerikalı aktör ve şarkıcı (ö. 1996)
1906 - Aristotle Onassis, Yunan armatör (ö. 1975)
1912 - Hulusi Kentmen, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 1993)
1919 - Silva Gabudikyan, Ermeni şair (ö. 2006)
1920 - Federico Fellini, İtalyan film yönetmeni (ö. 1993)
1920 - İbrahim Minnetoğlu, Türk şair, gazeteci ve köşe yazarı (ö. 1993)
1924 - Tekin Akmansoy, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2013)
1925 - Ernesto Cardenal, Nikaragualı rahip ve şair
1927 - Orhan Elmas, Türk oyuncu ve yönetmen (ö. 2002)
1930 - Edwin Aldrin, Amerikalı astronot
1931 - David Lee, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1933 - Gérard Hernandez, İspanyol-Fransız oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1935 - Güven Sazak, Türk iş insanı ve spor yöneticisi (ö. 2011)
1939 - Feyzi Tuna, Türk sinema yönetmeni, senarist ve oyuncu
1945 - Christopher Martin-Jenkins, İngiliz gazeteci, yazar ve sunucu (ö. 2013)
1946 - David Lynch, Amerikalı yönetmen ve ressam
1952 - Hurşid Devran, Özbek şair, yazar, tarihçi ve devlet adamı
1952 - Paul Stanley, Amerikalı müzisyen ve vokalist
1953 - Alaattin Çakıcı, Türk organize suç örgütü lideri
1953 - Fahri Kasırga, Türk bürokrat
1953 - Sophie Huet, Fransız kadın gazeteci (ö. 2017)
1954 - Serdar Gücüyener, eski Türk futbolcu ve teknik direktör
1959 - R. A. Salvatore, Amerikalı yazar
1964 - Željko Komšić, Bosnalı siyasetçi
1966 - Rainn Wilson, Amerikalı oyuncu
1972 - Nikki Haley, Amerikalı diplomat, bürokrat ve siyasetçi
1973 - Mathilde, Belçika Kraliçesi
1975 - Monique, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1976 - Conchita Martínez Granados, İspanyol tenisçi
1976 - Kirsty Gallacher, İskoç sunucu
1979 - Choo Ja-hyun, Güney Koreli bir aktris
1980
Karl Anderson, Amerikalı profesyonel güreşçi
Felicitas Woll, Alman oyuncu
1981 - Owen Hargreaves, İngiliz futbolcu
1982 - Nikki Rhodes, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1987 - Marco Simoncelli, İtalyan motosiklet yarışçısı (ö. 2011)
1988 - Jeffrén Suárez, İspanyol vatandaşlığı da bulunan Venezuelalı futbolcudur
1993 - Lorenzo Crisetig, İtalyan futbolcu
1994 - Lucas Piazon, Brezilyalı futbolcu
1995 - Joey Bada$$, Amerikalı hip hop sanatçısı ve oyuncu
1995 - Calum Chambers, İngiliz futbolcudur
2003 - Tayfun Mirzeyev, Azeri motosiklet yarışçısı
Ölümler
250 - Fabianus, Roma Piskoposluğu yapmış din adamı ve papa (d. 200)
767 - Şafii, İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur (d. 820)
842 - Theofilos, 2 Ekim 829-20 Ocak 842 arasında Bizans imparatoru (d. 813)
882 - III. Ludwig, Cermanya kralı (28 Ağustos 876-882) (d. 830/835)
1516 - Juan Díaz de Solís, İspanyol kâşif (d. 1470)
1612 - II. Rudolf, Kutsal Roma imparatoru (d. 1552)
1639 - I. Mustafa, Osmanlı'nın 15. Padişahı (d. 1591)
1745 - VII. Karl, Kutsal Roma imparatoru (d. 1697)
1779 - David Garrick, İngiliz aktör, oyun yazarı, tiyatro yöneticisi ve yapımcısı (d. 1717)
1813 - Christoph Martin Wieland, Alman şair, çevirmen (d. 1733)
1819 - IV. Carlos, İspanya Kralı (d. 1748)
1848 - VIII. Christian, Danimarka ve Norveç Kralı (d. 1786)
1850 - Lorenzo Bartolini, İtalyan heykeltıraş (d. 1777)
1855 - Maria Adelaide, Sardinya kraliçesi (d. 1822)
1867 - Nathaniel Parker Willis, Amerikalı yazar ve şair (d. 1806)
1875 - Jean-François Millet, Fransız ressam (d. 1814)
1891 - Kalakaua, Hawaii kralı (d. 1836)
1900 - John Ruskin, İngiliz yazar, şair, sanat ve toplum eleştirmeni (d. 1819)
1907 - Agnes Mary Clerke, İrlandalı bir gök bilimci ve yazar (d. 1842)
1921 - Mary Watson Whitney, Amerikalı astronom ve akademisyen (d. 1847)
1934 - Hüseyin Kazım Kadri, Türk devlet adamı ve yazar (Osmanlı Devleti'nin son yıllarında Valilik ve Nazırlık görevlerinde bulunan) (d. 1870)
1936 - V. George, Birleşik Krallık Hükümdarı (d. 1865)
1938 - Émile Cohl, Fransız çizer ve animatör (d. 1857)
1944 - James McKeen Cattell, Amerikalı bilim insanı (d. 1860)
1949 - Burhan Cahit Morkaya, Türk siyasetçi, gazeteci ve yazar (d. 1892)
1949 - George J. Mead, Amerikalı uçak mühendisi (d. 1891)
1957 - James Brendan Connolly, Amerikalı atlet (d. 1868)
1965 - Mehmet Rüştü Uzel, Türk bürokrat ve eğitimci (d. 1891)
1973 - Amilcar Cabral, Afrikalı ziraat mühendisi, yazar, marksist ve vatansever siyasetçi (d. 1924)
1983 - Manuel Francisco dos Santos (Garrincha), Brezilyalı futbolcu (d. 1933)
1984 - Johnny Weissmuller, Amerikalı altın madalyalı yüzücü ve Tarzan filmlerinin tanınmış aktörü (d. 1904)
1988 - Abdulgaffar Han, Peştun politik lider (d. 1890)
1990 - Barbara Stanwyck, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
1993 - Audrey Hepburn, Amerikalı oyuncu ve En İyi Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1929)
1994 - Matthew Busby, İskoç futbolcu, teknik direktör (d. 1909)
1994 - Bedia Muvahhit, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu ve devlet sanatçısı (d. 1897)
2002 - Carrie Hamilton, Amerikalı şarkıcı, oyuncu ve yazar (d. 1963)
2004 - Bedih Yoluk (Kazancı Bedih), Türk gazelhan (d. 1929)
2005 - Sabri Demirbağ, Türk asker ve Kıbrıs Harekâtı'nda görev alan Tugayın Komutanı (d. 1935)
2005 - Per Borten, Merkez Partili Norveçli politikacı (d. 1913)
2012 - Etta James, Amerikalı blues, soul, R&B, Rock&Roll, gospel ve caz şarkıcısı (d. 1938)
2014 - Claudio Abbado, İtalyan orkestra şefi (d. 1933)
2015 - Edgar Froese, Alman müzisyen (d. 1944)
2016 - Mykolas Burokevičius, Litvanya'da komünist siyasi bir liderdir (d. 1927)
2016 - Edmonde Charles-Roux, Fransız gazeteci ve yazar (d. 1920)
2017 - José Luis Astigarraga Lizarralde, Perulu Katolik piskopos (d. 1940)
2017 - Klaus Huhn, Alman spor gazetecisi ve köşe yazarı (d. 1928)
2017 - John Watkiss, İngiliz çizer ve çizgi film yapımcısı (d. 1961)
2018 - Paul Bocuse, Fransız yemek şefidir (d. 1926)
2018 - Graeme Langlands, Eski Avustralyalı profesyonel ragbi ligi oyuncusudur (d. 1941)
2018 - Jim Rodford, İngiliz müzisyen ve şarkıcıdır (d. 1941)
2019 - Tibor Baranski, Macar-Amerikalı eğitimci ve aktivisttir (d. 1922)
2019 - Paul Barrett, Britanyalı müzik yapımcısı, oyuncu, müzisyen ve yazar (d. 1940)
2019 - Rosemarie Bowe, Amerikalı oyuncudur (d. 1932)
2019 - Evloghios, Almanya doğumlu İtalyan Ortodoks başpiskopos (d. 1935)
2019 - Andrew G. Vajna, Macar-Amerikalı film yönetmenidir (d. 1944)
2020 - Hayrettin Karaca, Türk sanayici ve çevre aktivisti, TEMA vakfı kurucusu (d. 1922)
2020 - Jaroslav Kubera, Çek siyasetçi (d. 1947)
2020 - Joe Shishido, Japon oyuncu (d. 1933)
2021 - Mira Furlan, Hırvat oyuncu ve şarkıcı (d. 1955)
2021 - Sibusiso Moyo, Zimbabveli siyasetçi ve tümgeneraldir (d. 1960)
2022 - Meat Loaf, Amerikalı şarkıcı, müzisyen ve aktör (d. 1947)
2022 - Camillo Milli, İtalyan tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu (d. 1929)
2022 - Elza Soares, Brezilyalı samba şarkıcısı (d. 1930)
Tatiller ve özel günler
0120
20 |
2239 | https://tr.wikipedia.org/wiki/21%20Ocak | 21 Ocak |
Olaylar
1522 - Rodos'un Osmanlı Donanmasınca fethi.
1774 - Osmanlı padişahı III. Mustafa öldü. I. Abdülhamit tahta çıktı.
1774 - Pugaçov İsyanı: Kazak isyan önderi Pugaçev, idam edildi.
1793 - Vatana ihanetten suçlu bulunan Fransa kralı XVI. Louis, giyotinle idam edildi.
1899 - Opel ilk otomobilini üretti.
1908 - New York Belediyesinin aldığı bir kararla, kadınların toplum içinde sigara içmeleri yasaklandı.
1911 - İlk Monte Carlo Rallisi başladı.
1919 - İrlanda Bağımsızlık Savaşı başladı.
1920 - Şehit Mehmet Kamil, Fransız askerleri tarafından süngü ile öldürüldü.
1921 - İtalyan Komünist Partisi kuruldu.
1925 - Arnavutluk Cumhuriyeti ilan edildi.
1941 - II. Dünya Savaşı: Avustralya ve Birleşik Krallık birlikleri, Tobruk-Libya'ya saldırı başlattı.
1942 - II. Dünya Savaşı: Kuzey Afrika Cephesi'nde Rommel'in, Sirenayka taarruzu.
1943 - Varlık Vergisi ödemesinin son günüydü. Vergisini ödemeyen mükelleflerin ev ve iş yerlerindeki malları haczedildi, daha sonra da icra yoluyla satış yöntemiyle vergileri tahsil edildi.
1946 - Türkiye İş Kurumu kuruldu.
1951 - Kore'den ilk hasta ve yaralı kafilesi, Ankara'ya geldi.
1952 - Ordu eski milletvekili ve mizah dergisi Akbabanın sahibi Yusuf Ziya Ortaç, Cumhuriyet Halk Partisi'nden istifa etti.
1954 - İlk nükleer denizaltı Nautilus, Connecticut'ta denize indirildi.
1958 - Lefkoşa'da taksim lehine gösteri yapan Kıbrıslı Türk gençlerine İngiliz askerleri müdahale etti; bir genç ağır yaralandı, altı kişi tutuklandı.
1959 - Ulus gazetesinin Yazı İşleri Müdürü Ülkü Arman ve Yakup Kadri Karaosmanoğlu birer yıl hapse mahkûm oldu; gazete bir ay süreyle kapatıldı. Yakup Kadri Karaosmanoğlu'nun "Nalıncı Keseri" başlıklı yazısı dava konusu olmuştu.
1967 - Türkiye Millî Talebe Federasyonu'nun beş yöneticisi tutuklandı. Sencer Güneşsoy, Baykan Kalaba, Naci Özdemir, Hüsnü Temiz, Kâzım Musa bir gün önce polis tarafından mühürlenen federasyon binasına girmek istemişlerdi.
1970 - Jumbo-Jet Boeing 747 ticari seferlerine başladı.
1972 - Cidde'ye yaptığı Hac seferinden dönen Marmara adlı THY uçağı, 5 kişilik mürettebatıyla düştü. Hostes Hülya Maviler yanarak öldü, diğerleri yaralı olarak kurtarıldı.
1976 - Concorde, Londra-Bahreyn ve Paris-Rio de Janeiro hatlarında ticari uçuşlarına başladı.
1977 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter, Vietnam savaşı sırasındaki asker kaçaklarının hemen hepsini affetti.
1981 - Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz'ü öldürmekten sanık sağ eylemci İbrahim Çiftçi, Ankara Sıkıyönetim Mahkemesince üçüncü kez ölüm cezasına çarptırıldı.
1981 - Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, öğretmenlere ayda 1000 lira eğitim ve öğretim tazminatı verilmesini sağladı.
1983 - İstanbul eski Belediye Başkanı Ahmet İsvan tahliye edildi. İsvan, Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu (DİSK) davasında yargılanmaktaydı.
1985 - 1983'ten beri süren Yazarlar Sendikası davasında sanıklar beraat etti.
1990 - Adnan Oktar ve müridi oldukları öne sürülen 66 erkek ve 68 kadın gözaltına alındı.
1992 - İstanbul'da evlerde doğal gaz kullanılmaya başladı.
1997 - Atatürkçü Düşünce Derneği, Başbakan Necmettin Erbakan hakkında konutta verdiği yemek daveti nedeniyle suç duyurusunda bulundu.
1999 - Amerikan tarihinin en büyük uyuşturucu operasyonu: Sahil güvenlik kuvvetlerinin durdurduğu bir gemide 4.300 kg kokain ele geçirildi.
2001 - Filipinler'de Devlet Başkan Yardımcısı Gloria Macapagal Arroyo, sokağın ve ordunun baskısıyla Joseph Estrada'nın yerine Devlet Başkanı oldu.
2005 - İzmit İşletmesinin kapatılmasını protesto için fabrikaya kapanan SEKA işçileri, Kurban Bayramı'nı fabrikada geçirdi.
2008 - Türkiye nüfusunun Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemine göre, 2007 sonu itibarıyla 70 milyon 586 bin 256 kişi olarak açıklandı. Ülkede ikamet eden 98 bin 339 yabancı uyruklu sayısı düşüldüğünde, Türkiye'de yaşayan Türkiye vatandaşlarının sayısının 70 milyon 487 bin 917 kişi olduğu bildirildi.
2010 - Ümit Boyner, TÜSİAD'ın yeni Başkanı seçilerek, TÜSİAD'ın tarihindeki ikinci kadın Başkanı oldu.
2012 - Türkiye'de ilk yüz nakli gerçekleştirildi.
2018 - Rocket Lab şirketi Electron roketi ile ilk kez uzaya uydu yolladı.
Doğumlar
63 - Claudia Augusta, Roma İmparatoru Nero'un İkinci karısı (ö. ?)
1338 - V. Charles, 1364'ten 1380'deki ölümüne kadar Fransa kralı (ö. 1380)
1743 - John Fitch, Amerikalı saat yapımcısı ve mucit (ö. 1798)
1769 - Ignacio Allende, Yeni İspanya ordusuna bağlı asker (ö. 1811)
1824 - Stonewall Jackson, Amerika Konfedere Devletleri generali (ö. 1863)
1829 - II. Oscar, İsveç ve Norveç kralı (ö. 1907)
1843 - Émile Levassor, Fransız mühendis (ö. 1897)
1846 - Albert Lavignac, Fransız öğretmen, müzik teorisyeni ve besteci (ö. 1916)
1848 - Henri Duparc, Fransız besteci (ö. 1933)
1854 - Karl Julius Beloch, Alman tarihçi (ö. 1929)
1858 - Mélanie Bonis, Fransız geç romantik dönem bestecisi (ö. 1937)
1860 - Karl Staaff, İsveçli liberal politikacı ve avukat (ö. 1915)
1866 - Marius Berliet, Fransız otomobil üreticisi (ö. 1949)
1867 - Maxime Weygand, Fransız general (ö. 1965)
1868 - Felix Hoffmann, Alman kimyager, mucit ve eczacı (ö. 1946)
1869 - Grigori Rasputin, Rus keşiş (ö. 1916)
1874 - René-Louis Baire, Fransız matematikçi (ö. 1932)
1878 - Egon Friedell, Avusturyalı filozof, tarihçi, gazeteci, oyuncu, kabare sanatçısı ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1938)
1882 - Tadeusz Makowski, Polonyalı ressam (ö. 1932)
1883 - Oskar Baum, Çek müzik eğitimcisi ve yazarı (ö. 1941)
1884 - Max Erwin von Scheubner-Richter, Alman siyasi aktivist (ö. 1923)
1885 - Seishirō Itagaki, Japon asker ve siyasetçi (ö. 1948)
1887 - Georges Vézina, Kanadalı profesyonel bir buz hokeyi kalecisi (ö. 1926)
1892 - Şerif Muhittin Targan, Türk besteci, ud ve çello virtüözü ve portre ressamı (ö. 1967)
1896 - Paula Hitler, Adolf Hitler'in kız kardeşi (ö. 1960)
1897 - René Iché, Fransız heykeltıraş (ö. 1954)
1898 - Ahmed Şah Kaçar, İran Şahı (ö. 1930)
1905 - Christian Dior, Fransız moda desinatörü (ö. 1957)
1912 - Konrad Emil Bloch, Amerikalı biyokimyacı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2000)
1922 - Telly Savalas, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1994)
1924 - Benny Hill, İngiliz oyuncu ve komedyen (ö. 1992)
1924 - Şefika Ahundova, Azeri besteci (ö. 2013)
1930 - Franco Loi, İtalyan şair ve deneme yazarı (ö. 2021)
1933 - Ahmet Oktay, Türk şair, yazar ve gazeteci (ö. 2016)
1938 - Jim Anderton, Yeni Zelandalı siyasetçi (ö. 2018)
1938 - Yıldırım Gürses, Türk besteci ve ses sanatçısı (ö. 2000)
1943 - Dinçer Çekmez, Türk aktör ve tiyatro oyuncusu (ö. 2013)
1941 - Plácido Domingo, İspanyol tenor
1942 - Tuncer Sevi, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2012)
1949 - Ümit Aktan, Türk spor spikeri, gazeteci ve yazar
1950 - Zelimhan Yakub, Azerbaycanlı şair ve siyasetçi (ö. 2016)
1953 - Paul Gardner Allen, Amerikalı bilgisayar bilimcisi ve Bill Gates ile birlikte Microsoft'un kurucularından (ö. 2018)
1956 - Geena Davis, Amerikalı sinema oyuncusu
1958 - Enver Ercan, Türk şair (ö. 2018)
1962 - Aysun Kocatepe, Türk pop müzik sanatçısı
1963 - Mehmet Akarca, Türk hukukçu ve Yargıtay Başkanı
1966 - Tuna Orhan, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1969 - Karina Lombard, Amerikalı sinema oyuncusu
1970 - Alen Bokšić, Hırvat futbolcu
1974 - Kim Dotcom, Alman-Finlandiyalı girişimci
1976 - Emma Bunton, İngiliz şarkıcı ve Spice Girls grubu üyesi
1976 - Lars Eidinger, Alman tiyatro ve sinema oyuncusu
1976 - Serdar Orçin, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1978 - Madita, Avusturyalı şarkıcı ve aktris
1980 - Eve Mayfair, Amerikalı pornografik film oyuncusu
1980 - Nana Mizuki, bir Japon şarkıcı, şarkı yazarı ve ses sanatçısıdır
1981 - Jung Ryeo-won, Güney Kore doğumlu Avustralyalı bir aktris
1983 - Svetlana Hodçenkova, Rus tiyatro, sinema ve televizyon oyuncusu
1983 - Maryse Ouellet, Kanadalı-Fransız profesyonel güreşçi
1984 - Can Arat, Türk futbolcu
1985 - Aura Dione, Danimarkalı şarkıcı-şarkı yazarıdır
1986 - Javi López, İspanyol futbolcudur
1986 - Sushant Singh Rajput, Hint aktör, dansçı ve hayırsever (ö. 2020)
1988 - Ashton Eaton, Amerikalı dekatlet
1988 - Vanessa Hessler, İtalyan manken ve oyuncu
1989 - Doğuş Balbay, Türk basketbolcu
1996 - Marco Asensio, İspanyol millî futbolcudur
1997 - Jeremy Shada, Amerikalı oyuncu, rapçi ve şarkıcıdır
2004 - Ingrid Alexandra, Veliaht Prens Haakon ve Veliaht Prenses Mette-Marit'in büyük çocuğu
Ölümler
420 - I. Yezdicerd, Sâsânî İmparatorluğu'nun 12. şâhıdır
1118 - II. Paschalis, 13 Ağustos 1099 - 21 Ocak 1118 arasında papadır (d. 1050)
1531 - Andrea del Sarto, İtalyan ressam (d. 1486)
1578 - Piyale Paşa, Osmanlı devlet adamı ve Kaptan-ı derya (d. 1515)
1609 - Joseph Justus Scaliger, İtalyan asıllı Fransız tarihçidir (d. 1540)
1773 - Alexis Piron, Fransız şair ve oyun yazarı (d. 1689)
1774 - III. Mustafa, Osmanlı'nın 26. padişahı (d. 1717)
1775 - Yemelyan Pugaçov, Kazak lider (d. 1740 - 42)
1789 - Paul Henri Thiry d'Holbach, Fransız filozof ve yazar (d. 1723)
1793 - XVI. Louis, Fransa kralı (giyotinle idam) (d. 1754)
1831 - Achim von Arnim, Alman şair (d. 1781)
1851 - Albert Lortzing, Alman besteci, şarkıcı ve aktör (d. 1801)
1870 - Alexander Herzen, Rus yazar ve düşünür (d. 1812)
1871 - Jan Jacob Rochussen, Hollandalı politikacı (d. 1797)
1872 - Franz Grillparzer, Avusturyalı trajedi yazarı (d. 1791)
1888 - George Robert Waterhouse, İngiliz doğa tarihçisi (d. 1810)
1891 - Jean-Louis-Ernest Meissonier, Fransız ressam ve illüstratör (d. 1815)
1892 - John Couch Adams, İngiliz astronom (d. 1819)
1892 - Charles de Lalaisse, Fransız taş baskıcı, tasarımcı ve ressam (d. 1811)
1894 - Guillaume Lekeu, Belçikalı besteci (d. 1870)
1909 - Mezîde Kadınefendi, II. Abdülhamid'in eşi (d. 1869)
1914 - Theodor Kittelsen, Norveçli ressam (d. 1857)
1919 - Gazi Ahmet Muhtar Paşa, Osmanlı devlet adamı, sadrazam ve asker (d. 1839)
1924 - Vladimir İlyiç Lenin, Sovyetler Birliği'nin kurucusu (d. 1870)
1926 - Camillo Golgi, İtalyan doktor, patolog, ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1843)
1938 - Georges Méliès, Fransız film yapımcısı ve yönetmen (d. 1861)
1938 - David Ryazanov, Rus Marksist ve Marksist kuramcı (d. 1870)
1942 - Dorothy Wall, Yeni Zelandalı-Avustralyalı yazar ve çizer (d. 1894)
1950 - George Orwell, İngiliz yazar (d. 1903)
1959 - Cecil B. DeMille, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1881)
1960 - Emin Sazak, Türk siyasetçi ve Eskişehir eski milletvekili (d. 1882)
1967 - Ann Sheridan, Amerikalı oyuncu (d. 1915)
1983 - Kemal Bilbaşar, Türk yazar (d. 1910)
1985 - Oktay Arayıcı, Türk oyun yazarı (d. 1936)
1988 - Cemal Reşit Eyüboğlu, Türk siyasetçi ve Kurucu Meclis üyesi (d. 1906)
1996 - Emin Bilgiç, Türk akademisyen ve sümerolog (d. 1916)
2002 - Ege Ernart, Türk şair, tiyatro ve sinema oyuncusu ve reklamcı (d. 1937)
2002 - Peggy Lee, Amerikalı şarkıcı (d. 1920)
2006 - İbrahim Rugova, Kosova Cumhurbaşkanı (d. 1944),
2008 - Marie Smith, Eyak dilini konuşan son kişi (d. 1918)
2010 - Orhan Alp, Türk makine mühendisi ve siyasetçi (d. 1919)
2013 - Ahmet Mete Işıkara, Türk bilim insanı, jeofizik mühendisi ve eğitimci (Türkiye'de "Deprem Dede" olarak bilinen) (d. 1941)
2013 - İsmet Kür, Türk edebiyat öğretmeni ve yazar (d. 1916)
2013 - Michael Winner, İngiliz film yönetmeni (d. 1935)
2015 - Leon Brittan, İngiliz politikacı (d. 1939)
2016 - Mustafa Koç, Türk iş insanı (d. 1960)
2016 - Mrinalini Sarabhai, Hint dansçı (d. 1918)
2016 - Robert Sassone, Fransız bisiklet yarışçısı (d. 1978)
2017 - Ayberk Atilla, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu (d. 1946)
2017 - Cemşid Giunaşvili, Gürcü tarihçi, diplomat ve yazardır (d. 1931)
2017 - Vahit Melih Halefoğlu, Türk diplomat ve dışişleri bakanı (d. 1919)
2017 - Veljo Tormis, Estonyalı bestecidir (d. 1930)
2018 - Yves Afonso, Fransız oyuncu (d. 1944)
2018 - Chartchai Chionoi, eski profesyonel Taylandlı boksördür (d. 1942)
2018 - Philippe Gondet, Fransız eski millî futbolcudur (d. 1942)
2018 - Jens Okking, Danimarkalı oyuncu, şarkıcı ve siyasetçidir (d. 1939)
2018 - Connie Sawyer, Amerikalı oyuncu (d. 1912)
2019 - Marcel Azzola, Fransız akordeoncu ve müzisyen (d. 1927)
2019 - Kaye Ballard, Amerikalı oyuncu, komedyen ve şarkıcı (d. 1925)
2019 - Raghbir Singh Bhola, Hint eski asker ve çim hokeyi oyuncusudur (d. 1927)
2019 - Maxine Brown, Amerikalı country müziği şarkıcısıdır (d. 1931)
2019 - Henri, VII. Henry olarak feshedilmiş Fransız tahtına Orléans Hanedanı'ndan hak iddia eden kimseydi (d. 1933)
2019 - Charles Kettles, Amerika Birleşik Devletleri Ordusu'nda görev almış eski yüksek rütbeli askerdir (d. 1930)
2019 - Pedro Manfredini, Arjantinli eski millî futbolcudur (d. 1935)
2019 - Emiliano Sala, Arjantinli futbolcudur (d. 1990)
2019 - Shivakumara Swamigalu, Hint manevi lider, hayırsever, filozof ve eğitimcidir (d. 1907)
2019 - Yıldırım Uran, Türk teknik direktördür (d. 1955)
2019 - Harris Wofford, Amerikalı siyasetçidir (d. 1926)
2020 - Hadi Bakkuş, Tunuslu siyasetçi ve eski başbakan (d. 1930)
2020 - Eugène Berger, Lüksemburglu siyasetçi, eğitimci ve dağcı (d. 1960)
2020 - Terry Jones, Britanyalı yazar, oyuncu, komedyen, yayıncı, tarihçi ve yönetmen (d. 1942)
2020 - İsmet Ara Sadique, Bangladeşli siyasetçi ve bakan (d. 1942)
2021 - Yavuz Bahadıroğlu, Türk roman ve hikâye yazarı, gazeteci, radyo programcısı (d. 1945)
2021 - Nathalie Delon, Fransız manken, film yönetmeni ve aktris (d. 1941)
2021 - Jean Graton, Fransız çizgi roman sanatçısı ve yazar (d. 1923)
2021 - Rémy Julienne, Fransız dublör, otomobil yarışçısı ve aktör (d. 1930)
2021 - Jackson Mthembu, Güney Afrikalı siyasetçi ve aktivist (d. 1958)
2021 - José Pampuro, Arjantinli siyasetçi ve fizikçi (d. 1949)
2021 - Oktay Yavuz, Türk oyuncu (d. 1943)
2022 - Louie Anderson, Amerikalı aktör ve komedyen (d. 1953)
2022 - Selahattin Beyazıt, Türk iş insanı, sanayici ve eski Galatasaray başkanı (d. 1931)
2022 - Francesco Paolo Fulci, İtalyan diplomat (d. 1931)
2022 - Arnis Līcītis, Leton aktör (d. 1946)
2022 - Leonor Oyarzún, eski Şili First Ladysi (d. 1919)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0121
21 |
2240 | https://tr.wikipedia.org/wiki/22%20Ocak | 22 Ocak |
Olaylar
871 - Basing Savaşı: Danimarkalı istilacı Vikingler, Anglosaksonları (Anglosakson Kralı: Ethelred of Wessex) Basing'de yendi.
1517 - Osmanlı ordusu, Ridaniye Savaşı'nda Memluk ordusunu yendi. Bu savaşın ardından, halifelik Osmanlılara geçti.
1580 - İstanbul Rasathanesi, III. Murat tarafından yıktırıldı.
1771 - Falkland Adaları, İspanya tarafından Britanya'ya bırakıldı.
1842 - İlk kez baytar mektebi (veteriner fakültesi) açıldı.
1873 - Kasımpaşa Tersanesi işçileri greve gitti.
1889 - Columbia Phonograph plak ve müzik şirketi Washington'da kuruldu.
1905 - Birinci Rus Devrimi başladı. Çar birliklerinin Kışlık Saray'a dilekçe vermek için yürüyüşe geçen işçilere ateş açmaları ve Kanlı Pazar diye anılan günde, 500 işçiyi öldürmeleri üzerine ayaklanmalar baş gösterdi.
1924 - Birleşik Krallık'ta, İşçi Partisi lideri Ramsay MacDonald başbakanlığa atandı.
1930 - Gazi ve Türklük aleyhine yayın yapmaktan dolayı Resimli Ay dergisi aleyhine dava açıldı.
1932 - İlk Türkçe Kur'an, Hafız Yaşar (Okur) tarafından Yerebatan Camii'nde okundu.
1938 - Yalova Termal Oteli açıldı.
1939 - Columbia Üniversitesi'nden bir grup bilim insanı, uranyum atomunu parçalamayı başardı.
1942 - İmla Kılavuzu'nun tüm okul ve iş yerlerinde kullanılması hakkında genelge yayımlandı.
1946 - Ampul satışları serbest bırakıldı.
1946 - Mahabad Cumhuriyeti kuruldu.
1947 - Fransa'da yeni kabineyi, sosyalist Paul Ramadier kurdu.
1949 - Mao'nun orduları Pekin'i aldı.
1950 - İstanbul grekoromen güreş takımı, İstanbul'da Paris takımını 7-1 yendi.
1952 - Dünyanın ilk jet yolcu uçağı olan de Havilland Comet, BOAC Havayolu Şirketi'nin filosunda hizmete girdi.
1953 - Türkiye Milliyetçiler Derneği kapatıldı.
1957 - İsrail ordusu Sina Yarımadası'ndan çekilmekle birlikte, Gazze Şeridi'ndeki işgalini sürdürdü.
1959 - İzmir Toplu Basın Mahkemesi, Demokrat İzmir gazetesi Yazı İşleri Müdürü Şeref Bakşık'a 15 gün, gazetenin sahibi Adnan Düvenci'ye ise, 1 yıl mahkûmiyet cezası verdi.
1959 - Kadın avukatlar, Refik Erduran'a "Bir Kilo Namus" adlı yapıtı nedeniyle açtıkları davadan vazgeçtiler.
1961 - İstanbul'da 300 cam işçisi kapalı salon toplantısı yaptı.
1965 - Yeni Seçim Kanunu Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Yeni Seçim Kanunu millî bakiye sistemini ve birleşik oy pusulası kullanımını öngörüyor.
1969 - Fikir Kulüpleri Federasyonu'nun "Türk Halkına Mektup" başlıklı bildirisi toplatıldı.
1969 - Teksif Sendikası'na bağlı işçiler, Defterdar Fabrikası'nda grev başlattı.
1970 - Boeing 747 ilk kez Londra'ya uçtu.
1972 - Brüksel Antlaşması imzalandı. Bu antlaşmaya göre; Birleşik Krallık, İrlanda, Danimarka ve Norveç, 1 Ocak 1973'ten itibaren Avrupa Ekonomik Topluluğu'na (AET) üye olacak.
1973 - 12 Mart dönemi başbakanlarından Nihat Erim, İnsan Hakları Mahkemesi Türkiye Yargıçlığına adaydı. Çok tepki görünce adaylıktan çekildi.
1977 - İstanbul'da Saraçhane-Sultanahmet arasında, "Faşizme Ölüm" yürüyüşü yapıldı. Yürüyüşe 5 bin kişi katıldı.
1979 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Devrimci Demokratik Kültür Derneklerinin, "Doğu'da Kürt halkından olmayan kamu görevlilerinin bölgeden uzaklaştırılması" kararı devlet tarafından yerine getirilmediği için Mardin Bayındırlık Müdürlüğünde görevli inşaat mühendisi İbrahim Özer, sabah işe giderken bir endüstri meslek lisesi öğrencisi tarafından silahlı saldırıya uğrayarak öldürüldü.
1980 - Türkiye'de 12 Eylül 1980 Darbesi'ne Giden Süreç (1979- 12 Eylül 1980): Tariş olayları: Güvenlik güçleri arama yapmak için TARİŞ (Tariş İncir, Üzüm, Pamuk ve Yağlı Tohumlar Tarım Satış Kooperatifleri Birlikleri) İşletmelerine girmek istedi; 50 kişi yaralandı, 600 işçi gözaltına alındı. TARİŞ'e bağlı iş yerlerinde işçiler direnişe geçti.
1980 - Nükleer fizikçi Dr. Andrey Saharov, SSCB'de ülke içi sürgüne gönderildi.
1981 - İstanbul Sıkıyönetim Komutanlığınca gözaltına alınan Milliyetçi İşçi Sendikaları Konfederasyonu (MİSK) yöneticilerinin tümü serbest bırakıldı.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 28. idamı: Kumarda kaybedip borçlandıktan sonra 1973 yılında bir taksi şoförünü, 1974 yılında ise araba almak için para biriktiren bir arkadaşını para için öldüren Ahmet Mehmet Uluğbay idam edildi.
1984 - Kullanıcı dostu grafik ara yüzü ve faresi ile bilgisayarı kullanıcılara sevdiren ilk ticari bilgisayar olan Apple Macintosh, ünlü "1984" televizyon reklam kampanyası ile tanıtılmaya başlandı.
1987 - Türkiye-Yunanistan Uyum Antlaşması, Avrupa Ekonomik Topluluğu (AET) adına parafe edildi.
1987 - Yüksek Sağlık Şurası, tüp bebek uygulamasının Türkiye'de de başlatılmasını kararlaştırdı.
1988 - Nâzım Hikmet'e vatandaşlık haklarının geri verilmesi için kampanya başlatıldı.
1989 - Sovyetler Birliği'nde ilk kez "Uluslararası Güzellik Yarışması" düzenlendi. Yarışmada Türkiye'yi temsil eden Meltem Hakarar birinci seçildi.
1990 - Sovyetler Birliği lideri Gorbaçov, Kızıl Ordu askerlerinin ayaklanmayı bastırmak üzere Azerbaycan'a yollandığını açıkladı.
1991 - Bir Irak scud füzesi İsrail'e düştü, üç kişi öldü.
1996 - Gazeteci Metin Göktepe'yi öldürdükleri iddiasıyla biri Emniyet Amiri 24 polis gözaltına alındı.
1996 - Özgürlük ve Dayanışma Partisi (ÖDP) kuruldu. Partinin genel başkanlığına Doç. Dr. Ufuk Uras seçildi.
2000 - Ankara 9. Ağır Ceza Mahkemesi, DYP Şanlıurfa Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu'nun ölümü ile ilgili davada, MHP Milletvekili Cahit Tekelioğlu'nu 2 yıl 9 ay 10 gün ağır hapse mahkûm etti. MHP Milletvekili Mehmet Kundakçı'nın ise beraatine karar verildi.
2002 - ABD perakende devi Kmart iflas etti.
2006 - Mersin'de 4,0 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi.
2006 - BM Mülteciler Yüksek Komiserliği, Yemen açıklarında kaçakları taşıyan bir teknenin alabora olması sonucu ilk belirlemelere göre 22 kişinin öldüğünü bildirdi.
2006 - Profesyonel basketbol ligi olan NBA'in şu andaki en iyi oyuncusu olan Kobe Bryant, Toronto Raptors karşısında 81 sayı atarak NBA tarihinin Wilt Chamberlain'den (100) sonra, bir maçta en çok sayı atan oyuncusu oldu.
2007 - Bağdat'taki bombalı saldırılarda 73 kişi öldü, 138 kişi yaralandı.
2007 - Vikipedi, Altın Örümcek 2006 "En İyi İçerik" ödülünün sahibi oldu.
2008 - Ümraniye'de ele geçirilen el bombalarıyla ilgili soruşturmada emekli Tuğgeneral Veli Küçük, avukat Kemal Kerinçsiz, gazeteci Güler Kömürcü, Türk Ortodoks Patrikhanesi Basın ve Halkla İlişkiler Sözcüsü Sevgi Erenerol, Susurluk davası hükümlüsü Sami Hoştan'ın da aralarında bulunduğu 33 kişi gözaltına alındı.
2013 - Galatasaray Üniversitesi Saray Binası yangını. Ortaköy Çırağan Caddesi üzerinde bulunan yerleşkede elektrik kontağından çıkan yangın, Feriye Sarayları'ndan olan tarihî binanın pek çok tarihî eser ve kitap ile birlikte küle dönüp kullanılamaz hâle gelmesine sebep olmuştur.
Doğumlar
826 - Montoku, Japonya'nın 55. imparatoru (ö. 858)
1263 - İbn Teymiye, Arap İslâm âlimi (ö. 1328)
1440 - III. İvan (Büyük İvan), Rus çarı (ö. 1505)
1561 - Sir Francis Bacon, İngiliz devlet adamı, filozof ve şair (ö. 1626)
1572 - John Donne, İngiliz şair (ö. 1631)
1573 - Sebastiaen Vrancx, Flaman ressam (ö. 1647)
1592 - Pierre Gassendi, Fransız düşünür, matematikçi ve Katolik rahip (ö. 1655)
1645 - William Kidd (Kaptan Kidd), İskoç denizci ve korsan (ö. 1701)
1729 - Gotthold Ephraim Lessing, Alman yazar (ö. 1781)
1788 - George Gordon Byron, İngiliz şair (ö. 1824)
1816 - Catherine Wolfe Bruce, Amerikalı yardımsever ve gök bilimci (ö. 1900)
1849 - August Strindberg, İsveçli oyun yazarı ve romancı (ö. 1912)
1855 - Albert Ludwig Sigesmund Neisser, Alman tıp doktoru (bel soğukluğunun etkenini bulan) (ö. 1916)
1862 - Eugene Doherty, İrlandalı bir Cumann na nGaedheal siyasetçi (ö. 1937)
1867 - Gisela Januszewska, Avusturyalı doktor (ö. 1943)
1874 - Leonard Eugene Dickson, Amerikalı matematikçi (ö. 1954)
1875 - D.W. Griffith, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1948)
1877 - Hjalmar Schacht, Alman bankacı (ö. 1970)
1877 - Bolesław Leśmian, Polonyalı şair ve sanatçı (ö. 1937)
1879 - Francis Picabia, Fransız ressam, heykeltıraş, grafik sanatçısı ve yazar (ö. 1953)
1890 - Grigori Landsberg, Sovyet fizikçi (ö. 1957)
1891 - Antonio Gramsci, İtalyan düşünür, siyasetçi ve Marksist teorisyen (ö. 1937)
1891 - Bruno Loerzer, Alman Luftstreitkräfte subayı (ö. 1960)
1891 - Franz Alexander, Macar Psikosomatik Tıp'ın ve Psikoanaltik Kriminoloji'nin kurucusu (ö. 1964)
1893 - Conrad Veidt, Alman sinema oyuncusu (ö. 1943)
1897 - Arthur Greiser, Nazi Alman politikacı (ö. 1946)
1899 - László Rásonyi, Macar Türkolog (ö. 1984)
1900 - Ernst Busch, Alman şarkıcı, oyuncu ve yönetmen (ö. 1980)
1902 - Selahattin Pınar, Türk besteci ve tanburi (ö. 1960)
1906 - Robert E. Howard, Amerikalı yazar (ö. 1936)
1907 - Dixie Dean, İngiliz futbolcu (ö. 1980)
1908 - Atahualpa Yupanqui, Arjantinli besteci (ö. 1992)
1909 - U Thant, Myanmarlı (Myanmar) eğitimci ve diplomat (1962-1971 arasında Birleşmiş Milletler'in 3. genel sekreteri) (ö. 1974)
1910 - Hezi Aslanov, Azeri asıllı Sovyet general (ö. 1945)
1911 - Bruno Kreisky, Avusturya Sosyal Demokrat Partisi önderi ve başbakan (ö. 1990)
1915 - Ertuğrul Bilda, Türk oyuncu (ö. 1993)
1916 - Edmundo Suárez, İspanyol futbolcu ve teknik direktör (ö. 1978)
1920 - Alf Ramsey, İngiliz teknik direktör (ö. 1999)
1923 - Norman Ickeringill, Avustralyalı güreşçi (ö. 2007)
1931 - Rauno Mäkinen, Fin güreşçi (ö. 2010)
1931 - Sam Cooke, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı (ö. 1964)
1932 - Günseli Başar, Türk manken (ö. 2013)
1932 - Piper Laurie, Amerikalı oyuncu
1933 - Kaya Gürel, Türk tiyatro ve sinema oyuncusu (ö. 2010)
1933 - Sezai Karakoç, Türk şair, yazar ve siyasetçi (ö. 2021)
1936 - Valerio Zanone, İtalyan politikacı (ö. 2016)
1939 - Luigi Simoni, İtalyan futbolcu ve teknik direktör
1940 - Eberhard Weber, Alman basçı ve besteci
1940 - John Hurt, İngiliz oyuncu ve seslendirme sanatçısı (ö. 2017)
1941 - İbrahim Arıkan, Türk iş insanı (ö. 2016)
1944 - António Monteiro, Portekizli büyükelçi ve siyasetçi
1946 - Cihan Ünal, Türk tiyatro sanatçısı
1950 - Mustafa Irgat, Türk şair ve sinema yazarı (ö. 1995)
1951 - Ondrej Nepela, Slovak buz patencisi (ö. 1989)
1952 - Mustafa Oğuz Demiralp, Türk diplomat
1953 - Jim Jarmusch, Amerikalı yönetmen
1953 - Mitsuo Kato, Japon futbolcu
1956 - Peter Pilz, Avusturyalı yazar ve siyasetçi
1956 - Fadıl Akgündüz, Türk iş insanı
1956 - Şükrü Halûk Akalın, Türk dil bilimci ve Türk Dil Kurumu başkanı
1958 - Filiz Koçali, Türk siyasetçi ve Sosyalist Demokrasi Partisi genel başkanı
1959 - Linda Blair, Amerikan oyuncu
1959 - Robert McDonald, İngiliz futbolcu
1960 - Michael Hutchence, Avustralyalı müzisyen, oyuncu ve INXS'in solisti (ö. 1997)
1961 - Yavuz Çuhacı, Türk besteci, şarkı sözü yazarı ve TV yönetmeni
1962 - Peter Lohmeyer, Alman aktör
1962 - Sirus Kayıkran, İranlı futbolcu ve teknik direktör (ö. 1998)
1965 - Diane Lane, Amerikalı aktris
1965 - Steven Adler, Amerikalı müzisyen
1966 - Thorsten Kaye, Alman asıllı Amerikalı aktör
1967 - Şanver Göymen, Türk kaleci
1968 - Alain Sutter, İsviçreli futbolcu
1968 - Frank Leboeuf, Fransız futbolcu
1969 - Durdu Mehmet Kastal, Türk siyasetçi
1969 - Olivia d'Abo, İngiliz aktris, şarkıcı, söz yazarı ve seslendirme sanatçısı
1970 - Aydın Ünal, Türk gazeteci, yazar ve siyasetçi
1970 - Fan Zhiyi, Çinli futbolcu ve teknik direktör
1971 - Sandra Speichert, Alman sinema ve dizi oyuncusu
1972 - Gabriel Macht, Amerikalı aktör
1973 - Olgun Aydın Peker, Türk iş insanı
1974 - Annette Frier, Alman aktris ve komedyen
1974 - Ava Devine, Amerikalı porno yıldızı ve aktris
1974 - Barbara Dex, Belçikalı şarkıcı
1974 - Jenny Silver, İsveçli şarkıcı
1974 - Jörg Böhme, Alman futbolcu ve teknik direktör
1975 - Josh Earnest, Amerikalı bürokrat ve hükûmet sözcüsü
1975 - Kenan Çoban, Türk sinema ve televizyon oyuncusu
1977 - Hidetoshi Nakata, Japon futbolcu
1978 - Ernani Pereira, Brezilya asıllı Azeri futbolcu
1978 - Jorge Martín Núñez, Paraguaylı futbolcu
1979 - Cassio Lincoln, Brezilyalı futbolcu
1979 - Michael Yano, Japon futbolcu
1979 - Özge Uzun, Türk TV ve haber sunucusu
1979 - Svein Oddvar Moen, Norveçli futbol hakemi
1980 - Jonathan Woodgate, İngiliz futbolcu
1981 - Ben Moody, Amerikalı müzisyen
1981 - Beverley Mitchell, Amerikalı oyuncu ve country müzik şarkıcısı
1981 - Ibrahima Sonko, Senegal asıllı Fransız futbolcu
1981 - Rudy Riou, Fransız futbolcu
1982 - Fabricio Coloccini, Arjantinli futbolcu
1982 - Okan Koç, Türk futbolcu
1982 - Paula Pequeno, Brezilyalı voleybolcu
1982 - Peter Jehle, Lihtenştaynlı futbolcu
1982 - Sedef Avcı, Türk oyuncu ve model
1983 - Marčelo, Sırp şarkıcı ve yazar
1984 - Haşim Bikzade, İranlı futbolcu
1984 - Josef Çınar, Türk asıllı Alman futbolcu
1984 - Yuta Baba, Japon futbolcu
1985 - Abdullah Şeheyl, Suudi futbolcu
1985 - Anthony King, ABD asıllı Kıbrıs Cumhuriyeti vatandaşı profesyonel basketbolcu
1985 - Fotios Papoulis, Yunan futbolcu
1985 - Kevin Lejeune, Fransız futbolcu
1985 - Orianthi Panagaris, Yunan asıllı Avustralyalı şarkıcı ve gitarist
1985 - Yasemin Ergene, Türk oyuncu
1986 - Adrián Ramos, Kolombiyalı futbolcu
1987 - Dmitriy Kombarov, Rus futbolcu
1987 - Shane Long, İrlandalı futbolcu
1988 - Abdullah Karmil, Türk futbolcu
1988 - Alberto Frison, İtalyan futbolcu
1988 - Errick McCollum, Amerikalı basketbolcu
1988 - Francesco Renzetti, Monako asıllı İtalyan futbolcu
1988 - Marcel Schmelzer, Alman futbolcu
1988 - Nick Palatas, Amerikalı aktör
1989 - Abuda, Brezilyalı futbolcu
1990 - Alizé Cornet, Fransız tenis oyuncusu
1990 - Edgar Iván Pacheco, Meksikalı futbolcu
1990 - Jani Aaltonen, Fin futbolcu
1992 - Achraf Lazaar, Faslı futbolcu
1992 - Benjamin Jeannot, Fransız futbolcu
1992 - Ensar Baykan, Türk asıllı Alman futbolcu
1992 - Leandro Marín, Arjantinli futbolcu
1992 - Vincent Aboubakar, Kamerunlu futbolcu
1993 - Alonso Escoboza, Meksikalı futbolcu
1993 - Maximiliano Amondarain, Uruguaylı futbolcu
1994 - Jefferson Nogueira Júnior, Brezilyalı futbolcu
1994 - Vladlen Yurçenko, Ukraynalı futbolcu
1996 - Ramazan Civelek, Türk futbolcu
1998 - Silentó, Amerikalı müzisyen
Ölümler
239 - Cao Rui, Çin'in Wei Hanedanı'na mensup 2. imparatoru (d. 204 veya 206)
1387 - Çandarlı Kara Halil Hayreddin Paşa, Osmanlı sadrazamı (d. ?)
1517 - Hadım Sinan Paşa, Osmanlı vezir-i azam
1647 - Koca Musa Paşa, Osmanlı devlet adamı ve denizci (d. ?)
1651 - Johannes Phocylides Holwarda, Friz bir astronom, doktor ve filozof (d. 1618)
1666 - Şah Cihan, Babür İmparatorluğu'nun 5. hükümdarı (d. 1592)
1737 - Jean-Baptiste Vanmour, Fransız ressam (d. 1671)
1798 - Matija Antun Relković, Hırvat yazar ve asker (d. 1732)
1826 - Antonio Codronchi, İtalyan rahip ve başpiskopos (d. 1746)
1840 - Johann Friedrich Blumenbach, Alman hekim, doğa bilimci, fizyolog ve antropolog (d. 1752)
1877 - Giuseppe De Notaris, İtalyan botanikçi (d. 1805)
1878 - August Willich, Alman asker (d. 1810)
1890 - Lavrentiy Alekseyeviç Zagoskin, Rus deniz subayı ve Alaska kâşifi (d. 1808)
1893 - Vinzenz Lachner, Alman bestekâr, orkestra şefi ve müzik eğitimcisi (d. 1811)
1901 - Victoria, Birleşik Krallık kraliçesi (d. 1819)
1909 - Emil Erlenmeyer, Alman kimyager ve akademisyen (d. 1825)
1922 - Fredrik Bajer, Danimarkalı yazar, öğretmen, siyasetçi ve Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1837)
1922 - Salih Hayali Yaşar, Türk siyasetçi (d. 1869)
1922 - William Christie, İngiliz astronom (d. 1845)
1922 - XV. Benedictus, Papa (d. 1854)
1952 - Robert Patterson, Amerika Birleşik Devletleri 55. Savaş Bakanı (d. 1891)
1967 - Jobyna Ralston, Amerikalı oyuncu (d. 1899)
1972 - Boris Konstantinovich Zaytsev, Rus yazar (d. 1881)
1973 - Lyndon Baines Johnson, Amerika Birleşik Devletleri'nin 36. başkanı (d. 1908)
1974 - Antanas Sniečkus, Litvan komünist, partizan ve siyasetçi (d. 1903)
1975 - Abdi Parlakay, Türk futbol hakemi (d. 1914)
1976 - Hermann Jónasson, İzlanda başbakanı (d. 1896)
1982 - Eduardo Frei Montalva, Şilili siyasetçi (d. 1911)
1984 - Bob Pirie, Kanadalı yüzücü (d. 1916)
1987 - Zeyyad Baykara, Türk siyasetçi ve eski başbakan yardımcılarından (d. 1915)
1991 - Feyyaz Berkay, Türk tıp doktoru. Türkiye'de Beyin ve sinir cerrahisi alanının öncülerinden (d. 1913)
1993 - Kobo Abe, Japon yazar (d. 1924)
1994 - Telly Savalas, Yunan asıllı Amerikalı oyuncu (d. 1922)
1995 - Rose Fitzgerald Kennedy, Amerikalı hayırsever ve J.F. Kennedy'nin annesi (d. 1890)
2002 - Kenneth Armitage, İngiliz heykeltıraş (d. 1916)
2004 - Ann Miller, Amerikalı dansçı, şarkıcı ve oyuncu (d. 1923)
2005 - Atilla Özkırımlı, Türk edebiyat tarihçisi ve yazar (d. 1942)
2006 - Aydın Güven Gürkan, Türk siyasetçi ve Sosyaldemokrat Halkçı Parti eski genel başkanı (d. 1941)
2008 - Heath Ledger, Avustralyalı oyuncu (d. 1979)
2008 - Orhan Aksoy, Türk yönetmen, senarist ve yapımcı (d. 1930)
2009 - İsmail Hakkı Birler, Türk siyasetçi (d. 1927)
2010 - Jean Simmons, İngiliz asıllı Amerikalı aktris ve seslendirme sanatçısı (d. 1929)
2012 - Pierre Sudreau, Fransız siyasetçi ve direnişçi (d. 1919)
2012 - Rita Gorr, Belçikalı mezzosoprano (d. 1926)
2013 - Anna Litvinova, Rus top model (d. 1983)
2014 - François Deguelt, Fransız şarkıcı (d. 1932)
2015 - Oğuz Oktay, Türk oyuncu (d. 1939)
2016 - Hümayun Behzadi, İranlı futbolcu (d. 1942)
2016 - Kamer Genç, Türk siyasetçi (d. 1940)
2016 - Miloslav Ransdorf, Çek politikacı (d. 1953)
2016 - Osman Şahinoğlu, Türk siyasetçi (d. 1927)
2016 - Tahsin Yücel, Türk akademisyen, yazar, eleştirmen ve çevirmen (d. 1933)
2017 - Merete Armand, Norveçli oyuncu (d. 1955)
2017 - Cristina Adela Foisor, Rumen satranç oyuncusu (d. 1967)
2017 - Pietro Bottaccioli, İtalyan piskopos ve din adamı (d. 1928)
2017 - İlhan Cavcav, Türk iş insanı ve spor yöneticisi (d. 1935)
2017 - Andy Marte, Dominikli beyzbolcu (d. 1983)
2018 - Lütfi Doğan, Türk ilahiyatçı, siyasetçi ve 11. Diyanet İşleri başkanı (d. 1927)
2018 - Enver Ercan Türk şair (d. 1958)
2018 - Ursula K. Le Guin, Amerikalı yazar (d. 1929)
2019 - Themos Anastasiadis, Yunan gazeteci (d. 1958)
2019 - Koos Andriessen, Hollandalı siyasetçi (d. 1928)
2019 - James Frawley, Amerikalı film yönetmeni ve aktör (d. 1936)
2019 - Wolfgang Thonke, Askeri bilim insanı, gazeteci ve rütbeli askerdir (d. 1938)
2019 - Charles Vandenhove, Belçikalı mimar (d. 1927)
2020 - Gerda Kieninger, Alman siyasetçi (d. 1951)
2020 - John Karlen, Amerikalı oyuncudur (d. 1933)
2021 - Hank Aaron, Eski Amerikalı siyahi beybzbol oyuncusu (d. 1934)
2021 - Ron Campbell, Avustralyalı animatör, televizyon yapımcısı ve yönetmeni (d. 1939)
2021 - Meherzia Labidi Maïza, Tunuslu siyasetçi, çevirmen ve yazar (d. 1963)
2021 - Luton Shelton, Jamaikalı futbolcuydu (d. 1985)
2022 - Gianni Di Marzio, İtalyan teknik direktör (d. 1940)
2022 - Rasmi Djabrailov, Sovyet-Rus aktör ve tiyatro yönetmeni (d. 1932)
2022 - Kathryn Kates, Amerikalı aktris (d. 1948)
2022 - Thích Nhất Hạnh, Vietnamlı bir Zen Budist rahip, öğretmen, yazar, şair ve barış aktivisti (d. 1926)
2022 - Ali Arif Ersen, Türk ressam ve fotoğraf sanatçısı (d. 1958)
2023 - Agustí Villaronga, İspanyol film yönetmeni, senarist ve oyuncu (d. 1953)
Tatiller ve özel günler
Kaynakça
0122
22 |
2241 | https://tr.wikipedia.org/wiki/23%20Ocak | 23 Ocak |
Olaylar
1556 - Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip Şensi Depremi, Çin'in Shaanxi eyaletinde meydana geldi: yaklaşık 830.000 kişi öldü.
1719 - Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bünyesinde Lihtenştayn Prensliği oluşturuldu.
1793 - Rusya ve Prusya, Polonya'yı bölüştü.
1849 - Elizabeth Blackwell, tıp diploması alan ilk kadın oldu.
1870 - Montana'da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 Kızılderiliyi öldürdü.
1913 - Bâb-ı Âli Baskını: Kâmil Paşa hükûmeti, İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarınca devrildi. Bâb-ı Âli Baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
1922 - İstanbul'da iki sokağa Piyer Loti ve Klodfarer adları verildi.
1925 - Şili'de Hükûmet bir askeri darbeyle devrildi.
1932 - Kadro dergisi, Şevket Süreyya Aydemir ve arkadaşları tarafından yayınlanmaya başlandı.
1941 - I. Türk Karikatür Sergisi, İstanbul'da açıldı.
1957 - TBMM, Ankara'da Ortadoğu Teknik Üniversitesi'nin kurulmasını kabul etti.
1959 - Vatan Partisi'nin kurucularına ilişkin dava başladı. Hikmet Kıvılcımlı ile 47 kişi, komünizm propagandası yapmakla suçlandı. Savcı sanıklar için 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istedi.
1960 - İsviçreli mühendis Jacques Piccard ve Amerikalı denizci teğmen Don Walsh, Trieste batiskapı içinde Challenger çukuruna (derinlik: 10.915 m) inerek yeni bir deniz altı rekoru kırdılar.
1961 - Dolandırıcılık olaylarıyla ünlenen Sülün Osman, Zeytinburnu'nda kumar oynarken yakalandı.
1968 - Amerika Birleşik Devletleri Pueblo haber alma gemisi Kuzey Kore'de ele geçirildi. Mürettebat casuslukla suçlanarak tutuklandı.
1971 - Emekliler Ankara'da Emekli Sandığı binasını işgal etti.
1972 - İstanbul sıkıyönetim Komutanlığı sokağa çıkma yasağı uyguladı ve Fırtına-1 operasyonunu gerçekleştirdi. 84.855 asker tarafından 268.810 bina ve 510.000 daire arandı.
1973 - Paris'te, ABD, Kuzey Vietnam ve Vietkong temsilcileri arasında imzalanan barış anlaşmasıyla, Vietnam'da yıllardır süren savaş sona erdi. Anlaşma, Vietnam'daki bütün ABD askerlerinin çekilmesini ve Güney Vietnam halkının kendi kaderini belirlemesini öngörüyordu.
1974 - İsrail askerleri, Süveyş Kanalı'nın batısından çekilmeye başladı.
1975 - Vatan Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu faşistler tarafından basıldı. Kerim Yaman adlı öğrenci öldürüldü.
1977 - Alex Haley'nin romanından uyarlanan mini-TV dizisi "Kökler" Amerika Birleşik Devletleri'nde gösterime girdi.
1978 - Türkiye 1. Kömür Kongresi Zonguldak'ta yapıldı.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 29. idamı: 9 Haziran 1980 gecesi evinde eşi ve çocuklarıyla yatmakta olan sağ görüşlü birini dışarı çıkarmak için evin önünde silah sıkan, beklediği kişiyi dışarı çıktığı an ateş açıp öldüren komünist militan Ali Aktaş (Ağtaş) idam edildi.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 30. idamı: Öz annesini ve göz koyduğu yeğenini öldüren Duran Bircan idam edildi.
1986 - "Video ve Sinema Eserleri Yasası" Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde kabul edildi. Yasa; video, sinema, müzik eserlerini çoğaltma, dağıtma ve yayma haklarını yeniden düzenliyor.
1989 - Tacikistan'da deprem meydana geldi; 1000'in üzerinde insan öldü.
1990 - Kızıl Ordu, 41 yıl sonra Macaristan'dan ayrıldı.
1990 - Parlamento'dan dergisi yayına başladı.
1994 - Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, "Kürt Devleti olgusuna hazırlıklı olmalıyız" dedi.
1995 - Posta ve Yeni Şafak gazeteleri, yayın hayatına başladılar.
1997 - Madeleine Albright, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk kadın Dış İşleri Bakanı oldu.
2005 - Viktor Yuşçenko, Ukrayna Devlet Başkanlığı görevine başladı.
2006 - Kartal Cumhuriyet Başsavcılığı, Mehmet Ali Ağca hakkında yeni bir müddetname hazırlayarak, 18 Ocak 2010'da tahliye edilmesini kararlaştırdı.
2006 - Sırbistan-Karadağ'da Başkent Podgorica'nın 15 kilometre kuzeydoğusundaki Bioçe köyü yakınında bir yolcu treninin raydan çıkması sonucu en az 48 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.
2006 - Ankara'da İstanbul Yolu üzerinde meydana gelen kaza sonucunda Dışişleri Bakanlığı personeli 8 kişi yaşamını yitirdi.
2007 - Hrant Dink'in cenazesi, İstanbul'da toprağa verildi. Cenaze töreninde açılan Hepimiz Hrant'ız ve Hepimiz Ermeniyiz yazılı pankartlar tartışmalara neden oldu.
2007 - Yapımına 16 yıl önce başlanan ve yaklaşık 1 milyar dolara mal olan Bolu Dağı Tüneli'nin İstanbul'a gidiş yönü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Romano Prodi tarafından açıldı.
2008 - Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Türkiye'ye tarihi ziyarette bulundu. Türkiye'yi 49 yıl aradan sonra ziyaret eden ilk Yunanistan Başbakanı olan Karamanlis, Türk-Yunan ilişkilerinin tamamen uyumlaştırılmasının temel hedef olduğunu söyledi.
2008 - Prof. Dr. Ayşe Işıl Karakaş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nde (AİHM) Türkiye'nin yeni yargıcı olarak seçildi.
2012 - Fransa Senatosu, 1915 Ermeni Kırımı'ndaki olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının inkârını suç sayan yasa teklifini kabul etti.
Doğumlar
1688 - Ulrika Eleonora, İsveç kraliçesi (ö. 1741)
1729 - Clara Reeve, İngiliz romancı (ö. 1807)
1729 - Pierre Darcourt, 1955'ten önce Belçikalı ilk uzun yaşayan insan (ö. 1837)
1737 - John Hancock, Amerikalı tüccar ve devlet adamı (ö. 1793)
1752 - Muzio Clementi, İtalyan besteci (ö. 1832)
1783 - Stendhal (Marie-Henri Beyle), Fransız edebiyatçı (Kırmızı ve Siyah ve Parma Manastırı adlı romanlarıyla ünlü) (ö. 1842)
1794 - Eduard Friedrich Eversmann, Alman biyolog ve kaşif (ö. 1860)
1814 - Alexander Cunningham, İngiliz arkeolog ve ordu mühendisi (ö. 1893)
1828 - Saigō Takamori, Japon samuray, asker ve siyasetçi (ö. 1877)
1830 - İvan Lariоnоv, Rus besteci ve halkbilimci (ö. 1889)
1832 - Édouard Manet, Fransız ressam (gerçekçilikten izlenimciliğe geçişin öncülerinden) (ö. 1883)
1840 - Ernst Abbe, Alman fizikçi ve sanayici (ö. 1905)
1852 - Edmond Demolins, Fransız sosyal tarihçi (ö. 1907)
1855 - John Moses Browning, Amerikalı silah tasarımcısı (ö. 1926)
1862 - David Hilbert, Alman matematikçi (ö. 1943)
1872 - Paul Langevin, Fransız fizikçi (ö. 1946)
1876 - Otto Diels, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 1954)
1878 - Rutland Boughton, Britanyalı opera ve batı klasik müzik bestecisi, orkestra şefi ve müzik festivali organizatorü (ö. 1960)
1884 - Hermann Nunberg, Polonyalı psikiyarist (ö. 1970)
1897 - Subhas Chandra Bose, Hint siyasetçi (ö. 1945)
1898 - Randolph Scott, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (ö. 1987)
1898 - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (ö. 1948)
1907 - Hideki Yukawa, Japon fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1981)
1910 - Django Reinhardt, Belçikalı caz gitaristi ve besteci (ö. 1953)
1920 - Gottfried Böhm, Alman mimar
1921 - Berna Moran, Türk yazar (ö. 1993)
1923 - Horace Ashenfelter, Amerikalı atlet (ö. 2018)
1929 - İhsan Yüce, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 1991)
1933 - Gülten Akın, Türk şair ve yazar (ö. 2015)
1934 - Jeanette Bonnier, İsveçli gazeteci, yazar ve medya yönetici (ö. 2016)
1935 - Mike Agostini, Trinidad ve Tobagolu atletizm sporcusu (ö. 2016)
1940 - Dinç Bilgin, Türk gazeteci, iş insanı ve medya patronu
1940 - Musa Arafat, Filistinli devlet adamı (ö. 2005)
1942 - Süha Arın, Türk akademisyen ve belgesel yönetmeni (ö. 2004)
1943 - Özhan Canaydın, Türk basketbolcu, iş insanı ve Galatasaray Başkanı (ö. 2010)
1944 - Rutger Hauer, Hollandalı oyuncu (ö. 2019)
1948 - Anita Pointer, Amerikalı şarkıcı (ö. 2022)
1957 - Caroline, Monako prensesi
1967 - Naim Süleymanoğlu, Türk halterci (ö. 2017)
1967 - Hafız Süleymanoğlu, Türk halterci
1974 - Tiffani Thiessen, Amerikalı oyuncu
1974 - Anne Marivin, Fransız oyuncu
1975 - Márcio Santos, Brezilyalı futbolcu
1977 - Tuna Bekleviç, Türk siyasetçi
1983 - Adam Mosseri, Instagram’ın günümüzdeki başkanı ve eski Facebook yöneticisi
1984 - Arjen Robben, Hollandalı futbolcu
1985 - Doutzen Kroes, Hollandalı süper model
1988 - Esin İris, Türk şarkıcı, söz yazarı, besteci ve yorumcu
1990 - Şener Özbayraklı, Türk futbolcu
1996 - Kemal Ademi, Alman futbolcu
1998 - XXXTentacion, Amerikalı rapçi, şarkıcı ve söz yazarı
Ölümler
1002 - III. Otto, Kutsal Roma imparatoru (d. 980)
1199 - Ebu Yusuf Yakup el-Mansur, 1184–1199 yılları arasında Muvahhid halifes (d. 1160)
1252 - Zabel, 1219-1252 yılları arasında Kilikya Ermenistanı kraliçesi (d. 1217)
1516 - II. Fernando, Aragon Kralıdır. 1468-1516 arasında Sicilya Kralıdır. Ayrıca Ferdinand III adıyla 1504-1516 yılları arasında Napoli Krallığı'nı yönetmiştir (d. 1452)
1567 - Jiajing, Çin'in Ming Hanedanı'nın 11. imparatorudur (d. 1507)
1622 - William Baffin, İngiliz seyrüseferci (d. 1584)
1744 - Giambattista Vico, İtalyan felsefeci ve tarihçi (d. 1668)
1803 - Arthur Guinness, İrlandalı iş insanı (d. 1725)
1805 - Claude Chappe, Fransız bilim insanı (d. 1763)
1806 - William Pitt, Birleşik Krallık tarihinin en genç başbakanı (d. 1759)
1875 - Charles Kingsley, İngiliz yazar (d. 1819)
1883 - Gustave Doré, Fransız baskı ve gravür ustası (d. 1832)
1889 - Alexandre Cabanel, Fransız ressam (d. 1823)
1903 - I. Niko Dadiani, Megrelya'nın son prensi (d. 1847)
1905 - Yedi Sekiz Hasan Paşa, Osmanlı Paşası (d. 1831)
1913 - Nâzım Paşa, Osmanlı Harbiye Nazırı (d. 1848)
1923 - Max Nordau, Avusturyalı doktor ve yazar (d. 1849)
1924 - Ali Emîrî, Türk araştırmacı ve tezkire yazarı (d. 1857)
1931 - Anna Pavlova, Rus balerin (d. 1881)
1939 - Matthias Sindelar, Avusturyalı futbolcu (d. 1903)
1944 - Edvard Munch, Norveçli ekspresyonist ressam (Çığlık isimli tablosuyla tanınan) (d. 1863)
1945 - Helmuth James Graf von Moltke, Alman hukukçu (d. 1907)
1945 - Mehmet Rifat Arkun, Türk siyasetçi (d. 1872)
1946 - Helene Schjerfbeck, Fin ressam (d. 1862)
1956 - Alexander Korda, Macar asıllı İngiliz yönetmen ve yapımcı (d. 1893)
1962 - Natalya Sedova, Rus devrimci Lev Troçki'nin ikinci eşi (d. 1882)
1963 - Baki Vandemir, Türk asker (d. 1890)
1973 - Kid Ory, Amerikalı Caz Tromboncusu ve grup lideri (d. 1886)
1976 - Paul Robeson, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve siyahi hakları savunucusu (d. 1898)
1986 - Mehmet Kaplan, Türk edebiyat tarihçisi (d. 1915)
1986 - Nihat Akyunak, Türk ressam (d. 1922)
1989 - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (d. 1904)
1991 - Ole Peder Arvesen, Norveçli mühendis ve matematikçi (d. 1895)
1995 - Elmira Hüseynova, Sovyet Azerbaycanlı heykeltıraş ve ressam (d. 1933)
2002 - Pierre-Felix Bourdieu, Fransız sosyolog (d. 1930)
2002 - Robert Nozick, Amerikalı felsefeci (d. 1938)
2005 - Johnny Carson, Amerikalı komedyen ve yayıncı (d. 1925)
2013 - Savaş Akova, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1948)
2014 - Violetta Ferrari, Macar oyuncu (d. 1930)
2015 - Abdullah bin Abdülaziz, Suudi Arabistan Kralı (d. 1924)
2015 - Ernie Banks, Amerikalı efsanevi profesyonel beyzbolcudur (d. 1931)
2015 - Prosper Ego, Hollandalı aktivist ve yazarı (d. 1927)
2015 - Barrie Ingham, İngiliz oyuncudur (d. 1932)
2016 - Nikolay Abramov, Rus yazar, şair, gazeteci ve çevirmen (d. 1961)
2016 - Jimmy Bain, İskoç-İngiliz rock müzisyeni (d. 1947)
2016 - Barry Brickell, Yeni Zelandalı çömlek sanatçısı (d. 1935)
2016 - Josip Friščić, Hırvat politikacı (d. 1949)
2017 - Bimba Bosé, İspanyol model, şarkıcı ve aktrisir (d. 1975)
2017 - Dmitro Hrabovski, Ukraynalı bisiklet sporcusu (d. 1985)
2017 - Gorden Kaye, İngiliz oyuncu (d. 1941)
2017 - Boško Krunić, Yugoslav komünist siyasetçi (d. 1929)
2017 - Ruth Samuelson, Amerikalı Cumhuriyetçi Partili kadın siyasetçi, parlamenter (d. 1959)
2018 - Anders Åberg, İsveçli heykeltıraş, ressam ve karikatüristtir (d. 1945)
2018 - Muhammed el-Mufarreh, Suudi Arabistanlı oyuncu, yazar, yönetmen ve yapımcı (d. 1945)
2018 - Nicanor Parra, matematikçi ve şair (d. 1914)
2018 - Ezra Swerdlow, Amerikalı sinema yapımcısı (d. 1954)
2018 - Lari White, Amerikalı country müziği sanatçısı ve oyuncu (d. 1965)
2019 - Richard Bodycombe, Amerikalı eski rütbeli üst düzey askerdir (d. 1922)
2019 - Jack Thomas Brinkley, Amerikalı siyasetçi, eğitimci ve avukattır (d. 1930)
2019 - Dick Dolman, Hollandalı siyasetçidir (d. 1935)
2019 - Ayşen Gruda, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu (d. 1944)
2019 - Jonas Mekas, Litvanyalı-Amerikalı film yapımcısı, şair ve sanatçı (d. 1922)
2019 - Oliver Mtukudzi, Zimbabveli müzisyen, iş insanı, hayırsever, insan hakları savunucusu (d. 1952)
2019 - Norman Orentreich, Amerikalı cilt uzmanı (dermatolog) ve kozmetikçi (d. 1922)
2019 - Erik Olin Wright, Amerikalı analitik Marksist sosyolog, eğitimci, yazar ve filozof (d. 1947)
2020 - Robert Archibald, Britanyalı profesyonel basketbolcudur (d. 1980)
2020 - Frederick Ballantyne, Saint Vincent ve Grenadinlerli siyasetçi (d. 1936)
2020 - Robert Harper, Amerikalı oyuncudur (d. 1951)
2020 - Alfred Körner, Avusturyalı millî futbolcudur (d. 1926)
2020 - Jim Lehrer, Amerikalı gazeteci, romancı, senarist ve oyun yazarı (d. 1934)
2020 - Gudrun Pausewang, Alman yazar ve eğitimci (d. 1928)
2021 - Walter Bernstein, Amerikalı senarist ve film yapımcısı (d. 1919)
2021 - Hal Holbrook, Akademi Ödülü adayı, Emmy ve Tony Ödülleri sahibi, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
2021 - Larry King, Amerikalı televizyon ve radyo sunucusu (d. 1933)
2021 - Martha Madrigal, Meksikalı şair ve hikâye yazarı (d. 1929)
2021 - Sumiko Sakamoto, Japon aktris ve şarkıcı (d. 1936)
2021 - Song Yoo-jung, Güney Koreli aktris ve modeldir (d. 1994)
2022 - Barbara Krafftówna, Polonyalı aktris (d. 1928)
2022 - Ketevan Losaberidze, Sovyet/Gürcü eski okçu (d. 1949)
2022 - Thierry Mugler, Fransız moda tasarımcısı ve fotoğraf sanatçısı (d. 1948)
Tatiller ve özel günler
0123
23 |
2242 | https://tr.wikipedia.org/wiki/25%20Ocak | 25 Ocak |
Olaylar
1072 - Divânu Lügati't-Türk, Türk kültürünün ilk Türkçe dilinde yazılan sözlük eseri, Kaşgârlı Mahmut tarafından yazılmaya başlandı. (10 Şubat 1074'te bitirildi.)
1327 - III. Edward, İngiltere Kralı oldu.
1348 - Venedik’te yüzlerce kişinin ölümüne neden olan bir deprem meydana geldi.
1363 - Sırpsındığı Muharebesi'ni Osmanlı Devleti kazandı.
1554 - São Paulo'nun kuruluşu.
1573 - Mikatagahara Muharebesi
1579 - Utrecht Antlaşması imzalandı ve günümüz Hollanda'sının temelleri atılmış oldu.
1755 - Moskova Üniversitesi kuruldu.
1792 - İngiltere'de, fakir sınıfların ilk siyasi örgütü sayılan «London Corresponding Society» örgütü kuruldu.
1831 - I. Nikolay ve Romanovların düşmesiyle Polonya'nın bağımsızlığı ilan edildi.
1858 - Felix Mendelssohn'un Bir Yaz Gecesi Rüyası adlı eserinin Düğün Marşı bölümü Kraliçe Victoria'nın kızının düğününde çalındıktan sonra, bütün dünyadaki düğünlerin popüler müziği haline geldi.
1872 - Hasköy Tersanesi işçileri greve çıktı.
1881 - Thomas Edison ve Alexander Graham Bell Oryantal Telefon Şirketini kurdular.
1890 - Arjantin ve Brezilya arasında Montevideo antlaşması imzalandı.
1890 - İspanya'nın futbol takımı olan Sevilla FC kuruldu.
1918 - Rusya, Sovyetler Birliği (SSCB) oluşunu ilan etti.
1919 - Paris Barış Konferansı'nda; uluslararası barışı ve güveni sağlayacak ve devam ettirecek bir Milletler Cemiyeti kurulmasına karar verildi.
1919 - Ermeniler, Antep Hükûmet binasını ele geçirerek İdareye el koyduklarını açıkladılar.
1924 - İlk Kış Olimpiyat Oyunları Chamonix'de başladı.
1926 - Şeker, petrol ve benzin inhisarı (tekeli) hakkında kanunlar kabul edildi.
1932 - Sovyetler Birliği ve Polonya saldırmazlık paktı imzaladı.
1936 - İstanbul'da vapurculuk şirketi ile bütün kabotajın Denizyolları İdaresine geçmesini sağlayan sözleşme imzalandı.
1937 - Cincinnati'de seller petrol rezervlerinin patlamasına yol açtı, şehir alevler içinde kaldı.
1939 - Celâl Bayar Hükûmeti istifa etti. Yeni Hükûmet Refik Saydam Başkanlığında kuruldu.
1942 - Tayland, Amerika Birleşik Devletleri ve Birleşik Krallık'a savaş ilan etti.
1949 - İsrail'de ilk seçimler yapıldı. David Ben-Gurion Başbakan oldu.
1950 - Amerika'da eski bürokrat Alger Hiss, hiçbir kanıt bulunmaksızın, komünist casus olduğu gerekçesiyle, 5 yıl ağır hapis cezasına mahkûm edildi.
1950 - Şiddetli kış nedeniyle İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'nde yollar kapandı, Çubuk Barajı dondu.
1951 - Kumyangjang-ni Muharebesi
1952 - Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanlığı bir genelge yayımladı; 1952-1953 öğrenim yılından itibaren lise eğitimi 4 yıla çıkarılacak.
1952 - Gümrük ve Tekel Bakanı Sıtkı Yırcalı, kibrit tekelinin kalktığını açıkladı; özel sektör kibrit üretebilecek.
1954 - Ankara'da sıcaklık -30 dereceye düştü; okullar tatil edildi.
1956 - Türk Eczacıları Birliği kuruldu.
1957 - Hint Keşmir'i kendine ilhak etti.
1958 - İstanbul'da 25 kişi, komünizm propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı. Tutuklananların arasında Doktor Hikmet Kıvılcımlı da bulunuyordu.
1966 - Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) Türkiye'ye Yardım Konsorsiyumu Türkiye'nin dikkatini çekti; enflasyon hızla artıyor.
1968 - Türk Ordu Futbol Takımı Dünya şampiyonu oldu.
1969 - Amerika Birleşik Devletleri ile Kuzey Vietnam arasında barış görüşmelerine Paris'te başlandı.
1971 - İdi Amin gerçekleştirdiği darbe ile Milton Obote'yi devirdi ve Uganda'nın Başkanı oldu.
1973 - Başbakan Ferit Melen "İşkence yalandır" dedi. Bülent Ecevit, bunun bir yalan olduğunu söyleyince Cumhuriyetçi Güven Partililerin (CGP) saldırısına uğradı.
1974 - Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ile Millî Selamet Partisi (MSP) Hükûmet ortaklığı protokolü imzaladı.
1977 - İstanbul'da bir yıl içinde 510 öğrenci olayı meydana geldi, 13 öğrenci öldü.
1980 - Başbakan Süleyman Demirel'in azınlık Hükûmeti'nin görevde olduğu 73 günde politik nedenlerle 497 kişinin öldürüldüğü, 779 kişinin yaralandığı ve 72 soygun olayının yaşanmış olduğu açıklandı.
1981 - Mao'nun dul eşi Jiang Qing ölüm cezasına çarptırıldı.
1985 - II. Louis Stadyumu, Monako Prensi III. Rainier tarafından açıldı.
1986 - Millî Direniş Hareketi, Uganda'da Tito Okello Hükûmetini devirdi.
1987 - 30 milyon dolara sigortalanan Muhteşem Süleyman Sergisi, Amerika Birleşik Devletleri'nin başkenti Washington'da Ulusal Sanat Müzesi'nde açıldı.
1988 - Türkiye, BM İşkenceyle Mücadele Sözleşmesi'ni imzaladı.
1991 - Bakanlar Kurulu, Kürtçe konuşma ve şarkı söylemeyi serbest bıraktı.
1991 - ABD ve müttefiklerinin bir hafta süren saldırısı karşısında, Saddam Hüseyin yönetimi Kuveyt'teki petrol kuyularını ateşe verdi ve ham petrolü körfeze boşalttı.
1995 - Rusya, Norveç tarafından fırlatılan bir araştırma roketini Amerika Birleşik Devletleri'nin Trident füzeleriyle karıştırınca az daha bir nükleer karşı saldırı başlatıyordu.
1996 - Rusya'nun Avrupa Konseyi'ne girişi.
1996 - ABD'de son bir kez asılarak idam gerçekleştirildi. Cinayet suçlusu Billy Bailey, ABD'nin Delaware eyaletinde asıldı.
1997 - Yaşar Kemal Uluslararası Nonino Ödülü'nü İtalya'da düzenlenen bir törenle aldı.
1999 - Kolombiya'nın batısında 6,0 şiddetinde deprem meydana geldi, en az 1000 kişi öldü.
2002 - Wikipedia, yazılımının ("II. Faz") ya da Magnus Manske Günü olarak bilinen yeni sürümüne geçti.
2004 - Opportunity adlı uzay sondası, Mars yüzeyine indi.
2005 - San Francisco kenti, meydanlarda, parklarda ve şehrin kamuya ait diğer yerlerinde sigara içmeyi yasakladı. Cezanın bedeli 100 dolar olarak açıklandı.
2005 - Hindistan'daki bir hac töreni sırasında çıkan izdihamda 258 kişi öldü.
2006 - Dünyanın en büyük küreselleşme karşıtı eylemlerinden olan Dünya Sosyal Forumu Venezuela'da başladı.
2006 - İlk kez seçimlere katılan İslami Direniş Hareketi Hamas, Filistin'de düzenlenen genel seçimlerin galibi oldu ve 10 yıllık El Fetih hakimiyetine son verdi. İsmail Haniye, 19 Şubat'ta Başbakan oldu, ancak İsrail, Hamas Hükûmeti ile bütün müzakereleri durdurdu.
2011 - 25-27 Ocak arasında Kuzey Amerika kar fırtınası yaşandı.
2015 - Yapılan genel seçimlerde SYRİZA (Radikal Sol Koalisyon) Partisi, birinci gelerek Yunanistan'ın yeni iktidarını oluşturdu.
Doğumlar
750 - IV. Leo Hazar, Bizans İmparatoru (ö. 780)
1627 - Robert Boyle, İrlandalı kimyacı (ö. 1691)
1736 - Joseph-Louis Lagrange, İtalyan matematikçi (ö. 1813)
1759 - Robert Burns, İskoç şair (ö. 1796)
1776 - Joseph Görres, Alman yazar ve gazeteci (ö. 1848)
1790 - Moritz Daffinger, Avusturyalı ressam (ö. 1849)
1801 - Henri de Brouckère, Belçikalı soylu ve liberal politikacı (ö. 1891)
1812 - Pierre de Decker, Belçikalı bir Roma Katolik politikacı, devlet adamı ve yazar (ö. 1891)
1823 - Zeynalabdin Tağıyev, Azerbaycanlı iş insanı (ö. 1924)
1832 - İvan Şişkin, Rus manzara (peyzaj) ressamı, gravürcü ve teknik çizimci (ö. 1898)
1842 - Vilhelm Thomsen, Danimarkalı dil bilimci ve Türkolog (ö. 1927)
1843 - Hermann Schwarz, Alman matematikçi (ö. 1921)
1852 - Petras Vileišis, Litvanyalı mühendis, siyasi aktivist ve hayırsever (ö. 1926)
1855 - Eduard Meyer, Alman tarihçi (ö. 1930)
1860 - Charles Curtis, Amerikalı avukat ve politikacı (ö. 1936)
1862 - Ann Elizabeth Isham, RMS Titanic gemisinde yer alan bir yolcu (ö. 1912)
1866 - Émile Vandervelde, Belçikalı Sosyaldemokrat, Siyasetçi, İkinci Sosyalist Enternasyonal' ı Başkanı (ö. 1938)
1872 - Mikola Skripnik, Ukraynalı Bolşevik devrimci ve Ukrayna Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (ö. 1933)
1874 - W. Somerset Maugham, İngiliz romancı, oyun ve kısa öykü yazarı (ö. 1965)
1878 - Ernst Alexanderson, Amerikalı elektrik mühendisi (ö. 1975)
1881 - Emil Ludwig, Alman yazar (ö. 1948)
1882 - Virginia Woolf, İngiliz yazar (ö. 1941)
1886 - Wilhelm Furtwängler, Alman orkestra şefi ve besteci (ö. 1954)
1894 - Aino Aalto, Fin mimar ve tasarımcı (ö. 1949)
1896 - Florence Mills, Afrikalı-Amerikalı kabare oyuncusu, şarkıcı, komedyen ve dansçı (ö. 1927)
1899 - Paul-Henri Spaak, Belçika Başbakanı (NATO ve AET'nin kuruluşuna öncülük eden) (ö. 1972)
1917 - Ilya Prigogine, Belçikalı kimyager, fizikçi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (ö. 2003)
1920 - Jeanne Brabants, Belçikalı dansçı, koreograf ve öğretmen (ö. 2014)
1921 - Samuel T. Cohen, Amerikalı fizikçi ve nötron bombasını icat eden (ö. 2010)
1923 - Arvid Carlsson, İsveçli bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 2018)
1923 - Hıfzı Topuz, Türk gazeteci ve yazar
1926 - Yusuf Şahin, Mısırlı sinema yönetmeni (ö. 2008)
1927 - Antonio Carlos Jobim, Brezilyalı besteci, Bossa Nova akımının öncüsü, yorumcu, piyanist ve gitarist (ö. 1994)
1927 - Marian Brown, ABD'de ikon olan "San Francisco İkizleri"nden biri (ö. 2014)
1927 - Vivian Brown, ABD'de ikon olan "San Francisco İkizleri"nden biri (ö. 2013)
1928 - Eduard Şevardnadze, Gürcistan Devlet Başkanı (ö. 2014)
1931 - Paavo Haavikko, Fin şair (ö. 2008)
1933 - Corazon Aquino, Filipinli kadın siyasetçi (ö. 2009)
1935 - James Gordon Farrell, Britanyalı yazar (ö. 1979)
1936 - Onat Kutlar, Türk sinema eleştirmeni ve yazar (ö. 1995)
1938 - Vladimir Vısotskiy, Rus tiyatro oyuncusu, şarkı sözü yazarı ve halk şarkıcısı (ö. 1980)
1942 - Eusébio, Portekizli futbolcu (ö. 2014)
1948 - Halife bin Zayid el-Nehyan, Birleşik Arap Emirlikleri'nin 2. Devlet Başkanı
1951 - Numan Pekdemir, Türk kontrbasçı
1954 - David Grossman, İsrailli yazar
1955 - Tōru Iwatani, Japon video oyunu tasarımcısı
1958 - Mehmet Sekmen, Türk siyasetçi
1960 - Dursun Çiçek, Türk asker ve siyasetçi
1962 - Ruşen Çakır, Türk gazeteci
1963 - Fernando Haddad, Brezilyalı siyasetçi
1967 - David Ginola, Fransız eski millî futbolcudur
1971 - Luca Badoer, İtalyan Formula 1 pilotu
1978 - Ahmet Dursun, Türk futbolcu
1978 - Volodimir Zelenski, Ukrayna devlet başkanı
1980 - Fulden Akyürek, Türk oyuncu
1980 - Michelle McCool, Amerikan profesyonel güreşçi
1980 - Paulo Assunção, Brezilyalı futbolcu
1980 - Xavi, İspanyol futbolcu
1981 - Alicia Keys, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, besteci ve oyuncu
1981 - Toşe Proeski, Makedon şarkıcı (ö. 2007)
1982 - Maxim Shabalin, Rus buz patenci
1982 - Noemi, İtalyan şarkıcı ve söz yazarı
1982 - Ömür Arpacı, Türk oyuncu
1984 - Robinho, Brezilyalı futbolcu
1985 - Hwang Jung-Eum, Güney Koreli oyuncu
1985 - Tina Karol, Ukraynalı şarkıcı
1986 - Feis Ecktuh, Hollandalı rap şarkıcısı ve müzisyen (ö. 2019)
1987 - Mariya Kirilenko, Rus profesyonel tenisçi
1988 - Renna Ryann, Amerikalı porno yıldızı
1988 - Tatiana Golovin, Rus asıllı Fransız tenis oyuncusu
1996 - Calum Hood, Avustralyalı müzisyen ve 5 Seconds of Summer'da gitarist
2000 - Arda Berk Kaya, Türk basketbolcu
Ölümler
390 - Nenizili (Nazianz) Gregorius, Kapadokyalı Kilise Babası ve Doktoru (d. 329)
477 - Genserik, Vandal Kralı (d. 389)
750 - İbrahim bin Velid, 13. Emevi halifesidir
1067 - Yingzong, Çin'in Song Hanedanı'nın beşinci imparatorudur (d. 1010)
1176 - İbn Asakir, Arap tarihçi ve hadis bilgini (d. 1105)
1559 - II. Christian, Danimarka Kralı (d. 1481)
1578 - Mihrimah Sultan, Kanuni Sultan Süleyman ve Hürrem Sultan'ın kızı (d. 1522)
1891 - Theo van Gogh, Hollandalı sanat simsarı (d. 1857)
1891 - Henri de Brouckère, Belçikalı soylu ve liberal politikacı (d. 1801)
1896 - Frederic Leighton, İngiliz ressam (d. 1830)
1908 - Mikhail Chigorin, Rus satranç oyuncusu ve teorisyen (d. 1850)
1921 - William Thompson Sedgwick, Amerikalı akademisyen (d. 1855)
1938 - Yevgeniy Polivanov, Sovyet dilbilimci (d. 1891)
1942 - Ahatanhel Krımski, Ukraynalı bilim insanı ve akademisyen (d. 1871)
1947 - Al Capone, Amerikalı gangster (d. 1899)
1951 - Sergey Vavilov, Sovyet fizikçi (d. 1891)
1952 - Sveinn Björnsson, İzlanda'nın ilk Cumhurbaşkanı (d.1881)
1954 - Manabendra Nath Roy, Hint devrimci, teorist ve aktivist (d. 1887)
1958 - Cemil Topuzlu, Türk cerrah (Türkiye'de modern cerrahinin kurucusu, İstanbul'un eski Belediye Başkanı ve Tıp Fakültesi Dekanı) (d. 1866)
1960 - Rutland Boughton, Britanyalı opera ve batı klasik müzik bestecisi, orkestra şefi ve müzik festivali organizatorü (d. 1878)
1971 - Donald Winnicott, İngiliz psikanalist (d. 1896)
1972 - Erhard Milch, Alman Generalfeldmarschalli (d. 1892)
1987 - Nahuel Moreno, Arjantinli Troçkist önder (d. 1924)
1990 - Ava Gardner, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1922)
1997 - Jeane Dixon, Amerikalı astrolog ve psişik (d. 1904)
2004 - Fanny Blankers-Koen, Hollandalı atlet (d. 1918)
2004 - Miklós Fehér, Macar futbolcu (d. 1979)
2005 - Philip Johnson, Amerikalı bir mimardır (d. 1906)
2006 - Anna Malle, Amerikalı porno yıldızı (d. 1967)
2009 - Orhan Duru, Türk yazar ve gazeteci (d. 1933)
2009 - Kim Manners, Amerikalı oyuncu, yönetmen ve yapımcı (d. 1951)
2010 - Ali Hasan el Mecid, Iraklı asker ve devlet adamı (d. 1941)
2015 - Demis Roussos, Yunan şarkıcı (d. 1946)
2015 - Haruna Yukawa, Japon savaş muhabiri (d. 1972)
2016 - Kalpana, Hint oyuncu (d. 1965)
2016 - Ergüder Yoldaş, Türk müzisyen ve besteci (d. 1939)
2017 - Kevin Geer, Amerikalı oyuncudur (d. 1954)
2017 - John Hurt, İngiliz film-dizi oyuncusu ve seslendirme sanatçısı (d. 1940)
2017 - Katja of Sweden, İsveçli kadın moda tasarımcısıdır (d. 1920)
2017 - Harry Mathews, Amerikalı yazar, romancı ve çevirmen (d. 1930)
2017 - Jack Mendelsohn, Amerikalı animatör, senarist ve çizer (d. 1926)
2017 - Mary Tyler Moore, Amerikalı oyuncudur (d. 1936)
2017 - Margaret Wall, Britanyalı siyasetçi ve sendikacı (d. 1941)
2018 - Cleribel Alegría, Nikaragualı şair, deneme yazarı, romancı, ve gazeteci (d. 1924)
2018 - Neagu Djuvara, Rumen yazar, tarihi, eleştirmen, gazeteci, filozof ve diplomattır (d. 1916)
2018 - Lüdmila Sençina, Ukrayna asıllı Sovyet-Rus şarkıcı ve oyuncu (d. 1950)
2019 - Fatima Ali, Pakistanlı-Amerikalı yemek şefi ve televizyon kişiliği (d. 1989)
2019 - Bruce Corbitt, Amerikalı heavy metal, rock müziği şarkıcısı, müzisyen ve söz yazarı (d. 1962)
2019 - John Jeffries, Yeni Zelandalı siyasetçi ve hâkim (d. 1929)
2019 - Florence Knoll, Amerikalı mimar ve mobilya tasarımcısıdır (d. 1917)
2019 - Meshulam Riklis, Amerikalı-İsrailli iş insanı (d. 1923)
2019 - Krishna Sobti, kurgusal ve deneme türünde Hintçe eserler yazan kadın yazardır (d. 1925)
2020 - Liang Wudong, COVID-19 nedeniyle ölen ilk Çinli doktor (d. 1959)
2020 - Narciso Parigi, İtalyan oyuncu ve şarkıcı (d. 1927)
2020 - Monique van Vooren, Belçikalı-Amerikalı oyuncu ve dansçı (d. 1927)
2020 - Garbis Zakaryan, Ermeni asıllı Türk boksör ve antrenör (d. 1930)
2021 - Sōichi Aikawa, Japon siyasetçi (d. 1942)
2021 - David Bright, Botsvanalı teknik direktör (d. 1956)
2022 - Svetlana Căpățînă, Moldovalı siyasetçi (d. 1969)
2022 - Etchika Choureau, Fransız aktris (d. 1929)
2022 - Wim Jansen, Hollandalı eski futbolcudur (d. 1946)
Tatiller ve özel günler
Fırtına: Kış Şiddeti Fırtınası
0125
25 |
2243 | https://tr.wikipedia.org/wiki/26%20Ocak | 26 Ocak |
Olaylar
66 - Halley kuyruklu yıldızı'nın, Dünya'nın yakınından 5. kayıtlı geçişi.
1340 - İngiltere Kralı III. Edward, kendini Fransa Kralı ilan etti.
1531 - Lizbon'da (Portekiz) şiddetli deprem; binlerce kişi öldü.
1699 - Osmanlı Devleti, Karlofça Antlaşması'nı imzaladı.
1700 - Kuzey Amerika'nın batı sahillerinde 9 şiddetinde deprem (Kaskadya depremi) meydana geldi.
1785 - Benjamin Franklin, kızına yazdığı mektupta Amerika Birleşik Devletleri'nin sembolü olarak kartalın seçilmesinden dolayı duyduğu hayal kırıklığını dile getirdi. Franklin, hindiyi düşünüyormuş.
1788 - İngiliz donanması Sidney sahillerinde. Avrupalıların kalıcı yerleşimi başlamış oldu.
1837 - Michigan, 26. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
1861 - Louisiana eyaleti, Amerika Birleşik Devletleri'nden ayrıldı.
1870 - Virginia, tekrar Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
1905 - Pretoria'da (Güney Afrika) 3,106 karat değerindeki dünyanın en büyük elması bulundu. Elmasa "Cullinan" adı verildi. 9 parçaya bölünen elmastan elde edilen "Afrika'nın Büyük Yıldızı" adındaki 530.2 karatlık 74 yüzlü dünyanın en büyük pırlantası, Britanya tacına yerleştirildi.
1911 - Richard Strauss'un Der Rosenkavalier operası ilk kez sahnelendi.
1911 - Pilot Glenn H. Curtiss, ilk deniz uçağını uçurdu.
1921 - İstanbul Tramvay işçileri greve çıktı.
1926 - Televizyonun icadı.
1931 - Hindistan'da Mahatma Gandhi serbest bırakıldı.
1931 - Kızıl İstanbul gazetesi hakkında soruşturma açıldı.
1934 - Apollo Tiyatrosu Harlem'de (New York) açıldı.
1934 - Almanya ile Polonya arasında saldırmazlık antlaşması imzalandı.
1939 - İspanya İç Savaşı: General Francisco Franco'ya bağlı milliyetçi güçler, İtalyanların da yardımıyla Barselona şehrini ele geçirdiler.
1942 - II. Dünya Savaşı: İlk Amerikan birlikleri Avrupa topraklarında (Kuzey İrlanda).
1946 - Félix Gouin, Fransa Başbakanı seçildi.
1948 - Millî Korunma Mahkemeleri kaldırıldı.
1950 - Hindistan anayasası kabul edildi. Cumhuriyet ilan edildi. Dünyanın en kalabalık demokrasisi kuruldu.
1953 - Gümrük İşbirliği Konseyi ilk toplantısını gerçekleştirdi.
1956 - Kış olimpiyatları Cortina d'Ampezzo'da (İtalya) başladı.
1958 - Klasik müzik bestecisi Bülent Arel'in "Beş Sonnet" adlı yapıtı ilk kez seslendirildi.
1959 - Ankara Telgraf gazetesi'nin sahibi ve Yazı İşleri Müdürü Fethi Giraygil, Ankara Cezaevi'ne girdi. Giraygil, 17 gün hapis cezasına çarptırılmıştı.
1959 - Bağdat Paktı Konseyi Karaçi'de toplandı. Toplantıya, Türkiye adına Başbakan Adnan Menderes ve Dışişleri Bakanı Fatin Rüştü Zorlu katıldı.
1962 - Ay'a bilimsel cihazlar götürmek üzere üzere fırlatılan Ranger 3 uydusu, Ay'ın ancak 35.000 km kadar uzağından geçebildi.
1965 - Hintçe, Hindistan'ın resmî dili oldu.
1966 - İstanbul'un çeşitli semtlerinde "köylü pazarları" kurulması çalışmalarına başladı. Amaç, halkın daha ucuz sebze ve meyve yiyebilmesi idi.
1969 - Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi Genel Başkanı Alparslan Türkeş, İstanbul İl Gençlik Kongresi'nde "Hareket başladı" dedi.
1970 - Necmettin Erbakan ve 17 arkadaşı, Millî Nizam Partisi'ni kurdu.
1972 - Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan'ın idam dosyası, Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne gönderildi.
1973 - Fikir suçundan cezaevinde bulunan Çetin Altan, Doğan Koloğlu, Alpay Kabacalı, İrfan Derman ve Yaşar Kemal yargılandı.
1974 - Bülent Ecevit Başbakanlığında, Cumhuriyet Halk Partisi - Millî Selamet Partisi koalisyon Hükûmeti göreve başladı.
1974 - Türk Hava Yolları'nın Van adlı yolcu uçağı, İzmir Cumaovası Havaalanı'nda pistin 100 metre uzağında yere çakıldı; 63 kişi öldü.
1978 - Türk Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanı Feyyaz Berker ve Yönetim Kurulu üyesi Rahmi Koç, Türk Ceza Kanunu'nun (TCK)141.,142. ve 163. maddelerinin kaldırılmasını istediler.
1979 - Ankara Sıkıyönetim Komutanlığı Pol-Der, Pol-Bir, Pol-Ens ve Tem-Der'in çalışmalarını durdurdu.
1980 - İsrail ve Mısır arasında diplomatik ilişkiler başladı.
1984 - Türkiye İşçi Partisi davası sonuçlandı; 102 kişi çeşitli hapis cezalarına çarptırıldı.
1986 - Halley kuyruklu yıldızı gece görünür konumda. Güneş etrafında 76 yıl süren bir turunu tamamlıyor.
1988 - The Phantom of the Opera müzikali ilk kez sahnelendi.
1992 - 12 Eylül'den sonra ilk kez memur eylemi düzenlendi. İstanbul'daki eyleme 5 bin memur katıldı.
1992 - Boris Yeltsin, Rusya'nın nükleer füzelerinin Amerikan şehirlerini hedef almaktan vazgeçeceğini duyurdu.
1993 - Václav Havel, Çek Cumhuriyeti'nin Başkanı seçildi.
1996 - Amerikalı katil John Albert Taylor, Utah'ta kurşuna dizilerek idam edildi.
1998 - Monica Lewinsky skandalı: Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Bill Clinton, eski Beyaz Saray stajyeri Monica Lewinsky ile ilişkisi olduğunu reddetti.
1998 - Compaq, Digital Equipment Corporation şirketini satın aldı.
2001 - Gucerat'da (Hindistan) deprem: 20.000'den fazla kişi öldü.
2004 - Hamid Karzai, Afganistan'ın yeni anayasasını imzaladı.
2005 - Condoleezza Rice, Amerika Birleşik Devletleri'nin ilk siyahi kadın Dışişleri Bakanı oldu.
2006 - Filistin'de yapılan seçimlerde, Hamas'ın parlamentodaki 132 sandalyenin 76'sını elde ettiği anlaşılınca, Başbakan Ahmed Kurey istifa etti.
2006 - Dünya Ekonomik Forumu, Davos'ta (İsviçre) toplandı.
2008 - Ümraniye'de ele geçirilen patlayıcılarla ilgili soruşturma kapsamında mahkemeye sevk edilen emekli Tuğgeneral Veli Küçük, emekli Kurmay Albay Mehmet Fikri Karadağ, Susurluk Davası hükümlüsü Sami Hoştan, avukat Kemal Kerinçsiz, Türk Ortodoks Patrikhanesi Basın ve Halkla İlişkiler Sözcüsü Sevgi Erenerol, Hüseyin Görüm, Hüseyin Gazi Oğuz ve Oğuz Alparslan Abdülkadir tutuklandı.
2011 - TÜİK, enflasyon sepetini güncelledi. 2011 TÜFE sepeti 445 kalemden oluştu. Güncelleme sonucunda 2011 sepetine tramvay ücreti ve Süper Loto girdi, yünlü kumaş, kadın mantosu ve atık çöp ücreti sepetten çıkarıldı.
Doğumlar
1205 - Lizong, Çin'in Song Hanedanı'nın 14. imparatoru (ö. 1264)
1467 - Guillaume Budé, Fransız hümanist (ö. 1540)
1495 - Go-Nara, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 105. imparatorudur (ö. 1557)
1582 - Giovanni Lanfranco, Barok döneminin önde gelen İtalyan ressamı (ö. 1647)
1714 - Jean-Baptiste Pigalle, Fransız heykeltıraş (ö. 1785)
1715 - Claude Adrien Helvétius, Fransız filozoftur (ö. 1771)
1739 - Charles-François du Périer Dumouriez, Fransız Devrim Savaşları sırasında Fransız generali (ö. 1823)
1763 - XIV. Karl, İsveç ve Norveç'in ilk Fransız kralı (ö. 1844)
1781 - Achim von Arnim, Alman şair (ö. 1831)
1818 - Amédée de Noé, Fransız karikatürist ve taşbasmacı (ö. 1879)
1840 - Édouard Vaillant, Fransız devrimci, yayıncı, siyasetçi ve 1871 Paris Komünü üyesi (ö. 1915)
1861 - Louis Anquetin, Fransız ressam (ö. 1932)
1863 - Feridun Bey Köçerli, Azerbaycanlı yazar, filolog ve edebiyat eleştirmeni (ö. 1920)
1865 - Sabino de Arana, Bask milliyetçiliğinin teorisyeni (ö. 1903)
1880 - Douglas MacArthur, Amerikalı general (ö. 1964)
1884 - Edward Sapir, Amerikalı dilbilimci ve etnolog (ö. 1939)
1891 - İlya Ehrenburg, Sovyet yazar ve gazeteci (ö. 1967)
1893 - Christian Arhoff, Danimarkalı sahne ve sinema oyuncusu (ö. 1973)
1904 - Seán MacBride, İrlandalı devlet adamı ve 1974 Nobel Barış Ödülü sahibi ö. 1988)
1906 - Zühtü Müridoğlu, Türk heykeltıraş (ö. 1992)
1908 - Jill Esmond, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1990)
1911 - Polykarp Kusch, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1993)
1914 - Dürrüşehvar Sultan, son Osmanlı halifesi Abdülmecid Efendi'nin kızı (ö. 2006)
1918 - Nicolae Ceauşescu, Romanya Devlet Başkanı (ö. 1989)
1921 - Akio Morita, Japon iş insanı ve Sony'nin kurucusu (ö. 1999)
1925 - Paul Newman, Amerikalı sinema oyuncusu, yönetmen ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 2008)
1928 - Roger Vadim, Fransız film yönetmeni (ö. 2000)
1932 - Alain David, Fransız atlet
1934 - André Lewin, Fransız diplomat (ö. 2012)
1940 - Ayten Gökçer, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu
1944 - Angela Davis, Amerikalı devrimci, filozof, hümanist ve yazar
1945 - Jacqueline du Pré, İngiliz çello sanatçısı (ö. 1987)
1946 - Michel Delpech, Fransız şarkıcı, besteci ve aktör (ö. 2016)
1947 - Argyris Koulouris, Yunan gitarist ve müzisyen
1949 - David Strathairn, Amerikalı oyuncu
1950 - Jörg Haider, Avusturyalı siyasetçi (ö. 2008)
1955 - Eddie Van Halen, Hollandalı müzisyen, söz yazarı ve yapımcı (ö. 2020)
1958 - Ellen DeGeneres, Amerikalı oyuncu ve komedyen
1958 - Gleb Nosovski, Rus matematikçi ve Yeni Kronoloji'nin yazarlarından biri
1959 - Nuri Bilge Ceylan, Türk film yönetmeni, senarist ve fotoğraf sanatçısı
1962 - Ricky Harris, Amerikalı oyuncu ve komedyen (ö. 2016)
1963 - José Mourinho, Portekizli teknik direktör
1971 - Aygün Kazımova, Azerbaycanlı eski sporcu, şarkıcı, besteci, oyuncu ve yapımcı
1973 - Melvil Poupaud, Fransız oyuncu
1978 - Sinan Çalışkanoğlu, Türk sinema, tiyatro, reklam ve dizi oyuncusu
1980 - Ertuğrul Arslan, Türk futbolcu
1981 - Colin O'Donoghue, İrlandalı oyuncu
1986 - Mustapha Yatabaré, Malili futbolcu
1990 - Sergio Pérez, Meksikalı Formula 1 pilotu
1991 - Nicolò Melli, İtalyan basketbolcu
1992 - Colton Underwood, Amerikan futbolu oyuncusu
1996 - Rabia Soytürk, Türk oyuncu
1997 - Gedion Zelalem, Almanya doğumlu Amerikalı futbolcu
2000 - Ester Expósito, İspanyol oyuncu
Ölümler
1640 - Jindřich Matyáš Thurn, Çek asilzade (d. 1567)
1752 - Jean François de Troy, Fransız Rokoko ressamı ve duvar halısı tasarımcı (d. 1679)
1823 - Edward Jenner, İngiliz doktor (Çiçek aşısını bulan) (d. 1749)
1824 - Théodore Géricault, Fransız ressam ve taş baskı sanatçısı (d. 1791)
1828 - Caroline Lamb, İngiliz kadın soylu ve yazar (d. 1785)
1839 - Jens Esmark, Danimarkalı-Norveçli mineraloji profesörü (d. 1763)
1855 - Gerard de Nerval, Fransız şair ve yazar (Romantizm'in öncüsü) (intihar) (d. 1808)
1875 - George Finlay, İskoç tarihçi (d. 1799)
1879 - Julia Margaret Cameron, İngiliz fotoğrafçı (d. 1815)
1885 - Charles George Gordon, İngiliz general (d. 1833)
1895 - Arthur Cayley, İngiliz matematikçi (d. 1821)
1920 - Jeanne Hébuterne, Fransız ressam ve yazar (d. 1898)
1922 - Luigi Denza, İtalyan besteci (d. 1846)
1948 - Musa Kâzım Karabekir. Türk asker, Millî Mücadele Kahramanı ve siyaset adamı (d. 1882)
1952 - Horloogiyn Çoybalsan, Moğol komünist siyasetçi ve mareşal (d. 1895)
1962 - Lucky Luciano, Amerikalı gangster (d. 1897)
1973 - Edward G. Robinson, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1893)
1979 - Nelson A. Rockefeller, Amerikalı iş insanı, politikacı ve ABD'nin 41. Başkan Yardımcısı (d. 1908)
1985 - Kenny Clarke, Amerikalı caz davulcusu (d. 1914)
1992 - José Ferrer, Porto Rikolu oyuncu ve yönetmen (d. 1909)
2000 - Alfred Elton van Vogt, Amerikalı bilimkurgu yazarı (d. 1912)
2003 - Annemarie Schimmel, Alman İslam bilimcisi (d. 1922)
2003 - Valeri Brumel, Rus yüksek atlamacı (d. 1942)
2008 - Christian Brando, Amerikalı oyuncu (Marlon Brando'nun oğlu) (d. 1958)
2014 - Paula Gruden, Sloven kökenli Avustralyalı bir şair, çevirmen ve editördür (d. 1921)
2016 - Black, İngiliz şarkıcı (d. 1962)
2016 - Vasilya Fattakhova, bir Tatar şarkıcı (d. 1979)
2016 - Sahabzade Yakub Han, Pakistanlı orgeneral ve politik figür (d. 1920)
2016 - Colin Vearncombe, Black sahne ismiyle, 1980'lerin pop yıldızları arasında sayılan İngiliz şarkıcı (d. 1962)
2016 - Abe Vigoda, Amerikalı film ve dizi oyuncusu (d. 1921)
2017 - Ramdas Agarwal, Hint siyasetçi (d. 1937)
2017 - Saloua Raouda Choucair, Lübnanlı kadın ressam ve heykeltıraştır (d. 1917)
2017 - Mike Connors, Amerikalı erkek sinema oyuncusudur (d. 1925)
2017 - Barbara Hale, Amerikalı oyuncudur (d. 1922)
2017 - Aleksandr Kadakin, Rus diplomattır (d. 1949)
2018 - Elizabeth Hawley, Himalaya Dağları'nı araştıran Amerikalı kadın gazeteci ve gezi yazarı (d. 1923)
2018 - İgor Jukov, Rus piyanist, orkestra şefi ve ses mühendisi (d. 1936)
2018 - Jacques Languirand, Kanadalı radyocu, seslendirme sanatçısı, yazar ve oyuncu (d. 1931)
2018 - Hiromu Nonaka, Japon Liberal Demokrat Parti üyesi siyasetçidir (d. 1925)
2018 - Francisco Savín, Meksikalı orkestra şefi ve besteci (d. 1929)
2019 - Dale Barnstable, Amerikalı basketbol oyuncusu (d. 1925)
2019 - Patrick Bricard, Fransız aktör ve yönetmen (d. 1940)
2019 - Jean Guillou, Fransız besteci, orgcu, piyanist ve eğitimci (d. 1930)
2019 - Henrik Jørgensen, Danimarkalı atlet (d. 1961)
2019 - Michel Legrand, üç Oscar ödüllü Fransız film müzikleri bestecisi, aranjör, caz piyanisti, orkestra şefi (d. 1932)
2019 - Gerry Plamondon, Kanadalı profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1924)
2020 - Kobe Bryant, Amerikalı profesyonel basketbolcu (d. 1978)
2020 - Vsevolod Çaplin, Rus Ortodoks din adamı ve yazar (d. 1968)
2020 - Lucy Jarvis, Amerikalı televizyon yapımcısı (d. 1917)
2020 - Nathaniel R. Jones, Amerikalı yüksek mahkeme hâkimi ve siyasetçi (d. 1926)
2020 - Michou, Fransız şarkıcı, oyuncu ve gösteri sanatçısı (d. 1931)
2020 - Wang Xianliang, Çinli bir politikacı ve hükûmet yetkilisiydi (d. 1957)
2021 - Georgi Ananiev, Bulgaristanlı siyasetçidir (d. 1950)
2021 - Winfried Bölke, Alman bisiklet yarışçısı (d. 1941)
2021 - Hana Maciuchová, Çek tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1945)
2021 - Lars Norén, İsveçli oyun yazarı, romancı ve şair (d. 1944)
2021 - Carlos Holmes Trujillo, Kolombiyalı siyasetçi, diplomat, bilim insanı ve avukat (d. 1951)
2021 - Jozef Vengloš, Çekoslovak futbolcu ve teknik direktör (d. 1936)
2022 - Ernst Stankovski, Avusturyalı aktör (d. 1928)
Tatiller ve özel günler
Dünya Gümrük Günü
0126
26 |
2244 | https://tr.wikipedia.org/wiki/27%20Ocak | 27 Ocak |
Olaylar
1521 - Mastaba Meydan Muharebesi: Canberdi Gazali İsyanı bastırıldı.
1695 - II. Ahmet'in ölümüyle, II. Mustafa Osmanlı padişahı oldu.
1785 - Georgia Üniversitesi (Amerika Birleşik Devletleri) kuruldu.
1880 - Thomas Edison, elektrik ampulünün patentini aldı.
1901 - Alman Çeşmesi açıldı.
1915 - Amerika Birleşik Devletleri Deniz Kuvvetleri, Haiti'yi işgal etti.
1918 - Amerikalı romancı Edgar Rice Burroughs'un yarattığı "Tarzan"ı konu alan ilk film, Gorillerin Tarzanı (Tarzan of the Apes) adıyla ABD'de gösterime girdi. Oyuncu Elmo Lincoln, beyazperdenin ilk Tarzan'ı oldu.
1923 - İzmir'e gelen Mustafa Kemal Paşa, Karşıyaka'da trenden inerek, Ege gezisine başladığı gün (14 Ocak) ölen annesinin (Zübeyde Hanım) kabrini ziyaret etti.
1926 - John Logie Baird ilk televizyon yayınını gerçekleştirdi.
1934 - Fransa'da Camille Chautemps istifa etti. Yeni hükûmeti, Édouard Daladier kurdu.
1934 - İpek Film Stüdyosu senaryo yarışması açtı.
1937 - Cenevre'de Milletler Cemiyeti toplantısında, Hatay'ın bağımsızlığı kabul edildi.
1940 - Millî Koruma Kanunu, Resmi Gazete'de yayınlandı.
1941 - II. Dünya Savaşı'nda İngilizler Eritre'ye girdi.
1943 - Varlık Vergisini ödemeyen mükellefler, borçlarını "bedenen çalışarak ödemeleri" için çalışma kamplarına gönderildi. Tümü İstanbullu gayrimüslimlerden oluşan 32 kişilik ilk kafile Aşkale'ye doğru yola çıktı.
1945 - Sovyetler Birliği'nin Kızıl Ordu birlikleri, Polonya'da Almanya'nın kurduğu Auschwitz-Birkenau Toplama ve İmha Kampını ele geçirdi.
1947 - Öğretim kurumları dışında din eğitimine izin verildi.
1948 - İlk teyp satışa çıktı.
1954 - Köy Enstitüleri ile İlk Öğretmen Okullarını, "İlk Öğretmen Okulları" adı altında birleştiren yasa Meclis'te kabul edildi. Böylece Köy Enstitüleri kapatıldı.
1954 - Millet Partisi kapatıldı; din esasına dayanan ve amacını gizleyen bir parti olduğu iddia edildi, yöneticileri de birer gün hapis ve 250'şer kuruş para cezasına çarptırıldı.
1956 - Yabancı petrol şirketi Mobil, Türkiye'de petrol arama ruhsatını alan ilk firma oldu.
1958 - Kıbrıs'ta 10 bin Türk "Taksim" lehinde gösteri yaptı. İngiliz askerleri topluluğun üzerine zırhlı araçlarla yürüdü, yaralananlar oldu.
1961 - Benoit Gouin, Kanadalı oyuncu
1965 - Ord. Prof. Ali Fuat Başgil'in 5 yıl hapsi istendi. Ali Fuat Başgil İsviçre'de Fransızca olarak 27 Mayıs Askeri İhtilali adlı bir kitap yayınlamıştı.
1967 - Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri, yeni yönetmelik hükümlerini protesto için boykota başladılar.
1967 - Apollo-1 uzay aracı, Kennedy Uzay Merkezi'nde test edildiği sırada yandı: Astronotlar Gus Grissom, Edward Higgins White ve Roger Chaffee hayatlarını kaybetti.
1969 - İstanbul Aksaray'daki Küçük Opera Tiyatrosu tamamen yandı.
1969 - Türkiye Tekstil, Örme ve Giyim Sanayi İşçileri Sendikası'na (TEKSİF) bağlı 5 fabrikada daha grev başladı. 7915 işçi işi bıraktı.
1971 - Türkiye İşçi Partisi Amasya İl Başkanı Şerafettin Atalay öldürüldü.
1972 - Süleyman Demirel, "Rejimi değiştirme gayreti siyasi suç değildir" dedi.
1973 - Amerika Birleşik Devletleri ve Vietnam ateşkes anlaşması imzaladı.
1973 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir, Ermeni örgüt ASALA tarafından öldürüldü.
1974 - Kıbrıs'ı Yunanistan'a vermek isteyen EOKA lideri Yorgo Grivas, Kıbrıs'ta kalp krizinden öldü, öldüğünde 75 yaşındaydı.
1976 - Balıkesir'de Adem Özkan adlı bir kişi, tarlalarını satarak geçimini sağlayan dedesini son tarlaları da satışa çıkarması üzerine uykudayken eldivenle boğarak öldürdü. 12 Eylül döneminde idam edildi.
1980 - Beyoğlu'ndaki tarihi Markiz Pastanesi kapandı. Markiz, 23 Aralık 2003'te yeniden açıldı.
1983 - Dünyanın en uzun (53,9 km) denizaltı tüneli olan Seikan Tüneli açıldı. Tünel Japonya'nın Honshu ve Hokkaido adalarını birbirine bağlıyor.
1984 - Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz'ü öldürmekten sanık İbrahim Çiftçi hakkındaki ölüm cezası kararı Yargıtayca bozuldu. Altı yıldır tutuklu bulunan İbrahim Çiftçi tahliye edildi.
1988 - Server Tanilli'nin Nasıl Bir Demokrasi İstiyoruz adlı kitabı toplatıldı.
1991 - Somali diktatörü Siad Barre, isyancıların Başkent Mogadişu'yu ele geçirmesi üzerine ülkeden kaçtı.
1994 - İçişleri Bakanı Nahit Menteşe, İstanbul Kumkapı Polis Karakolu'nda gözaltına alınan Vakkas Dost isimli vatandaşın, polis memuru Nurettin Öztürk tarafından dövülerek öldürüldüğünü açıkladı.
1994 - Özgür Gündem gazetesinin Ankara temsilciliğinde patlama oldu. Gazetenin Ankara Haber Merkezi'ne de molotofkokteyli atıldı.
1995 - Eylül 1994'ten beri Paris'te cezaevinde bulunan Dev-Sol lideri Dursun Karataş, 1995'te serbest bırakıldı. Dursun Karataş, sahte kimlikle Fransa'ya giriş yaparken tutuklanmıştı.
1995 - Çocuk Hakları Sözleşmesi, Türkiye tarafından çekince koyularak kabul edildi.
1996 - Bodrum açıklarındaki Kardak kayalıklarına, Yunan ve Türk gazetecilerin ayrı ayrı bayrak dikmeleri Türkiye ile Yunanistan arasında gerilim yarattı.
1996 - Bursa'da 1963 yılından beri hizmet veren Teleferik özelleştirildi.
2000 - Kamuoyunda, İkinci Manisa davası olarak bilinen 10'u tutuklu 14 sanığın yargılandığı ve Yargıtay tarafından iki kez usulden bozulan davada, sanıklar, 2 yıl 6 ay ile 15 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.
2010 - Apple'ın patronu Steve Jobs, aylardır beklenen taşınabilir bilgisayar ve akıllı telefon arası çok fonksiyonlu tablet bilgisayarı iPad'i tanıttı.
2013 - Brezilya'nın Santa Maria şehrinde bir gece kulübünde düzenlenen gösteri sırasında yangın çıktı ve 245 kişi yanarak hayatını kaybetti.
2014 - Suriye'ye İsrail hava saldırısı gerçekleşti.
Doğumlar
1571 - I. Abbas, Safevi Hanedanlığının 5. hükümdarı (ö. 1629)
1585 - Hendrick Avercamp, Hollandalı ressam (ö. 1634)
1662 - Richard Bentley, İngiliz ilahiyatçı ve eleştirmen (ö. 1742)
1679 - Jean François de Troy, Fransız Rokoko ressamı ve duvar halısı tasarımcı (ö. 1752)
1756 - Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturyalı besteci (ö. 1791)
1775 - Friedrich Schelling, Alman İdealist düşünür (ö. 1854)
1808 - David Strauss, Alman ilahiyatçısı ve filozofu (ö. 1874)
1814 - Eugène Viollet-le-Duc, Fransız mimar ve teorisyen (ö. 1879)
1820 - Juan Crisóstomo Falcón, Venezuela devlet başkanı (ö. 1870)
1823 - Edouard Lalo, Fransız besteci (ö. 1892)
1826 - Mihail Yevgrafoviç Saltıkov-Şçedrin, Rus hiciv ustası ve romancı (ö. 1889)
1832 - Lewis Carroll, İngiliz yazar, matematikçi ve mantıkçı (ö. 1898)
1832 - Arthur Hughes, İngiliz ressam ve resimleyici (ö. 1915)
1836 - Leopold von Sacher-Masoch, Avusturyalı yazar (ö.1895)
1848 - Tōgō Heihachirō, Japon Filo Amirali (ö. 1934)
1850 - Edward Smith, İngiliz deniz subayı (ö. 1912)
1852 - Fulgence Bienvenüe, Fransız inşaat mühendisi (ö. 1936)
1859 - II. Wilhelm, Almanya İmparatoru (ö. 1941)
1859 - Pavel Milyukov, Rus tarihçi ve liberal politikacı (ö. 1943)
1860 - Gabriele Possanner, Avusturyalı hekim (ö. 1940)
1868 - Arthur Brofeldt, Fin siyasetçi (ö. 1928)
1878 - Olympe Démarez, Fransız avukat (ö. 1964)
1881 - Sveinn Björnsson, İzlanda'nın ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1952)
1883 - Gottfried Feder, Alman ekonomist ve NSDAP'nin 6 kurucusundan biri (ö. 1941)
1886 - Frank Nitti, İtalyan mafya lideri (ö. 1943)
1888 - Victor Goldschmidt, Norveçli mineralog (ö. 1947)
1888 - George Relph, İngiliz aktör (ö. 1960)
1890 - Mauno Pekkala, Finlandiya Başbakanı (ö. 1952)
1893 - Song Qingling, Çinli devlet başkanı (ö. 1981)
1898 - Erich Zepler, Yahudi elektronik mühendisi ve satranç kompozitörü (ö. 1980)
1903 - John Carew Eccles, Avustralyalı nörofizyolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1997)
1905 - Burhan Atak, Türk futbolcu (ö. 1987)
1910 - Edvard Kardelj, Yugoslav marksizminin kurucusu ve devrimci siyaset adamı (ö. 1979)
1910 - Felix Candela, İspanyol/Meksikalı mimar (ö.1997)
1919 - Hüseyin Peyda, Türk sinema oyuncusu (ö. 1990)
1921 - Donna Reed, Amerikalı oyuncu ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (ö. 1986)
1924 - Rauf Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin kurucusu ve siyasetçi (ö. 2012)
1926 - Ingrid Thulin, İsveçli oyuncu (ö. 2004)
1928 - Marie Daëms, Fransız oyuncu (ö.2016)
1931 - Gazanfer Özcan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2009)
1932 - Boris Anfiyanoviç Şahlin, Sovyet jimnastikçi (üç Olimpiyatta altın madalya kazanan ve 10 kez dünya şampiyonu olan) (ö. 2008)
1934 - Edith Cresson, Fransa'nın ilk kadın Başbakanı
1936 - Samuel C. C. Ting, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi
1942 - Tasuku Honjo, Japon bilim insanı, immünolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1940 - Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, Türk siyasetçi, eski Bursa milletvekili ve iş insanı
1944 - Mairead Corrigan, İrlandalı sosyal hizmet uzmanı (Katolik ve Protestanları bir araya getiren Barış İnsanları Örgütü'nün kurucusu ve Nobel Barış Ödülü sahibi)
1944 - Nick Mason, İngiliz müzisyen ve Pink Floyd grubunun bateristi
1948 - Mikhail Baryshnikov, Rus dansçı
1948 - Valeri Brainin, Rus-Alman müzik yöneticisi, müzik bilimci, besteci ve şair
1955 - Nilgün Özhan Kasapbaşoğlu, Türk tiyatro, sinema oyuncusu ve seslendirme sanatçısı
1955 - Burhanettin Kocamaz, Türk siyasetçi
1957 - Frank Miller, Amerikalı çizgi romancı, yazar ve film yönetmeni
1964 - Lale Başar, Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusu
1965 - Attila Sekerlioglu, Türk asıllı Avusturyalı futbolcu ve teknik direktör
1965 - Oktay Kaynarca, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1969 - Süleyman Atanısev, Türk tiyatro oyuncusu
1970 - Heather Nauert, Amerikalı gazeteci ve diplomat
1974 - Ole Einar Bjørndalen, Norveçli biatlet
1980 - Austin O'Riley, Amerikalı çıplak model ve pornografik film oyuncusu
1987 - Lupe Fuentes, Amerikalı çıplak model ve pornografik film oyuncusu
1992 - Jean Acosta Soares, Brezilyalı futbolcu
1997 - Betül Kutlu, Türk basketbolcu
Ölümler
98 - Nerva, Roma imparatoru (d. 30)
308 - Azize Nino, Gürcistan’da Hristiyanlığı yayan azize (d. 296)
457 - Marcianus, 450-457 arasında Doğu Roma İmparatoru (Bizans) (d. 396)
672 - Vitalianus, 657'den 672'deki ölümüne kadar Katolik Kilisesi için papalık yapmıştır
1635 - Nef'i, Türk şair (d. 1572)
1731 - Bartolomeo Cristofori, İtalyan müzik aleti yapımcısı (d. 1655)
1814 - Johann Gottlieb Fichte, Alman filozof (d. 1762)
1851 - John James Audubon, Amerikalı ressam (d. 1785)
1901 - Giuseppe Verdi, İtalyan besteci (d. 1813)
1910 - Thomas Crapper, İngiliz tesisatçı ve iş insanı (d. 1836)
1913 - Ebüzziya Tevfik Bey, Türk gazeteci, yazar, yayıncı ve hattat (d. 1849)
1922 - Nellie Bly, Amerikalı gazeteci (d. 1864)
1922 - Giovanni Verga, İtalyan yazar (d. 1840)
1930 - Leonardo de Mango, İtalyan ressam (d. 1843)
1933 - Charles Ernest Overton, Britanyalı biyofizikçi ve farmakolog (d. 1865)
1939 - Salih Münir Paşa, Türk diplomat ve eski Paris Büyükelçisi (d. 1859)
1940 - Isaac Babel, Sovyet-Rus yazar (d. 1894)
1949 - Boris Vladimiroviç Asafiev, Rus müzikolog ve besteci (d. 1884)
1967 - Luigi Tenco, İtalyan müzisyen (d. 1938)
1972 - Şefik İnan, Türk siyasetçi (d. 1913)
1974 - Georgios Grivas, Kıbrıslı asker ve Rum tedhiş örgütü EOKA'nın lideri (d. 1898)
1974 - Leo Geyr von Schweppenburg, Alman asker (d. 1886)
1974 - Rudolf Dassler, Puma'nın kurucusu (d. 1898)
1978 - Uğur Güçlü, Türk sinema oyuncusu (d. 1942)
1983 - Louis de Funès, Fransız sinema oyuncusu (d. 1914)
2008 - Suharto, Endonezya Devlet Başkanı (d. 1921)
2009 - John Updike, Amerikalı romancı (d. 1932)
2010 - Howard Zinn, Amerikalı tarihçi (d. 1922)
2010 - Jerome David Salinger, Amerikalı romancı (d. 1919)
2011 - Öner Ünalan, Türk yazar, çevirmen ve araştırmacı (d. 1935)
2014 - Pete Seeger, Amerikalı insan hakları savunucusu ve şarkıcı (d. 1919
2015 - Charles Townes, Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (d. 1915)
2016 - Augusto Giomo, İtalyan basketbolcudur (d. 1940)
2017 - Wim Anderiesen Jr., Hollandalı eski futbolcudur (d. 1931)
2017 - Valeriy Bolotov, Ukraynalı ayrılıkçı ve Rusya yanlısı asker ve siyasetçi (d. 1970)
2017 - Henry-Louis de La Grange, Fransız müzikolog, yazar, eleştirmen ve tarihçi (d. 1924)
2017 - Robert Ellis Miller, Amerikalı bir film yönetmenidir (d. 1927)
2017 - Brunhilde Pomsel, Alman radyocu ve haber muhabiri (d. 1911)
2017 - Emmanuelle Riva, Fransız oyuncu (d. 1927)
2017 - Gisella Sofio, İtalyan oyuncu (d. 1931)
2018 - Robert McCormick Adams Jr., Amerikalı antropolog ve arkeolog (d. 1926)
2018 - Royal Galipeau, Kanadalı iş insanı ve siyasetçidir (d. 1947)
2018 - Ingvar Kamprad, İsveçli iş insanı ve IKEA'nın kurucusu (d. 1926)
2018 - Mort Walker, Amerikalı çizgi roman sanatçısıdır (d. 1923)
2019 - Henry Chapier, Fransız gazeteci, film eleştirmeni, televizyoncu ve film yönetmeni (d. 1933)
2019 - Yvonne Clark, Amerikalı makine mühendisi ve akademisyendir (d. 1929)
2019 - Nina Fyodorova, Rus kayaklı koşucu (d. 1947)
2019 - Peter Magowan, Amerikalı iş insanı (d. 1942)
2019 - Eve Oja, Eston matematikçi ve akademisyendir (d. 1948)
2019 - Erica Yohn, Amerikalı oyuncu (d. 1928)
2020 - Lina Ben Mhenni, Tunuslu kadın aktivist, blog yazarı, eğitimci ve dilbilimci (d. 1983)
2021 - Gert Blomé, İsveçli buz hokeyi oyuncusu (d.1934)
2021 - Goddess Bunny, Amerikalı transseksüel gösteri sanatçısı, drag queen, oyuncu ve model (d. 1960)
2021 - Cloris Leachman, Amerikalı aktris, komedyen ve En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu Akademi Ödülü sahibi (d. 1926)
2021 - Mihrdad Minavend, İranlı futbolcu ve teknik direktör (d. 1975)
2021 - Efraín Ruales, Ekvadorlu aktör, televizyon sunucusu, model ve müzisyen (d. 1984)
2021 - Carmen Vázquez, Porto Rikolu LGBT hakları aktivisti ve yazar (d. 1949)
2022 - Muhammed Ali Ferruhyan, İranlı serbest stil güreşi (d. 1935)
2022 - Pavlo Kuznietsov, Ukraynalı siyasetçi (d. 1950)
2022 - Karl Spiehs, Avusturyalı film yapımcısı (d. 1931
Tatiller ve özel günler
Uluslararası Holokost Anma Günü
Kaynakça
0127
27 |
2245 | https://tr.wikipedia.org/wiki/28%20Ocak | 28 Ocak |
Olaylar
1517 - Yavuz Sultan Selim komutasındaki Osmanlı Ordusu, Kahire'ye girdi.
1547 - VI. Edward, İngiltere Kralı oldu.
1807 - Pall Mall Sokağı, tarihte ışıklandırılan ilk sokak oldu.
1820 - Fabian Gottlieb von Bellingshausen ve Mikhail Petrovich Lazarev öncülüğündeki Rus ekip, Antarktika kıtasını keşfetti.
1871 - Fransa-Prusya Savaşı: Fransa teslim oldu ve savaş sona erdi.
1887 - Eyfel Kulesi'nin yapımına başlandı.
1909 - İspanya-Amerika Savaşı'ndan beri orada olan Amerikan birlikleri, Küba'dan ayrıldı.
1918 - Lev Troçki, Sovyetler Birliği'nde Kızıl Ordu'yu kurmaya başladı.
1920 - Osmanlı Mebusan Meclisi'nin gizli oturumunda, Misak-ı Milli kabul edildi.
1921 - Mustafa Suphi ve arkadaşları, Trabzon'a geldikten sonra İskele Kahyası İttihatçı Yahya tarafından bir motora bindirildiler ve gece denizde öldürüldüler.
1921 - Albert Einstein, evrenin ölçülebileceğini öne sürdü. Bilim dünyasında bir tartışma başlattı.
1923 - İçişleri Bakanlığı, İzmit ilinin adını Kocaeli olarak değiştirdi.
1925 - Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası İstanbul Şubesi açıldı.
1929 - İstanbul'da bir otomobil montaj fabrikası kurmak için Ford şirketi ile Maliye Vekaleti arasında imzalanan anlaşma Meclis'te kabul edildi.
1932 - Japonya, Şanghay'ı işgal etti.
1935 - İzlanda, kürtajı yasallaştıran ilk ülke oldu.
1939 - İstanbul Tramvay Şirketi, 1.570.000 liraya Devletçe satın alındı.
1956 - Personel Kanunu açıklandı; en yüksek maaş 2 bin lira olacak.
1957 - Danıştay'a ilk kez iki kadın üye seçildi: Nezahat Martı ve Şükran Esmerer.
1958 - Kıbrıs'ta Türklerin düzenlediği miting sırasında İngiliz askerlerinin ateş açması ve bir kamyonun kasten halkın üzerine sürülmesi sonucu 8 kişi öldü. TBMM, 31 Ocak'ta Birleşik Krallık'ı kınama kararı aldı.
1959 - Çukurova'da sel oldu. 200 bin portakal ağacı sel altında kaldı, bir mensucat fabrikasını sel bastı. Zararın 5 milyon TL olduğu tahmin ediliyor. Bölgede yiyecek sıkıntısı başladı.
1963 - İstanbul'da İstinye'deki Kavel Kablo Fabrikası'nda çalışan 170 işçi oturma grevi yaptı. İşçiler sendikalaşma nedeniyle işten çıkarılan dört arkadaşlarının işe geri alınmasını istiyorlardı.
1971 - İzmir'de gençler, Amerikan 6. Filosunu protesto ettiler; 20 genç gözaltına alındı.
1975 - Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit, "Olayların baş sorumlusu Milliyetçi Cephe'dir" dedi.
1982 - İdam hükümlü firari sağ eylemci İsa Armağan, İran'da tutuklandı.
1982 - Türkiye'nin Los Angeles Başkonsolosu Kemal Arıkan öldürüldü; saldırıyı, "Ermeni Soykırımı Adalet Komandoları" üstlendi.
1983 - Cumhurbaşkanı Kenan Evren başkanlığındaki Millî Güvenlik Konseyi, ASALA militanı Levon Ekmekçiyan'a verilen ölüm cezasını onayladı.
1986 - Sakıp Sabancı, Türkiye Sanayici ve İşadamları Derneği (TÜSİAD) Başkanlığına seçildi.
1986 - Uzay mekiği Challenger, fırlatılışından 73 saniye sonra parçalandı: yedi astronot öldü. Hatanın katı yakıt motorlarındaki sızıntıdan kaynaklandığı öne sürüldü.
1987 - Türkiye, Avrupa Konseyi İnsan Hakları Komisyonu'na kişisel başvuru hakkını çekince koyarak kabul ettiğini açıkladı.
1988 - THY, iç hat seferlerinde sigara içilmesini yasakladı.
1992 - Anayasa Mahkemesi, Türkiye Birleşik Komünist Partisi'ni kapattı.
1993 - Genelkurmay Başkanlığı, "darbe devrinin" kapandığını açıkladı.
1994 - Türk savaş uçakları, PKK'nın (Kürdistan İşçi Partisi) Kuzey Irak'taki Zeli kampını bombaladı.
1997 - Güney Afrika'da ırkçı yönetim döneminde görevli dört polis, devrimci öğrenci lideri Steve Biko'yu 1977'de öldürdüklerini resmen itiraf etti.
1997 - Promosyon Yasası yürürlüğe girdi. Süreli yayın kuruluşları kültürel amaçlar dışında promosyon yapamayacak.
2002 - Ekvador Havayollarına ait Boeing 727-100 tipi bir yolcu uçağı güney Kolombiya'da And dağlarına çarparak düştü: 92 kişi öldü.
2004 - Türk lirası'ndan altı sıfır atılmasını ve para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa tasarısı, TBMM Genel Kurulunda kabul edildi.
2006 - Polonya'nın Katowice şehrinde bir sergi sarayının çatısı, biriken karın ağırlığıyla çöktü: 62 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.
2008 - Haydarpaşa-Denizli seferi yapan trenin saat 02:00 civarlarında Kütahya'nın Çöğürler kasabasında raydan çıkmasıyla oluşan kazada, 436 yolcudan 9 kişi öldü. Yaklaşık 300 kişi çeşitli yerlerinden yaralandı.
Doğumlar
1457 - VII. Henry, İngiltere Kralı (ö. 1509)
1600 - IX. Clemens, Papa (ö. 1669)
1611 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (ö. 1687)
1712 - Tokugawa Ieshige, Tokugawa Şogunluğu'nun 9. şogunu (ö. 1761)
1717 - III. Mustafa, Osmanlı'nın 26. Padişahı (ö. 1774)
1768 - VI. Frederik, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1839)
1825 - Benedetto Cairoli, İtalyan siyasetçi, Risorgimento döneminin sol kanat lideri ve üç kez İtalya Başbakanı (ö. 1889)
1833 - Charles George Gordon, İngiliz general (ö. 1885)
1834 - Sabine Baring-Gould, İngiliz Anglikan rahip ve roman yazarı (ö. 1924)
1841 - Henry Morton Stanley, Amerikan gazeteci (ö. 1904)
1844 - Gyula Benczúr, Macar ressam (ö. 1920)
1853 - Jose Marti, Kübalı şair, yazar ve Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü (ö. 1895)
1865 - Kaarlo Juho Ståhlberg, Finlandiya Cumhuriyeti'nin ilk devlet başkanı (ö. 1952)
1872 - Otto Braun, Alman sosyalist teorisyen ve Sosyal Demokrat Parti önderlerinden (ö. 1955)
1872 - Ahmet Baytursun, Kazak eğitimci, dilbilimci, yazar, şair, siyasetçi (ö. 1937)
1873 - Colette (Sidonie-Gabrielle), Fransız oyun yazarı (ö. 1954)
1875 - Julián Carrillo, Meksikalı besteci (ö. 1965)
1877 - Wojciech Brydziński, Polonyalı tiyatro, radyo ve sinema oyuncusu (ö. 1966)
1878 - Jean de La Hire, Fransız yazar (ö. 1956)
1879 - Julia Bell, İngiliz insan genetiği araştırmacısı (ö. 1979)
1880 - Sergey Malov, Rus dil bilimci, Doğu bilimci, Türkolog (ö. 1957)
1881 - Siegfried Jacobsohn, Alman gazeteci ve tiyatro eleştirmeni (ö. 1926)
1883 - Necmeddin Okyay, Türk hattat, ebru sanatçısı, kemankeş, gül yetiştiricisi, tuğrakeş, aharcılık, mücellid, imam ve hatip (ö. 1976)
1884 - Auguste Piccard, İsviçreli fizikçi (ö. 1962)
1887 - Arthur Rubinstein, Polonya doğumlu Amerikalı piyano virtüözü (ö. 1982)
1890 - Robert Franklin Stroud, Amerikalı mahkûm (Alkatraz Kuşçusu) (ö. 1963)
1892 - Armen Doryan, Osmanlı Ermenisi şair ve öğretmen (ö. 1923)
1897 - Valentin Katayev, Rus romancı ve oyun yazarı (Devrim sonrası Rusya'da özgün tarzıyla dikkat çeken) (ö. 1986)
1906 - Markos Vafiadis, Yunanistan Komünist Partisi kurucularından ve Yunan İç Savaşı'nda Demokratik Ordu Komutanlarından (ö. 1992)
1912 - Jackson Pollock, Amerikalı ressam (ö. 1956)
1920 - Xavier de La Chevalerie, Fransız büyükelçi (ö. 2004)
1927 - Eşref Kolçak, Türk oyuncu (ö. 2019)
1929 - Claes Oldenburg, İsveç kökenli Amerikalı pop-art heykelci
1935 - Maria Eugenia Lima, Angolalı şair, dramaturg ve romancı
1936 - Alan Alda, Amerikalı oyuncu, yazar ve eylemci
1936 - İsmail Kadare, Arnavut yazar
1938 - Leonid İvanoviç Jabotinskiy, Sovyet halterci
1938 - Tomas Lindahl, İsveç asıllı İngiliz bilim insanı
1940 - Carlos Slim Helú, Lübnan asıllı Meksikalı iş insanı
1942 - Brian Jones, İngiliz rock müzisyeni (ö. 1969)
1945 - Marthe Keller, İsviçreli aktris
1947 - Haydar Baş, Türk siyasetçi, ilahiyatçı, yazar ve eğitimci (ö. 2020)
1948 - Charles Taylor, 1997-2003 yılları arasında Liberya Devlet Başkanı
1948 - İbrahim Yazıcı, Türk siyasetçi ve spor yöneticisi (ö. 2013)
1949 - Gregg Popovich, Amerikalı basketbol antrenörü
1950 - Hamed bin İsa el-Halife, Önceki emir İsa bin Selman el-Halife'nın oğludur
1951 - Ludovikos Ton Anogeion, Yunan müzisyen, şair ve sanatçı
1951 - Leonid Kadenyuk, Bağımsız Ukrayna'nın ilk astronotu unvanına sahip test pilotu (d. 2018)
1953 - Anicée Alvina, Fransız oyuncu (ö. 2006)
1954 - Bruno Metsu, eski Fransız futbolcu ve teknik direktördür (d. 2013)
1954 - Ümit Yesin, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (ö. 2019)
1955 - Vinod Khosla, Hint asıllı ABD'li risk sermayedarı ve girişmcidir
1955 - Nicolas Sarkozy, Fransız siyasetçi
1958 - Sandy Gandhi, Avustralyalı komedyen ve köşe yazarı (ö. 2017)
1959 - Frank Darabont, Amerikalı yönetmen, senaryo yazarı ve film yapımcısı
1968 - Sarah McLachlan, Kanadalı müzisyen
1968 - Rakim, Amerikalı hip hop sanatçısı
1970 - Julia Jäger, Alman oyuncu
1973 - Natalya Morozova, Rus voleybolcu
1975 - Susana Feitor, Portekizli yürüyüşçü
1975 - Tijen Karaş, Türk haber sunucusu
1976 - Rick Ross, Amerikalı rapçi
1977 - Takuma Sato, Japon asıllı Formula Bir otomobil yarışcısıdır
1978 - Gianluigi Buffon, İtalyan futbolcu
1978 - Papa Bouba Diop, Senegalli millî futbolcudur (ö. 2020)
1978 - Sheamus, İrlandalı profesyonel güreşçi
1980 - Michael Hastings, Amerikalı gazeteci ve yazardır (ö. 2013)
1981 - Elijah Wood, Amerikalı oyuncu
1981 - Volga Sorgu, Türk sinema ve dizi oyuncusu
1985 - J. Cole, Amerikalı hip hop sanatçısı ve yapımcı
1993 - Ezgi Şenler, Türk oyuncu
Ölümler
661 - Ali bin Ebu Talib, İslam Devleti'nin 656-661 yılları arasındaki 4. İslam Halifesi (d. 600)
724 - II. Yezîd, dokuzuncu Emevî halifesidir (d. 687)
814 - Şarlman, Alman Kralı (d. 742)
1547 - VIII. Henry, İngiltere Kralı (d. 1491)
1621 - V. Paulus, Papa (d. 1552)
1625 - Çerkes Mehmed Ali Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
1687 - Johannes Hevelius, Polonyalı Protestan encümen üyesi (d. 1611)
1688 - Ferdinand Verbiest, Flaman Cizvit misyoner, rahip (d. 1623)
1847 - Pierre Amédée Jaubert, Fransız diplomat, akademisyen, şarkiyatçı, çevirmen, politikacı ve gezgin (d. 1779)
1864 - Benoît Paul Émile Clapeyron, Fransız mühendis ve fizikçi (d. 1799)
1866 - Robert Foulis, Kanadalı mucit, inşaat mühendisi ve sanatçı (d. 1796)
1866 - Emil Dessewffy, Macar muhafazakâr politikacı (d. 1814)
1878 - Cincinnato Baruzzi, İtalyan heykeltıraş (d. 1796)
1884 - Augustin-Alexandre Dumont, Fransız heykeltıraş (d. 1801)
1891 - Nikolaus August Otto, Alman makine mühendisi (d. 1832)
1918 - John McCrae, Kanadalı asker, doktor ve yazar (d. 1872)
1921 - Mustafa Suphi, Türk komünist siyasetçi ve Türkiye Komünist Partisi ilk Merkez Komite Başkanı (suikast) (d. 1883)
1924 - Teófilo Braga, Portekiz Cumhurbaşkanı, yazar, oyun yazarı (d. 1843)
1926 - Kato Takaaki, Japonya Başbakanı (d. 1860)
1939 - William Butler Yeats, İrlandalı şair ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (d. 1865)
1940 - Sultan Galiyev, Tatar lider, düşünce adamı ve ulusal komünizmin fikir babası (idam) (d. 1892)
1953 - Neyzen Tevfik Kolaylı, Türk ney üstadı ve ünlü hiciv şairi (d. 1879)
1965 - Maxime Weygand, Fransız general (d. 1867)
1981 - Özdemir Asaf, Türk şair (d. 1923)
1982 - Kemal Arıkan, Türk diplomat (d. 1927)
1983 - Levon Ekmekçiyan, Ermeni ASALA'ya mensup militan (d. 1958)
1986 - Gregory Jarvis, Amerikalı kaptan, mühendis ve astronot (d. 1944)
1986 - Christa McAuliffe, Amerikalı eğitimci ve astronot (d. 1948)
1986 - Ronald McNair, Amerikalı fizikçi ve astronot (d. 1950)
1986 - Ellison Onizuka, Amerikalı mühendis ve astronot (d. 1946)
1986 - Judith Resnik, Amerikalı albay, mühendis ve astronot (d. 1949)
1986 - Dick Scobee, Amerikalı albay, pilot ve astronot (d. 1939)
1986 - Michael J. Smith, Amerikalı kaptan, pilot ve astronot (d. 1945)
1988 - Klaus Fuchs, Alman teorik fizikçi ve atom casusu (d. 1911)
1989 - Gürbüz Bora, Türk tiyatro sanatçısı
1996 - Joseph Brodsky, Rus şair (d. 1940)
2002 - Astrid Lindgren, İsveçli yazar (d. 1907)
2002 - Ayşenur Zarakolu, Türk yayıncı, yazar ve insan hakları savunucusu (tabu konularda yaptığı yayınlarla tanınan) (d. 1946)
2004 - Joe Viterelli, Amerikalı aktör (d. 1937)
2005 - Jim Capaldi, İngiliz müzisyen (Traffic) (d. 1944)
2010 - Ömer Uluç, Türk ressam (d. 1931)
2012 - Keriman Halis Ece, Türk piyanist, model ve Türkiye'nin ilk dünya güzeli (d. 1913)
2013 - Ferdi Özbeğen, Türk piyanist ve şarkıcı (d. 1941)
2015 - Yves Chauvin, Fransız kimyacı (d. 1930)
2016 - Signe Toly Anderson, Amerikalı şarkıcı (d. 1941)
2016 - Ales Debeljak, Sloven yazar (d. 1961)
2016 - Paul Kantner, Amerikalı rock müzisyeni ve gitaristi ve aktivist (d. 1941)
2017 - Jean Bogaerts, eski Belçikalı profesyonel bisiklet yarışçısıdır (d. 1925)
2017 - Engin Cezzar, Türk yönetmen, tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu (d. 1935)
2017 - Bharati Mukherjee, Hint asıllı Amerikalı yazar ve akademisyendir (d. 1940)
2017 - Lennart Nilsson, İsveçli fotoğraf sanatçısıdır (d. 1922)
2017 - Alyaksandr Tsihanoviç, Beyaz Rus şarkıcı (d. 1952)
2017 - Stuart Timmons, Amerikalı gazeteci, aktivist, yazar ve tarihçidir (d. 1957)
2017 - Mehmet Türker, Türk gazeteci ve yazar (d. 1944)
2017 - Ion Ungureanu, Moldovalı oyuncu ve siyasetçi (d. 1935)
2018 - Dharmasena Pathiraja, Sri Lankalı film yönetmeni, senarist ve akademisyendir (d. 1943)
2018 - Coco Schumann, Alman caz müzisyenidir (d. 1924)
2018 - Gene Sharp, Amerikalı siyaset bilimcisi, düşünür, profesör (d. 1928)
2019 - Jurrie Koolhof, Hollandalı eski futbolcu ve menajerdir (d. 1960)
2019 - Murad Medelsi, Cezayir Anayasa Konseyi Başkanı, eski Dışişleri Bakanı (d. 1943)
2019 - Pepe Smith, Filipinli şarkıcı, söz yazarı ve müzisyendir (d. 1947)
2020 - Marj Dusay, Amerikalı oyuncudur (d. 1936)
2020 - Nicholas Parsons, İngiliz oyuncu, radyo ve televizyon sunucusu (d. 1923)
2021 - Wismoyo Arismunandar, Endonezyalı yüksek rütbeli asker (d. 1940)
2021 - Chedly Ayari, Tunuslu siyasetçi, ekonomist ve diplomat (d. 1933)
2021 - Paul Crutzen, Hollandalı atmosferik kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1933)
2021 - Cedric Demangeot, Fransız şair, çevirmen ve yayıncı (d. 1974)
2021 - Morton Ira Greenberg, Amerikalı siyasetçi ve hukukçu (d. 1933)
2021 - César Isella, Arjantinli şarkıcı, müzisyen, gazeteci ve söz yazarı (d. 1938)
2021 - Sibongile Khumalo, Güney Afrikalı şarkıcı ve müzisyen (d. 1957)
2021 - Ryszard Kotys, Polonyalı aktör (d. 1932)
2021 - Annette Kullenberg, İsveçli gazeteci ve yazardır (d. 1939)
2021 - Vasili Lanovoy, Sovyet-Rus aktör (d. 1934)
2021 - Cicely Tyson, Amerikalı oyuncu ve manken (d. 1924)
2021 - Heidi Weisel, Amerikalı moda tasarımcısı (d. 1962)
2022 - Mel Mermelstein, Çek asıllı Amerikan yazarı (d. 1926)
2022 - Diler Saraç, Türk sinema oyuncusu. (d. 1937)
Tatiller ve özel günler
Fırtına: Ayandon Fırtınası (2 Gün)
Veri Gizliliği Günü
0128
28 |
2246 | https://tr.wikipedia.org/wiki/29%20Ocak | 29 Ocak |
Olaylar
1595 - William Shakespeare'in oyunu Romeo ve Juliet, muhtemelen ilk kez sahnelendi.
1676 - III. Fyodor, Rus Çarı oldu.
1861 - Kansas, 34. eyalet olarak Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
1886 - Karl Benz, benzinle çalışan ilk otomobilin patentini aldı.
1916 - I. Dünya Savaşı: Paris ilk defa Alman zeplinleri ile bombalandı.
1923 - Mustafa Kemal Paşa İzmir'de Latife Hanım'la evlendi.
1928 - Bursa Amerikan Kız Koleji, Bakanlar Kurulu kararıyla kapatıldı. Okulda Hıristiyanlık propogandası yapıldığı iddia edildi.
1930 - İspanya diktatörü General Miguel Primo de Rivera öğrencilerin gösterileri sonucu istifa etmek zorunda kaldı; Başbakanlığa General Dámaso Berenguer atandı.
1931 - Menemen Olayı davasında 37 kişi idama mahkûm edildi ve karar TBMM'nin onayına sunuldu.
1932 - Sultanahmet Camii'nde sekiz hafız Türkçe Kur'an okudu.
1934 - Uluslararası bir festivale katılan ilk Türk filmi Leblebici Horhor Ağa'''nın çekimi bitti. Muhsin Ertuğrul'un yönettiği, senaryosu Mümtaz Osman takma adıyla Nâzım Hikmet tarafından yazılan film, aynı yıl 2. Venedik Film Festivali'nde "Onur Diploması" ile ödüllendirildi.
1937 - Sovyetler Birliği'nde Stalin muhalifi 13 kişi ölüm cezasına çarptırıldı.
1944 - Dünyanın en büyük savaş gemisi Missouri denize indirildi.
1950 - İran'da deprem; yaklaşık 1500 kişi öldü.
1950 - Savaştan sonraki ilk turist kafilesi İstanbul'a geldi.
1957 - Evli Kadınların Uyrukluğu sözleşmesi imzaya açıldı. Türkiye bu sözleşmeyi onaylamadı.
1958 - Sinema oyuncusu Paul Newman, Joanne Woodward ile evlendi.
1964 - Kış Olimpiyat Oyunları Innsbruck'da (Avusturya) başladı.
1967 - Şair Hasan Hüseyin Korkmazgil tutuklandı. Kızılırmak'' adlı şiir kitabında komünizm propagandası yapmakla suçlandı.
1971 - Güven Partisi adını Millî Güven Partisi olarak değiştirdi.
1978 - Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) kuruldu. 12 Eylül Darbesinden sonra 16 Ekim 1981'de diğer partilerle birlikte kapatıldı.
1978 - İsveç, ozon tabakasına zarar vermesi nedeniyle aerosol spreylerin kullanımını yasakladı ve bu tür bir yasak getiren ilk ülke oldu.
1979 - Çin Başkan Yardımcısı Deng Xiaoping ile Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Jimmy Carter, diplomatik ilişkileri yeniden başlatan antlaşmayı imzaladılar.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 31. idamı: 9 kişinin öldüğü, 72 kişinin yaralandığı, 7 Ağustos 1982'deki Esenboğa Havalimanı saldırısını gerçekleştiren ASALA militanlarından Levon Ekmekçiyan, Ankara Kapalı Cezaevi'nde asılarak idam edildi.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 32, 33, 34 ve 35. idamları: 1981 yılında mensubu oldukları komünist örgüte para bulmak için giriştikleri kuyumcu soygununda kuyumcunun oğlu Hasan Kahveci'yi ve polis memuru Mustafa Kılıç'ı öldüren, emniyet kuvvetlerine ve halka ateş açan, polis otosunu tarayan sol görüşlü militanlar Ramazan Yukarıgöz, Ömer Yazgan, Erdoğan Yazgan ve Mehmet Kambur, İzmit'te idam edildiler.
1986 - Yoweri Museveni, Uganda Devlet Başkanı olarak görevine başladı.
1988 - Dolar 1.385 liraya fırladı. Polis Tahtakale'yi bastı ve döviz alışverişini engelledi.
1993 - Büyük Birlik Partisi, Muhsin Yazıcıoğlu tarafından kuruldu.
1996 - Jacques Chirac, Fransa'nın nükleer denemelere son verdiğini açıkladı.
2005 - Çin'den 55 yıl aradan sonra ilk defa Tayvan'a uçak seferi düzenlendi.
2006 - Çin'de Henan eyaletinin Linzhou şehrindeki havai fişeklerle dolu bir depoda patlama meydana geldi: 16 kişi öldü.
2009 - Başbakan Tayyip Erdoğan İsviçre'nin Davos şehrinde düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu'nda Filistin olayları nedeniyle İsrail Cumhurbaşkanı Şimon Peres ile basın toplantısında tartıştı.
Doğumlar
1499 - Boralı Katharina, Reform hareketinin önderi Martin Luther'in eşidir (ö. 1552)
1749 - VII. Christian, Danimarka ve Norveç kralı (ö. 1808)
1750 - Bailey Bartlett, Amerikalı siyasetçi (ö. 1830)
1782 - Daniel Auber, Fransız besteci (ö. 1871)
1810 - Eduard Kummer, Alman Matematikçi (ö. 1893)
1838 - Edward Morley, Amerikalı fizikçi ve kimya profesörü (ö. 1923)
1843 - William McKinley, Amerika Birleşik Devletleri'nin 25. Başkanı (ö. 1901)
1860 - Anton Çehov, Rus yazar (ö. 1904)
1862 - Frederick Delius, İngiliz post-romantik besteci (ö. 1934)
1866 - Romain Rolland, Fransız romancı, daramaturg ve denemeci (1915 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi) (ö. 1944)
1870 - Süleyman Nazif, Türk şair, yazar ve devlet adamı (ö. 1920)
1874 - John D. Rockefeller Jr., Amerikalı iş insanı (ö. 1960)
1884 - Rickard Sandler, İsveç Başbakanı (ö. 1964)
1888 - Wellington Koo, Çin Cumhurbaşkanı (ö. 1985)
1892 - Gyula Moravcsik, Macar bizantolog (ö. 1972)
1911 - Peter von Siemens, Alman iş insanı (ö. 1986)
1919 - Marina Ginestà, İspanyol muhabir ve İspanya İç Savaşı'nın sembollerinden olan milis (ö. 2014)
1925 - Robert Crichton, Amerikalı roman yazarı (ö. 1993)
1927 - Urkiye Mine Balman, Kıbrıs Türk şair ve öğretmen
1926 - Abdus Salam, Pakistanlı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1996)
1932 - Erdal Alantar, Türk ressam (ö. 2014)
1945 - Aleksandr Gutman, Rus yönetmen (ö. 2016)
1945 - Tom Selleck, Amerikalı sinema oyuncusu
1945 - Maresa Hörbiger, Avusturyalı tanınmış aktris
1947 - Linda B. Buck, Amerikalı bilim insanı ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi
1951 - Mladen Dolar, Sloven filozof, psikanalist, film eleştirmeni, kültür ve müzik kuramcısı
1954 - Oprah Winfrey, Amerikalı sunucu ve oyuncu
1955 - Liam Reilly, İrlandalı şarkıcı (ö. 2021)
1960 - Gia Carangi, ABD'nin ilk süper modeli (ö. 1986)
1962 - Olga Tokarczuk, Polonyalı şair, yazar ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi
1964 - İhsan Dağı, Türk akademisyen, yazar ve Zaman gazetesi yazarı
1966 - Romário, Brezilyalı eski millî futbolcudur ve politikacı
1968 - Hakan Meriçliler, Türk oyuncu
1970 - Heather Graham, Amerikalı oyuncudur
1972 - Engin Günaydın, Türk oyuncu
1980 - Ivan Klasnić, Hırvat futbolcu
1982 - Adam Lambert, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı ve oyuncu
1984 - Oğuzhan Uğur, Türk Müzisyen
1985 - Marc Gasol, İspanyol profesyonel basketbolcu
1988 - Aydın Yılmaz, Türk futbolcu
1988 - Denys Boyko, Ukraynalı futbolcu
1992 - Markel Brown, Amerikalı profesyonel basketbolcudur
1993 - Kyary Pamyu Pamyu, Japon şarkıcı ve model
1996 - Melis Alpacar, Türk voleybolcu
1996 - Orkan Çınar, Türk futbolcu
1997 - Yusuf Yazıcı, Türk milli futbolcu
Ölümler
757 - An Luşan, bir Tang Hanedanı generalidir (d. 703)
1430 - Andrey Rublyov, Rus ressam (d. 1360)
1678 - Giulio Carpioni, İtalyan ressamı ve resim klişeci (d. 1613)
1820 - III. George, İngiltere Kralı (d. 1738)
1830 - Ernst Moritz Arndt, Alman şair ve siyasetçi (d. 1769)
1848 - Joseph Görres, Alman yazar ve gazeteci (d. 1776)
1888 - Edward Lear, İngiliz sanatçı, illüstratör, müzisyen, yazar ve şair (d. 1812)
1890 - Eduard Georg von Wahl, Baltık Alman cerrah (d. 1833)
1899 - Alfred Sisley, Britanyalı ressam (d. 1839)
1919 - Franz Mehring, Alman politikacı, tarihçi ve edebiyat eleştirmeni (d. 1846)
1931 - Henri Mathias Berthelot, I. Dünya Savaşı sırasında Fransız general (d. 1861)
1934 - Fritz Haber, Alman kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi (d. 1868)
1941 - Yannis Metaksas, Yunan general ve devlet adamı (d. 1871)
1946 - İsmail Fenni Ertuğrul, Türk mutasavvıf, felsefeci ve yazar (d. 1855)
1950 - Ahmed el Cabir el Sabbah, Kuveyt Şeyhi (d. 1885)
1957 - Ziya Osman Saba, Türk şair ve yazar (d. 1910)
1963 - Robert Frost, Amerikalı şair ve Pulitzer Ödülü sahibi (d. 1874)
1964 - Alan Ladd, Amerikalı oyuncu (d. 1913)
1980 - Jimmy Durante, Amerikalı oyuncu, komedyen, şarkıcı ve piyanist (d. 1893)
1991 - Tarık Zafer Tunaya, Türk akademisyen (d. 1916)
1997 - Metin Bükey, Türk besteci ve müzisyen (d. 1933)
2003 - Natalia Dudinskaya, Rus balerin (d. 1912)
2005 - Ephraim Kishon, İsrailli yazar ve yönetmen (d. 1924)
2005 - Saliha Nimet Altınöz, Türk eğitimci (Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk öğretmenlerinden) (d. 1914)
2007 - Hasan Kavruk, Türk ressam (d. 1918)
2007 - Edward Robert Harrison, Britanyalı gök bilimci ve kozmolojist (d. 1919)
2013 - Arif Peçenek, Türk futbolcu ve teknik direktör (d. 1959)
2014 - Ayşe Nana, Ermeni asıllı Türk-İtalyan oyuncu ve dansçı (d. 1936)
2016 - Jacques Rivette, Fransız film yönetmeni (d. 1928)
2017 - Howard Frank Mosher, Amerikalı yazar ve eğitimcidir (d. 1942)
2017 - Elkin Ramírez, Kolombiyalı şarkıcı ve söz yazarıdır (d. 1962)
2017 - Elliot Sperling, Amerikalı tarihçi ve akademisyen (d. 1951)
2018 - Ion Ciubuc, Moldovalı siyasetçi ve eski başbakan (d. 1943)
2019 - Jane Aamund, Danimarkalı gazeteci ve yazar (d. 1936)
2019 - George Fernandes, Hint siyasetçi, yazar, sendikacı, tarım uzmanı ve gazeteci (d. 1930)
2019 - Jean-Marc Fontaine, Fransız matematikçi ve akademisyen (d. 1944)
2019 - Andy Hebenton, Kanadalı eski profesyonel buz hokeyi oyuncusu (d. 1929)
2019 - Charles J. Hynes, Amerikalı avukat ve Amerikan Demokrat Partisi üyesi siyasetçidir (d. 1935)
2019 - James Ingram, Amerikalı soul müzik sanatçısı ve yapımcısı (d. 1952)
2019 - Alf Lüdtke, Alman tarihçidir (d. 1943)
2019 - Muhammed Nebi Habibi, İranlı siyasetçidir (d. 1945)
2020 - Kasım er-Rimi, Yemenli İslamcı (d. 1978)
2020 - Tevfik Kasımov, Azeri siyasetçi ve diplomat (d. 1938)
2020 - Yannis Tseklenis, Yunan moda tasarımcısı (d. 1937)
2021 - Varol Ürkmez, Türk eski millî futbolcu (d. 1937)
2022 - Suresh Bansal, Hint siyasetçi (d. 1943)
2022 - Howard Hesseman, Amerikalı aktör (d. 1940)
2022 - Diler Saraç, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1937)
2022 - Pete Smith, Māori kökenli Yeni Zelandalı aktör (d. 1958)
2023 - Annie Wersching, Amerikalı oyuncu (d. 1977)
Tatiller ve özel günler
Batı Trakya Türkleri Millî Direniş Günü
0129
29 |
2247 | https://tr.wikipedia.org/wiki/30%20Ocak | 30 Ocak |
Olaylar
1517 - Kahire Muharebesi (1517)
1648 - Hollanda ile İspanya arasında, Münster Antlaşması imzalandı ve Seksen Yıl Savaşı sona erdi.
1662 - Çinli general Koxinga, dokuz ay süren kuşatmadan sonra Tayvan adasını ele geçirdi.
1847 - Kaliforniya'nın Yerba Buena şehrinin adı, San Francisco olarak değiştirildi.
1867 - Mutsuhito, Japonya'nın İmparatoru oldu.
1919 - Paris Barış Konferansı'nda İtilaf Devletleri, Osmanlı İmparatorluğu'nun parçalanmasını kararlaştırdılar.
1925 - Türk Hükûmeti, Piskopos VI. Konstantin'in İstanbul dışına çıkarılmasını kararlaştırdı.
1923 - Yunanistan ile Ahali Mübadelesi Antlaşması yapıldı. Aralık 1923'te başlayıp 1927 yılına kadar süren uygulamayla, 400 bin Türk ve 1 milyonu aşkın Rum yer değiştirdi.
1930 - Millî İktisat ve Tasarruf Cemiyeti kuruldu.
1931 - Boksör Küçük Kemal, Yunanistan şampiyonu Angelidis'i yendi.
1933 - Adolf Hitler Şansölye oldu.
1942 - İran'da Tudeh Partisi kuruldu.
1942 - Türkiye'de pasta yapımı ve ticareti yasaklandı, stokçulara uygulanacak cezalar belirlendi.
1943 - Churchill Adana’ya gelerek, İsmet İnönü ile "Adana Görüşmesi" olarak bilinen görüşmeyi gerçekleştirdi.
1946 - Macaristan'da komünist rejim ilan edildi: Macaristan Halk Cumhuriyeti
1948 - Kış Olimpiyat Oyunları St. Moritz'de (İsviçre) başladı.
1948 - Hindistan lideri Mahatma Gandi, Yeni Delhi'de öldürüldü.
1948 - British South American Airways'e ait bir uçak, Atlas Okyanusu'ndaki Bermuda Şeytan Üçgeni'nde kayboldu.
1950 - Sovyetler Birliği, Kuzey Vietnam rejimini tanıdı. Fransa, Sovyetler Birliği'ni protesto etti.
1951 - Sağlık Bakanı Ekrem Üstündağ, bakımsızlıktan her yıl 300 bin yurttaşın hayatını kaybettiğini açıkladı.
1967 - İlk resmi televizyon yayını Ankara'da yapıldı.
1969 - The Beatles son konserini verdi. (The Beatles Çatı Konseri)
1969 - Türkiye'de ilk böbrek nakli, Beyoğlu Devlet Hastanesi'nde Yusuf Özer adlı hastaya yapıldı. Ancak Yusuf Özer, kendisine takılan böbreğin bir akıl hastasından alındığını öne sürerek savcılığa başvurdu.
1971 - İstanbul'da Dev-Genç'liler "Özel Eğitimin Devletleştirilmesi" isteğiyle yürüyüş düzenledi.
1972 - İngiliz askerleri, Kuzey İrlanda'da gösteri yapanların üzerine ateş açarak, 14 insan hakları savunucusunun ölümüne neden oldu. Bugün Birleşik Krallık tarihine Kanlı Pazar olarak geçti.
1972 - Pakistan, İngiliz Milletler Topluluğu'ndan ayrıldı.
1975 - THY'nin İzmir-İstanbul seferini yapan Bursa uçağı Marmara Denizi'ne düştü: 41 kişi öldü.
1976 - George H. W. Bush, CIA'nin başına getirilen 11. yönetici oldu.
1979 - İran Hükûmeti, Fransa'da sürgünde bulunan dini lider Ayetullah Humeyni'nin ülkeye geri dönmesine izin verdiklerini açıkladı.
1980 - Yabancı bankaların Türkiye'de şube açmaları Yabancı Sermaye ile ilgili kanun kapsamına alındı. Banka şubelerine kârlarını transfer etme hakkı tanındı.
1982 - İlk PC virus kodu, Richard Skrenta tarafından yazıldı. Bu program 400 satır uzunluğundaydı ve kendisini "Elk Cloner" adlı bir Apple boot programı olarak kamufle ediyordu.
1983 - Nijerya Hükûmeti, 1 milyondan fazla Ganalı ve 700 bine yakın Batı Afrikalı işçiyi sınır dışı etti.
1983 - 12 Eylül Darbesi'nin 36. idamı: 22 Mayıs 1979'da dükkânında çalışmakta olan sol görüşlü bakkal Battal Türkaslan'ı 6-7 el ateş ederek öldüren sağ görüşlü militan Ahmet Kerse, idam edildi.
1985 - Ege Denizi'nde düzenlenen "Deniz Kurdu-85" tatbikatı sırasında, bir tank çıkarma gemisi fırtına yüzünden battı: 39 denizci öldü.
1987 - Bakanlar Kurulu, askerlik yasasındaki yeni düzenlemeyi onayladı. Çağdışı kalma yaşı 46'dan 41'e indirildi, mesleği öğretmen olanlar, askerliğini öğretmen olarak yapacak; her isteyen bedelli askerlikten yararlanacak.
1989 - Kabil'deki (Afganistan) Amerika Birleşik Devletleri Elçiliği kapatıldı.
2000 - Kenya Havayolları'na ait bir yolcu uçağı, [[Fildişi Sahili açıklarında okyanusa düştü: 169 kişi öldü.
2001 - TBMM'deki iç tüzük görüşmeleri sırasında çıkan arbedede DYP Milletvekili Fevzi Şıhanlıoğlu, kalp krizi geçirerek öldü.
2002 - Slobodan Miloseviç, Birleşmiş Milletler örgütünün uluslararası savaş suçluları mahkemesinin kendisine karşı şeytani ve düşmanca bir tutum içinde olduğunu iddia etti.
2003 - Belçika'da aynı cinsiyetteki çiftlerin evliliği yasallaştı, böylece Belçika, dünyada Hollanda'dan sonra bu yasayı çıkartan ikinci ülke oldu.
2005 - Irak'ta 50 yıldır ilk kez çok partili seçimler yapıldı. Sünniler seçimi boykot etti. Seçimin galibi Şiiler oldu. Celal Talabani, ülkenin ilk Kürt asıllı Devlet Başkanı seçildi. Şii İbrahim el-Caferi de Başbakan oldu.
2020 - Dünya Sağlık Örgütü SARS-CoV-2 virüsünü bir pandemiye neden olabileceği sebebiyle "Küresel Acil Durum" ilan etti. Zaten bundan birkaç ay sonra virüs hala devam eden bir Pandemi ilan edildi.
Doğumlar
MÖ 58 - Livia, Roma İmparatorluğunun ilk imparatoru Augustus'un karısı (ö. 29)
133 - Didius Julianus, Roma İmparatoru (ö. 193)
1621 - II. György Rákóczi, Erdel Prensi (ö. 1660)
1720 - Bernardo Bellotto, İtalyan veduta ressamı ve resim klişe kalıpcısı (ö. 1780)
1781 - Adelbert von Chamisso, Alman yazar (ö. 1838)
1807 - William Henry Leonard Poe, Amerikalı denizci, amatör şair (ö. 1831)
1828 - Rainilaiarivony, Madagaskarlı siyasetçi (ö. 1896)
1841 - Félix Faure, Fransa'da Üçüncü Cumhuriyet'in altıncı cumhurbaşkanı (ö. 1899)
1846 - Francis Bradley, İngiliz idealist filozof (ö. 1924)
1872 - Eduard Bloch, Avusturya'lı tıp uzmanı (ö. 1945)
1882 - Franklin D. Roosevelt, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 32. Başkanı (ö. 1945)
1894 - III. Boris, Bulgaristan Çarı (ö. 1943)
1895 - Wilhelm Gustloff, Nasyonal Sosyalist Alman lider (ö. 1936)
1899 - Max Theiler, Güney Afrikalı virolog ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (ö. 1972)
1912 - Barbara Tuchman, Amerikalı tarihçi, yazar ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 1989)
1920 - Delbert Mann, Amerikalı yönetmen ve En İyi Yönetmen Akademi Ödülü sahibi (ö. 2007)
1927 - Olof Palme, İsveç Başbakanı (ö. 1986)
1930 - Gene Hackman, Amerikalı sinema oyuncusu ve En İyi Erkek Oyuncu Akademi Ödülü, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahibi
1932 - Leydi Mary Colman, İngiliz soylu ve hayırsever (ö. 2021)
1935 - Richard Brautigan, Amerikalı yazar (ö. 1984)
1937 - Boris Spassky, Rus satranç oyuncusu
1937 - Vanessa Redgrave, İngiliz tiyatro, televizyon ve sinema oyuncusu
1938 - İslam Kerimov, Özbekistan Devlet Başkanı (ö. 2016)
1938 - Mohamed Salah Dembri, Cezayirli siyasetçi ve diplomat (ö. 2020)
1941 - Dick Cheney, Amerikalı siyasetçi ve ABD'nin 46. Başkan Yardımcısı
1956 - Feridun Sinirlioğlu, Türk diplomat ve siyasetçi
1962 - II. Abdullah, Ürdün Kralı
1963 - Thomas Brezina, Avusturyalı çocuk kitapları yazarı
1965 - Hazım Körmükçü, Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusu
1968 - VI. Felipe, mevcut İspanya kralı
1973 - Hakan Kaygusuz, Türk futbolcu
1973 - Jalen Rose, emekli Amerikan profesyonel basketbol oyuncusu
1974 - Abdüzzâhir es-Saka, Mısırlı futbolcu
1974 - Christian Bale, Galli sinema oyuncu ve En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu Akademi Ödülü sahib
1974 - Olivia Colman, İngiliz oyuncui
1975 - Juninho Pernambucano, Brezilyalı futbolcu
1976 - Cristian Brocchi, İtalyan futbolcu
1984 - Kid Cudi, Amerikalı rapçi
1984 - Kotoshōgiku Kazuhiro, Japon profesyonel sumo güreşçisi
1985 - Gisela Dulko, Arjantinli tenisçi
1987 - Rebecca Quin, İrlandalı profesyonel güreşçi
1987 - Phil Lester, İngiliz YouTuber
1987 - Arda Turan, Türk futbolcu
1989 - Yoon Bo-ra, Güney Koreli şarkıcı ve oyuncudur
1997 - Meltem Avcı, Türk basketbolcu
Ölümler
970 - I. Petr, 927-969 yılları arasında hüküm süren Tuna Bulgar Devleti çarı (d. 927)
1181 - Takakura, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 80. imparatorudur (d. 1161)
1649 - I. Charles, 1625'ten 30 ocak 1649'da idam edilmesine kadar İskoçya Krallığı ve İngiltere ile İrlanda krallıkları kralı (d. 1600)
1730 - II. Petro, Rusya İmparatoru (d. 1715)
1806 - Vicente Martín y Soler, İspanyol besteci (d. 1754)
1838 - Osceola, Seminole yerli lideri (d. 1804)
1847 - Virginia Eliza Clemm Poe, Amerikalı yazar (d. 1822)
1858 - Coenraad Jacob Temminck, Hollandalı aristokrat, zoolog, ornitolog ve küratör (d. 1778)
1867 - Kōmei, Japonya'nın geleneksel veraset düzenine göre 121. imparatoru (d. 1831)
1872 - Francis Rawdon Chesney, İngiliz general ve kaşif (d. 1789)
1889 - Rudolf, Avusturya veliaht prensi (d. 1858)
1890 - Tunuslu Hayreddin Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. 1823)
1891 - Charles Joshua Chaplin, Fransız manzara, portre ressamı ve grafiker (d. 1825)
1893 - Grigori Gagarin, Rus ressam, Tümgeneral ve yönetici (d. 1810)
1923 - Arthur Kinnaird, Britanyalı futbolcu (d. 1847)
1928 - Johannes Fibiger, Danimarkalı doktor, akademisyen ve Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi (d. 1867)
1930 - Georgi Pyatakov, Bolşevik devrimci lider, komünist politikacı. Büyük Temizlik döneminde anti-sovyet eylemleri olduğu iddiasıyla idam edildi. (d. 1890)
1934 - Frank Nelson Doubleday, Amerikalı yayımcı (d. 1862)
1940 - Jules Payot, Fransız eğitimci ve pedagog (d. 1859)
1948 - Mahatma Gandi, Hint politikacı ve özgürlük savaşçısı (suikast) (d. 1869)
1948 - Orville Wright, Amerikalı öncü havacı (d. 1871)
1951 - Ferdinand Porsche, Avusturyalı otomotiv mühendisi (d. 1875)
1955 - Mim Kemal Öke, Türk tıp akademisyeni ve hekim (d. 1884)
1963 - Francis Poulenc, Fransız besteci (d. 1899)
1969 - Dominique Pire, Belçikalı Dominikan rahibi (d. 1910)
1970 - Fritz Bayerlein, Alman Panzer generali (d. 1899)
1991 - Hulusi Sayın, Türk asker (Ankara'da evinin önünde uğradığı silahlı saldırıda) (d. 1926)
1991 - John Bardeen, Amerikalı fizikçi ve Nobel Ödülü sahibi (d. 1908)
1991 - John McIntire, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
1998 - Ali Ulvi Ersoy, Türk karikatürist (d. 1924)
2001 - Jean-Pierre Aumont, Fransız aktör (d. 1911)
2007 - Sidney Sheldon, Amerikalı yazar, oyun yazarı ve senarist (d. 1917)
2010 - Fatma Refet Angın, Türk eğitimci ve Türkiye'nin ilk kadın öğretmenlerinden (d. 1915)
2013 - Patty Andrews, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu (d. 1918)
2015 - Hakkı Kıvanç, Türk sinema ve dizi oyuncusu (d. 1931)
2015 - Seyfi Doğanay, Türk halk ve arabesk müzik sanatçısı (d. 1964)
2016 - Frank Finlay, İngiliz sinema, dizi ve Tv oyuncusu dublör (d. 1926)
2017 - Dore Ashton, Amerikalı akademisyen, yazar, sanat tarihçisi ve eleştirmeni (d. 1928)
2017 - Marta Becket, Amerikalı dansçı, koreograf ve ressam (d. 1924)
2018 - Mark Salling, Amerikalı oyuncu ve müzisyen (d. 1982)
2018 - Azeglio Vicini, emekli İtalyan futbolcu ve teknik direktör (d. 1933)
2019 - Per Jorsett, Norveçli spor gazetecisi, yazar, sunucu, tarihçi ve eski atıcılık sporcusudur (d. 1920)
2019 - Dick Miller, Amerikalı karakter oyuncusudur (d. 1928)
2019 - Lori Wilson, Amerikalı avukat ve siyasetçidir (d. 1937)
2020 - John Andretti, Amerikalı otomobil yarışçısıdır (d. 1963)
2020 - Miguel Arroyo, Meksikalı yol yarışı bisiklet sporcusu (d. 1966)
2020 - Vidya Bal, Hint yazar, yayıncı, editör ve gazeteci (d. 1937)
2020 - Lucien Barbarin, Amerikalı caz müzisyeni ve tromboncu (d. 1956)
2020 - Luboš Dobrovský, Çek gazeteci, aktivist ve siyasetçi (d. 1932)
2020 - Jörn Donner, Finlandiyalı yazar, film yönetmeni, aktör, eleştirmen, film yapımcısı ve siyasetçi (d. 1933)
2021 - Michel Le Bris, Fransız yazar (d. 1944)
2021 - Neelo, Pakistanlı aktris (d. 1940)
2021 - Pantelei Sandulache, Moldovalı siyasetçi (d. 1956)
2021 - Alla Yoshpe, Rus pop şarkıcısı (d. 1937)
2022 - Roberto Digón, Arjantinli siyasetçi ve spor yöneticisi (d. 1935)
2022 - Cheslie Kryst, Amerikalı manken ve sunucu (d. 1991)
2022 - Leonid Kuravlyov, Sovyet-Rus aktör (d. 1936)
2022 - Hermann Rappe, Alman Sosyal Demokrat siyasetçi ve sendikacı (d. 1929)
2023 - K. V. Tirumalesh, Hintli yazar, şair, eleştirmen ve akademisyen (d. 1940)
Tatiller ve özel günler
Fırtına: Zemherinin Sonu
0130
30 |
2248 | https://tr.wikipedia.org/wiki/31%20Ocak | 31 Ocak |
Olaylar
1729 - Türkiye'de ilk kitap, Mehmet Bin Mustafa'nın (Vanlı) kaleme aldığı Sıhahı Cevheri (Vankulu) adlı sözlük basıldı. İbrahim Müteferrika, ilk Türk matbaasını İstanbul'da Sultanselim'deki konağında kurmuştu.
1747 - İlk zührevi hastalıklar kliniği, Londra'da açıldı.
1790 - Osmanlı-Prusya ittifakı.
1865 - ABD Temsilciler Meclisi, köleliği yasaklayan yasayı onayladı.
1876 - ABD'de ülkedeki tüm Kızılderililer, Kızılderili rezervasyonu olarak adlandırılan, kendilerine ayrılmış özel bölgelerde yaşamaya zorlandılar.
1915 - I. Dünya Savaşı: Almanya, Ruslara karşı zehirli gaz kullandı.
1927 - Müttefiklerin Almanya üzerindeki denetimi sona erdi; bundan sonra Almanya'nın yeniden silahlanmasını Milletler Cemiyeti denetleyecek.
1928 - Türk Eğitim Derneği (TED) Ankara'da kuruldu.
1928 - Sovyetler Birliği'nde 30 muhalefet lideri Almatı'ya sürgüne gönderildi. Sürgüne gidenler arasında Lev Troçki de vardı.
1930 - Seloteyp, 3M şirketi tarafından pazara sürüldü.
1931 - Gümrük ve Tekel Bakanlığı kuruldu.
1931 - Kültür magazin dergisi, Resimli Ay kapandı.
1931 - Yarın gazetesi Başyazarı Arif Oruç ve Sorumlu Müdürü İzmit'te birer yıldan fazla hapse mahkûm oldular.
1934 - Nâzım Hikmet, Nail Vahtedi, Tosun Ömer ve Yonga Ömer beş yıl hapis cezasına mahkûm edildi.
1938 - Atatürk, Gemlik'te sun'i ipek fabrikasını açtı.
1942 - Öğrencilere sigara içme ve nişan yüzüğü takma yasağı getirildi.
1943 - Stalingrad Muharebesi'nde Nazi Almanyası'nın 6. Ordu Komutanı Generalfeldmarschall Friedrich Paulus, Sovyet Birlikleri'ne teslim oldu.
1946 - SSCB'den esinlenen yeni Yugoslavya Anayasasına göre ülke, altı cumhuriyetten oluşuyor: Bosna-Hersek, Hırvatistan, Makedonya, Karadağ, Sırbistan ve Slovenya.
1950 - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Harry S. Truman, hidrojen bombası geliştirme programı yürüttüklerini açıkladı.
1952 - Yunanistan Dış İşleri Bakanı Sofoklis Venizelos'un Türkiye'ye yaptığı resmî gezi sırasında, Türk-Elen Dostluk Derneği'nin kurulması kararlaştırıldı.
1953 - Kuzey Denizi taşkınlarında sadece Hollanda'da 1800'den fazla kişi öldü.
1956 - "Nesebi sahih olmayan çocukların tescili" hakkındaki kanun Meclis'te kabul edildi.
1956 - Guy Mollet, Fransa Başbakanı oldu.
1958 - İlk başarılı Amerika Birleşik Devletleri uydusu Explorer 1, Dünya çevresindeki yörüngesine oturdu.
1961 - İsrail Başbakanı David Ben Gurion istifa etti.
1961 - Ahmet Emin Yalman, Vatan gazetesinden ayrıldı.
1964 - 15 Ocak günü Kıbrıs sorununu görüşmek üzere toplanan III. Londra Konferansı, 19 günlük çalışmanın ardından bir sonuç alınamadan dağıldı.
1965 - Sağlık Bakanlığı bir açıklama yaptı; Türkiye'de ortalama insan ömrü 33 yıl.
1966 - Paşabahçe Şişe ve Cam Fabrikası'nda 2400 işçi greve başladı.
1968 - Vietkong büyük bir saldırıya geçti; Saygon'daki Amerikalı Elçiliği 6 saat işgal edildi.
1968 - TRT Ankara Televizyonu, deneme yayınına başladı.
1971 - İnsanlı ay yolculuklarında bir adım daha; Apollo 14 fırlatıldı. Görevli astronotlar: Alan Shepard, Edgar Mitchell ve Stuart Roosa.
1973 - Çetin Altan'ın 4,5 yıl hapsi istendi; karikatürist Turhan Selçuk'u döven 3 polis hapse mahkûm edildi.
1973 - Devlet Güvenlik Mahkemeleri'nin kurulmasına ilişkin kanun kabul edildi.
1974 - Seyfi Demirsoy'un ölümüyle boşalan Türk-İş Genel Başkanlığına Halil Tunç seçildi.
1976 - İlerici Kadınlar Derneği (İKD), Ankara'da "Evlat acısına son" mitingi düzenledi. Mitinge 5 bin kişi katıldı.
1978 - Zonguldak'ta ikramiyesi ödenmeyen 20 bin maden işçisi direnişe geçti.
1980 - Tariş olayları: Tariş'te direniş bitti, işçiler işbaşı yaptılar. 22 Ocak'ta güvenlik güçleri arama yapma gerekçesiyle Tariş işletmelerine girmek istemiş, 600 işçi gözaltına alınmıştı.
1985 - Başbakan Turgut Özal, Gökova'da termik santral kurulacağını açıkladı.
1986 - İşkence konusunda itiraflarda bulunan polis memuru Sedat Caner, Ankara Cumhuriyet Savcılığı'na teslim oldu.
1986 - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) İçel Milletvekili Fikri Sağlar, Türkiye'de 5 yılda 800'den fazla insanın "kayıp" olduğunu söyledi.
1990 - Atatürkçü Düşünce Derneği ve Türk Hukuk Kurumu Başkanı Muammer Aksoy, 73 yaşında Ankara'da evinin önünde kurşunlanarak öldürüldü.
1990 - SSCB satranç şampiyonu Gary Kasparov, vatandaşı Anatoli Karpov'u yenerek dünya satranç şampiyonu oldu.
1990 - Moskova'da ilk McDonald's açıldı.
1996 - Patlayıcı yüklü bir kamyon Kolombo'da (Sri Lanka) Merkez Bankasının kapılarına çarparak infilak etti: en az 86 kişi öldü, 1400 kişi yaralandı.
2000 - Alaska Havayollarına ait bir yolcu uçağı, Büyük Okyanus'a düştü: 88 kişi öldü.
2004 - TL'den 6 sıfır atılması ve Türkiye Devleti para biriminin Yeni Türk Lirası olmasını öngören yasa, Resmi Gazete'de yayımlandı.
2005 - Dünyaca ünlü pop yıldızı Michael Jackson hakkında, 13 yaşındaki bir çocuğa tacizde bulunduğu gerekçesiyle dava açıldı.
2005 - Afganistan'daki Türk birlikleri, Kabil'deki uluslararası hava alanının sorumluluğunu üstlendi.
2006 - Abdullah Öcalan'ın avukatlarından İrfan Dündar, müvekkilinin yeniden yargılanmaya ilişkin dilekçesini, bu konuda yetkili olan Ankara 11. Ağır Ceza Mahkemesine göndererek başvuruda bulunduğunu bildirdi.
2008 - İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinde ruhsatsız bir binada maytapların yanarak doğalgaz kazanını patlatmasıyla oluşan olayda 23 kişi öldü, 120 kişi yaralandı.
2019 - Wrapped Bitcoin piyasaya sürüldü.
2020 - Birleşik Krallık Avrupa Birliği'nden ayrıldı. (bknz: Birleşik Krallık'ın Avrupa Birliği'nden ayrılması)
Doğumlar
1543 - Tokugawa İeyasu, orta çağ Japonya'sının en önemli shōgunlarından (askeri hükümdar) biri (ö. 1616)
1620 - Georg Friedrich, Almanya ve Hollanda kökenli mareşal (ö. 1692)
1624 - Arnold Geulincx, Fransız Descartesçı düşünür (ö. 1669)
1763 - Jens Esmark, Danimarkalı-Norveçli mineraloji profesörü (ö. 1839)
1769 - André-Jacques Garnerin, Fransız havacı ve çerçevesiz paraşütün mucidi (ö. 1823)
1797 - Franz Schubert, Avusturyalı besteci (ö. 1828)
1799 - Rodolphe Töpffer, İsviçreli yazar, öğretmen, ressam, karikatürist ve çizgi romancı (ö. 1846)
1858 - André Antoine, Fransız oyuncu, film yönetmeni, yazar, eleştirmen (ö. 1943)
1865 - Henri Desgrange, Fransız bisiklet yarışçısı ve spor muhabiri (ö. 1940)
1868 - Theodore Richards, Amerikalı kimyacı (ö. 1928)
1869 - Henri Carton de Wiart, Belçika'nın 23'üncü Başbakanı (ö. 1951)
1869 - Wilhelm Heye, Alman asker (ö. 1947)
1881 - Irving Langmuir, Amerikalı Nobel Kimya ödülüne sahip kimyager (ö. 1957)
1884 - Mehmed Emin Resulzade, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyetinin kurucusu (ö. 1955)
1884 - Theodor Heuss, Batı Almanya'nın ilk Cumhurbaşkanı (ö. 1963)
1892 - Eddie Cantor, Amerikalı şarkıcı, komedyen, dansçı ve oyuncu (ö. 1964)
1893 - Arkadiy Plastov, sosyalist gerçekçilik akımının öncülerinden olan Rus Sovyet ressam (ö. 1972)
1894 - Kurt Blome, Nazi bilim insanı (ö. 1969)
1896 - Sofya Yanovskaya, Sovyet matematikçi ve tarihçi (ö. 1966)
1902 - Tallulah Bankhead, Amerikalı oyuncudur (ö. 1968)
1902 - Alva Myrdal, İsveçli diplomat ve siyasetçi (ö. 1986)
1905 - John O'Hara, Amerikalı yazar (ö. 1970)
1910 - Faruk Kenç, Türk film yönetmeni (ö. 2000)
1911 - Baba Vanga, Bulgar kadın kâhin (ö. 1996)
1918 - Kerim Korcan, Türk yazar (ö. 1990)
1919 - Jackie Robinson, ilk Afrikalı Amerikalı profesyonel bir beyzbol oyuncusuydu (ö. 1972)
1921 - Carol Channing, Amerikalı stand-up komedyen, oyuncu, şarkıcı, dansçı ve seslendirme sanatçısıdır (ö. 2019)
1921 - Mario Lanza, Amerikalı tenor ve oyuncu (ö. 1959)
1923 - Norman Mailer, Amerikan romancı ve Pulitzer Ödülü sahibi (ö. 2007)
1923 - Adela Forestello, Arjantinli insan hakları aktivisti
1929 - Rudolf Mössbauer, Alman fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 2011)
1929 - Jean Simmons, İngiliz asıllı Amerikalı aktris ve seslendirme sanatçısı (ö. 2010)
1931 - Ernie Banks, Amerikalı efsanevi profesyonel beyzbolcudur (ö. 2015)
1933 - Bernardo Provenzano, İtalyan suç ögrütü lideri (ö. 2016)
1934 - Muhammed Taki Misbah Yezdi, İranlı siyasetçi (ö. 2021)
1935 - Kenzaburo Oe, Japon romancı ve Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 2023)
1936 - Can Bartu, Türk futbolcu (Fenerbahçeli efsanevi futbolcu) (ö. 2019)
1937 - Philip Glass, Amerikalı besteci
1937 - Suzanne Pleshette, Amerikalı aktris (ö. 2008)
1938 - Beatrix, Hollanda Kraliçesi
1938 - Lynn Carlin, Amerikalı eski bir aktris
1941 - Jessica Walter, Amerikalı aktris (d. 2021)
1942 - Daniela Bianchi, İtalyan aktris
1942 - Derek Jarman, İngiliz sinema yönetmeni (ö. 1994)
1942 - Zeynep Kerman, Türk edebiyat araştırmacısı ve akademisyen
1945 - Temel Gürsu, Türk yönetmen, yapımcı, senarist, oyuncu ve seslendirme sanatçısı
1947 - Jonathan Banks, Amerikalı oyuncudur
1947 - Bernard Guignedoux, Fransız futbolcu ve teknik direktör (ö. 2021)
1947 - Glynn Turman, Amerikalı aktör, yazar, yönetmen ve yapımcıdır
1951 - Selma Güneri, Türk sinema ve ses sanatçısı
1956 - Guido van Rossum, Hollandalı bir bilgisayar programcısıdır
1956 - John Lydon, İngiliz müzisyen
1959 - Anthony LaPaglia, Avustralyalı oyuncu
1959 - Kelly Lynch, ABD doğumlu oyuncu
1960 - Ekber Genci, İranlı yazar ve gazeteci
1960 - Grant Morrison, çizgi roman yazarı
1960 - Željko Šturanović, Karadağ'lı siyasetçi (ö. 2014)
1961 - Fatih Kısaparmak, Türk besteci ve yorumcu
1961 - Filiz Kerestecioğlu, Türk hukukçu ve siyasetçi
1961 - Latif Demirci, Türk karikatürist
1963 - Ergün Poyraz, Türk araştırmacı yazar
1964 - Jeff Hanneman, Amerikalı müzisyen ve Slayer grubunun gitaristi (ö. 2013)
1964 - Ofra Harnoy, Kanada'lı çellist'tir
1966 - Anne Berge, Norveçli kayakçı
1968 - John Collins, İskoç millî futbolcu ve tekni direktördür
1970 - Minnie Driver, İngiliz oyuncu ve şarkıcı
1971 - Patricia Velásquez, Venezuelalı aktris ve model
1973 - Amanda Lee Rogers, Avusturyalı eski aktris
1975 - Preity Zinta, Bollywood'un (Hint Sineması) oyuncularından biriq
1976 - Traianos Dellas, Yunan millî futbolcu ve teknik direktör
1977 - Kerry Washington, Amerikalı oyuncudur
1978 - Fabián Caballero, Arjantinli eski futbolcudur
1980 - James Adomian, İngiltere doğumlu Amerikalı oyuncudur
1981 - Justin Timberlake, Amerikalı pop şarkıcısı ve aktör
1982 - Salvatore Masiello, İtalyan futbolcu
1982 - Allan James McGregor, İskoç kaleci
1982 - Elena Paparizou, Yunan şarkıcı
1983 - Fabio Quagliarella, İtalyan futbolcudur
1984 - Jeremy Wariner, Amerikalı atlet
1985 - Adam Federici, Avustralyalı eski millî futbolcudur
1986 - Walter Dix, Amerikan kısa mesafe koşucusudur
1986 - Megan Ellison, Amerikalı yapımcı
1988 - Taijo Teniste, Eston millî futbolcudur
Ölümler
1398 - Sukō, Japonya'da Nanboku-chō dönemi sırasında üçüncü Kuzey Talibi (d. 1334)
1435 - Xuande, Çin'in Ming Hanedanı'nın beşinci imparatoru (d. 1399)
1606 - Guy Fawkes, İngiliz isyancı asker (d. 1570)
1644 - Kemankeş Kara Mustafa Paşa, Osmanlı devlet adamı (d. ?)
1788 - Charles Edward Stuart, İngiltere, İskoçya, Fransa ve İrlanda tahtlarının ikinci jakobit talibi (d. 1720)
1828 - Aleksandros İpsilantis, Yunan komutan (d. 1792)
1854 - Silvio Pellico, İtalyan yurtsever, şair ve oyun yazarı (d. 1788)
1882 - James Spriggs Payne, Liberyalı siyasetçi (d. 1819)
1888 - Giovanni Bosco, İtalyan eğitimci, yazar ve Katolik rahip (d. 1815)
1914 - Recaizade Mahmud Ekrem, Türk edebiyatçı (d. 1847)
1915 - Alan Lomax, Amerikalı tarihçi, yazar ve akademisyen (d. 2002)
1945 - Eddie Slovik, Amerikalı er rütbesinde asker (II. Dünya Savaşı sırasında firardan dolayı idam edilen tek ABD askeri) (d. 1920)
1946 - İsmail Hakkı İzmirli, Türk felsefeci ve İslam felsefesi tarihçisi (d. 1869)
1954 - Edwin Armstrong, Amerikalı elektrik mühendisi ve mucit (d. 1890)
1956 - A. A. Milne, İngiliz yazar (d. 1882)
1969 - Stoyan Zagorçinov, Bulgar yazar (d. 1889)
1973 - Ragnar Anton Kittil Frisch, Norveçli ekonomist ve Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1895)
1974 - Samuel Goldwyn, Amerikalı film yapımcısı (d. 1882)
1974 - Ekrem Cemilpaşa, Kürt siyaset adamı (d. 1891)
1982 - Melih Vassaf, Türk eleştirmen ve oyun yazarı (d. 1927)
1984 - Pembe Marmara, Kıbrıs Türk şair (d. 1925)
1990 - Muammer Aksoy, Türk hukukçu ve siyasetçi (d. 1917)
2005 - İsmail Hakkı Şen, Türk oyuncu (d. 1927)
2006 - Moira Shearer, İskoç oyuncu ve balerin (d. 1926)
2006 - George Koval, Amerikalı casus, bilim insanı ve kandidat (d. 1913)
2012 - Dorothea Tanning, Amerikalı ressam, matbaacı, heykeltıraş, yazar ve şairdi (d. 1910)
2013 - Hasan Habibi, İranlı siyasetçi, avukat ve akademisyen (d. 1937)
2014 - Miklós Jancsó, Macar sinema yönetmenidir (d. 1921)
2015 - Tomás Bulat, Arjantinli ekonomist, gazeteci ve yazar (d. 1964)
2016 - Celal Aliyev, Azeri akademisyen, biyolog ve siyasetçi (d. 1928)
2016 - Ülkü Ülker, Türk oyuncu ve şarkıcı (d. 1950)
2016 - Terry Wogan, İrlandalı radyo ve televizyon sanatçısı (d. 1938)
2017 - Thomas Barlow, Amerikalı siyasetçidir (d. 1940)
2017 - John Wetton, İngiliz şarkıcı, müzisyen, basçı ve gitaristtir (d. 1949)
2017 - Tokitenkū Yoshiaki, Moğol sumo güreşçisidi (d. 1979)
2018 - Rasual Butler, Amerikalı basketbolcudur (d. 1979)
2018 - Erwin de Vries, Surinamlı ressam ve heykeltıraştır (d. 1929)
2018 - Ann Gillis, Amerikalı oyuncudur (d. 1927)
2018 - Leonid Kadenyuk, Bağımsız Ukrayna'nın ilk astronotu unvanına sahip test pilotu (d. 1951)
2018 - Olavi Mäenpää, Fin siyasetçi ve eski parti başkanıdır (d. 1950)
2019 - Candice Earley, Amerikalı oyuncudur (d. 1950)
2019 - A. Ernest Fitzgerald, Amerikalı mühendis ve yazar (d. 1926)
2019 - Kálmán Ihász, Macar eski millî futbolcudur (d. 1941)
2019 - Ron Joyce, Kanadalı milyarder iş insanı ve hayırseverdir (d. 1930)
2019 - Johnny Lion, Hollandalı şarkıcı, gazeteci ve oyuncu (d. 1941)
2019 - Pierre Nanterme, Fransız yönetici ve iş insanı (d. 1959)
2019 - Georges Sarre, Fransız siyasetçidir (d. 1935)
2020 - Mary Higgins Clark, Amerikalı hikâye yazarı ve romancı (d. 1927)
2020 - Halid Bişara, Mısırlı yönetici ve iş insanı (d. 1971)
2020 - Mirza Hazar, Azeri yazar, siyasi analist, spiker, radyocu, yayıncı (d. 1947)
2020 - Dalip Kaur Tiwana, Hint romancı, akademisyen ve kısa hikâye yazarı (d. 1935)
2021 - Zoila Águila Almeida, Kübalı devrimci ve siyasi hükümlüdür (d. 1939)
2021 - Douglas Bravo, Venezuelalı siyasetçi ve direnişçi örgüt lideridir (d. 1932)
2021 - Alejandro Gómez, İspanyol uzun mesafe koşucusu (d. 1967)
2021 - Andrej Hryc, Slovak aktör (d. 1949)
2021 - Tozama Mantashe, Güney Afrikalı siyasetçi (d. 1960)
2021 - Michel Murr, Lübnanlı iş insanı ve siyasetçi (d. 1932)
2021 - Yitzchok Scheiner, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu İsrailli haham (d. 1922)
2021 - Meshulam Dovid Soloveitchik, Belarus doğumlu İsrailli Haredi hahamı ve rosh yeshivası (d. 1921)
2021 - Abraham J. Twerski, Amerika Birleşik Devletleri doğumlu Hasidik hahamı ve bilim insanı (d. 1930)
2022 - Ekkehardt Belle, Alman aktör (d. 1954)
2022 - Pierre Bellon, Fransız milyarder iş insanı (d. 1930)
2022 - Carleton Carpenter, Amerikalı aktör, sihirbaz, dansçı, söz yazarı ve romancı (d. 1926)
2022 - Onésimo Cepeda Silva, Meksikalı Roma Katolik piskopos (d. 1937)
2023 - Cleonice Berardinelli, Brezilyalı akademisyen (d. 1916)
2023 - Anna Czerwińska, Polonyalı dağcı (d. 1949)
2023 - Alan Hurst, İngiliz siyasetçi (d. 1945)
2023 - Jan Kudra, Polonyalı eski bisikletçi (d. 1937)
2023 - Kadriye Nurmambet, Romanyalı Kırım Tatarı azınlıktan halk müziği sanatçısı ve folklorist (d. 1933)
2023 - Luigi Pasinetti, Keynes sonrası ekolün İtalyan bir ekonomistidir (d. 1930)
Tatiller ve özel günler
Fırtına: Balık Fırtınası
Kaynakça
0131
31 |
2249 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1893 | 1893 |
Olaylar
23 Şubat - Rudolf Diesel, dizel motorunun patentini aldı.
1 Mayıs - Chicago'da Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfetmesinin 400. yılını kutlamak için Kolomb Dünya Fuarı düzenlendi.
10 Mayıs - ABD Yüksek Mahkemesi, domatesin meyve değil sebze olduğunu kararlaştırdı.
25 Temmuz - Korint Kanalı'nın inşası tamamlandı.
10 Ekim - Otomobillerde numara plakası sistemi ilk kez Paris'te uygulanmaya başlandı.
25 Kasım - Orhun-Yenisey Yazıtları okundu
9 Aralık - İstanbul'da günlerce süren soğuk hava yüzünden Haliç dondu.
Doğumlar
1 Ocak - Behçet Uz, Türk doktor
26 Ocak - Christian Arhoff, Danimarkalı sahne ve sinema oyuncusu (ö. 1973)
31 Ocak - Arkadiy Plastov, sosyalist gerçekçilik akımının öncülerinden olan Rus Sovyet ressam (ö. 1972)
12 Şubat
Omar Bradley, Amerikalı asker (ö. 1981)
Giovanni Muzio, İtalyan mimar ve akademisyen (ö. 1982)
19 Şubat - Cedric Hardwicke, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 6 Ağustos 1964)
19 Temmuz - Vladimir Mayakovski, Rus şair (ö. 1930)
16 Eylül - Alexander Korda, Macar asıllı İngiliz yönetmen ve yapımcı (ö. 1956)
14 Ekim - Lillian Gish, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1993)
27 Nisan - Dragoljub Mihailovic, Yugoslavyalı Komutan
13 Aralık - Stanislaw Szukalski, Polonyalı heykeltıraş (ö. 1987)
26 Aralık - Mao Zedong, Çin Komünist Partisi kurucusu, devrimci (ö. 1976)
Ölümler
26 Ocak - Abner Doubleday, Amerikalı general (d. 1819).
13 Nisan - Muallim Naci, Osmanlı dönemi Türk yazarı (d. 1850)
6 Temmuz - Guy de Maupassant, Fransız yazar (d. 1850)
6 Ağustos - Nabizade Nazım (d. 1862?)
6 Ekim - Ford Madox Brown, İngiliz ressam (d. 1821)
6 Kasım - Pyotr Ilyich Tschaikovsky, Rus besteci (d. 1840) |
2250 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1894 | 1894 |
Olaylar
10 Temmuz - Salı günü öğlen 12:24'te İstanbul'da 474 kişinin ölümüne, 482 kişinin yaralanmasına sebep olan bir deprem meydana geldi. Deprem Yanya, Bükreş, Girit ve Anadolu'nun büyük kesiminde hissedildi.
7 Ağustos – Birleşik devletler Hawai Cumhuriyeti’ni resmen tanıdı.
13 Ağustos – Argon gazı keşfedildi.
1 Kasım – Rusya'da çar III. Aleksandr öldü yerine II. Nikolay geçti.
22 Aralık – Alfred Dreyfus Almanlara askeri sırları satmakla suçlanarak Fransız Guyanası’sındaki Devil Adasına ömür boyu sürgün olmaya mahkûm edildi.
Doğumlar
8 Mart - Vainö Aaltonen, Fin heykeltıraş (ö. 1966)
3 Nisan - Neva Gerber, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1974)
4 Nisan - Harold Lloyd, sessiz sinema doneminin en büyük oyuncularından biri olarak kabul edilen Amerikalı sinema oyuncusu
1 Nisan - Eduard Wagner, II. Dünya Savaşı'nda olarak görev yapan Nazi Almanyası ordusu generali (ö. 1944)
26 Nisan - Rudolf Hess, Alman siyasetçi ve NSDAP milletvekili (ö. 1987)
23 Temmuz - Alfred Kinsey, Amerikalı biyolog, entomoloji ve zooloji profesörü (ö. 1956)
25 Temmuz - Gavrilo Princip, Sırp suikastçı (ö. 1918)
Ölümler
1 Ocak - Heinrich Hertz, Alman fizikçi (d. 1857)
1 Kasım – Çar III. Aleksandr, Rusya çarı (d. 1845)
20 Kasım - Anton Grigoryeviç Rubinstein, Rus bestekâr ve piyanist (d. 1829)
8 Aralık - Pafnuty Lvovich Chebyshev, Rus matematikçidir (d. 1821) |
2251 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1892 | 1892 |
Olaylar
15 Mart - Jesse W. Reno tarafından yürüyen merdivenin patenti alındı.
18 Ekim - Chicago ve New York arasında ilk uzun telefon hattı açıldı.
Tarihi bilinmeyenler
Nisan - Galata Rıhtımı inşasına başlandı.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak
Artur Rodziński, Polish conductor (ö. 1958)
Manuel Roxas, President of the Philippines (ö. 1948)
3 Ocak - J.R.R. Tolkien - İngiliz yazar (ö. 2 Eylül 1973)
10 Ocak - Vladimir Littauer, Equestrain trainer and coach (ö. 1989)
14 Ocak
Hal Roach, Amerikalı film ve tv yapımcısı (ö. 1992)
Martin Niemöller, prisoner in the Nazi Holocaust (ö. 1984)
18 Ocak
Oliver Hardy, Amerikalı oyuncu ve komedyen (ö. 1957)
Paul Rostock, Alman cerrah (ö. 1956)
19 Ocak - Ólafur Thors, Icelandic politician and five times prime minister (ö. 1964)
26 Ocak - Zara Cully, Amerikalı oyuncu (ö. 1978)
28 Ocak - Ernst Lubitsch, Almanya doğumlu film yönetmeni (ö. 1947)
31 Ocak - Eddie Cantor, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 1964)
Şubat
6 Şubat - William Parry Murphy, Amerikalı fizikçi (ö. 1987)
13 Şubat - Grant Wood, Amerikalı ressam (ö. 1942)
15 Şubat - James Forrestal, ABD'nin ilk savunma bakanı (ö. 1949)
18 Şubat - Wendell Willkie, U.S. Republican presidential candidate (ö. 1944)
21 Şubat - Harry Stack Sullivan, American psychiatrist and psychoanalyst (ö. 1949)
22 Şubat - Edna St. Vincent Millay, Amerikalı yazar (ö. 1950)
24 Şubat - Konstantin Fedin, Rus yazar (ö. 1977)
27 Şubat - William Demarest, Amerikalı oyuncu (ö. 1983)
28 Şubat - Muhsin Ertuğrul - Türk sinema ve tiyatro adamı (ö. 19 Kasım 1979)
Mart
9 Mart - Victoria Mary Sackville-West, İngiliz yazar (ö. 1962)
10 Mart
Arthur Honegger, French-born Swiss composer (ö. 1955)
Gregory La Cava, American director, producer, and writer (ö. 1952)
26 Mart - Filippo Del Giudice - film yapımcısı (ö. 1 Ocak 1963)
28 Mart - Corneille Heymans, Belgian physiologist, Nobel Prize laureate (ö. 1968)
30 Mart - Stefan Banach, Polonyalı matematikçi (ö. 1945)
Nisan
6 Nisan
Donald Wills Douglas, Amerikalı sanayici (ö. 1981)
Lowell Thomas, Amerikalı gazeteci (ö. 1981)
8 Nisan - Mary Pickford, Kanadalı oyuncu (ö. 1979)
12 Nisan
Johnny Dodds, American jazz clarinettist (ö. 1940)
Henry Darger, reclusive American outsider artist (ö. 1973)
13 Nisan - Sir Robert Alexander Watson-Watt, British (Scottish) inventor of radar (ö. 1973)
19 Nisan - Germaine Tailleferre, Fransız besteci (ö. 1983)
28 Nisan - Joseph Dunninger, American mentalist (ö. 1975)
Mayıs
2 Mayıs- Manfred von Richthofen, 1. Dünya Savaşı'nın en başarılı Alman pilotu (Kızıl Baron) ö.(21 Nisan 1918)
3 Mayıs - George Paget Thomson, English physicist, Nobel Prize laureate (ö. 1975)
5 Mayıs - Rajarsi Janakananda, A leading disciple of Paramahansa Yogananda. (ö. 1955)
7 Mayıs - Archibald MacLeish, Amerikalı şair (ö. 1982)
9 Mayıs - Zita of Bourbon-Parma, Empress of Austria-Hungary (ö. 1989)
11 Mayıs - Margaret Rutherford, English actress (ö. 1972)
12 Mayıs - Fritz Kortner, Austrian-born director (ö. 1970)
16 Mayıs - Manton S. Eddy, Amerikalı general (ö. 1962)
18 Mayıs - Ezio Pinza, Italian bass (ö. 1957)
25 Mayıs - Josip Broz Tito, Yugoslavya devlet başkanı (ö. 1980)
26 Mayıs - Maxwell Bodenheim, Amerikalı şair ve roman yazarı (ö. 1954)
30 Mayıs - Fernando Amorsolo, Filipino painter (ö. 1972)
31 Mayıs - Michel Kikoine, Belaruslu ressam (ö. 1968)
Haziran
1 Haziran - Amanullah Khan, ruler of Afghanistan (ö. 1960)
12 Haziran - Djuna Barnes, Amerikalı modernist yazar
15 Haziran - Wallace Wade, American football coach, University of Alabama, Duke University (ö. 1986)
21 Haziran - Reinhold Niebuhr, Amerikalı din bilimcisi (ö. 1971)
25 Haziran - Katherine K. Davis, Amerikalı besteci (ö. 1980)
26 Haziran - Pearl S. Buck, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Amerikalı yazar, (ö. 1973)
30 Haziran - Oswald Pohl, Alman SS subayı (ö. 1951)
Temmuz
6 Temmuz - Willy Coppens, Belçikalı ace pilot (d. 1986)
8 Temmuz - Richard Aldington, İngiliz şair (d. 1962)
11 Temmuz - Thomas Mitchell, Amerikalı oyuncu (d. 1962)
12 Temmuz - Bruno Schulz, Leh yazar ve ressam (d. 1942)
23 Temmuz - I. Haile Selassie, Etyopya kralı (d. 1975)
26 Temmuz - Sad Sam Jones, Beyzbol oyuncusu (d. 1966)
29 Temmuz - William Powell, Amerikalı oyuncu (d. 1984)
Ağustos
2 Ağustos - Jack Warner, Kanadalı film yapımcısı (d. 1978)
8 Ağustos - Rafael Moreno Aranzadi, İspanyol futbol oyuncusu (d. 1922)
11 Ağustos - Hugh MacDiarmid, İskoç şair (d. 1978)
16 Ağustos - Louis, 7. duc de Broglie, French physicist, Nobel Prize laureate (d. 1987)
Eylül
4 Eylül - Darius Milhaud, Fransız bestekâr (d. 1974)
5 Eylül - Joseph Szigeti, Macar kemancı (d. 1973)
6 Eylül - Edward Victor Appleton, English physicist, Nobel Prize laureate (d. 1965)
10 Eylül - Arthur Compton, Amerikalı fizikçi, 1927'de Nobel Fizik Ödülünü almıştır (d. 1962)
12 Eylül - Alfred A. Knopf, Amerikalı yayıncı (d. 1984)
Ekim
6 Ekim - Jackie Saunders, sessiz sinema devri oyuncusu (d. 1954)
9 Ekim
Ivo Andrić, Nobel Edebiyat Ödülü kazanmış Hırvat yazar (d. 1975)
Marina Tsvetaeva, Rus şair (d. 1941)
23 Ekim - Gummo Marx, Amerikalı oyuncu ve komedyen (d. 1977)
27 Ekim - Graciliano Ramos, Brezilyalı yazar (d. 1953)
28 Ekim - Dink Johnson, American jazz musician (d. 1954)
29 Ekim - Stanislaw Ostrowski, former President of Poland (d. 1982)
30 Ekim - Charles Atlas, Sanatçı (d. 1972)
31 Ekim - Alexander Alekhine, Rus satranç şampiyonu (d. 1946)
Kasım
5 Kasım - J. B. S. Haldane, İngiliz genetik bilimcisi (d. 1957)
9 Kasım - Erich Auerbach, German philologist (d. 1964)
12 Kasım - Guo Moruo, Çinli yazar ve şair (d. 1978)
16 Kasım - Tazio Nuvolari, İtalyan araba yarışçısı (d. 1953)
22 Kasım - Emma Tillman, briefly the world's oldest living person and last verified person born in 1892 (d. 2007)
Aralık
2 Aralık - Leo Ornstein, Rusya doğumlu besteci ve piyanist (d. 2002)
4 Aralık - Francisco Franco, İspanyol diktatör (d. 1975)
5 Aralık - Cyril Ring, Amerikalı oyuncu (d. 1967)
6 Aralık - Osbert Sitwell, İngiliz yazar (d. 1969)
8 Aralık - Bert Hinkler, Avustralyalı havacı (d. 1933)
12 Aralık - Herman Potočnik Noordung, Slovenyalı havacılık mühendisi (d. 1929)
21 Aralık - Amy Key Clarke, İngiliz mistik şair (d. 1980)
27 Aralık - Alfred Edwin McKay, Kanadalı ace pilot (d. 1917)
31Aralık - Stanley Price, Amerikalı oyuncu (d. 1955)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Gerald Haxton, secretary and lover of W. Somerset Maugham (d. 1944)
Malik Sayar - Türk jeolog (ö. 11 Mart 1965)
Halil Fikret Kanad - Türk pedagog ve yazar (ö. 1974)
Ölümler
Ocak
12 Ocak - William Reeves, Irish antiquarian (b. 1815)
21 Ocak - John Couch Adams, İngiliz gökbilimci (d. 1819).
31 Ocak - Charles Spurgeon, English preacher (b. 1834)
Şubat
5 Şubat - Emilie Flygare-Carlén, Swedish novelist (b. 1807)
27 Şubat - Louis Vuitton, world-renowned French fashion designer (b. 1821)
Mart
13 Mart - IV. Ludwig
16 Mart - Samuel F. Miller, American politician (b. 1827)
26 Mart - Walt Whitman, American poet (b. 1819)
Nisan
4 Nisan - José María Castro Madriz, President of Costa Rica (b. 1818)
19 Nisan - Thomas Pelham Dale SSC, Anglo-Catholic clergyman prosecuted for Ritualist practices in the 1870s (b. 1821)
22 Nisan - Edouard Lalo, French composer (b. 1823)
25 Nisan - William Backhouse Astor, Amerikalı iş insanı (b. 1830)
26 Nisan - Provo William Perry Wallis, İngiliz amiral
Mayıs
22 Mayıs - Alexander Campbell, Kanadalı politikacı (b. 1822)
29 Mayıs - Bahá'u'lláh, Persian founder of the Bahá'í Faith (b. 1817)
Haziran
8 Haziran - Robert Ford, assassin of Jesse James (b. 1862)
9 Haziran - William Grant Stairs, Kanadalı kâşif (b. 1863)
Temmuz-Aralık
30 Temmuz - Count Joseph Alexander Hübner, Avusturyalı diplomat (d. 1811)
September 7 - John Greenleaf Whittier, Amerikalı şair (d. 1807)
October 6 - Alfred, Lord Tennyson, İngiliz şair (d. 1809)
October 12 - Ernest Renan, French philologist and historian (d. 1823)
October 23 - Emin Pasha, Alman doktor (d. 1840
October 24 - Mir-Fatah-Agha, Shiite cleric
October 25 - Caroline Harrison, ABD başkanı Benjamin Harrison'ın eşi (d. 1832)
December 2 - Jay Gould, American financier (d. 1836)
6 Aralık - Werner von Siemens, Alman mucit ve sanayici (d. 1816)
December 11 - William Milligan, Scottish theologian (d. 1821)
tarihi bilinmeyen - Jamyang Khyentse Wangpo, Tibetan teacher (d. 1820) |
2252 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1891 | 1891 |
Olaylar
1 Ocak - Penaltı, İngiltere'deki Stoke City-Notts maçındaki tartışmalar üzerine kural kitabına girdi.
? - Trans Sibirya Demiryolu inşasının başlaması (1916'de biter)
? - Bir futbol hakeminin saha içine girmesine 1891 yılında izin verildi. O güne kadar saha kenarında koşarlardı.
? - James Naismith basketbol (basketball = sepet topu)'u buldu.
Doğumlar
21 Ocak - Giovanni Michelucci, İtalyan bir mimar, şehir planlamacısı ve gravürcü (ö. 1990)
24 Mart - Charley Toorop, Hollandalı ressam (ö. 1955)
27 Mart - Lajos Zilahy, Macar yazar.
22 Nisan - Nicola Sacco, İtalyan devrimci
18 Nisan - Boris İofan, Yahudi asıllı Sovyet mimar (ö. 1976)
19 Temmuz - Eugen Müller, II. Dünya Savaşı sırasında Wehrmacht'ta görev yapan Nazi generali (ö. 1951)
Ölümler
15 Mart - Joseph Bazalgette, İngiliz mühendis (d. 1819)
28 Eylül - Herman Melville, Amerikalı yazar (d. 1819).
29 Aralık - Leopold Kronecker, Alman matematikçi ve mantıkçı (d. 7 Aralık 1823). |
2253 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1890 | 1890 |
Olaylar
3 Temmuz - Idaho Amerika Birleşik Devletleri birliğine 43. eyalet olarak katıldı.
10 Temmuz - Wyoming Amerika Birleşik Devletleri birliğine 44. eyalet olarak katıldı.
16 Eylül - Ertuğrul Fırkateyni battı.
3 Kasım - Sirkeci Garı'nın açılışı yapıldı.
29 Aralık – Kızılderililer ile Amerika Birleşik Devletleri arasında Wounded Knee Savaşı oldu.
Doğumlar
18 Şubat - Boris Pasternak, Rus şair, yazar, 1958 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1960)
10 Mayıs - Clarence Brown, Amerikalı sinema yönetmeni (ö. 1987)
11 Mayıs - Helge Løvland, Norveçli dekatloncu (ö. 1984)
30 Mayıs - Paul Czinner, Macar asıllı film yönetmen ve yapımcısı (ö. 1972)
12 Haziran - Egon Schiele, Avusturyalı ressam (ö. 1918)
14 Temmuz - Ossip Zadkine, Rus heykeltıraş ve ressam (ö. 1967)
20 Temmuz - II. Georgios, Yunanistan Kralı (ö. 1947)
13 Ağustos - Ellen Osiier, Danimarkalı eskrimci (ö. 1962)
14 Ekim - Dwight D. Eisenhower, Amerika Birleşik Devletleri'nin 34. başkanı (ö. 1969)
23 Ekim - Orhan Seyfi Orhon, Türk şair, milletvekili (ö. 1972)
22 Kasım - Charles de Gaulle, Fransız asker ve siyaset adamı (ö. 1970)
23 Kasım - Johannes Krüger, Alman mimar (ö. 1975)
6 Aralık - Dion Fortune, İngiliz mistik (ö. 1946)
12 Aralık - Kazimierz Ajdukiewicz, Polonyalı filozof ve mantık kuramcısı (ö. 1963)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Eduard Zuckmayer - Alman müzikolog (ö. 1972)
Fikret Şadi Karagözoğlu, tiyatro sanatçısı (ö. 1942)
Ölümler
17 Şubat - Christopher Latham Sholes, Amerikalı mucit (d. 1819).
7 Temmuz - Henri Nestlé - Nestlé firması kurucusu (d.1814)
29 Temmuz - Vincent Van Gogh, Hollandalı ressam (d. 1853)
26 Ekim - Carlo Collodi, İtalyan gazeteci ve yazar. Pinokyo romanının yazarı.
23 Kasım – III. Wilhelm, Hollanda Kralı öldü yerine Wilhelmina olarak ülkeyi yöneten kızı geçti
15 Aralık - Oturan Boğa (Yerli dilinde: Tatanka Iyotake); Amerika Birleşik Devletleri ordularına karşı savaşan son Yerli kabile şefi (d. 1831).
26 Aralık - Heinrich Schliemann, Alman arkeolog (d. 6 Ocak 1822). |
2254 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1889 | 1889 |
Olaylar
5 Ocak – Alman fizikçi Martin Brendel auroraları ilk kez fotoğrafladı.
6 Mayıs – Eyfel Kulesi açıldı.
27 Eylül – New York'ta 13 katlı ilk gökdelen tamamlandı.
21 Mayıs - İttihat ve Terakki cemiyetinin kuruluşu
Doğumlar
23 Ocak - Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (ö. 1948)
20 Şubat - Hulusi Behçet, Türk dermatoloji uzmanı ve bilim insanı (ö. 1948)
27 Mart - Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Türk yazar (ö. 1974)
16 Nisan - Charlie Chaplin, İngiliz sinemacı (ö. 1977)
20 Nisan - Adolf Hitler, 1933-1945 yılları arasında Almanya'nın lideri (ö. 1945)
28 Nisan - António de Oliveira Salazar, Portekizli lider (ö. 1970)
13 Temmuz - Emma Asson, Eston siyasetçi
12 Ekim - Christopher Dawson, İngiliz tarihçi (ö. 1970)
25 Ekim - Abel Gance, Fransız yönetmen, oyuncu ve yazar (ö. 1981)
12 Kasım - Alma Karlin, Sloven yazar (ö. 1950)
14 Kasım - Cevahirlal Nehru, Hint siyaset adamı (ö. 1964)
25 Kasım - Reşat Nuri Güntekin, Türk romancı, öykücü ve oyun yazarı (ö. 1956)
3 Aralık - Stoyan Zagorçinov, Bulgar yazar (ö. 1969)
Doğduğu gün ve/veya ay bilinmeyenler
Hüseyin Avni Aker, Türk spor adamı
Mehmet Tevfik Bıyıklıoğlu, Türk asker (ö. 1961)
Eylül - Seyit Ali Çabuk, Türk asker (ö. 1939)
Hakkı Tarık Us, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve koleksiyoncu (ö. 1956)
Osman Tufan, Türk Tuğgeneral (ö. 1944)
Ölümler
19 Ağustos - Mathias Villiers de l'Isle-Adam, Fransız yazar (d. 1838) |
2255 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1888 | 1888 | 1888 (MDCCCLXXXVIII), Miladi takvime göre Pazar günü başlayan artık yıldır. Şu anda, Roma rakamlarıyla yazıldığında en çok rakamın (13) olduğu yıldır. Yine 13 haneli olan bir sonraki yıl 2388 yılıdır. Bu durum, Roma rakamlarıyla 14 rakamlı olan 2888 yılına kadar devam edecektir.
Olaylar
13 Ocak - National Geographic Society, Washington'da kurularak National Geographic dergisinin ilk sayısı yayınladı.
6 Şubat - Gillis Bildt, İsveç başbakanı oldu (1888–1889).
11 Şubat - Sirkeci Garı'nın temeli atıldı.
9 Mart - I.Wilhelm öldü, yerine geçen III. Friedrich Alman İmparatoru ve Prusya Kralı oldu.
16 Mart - Yunanistan Millî Kütüphanesi'nin temeli Atina'da atıldı.
16 Nisan - Alman İmparatorluğu, Nauru adasını ilhak etti.
10 Mayıs - Japonya'da bir petrol ve gaz enerjisi markası olan Eneos'un öncülü olan Nippon Oil, Niigata'da kuruldu.
3 Haziran - Sedang Krallığı, günümüz Vietnam'ında kuruldu .
Benjamin Harrison Birleşik Devletler’in 23. başkanı oldu
New York eyaletinde suçlular elektrikli sandalye ile idam edilmeye başlandı
Tarsus Amerikan Lisesi St. Paul's Institute at Tarsus adıyla eğitime başladı.
İzmir Atatürk Lisesi Mekteb-i Sultani olarak eğitime başladı.
Haydarpaşa -İzmir-Ankara demiryolu imtiyazının Almanlar’a verilmesi
Doğumlar
Eylül
12 Eylül - Maurice Chevalier, Fransız aktör ve şarkıcı (ö. 1972)
16 Eylül - Frans Eemil Sillanpää, Fin yazar
26 Eylül - T. S. Eliot Amerika Birleşik Devletleri doğumlu İngiliz şair.
Ekim
9 Ekim - Nikolay Buharin, Bolşevik devrimci, entelektüel, Sovyet siyasetçi (ö. 1938)
Aralık
22 Aralık - Joseph Arthur Rank, İngiliz sanayici ve film yapımcısı (ö. 1972)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Ebu’l Faruk Süleyman Hilmi Silistrevi, din adamı, bilgin,alim
Cafer Sayılır, TBMM 4. dönem Eskişehir milletvekili (ö. 6 Mayıs 1947).
Ord. Prof. Dr. Mustafa Hulki Erem, elektrik mühendisi (ö. 1956)
Ölümler
29 Ocak - Edward Lear, İngiliz sanatçı, yazar (d. 1812)
31 Ocak - Giovanni Bosco, İtalyan rahip, eğitimci ve Salezyenler tarikatının kurucusu (d. 1815)
5 Şubat – Anton Mauve, Hollandalı ressam (d. 1838)
18 Şubat - Köprülü Hamdi, Türk asker ve bürokrat.
6 Mart - Louisa May Alcott, Amerikalı romancı (d. 1832)
9 Mart – I. Wilhelm, Almanya kralı.
24 Mart - Théodore Frère, Fransız ressam (d. 1814)
15 Nisan - Matthew Arnold, İngiliz şair (d. 1822)
26 Mayıs – Ascanio Sobrero, İtalyan kimyager (d. 1812)
15 Haziran – III. Friedrich, Almanya kralı.
16 Ağustos - John S. Pemberton, Amerikalı eczacı, Coca-Cola'nın kurucusu (d. 1831)
24 Ağustos - Rudolf Clausius, Alman fizikçi, termodinamik biliminin başlıca kurucularından (d. 1822)
11 Eylül - Domingo Faustino Sarmiento, Arjantinli politikacı, yazar ve Arjantin'in altıncı devlet başkanı. (d. 1811)
23 Eylül – François Achille Bazaine, Fransız general (d. 1811)
2 Aralık - Namık Kemal, Türk şair (d. 1840)
3 Aralık - Carl Zeiss, Alman iş insanı, Carl Zeiss AG'nin kurucusu (d. 1816)
24 Aralık - Mihail Loris-Melikov, Rus devlet adamı, general (d. 1826)
Ali Rıza Efendi - Mustafa Kemal Atatürk'ün babası (d. 1841)
Artık yıllar |
2256 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1887 | 1887 |
Olaylar
28 Ocak - Eyfel Kulesi'nin yapımına başlandı.
3 Mayıs - Britanya Kolumbiyası'nın Nanaimo kentinde Nanaimo madeni patlaması meydana geldi: 150 madenci öldü.
12 Ekim - Japonya'da piano ve org üretimi maksadıyla Yamaha şirketi kuruldu.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak - Wilhelm Canaris, Alman amiral, Nazi Almanyası'nda Abwehr başkanı (ö. 1945)
Şubat
Mart
14 Mart - Abdülhak Şinasi Hisar (ö. 1963)
Nisan
Mayıs
28 Mayıs - Jim Thorpe, Amerikalı sporcu
Haziran
3 Haziran - Carlo Michelstaedter, İtalyan yazar
22 Haziran - Julian Huxley, İngiliz evrimsel biyolog
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
6 Ekim - Le Corbusier, İsveç asıllı Fransız mimar (ö. 1965)
Kasım
18 Kasım - Hasan Basri Çantay, Türk siyasetçi ve Kur'an müfessiri (ö. 1964)
24 Kasım - Suç imparatoru Charles Lucky Luciano (Salvatore Lucania) (ö. 1962)
Aralık
14 Aralık - Xul Solar, Arjantinli ressam ve heykeltıraş (ö. 9 Nisan 1963)
Ölümler |
2257 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1886 | 1886 |
Olaylar
29 Ocak - Karl Benz, Benz Patent Motorwagen adlı ilk otomobilin patentini aldı.
1 Mayıs - Amerika İşçi Sendikaları Konfederasyonu önderliğinde işçiler günde 12 saat, haftada 6 gün olan çalışma takvimine karşı, günlük 8 saatlik çalışma talebiyle iş bıraktılar.1 Mayıs İşçi Bayramı'nın kabul edilmesine sebep olan eylem.
4 Mayıs - Haymarket Olayı
8 Mayıs - Dünyanın ilk kolası Coca-Cola satışa sunuldu.
9 Eylül - Bern Uluslararası Telif Hakları (Copyright) konvansiyonu imzalandı. Fikrin sahibi Victor Hugo 16 ay önce ölmüştü.
28 Ekim - Özgürlük Anıtı'nın halka açılışı.
25 Kasım - II.Abdulhamit'in fermanıyla Osmanlı Devleti'nde Askerlik Şubeleri kurulmaya başlandı.
Tarihi bilinmeyenler
Germanyum, disprozyum ve flor elementleri keşfedildi.
Günümüzdeki adı Ankara Atatürk Lisesi olan Ankara Sultanisi açıldı.
Doğumlar
24 Ocak - Henry King, Amerikalı film yönetmeni (ö. 1982)
8 Mart - Edward Calvin Kendall, Amerikalı kimyager (ö. 1972)
24 Mart - Edward Weston, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1958)
17 Mayıs - XIII. Alfonso, İspanya Kralı. (ö. 28 Şubat 1941)
18 Mayıs - Ture Nerman, İsveçli sosyalist, yazar, gazeteci. (ö. 7 Ekim 1969)
29 Haziran - Robert Schuman, Avrupa Birliği fikrinin öncülerinden Fransız politikacı. (d. 4 Eylül 1963)
26 Ağustos - Rudolf Belling, Alman heykeltıraş. (ö. 1972)
13 Eylül – Robert Robinson, Nobel Kimya Ödülü sahibi İngiliz kimyager. (ö. 8 Şubat 1975)
16 Eylül - Jean Arp, Fransız heykeltıraş, ressam ve şair. (ö. 7 Haziran 1966)
16 Ekim - David Ben-Gurion, İsrail'in ilk başbakanı ve ikinci savunma bakanı. (ö. 1 Aralık 1973)
15 Kasım - René Guénon, Fransız asıllı Müslüman metafizikçi, yazar. (ö. 1951)
20 Kasım - Karl von Frisch, Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi Avusturyalı etolog. (12 Haziran 1982)
8 Aralık - Diego Rivera, duvar resimleriyle ünlü, Yahudi asıllı Meksikalı ressam. (ö. 24 Kasım 1957)
24 Aralık - Bogoljub Jevtić, Yugoslavya Krallığı'nda başbakanlık görevi görev yapan Sırp politikacı ve diplomat (d. 1886)
Tarihi bilinmeyenler
Stepan Maynagaşev, Hakas kökenli Türkolog (ö. 1920)
Oksen Şahinyan, Türkiye Ermenisi tiyatrocu ve rejisör (ö. 23 Mart 1967)
Ölümler
15 Mayıs - Emily Dickinson
31 Temmuz - Franz Liszt, Alman besteci (d. 1811)
16 Ağustos - Sri Ramakrishna, Hindu mistik önder. (d. 18 Şubat 1836) |
2258 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1885 | 1885 |
Olaylar
4 Eylül - New York'taki The Exchange Buffet kafeteryasında ilk kez "self-servis" sistemi uygulanmaya başladı.
Tarihi bilinmeyenler
Praseodim ve Neodimyum elementleri keşfedildi
Benzinle çalışan içten yanmalı motora sahip ilk otomobil Alman mühendis Carl Friedrich Benz tarafından yapıldı.
Doğumlar
21 Ocak - Umberto Nobile, Kuzey Kutbu uçuşuna öncülük eden İtalyan havacılık mühendisi, kaşif ve general. (ö. 30 Temmuz 1978)
7 Şubat - Sinclair Lewis, Amerikalı yazar. (ö. 10 Ocak 1951)
9 Şubat - Alban Berg, Avusturyalı besteci(ö. 24 Aralık 1935)
16 Nisan - Arnold Petersen, Amerika Sosyalist İşçi Partisi Ulusal Sekreteri (ö. 1976)
20 Ağustos - Dino Campana, İtalyan şair.
11 Eylül - David Herbert Lawrence, İngiliz yazar. (ö. 2 Mart 1930)
16 Eylül - Karen Horney, Amerikalı psikanalist (ö. 1952)
18 Eylül - Üzeyir Hacıbeyov, Azeri besteci.
7 Ekim - Niels Bohr, Danimarkalı Nobel Fizik Ödülü sahibi fizikçi. (ö. 18 Kasım 1962)
11 Ekim - François Mauriac, Fransız yazar. (ö. 1 Eylül 1970)
30 Ekim - Ezra Pound, Amerikalı şair, çevirmen, deneme yazarı. (ö. 1 Kasım 1972)
11 Kasım - George S. Patton, Amerikalı asker. (ö. 21 Aralık 1945)
25 Aralık - James Ewing, Amerikalı patolog (ö. 16 Mayıs 1943)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Şahabettin Süleyman, (ö. 1921, İsviçre), Türk yazar.
Makbule Atadan, Mustafa Kemal Atatürk'ün kız kardeşi (ö. 1956)
Şakir Zümre, Cumhuriyetin ilk sanayicisi (ö. 16 Haziran 1966)
Ali Şefik Özdemir, (ö. 17 Mayıs 1951) TBMM 6. dönem Siirt, 7. dönem Gaziantep milletvekili.
Ölümler
26 Ocak - Charles George Gordon, İngiliz general. (d. 28 Ocak 1833)
7 Mayıs - Semai Ahmet Efendi, Osmanlı Devleti (d. 1789)
22 Mayıs - Victor Hugo, Fransız yazar (d.1802)
23 Temmuz - Ulysses S. Grant, ABDli general ve 18. Amerika Birleşik Devletleri başkanı. (d. 27 Nisan 1822)
15 Eylül - Jumbo (fil), tüm zamanların en ünlü fili. 'Jumbo boy' terimine adını verdi. (d. 1860)
29 Ekim - George B. McClellan, ABDli general. (d. 3 Aralık 1826)
24 Kasım - XII. Alfonso, İspanya kralı (d.1857)
25 Kasım - Thomas A. Hendricks, ABDli vali ve 21. başkan yardımcısı. (7 Eylül 1819)
Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler
Kara Abdal, Osmanlı Devleti şairi (d.1828) |
2259 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1884 | 1884 |
Olaylar
15 Ocak -İstanbul Lisesi'nin (İstanbul Erkek Lisesi) nin Vefa semtinde bulunan bir konakta Şems-ül Mekatip adı ile Selanik'li Abdikamil Efendi ile Emekli Bahriye Yüzbaşısı Nadir Bey tarafından kurularak eğitime başlaması.
Amerika Birleşik Devletleri'nde Grover Cleveland 22. başkan oldu
Doğumlar
Ocak
12 Ocak - Louis Horst (ö. 1964)
31 Ocak - Mehmed Emin Resulzade - Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin kurucusu (ö. 1955)
Şubat
Mart
20 Mart - Philipp Frank, Avusturyalı fizikçi, matematikçi ve akademisyen (ö. 1966)
Nisan
Mayıs
27 Mayıs - Max Brod, Yahudi kökenli Alman yazar (ö. 1968)
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
24 Eylül - İsmet İnönü, Türk asker, Türk Kurtuluş Savaşı Batı Cephesi Komutanı, Türkiye Cumhurbaşkanı, Türkiye Başbakanı (ö. 1973)
26 Eylül - Arnaldo Foschini, İtalyan mimar ve akademisyen (ö. 1968)
Ekim
Kasım
Aralık
2 Aralık - Yahya Kemal Beyatlı (ö. 1958)
3 Aralık - Racendra Prasad, Hindistan'ın ilk cumhurbaşkanı (ö. 1963)
30 Aralık - Hideki Tojo, Japon asker, düşünür ve devlet adamı
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Mehmed Kemal, Osmanlı bürokratı (ö. 1919)
Ahmet Haşim, Sembolizmin öncülerinden Türk şair (ö. 1933)
Kemalettin Sami Gökçen, Türk subay ve siyasetçi
Halide Edip Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen, öğretmen (ö. 1964)
Ömer Seyfettin,Hikâye yazarı, asker, şair (ö. 1920)
Mazhar Osman, Türkiye'de ilk modern ruh sağlığı hastanesini kuran Türk hekimi (ö. 1951)
Irving Morrow, Amerikalı mimar (ö. 1952)
Ölümler
3 Şubat, Alman fizikçi ve mühendis Gotthilf Heinrich Ludwig Hagen (d. 1797)
8 Mayıs, Osmanlı Sadrazamı Ahmet Şefik Mithat Paşa
12 Mayıs, Çek besteci Bedřich Smetena (d. 1824)
1 Temmuz, İskoç dedektif ve casus Allan Pinkerton (d. 1819)
29 Ekim, Ermeni asıllı Osmanlı Ticaret ve Ziraat nâzırı Ohannes Çamiç Efendi (d. bilinmiyor) |
2260 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1883 | 1883 |
Olaylar
24 Mayıs – Brooklyn Köprüsü açıldı
27 Ağustos – Sumatra ile Java arasındaki Krakatoa volkanı patladı. Patlama sonucu 36.000 kişi öldü
Tarihi bilinmeyenler
1883'te başlayan kolera salgını dünya çapına yayılmış ve milyonlarca insanın ölümüne sebep olmuştur
Alman patolog Edwin Klebs difteriye neden olan bakteriyi keşfetti
İsmail Gaspıralı Kırım'da Tercüman gazetesini çıkardı
Hamidiye Ticaret Mektebi Alisi (Marmara Üniversitesi)
Doğumlar
Ocak
3 Ocak - Clement Attlee, İngiliz siyasetçi. İngiliz İşçi Partisi başkanı (1935- 1955) ve Büyük Britanya başbakanı (1945-1951).
Şubat
3 Şubat - Camille Bombois, Fransız ressam
8 Şubat - Joseph Alois Schumpeter, Avusturyalı iktisatçı ve siyaset bilimci
11 Şubat - Tevfik Rüştü Aras, Türk siyasetçi
Mart
23 Mart - Andrey Bubnov, Ekim Devrimi önderlerinden Bolşevik devrimci, Sol Muhalefet üyesi (ö. 1938)
29 Mart - Memduh Şevket Esendal (ö. 1952)
Mayıs
16 Mayıs - Mahmut Celâl Bayar, Türkiye'nin 3. cumhurbaşkanı
Haziran
Temmuz
3 Temmuz - Franz Kafka, Avusturyalı yazar (ö. 3 Haziran 1924)
29 Temmuz - Benito Mussolini, İtalyan politikacı ve gazeteci (ö. 1945)
Ağustos
Eylül
Ekim
10 Ekim - Adolf Joffe, komünist devrimci, Bolşevik siyasetçi ve Karaylar diplomatı (ö. 1927)
Kasım
21 Kasım - William Frederick Lamb, Amerikalı mimar (ö. 8 Eylül 1952)
26 Kasım - Lou Tellegen, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1934)
Aralık
Doğum günü ve ayı bilinmeyenler
Ali Rana Tarhan, siyasetçi (ö. 1956)
Amalia Sánchez Ariño, Arjantinli oyuncu (ö. 1969)
Osman Nuri Ergin, tarihçi (ö. 1961)
Ölümler
Ocak
Şubat
13 Şubat - Richard Wagner, Alman besteci (d. 1813)
Mart
14 Mart - Karl Marx, Das Kapital'in yazarı, Alman filozof ve devrimci
Nisan
30 Nisan - Édouard Manet), Fransız ressam (ö. 1832)
Mayıs
Haziran
20 Haziran - Gustave Aimard, Fransız roman yazarı
Temmuz
Ağustos
Eylül
Ekim
Kasım
Aralık |
2261 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1882 | 1882 |
Olaylar
Mekteb-i Sanayi-i Nefise-i Şâhâne (Mimar Sinan Üniversitesi) kuruldu.
İngilizler Mısır'ı Osmanlı Devleti'nden aldı.
Doğumlar
30 Ocak - Franklin D. Roosevelt ABD'nin 32. başkanı (ö. 1945)
14 Şubat - John Blyth Barrymore, Amerikalı aktör (ö. 1942)
23 Mart - Amalie Emmy Noether, Alman matematikçi (ö. 1935)
30 Mart - Melanie Klein, Britanyalı psikalanist (ö. 1960)
4 Haziran - John Bauer, İsveçli ressam (ö. 1918)
17 Haziran - Igor Stravinsky, Rus besteci (ö. 1971)
18 Haziran - Georgi Dimitrov (ö. 1949)
18 Temmuz - Manuel Gálvez, Arjantinli yazar (ö. 1962)
12 Eylül - Ion Agârbiceanu, Rumen yazar (ö. 1963)
15 Aralık - Fernando Tambroni, İtalyan Hristiyan-demokrat politikacı ve 1960 yılının dört ayı süresince İtalya başbakanı (ö. 1963).
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Ali Fuat Cebesoy, Türk Kurtuluş Savaşı kahramanı, Atatürk'ün silah arkadaşı, diplomat, siyasetçi (ö. 1968)
Nureddin Rüştü Büngül, Türk gazeteci ve yazar (ö. 1951)
İşenalı Arabayev, Türkolog, dil bilimci, Kırgız dil biliminin kurucusu (ö. 1938)
Ölümler
19 Nisan - Charles Darwin, İngiliz doğabilimci.
3 Nisan - Jesse James, Amerikalı haydut |
2262 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1895 | 1895 |
Olaylar
1 Şubat - Lumière Kardeşler, sinematograf'ı icat ettiler.
17 Nisan – Birinci Çin-Japon Savaşı Şimonoseki Antlaşması ile sona erdi
19 Mayıs - Kübalı şair Jose Julian Marti öldürüldü
1 Ağustos - Hanımlara Mahsus Gazete yayımlanmaya başladı
8 Kasım - Alman fizikçi Wilhelm Röntgen, X ışınları'nı keşfetti.
Tarihi bilinmeyenler
Aralık - Ay sonunda Galata Rıhtımı inşası tamamlandı
İstanbul'da ilk otomobil, 1895’te Zehirzade Ahmed Paşa tarafından kullanılmıştır
Doğumlar
1 Ocak - John Edgar Hoover, ABD federal polis örgütü FBI'ın kurucusu ve 1924-1972 arasında aralıksız olarak yöneticisi (ö. 1972)
14 Şubat - Max Horkheimer (ö. 1973)
11 Mart - Yakup Satar, Kurtuluş Savaşı Gazisi (ö. 2008)
5 Mayıs - Mahmut Yesari, Türk roman ve oyun yazarı (ö. 1945)
10 Mayıs - Christina Montt, Şilili oyuncu (ö. 1969)
24 Haziran - Robert von Ranke Graves, İngiliz akademist, şair ve romancı (ö. 1985).
10 Temmuz - Carl Orff, Alman besteci (ö. 1982)
8 Ekim - Juan Perón, Arjantin Devlet Başkanı (ö. 1974)
30 Ekim - Andrey Andreyev, Sovyet siyasetçi, bakan (ö. 1971)
25 Kasım - Ludvik Svoboda (ö. 1979)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Mümtaz Ökmen, Türk siyasetçi (ö. 1963)
Tōyō Miyatake, Japon asıllı Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1979)
Zekai Muammer Tunçman, Türk hekim, mikrobiyolog.
Celil Hudiyev, Azeri asker (ö. 1938)
Ölümler
9 Mart - Leopold von Sacher-Masoch, Avusturyalı yazar (d. 27 Ocak 1836)
19 Mayıs - Jose Marti, Küba bağımsızlık mücadelesinin öncüsü, Şair, Yazar. (d. 28 Ocak 1853)
22 Eylül - Viktor Rydberg, İsveçli yazar (d. 18 Aralık 1828)
27 Kasım - Alexandre Dumas, fils, Fransız yazar (d. 1824)
Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler
Molla İsa'nın vefatı. |
2263 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1896 | 1896 |
Olaylar
1 Ocak - Alman bilim insanı Wilhelm Röntgen, kendi buluşu olan X ışınlarını dünyaya duyurdu.
4 Ocak - Utah eyaleti ABD'ye eklendi.
1 Mart - Henri Becquerel, radyoaktiviteyi keşfetti.
1 Haziran - Van'daki Ermeniler Osmanlı Devletine karşı Birinci Van isyanı'nı başlattılar.
11 Haziran - İsyan bittikten sonra Ermeniler silahsızlaştırıldı.
Tarihi bilinmeyenler
İlk kez otopsi için cıva bileşikleri enjekte edilerek anjiografi yapıldı.
Recaizade Mahmud Ekrem'in Araba Sevdası yayımlandı.
Kabataş Mektebi Sultânisi ya da yeni adıyla Beyoğlu Fındıklı Lisesi okulu açıldı.
Doğumlar
? - Eflatun Cem Güney, Türk folklor araştırmacısı ve masalcı (ö. 1981)
14 Ocak - John dos Passos, Amerikalı yazar
30 Nisan - Giuseppe Vaccaro, İtalyan mimar (ö. 1970)
10 Ağustos - Milena Jesenska, Çek asıllı gazeteci, yazar.
24 Eylül - F. Scott Fitzgerald, İrlanda asıllı Amerikalı yazar.
13 Kasım - Nobusuke Kishi, Japon politikacı, bakan, 56. ve 57. başbakan, II. Dünya Savaşı sonrası savaş suçu hükümlüsü.
17 Aralık - Anastasiya Platonovna Zuyeva, Sovyet oyuncu (ö. 1986)
26 Aralık - Mao Zedong, Çinli lider
27 Aralık - Carl Zuckmayer, Alman oyun yazarı.
Ölümler
15 Ocak - Mathew Brady, Amerikalı fotoğrafçı (d. 1822)
25 Ocak - Frederic Leighton, İngiliz ressam (d. 1830)
23 Eylül İvar Aasen Norveçli dil bilgini ve şair (d. 1813)
3 Kasım - William Morris, İngiliz şair sanat yazarı ve desinatör (d. 1834)
10 Aralık - Alfred Berhard Nobel, İsveçli kimyacı ve mühendis (d. 21 Ekim 1833) |
2264 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1897 | 1897 |
Olaylar
16 Ocak - İlk halka açık sinema gösterimi.
17 Nisan - Osmanlı-Yunan Savaşı başladı.
29 Ağustos - Baselde toplanan I. Siyonist Kongresinde 50 yıl içerisinde filistin 100 yıl içerisinide Türkiye güneydoğusunu yer aldığı Nil'den Fırat'a kadar 'Büyük İsrail' devletinin kurulması karar verildi
4 Aralık - Osmanlı Devleti ile Yunanistan arasındaki savaş durumunu sona erdiren İstanbul Antlaşması imzalandı.
Tarihi bilinmeyenler
Ernest Rutherford, uranyumun alfa ve beta ışını yaydığını açıkladı.
Alman kimyager Felix Hoffmann sentetik asetil salisilik asit üretmeyi başardı. Bu madde Bayer tarafından Aspirin adıyla ilaç olarak satılmaya başlandı.
Doğumlar
Ocak
23 Ocak - Subhas Chandra Bose, Hindistanlı siyasetçi
Şubat
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
12 Haziran - Anthony Eden, Büyük Britanyalı siyasetçi (ö. 1977)
13 Haziran - Paavo Nurmi, Fin atlet (ö. 1973)
Temmuz
Ağustos
11 Ağustos - Enid Blyton, İngiliz yazar
Eylül
8 Eylül - Jimmie Rodgers, Amerikalı halk müziği şarkıcısı (ö. 1933)
Ekim
Kasım
Aralık
16 Aralık - Hasan Âli Yücel, Türk yazar, eski MEB bakanı
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Mehmet Zahid Kotku, İslam âlimi, Nakşibendi şeyhi (ö. 13 Kasım 1980, İstanbul).
Şevket Süreyya Aydemir, Türk yazar, tarihçi, iktisatçı, düşün adamı.
Vedat Nedim Tör, Türk siyasetçi, yazar ve gazeteci.
Ölümler
3 Nisan - Johannes Brahms, Alman besteci (d. 1833)
17 Aralık - Alphonse Daudet, Fransız yazar (d. 1840) |
2265 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1898 | 1898 |
Olaylar
Paris Antlaşması imzalandı, ABD Hawaii'yi topraklarına kattı.
Tarihi bilinmeyenler
İlk endoskopik ışınlama deneyleri yapılmıştır
Doğumlar
7 Ocak - Al Bowlly, şarkıcı,Jaz gitaristi,kompozitör (ö. 1941)
3 Şubat - Alvar Aalto, Fin mimar (ö. 1976)
17 Şubat - Eero Berg, Fin atlet (ö. 1969)
20 Şubat - Enzo Ferrari, İtalyan yarış piloti ve Ferrari'nin kurucusu (ö.1988)
21 Kasım - René Magritte, Belçikalı ressam (ö. 1967)
Ölümler
20 Eylül - Heinrich Theodor Fontane, Alman eczacı ve yazar (d. 1819). |
2266 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1899 | 1899 |
Olaylar
1 Ocak - Küba'da İspanyol egemenliği sona erdi.
21 Ocak - Opel, Almanya'da kuruldu.
? - İlk kanser radyoterapisi yapılmıştır. 1899'a kadar İngiliz fizikçisi William Crookes'un geliştirdiği Crookes tüpleri kullanılırken bu tarihten itibaren gazlı röntgen tüpleri kullanılmaya başlanmıştır.
11 Temmuz - Fiat, ilk arabasını 1899 yılında üretti.
? - Birleşik Krallık, bir Osmanlı toprağı olan Kuveyt'i işgal etmiştir.
Doğumlar
10 Şubat - Cevdet Sunay, Türkiye Cumhuriyeti 5. cumhurbaşkanı (ö. 1982).
8 Mayıs - Friedrich Hayek, Avusturyalı ekonomist, Nobel Ödülü sahibidir (ö. 1992)
5 Haziran - Federico Garcia Lorca, İspanyol şair (ö. 1936).
14 Haziran - Yasunari Kavabata, Japon yazar (ö. 16 Nisan 1972)
26 Haziran - Elvy Kalep, Eston pilot ve sanatçı (ö. 1989)
1 Temmuz - Charles Laughton, oyuncu (ö. 15 Aralık 1962)
24 Ağustos - Jorge Luis Borges, Arjantinli yazar (ö. 1986)
16 Aralık - Noël Coward, İngiliz oyuncu ve yazar (ö. 26 Mart 1973).
Ölümler
3 Haziran - Johann Strauss II, Avusturyalı besteci (d. 1825)
Ayrıca
1899'da Osmanlı İmparatorluğu |
2267 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1900 | 1900 | 1900 yılı dini liderler listesi
1900 yılı devlet liderleri listesi
Olaylar
1 Ocak - Nijerya Birleşik Krallık himayesi altına girdi.
2 Ocak -
İlk Elektrikli otobüs New York şehrinde çalıştırılmaya başladı.
John Hay Çin ile ticareti arttırmak için Açık Kapı Politikasını ilan etti.
Chicago Kanalı açıldı.
3 Ocak - İngiliz Kraliyet Yatları, Victoria ve Albert limandan ayrıldı.
9 Ocak - Mısır'da ilk tren Kahire - Hartum demiryolu tamamlandı ve ilk tren yolculuğu gerçekleştirildi.
25 Ocak - Ölen Çin imparatoru yerine 9 yaşındaki prens Pu-Yi tahta çıktı.
9 Şubat - Amerikalı Dwight Filly Davis, Davis kupası tenis turnuvasını başlattı.
27 Şubat - Birleşik Krallık'ta İşçi Partisi kuruldu.
28 Şubat - Boer savaşı başladı.
13 Mart - General Roberts, Blomfontein'i aldı
12 Haziran - Alman Donanması'nın güçlendirilmesi kararlaştırıldı. Birleşik Krallık ve Alman İmparatorluğu arasında silahlanma yarışı başladı
13 Haziran - Boxer İsyanı. Çin'deki ulusal güçler isyan ederek, yabancı temsilcilikleri kuşattılar. İsyan hareketi uluslararası güçler tarafından bastırıldı
14 Haziran - Hawaii Amerika Birleşik Devletleri'ne katıldı.
20 Haziran - Tarihe Boxer Ayaklanması olarak geçen, Çin'deki bütün yabancıları ülkeden çıkarmayı amaçlayan ve devletçe de desteklenen köylü ayaklanması başladı. Elçiler, aileleri, elçilik görevlileri ve yüzlerce Hristiyan, elçilik binaları ve Pekin'deki katolik katedralinde mahsur kaldı. Ayaklanma 7 Eylül 1901'de sona erdi.
2 Temmuz - Kont Zeppelin tarafından yapılan ilk güdümlü Zeplin uçtu.
19 Temmuz - Dünyanın ilk metrosu Paris'te hizmete girdi.
25 Ekim - Transvaal, Birleşik Krallık tarafından ilhak edildi.
3 Kasım - Panama Kolombiya'dan ayrıldı.
14 Aralık - Bilim insanı Max Planck, kuantum teorisini Berlin Fizik Birliği'nde sundu.
20 Aralık - İtalya, Osmanlı Devleti'nin Trablusgarp egemenliğinin devam edeceğine dair garanti verdi.
Tarihi bilinmeyenler
İngiliz arkeolog Arthur John Evans'ın Girit Adası'nda başlattığı kazılarda, Ege'deki en eski uygarlık olan Minos'un başkentindeki Knossos Sarayı bulundu.
Dünya nüfusu
Dünya nüfusu: 1.650.000.000
Afrika: 133.000.000
Asya: 947.000.000
Japonya: aşağı-yukarı 45.000.000
Avrupa: 408.000.000
Latin Amerika: 74.000.000
Kuzey Amerika: 82.000.000
Avustralya ve Okyanusya: 6.000.000
Doğumlar
Ocak
5 Ocak – Yves Tanguy, Fransız ressam (ö. 1955)
15 Ocak – Aristotle Onassis, Yunan iş insanı
24 Ocak – Theodosius Dobzhansky, Ukraynalı genetikçi ve evrim biyoloğu (ö. 1975)
Şubat
4 Şubat – Jacques Prévert, Fransız şair ve senarist (ö. 1977)
5 Şubat – Adlai Stevenson, Amerikalı siyasetçi (ö. 1965)
9 Şubat - Andrey Dulson, Sovyet bilim insanı (ö. 1973)
11 Şubat – Hans-Georg Gadamer, Alman felsefeci (ö. 2002)
19 Şubat – Giorgos Seferis, Yunan yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir (ö. 1971)
22 Şubat – Luis Buñuel, İspanyol film yönetmeni (ö. 1983)
Mart
13 Mart – Giorgos Seferis, Yunan şair, Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir (ö. 1971)
19 Mart – Frédéric Joliot, Fransız fizikçi, Nobel Kimya Ödülü sahibidir (ö. 1958)
17 Mart – Manuel Plaza, Şilili sporcu (ö. 1969)
23 Mart – Erich Fromm, Almanya doğumlu Amerikalı psikanalist ve sosyolog (ö. 1980)
Nisan
5 Nisan – Spencer Tracy, Amerikalı sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 1967)
21 Nisan – Hans Fritzsche, Alman Nazi subayı (ö. 1953)
25 Nisan – Wolfgang Ernst Pauli, Avusturyalı fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibidir (ö. 1958)
26 Nisan – Charles Richter, Amerikalı jeofizikçi ve mucit (ö. 1985)
28 Nisan – Maurice Thorez, Fransız Komünist Partisi'nin lideri (ö. 1964)
Mayıs
1 Mayıs – Ignazio Silone, İtalyan yazar (ö. 22 Ağustos 1978)
5 Mayıs – Paul Baumgarten, Alman mimar (ö. 1984)
12 Mayıs – Helene Weigel, Avusturyalı oyuncu (ö. 1971)
17 Mayıs – Ruhullah Humeyni, İran dini ve siyasi lideri (ö. 1989)
23 Mayıs – Hans Frank, Alman Nazi subayı (ö. 1946)
Haziran
5 Haziran – Dennis Gabor, Macar asıllı İngiliz fizikçi, elektrik mühendisi ve mucit (ö. 1979)
17 Haziran – Martin Bormann, Alman Nazi subayı (ö. 1945)
25 Haziran – Louis Mountbatten, Hindistan'ın son genel valisi olan İngiliz devlet adamı (ö. 1979)
29 Haziran – Antoine de Saint-Exupery, Fransız pilot ve yazar (ö. 1944)
Temmuz
4 Temmuz – Robert Desnos, Fransız şair (ö. 1945)
18 Temmuz – Nathalie Sarraute, Rus asıllı Fransız yazar (ö. 19 Ekim 1999)
29 Haziran – Eyvind Johnson, İsveçli yazar (ö. 1976)
Ağustos
4 Ağustos – Elizabeth Bowes-Lyon, II. Elizabethin annesi, VI. Georgeun da eşidir (ö. 2002)
9 Ağustos - Boris Bajanov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu sekreteri ve 1923-1925 yılları arasında Josef Stalin'in sekreteri (ö. 1982)
19 Ağustos – Gilbert Ryle, İngiliz filozofu (ö. 1976)
25 Ağustos – Hans Adolf Krebs, Alman doktor ve biyokimyacı (ö. 1981)
Eylül
3 Eylül – Urho Kekkonen, Finlandiya başbakanı ve devlet başkanı (ö. 1986)
7 Eylül - Giuseppe Zangara, ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt'e başarısız suikast girişimiyle tanınan suikastçı (ö. 1933)
8 Eylül
Tilly Devine, İngiliz-Avusturalyalı mafya patronu (ö. 1970)
Miha Marinko, Sloven eski başbakan (ö. 1983)
Ekim
7 Ekim – Heinrich Himmler, Alman Nazi subayı ve SS lideri (ö. 1945)
Kasım
3 Kasım – Adolf Dassler Adidas firmasının kurucusudur (ö. (1978)
8 Kasım – Margaret Mitchell, Amerikalı yazar (ö. 1949)
14 Kasım – Aaron Copland, Amerikalı besteci (ö. 1990)
25 Kasım – Rudolf Höß, Alman Nazi subayı (ö. 1947)
Aralık
3 Aralık – Richard Kuhn, Alman biyokimyacı (ö. 1967)
Ölümler
Ocak-Haziran
20 Ocak – John Ruskin, İngiliz yazar ve eleştirmen (d. 1819)
6 Mart – Gottlieb Daimler, petrol gazıyla çalışan hafif motorun kaşifi Alman mühendis (d. 1834)
5 Nisan - Joseph Louis François Bertrand, Fransız matematikçi (d. 1822)
12 Nisan – James Richard Cocke, Amerikalı doktor, tıbbi terapinin öncülerindendir (d. 1863).
2 Haziran – Samori Ture, Müslüman reformcu ve askeri önder (d. 1830)
3 Haziran – Mary Kingsley, İngiliz yazar ve kâşif (d. 1862)
Temmuz-Aralık
29 Temmuz – I. Umberto, Savoya dükü ve İtalya kralı (d. 1844)
7 Ağustos – Wilhelm Liebknecht, Almanya Sosyal Demokrat Partisi kurucularından (d. 1826)
12 Ağustos – Wilhelm Steinitz, Avusturyalı satranç oyuncusu (d. 1836)
25 Ağustos – Friedrich Nietzsche, Alman filozof ve yazar (d. 1844)
30 Kasım – Oscar Wilde, İrlandalı yazar, şair, filozof (d. 1854)
Ayrıca bakınız |
2268 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1901 | 1901 |
1901 (MCMI), 20. yüzyılın ilk yılıdır.
Olaylar
1 Ocak
20. yüzyıl başlamıştır.
Avustralya'nın daki Britany kolonileri federasyonlaşarak tek bir çatı altında birleşti.
Nijerya, İngiliz himayesine girdi.
Pentakostalizm mezhebi, Topeka, Kansas'ta Bethel Bible College'de ilk ayin sonrası kurulmuş oldu.
24 Haziran - Pablo Picasso'nun eserleri ilk defa sergilendi.
14 Eylül - Amerika Birleşik Devletleri'nin 25. Başkanı William McKinley, Leon Czolgosz adlı bir terörist tarafından öldürüldü.
5 Kasım - Fransızlar, Osmanlı devletinden alacakları olan 500 bin altın ödeninceye kadar Midilli adasını işgal ettiler.
9 Kasım - Mehmed Said Paşa 6. defa sadrazam oldu.
10 Aralık
İsveç Kralı ve Norveç Parlamentosu Nobel Komitesi ilk Nobel Ödüllerini dağıttı. Kızılhaç'ın kurucusu Isviçreli Jean Henry Dunant'a Nobel Barış Ödülü verildi.
X ışınlarını keşfeden ve tıp dünyasında yeni bir çığır açan Alman fizikçi Wilhelm Conrad Röntgen Nobel Fizik Ödülüne layık görüldü.
12 Aralık - İtalyan kâşif Gugliemo Marconi, telsizle ilk bağlantıyı kurmayı başararak, Atlantik çevresinde mesaj yolladı.
Doğumlar
Ocak–Şubat
1 Ocak – Julia Bathory, Macar cam sanatçısı (ö. 2000)
3 Ocak – Ngo Dinh Diem, Güney Vietnam'ın ilk başbakanı (ö. 1963)
4 Ocak – CLR James, Trinidad doğumlu gazeteci ve yazar (ö. 1989)
9 Ocak – Chic Young, Amerikalı çizer (ö. 1973)
11 Ocak – Kwon Ki-ok, Koreli pilot (ö. 1988)
13 Ocak
A. B. Guthrie, American tarihçi ve yazar (ö. 1991)
Mieczysław Żywczyński, Polonyalı tarihçi (ö. 1978)
14 Ocak
Bebe Daniels, Amerikalı oyuncu (ö. 1971)
Alfred Tarski, Polonyalı matematikçi ve siyasetçi (ö. 1983)
16 Ocak
Fulgencio Batista, Kübalı siyasetci (ö. 1973)
Frank Zamboni, Amerikalı mucit (ö. 1988)
20 Ocak – Mohammed Naguib, Mısır'ın ilk devlet başkanı (ö. 1984)
21 Ocak – Marcellus Boss, Amerikalı politikacı (ö. 1967)
24 Ocak
Hans Erich Apostel, Avusturyalı besteci (ö. 1972)
Harry Calder, Güney Afrikalı kriket oyuncusu (ö. 1995)
26 Ocak – Stuart Symington, Amerikalı politikacı (ö. 1988)
27 Ocak – Art Rooney, Amerikalı sporcu (d. 1988)
29 Ocak – E. P. Taylor, Kanadalı iş insanı (ö. 1989)
30 Ocak – Rudolf Caracciola, Alman yarış arabası pilotu (ö. 1959)
1 Şubat
Frank Buckles, I. Dünya Savaşı'nın Amerikalı yaşayan son gazisi (ö. 2011)
Clark Gable, Amerikalı aktör (ö. 1960)
2 Şubat – Jascha Heifetz, Litvanyalı müzisyen (ö. 1987)
10 Şubat – Stella Adler, Amerikalı oyuncu (ö. 1992)
15 Şubat – João Branco Núncio, Portekizli boğa güreşcisi (ö. 1976)
22 Şubat – Mildred Davis, Amerikalı oyuncu (ö. 1969)
25 Şubat – Zeppo Marx, Amerikalı komedyen (ö. 1979)
27 Şubat – Horatio Luro, Arjantinli yarış atı çalıştırısı (ö. 1991)
28 Şubat – Linus Pauling, Amerikalı kuantum kimyageri ve biyokimyager, Nobel Kimya Ödülü ve Nobel Barış Ödülü sahibidir (ö. 1994)
Mart–Nisan
3 Mart – Claude Choules, İngiliz Birinci Dünya Savaşı gazisi
4 Mart
Charles Goren, Amerikalı briç oyuncusu (ö. 1991)
Jean Joseph Rabearivelo, Fransız şair (ö. 1937)
17 Mart – Alfred Newman, Amerikalı besteci (d. 1970)
21 Mart
Karl Arnold, Alman politikacı (d. 1958)
Carmelita Geraghty, Amerikalı aktris (d. 1966)
22 Mart – Greta Kempton, Amerikalı sanatçı (d. 1991)
24 Mart – Ub Iwerks, Amerikalı çizer (d. 1971)
27 Mart
Carl Barks, Amerikalı çizer (d. 2000)
Erich Ollenhauer, Alman politikacı (d. 1963)
Eisaku Sato, Japonya Başbakanı, Nobel Barış Ödülü sahibi (d. 1975)
Kenneth Slessor, Avustralyalı şair (d. 1971)
28 Mart – Jack Weil, Amerikalı girişimci (d. 2008)
1 Nisan – Whittaker Chambers, Amerikalı casus (d. 1961)
15 Nisan – Joe Davis, İngiliz bilardo oyuncusu (d. 1978)
16 Nisan - Nikolay Pavloviç Akimov, Sovyet tasarımcı ve tiyatro yönetmeni (ö. 1968)
18 Nisan – Al Lewis, Amerikalı şarkı yazarı (d. 1967)
29 Nisan – Hirohito, Japon imparatoru (d. 1989)
30 Nisan – Simon Kuznets, Ukraynalı ekonomist, Nobel Ekonomi Ödülü sahibi (d. 1985)
Mayıs–Haziran
7 Mayıs – Gary Cooper, Amerikalı aktör (ö. 1961)
17 Mayıs – Werner Egk, Alman besteci (ö. 1983)
18 Mayıs – Vincent du Vigneaud, Amerikalı kimyacı, Nobel Kimya Ödülü sahibidir (ö. 1978)
20 Mayıs – Max Euwe, Hollandalı satranç oyuncusu (ö. 1981)
21 Mayıs
Manfred Aschner, Almanya doğumlu İsrailli mikrobiyolojist and entomoljist (ö. 1989)
Horace Heidt, Amerikalı piyanist (ö. 1986)
Sam Jaffe, Amerikalı film yapımcısı (d. 2000)
Suzanne Lilar, Belçikalı deneme yazarı, romancı, oyun yazarı (ö. 1992)
25 Mayıs – Antônio de Alcântara Machado, Brezilyalı romancı (ö. 1935)
31 Mayıs – Alfredo Antonini, Amerikalı şef ve besteci (ö. 1983)
3 Haziran – Chang Hsüeh-liang, Çinli askeri lider (ö. 2001)
6 Haziran – Sukarno, Endonezya'nın ilk devlet başkanı (ö. 1970)
13 Haziran – Tage Erlander, İsveçli politikacı (sosyal demokrat), 1946–1969 yılları arasında başbakanlık yapmıştır (ö. 1985)
18 Haziran – Anastasia Nicolaievna Romanova, Rus prensesi (ö. 1918)
23 Haziran – Ahmet Hamdi Tanpınar, Türk yazar (ö. 1962)
24 Haziran – Harry Partch, Amerikalı besteci (ö. 1974)
29 Haziran – Nelson Eddy, Amerikalı şarkıcı ve aktör (ö. 1967)
Temmuz–Ağustos
7 Temmuz – Eiji Tsuburaya, Japon yönetmen (ö. 1970)
9 Temmuz – Barbara Cartland, İngiliz roman yazarı (ö. 2000)
15 Temmuz – Nicola Abbagnano, İtalyan varoluşçu felsefeci (ö. 1990)
17 Temmuz – Bruno Jasieński, Polonyalı şair (ö. 1938)
21 Temmuz – Albert Hamilton Gordon, Amerikalı iş insanı (ö. 2009)
31 Temmuz – Jean Dubuffet, Fransız ressam (ö. 1985)
1 Ağustos – Francisco Guilledo, Filipinli boksör (ö. 1925)
4 Ağustos – Louis Armstrong, Amerikalı müzisyen (ö. 1971)
8 Ağustos – Ernest Lawrence, Amerikalı fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1958)
10 Ağustos – Franco Rasetti, İtalyan bilim insanı (ö. 2001)
18 Ağustos – Jean Guitton, Fransız yazar (ö. 1999)
20 Ağustos – Salvatore Quasimodo, İtalyan yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibidir (ö. 1968)
26 Ağustos
Maxwell Taylor, Amerikalı general (ö. 1987)
Chen Yi, Çinli komutan ve siyasetçi (ö. 1972)
30 Ağustos – John Gunther, Amerikalı yazar (ö. 1970)
Eylül–Ekim
8 Eylül - Hendrik Frensch Verwoerd, Güney Afrika Başbakanı (ö. 1966)
9 Eylül
James Blades, İngiliz perküsyoncu (ö. 1999)
Hendrik Frensch Verwoerd, Güney Afrika devlet başkanı (ö. 1966)
Eylül 12
Ben Blue, Kanada doğumlu aktör (ö. 1975)
Shmuel Horowitz, Rus asıllı İsrailli ziraat mühendisi (ö. 1999)
Eylül 15 – Donald Bailey, İngiliz inşaat mühendisi (ö. 1985)
Eylül 22 – Charles B. Huggins, Kanada doğumlu kanser araştırmacısı, Nobel Tıp Ödülü sahibidir (ö. 1997)
Eylül 23 – Jaroslav Seifert, Çek yazar, Nobel Edebiyat Ödülü sahibi (ö. 1986)
Eylül 24 – Gerald Warner Brace, Amerikalı yazar (ö. 1978)
Eylül 26 – George Raft, Amerikalı film oyuncusu (ö. 1980)
Eylül 28
Ed Sullivan, Amerikalı iş insanı (ö. 1974)
William S. Paley, Amerikalı iş insanı (ö. 1990)
Eylül 29
Enrico Fermi, İtalyan fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1954)
Lanza del Vasto, İtalyan filozof, şair ve aktivist (ö. 1981)
Ekim 2 – Alice Prin, Fransız şarkıcı (ö. 1953)
Ekim 10 – Alberto Giacometti, İsveeçli heykeltıraş (ö. 1966)
Ekim 24 – Gilda Gray, Polonya doğumlu aktris (ö. 1959)
Kasım – Aralık
3 Kasım
André Malraux, Fransız romancı, sanat tarihçisi ve devlet adamı (ö. 1976)
III. Léopold, Belçika kralı (ö. 1983)
4 Kasım – Masako Nashimoto, Kore prensesi (ö. 1989)
7 Kasım – Norah McGuinness, İrlandalı ressam (ö. 1980)
17 Kasım – Lee Strasberg, Amerikalı tiyatro yönetmeni ve aktör (ö. 17 Şubat 1982)
18 Kasım – George Gallup, Amerikalı istatikçi (ö. 1984)
22 Kasım – Joaquin Rodrigo, İspanyol besteci (ö. 1999)
28 Kasım – Walter Havighurst, Amerikalı eleştirmen ve roman yazarı (ö. 1994)
29 Kasım – Mildred Harris, Amerikalı aktris (ö. 1944)
5 Aralık
Milton Erickson, Amerikalı psychiatrist (ö. 1980)
Walt Disney, Amerikalı iş insanı (ö. 1966)
Werner Heisenberg, Alman fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1976)
16 Aralık – Margaret Mead, Amerikalı cultural anthropologist (ö. 1978)
19 Aralık – Rudolf Hell, Alman mucit (ö. 2002)
25 Aralık – Prenses Alice (ö. 2004)
27 Aralık – Marlene Dietrich, Alman sinema oyuncusu ve şarkıcı (ö. 1992)
31 Aralık – Karl-August Fagerholm, Finlandiya başbakanı (ö. 1984)
Tarihi bilinmeyen
Nadejda Alliluyeva-Stalina; Josef Stalin'in ikinci eşi (ö. 1932)
Ölümler
Ocak–Temmuz
1 Ocak – Ignatius L. Donnelly, Amerikalı politikacı ve yazar (d. 1831)
8 Ocak – John Barry, Victoria Haçı sahibi İrlandalı (d. 1873)
10 Ocak – James Dickson, Queensland başbakanı, Avustralya Savunma Bakanı (d. 1832
11 Ocak – Vasily Kalinnikov, Rus besteci (d. 1866)
14 Ocak – Víctor Balaguer, İspanyol politikacı ve yazar (d. 1824)
16 Ocak
Arnold Böcklin, İsveçli oyuncu (d. 1827)
Mahadev Govind Ranade, Hint reformcu (d. 1842)
21 Ocak – Elisha Gray, Amerikalı mucit (d. 1835)
22 Ocak – Kraliçe Victoria, Birleşik Krallık Kraliçesi ve Hindistan İmparatoriçesi (d. 1819)
27 Ocak – Giuseppe Verdi, İtalyan besteci (d. 1813)
31 Ocak - Peter Andreas Blix, Norveçli mimar ve mühendis (d. 1831)
11 Şubat – I. Milan, Sırbistan kralı (d. 1854)
22 Şubat – George Francis FitzGerald, İrlandalı matematikçi (d. 1851)
26 Şubat – Lucyna Ćwierczakiewiczowa, Polonyalı yazar (d. 1829)
13 Mart – Benjamin Harrison, 23. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (d. 1833)
3 Nisan – Richard D'Oyly Carte, İngiliz menajer (d. 1844)
19 Nisan – Alfred Horatio Belo, Amerikalı iş insanı ve gazeteci (d. 1839)
1 Mayıs – Lewis Waterman, Amerikalı mucit ve iş insanı (d. 1837)
5 Mayıs – Axel Wilhelm Eriksson, İsveçli güney batı Afrika yerleşimcisi ve ticaret adamı (d. 1846)
22 Mayıs – Gaetano Bresci İtalyan anarşist ve katil (d. 1869)
24 Mayıs – Charlotte Mary Yonge, İngiliz roman yazarı (d. 1823)
2 Haziran – George Leslie Mackay, Kanadalı misyoner (d. 1844)
9 Haziran – Walter Besant, İngiliz yazar (d. 1836)
Temmuz–Aralık
4 Temmuz – Johannes Schmidt, Alman dilbilimci (d. 1843)
6 Temmuz – Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst, Alman imparatorluk şansölyesi (d. 1819)
7 Temmuz – Johanna Spyri, Heidi'nin yazarı İsviçreli yazar (d. 1827)
5 Ağustos – Victoria; Alman prensesi (d. 1840)
12 Ağustos – Francesco Crispi, İtalya eski başbakanı (d. 1819)
24 Ağustos – Clara Maass, Amerikalı hemşire (d. 1876)
5 Eylül – Ignacij Klemenčič, Sloven fizikçi (d. 1853)
9 Eylül – Henri de Toulouse-Lautrec, Fransız ressam (d. 1864)
14 Eylül – William McKinley, ABD'nin 25. başkanı (d. 1843)
1 Ekim – Abdurrahman Han, Afganistan emiri (d. 1844)
10 Ekim – Lorenzo Snow, Mormon lideri (d. 1814)
19 Ekim – Carl Frederik Tietgen, Danimarkalı sanayici (d. 1829)
29 Ekim – Leon Czolgosz, ABD eski başkanlarından William McKinley'in suikastçısı (d. 1873)
7 Kasım – Li Hongzhang, Çinli general (d. 1823)
27 Kasım – Clement Studebaker, Amerikalı sanayici (d. 1831)
30 Kasım – Edward John Eyre, İngiliz kâşif (d. 1815)
1 Aralık – George Lohmann, İngiliz kriket oyuncusu (d. 1865)
1901 Nobel ödülünü kazananlar
Barış – Jean Henry Dunant ve Frédéric Passy
Edebiyat – Sully Prudhomme
Fizik – Wilhelm Conrad Röntgen
Kimya – Jacobus Henricus van 't Hoff
Tıp – Emil Adolf von Behring
Ayrıca bakınız
Kaynakça
Appleton's Annual Cyclopedia...1901 (1902); dijital versiyon |
2269 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1902 | 1902 | 1902 (MCMII) çarşamba günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
30 Ocak - Birleşik Krallık - Japonya Dayanışma antlaşması imzalandı.
26 Mart - Britanya İmparatorluğu'nun kurucularından Cecil Rhodes öldü.
8 Mayıs - Martinik'te Pele Yanardağı patladı: 30 bin kişi öldü.
20 Mayıs - 1889 yılında İspanya- Amerika savaşı sonrasında Amerika Birleşik Devletleri'ne devredilen Küba bağımsızlığını ilan etti.
31 Mayıs - Vereeniging Antlaşması ile II. Boer Savaşı sona erdi.
22 Ağustos - Çin ile Kırgızistan sınırında meydana gelen 7.7 büyüklüğündeki bir depremde 10.000 kişi öldü.
10 Aralık - Nil üzerindeki Asvan Barajı açıldı.
19 Aralık- İngiliz, Alman ve İtalyan donanmaları, borçlarını ödemeyen Venezuela Donanması'nı kuşatma altına aldı.
Tarihi bilinmeyenler
İrlanda Bağımsızlık Hareketi Sinn Fein kuruldu.
Real Madrid Futbol Kulübü Kuruldu.
Güney Afrika da Boer Savaşı sona erdi.
Doğumlar
Ocak
8 Ocak - Georgi Malenkov, Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi (ö. 1988)
20 Ocak - Ernst Hirsch, hukukçu (ö. 1985)
Şubat
20 Şubat - Ansel Adams, Amerikalı fotoğrafçı (ö. 1984)
27 Şubat - John Steinbeck, Amerikalı yazar (ö. 1968)
Mart
5 Mart - Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (ö. 1988)
17 Mart - Bobby Jones, Amerikalı amatör golfçü.
27 Mart - Aleksandr Kotikov, II. Dünya Savaşı sonrası 1956-1950 yılları arasında Berlin'den sorumlu askeri yetkili olan Sovyet tümgeneral (ö. 1981)
29 Mart - Marcel Aymé, Fransız yazar.
Mayıs
21 Mayıs - Marcel Breuer, Amerikalı mimar ve tasarımcı.
Haziran
Temmuz
28 Temmuz- Karl Popper
Ağustos
24 Ağustos - Fernand Braudel, Fransız tarihçi (ö. 1985)
Eylül
Ekim
24 Ekim - Oronzo Reale, İtalyan hukukçu ve siyasetçi (ö. 1988)
Aralık
Ölümler
18 Şubat - Albert Bierstadt, Amerikalı ressam (d. 1830)
26 Mart - Cecil Rhodes, Britanyalı imperialist (d. 1853)
6 Mayıs
Bret Harte, Amerikalı writer (d. 1836)
William T. Sampson, Amerikalı amiral (d. 1840)
8 Ağustos - James Tissot, Fransız sanatçı (d. 1836)
26 Eylül - Levi Strauss, ilk Blue Jean fabrikasını kuran kişidir (d. 1829)
29 Eylül - Émile Zola, Fransız yazar (d. 1840)
23 Kasım - Walter Reed, Amerikalı asker hekimi (d. 1851)
7 Aralık - Thomas Nast, Amerikalı karikatürist ve editoryal çizgi film çizeri (d. 1840)
1902 Nobel ödülünü kazananlar
Barış – Élie Ducommun ve Charles Albert Gobat
Edebiyat – Christian Matthias Theodor Mommsen
Fizik – Hendrik Antoon Lorentz ve Pieter Zeeman
Kimya – Hermann Emil Fischer
Tıp – Ronald Ross |
2270 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1903 | 1903 |
Olaylar
7 Şubat - Osmanlı Makedonya'daki ayaklanmaları bastırmak için bölgeye yeni kuvvetler sevk etti.
12 Nisan - 12 Nisan 1903 Ay tutulması gerçekleşti.
14 Nisan - Bulgar komiteciler Manastır yakınındaki bir Türk köyünü basarak çocuk kadın ve erkek 165 kişiyi öldürdü.
24 Nisan - Malazgirt'te meydana gelen depremde 2626 kişi öldü.
28 Mayıs - İstanbul depreminde 2000 kişi öldü.
16 Haziran - Ford Motor Company, Henry Ford tarafından on iki yatırımcıdan sağlanan 28.000 $ sermayeyle kuruldu.
19 Temmuz - Bisikletle ilk Fransa - Almanya turu atıldı.
11 Ağustos - Fransa'da Paris metrosunda çıkan yangında 84 kişi öldü.
17 Eylül - Türk kuvvetleri Makedonya'daki isyanı bastırdı.
3 Kasım - Panama, Amerika Birleşik Devletleri'nin desteğiyle Kolombiya'dan bağımsızlığını ilan etti.
17 Kasım - Rus Sosyal Demokrat İşçi Partisi, Londra'da yaptığı toplantı sonunda Menşevikler ve Bolşevikler olarak ikiye ayrıldı.
10 Aralık - Henri Becquerel, Pierre Curie ve eşi Marie Curie Nobel fizik ödüllerini aldılar.
13 Aralık - İtalyan asıllı Amerikalı dondurma satıcısı Italo Marcioni, ilk dondurma külahının patentini aldı.
17 Aralık - Modern havacılığın başlangıcı: Amerika Birleşik Devletleri'nde Orville ve Wilbur Wright kardeşler ilk kez motorlu bir uçak uçurdular.
Tarihi bilinmeyenler
Amerikalı W. Read sarıhumma virüsünü buldu.
İvan Pavlov, şartlı refleks çalışmalarını tanıttı. Bu araştırma Pavlov'un köpeği örneğiyle özdeşleşti.
Aralık - Uranyumun radyoaktivite etkisi bulundu.
Amerika'nın ve Dünya'nın en büyük motosiklet üreticisi olan Harley-Davidson Motor Company kuruldu.
Doğumlar
2 Ocak - Kane Tanaka, Dünya'nın en yaşlı insanı (ö. 2022)
13 Şubat - Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (ö. 1989)
24 Mart - Adolf Butenandt, Alman biyokimyacı (ö. 1995)
15 Mayıs - Maria Reiche, Almanya doğumlu matematikçi ve arkeolog (ö. 1998)
29 Mayıs - Bob Hope, Amerikalı komedyen (ö. 2003)
6 Haziran - Aram İlyiç Haçaturyan, Ermeni besteci (ö. 1978)
13 Ağustos - Fahri Korutürk, Türkiye Cumhuriyeti 6.cumhurbaşkanı (ö.1987)
1 Ekim - Vladimir Horowitz (ö. 1989)
7 Kasım - Konrad Lorenz, Avusturyalı etoloji uzmanı
5 Aralık - Johannes Heesters, Hollandalı aktör, şarkıcı ve komedyen
Ölümler
28 Nisan - J. Willard Gibbs, Amerikalı bilim insanı (d.1839)
8 Mayıs - Paul Gaugin, Fransız ressam (d. 1848)
1903 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – Antoine Henri Becquerel, Pierre Curie ve Marie Curie
Kimya – Svante August Arrhenius
Tıp – Niels Ryberg Finsen
Edebiyat – Bjørnstjerne Bjørnson
Barış – William Randal Cremer |
2271 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1904 | 1904 | 1904 (MCMIV) cuma günü başlayan bir artık yıldır.
Olaylar
7 Ocak - Telgrafta tehlike kodu olarak CQD kullanılmaya başladı, 2 yıl sonra SOS ile değiştirilecektir.
8 - 9 Şubat - Port Artur Baskını
10 Şubat - Japonya, Rusya'ya savaş ilan etti.
23 Şubat - ABD, 10 milyon dolara Panama Kanal Bölgesi'nin kontrolünü ele geçirdi.
21 Mayıs - Uluslararası Futbol Federasyonu, FIFA kuruldu.
21 Temmuz - Transsibirya demiryolu hattı (8.314 km) tamamlandı.
3 Ağustos - Francis Younghusband komutasındaki İngiliz kuvvetleri, Tibet'in başkenti Lhasa'yı ele geçirdi.
27 Ekim - New York metrosu ilk seferini yaptı.
Tarihi bilinmeyenler
İskoç elektrik uzmanı John Ambrose Fleming, Birleşik Krallık'ta diyot lambayı tanıtmıştır.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak – Fazal Elahi Çaudhri, Pakistanlı siyasetçi (ö. 1982)
5 Ocak – Jeane Dixon, Amerikalı astrolog (ö. 1997)
18 Ocak – Cary Grant, İngiliz aktör (ö. 1986)
29 Ocak – Arnold Gehlen, Alman filozof (ö. 1976)
Şubat
2 Şubat – Valeri Çkalov, Sovyet test pilotu (ö. 1938)
21 Şubat – Aleksey Kosigin, Sovyetler Birliği Başbakanı (ö. 1980)
Mart
2 Mart – Dr. Seuss, Amerikalı çocuk kitabı yazarı (Şapkadaki Kedi) (ö. 1991)
5 Mart - Karl Rahner, Cizvit, 20. yüzyıldaki en etkili Roma Katolik teologlarından birisidir (ö. 1984)
7 Mart – Reinhard Heydrich, Alman Nazi yetkilisi (ö. 1942)
Nisan
13 Nisan - Yves Congar - Dominikan, Kardinal, 20. yüzyılın en önemli Roma Katolik ilahiyatçılarından biridir (ö. 1995)
Mayıs
11 Mayıs - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (ö. 1989)
Haziran
Temmuz
3 Temmuz - Lauri Virtanen, Finlandiya'lı atlet (ö. 1982)
Ağustos
21 Ağustos - Count Basie, Amerikalı caz piyanisti ve orkestra şefi
Eylül
16 Eylül - Nikolay Ostrovski, Sovyet yazar (ö. 1936)
Ekim
26 Ekim - Josefina de Vasconcellos, Brezilya asıllı İngiliz heykeltıraş
Kasım
14 Kasım - Dick Powell, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1963)
Aralık
16 Aralık - Banat Batırova, Başkurt milletvekili, Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde Sosyalist Emek Kahramanı unvanını kazanan ilk kadın (ö. 1970)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Anatoliy Lavrentyev, 1944-1946 yılları arası Rusya SFSC Dışişleri Halk Komiseri görevi yapan Sovyet diplomat (ö. 1984)
Mohammed Salim, Hint futbolcu (ö. 1980)
Ölümler
9 Nisan - II. Isabel, İspanya kraliçesi (d. 1830)
10 Mayıs - İngiliz kâşif Henry Morton Stanley
3 Temmuz - Siyonizm hareketinin kurucusu Theodor Herzl
5 Temmuz - İbrahim Abay, Kazak şair ve yazar (d.1845)
14 Temmuz - Transvaal devlet başkanı Paul Kruger (d. 1825)
15 Temmuz - Anton Pavloviç Çehov, Rus yazar
29 Ağustos - V. Murat, Osmanlı Devleti 33.Padişahı. (d. 1840)
1904 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – Lord John Strutt Rayleigh
Kimya – Sir William Ramsay
Tıp – Ivan Petrovich Pavlov
Edebiyat – Frédéric Mistral ve José Echegaray
Barış – Institut de Droit International |
2272 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1905 | 1905 |
Olaylar
15 Ocak - Sevilla FC kuruldu.
22 Ocak - Rus Devrimi (1905) patlak verdi.
14 Mart - Chelsea FC kuruldu.
18 Mart - 27 Kasım tarihleri arasında Albert Einstein tarafından Annalen der Physik dergisinde, Annus Mirabilis Makaleleri olarak adlandırılan ve modern fiziğin temeline büyük katkı sağlayan 4 makale yayımlanmıştır.
7 Haziran - Norveç, İsveç'ten bağımsızlığını ilan etti.
1 Ekim - Galatasaray SK kuruldu.
Doğumlar
Ocak
4 Ocak - Aristid von Grosse, Alman-Amerikalı kimyager ve akademisyen (ö. 1985)
17 Ocak - Guillermo Stábile, Arjantinli futbolcu (ö. 1966)
Şubat
Mart
22 Mart - Grigori Kozintsev, Sovyet sinema yönetmeni (ö. 1973)
Nisan
Mayıs
14 Mayıs - Jean Daniélou, Kardinal ilan edilen Fransız Cizvit patrolog (ö. 1974)
Haziran
Temmuz
Ağustos
12 Ağustos - Hans Urs van Balthasar, Kardinal, 20. yüzyılın en önemli Roma Katolik düşünür ve ilahiyatçılarından sayılmaktadır (ö. 1988)
Eylül
8 Eylül - T. Keith Glennan, Amerikalı NASA yöneticisi
18 Eylül - Greta Garbo, İsveçli sinema oyuncusu (ö. 1990)
Ekim
Kasım
12 Kasım - Roland Rohn, Alman mimar (ö. 1971)
Aralık
Ölümler
15 Şubat - Lewis Wallace, Amerikan İç Savaşı Birlik kuvvetleri generali, devlet adamı ve yazar (d. 10 Nisan 1827)
24 Mart - Jules Verne, Fransız yazar (d. 1828)
23 Mayıs - Paul Dubois, Fransız heykeltıraş ve ressam. (d. 1829)
17 Aralık - Aleksey Uhtomskiy, Rus devrimci ve Sosyalist Devrimci Parti önderlerinden (d. 1875)
1905 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik - Philipp Eduard Anton von Lenard
Kimya - Johann Friedrich Wilhelm Adolf von Baeyer
Tıp - Robert Koch
Edebiyat - Henryk Sienkiewicz
Barış - Bertha von Suttner
Ayrıca bakınız
1905'te Osmanlı İmparatorluğu |
2273 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1906 | 1906 |
Olaylar
31 Ocak - Ekvador'da 8.6 büyüklüğünde deprem oldu.
10 Mart - Fransa, Pas-de-Calais'te Courrières şirketine ait maden ocağının dört kuyusunda grizu patlaması yaşandı, 1099 kişi öldü ve yirmi gün sonra 13 kişi sağ çıktı.
18 Nisan, San Fransisco ili, 7.7 büyüklüğünde 50 saniye süren deprem ve onu izleyen yangınlarla yerle bir oldu. 28 bin bina yıkıldı, yaklaşık 500 kişi öldü, 100 bin kişi evsiz kaldı.
16 Ağustos – Şili’de 8.6 büyüklüğünde meydana gelen depremde 20 bin kişi öldü.
18 Eylül - Hong Kong, tayfunla birlikte gelen yüksek dalgalar sonucu yaklaşık 10.000 kişi öldü.
3 Kasım - SOS uluslararası acil yardım sinyali olarak kabul edildi.
10 Aralık - ABD Başkanı Theodore Roosevelt, Rus-Japon savaşındaki barış yanlısı görüşmeleri için nobel barış ödülü ile ödüllendirildi.
24 Aralık - Reginald Fessenden tarafından ilk radyo yayını yapıldı.
26 Aralık - Dünyadaki ilk uzun metrajlı film olan "The Story of the Kelly Gang" gösterime girdi.
Tarihi bilinmeyenler
Finlandiya'da kadınlara oy hakkı verildi. İlk kez bir Avrupa ülkesinde kadınlara oy hakkı verilmiş oldu.
Rus Çarı demokratları yanına alarak, komünistlerle başedebilmek için meşrutiyet ilan etti.
İran'da meşrutiyet ilan edildi.
Doğumlar
Ocak
3 Ocak - Aleksey Stahanov, Stahanovizmin öncüsü olan Sovyetler Birliği madencisi (ö. 1977)
22 Ocak - Robert E. Howard, Amerikalı yazar
Şubat
Mart
21 Mart - Samed Vurgun, Azeri şair.
1 Nisan - Alekzander Sergeyeviç Yakovlev, Rus mühendis ve uçak tasarımcısı (ö. 1989)
13 Nisan - Samuel Beckett (ö. 1989)
29 Nisan - Eugène Ehrhart, Fransız matematikçi (ö. 2000)
Mayıs
8 Mayıs - Roberto Rossellini, İtalyan yönetmen (ö. 1977)
Haziran
22 Haziran - Anne Morrow Lindbergh, Amerikalı yazar ve havacı
Temmuz
14 Temmuz - Olive Borden, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1947)
Ağustos
Eylül
6 Eylül - Luis Federico Leloir, Arjantinli doktor ve biyokimyacı (ö. 1987)
8 Eylül - Fritz Schilgen, Alman atlet (ö. 2005)
Ekim
Kasım
Aralık
15 Aralık - Edmond Debeaumarché, II. Dünya Savaşında Fransa'daki direnişin önemli isimlerinden (ö. 1959)
30 Aralık - Carol Reed, İngiliz film yönetmeni (ö. 1976)
Doğduğu gün ve ay bilinmeyenler
Ölümler
22 Ekim - Paul Cézanne, Fransız ressam (d. 1839)
1906 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – J. J. Thomson
Kimya – Henri Moissan
Tıp – Camillo Golgi ve Santiago Ramón y Cajal
Edebiyat – Giosuè Carducci
Barış – Theodore Roosevelt
Ayrıca bakınız
Kaynakça |
2274 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1907 | 1907 |
Olaylar
Ocak
Şubat
Mart
15 Mart - 16 Mart - Dünyada ilk kez genel oy hakkı uygulanmasıyla 19 adet kadın milletvekili Finlandiya Parlamentosu’na seçildi.
Nisan
Mayıs
3 Mayıs-Fenerbahçe Spor Kulübü kuruldu
Haziran
15 Haziran - La Haye İkinci Barış Konferansı 26 ülkenin katılımıyla yapıldı ve savaş hukuku konusunda kararlar alındı.
Temmuz
25 Temmuz - Japonya, Kore’yi işgal ve ilhak etti.
Ağustos
31 Ağustos - Britanya-Rusya Antantı imzalandı.
Eylül
26 Eylül - Yeni Zelanda, Birleşik Krallık'tan bağımsızlığını ilan etti.
Ekim
Kasım
13 Kasım - Fransız mucit Paul Cornu ilk motorlu helikopter'i uçurmayı başardı.
Aralık
8 Aralık - II. Oscar'ın ölümü üzerine yerine oğlu V. Gustaf İsveç kralı oldu .
Tarihi bilinmeyenler
Amerika Birleşik Devletleri, İndiana eyaletinde zekâ engelli, sağır ya da körler zorla kısırlaştırılmasını kabul edilen kanun yürürlüğe girdi. Ve dönemin başkanı tarafından direkt uygulandı.
Amerika Birleşik Devletleri merkezli uluslararası bankacılık krizi başladı. Bu kriz esnasında yüzlerce Amerikan bankası battı.
Düyun-u Umumiye için kullanılmak üzere dış alım vergisi %3 arttırıldı.
Borsanın devlet tarafından kontrol edilmemesinin neden olduğu sıkıntıları yok etmek için Esham ve Tahvilat Borsası nizamnamesi çıkarıldı.
Osmanlı Hürriyet Cemiyeti, İttihat ve Terakki Cemiyeti ile birleşti.
Bhutan Krallığı Bağımsız oldu.
Doğumlar
Ocak
3 Ocak - Ray Milland, Galli aktör ve film yönetmeni (ö. 1986)
11 Ocak – Pierre Mendès France, Fransız siyasetçi, 142. Fransa Başbakanı (ö. 1982)
12 Ocak - Sergey Korolyov, Sovyet roket mühendisi, ABD ile SSCB arasında 1950 ve 1960'larda yaşanan Uzay Yarışı sırasında Sovyet uzay araçlarının baş tasarımcısı (ö. 1966)
16 Ocak - Alexander Knox, Kanadalı aktör ve romancı (ö. 1995)
22 Ocak – Dixie Dean, İngiliz futbolcu (ö. 1980)
23 Ocak – Hideki Yukawa, Japon fizikçi, Nobel Ödülü sahibi (ö. 1981)
24 Ocak - Maurice Couve de Murville, Fransa Başbakanı (ö. 1999)
Şubat
5 Şubat - Pierre Pflimlin, Fransız Devlet Adamı ve 1958 yılında görev yapan eski Başbakandır (ö. 2000)
15 Şubat – Cesar Romero, Küba asıllı Amerikalı oyuncu (ö. 1994)
25 Şubat - Sabahattin Ali, Türk yazar (ö. 1948)
20 Şubat - Tony Willman, Amerikan araba yarışçısı.
Mart
8 Mart - Konstantin Karamanlis, Yunan siyaset adamı (ö. 1998)
16 Mart - Arkadi Vasilyev, Sovyet yazar (ö. 1972)
Nisan
29 Nisan - Fred Zinnemann, Avusturyalı-Amerikalı film yönetmeni (ö. 1997)
Mayıs
17 Mayıs - Ilona Elek, Macar eskrimci (ö. 1988)
26 Mayıs - John Wayne, Amerikalı aktör (ö. 1979)
31 Mayıs - Peter Fleming, İngiliz gazeteci, gezgin (ö. 1971)
Haziran
8 Haziran - Aleš Bebler, Sloven, Yugoslav hukukçu, diplomat (ö. 1981)
25 Haziran - Johannes Hans Daniel Jensen, Alman nükleer fizikçi (ö. 1973)
Temmuz
29 Temmuz - Robert J. Braidwood, Amerikalı arkeolog (ö. 2003)
Ağustos
Eylül
7 Eylül - Ahmet Adnan Saygun, Türk Klasik Batı Müziği bestecisi (ö. 1991)
Ekim
2 Ekim - Alexander R. Todd, Baron Todd, Büyük Britanyalı biyokimyager (ö.1997)
30 Ekim - Vladimir Belousov, Rus jeolog ve jeofizikçi
Kasım
14 Kasım - Astrid Lindgren, İsveçli çocuk kitapları yazarı (ö. 2002)
Aralık
15 Aralık - Oscar Niemeyer, Brezilyalı mimar (ö. 2012)
Ölümler
Ocak
3 Ocak - Muzaffereddin Şah, İran Şahı (d. 1853)
13 Ocak - Jakob Hurt, Estonyalı folklorcu, ilahiyatçı ve dilbilimci (d. 1839)
Şubat
2 Şubat – Dmitri Mendeleyev, Rus kimyager (d. 1834)
16 Şubat - Giosuè Carducci, İtalyan yazar, Nobel ödüllü (d. 1835)
26 Şubat - C. W. Alcock, İngiliz futbolcu, futbol hakemi, kriketçi, gazeteci, yazar ve spor yöneticisi (d. 1842)
Mart
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
4 Eylül - Edvard Grieg, ünlü Norveçli besteci
7 Eylül - Sully Prudhomme, Nobel Edebiyat Ödüllü Fransız şair.
Ekim
21 Ekim - George Frederick Bodley, Birleşik Krallık kökenli bir mimar. (d. 14 Mart 1827)
Kasım
Aralık
1907 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – Albert Abraham Michelson
Kimya – Eduard Buchner
Tıp – Charles Louis Alphonse Laveran
Edebiyat – Rudyard Kipling
Barış – Ernesto Teodoro Moneta, Louis Renault
Ayrıca bakınız |
2275 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1908 | 1908 |
Olaylar
1 Şubat - Portekiz Kralı I. Carlos ve Prens Luis Filipe Lizbon'da öldürüldü.
3 Şubat - Yunanistan spor kulübü olan Panathinaikos, Atina'da kuruldu.
12 Şubat - Dünyanın ilk araba yarışı olan New York - Paris Rallisi başladı.
26 Mayıs - İran'ın Mescid -i Süleyman şehrinde Orta Doğu'daki ilk büyük ticari petrol keşfi yapıldı. Kaynağın hakları Birleşik Krallık tarafından hızla satın alıındı.
13 Haziran - Kadın sporcular ilk kez Olimpiyat Oyunları'na katıldılar.
30 Haziran - Tunguska olayı
1 Ekim - Ford, "Model T" otomobilini satışa sundu.
5 Ekim - Bulgaristan, Osmanlı Devleti'nden bağımsızlığını ilan etti.
7 Ekim - 1898'den beri özerk olan Girit, Yunanistan'a katılma kararı aldı.
14 Kasım - Çin de 2 yaşındaki Pu Yi tahta çıkar.
28 Aralık - Sicilya'nın Messina kentindeki depremde 555 kişi öldü.
Tarihi bilinmeyenler
İnternazionale kuruldu
Panatinahikos kuruldu
Doğumlar
Ocak
9 Ocak - Simone de Beauvoir, Fransız yazar ve düşünür (ö. 1986)
12 Ocak - Jean Delannoy, Fransız film yönetmeni (ö. 2008)
15 Ocak – Edward Teller, Macar–Amerikalı fizikçi (ö. 2003)
22 Ocak - Atahualpa Yupanqui, Arjantinli besteci (ö. 1992)
26 Ocak - Jill Esmond, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (ö. 28 Temmuz 1990)
Mart
30 Mart - Andor Endre Gelleri, Macar yazar (ö. 1945)
Nisan
1 Nisan - Abraham Maslow, Amerikalı bilim insanı (ö. 1970)
9 Nisan - Victor Vasarely (Vásárhelyi Győző), Macar asıllı Fransız ressam (ö. 1997).
Mayıs
28 Mayıs - Ian Fleming, İngiliz romancı, James Bond'un yaratıcısı (ö. 12 Ağustos 1964)
23 Mayıs - Max Abramovitz, Amerikalı bir mimar (ö. 2004)
30 Mayıs - Hannes Alfvén, İsveçli astrofizikçi.
Haziran
26 Haziran - Salvador Allende Gossens, Şilili devlet adamı (ö. 1973)
Temmuz
19 Temmuz - Ernest Buckler, Kanadalı roman ve öykü yazarı (ö. 1984)
Ağustos
Eylül
7 Eylül
Merna Kennedy, Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1944)
Michael DeBakey, Amerikalı cerrah (ö. 2008)
Ekim
16 Ekim - Enver Hoca, Arnavut siyasetçi (ö. 1985)
Kasım
Aralık
Ölümler
Mart
12 Mart - Edmondo De Amicis, İtalyan yazar.
Haziran
21 Haziran - Nikolay Rimski-Korsakov, Rus ulusal müziğine yaptığı katkılarla bilinen besteci, eğitmen ve yayıncı (d. 1844)
Ağustos
25 Ağustos - Henri Becquerel, Fransız fizikçi
Kasım
15 Kasım - İmparatoriçe Cixi, Çin Qing Hanedanlığı imparatoriçesi
1908 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – Gabriel Lippmann
Kimya – Ernest Rutherford
Tıp – Élie Metchnikoff, Paul Ehrlich
Edebiyat – Rudolf Christoph Eucken
Barış – Klas Pontus Arnoldson, Fredrik Bajer
Ayrıca bakınız |
2276 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1909 | 1909 |
Olaylar
19 Nisan - Anglo-Persian Oil Company (günümüzde BP şirketi) kuruldu.
27 Nisan - Padişah II. Abdülhamit tahttan indirildi. Yerine V. Mehmet Padişah oldu.
25 Temmuz - Louis Blériot, uçakla Manş Denizi'ni geçerek bir büyük su kütlesini hava taşıtıyla geçen ilk insan oldu.
Tarihi bilinmeyenler
Amerika Birleşik Devletleri'nin, Washington ve Kaliforniya eyaletleri zekâ engelli, sağır ya da körlerin zorla kısırlaştırılmasını öngeren öjenik yasayı kabul etti.
Fransa, ilk radyoloji uzmanlarını toplum hizmetine sunmuştur.
Doğumlar
Ocak
Şubat
9 Şubat - Dean Rusk, Amerikalı siyasetçi ve dışişleri eski bakanı (ö. 1994)
22 Şubat - Aleksandr Peçerskiy, 14 Ekim 1943 tarihinde Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlardan kurtulup Sobibor İmha Kampından kitlesel kaçışın organizatörlerinden biri olan önder (ö. 1990)
Mart
Nisan
Mayıs
9 Mayıs - Gordon Bunshaft, Amerikalı mimar (ö. 1990)
Haziran
12 Haziran - Ali Tantâvi, Suriyeli bilim insanı (ö. 1999)
19 Haziran - Osamu Dazai, Japon yazar (ö. 1948)
Temmuz
Ağustos
Eylül
7 Eylül - Elia Kazan, Amerikalı yönetmen ve En İyi Film Akademi Ödülü sahibi (ö. 2003)
9 Eylül - Arthur Jonath, Alman atlet
Ekim
26 Ekim - Affonso Eduardo Reidy, Brezilyalı bir mimar (ö. 1964)
Kasım
19 Kasım - Peter F. Drucker, Avusturyalı yönetim bilimci, yazar
Aralık
Ölümler
8 Ocak – Harry Seeley, İngiliz paleontolog (d. 1839)
12 Ocak – Hermann Minkowski, Alman matematikçi (d. 1864)
13 Şubat - Julius Thomsen, Danimarkalı kimyager (d. 1826)
17 Şubat - Geronimo, efsanevi Apaçi lideri (d. 1829)
26 Şubat - Hermann Ebbinghaus, Alman psikolog (d. 1850)
1909 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – Guglielmo Marconi ve Karl Ferdinand Braun
Kimya – Wilhelm Ostwald
Tıp – Emil Theodor Kocher
Edebiyat – Selma Lagerlöf
Barış – Auguste Marie François Beernaert ve Paul-Henri-Benjamin d'Estournelles de Constant
Ayrıca
1909'da Osmanlı İmparatorluğu |
2277 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1910 | 1910 | 1910 cumartesi günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
20 Nisan-18 Mayıs - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti. (önceki: 1835; sonraki: 1986)
22 Ağustos - Japonya Kore'yi işgal etti.
1 Eylül - Corinthians, Brezilya futbol kulübü kuruldu.
20 Kasım - Meksika Devrimi: Meksika'da yönetime karşı ayaklanma başladı.
Tarihi bilinmeyenler
Soma-Bandırma demiryolu ve Hudeyde-Sana demiryolu borçlanması gerçekleştirildi.
MKE Ankaragücü spor kulübü kuruldu.
Doğumlar
Ocak
Şubat
5 Şubat - Francisco Varallo, Arjantinli futbolcu (ö. 2010)
Mart
11 Mart - Robert Havemann, Alman kimyacı (ö. 1982)
23 Mart - Akira Kurosawa, Japon yönetmen (ö. 1998)
Nisan
Mayıs
Haziran
Temmuz
Ağustos
Eylül
7 Eylül - Aleks Buda, Arnavut tarihçi (ö. 1993)
8 Eylül
Cafer Şerif İmami, İranlı siyasetçi ve İran eski Başbakanı (ö. 1998)
Jean-Louis Barrault, Fransız sinema ve tiyatro oyuncusu, pandomim sanatçısı, yönetmen (ö. 1994)
Ekim
24 Ekim - Cahit Arf, Türk matematikçi. (ö. 1997)
27 Ekim - Jack Carson, Kanadalı-Amerikalı sinema oyuncusu (ö. 1963)
Aralık
3 Aralık - Hakkı Yeten, Türk futbolcu, teknik direktör ve Beşiktaş Jimnastik Kulübü'nün 18. Başkanı (ö. 1989)
7 Aralık - Yekaterina Furtseva, Sovyet-Rus komünist siyasetçi
20 Aralık - Helene Mayer, Alman eskrimci (ö. 1953)
30 Aralık - Paul Bowles, Amerikalı yazar, besteci ve gezgin. (ö. 1999)
Ölümler
1 Nisan - Andreas Achenbach, Alman manzara ressamı (d. 1815).
21 Nisan - Mark Twain, Amerikalı yazar (d. 1835).
5 Haziran - O. Henry, Amerikalı öykü yazarı (d. 11 Eylül 1862).
17 Ekim - Carlo Michelstaedter, İtalyan yazar.
20 Kasım - Lev Tolstoy (d. 1828)
26 Ağustos - William James, Amerikalı yazar ve ruh bilimci (d. 1842)
30 Ağustos - Albert Vandal (d. 1853)
30 Ekim - Jean Henry Dunant, İsviçreli yazar, iş insanı ve Kızılhaç'ın kurucusu.
13 Ağustos - Florence Nightingale, İngiliz şifacı, ilk hemşire.
1910 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik - Johannes Diderik van der Waals
Kimya - Otto Wallach
Tıp - Albrecht Kossel
Edebiyat - Paul Heyse
Barış - Uluslararası Barış Bürosu |
2278 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1911 | 1911 |
Olaylar
31 Mart - "Dünyanın En Büyük Gemisi" Titanic'in denize indirilişi.
28 Eylül - İtalyanlar tarafından Trablusgarp (Libya) işgal edildi.
29 Eylül - Trablusgarp Savaşı başladı.
18 Ekim - Çin'de Sun Yat-sen'in önderliğindeki devrimciler Qing Hanedanı'nı yıkarak, Çin Cumhuriyeti'ni ilan etti.
1 Kasım - Tarihteki ilk hava saldırısı gerçekleşti. (Trablusgarp Savaşı sırasında İtalya Krallığı tarafından Osmanlı İmparatorluğu'na karşı)
12 Aralık - Hindistan'ın başkenti Kalküta yerine Delhi oldu.
14 Aralık - Kaptan Scott ile uzun süren bir rekabetten sonra, Norveç'li Roald Amundsen, Güney Kutbu'na ilk ayak basan kişi oldu.
Tarihi bilinmeyenler
Meksika'da 1877'den beri iktidarda olan Porfirio Dias devrilerek yerine Frane Cisco Madero geçti.
Doğumlar
Ocak
Şubat
6 Şubat - Ronald Reagan, ABD Başkanı (1981-1989)(ö. 2004)
19 Şubat - Merle Oberon, sinema oyuncusu (ö. 1979)
Mart
26 Mart - Tennessee Williams, oyun yazarı (ö. 1983)
27 Mayıs - Vincent Price, Amerikalı aktör (ö. 1993)
Nisan
Mayıs
Haziran
30 Haziran - Czesław Miłosz, Polonyalı şair ve deneme yazarı (ö. 2004)
Temmuz
5 Temmuz - Georges Pompidou, Fransız devlet başkanı (ö. 1974)
Ağustos
Eylül
7 Eylül - Todor Zhivkov, Bulgar devlet adamı (ö. 1998)
Ekim
25 Ekim - Celil Kiyekbayev, Sovyet Başkurt bilim insanı, Türkolog ve filolog (ö. 1968)
Kasım
1 Kasım - Donald Kerst, Amerikalı fizikçi ve akademisyen (ö. 1993)
11 Kasım - Roberto Matta, Şilili ressam (ö. 2002)
Aralık
Ölümler
10 Nisan - Mikalojus Konstantinas Čiurlionis, Litvan ressam, besteci ve yazar
1 Ağustos - Edwin Austin Abbey, Amerikalı ressam
1911 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik –
Kimya –
Tıp –
Edebiyat –
Barış – |
2279 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1912 | 1912 | 1912 pazartesi günü başlayan bir artık yıldır.
Olaylar
Ocak
1 Ocak - Çin Cumhuriyeti resmi olarak kuruldu.
9 Ocak - Trablusgarp Savaşı'nda Binbaşı Mustafa Kemal yönetinminde Tobruk saldırısı başladı.
15 Ocak - Havadan ilk beyanname atılışı (Türk - İtalyan Savaşı)
17 Ocak - İngiliz kutup kaşifi Kaptan Robert Falcon Scott ve dört kişilik ekibi, Güney Kutbu'na ulaşan ikinci keşif grubu oldu.
18 Ocak - Meclis-i Mebûsan kapatıldı.
Şubat
12 Şubat - Çing Hanedanı (Mançu) imparatoru Puyi tahttan indirildi.
Mart
1 Mart - Albert Berry, bir paraşüt ile uçaktan atlayan ilk kişi oldu.
Nisan
14 Nisan gece saat 02:00'de RMS Titanic'in buzdağına çarpmasıyla 1513 kişi öldü.
22 Nisan - SSCB Komünist Partisi'nin yayın organı Pravda gazetesinin ilk sayısı yayımlandı.
26 Nisan - İlk defa bir Osmanlı pilotu olan Fesa Bey (Evrensev) Osmanlı tayyaresi ile Türk toprakları üzerinde uçtu.
27 Nisan - Yeniden yapılan Galata Köprüsü trafiğe açıldı.
Mayıs
5 Mayıs - Olimpiyat Oyunları İsveç'in Stockholm kentinde başladı .
11 Mayıs - Alaska, ABD toprağı oldu.
Haziran
4 Haziran - İstanbul'da çıkan büyük bir yangında 1120 ev kül oldu.
8 Haziran - Trablusgarp Savaşı'ndaki Türk direnişi tamamen kırıldı.İtalyanlar Trablus'a egemen oldu.
Temmuz
7 Temmuz - İstanbul'da Yeşilköy Hava Uçuş Okulu açıldı.
16 Temmuz - İttihatçıların desteğindeki Mehmet Said Paşa hükûmeti istifa etti.
17 Temmuz - İkarya Devleti kuruldu.
22 Temmuz - Ayan Meclisi reisi Gazi Ahmet Muhtar Paşa sadrazam olarak atanarak, yeni hükûmeti kurdu.
Ağustos
3 Ağustos - Osmanlı Devleti Arnavutluk'a sınırlı bir özerklik tanıdı. Arnavutça bu ülkede resmi ve eğitim dili sayıldı.
9 Ağustos - Tekirdağ Mürefte'de 216 kişinin ölümüne neden olan bir deprem meydana geldi.
23 Ağustos - İsviçre, Caux'da Türkiye ile İtalya arasında barış görüşmeleri başladı.
25 Ağustos - Osmanlı Devleti'nin Makedonya'ya Müslüman Arnavutları iskan etmeye başlaması üzerine bölgedeki Bulgar komitacılar isyan etti.
Eylül
12 Eylül - Bulgaristan, Makedonya'ya özellik verilmemesi halinde yoksa Osmanlı Devleti'ne savaş açacağını bildiren bir nota verdi
22 Eylül - Giritli 350 Yunan isyancı Sisam Adasına gelerek ada halkını Osmanlı Devleti'ne karşı ayaklanmaya çağırdı.
Ekim
3 Ekim - Sırbistan,Karadağ,Yunanistan ve Bulgaristan, Osmanlı Devleti'nden 3 gün içinde Arnavutluk ve Makedonya'ya özerklik verilmesini istediler
4 Ekim - Osmanlı Hükûmeti notayı reddetti.
8 Ekim - Karadağ, Osmanlı Devleti'ne savaş ilan etti. Böylece Birinci Balkan Savaşı başladı.
18 Ekim - İtalya ile Osmanlı Devleti arasında Uşi Antlaşması imzalandı.
26 Ekim - Selânik, Yunanistan ile birleşti.
Kasım
1 Kasım
Selânik'te sürgünde bulunan eski padişah II. Abdülhamid bir Alman gemisiyle İstanbul'a getirildi.
İzmir'in ilk kulübü Karşıyaka Muaresei Bedeniye Kulübü,yani bugünkü adıyla Karşıyaka Spor Kulübü kuruldu.Armasında Ay-Yıldız taşıma hakkı bizzat Mustafa Kemal Atatürk tarafından verildi.
15 Kasım - Türkiye ile İtalya arasunda Ouchy Barışı imzalandı. Trablus ve Bingazi, İtalya'ya bırakıldı.
30 Kasım - Sisam Adası'nın Rum halkı, Yunanistan'la birleştiklerini ilan etti.
Aralık
Tarihi bilinmeyenler
Qing Hanedanlığı yıkıldı.
Robert Falcon Scott ve ekibi, Güney Kutbu'na geldiler, Scott ve ekibi soğuktan donarak öldü.
Amerikalı Albert Berry paraşütü buldu.
Corrado Gini, kendi adını taşıyan katsayıyı geliştirdi.
Piltdown Adamı 1912 yılında Uckfield, East Sussex, İngiltere'de ortaya çıkarıldığı iddia edilen sahte kafatası ve çene kemiği fosili.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak - Kim Philby, soğuk savaş döneminin en önemli çift taraflı casusu, eski Britanyalı istihbarat görevlisi (ö. 1988)
15 Ocak - Michel Debré, Fransız devlet adamı (ö. 1996)
Şubat
5 Şubat - Hedwig Potthast, Heinrich Himmler'in metresi (ö. 1994)
Mart
22 Mart - Karl Malden, Amerikalı aktör (ö. 2009)
Nisan
10 Nisan - Boris Kidrič, Sloven partizan, Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti'nin ilk başbakanı (ö. 1953)
Mayıs
6 Mayıs - Ellen Preis, Avusturyalı eskrimci (ö. 2007)
27 Mayıs - John Cheever, Amerikalı yazar
Haziran
23 Haziran - Alan Turing, İngiliz matematikçi
Temmuz
Ağustos
4 Ağustos - Daniel Aaron, Amerikalı yazar ve akademisyen (ö. 2016)
23 Ağustos - Gene Kelly, Amerikalı sinema oyuncusu
Eylül
5 Eylül - John Cage, Amerikalı besteci, filozof, yazar ve baskıcı
7 Eylül
Faruk Bayülkem, Türk psikiyatr ve nörolog hekim (ö. 2009)
David Packard, Amerikalı elektrik mühendisi (ö. 1996)
11 Eylül - Geoffroy Chodron de Courcel, Fransız diplomat (ö. 1992)
Ekim
Kasım
Aralık
Ölümler
30 Temmuz - Meiji, Japon imparatoru
10 Ağustos - Paul Wallot, Almanyalı bir mimar (d. 1841)
1912 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik – Gustaf Dalén
Kimya – Victor Grignard, Paul Sabatier
Tıp – Alexis Carrel
Edebiyat – Gerhart Hauptmann
Barış – Elihu Root |
2280 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1985 | 1985 | 1985 (MCMLXXXV) salı günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
1 Ocak -
Katma Değer Vergisi (KDV) yürürlüğe girdi.
Alan Adı Sistemi (DNS) oluşturuldu.
10 Ocak - TRT "anı, devrim, özgürlük" gibi bazı kelimelerin kullanmasına yasak getirdi.
13 Ocak - Etiyopya'da bir yolcu treninin makinist hatası sebebiyle raydan çıkması sonucu 428 kişi öldü.
4 Şubat - Başbakan Turgut Özal, 1958'de Cezayir'in bağımsızlık önergesinin Birleşmiş Milletler'de onaylanması sırasında, dönemin Adnan Menderes Hükûmeti'nin çekimser oy kullanmasından dolayı Cezayir'den özür diledi.
26 Şubat - Berlin Film Festivali'nde, Tarık Akan'ın oynadığı Pehlivan filmi, jüri özel ödülünü aldı.
12 Mart - Türkiye'nin Kanada Büyükelçiliğini basan 3 ASALA militanı, 11 Elçilik personelini rehin aldı. Büyükelçi Coşkun Kırca, ikinci kattan atlarken yaralandı. 5 saat süren operasyon neticesinde teröristler yakalandı. Operasyon esnasında bir Kanadalı Polis öldü.
15 Mart - Dünyanın ilk .com'u olan symbolics.com kuruldu. Böylece, internet tam olarak kişiselleşti.
4 Nisan - Balıkesir'de F-104 savaş uçağı eğitim uçuşu sırasında Marangozlar Sitesi'ne düştü. 15 kişi öldü, 21 kişi yaralandı.
15 Nisan - Güney Afrika'da farklı ırklardan bireyler arasında nikâh yasağı sona erdi.
13 Mayıs - ABD, Philadelphia'da polisin siyah hakları savunucusu bir gruba yaptığı baskın sırasında kullandığı patlayıcı madde yüzünden 5'i çocuk 11 kişi öldü, 65 konut yanarak kullanılamaz hale geldi.
16 Mayıs - Antarktika üzerinde ozon tabakasında bir delik bulunduğu kamuoyu ile paylaşıldı.
25 Mayıs - Bangladeş'te kasırga yüzünden 10 bin insan öldü.
29 Mayıs -
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün inşaatı başladı.
Heysel Faciası: Juventus ve Liverpool arasında oynanacak UEFA Şampiyonlar Ligi finali öncesinde İngiliz holiganların İtalyan taraftarlara saldırması sonucu meydana gelen izdihamda 39 kişi öldü.
14 Haziran - Fransa, Almanya, Belçika, Hollanda ve Lüksemburg, Schengen Antlaşması'nı imzaladılar.
15 Haziran - Anime üzerine uzmanlaşmış olan film stüdyosu Studio Ghibli kuruldu.
17 Haziran - Discovery Channel yayın hayatına başladı.
23 Haziran -
177 yolcusu ile birlikte Tokyo-Bangkok seferini yapmaya hazırlanan 301 sefer sayılı Air India uçağına ayrılıkçı Sikh grubu Babbar Khalsa militanları tarafından yerleştirilmek istenen bomba, Narita Havalimanı'nda uçağa yüklenişi esnasında infilak etti. İki Japon yer hizmetleri görevlisi öldü, 4 kişi yaralandı.
Üstteki olaydan 55 dakika sonra Montreal-Londra-Delhi seferini yapmakta 182 sefer sayılı Air India uçağı, Babbar Khalsa militanları tarafından uçağa yerleştirilmiş olan bombanın İrlanda hava sahası üzerinde infilak etmesi sonucu Atlas Okyanusu'na düştü. Uçaktaki 329 kişiden kurtulan olmadı.
10 Temmuz - Greenpeace gemisi Rainbow Warrior, Fransız istihbarat teşkilatı DGSE tarafından Auckland Limanı'nda bombalanarak batırıldı.
19 Temmuz - İtalya, Tesero'da tasarım ve işletme hatası yüzünden bir barajın yıkılması sonucu 268 kişi öldü, 63 bina ve 8 köprü yıkıldı.
23 Temmuz - Commodore, Amiga bilgisayarını piyasaya sürdü.
29 Temmuz - Yeşilköy Havaalanı'nın adı Atatürk Havalimanı olarak değiştirildi.
12 Ağustos - Tokyo'dan Osaka'ya gitmekte olan 123 sefer sayılı Japan Airlines uçağı, 7 yıl önce aldığı bir hasarın prosedüre uygun olarak onarılmamış olması nedeniyle meydana gelen teknik arıza sonucu Takamagahara Dağı'na çakıldı. 520 kişi öldü, 4 kişi sağ olarak kurtarıldı.
22 Ağustos - Manchester-Korfu seferini yapmaya hazırlanan 28M sefer sayılı British Airtours uçağı, kalkışa hazırlandığı esnada motor arızası sebebiyle alev aldı. Uçaktaki 137 kişiden 55'i öldü.
1 Eylül - 1912 yılında Atlas Okyanusu'nda bir buzdağına çarparak batan RMS Titanic'in enkazı, Amerikalı ve Fransız bilim adamlarının ortak çalışması sonucunda 3.800 metre derinlikte bulundu.
13 Eylül - Super Mario Bros., Nintendo tarafından piyasaya sürüldü.
23 Eylül - İtalyan gazeteci Giancarlo Siani, İtalyan suç örgütü Camorra tarafından düzenlenen suikaste kurban gitti.
3 Ekim - Uzay mekiği Atlantis ilk uçuşunu gerçekleştirdi.
19 Ekim - Genel nüfus sayımı yapıldı. Türkiye'nin nüfusunun 51.4 milyon olduğu açıklandı.
2 Kasım - HP ile SODEP birleşerek Sosyal Demokrat Halkçı Parti (SHP) adını aldı. SHP'nin Genel Başkanlığı'na Aydın Güven Gürkan seçildi.
13 Kasım - Kolombiya'da bulunan Nevado del Ruiz yanardağının infilak etmesi ve ardından meydana gelen şiddetli Lahar selinin Armero ve Chinchiná kentlerini vurması sonucu 23 bin kişi öldü.
19 Kasım - İstanbul ve 7 ilde sıkıyönetim kaldırılarak, olağanüstü hâl uygulanmasına geçildi.
20 Kasım - Windows 1.0, Microsoft tarafından piyasaya sürüldü.
23 Kasım - 86 yolcusu ve 6 mürettebatıyla Atina-Kahire seferini yaparken 3 Ebu Nidal Örgütü militanı tarafından kaçırılarak Malta'ya indirilen 648 sefer sayılı EgyptAir uçağında, Mısırlı komandoların baskını sonucu çıkan çatışmada 60 kişi öldü.
27 Aralık - Ebu Nidal Örgütü'nün Roma ve Viyana'da hava alanlarına gerçekleştirdikleri saldırılarda 18 kişi öldü, 120 kişi yaralandı.
Doğumlar
Ocak
3 Ocak - Marko Tomas, Hırvat basketbolcu
6 Ocak - Inge Vermeulen, Brezilya kökenli Hollandalı çim hokeyi oyuncusu
7 Ocak
Lewis Hamilton, İngiliz Formula 1 pilotu
Karim Guédé, Slovak futbolcu
9 Ocak - Bobô, Brezilyalı futbolcu
15 Ocak - Şahika Ercümen, Türk serbest dalışçı ve sualtı hokeyi oyuncusu
20 Ocak - Aleksandr Pavlenko, Rus futbolcu
30 Ocak - Gisela Dulko, Arjantinli tenisçi
31 Ocak - Rui Sacramento, Portekizli futbolcu
Şubat
5 Şubat - Cristiano Ronaldo, Portekizli futbolcu
13 Şubat - Ferdi Elmas, Galatasaraylı futbolcu
17 Şubat - Cemre Kemer, Şarkıcı ve dansçı (Grup Hepsi üyesi)
20 Şubat - Petter Andersson, İsveçli futbolcu
21 Şubat - Gabriel Wikström, İsveçli siyasetçi
23 Şubat - Yunus Çankaya, Türk basketbolcu
26 Şubat - Fernando Llorente, İspanyol futbolcu
28 Şubat - Jelena Jankovic, Sırp tenisçi
10 Şubat - Selçuk İnan, Türk futbolcu
Mart
12 Mart - Binnaz Uslu, Türk orta mesafe koşucusu
14 Mart - Eva Angelina, Amerikan porno yıldızı
17 Mart - Tuğba Karademir Türk artistik buz patencisi. Türkiye'ye buz pateninde ilk altın madalyayı getirmiş olan sporcu.
23 Mart - Memphis Monroe, Amerikalı Porno oyuncusu
23 Mart - Bethanie Mattek-Sands, Amerikalı tenisçi
26 Mart - Keira Knightley, İngiliz sinema oyuncusu
Nisan
8 Nisan - Rachid Hamdani, Faslı futbolcu
11 Nisan - Mia Banggs, Amerikalı pornografik film oyuncusu
12 Nisan - Davide Bassi, İtalyan futbolcu
13 Nisan - Kerim Zengin, Türk futbolcu
23 Nisan - Maria Kwiatkowsky, Alman oyuncu (ö. 2011)
Mayıs
2 Mayıs
Lily Allen, İngiliz şarkıcı
D. J. Thompson, Amerikalı profesyonel basketbolcu
4 Mayıs - Canan Dağdeviren, Türk fizik mühendisi
6 Mayıs - Anouk Hoogendijk, Hollandalı futbolcu
10 Mayıs - Erjon Llapanji, Arnavut futbolcu
17 Mayıs - Joan Tomàs, İspanyol futbolcu
25 Mayıs - Tuğba Daşdemir, Türk alp disiplini kayakçısı.
25 Mayıs - Demba Ba, Fransa pasaportlu Senegalli futbolcu.
Haziran
4 Haziran - Lukas Podolski, Polonya asıllı Alman futbolcu
4 Haziran - Yevgeniy Ustyugov, Rus biatlet
17 Haziran - Özge Gürler, kısa mesafe koşucusu
18 Haziran - Nélson Pedroso, Portekizli futbolcu
22 Haziran - Sofoklis Shorçanitis, Yunan basketbolcu
26 Haziran - Gözde Sonsırma, Türk voleybolcu
27 Haziran - Svetlana Kuznetsova, Rus tenis oyuncusu
23 Haziran - Cem Dinç, Türk futbolcu
30 Haziran - Michael Phelps, Amerikalı yüzücü
Temmuz
1 Temmuz - Spose, Amerikalı rapçi
2 Temmuz - Ashley Tisdale, Amerikalı oyuncu
4 Temmuz - Eufrat Mai, Çek erotik model
9 Temmuz - Ieva Kokoreviča, Leton model
15 Temmuz - Burak Yılmaz, Türk Futbolcu
Ağustos
5 Ağustos - Salomon Kalou, Fildişi Sahilli futbolcu
26 Ağustos - Ovidiu Dănănae, Rumen futbolcu
31 Ağustos - Fatih Tutak, Türk şef ve restoran sahibi
Eylül
7 Eylül
Georgi Sarmov, Bulgar futbolcu
İpek Bağrıaçık, Türk oyuncu
Rafinha, Brezilyalı defans oyuncusu
8 Eylül
Yendi Phillips, Jameikalı Manken
Shōhei Ogura, Japon futbolcu
14 Eylül - Aya Ueto, Japon şarkıcı ve oyuncu
19 Eylül
Song Joong-ki, Güney koreli oyuncu
Niels Klapwijk, Hollandalı futbolcu
25 Eylül - Gökhan Güleç, Türk futbolcu
27 Eylül - Adil Abbas, Bahreynli futbolcu
30 Eylül
Olcan Adın, Türk futbolcu
T-Pain, Amerikalı hip hop, R&B şarkıcısı, prodüktör
Ekim
3 Ekim - Billur Yazgan, Türk sunucu, oyuncu
7 Ekim - Jana Khokhlova, Rus buz patenci
10 Ekim - Marina and the Diamonds, Yunan asıllı Galli şarkıcı
18 Ekim - Hamza Zarini, İranlı voleybolcu
22 Ekim - Hadise, Türk asıllı Belçikalı şarkıcı
30 Ekim - Gülçin Ergül, şarkıcı ve dansçı (Grup Hepsi eski üyesi)
31 Ekim - Stefani Morgan, Amerikan porno yıldızı
Kasım
5 Kasım - Pınar Saka, Türk kısa mesafe koşucusu
10 Kasım - Selim Gülgören, Türk şarkıcı
15 Kasım - Andreas Çiatinis, Kıbrıs Rumu basketbolcu
21 Kasım - Carly Rae Jepsen, Kanadalı şarkıcı
27 Kasım - Ambrose Olsen, Amerikalı model (ö. 2010)
Aralık
8 Aralık - Alicia Tyler, Amerikalı pornografik film oyuncusu.
28 Aralık - Dan Amboyer, Amerikalı oyuncu
Doğum günü ve ayı bilinmeyenler
Gülsüm Şeyma Tatar, Dünya ve Avrupa şampiyonu olmuş Türk bayan boksör.
Ölümler
Mart
30 Mart - Ernst Hirsch, hukukçu (d. 1902)
Nisan
11 Nisan - Enver Hoca, Arnavut devlet adamı (d. 1908)
Haziran
8 Haziran - Afet İnan, tarihçi ve sosyoloji profesörü, Atatürk'ün manevi kızı (d. 30 Ekim 1908)
Temmuz
21 Temmuz - Aristid von Grosse, Alman-Amerikalı kimyager ve akademisyen (d. 1905)
Ağustos
22 Ağustos - Turgut Uyar, şair
Eylül
8 Eylül - John Franklin Enders, Amerikalı tıp bilimcisi, Nobel fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi. (d. 1897)
20 Eylül - Ruhi Su, Türk Halk Müziği sanatçısı (d. 1912)
Ekim
7 Ekim - Cemal Reşit Rey, Türk besteci, piyanist, opera şefi (d. 1904)
10 Ekim
Orson Welles, Amerikalı sinema yönetmeni. (d. 1915)
Yul Brynner, Amerikalı sinema oyuncusu (d. 1920)
Kasım
20 Kasım - Akil Öztuna, Türk oyuncu (d. 1905)
27 Kasım - Fernand Braudel, Fransız tarihçi (d. 1902)
Aralık
7 Aralık - Robert von Ranke Graves, İngiliz akademist, şair ve romancı (d. 24 Haziran 1895)
28 Aralık - Dian Fossey, Amerikalı etolojist (d. 1932)
Doğum günü ve ayı bilinmeyenler
Ragıp Binzet, Türk halk müziği sanatçısı (d. 1925)
Kaynakça |
2281 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1986 | 1986 | 1986 (MCMLXXXVI) çarşamba günü başlaayan bir yıldır.
Olaylar
1 Ocak - İspanya ve Portekiz Avrupa Birliği'ne girdi.
28 Ocak - Challenger Uzay Mekiği kazası Kazada 7 Astronot yaşamını yitirdi.
9 Şubat - Halley kuyruklu yıldızı, Dünya'nın yakınından geçti. (önceki: 1910; sonraki teorik olarak: 2061)
21 Şubat - Trash Metal grubu Metallica üçüncü albümü Master of Puppets'ı yayınladı. Grup ilk kez milyonluk satacak bir albüme imza attı. Ayrıca bu albüm Cliff Burton'un son albümüdür.
28 Şubat - İsveç başbakanı Olof Palme kimliği belirsiz kişilerce vurularak öldürüldü.
26 Nisan - Nükleer reaktörde yapılan ısı testi sırasında yapılan bir hata sonucu Çernobil reaktör kazası gerçekleşti.
2 Haziran - Efsanevi Rock Grubu Queen en iyi albümlerden olan A Kind Of Magic'i yayınladı.
6 Eylül - İstanbul'daki Neve Şalom Sinagogu'na düzenlenen saldırıda 21 Musevi öldürüldü, 4 kişi yaralandı.
27 Eylül - Metallica grubunun bas gitaristi Cliffford Lee Burton bir trafik kazası sonucu öldü.
29 Eylül - Heavy Metal grubu Iron Maiden altıncı albümü Somewhere in Time'ı yayınladı.
7 Ekim - Thrash Metal grubu Slayer Reign in Blood albümünü piyasaya sürdü.
1 Aralık - Dünyaca ünlü rock grubu Guns N' Roses ilk albümü Live Like A Suicide 'ı yayınladı.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak
Deniz Celiloğlu, Türk oyuncu
Colin Morgan, Kuzey İrlandalı aktör
2 Ocak
Asa Akira, Japon asıllı Amerikalı pornografik film oyuncusu
Per Karlsson, İsveçli futbolcu
10 Ocak - Kirsten Flipkens, Belçikalı tenisçi
20 Ocak - Thomas Kessler, Alman futbolcu
23 Ocak - Steven Taylor, İngiliz futbolcu
Şubat
5 Şubat - Manuel Fernandes, Portekizli futbolcu
9 Şubat
Ava Rose, Amerikalı porno yıldızı
İrem Sak, Türk oyuncu
10 Şubat - Diogo Cunha, Portekizli futbolcu
13 Şubat - Besim Kunić, İsveçli futbolcu
15 Şubat - Ami Koshimizu, Japon seslendirme sanatçısı
16 Şubat - Elnur Abdullayev, Azeri futbolcu
17 Şubat - Romeu Rocha, Portekizli futbolcu
Mart
Mart - Yu Xu, Çinli kadın akrobasi ve savaş pilotu
3 Mart - Mehmet Topal, Türk futbolcu
5 Mart - Adem Kılıçcı, Türk boksör
7 Mart - Natalie Vansier, Kanadalı oyuncu
15 Mart - Serkan Çalık, Türk futbolcu
16 Mart - Alexandra Daddario, Amerikalı oyuncu
20 Mart - Jonathan Delaplace, Fransız futbolcu
21 Mart - Bahar Saygılı, Türk triatlet
28 Mart
Lady Gaga, Amerikalı müzisyen, söz yazarı
Amaia Salamanca, İspanyol oyuncu ve model
30 Mart - Sergio Ramos, İspanyol futbolcu
Nisan
1 Nisan
Haminu Dramani, Ganalı futbolcu
Özge Özpirinçci, Türk oyuncu
3 Nisan - Vladimir Plotkinov, Kazak futbolcu
9 Nisan - Leighton Meester, Amerikalı aktris
12 Nisan - Oleksiy Polyanski, Ukraynalı futbolcu
19 Nisan - Alessio Alessandro, Belçikalı futbolcu
Mayıs
4 Mayıs - Beni Kiendé, Gabonlu futbolcu
13 Mayıs
Alexander Rybak, Belarus asıllı Norveçli şarkıcı
Robert Pattinson, İngiliz oyuncu ve model
23 Mayıs - Simone Missiroli, İtalyan futbolcu
Haziran
3 Haziran
Tomas Verner, Çek buz patencisi
Rafael Nadal, İspanyol tenisçi
4 Haziran - Fahriye Evcen, Türk dizi oyuncusu
5 Haziran
Bárbara de Regil, Meksikalı oyuncu
John Te Reo, Yeni Zelandalı ragbi oyuncusu
18 Haziran - Richard Gasquet, Fransız tenisçi
21 Haziran - Lana Del Rey, Amerikalı şarkıcı
21 Haziran - Fevzi Özkan, Türk futbolcu
24 Haziran - Solange Knowles, Amerikalı şarkıcı, akrist, söz yazarı, model, dansçı
27 Haziran - Drake Bell, Amerikalı şarkıcı, söz yazarı, yönetmen, piyanist
Temmuz
2 Temmuz - Lindsay Lohan, Amerikalı aktris
5 Temmuz - Piermario Morosini, İtalyan futbolcu (ö. 2012)
11 Temmuz Yoann Gourcuff, Fransız futbolcu
21 Temmuz - Jason Thompson, Amerikalı basketbolcu
13 Temmuz - Yakup Kılıç, Türk boksör
Ağustos
5 Ağustos - Asif Memmedov, Azeri futbolcu
26 Ağustos - Colin Kâzım Richards, İngiliz asıllı Türk futbolcu
Eylül
7 Eylül
Charlie Daniels, İngiliz futbolcu
Ebrahim Sawaneh, Gambiyalı futbolcu
8 Eylül
Johan Dahlin, İsveç milli kalecisi
Kirill Nababkin, Rus milli futbolcu
João Moutinho, Portekizli milli futbolcu
Carlos Bacca, Kolombiyalı futbolcu
Kim Dong-soo, Güney Koreli futbolcu
Abdulkadir Özgen, Türk futbolcu
Keita Goto, Japon futbolcu
Ryohei Hayashi, Japon futbolcu
9 Eylül - İbrahim Kendirci, Türk oyuncu.
14 Eylül - Barış Özbek, Galatasaraylı futbolcu
17 Eylül - Dimítrios Régas, Yunan kısa mesafe koşucusu
19 Eylül - Angelina Valentine, Amerikalı porno yıldızı
21 Eylül - Yasemin Yürük, şarkıcı
Ekim
7 Ekim - Bree Olson, Amerikan porno yıldızı
12 Ekim - Li Wenliang, Çinli göz hekimi. Daha sonra pandemi haline gelen yeni nesil koronavirüsü dünyaya duyuran isimdir.
16 Ekim
Bart Buysse, Belçikalı futbolcu
Inna, Rumen şarkıcı
24 Ekim - Aubrey Graham, Kanadalı rapçi, şarkıcı, aktör
27 Ekim - Alba Flores, İspanyol dizi oyuncusu
Kasım
20 Kasım - Özer Hurmacı, Türk futbolcu
21 Kasım - Johannes van den Bergh, Alman futbolcu
Aralık
2 Aralık - Adam le Fondre, İngiliz futbolcu
26 Aralık - Mükerrem Selen Soyder, Türk model ve 2007 Türkiye güzeli.
30 Aralık - Ellie Goulding, İngiliz şarkıcı
Ölümler
14 Ocak - Daniel Balavoine, Fransız şarkıcı ve söz yazarı (d. 1952)
23 Mart - Anastasiya Platonovna Zuyeva, Sovyet oyuncu (d. 1896)
4 Nisan - Simone de Beauvoir, Fransız yazar ve düşünür
15 Nisan - Jean Genet, Fransız yazar.
7 Mayıs - Haldun Taner, Türk yazar (d. 1915)
14 Haziran - Jorge Luis Borges, Arjantinli yazar
22 Ağustos - Celâl Bayar, Türk siyasetçi, Türkiye'nin 3. cumhurbaşkanı
27 Eylül - Cliff Burton, Metallica'nın ikinci bas gitaristi, müzisyen
18 Kasım - Gia Carangi, Amerikalı ilk süper model
29 Kasım - Cary Grant, İngiliz asıllı Amerikalı aktör
28 Aralık - Andrei Tarkovsky, Rus yönetmen
Nobel Ödülleri
Fizik - Ernst Ruska, Gerd Binnig, Heinrich Rohrer
Kimya - Dudley R Herschbach, Yuan T Lee, John C Polanyi
Fizyoloji veya Tıp - Stanley Cohen, Rita Levi-Montalcini
Edebiyat - Wole Soyinka
Barış - Elie Wiesel
Ekonomi - James Buchanan Jr |
2282 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1987 | 1987 | 1987 (MCMLXXXVII) perşembe günü başlayan bir yıldır.
Olaylar
6 Mart - Herald of Free Enteprise adlı feribot Belçika'nın Zeebrugge Limanı açıklarında battı. 200 yolcu öldü.
28 Mayıs - Mathias Rust, Cessna 172B tipi bir uçak ile Moskova Kızıl Meydan'a indi.
21 Temmuz - Amerikalı rock grubu Guns N' Roses'ın tüm dünyada 20 milyondan fazla satan Appetite For Destruction albümü yayımlandı.
26 Temmuz - Yunanistan'da aşırı sıcaklar nedeniyle 700'ünden fazla insan öldü. Hükûmet olağanüstü hâl ilan etti.
27 Temmuz - Rick Astley, YouTube üzerinde 1 milyarı geçen izlenme sayısına ulaşan Never Gonna Give You Up şarkısını yayımladı.
31 Temmuz - Mekke’de İranlı hacıların önderliğinde, İslam düşmanı olarak tanımladıkları ülkeleri protesto için bir araya gelen topluluk ile Suudi güvenlik güçleri arasında çıkan çatışmada 400'den fazla insan öldü.
25 Ağustos - Michael Jackson 30 milyondan fazla satan Bad albümünü yayınladı.
3 Eylül - Yugoslavya'nın Paraćin kentindeki askeri kışlaya, Yugoslav Halk Ordusu askerleri hedeflenerek silahlı saldırı düzenlendi. (Paraćin saldırısı)
10 Eylül - Macaristan'ın sınırı açmasıyla, binlerce Doğu Alman vatandaşı ülkelerinden ayrılmaya başladı.
1 Ekim - Mihail Gorbaçov, Sovyetler Birliği devlet başkanlığını üstlendi.
19 Ekim - Kara Pazartesi; Dow Jones'un New York Borsası'nda günlük %20'den fazla bir düşüş ile tarihinde en fazla kayba uğradı.
18 Kasım - Londra'da King's Cross metro istasyonunda çıkan yangında 31 kişi öldü.
29 Kasım - 1987 Türkiye genel seçimleri yapıldı.
1 Aralık - Dünya Sağlık Organizasyonu Dünya AIDS Günü'nü ilk kez duyurdu.
8 Aralık - Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Ronald Reagan ve Sovyetler Birliği lideri Mihail Gorbaçov bütün orta ve kısa menzilli füzelerin sökülmesine ilişkin antlaşmayı imzaladı.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak
Serdar Özkan, Türk futbolcu
Meryl Davis, Amerikalı buz patenci
Dr. Bellido, İspanyol şarkıcı
2 Ocak
Loïc Rémy, Fransız futbolcu
Lauren Storm, Amerikan oyuncu
Shelley Hennig, Amerikan oyuncu ve model
5 Ocak
Kristin Cavallari, Amerikalı televizyon kişiliği, moda tasarımcısı ve oyuncu
Ioan Mera, Rumen futbolcu
7 Ocak
Davide Astori, İtalyan futbolcu (d. 2018)
Lyndsy Fonseca, Amerikalı oyuncu
Sirusho, Ermeni şarkıcı
Zequinha, Portekizli futbolcu
8 Ocak – Freddie Stroma, İngiliz aktör ve model
9 Ocak
Lucas Leiva, Brezilyalı futbolcu
Paolo Nutini, İngiliz şarkıcı
Pablo Santos, Meksikalı aktör (d. 2006)
10 Ocak – César Cielo, Brezilyalı yüzücü
11 Ocak
Jamie Vardy, English footballer
Danuta Kozák, Macar kanocu
12 Ocak – Naya Rivera, Amerikalı aktris ve şarkıcı (d. 2020)
13 Ocak – Jack Johnson, American ice hockey player
14 Ocak - Sergej Moya, Alman oyuncu
15 Ocak - Cafercan Aksu, Türk futbolcu
19 Ocak - İlhan Parlak, Türk futbolcu
30 Ocak - Arda Turan, Türk futbolcu
Şubat
2 Şubat
Gerard Pique, İspanyol futbolcu
Hande Soral, Türk aktris
5 Şubat - Özge Gürel, Türk aktris
17 Şubat - Miral Samardžić, Sloven futbolcu
19 Şubat - Beñat Etxebarria, İspanyol futbolcu
26 Şubat
Mevlüt Erdinç, Türk futbolcu
Kim Song-yong, Kuzey Koreli futbolcu
Fábio Ervões, Portekizli futbolcu
28 Şubat - Kerrea Gilbert, İngiliz futbolcu
Mart
1 Mart - Ke$ha, Amerikalı şarkıcı
4 Mart - Dominic Maroh, Sloven futbolcu
5 Mart - Sebastian De Maio, Fransız futbolcu
20 Mart - Jô, Brezilyalı futbolcu
26 Mart - Robert Åhman Persson, İsveçli futbolcu
31 Mart - Nordin Amrabat, Faslı futbolcu
Nisan
5 Nisan - Uğur Uçar, Türk futbolcu
6 Nisan - Anna Júlia Donáth, Macar siyasetçi
15 Nisan - Kriss Sheridan, Polonyalı şarkıcı
17 Nisan - Rabi Elia, İsveçli futbolcu
19 Nisan
Mariya Şarapova, Rus tenisçi
Luigi Giorgi, İtalyan futbolcu
29 Nisan - Sara Errani, İtalyan tenisçi
Mayıs
1 Mayıs – Shahar Pe'er, İsrailli tenisçi
2 Mayıs
Nana Kitade, Japon şarkıcı
Aziz Guliyev, Azeri futbolcu
3 Mayıs – Damla Sönmez, Türk oyuncu
4 Mayıs
Cesc Fàbregas, İspanyol futbolcu
Jorge Lorenzo, İspanyol üçlü MotoGP dünya şampiyonu
Zbigniew Bartman, Polonyalı voleybolcu
5 Mayıs – Jessie Cave, İngiliz oyuncu
6 Mayıs – Moon Geun-young, KoreLİ oyuncu
7 Mayıs – Asami Konno, Japon şarkıcı
10 Mayıs
Eileen April Boylan, Amerikalı oyuncu
Emmanuel Emenike, Nijeryalı futbolcu
11 Mayıs
Albulena Haxhiu, Arnavut politikacı
Enikő Mihalik, Macar model
12 Mayıs
Robbie Rogers, American television producer and former professional soccer player
Felipe Roque, Brazilian actor and model
13 Mayıs
Hunter Parrish, Amerikalı aktör ve şarkıcı
Candice King, Amerikalı aktör ve şarkıcı
15 Mayıs
Andy Murray, İskoç tenisçi
Jennylyn Mercado, Filipinli aktris ve şarkıcı-söz yazarı
Doruk Çetin, Türk yönetmen, fotoğrafçı, prodüktör
17 Mayıs – Ott Lepland, Estonyalı şarkıcı
18 Mayıs – Luisana Lopilato, Arjantinli oyuncu ve şarkıcı
20 Mayıs –
Fra Fee, Northern Irish actor and singer
Julian Wright, American basketball player
21 Mayıs - Mateus de Souza, Brezilyalı Futbolcu
22 Mayıs
Arturo Vidal, Chilean footballer
Novak Đoković, Serbian tennis player
23 Mayıs – Bray Wyatt, American professional wrestler
24 Mayıs
Can Bonomo, Türk şarkıcı
Déborah François, Belçikalı oyuncu
25 Mayıs
Tye Olson, Amerikan oyuncu ve model
Nico Hillenbrand, Alman futbolcu
26 Mayıs
Tooji, Norveçli-İranlı şarkıcı, model ve televizyon sunucusu
Brandi Cyrus, Amerikalı oyuncu, şarkıcı ve DJ
26 Mayıs - Olcay Şahan, Türk futbolcu
27 Mayıs
Bella Heathcote, Avustralyalı oyuncu
José Cañas, İspanyol futbolcu
Bora Hun Paçun, Türk basketbolcu
28 Mayıs – Jessica Rothe, Amerikan oyuncu
29 Mayıs
Joey Haro, Amerikan oyuncu
Noah Reid, Kanadalı oyuncu ve müzisyen
30 Mayıs - Yama Buddha, Nepalli şarkıcı (ö. 2017)
31 Mayıs
Curtis Williams, Amerikan oyuncu
Shaun Fleming, Amerikan oyuncu ve müzisyen
Meredith Hagner, Amerikan oyuncu
Haziran
4 Haziran - Kerem Bürsin, Türk oyuncu
12 Haziran - Vegard Aanestad, Norveçli futbolcu
20 Haziran - Asmir Begović, Boşnak kaleci
24 Haziran - Lionel Messi, Arjantinli futbolcu
28 Haziran - Karin Knapp, İtalyan tenisçi
Temmuz
8 Temmuz - Umut Aybay, Türk millî atlet ve gazeteci
9 Temmuz - Amanda Renberg, İsveçli oyuncu
12 Temmuz - Cansın Hacıbekiroğlu, Türk voleybolcu
17 Temmuz
Tigran Hamasyan, Ermeni caz piyanisti
Salih Altın, Türk futbolcu
23 Temmuz - Serdar Kurtuluş, Türk futbolcu
24 Temmuz
Merve Sevi, Türk oyuncu
Ignacio Malcorra, Arjantinli futbolcu
26 Temmuz - Evelina Sašenko, Litvan caz şarkıcısı
27 Temmuz - Allâme, Türk rap müzisyeni
30 Temmuz - Mehmet Güven, Türk futbolcu
Ağustos
3 Ağustos - Indiana Sánchez, Nikaragualı manken
5 Ağustos - Musa Ebu Cezar, Filistinli futbolcu
8 Ağustos - Katie Leung, İskoç oyuncu
14 Ağustos - Sinem Kobal, Türk oyuncu
25 Ağustos - Blake Lively, Amerikan aktris
Eylül
7 Eylül
Evan Rachel Wood, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
Veysel Kılıç, Türk futbolcu
Robert Snodgrass, İskoç futbolcu
Oleg Samsonov, Rus futbolcu
Can Tutuğ, Türk caz vibrafonisti, radyo programcısı ve psikiyatr
8 Eylül
Ángel Trujillo Canorea, İspanyol futbolcu
Derrick Brown, Amerikan basketbol oyuncusu
Gabriel Donizette de Santana, Brezilyalı futbolcu
Mexer, Mozambikli milli futbolcu
Onur Doğan, Tayvanlı milli futbolcu
Robinho, Brezilyalı futbolcu
Víctor Sánchez Mata, İspanyol futbolcu
Wiz Khalifa, Amerikalı rapçi
9 Eylül - Gökhan Keser, Türk oyuncu
11 Eylül - Tyler Hoechlin, Amerikalı oyuncu
12 Eylül - Yaroslava Shvedova, Kazak tenisçi
16 Eylül
Merve Boluğur, Türk oyuncu
Fatih Kara, Türk futbolcu
Kyle Lafferty, Kuzey İrlandalı futbolcu
Burry Stander, Güney Afrikalı bisikletçi (ö. 2013)
22 Eylül - Tom Felton, oyuncu
24 Eylül - Gürhan Gürsoy, Türk futbolcu
Ekim
1 Ekim - Orçun Karaoğlanoğlu, Türk kanocu
30 Ekim - Yumi Uchiyama, Japon seslendirme sanatçısı
Kasım
6 Kasım - Ana İvanovic, Sırp tenisçi
26 Kasım
Missy Stone, Amerikan porno yıldızı
Carla Swart, Güney Afrikalı bisikletçi (ö. 2011)
27 Kasım - Luigi Datome, İtalyan basketbolcu
28 Kasım - Karen Gillan, İskoç Aktris
Aralık
9 Aralık - Ádám Szalai, Macar futbolcu
Ölümler
5 Ocak – Herman Smith-Johannsen, Kanadalı kayakçı (b. 1875)
13 Ocak – Turgut Demirağ, Türk sinema yönetmeni, yapımcı ve senarist (b. 1921)
14 Ocak – Douglas Sirk, Alman asıllı Amerikalı film yönetmeni (b. 1897)
16 Ocak – Joyce Jameson, Amerikalı oyuncu (b. 1932)
25 Ocak
Asim Ferhatović, Yugoslav futbolcu (b. 1933)
Nahuel Moreno, Arjantinli Troçkist lider (b. 1924)
3 Mart - Danny Kaye, Amerikalı komedyen (d. 1911)
3 Mayıs - Dalida, İtalyan şarkıcı (d. 1933)
19 Mayıs - Stanislaw Szukalski, Polonyalı heykeltıraş (d. 1893)
7 Haziran - Cahit Zarifoğlu, Türk şair, yazar, fikir adamı (d. 1940)
14 Haziran - Cemil Meriç, yazar ve çevirmen (d. 1916)
7 Ağustos - Nobusuke Kishi Japon politikacı, bakan, 56. ve 57. başbakan, II. Dünya Savaşı sonrası savaş suçu hükümlüsü (d. 1896)
17 Ağustos
Clarence Brown, Amerikalı sinema yönetmeni (d. 1890)
Rudolf Hess, Alman siyasetçi (d. 1894)
10 Ekim - Behice Boran, siyasetçi, akademisyen ve sosyolog (d. 1910)
12 Ekim - Fahri Korutürk, Türkiye'nin 6. cumhurbaşkanı (d. 1903)
15 Ekim - Thomas Sankara, Burkina Fasolu asker ve siyasetçi
1 Aralık - James Baldwin, Afrikalı-Amerikalı yazar (d. 1924)
11 Aralık - Adile Naşit, sinema oyuncusu (d. 1930)
1987 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik - J. Georg Bednorz, Karl Alexander Müller
Kimya - Donald J. Cram, Jean-Marie Lehn, Charles J. Pedersen
Tıp - Susumu Tonegawa
Edebiyat - Joseph Brodsky
Barış - Óscar Arias Sánchez
Alfred Nobel'in Anısına Ekonomi Bilimlerinde The Sveriges Riksbank Ödülü - Robert Solow
Kaynakça |
2283 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1988 | 1988 | 1988 (MCMLXXXVIII) cuma günü başlayan bir artık yıldır. 20. yüzyılın ve 2. milenyumun 88. yılıdır.
Olaylar
Ocak
2 Ocak - Stuttgart'tan İzmir'e gelen Alman Condor Havayolları'na ait Boeing 737-200 tipi yolcu uçağı Cumaovası Havaalanı'na inişe geçtiği sırada Seferihisar yakınlarında dağlık bölgeye düştü. Kazada 5'i mürettebat 16 kişi yaşamını kaybetti.
19 Ocak - Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) Milletvekili Mehmet Ali Eren Türkiye'de Kürt sorunu olduğunu ve Kürtlere baskı yapıldığını söyledi. Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde olaylar çıktı.
Şubat
13 Şubat - 1988 Kış Olimpiyatları başladı.
28 Şubat - 1988 Kış Olimpiyatları sona erdi.
Mart
2 Mart - İsrail askerleri Nablus'ta 14 Filistinliyi bir kuleye koyarak diri diri yaktılar.
13 Mart - Ankara Devlet Tiyatrosu Şinasi Sahnesi açıldı.
15 Mart - Filistin bağımsızlığını kazandı.
16 Mart - İran-Irak Savaşı'nda Saddam Hüseyin yönetimi, Halepçe kentindeki sivil hedeflere kimyasal bombalarla saldırıldı. Kentte 5000'e yakın insan hayatını yitirdi.
Nisan
11 Nisan - Heavy Metal grubu Iron Maiden yedinci albümü Seventh Son of a Seventh Son'ı yayınladı.
Mayıs
9 Mayıs - 20000 TLlik banknotlar tedavüle sürüldü.
15 Mayıs - SSCB birlikleri Afganistan'dan çekilmeye başladı.
Haziran
18 Haziran - ANAP Kongresi'nde, Kartal Demirağ isimli şahıs Başbakan Turgut Özal'a kürsüde konuşma yaparken tabanca ile ateş etti. Başbakan Özal elinden hafif yaralanırken, saldırgan Kartal Demirağ salonda bulunan güvenlik görevlilerince etkisiz hale getirildi. Kartal Demirağ'ın hiçbir örgütle bağlantısı olmadığı ve bu eylemi tek başına yaptığı açıklandı.
22 Haziran - Galatasaray oyuncusu Tanju Çolak, 1987-88 sezonunda ligde attığı 39 golle Avrupa Altın Ayakkabı Ödülü'nün sahibi oldu.
23 Haziran - Trabzon'un Maçka ilçesinde meydana gelen heyelan sonucu 64 kişi öldü.
25 Haziran - Avrupa Futbol Şampiyonası finalinde Hollanda SSCB'yi 2-0 yenerek şampiyon oldu.
Temmuz
3 Temmuz
İstanbul Boğazı'mda yer alan Fatih Sultan Mehmet Köprüsü'nün yapımı tamamlandı.
Tahran-Dubai seferini yapan İran Hava Yolları uçağı, kendisini İran savaş uçağı zanneden Amerikan kruvazörü USS Vincennes tarafından atılan uçaksavar füzesiyle düşürüldü. Uçaktaki 290 kişiden kurtulan olmadı.
Ağustos
17 Ağustos - Pakistan Devlet başkanı Ziya ül Hak düzenlenen sabotaj nedeniyle düşen uçakta öldürüldü.
19 Ağustos - İran-Irak Savaşı'nda ateşkes ilan edildi.
25 Ağustos - Metallica ...And Justice for All albümünü piyasaya sürdü. Albüm muazzam bir başarı yakaladı ve Billboard 200'de 6. sıraya kadar yükselerek grubu ilk defa ilk 10'a sokmayı başardı.
31 Ağustos - Türkiye ile SSCB arasındaki Sarp sınır kapısı açıldı.
Eylül
17 Eylül - 1988 Yaz Olimpiyatları başladı.
Ekim
2 Ekim - 1988 Yaz Olimpiyatları sona erdi.
22 Ekim - Barış Manço'nun televizyon programı 7'den 77'ye TRT'de başladı.
Kasım
8 Kasım - Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinde George H. W. Bush rakibi Demokrat Parti adayı Michael Dukakis'i yenerek Amerika Birleşik Devletleri'nin 41. başkanı seçildi.
30 Kasım - Türk satranç ustası Suat Atalık, 28. Satranç Olimpiyatları'nda satrançta en yüksek kategori olan 'Uluslararası Usta' unvanını aldı.
Aralık
2 Aralık - Benazir Butto Pakistan başbakanliğina getirildi. Böylece bir İslam ülkesinde hükûmet başkanlığına gelen ilk kadın oldu.
7 Aralık - Ermenistan'da meydana gelen Richter ölçeğine göre 6.9 şiddetindeki deprem sonunda 25.000 kişi öldü, 400 bin kişi evsiz kaldı.
21 Aralık - Londra'dan New York'a giden Pan Am'in 103 sefer sayılı uçağı İskoçya'nın Lockerbie kasabasına düştü. Uçaktaki 259 ve kasabadaki 11 kişi öldü. Sonradan olayın terörist eylem olduğu ortaya çıktı.
Tarihi bilinmeyenler
Ulusal Mimarlık Ödülleri ilk kez verilmeye başlandı.
Rus Cumhuriyetlerinde yönetime karşı yürüyüşler oldu.
Amerikan güreş federasyonu olan WCW (World Champion Wrestler)'i kuruldu.
Senegal'de seçim sonuçlarını protesto eden halk sokağa döküldü.
Doğumlar
Ocak
2 Ocak - Pablo Chavarria, Arjantinli futbolcu
7 Ocak - Hardwell, Hollandalı DJ, prodüktör
8 Ocak - Mauro Alegre, Arjantinli futbolcu
11 Ocak - Volkan Tokcan, Türk basketbolcu
12 Ocak - Romi Rain, Pornografik film oyuncusu
17 Ocak - Andrea Antonelli, İtalyan motosiklet yarışçısı (ö. 2013)
28 Ocak - Beril Binoğul, Türk basketbolcu
29 Ocak - Aydın Yılmaz, Galatasaraylı futbolcu
Şubat
2 Şubat
Kissy Kapri, Amerikalı porno yıldızı
Raul Isac, Doğu Timorlu futbolcu
5 Şubat - Fırat Kocaoğlu, Türk kaleci
6 Şubat
Jennifer White, Amerikalı porno yıldızı
Artyom Perşin, Rus futbolcu
12 Şubat - Claudio Acosta, Arjantinli futbolcu
18 Şubat - Şükrü Özyıldız, Türk oyuncu
20 Şubat
Nazlı, Türk şarkıcı, sunucu ve köşe yazarı
Rihanna, Barbadoslu şarkıcı
23 Şubat - Xandão, Brezilyalı futbolcu
Mart
3 Mart - Sibel Özkan, Türk halterci
5 Mart - İsmail Keleş, Türk atıcı
6 Mart - Marina Erakovic, Yeni Zelandalı tenisçi
10 Mart
Samet Gül, Türk futbolcu
Gizem Yavuz, Türk basketbolcu
14 Mart - Sasha Grey, Amerikalı porno yıldızı
15 Mart - Lil Dicky, American şarkıcı
18 Mart - Tanju Şahin, Türk futbolcu
26 Mart
Barış Hersek, Türk basketbolcu
Lucas Marques, Brezilyalı millî futbolcu
27 Mart - Jessie J, İngiliz şarkıcı
29 Mart - Lacey Pauletta, Bonaireli futbolcu
30 Mart - Alessandro Felipe Oltramari, Brezilyalı futbolcu
Nisan
6 Nisan - Abel Masuero, Arjantinli futbolcu
10 Nisan
- Haley Joel Osment, Amerikalı oyuncu
- Özgürcan Özcan, Türk futbolcu
12 Nisan - Nicky Jam, İspanyol şarkıcı
25 Nisan - Laura Lepistö, Fin buz patenci
27 Nisan - Lizzo, Amerikan şarkıcı
28 Nisan - Spencer Hawes* Amerikalı basketbolcu
Mayıs
5 Mayıs - Adele, İngiliz şarkıcı
18 Mayıs - Taeyang, Güney Koreli sanatçı ve yapımcı
19 Mayıs - Antonija Sandrić, Hırvar basketbolcu
Haziran
1 Haziran - Yaser Yıldız, Galatasaraylı futbolcu
3 Haziran - Mariya Stadnik, Azeri güreşçi
9 Haziran - Tigran Gevorg Martirosyan, Ermeni halterci
15 Haziran - Ezgi Eyüboğlu, Türk oyuncu
21 Haziran - Lucas Acosta, Arjantinli futbolcu
24 Haziran - Michael Barnes, İngiliz futbolcu
29 Haziran - Elnur Memmedli, Azeri judocu
Temmuz
11 Temmuz
Yuka Iguchi, Japon kadın seslendirme sanatçısı ve şarkıcı
Nelson Acevedo, Arjantinli futbolcu
20 Temmuz - Gazapizm, Türk rapçi
25 Temmuz - Duygu Erdoğan, Antrenör, eski futbolcu
26 Temmuz - Sayaka Akimoto, Japon şarkıcı
28 Temmuz - Natasha Nice, Fransız-Amerikan şarkı yıldızı
31 Temmuz - Sandra Amer, Danimarkalı manken
Ağustos
5 Ağustos - Federica Pellegrini, İtalyan yüzücü
6 Ağustos - Emo Ghislian Aime, Kamerunlu futbolcu
11 Ağustos - Adrian Schultheiss, İsveçli buz patenci
18 Ağustos - G-Dragon, Güney Koreli sanatçı ve tasarımcı
20 Ağustos - Jerryd Bayless, Amerikalı basketbolcu
24 Ağustos - Rupert Grint, İngiliz oyuncu
25 Ağustos - Mustafa Hadid, Afgan futbolcu
Eylül
5 Eylül - Nuri Şahin, Türk futbolcu
7 Eylül - Yağmur Koçyiğit, Türk voleybolcu
Hakan Kurtaş, Türk oyuncu
Kevin Love, Amerikalı basketbolcu
Luis Ovalle, Panamalı futbolcu
8 Eylül
Chantal Jones, Amerikalı model ve oyuncu
Gustav Schäfer, Alman müzisyen ve Tokio Hotel'in bateristi
Rafael Ramazotti de Quadros, Brezilyalı futbolcu
Adrián Bone, Ekvatorlu milli futbolcu
Licá, Portekizli milli futbolcu
Maxime Barthelmé, Fransız futbolcu
17 Eylül - M-Bone, Amerikalı şarkıcı (ö. 2011)
20 Eylül - Dounia Coesens, Fransız oyuncu
26 Eylül - Kiira Korpi, Fin buz patenci
Ekim
3 Ekim - ASAP Rocky, Amerikan rapçi ve müzik videocusu.
28 Ekim
Go Eun-ah, Güney Koreli oyuncu
Devon Murray, İrlandalı oyuncu
Kasım
8 Kasım - Jared Kusnitz, Amerikalı oyuncu
11 Kasım - Chantal Zaky, Jamaikalı model
11 Kasım - Jordan Yéyé, Fransız futbolcu
18 Kasım - Larisa Ilchenko, Rus yüzücü
29 Kasım - Clémence Saint-Preux, Fransız şarkıcı
30 Kasım - Phillip Hughes, Avustralyalı kriketçi (ö. 2014)
Aralık
6 Aralık - Sabrina Ouazani, Fransız oyuncu
19 Aralık - Alexis Alejandro Sánchez Sánchez, Şilili futbolcu
22 Aralık - Anna Prochniak, Polonyalı oyuncu
27 Aralık - Hayley Williams Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
Ölümler
Ocak
14 Ocak - Georgi Malenkov, Stalin'in yakın çalışma arkadaşlarından olan Sovyet devlet adamı ve Komünist Parti görevlisi (d. 1902)
Şubat
15 Şubat - Richard Feynman, Nobel Ödülü sahibi, Amerikalı fizikçi (d. 1918)
Mart
15 Mart - Edita Morris, İsveçli-Amerikalı yazar (d. 1902)
Nisan
12 Nisan - İlhami Civaoğlu, İTÜ rektörü. (d. 1899)
18 Nisan - Oktay Rifat, Türk şair.
29 Nisan - Leman Cevat Tomsu, Türkiye'nin ilk kadın mimarı (d. 1913)
Mayıs
2 Mayıs - Altan Erbulak, Türk karikatürist, oyuncu, şovmen ve gazeteci (d. 1929).
11 Mayıs - Kim Philby, soğuk savaş döneminin en önemli çift taraflı casusu, eski Britanyalı istihbarat görevlisi (d. 1912)
Haziran
2 Haziran - Raj Kapoor, Hindu aktris, yönetmen, oyuncu, film yapımcısı. (d. 14 Aralık 1924 Peşaver)
26 Haziran - Hans Urs van Balthasar, Kardinal, 20. yüzyılın en önemli Roma Katolik düşünür ve ilahiyatçılarından sayılmaktadır (ö. 1905)
Temmuz
14 Temmuz - Oronzo Reale, İtalyan hukukçu ve siyasetçi (d. 1902)
24 Temmuz - Ilona Elek, Macar eskrimci (d. 1907)
25 Temmuz - Judith Barsi, 1980'lerin Amerikalı çocuk oyuncusu (6 Haziran 1978)
Ağustos
14 Ağustos - Enzo Ferrari,İtalyan lüks otomobil şirketi Ferrari'nin kurucusu .
19 Ağustos - Ariadna Çasovnikova, Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Yüksek Sovyeti Başkan Vekilliği yapan Kazak Sovyet politikacı (d. 1918)
Eylül
3 Eylül - Ferit Melen, Türk eski başbakan
Ekim
2 Ekim - Alec Issigonis, İngiliz otomobil tasarımcısı Mini ve Morris Minor'un yaratıcısıdır. (d. 18 Kasım 1906)
Kasım
22 Kasım - Luis Barragán, Meksikalı mimar (d. 9 Mart 1902)
30 Kasım - Abdulbasit Abdussamed, Mısırlı Hâfız ve Kur'an kâri'si (d. 1927)
Aralık
15 Aralık - Hüseyin Kutman, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (d. 1930)
19 Aralık - Niyazi Berkes, Türk sosyal bilimci
27 Aralık - Reha Yurdakul, Türk sinema oyuncusu (d. 1926) |
2284 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1989 | 1989 | 1989 (MCMLXXXIX) pazar günü başlayan yıl. 20. yüzyılın ve 2. milenyumun 89. yılı.
Olaylar
Ocak
11 Ocak - Amerika Birleşik Devletleri başkanı Ronald Reagan, 8 yıl sürdürdüğü görevi, George H. W. Bush'a devretmek için Beyaz Saray'dan ayrıldı.
20 Ocak - George H. W. Bush, 41. ABD Başkanı olarak göreve başladı.
Şubat
6 Şubat - Polonya Halk Cumhuriyeti, faaliyetleri 1981'de yasaklanan Lech Wałęsa liderliğindeki Solidarność (Dayanışma Hareketi) ile ilk kez görüşmeye başladı.
14 Şubat - İranlı lider Humeyni, Şeytan Ayetleri kitabının yazarı Salman Rushdie'nin öldürülmesi emrini verdi.
15 Şubat - Sovyet-Afgan Savaşı: SSCB orduları, Afganistan'dan tamamen çekildi.
24 Şubat - Estonya'daki tarihi bağımsızlık günü kutlamalarında 44 yıl sonra ilk kez Estonya bayrağı dalgalandırıldı.
Mart
24 Mart – Exxon Valdez kazası: Alaska'nın Prince William Sound bölgesinde, Exxon Valdez karaya oturduktan sonra 240.000 varil (38.000 m3) petrol denize sızdı.
26 Mart
1989 Türkiye yerel seçimleri yapıldı.
Sovyetler Birliği'nde yapılan ilk serbest seçimlerde Komünist Parti yenilgiye uğradı.
29 Mart - 61. Akademi Ödülleri, Los Angeles'taki Shrine Auditorium'da düzenlendi. Yağmur Adam En İyi Film ödülünü kazandı
Nisan
5 Nisan - Polonya Halk Cumhuriyeti hükûmeti ile Solidarność'un görüşmeleri sonucunda 1 Haziran'da demokratik seçimlerin yapılacağına dair antlaşma imzalandı.
9 Nisan - Gürcistan'ın en büyük şehri Tiflis'teki barışçıl gösteriyi bastıran Kızıl Ordu, 20 kişiyi öldürdü ve birçok kişiyi de yaraladı.
18 Nisan
Türkiye'de ilk tüp bebek (Ece Çoker), İzmir'de Ege Üniversitesi Tüp Bebek Merkezi'nde dünyaya geldi.
Çin'de binlerce öğrenci, daha geniş demokrasi talebiyle sokaklara döküldü.
Mayıs
29 Mayıs - Bulgaristan'daki asimilasyon politikası sonucu Bulgaristan Türklerinin Türkiye'ye göçü başladı ve yıl sonuna dek Türklerin büyük çoğunluğu zorunlu göçe tabi tutuldu.
Haziran
4 Haziran - Çin'de devam eden Tiananmen Meydanı Protestoları kanla bastırıldı.
5 Haziran - Solidarność hareketinin kurduğu parti, düzenlenen serbest seçimlerden zaferle ayrılıp Orta ve Doğu Avrupa'da kurulacak yeni anti-komünist hükümetlerden ilkini oluşturdu.
12 Haziran - Capcom, Street Fighter II adlı Arcade oyununu Arcade salonlarina sürdü.
16 Haziran - Budapeşte'deki Kahramanlar Meydanı'nda toplanan 250.000 kişilik kalabalık, SSCB'ye karşı çıkmanın bedelini 1958'deki idamıyla ödeyen eski Macar başbakan Imre Nagy tarafından yeniden düzenlenen bir cenaze töreniyle gömüldü.
Temmuz
Ağustos
23 Ağustos - Baltık Yolu: Letonya, Estonya ve Litvanya'da iki milyon kişi el ele tutuşup yaklaşık 650 km boyunca bir insan zinciri oluşturarak SSCB'den özgürlük ve bağımsızlıkla ilgili taleplerde bulundular.
Eylül
Ekim
3 Ekim - Batıya olan göçleri durdurmak için Doğu Almanya hükûmeti Çekoslovakya ile olan sınırını kapattı.
5 Ekim - 14. Dalay Lama'ya Nobel Barış Ödülü verildi.
9 Ekim - Leipzig, Doğu Almanya'da 70 binden fazla kişi hükûmet karşıtı gösterilere katılarak demokratik reform taleplerinde bulundu.
23 Ekim - Başarıya ulaşmayan Macar Devrimi'nden tam 33 yıl sonra cumhurbaşkanı Mátyás Szűrös, Macaristan'ın artık komünist bir ülke olmadığını ve Macaristan Halk Cumhuriyeti yerine Macaristan Cumhuriyeti'nin kurulduğunu ilan etti.
31 Ekim - TBMM'de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçimleri sonunda Turgut Özal, Türkiye'nin 8. Cumhurbaşkanı seçildi.
Kasım
9 Kasım
7. Cumhurbaşkanı Kenan Evren görevini Turgut Özal'a devretti.
Berlin Duvarı'nın yıkılmaya başlanması.
20 Kasım - Kadife Devrim: 200.000 dolayında barışçıl gösterici, Çekoslovakya'nın başkenti Prag'da komünist hükûmet karşıtı eylemlere katıldı.
24 Kasım - Serbest seçimler ve demokratik reformlar için büyüyerek devam eden protesto gösterileri sonucunda genel sekreter Miloš Jakeš ve Çekoslovakya Komünist Partisi'nin ileri gelenleri görevlerinden istifa etti. Jakeš'in yerine Karel Urbánek geçti.
26 Kasım - Uruguay'da yapılan genel seçimlerde, Luis Alberto Lacalle cumhurbaşkanı olarak seçildi.
Aralık
3 Aralık - ABD Başkanı George H. W. Bush ile Sovyet lideri Mihail Gorbaçov'un Malta'da yaptıkları bir görüşme sonucunda, Soğuk Savaş'ın sona erdiği açıklandı.
10 Aralık - Çekoslovakya Cumhurbaşkanı Gustáv Husák görevinden istifa ederek ülkede 1948'den bu yana ilk kez komünist olmayan bir hükûmetin kurulmasının yolunu açtı.
13 Aralık - Ünlü Country şarkıcısı Taylor Swift doğdu.
21 Aralık - Romanya Sosyalist Cumhuriyeti devlet başkanı Nikolay Çavuşesku, Bükreş'te 110.000 kişilik kalabalığa hitap ederken protesto edilmeye başladığında, orduya protestoculara saldırı emri verdi.
23 Aralık - Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena, Târgoviște'de kaçmaya çalışırken yakalandı.
25 Aralık - Nikolay Çavuşesku ve eşi Elena, insanlığa karşı suç işlemelerinden dolayı suçlu bulundu ve kurşuna dizilerek idam edildi.
28 Aralık - Václav Havel, Federal Meclis üyeleri tarafından Çekoslovakya'nın yeni cumhurbaşkanı olarak seçildi.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak - Hasan Ali Durtuluk, Türk futbolcu
5 Ocak - Clara Cleymans, Belçikalı oyuncu ve seslendirme sanatçısı
6 Ocak - Andy Carroll, İngiliz futbolcu
7 Ocak
Emiliano Insúa, Arjantinli futbolcu
Ziyoda Kobilova, Özbek oyuncu
8 Ocak
Nina Dobrev, Bulgar oyuncu
Michael Beasley, Amerikalı basketbolcu
9 Ocak - Michaëlla Krajicek, Hollandalı tenisçi
13 Ocak - İgor Kuzmin, Rus futbolcu
15 Ocak - Keiffer Hubbell, Amerikalı buz patenci
21 Ocak - Doğuş Balbay, Türk basketbolcu
27 Ocak - Ricky van Wolfswinkel, Hollandalı futbolcu
Şubat
4 Şubat
Laura Gonçalves, Portekizli model
María Belén Jerez, Şilili manken
5 Şubat - Jeremy Sumpter, Amerikalı oyuncu
8 Şubat - Bronte Barratt, Avustralyalı yüzücü
13 Şubat
Rodrigo Possebon, Brezilyalı futbolcu
Ali Balkaya, Türk futbolcu (ö. 2011)
16 Şubat - Ida Ehre, Avusturyalı-Alman oyuncu, eğitimci ve tiyatro yönetmeni
20 Şubat - Bahar Yapar, Boşnak basketbolcu
21 Şubat
Corbin Bleu, Amerikalı oyuncu, şarkıcısı
Umut Çamkıran, Türk boksör
23 Şubat - Evan Bates, Amerikalı buz patenci
24 Şubat - Kosta Koufos, Yunan-Amerikan basketbolcu
27 Şubat - Stephen Kiprotich, Ugandalı uzun mesafe koşucusu
Mart
1 Mart
Daniella Monet, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
Carlos Vela, Meksikalı futbolcu
2 Mart - Joey Godee, Hollandalı futbolcu
4 Mart - Erin Heatherton, Amerikalı manken ve oyuncu
5 Mart - Sterling Knight, Amerikalı oyuncu
6 Mart - Agnieszka Radwańska, Polonyalı tenisçi
9 Mart - Kim Tae-yeon, Güney Koreli şarkıcı ve dansçı
11 Mart - Anton Yelchin, Amerikalı oyuncu (ö. 2016)
14 Mart - Colby O'Donis, Amerikalı şarkıcı
16 Mart
Theo Walcott, İngiliz futbolcu
Peaches Geldof, İngiliz köşe yazarı ve model (ö. 2014)
Blake Griffin, Amerikalı basketbolcu
17 Mart - Shinji Kagawa, Japon futbolcu
18 Mart - Lily Collins, İngiliz-Amerikan oyuncu, model ve TV muhabiri
24 Mart - Andriy Fartuşnyak, Ukraynalı futbolcu
25 Mart
Scott Sinclair, İngiliz futbolcu
Alyson Michalka, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
28 Mart - Uğur Uğur, Türk futbolcu
Nisan
1 Nisan - Willian Rocha, Brezilyalı futbolcu
4 Nisan - Chris Herd, Avustralyalı futbolcu
14 Nisan - Sarah Ćosić, Hırvat manken
19 Nisan
Simu Liu, Kanadalı oyuncu
Aiday Isaeva, Kazak manken
23 Nisan - Nicole Vaidišová, Çek tenisçi
25 Nisan - Aysel Teymurzade, Azerbaycanlı şarkıcı
27 Nisan
Lars Bender, Alman futbolcu
Sven Bender, Alman futbolcu
Mayıs
4 Mayıs - Rory McIlroy, Kuzey İrlandalı golfçü
5 Mayıs
Chris Brown, Amerikalı R&B şarkıcısı
Kurt Calleja, Maltalı şarkıcı
6 Mayıs - Dominika Cibulková, Slovak tenisçi
8 Mayıs - Katy B, İngiliz şarkıcı
11 Mayıs - Giovani dos Santos, Meksikalı futbolcu
12 Mayıs
Eleftheria Eleftheriou, Yunan şarkıcı
Imogen Poots, İngiliz oyuncu ve model
16 Mayıs - Behati Prinsloo, Namibyalı model
17 Mayıs - Tessa Virtue, Kanadalı buz patenci
25 Mayıs - Aliona Moon, Moldovalı şarkıcı
29 Mayıs
Eyþór Ingi Gunnlaugsson, İzlandalı şarkıcı
Riley Keough, Amerikalı oyuncu ve model
31 Mayıs
Bas Dost, Hollandalı futbolcu
Marco Reus, Alman futbolcu
Tanner Mayes, Amerikalı oyuncu
Haziran
2 Haziran - Freddy Adu, Amerikalı futbolcu
3 Haziran - Katie Hoff, Amerikalı yüzücü
8 Haziran
Amaury Vassili, Fransız opera sanatçısı
Timea Bacsinszky, İsviçreli tenisçi
10 Haziran - Alexandra Stan, Rumen şarkıcı
14 Haziran - Lucy Hale, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı
17 Haziran - Simone Battle, Amerikalı oyuncu ve şarkıcı (ö. 2014)
23 Haziran
Burak Kaplan, Türk futbolcudur.
Lauren Bennett, İngiliz şarkıcı, dansçı ve model
27 Haziran - Matthew Lewis, İngiliz oyuncu
30 Haziran - Candide Öztürk, Türk basketbolcu
Temmuz
10 Temmuz - İsmail Köybaşı, Türk futbolcu
11 Temmuz - David Henrie, Amerikalı oyuncu
12 Temmuz - Phoebe Tonkin, Avustralyalı oyuncu
15 Temmuz - Alisa Kleybanova, Rus tenisçi
16 Temmuz - Gareth Bale, Galli futbolcu
18 Temmuz
Dmitri Solovyov, Rus buz patenci
Yohan Mollo, Fransız futbolcu
20 Temmuz - Yuliya Gavrilova, Rus eskrimci
23 Temmuz
Daniel Radcliffe, İngiliz oyuncu
Paul Wesley, Amerikalı oyuncu
Víctor Rodríguez Romero, İspanyol futbolcu
25 Temmuz
Brad Wanamaker, Amerikalı basketbolcu
Olga Rotari, Moldovalı müzisyen
31 Temmuz - Viktoriya Azarenka, Belaruslu tenisçi
Ağustos
5 Ağustos - Nina Radojčić, Sırp sanatçı
6 Ağustos - Hazal Adıyaman, Türk oyuncu
9 Ağustos
Stefano Okaka, İtalyan futbolcu
Paige Spara, Amerikalı oyuncu
15 Ağustos - Joe Jonas, Amerikalı şarkıcı
21 Ağustos - Hayden Panettiere, Amerikalı oyuncu
26 Ağustos - James Harden, Amerikalı basketbolcu
27 Ağustos - Çağan Atakan Arslan, Türk kick boks ve muay thai sporcusu
Eylül
1 Eylül
Cindi Çelik - Türk Muay Thai ve kick boks sporcusu
Bill Kaulitz - Tom Kaulitz, Alman müzisyen kardeşler
Daniel Sturridge, İngiliz futbolcu
2 Eylül - Alexandre Pato, Brezilyalı futbolcu
7 Eylül
Hannah John-Kamen, İngiliz oyuncu
Jonathan Majors, Amerikalı aktör
8 Eylül
Avicii, İsveçli DJ, remixer ve prodüktör (ö. 2018)
Gylfi Sigurðsson, İzlandalı milli futbolcu
Tabaré Viudez, Uruguaylı futbolcu
Henik Luiz de Andrade, Brezilyalı futbolcu
Sérgio Manoel Barbosa Santos, Brezilyalı eski
9 Eylül - Beta Berk Bayındır, Türk rapçi ve söz yazarı
13 Eylül - Thomas Müller, Alman futbolcu
19 Eylül - Tyreke Evans, Amerikalı basketbolcu
21 Eylül - Jason Derulo, Amerikalı şarkıcı ve oyuncu
22 Eylül - Sabine Lisicki, Alman tenisçi
23 Eylül -
Brandon Jennings, Amerikalı basketbolcu
Sui He, Çinli model ve oyuncu
26 Eylül - Kieran Gibbs, İngiliz futbolcu
Ekim
4 Ekim
Lil Mama, Amerikalı rapçi
Kimmie Meissner, Amerikalı buz patenci
6 Ekim - Albert Ebossé Bodjongo, Kamerunlu futbolcu (ö. 2014)
11 Ekim - Michelle Wie, Amerikalı golfçu
12 Ekim - Paulo Henrique Chagas de Lima, Brezilyalı futbolcu
14 Ekim - Mia Wasikowska, Avustralyalı oyuncu
19 Ekim - Miroslav Stoch, Slovak Futbolcu
24 Ekim - Felix Kjellberg, İsveçli YouTube ünlüsü
30 Ekim
Nastia Liukin, Amerikalı artistik jimnastikçi
Seth Adkins, Amerikalı oyuncu
31 Ekim - Rógvi Poulsen, Faroeli futbolcu
Kasım
3 Kasım - Paula DeAnda, Meksikalı-Amerikan şarkıcı
6 Kasım - Jozy Altidore, Amerikalı futbolcu
9 Kasım - Gianluca Bezzina, Maltalı doktor ve şarkıcı
19 Kasım - Tyga, Amerikalı rapçi
20 Kasım - Cody Linley, Amerikalı oyuncu
25 Kasım - Tom Dice, Belçikalı şarkıcı ve söz yazarı
26 Kasım - Cassidy Gard, Amerikalı oyuncu
Aralık
6 Aralık - Deshauna Barber, Amerikalı model
7 Aralık
Vladan Giljen, Karadağlı futbolcu
Nicholas Hoult, İngiliz oyuncu
8 Aralık - Daisy Ducati, Amerikalı oyuncu
9 Aralık - Eric Bledsoe, Amerikalı basketbolcu
13 Aralık - Taylor Swift, Amerikalı şarkıcı
14 Aralık - Onew, Güney Koreli şarkıcı
15 Aralık - Aaron Michael Cox, Amerikalı şarkıcı (ö. 2012)
18 Aralık - Arina Ushakova, Rus buz patenci
22 Aralık - Jordin Sparks, Amerikalı şarkıcı
26 Aralık - Yohan Blake, Jamaikalı kısa mesafe koşucusu
29 Aralık - Kei Nishikori, Japon tenisçi
30 Aralık - Ryan Sheckler, Amerikalı kaykaycı
Ölümler
Ocak
7 Ocak - Hirohito, 124. Japon imparatoru (d. 1901)
18 Ocak - Bruce Chatwin, İngiliz yazar (d. 1940)
23 Ocak - Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (d. 1904)
24 Ocak - Ted Bundy, Amerikalı seri katil (d. 1946)
Şubat
2 Şubat - Ondrej Nepela, Slovak buz patenci (d. 1951)
3 Şubat - John Cassavetes, Amerikalı oyuncu ve yönetmen (d. 1929)
6 Şubat - Barbara Tuchman, Amerikalı tarihçi (d. 1912)
9 Şubat - Osamu Tezuka, Japon Manga sanatçısı ve animatör (d. 1928)
12 Şubat - Thomas Bernhard, Avusturyalı yazar (d 1931)
27 Şubat
Konrad Lorenz, Avusturyalı etoloji uzmanı (d 1903)
Paul Oswald Ahnert, Alman gök bilimci (d. 1897)
Mart
3 Mart - Tahsin Banguoğlu, Türk dilbilimci ve siyasetçi (d. 1904)
7 Mart - Bahaeddin Ögel, Türk tarih profesörü. (d. 21 Nisan 1923)
9 Mart - Robert Mapplethorpe, Amerikalı fotoğraf sanatçısı (d. 1946)
9 Nisan - Moshe Ziffer, İsrailli heykeltıraş (d. 1902)
Nisan
12 Nisan
Abbie Hoffman, Amerikalı sosyal ve politik aktivist (d. 1936)
Sugar Ray Robinson, Amerikalı boksör (d. 1921)
15 Nisan - Hu Yaobang, Çin Komünist Partisi (ÇKP) genel sekreteri (d. 1915)
16 Nisan - Hakkı Yeten, namıdiğer Baba Hakkı, Beşiktaş'ın eski millî oyuncusu. (d. 1910)
18 Nisan - Candan Tarhan, Türk futbolcu ve teknik adam. (d. 1942)
22 Nisan - Emilio G. Segrè, İtalyan fizikçi (d. 1905)
26 Nisan - Lucille Ball, Amerikalı komedyen, sinema, televizyon, sahne ve radyo oyuncusu (d. 1911)
30 Nisan - Sergio Leone, İtalyan film yönetmeni (d. 1929)
Mayıs
20 Mayıs - John Hicks, İngiliz iktisatçı (d. 1904)
Haziran
3 Haziran - Humeyni, İranlı lider (d. 1902)
9 Haziran - George Wells Beadle, Amerikalı genetikçi (d. 1903)
15 Haziran - Ray McAnally, İrlandalı oyuncu (d. 1926)
20 Haziran - Hasan İzzettin Dinamo, Türk şair ve yazar (d. 1909)
23 Haziran - Werner Best, Alman Nazi, hukukçu, polis şefi, Darmstadt Nazi Partisi lideri (d. 1903)
27 Haziran - Alfred Jules Ayer, İngiliz düşünür (d. 1910)
28 Haziran - Joris Ivens, Hollandalı sinemacı (d. 1898)
Temmuz
2 Temmuz - Franklin J. Schaffner, Amerikalı film yönetmeni (d. 1920)
6 Temmuz - János Kádár, Macar siyasetçi (d. 1912)
11 Temmuz - Laurence Olivier, (d. 1907)
16 Temmuz - Herbert von Karajan, Avusturyalı orkestra şefi (d. 1908)
23 Temmuz - Donald Barthelme, Amerikalı yazar (d. 1931)
Ağustos
12 Ağustos - William Shockley, Amerikalı fizikçi ve mucit (d. 1910)
23 Ağustos - R. D. Laing, İskoç psikiyatrist (d. 1927)
26 Ağustos - Irving Stone, Amerikalı yazar (d. 1903)
14 Ağustos - Belgin Sarılmışer, Türk arabesk şarkı yazarı (d. 1959)
Eylül
4 Eylül - Georges Simenon, Belçikalı polisiye yazarı (d. 1903)
21 Eylül - Ertem Eğilmez, Türk film yapımcısı ve yönetmen (d. 1929)
22 Eylül - Irving Berlin, Amerikalı şarkı sözü yazarı ve besteci (d. 1888)
28 Eylül - Ferdinand Marcos, Filipinler devlet başkanı (d. 1917)
Ekim
4 Ekim - Graham Chapman, İngiliz komedyen (d. 1941)
6 Ekim - Bette Davis, Amerikalı oyuncu (d. 1908)
9 Ekim - Yusuf Atılgan, Türk roman ve öykü yazarı (d. 1921)
12 Ekim - Jay Ward, Amerikalı animatör ve yapımcı (d. 1920)
26 Ekim - Charles J. Pedersen, Amerikalı organik kimyacı (d. 1904)
Kasım
5 Kasım
Vladimir Horowitz, Rus piyanist (d. 1903)
Barry Sadler, Amerikalı asker, yazar ve müzisyen (d. 1940)
13 Kasım - Rohana Wijeweera, Sri Lankalı siyasetçi (d. 1943)
22 Kasım - René Moawad, Lübnan Cumhurbaşkanı (d. 1925)
30 Kasım - Ahmadou Ahidjo, ilk Kamerun Devlet Başkanı (d. 1924)
Aralık
14 Aralık - Andrey Saharov, Rus fizikçi (d. 1921)
15 Aralık - Ali Şen, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1918)
16 Aralık - Lee Van Cleef, Amerikalı oyuncu (d. 1925)
22 Aralık - Samuel Beckett, Nobel Edebiyat Ödüllü İrlandalı yazar (d. 1906)
25 Aralık
Nikolay Çavuşesku, Rumen diktatör ve cumhurbaşkanı (d. 1918)
William Dean Martin, Amerikalı beyzbolcu ve teknik direktör (d. 1928)
Öldüğü gün ve ay bilinmeyenler
Fatmir Gjata, Arnavut yazar.
Kültür/Sanat
Şubat: Senaryosunu Feride Çiçekoğlu'nun yazdığı, yönetmenliğini Tunç Başaran'ın yaptığı, Uçurtmayı Vurmasınlar filmi yayınlandı. Film, Antalya Altın Portakal Film Festivali'nde En İyi Film ve En İyi Senaryo ödülleri başta olmak üzere o yıl düzenlenen pek çok törende ödül aldı.
21 Mart: Madonna'nın Like a Prayer albümü yayınlandı. Albümle aynı adı taşıyan, 27 Şubat 1989'da yayınlanan, albümle aynı adı taşıyan ilk single, sanatçının en iyi şarkılarından biri olarak görüldü ve klibiyle de tüm dünyada büyük sansasyon yarattı.
Temmuz: Sezen Aksu'nun Sezen Aksu Söylüyor albümü yayınlandı. Albümden çıkan "Şinanay", "Belalım", "Bırak Beni" gibi parçalar yıla damgasını vurdu ve Sezen Aksu'yu o yıl Türkiye'de en çok konuşulan isimlerinden biri haline getirdi.
29 Ağustos ve 30 Ağustos: Metallica'nın 1988'de başlattığı turne kapsamında önemli yer tutan Seattle konserlerini verdi.
7 Eylül: Janet Jackson'ın zirve albümü olarak görülen Rhythm Nation 1814 yayınlandı. Albüm, "Escapade", "Black Cat" ve "Love Will Never Do (Without You)" gibi hitler içeriyordu. Aynı zamanda 24 Ekim 1989'da yayınlanan "Rhythm Nation" single'ı klibiyle dikkat çekti.
12 Eylül: Aerosmith'ın kült haline gelmiş albümlerinden Pump yayınlandı. 16 Ağustos 1989'da yayınlanan "Love in an Elevator", 8 Kasım 1989'da yayınlanan "Janie's Got a Gun" ve Şubat 1990'da yayınlanan "What It Takes" single'ları, albümün hit parçalarıydı.
Kasım: Nükhet Duru'nun "Neydi Neydi", "Destina", "Aşık Oluyorum Eyvah" ve "Hançer" gibi parçalarını içeren Benim Yolum albümü yayınlandı.
27 Aralık: Ajda Pekkan'ın yerli besteci ve müzisyenlerle çalışmaya başladığı ilk albümü Ajda 90 yayınlandı. Başta "Yaz Yaz Yaz" olmak üzere, "Her Yaşın Ayrı Güzelliği Var", "Sana Bana Yeter" ve "Ne Günler" gibi hitleriyle Türk Pop Müziğini geliştirdi.
Nobel Ödülleri
Fizik - Norman F. Ramsey, Hans G. Dehmelt, Wolfgang Paul
Kimya - Sidney Altman, Thomas R. Cech
Tıp - J. Michael Bishop, Harold E. Varmus
Edebiyat - Camilo José Cela
Barış - Tenzin Gyatso, 14. Dalai Lama
Ekonomi - Trygve Haavelmo |
2285 | https://tr.wikipedia.org/wiki/1990 | 1990 | 1990 (MCMXC), Miladi takvime göre, milattan sonraki 1990. ve pazartesi günü başlayan uluslararası bir yıldır. Aynı zamanda 2. binyılın 990., 20. yüzyılın 90. ve 1990'ların 1. yılıdır.
1990'ın önemli olayları arasında Almanya'nın Yeniden Birleşmesi ve Yemen'in birleşmesi, İnsan Genomu Projesi'nin resmi başlangıcı (2003'te tamamlandı), Hubble Uzay Teleskobu'nun fırlatılması, Namibya'nın Güney Afrika'dan ayrılması ve Baltık devletlerinin, Perestroyka'nın ortasında Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etmesi yer alıyor.
Yugoslavya'da komünist rejim, artan iç gerilimler sırasında çöktü ve ülkeyi oluşturan cumhuriyetlerde yapılan çok partili seçimler, cumhuriyetlerin çoğunda ayrılıkçı hükûmetlerin seçilmesiyle sonuçlanarak Yugoslavya'nın dağılmasının başlangıcını başlattı.
1991 yılında Irak'ın Kuveyt'i ilhakiyla başlayan ve Körfez Savaşı'na yol açacak kriz de bu yıl içinde başladı. Bu ilhak, Basra Körfezi'nde Kuveyt'in egemenliği sorununu içeren bir krize ve Suudi Arabistan'ın Irak'ın Kuveyt yakınlarındaki petrol sahalarına yönelik saldırganlığına ilişkin korkularına neden oldu.
Olaylar
Ocak
1 Ocak
David Dinkins, New York'un ilk siyah belediye başkanı olarak görevine başladı.
Ruanda İç Savaşı başladı.
Ticari kullanıcılara hizmet veren ilk internet şirketleri olan PSINet ve EUnet, Amerika Birleşik Devletleri ve Hollanda'daki ticari müşterilere internet erişimi satmaya başladı.
20 Ocak - Soğuk Savaş: Kara Ocak – Sovyet birlikleri, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov'un olağanüstü hal kararnamesi uyarınca Bakü, Azerbaycan SSC'yi işgal etti ve bağımsızlık için gösteri yapan 130'dan fazla protestocuyu öldürdü. Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, SSCB'den bağımsızlığını ilan etti.
31 Ocak - SSCB satranç şampiyonu Gary Kasparov, Anatoli Karpov'u yenerek dünya satranç şampiyonu oldu.
Şubat
14 Şubat - Dünya'nın Soluk Mavi Nokta fotoğrafı, yaklaşık 5,6 milyar kilometre uzaklıktan birincil görevini tamamlayan Voyager 1 sondası tarafından gönderildi.
Mart
1 Mart
Mısır'ın Kahire kentindeki Sheraton Oteli'nde çıkan yangında 16 kişi öldü.
Eski siyasetçi ve diplomat Luis Alberto de Herrera'nın torunu Luis Alberto Lacalle, Uruguay Devlet Başkanı olarak yemin etti.
3 Mart - Altı ülkeden gelen altı kaşiften oluşan Uluslararası Trans-Antarktika Bilimsel Seferi, Antarktika'nın ilk köpek kızağı geçişini tamamladı.
11 Mart - Şarkı Devrimi: Litvanya Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti.
Nisan
24 Nisan
Soğuk Savaş: Batı Almanya ve Doğu Almanya, 1 Temmuz'da para birimini ve ekonomileri birleştirmeyi kabul etti.
Hubble Uzay Teleskobu, Uzay Mekiği Discovery ile fırlatıldı.
Zaire Devlet Başkanı Mobutu Sese Seko, muhalefet partilerine yönelik 20 yıllık yasağı kaldırdı.
26 Nisan - Çin'in Qinghai eyaletinde meydana gelen 7.0 büyüklüğünde bir depremde 126 kişi öldü.
Mayıs
4 Mayıs - Şarkı Devrimi: Letonya SSR, Sovyetler Birliği'nden bağımsızlığını ilan etti.
17 Mayıs - Dünya Sağlık Örgütü eşcinselliği hastalık listesinden çıkardı.
Haziran
11 Haziran - Sri Lanka İç Savaşı: Tamil Eelam Kurtuluş Kaplanları, Doğu Eyaletinde 600'den fazla silahsız polis memurunu öldürdü.
14 Haziran –Filipinler'deki Panay Adası'nda meydana gelen 7.1 büyüklüğündeki depremde 8 kişi öldü ve 41 kişi yaralandı.
21 Haziran- İran'da meydana gelen depremde 25 bin kişi öldü.
Temmuz
Ağustos
2 Ağustos - Irak'ın Kuveyt'i işgal etmesi üzerine Körfez Savaşı başladı ve başta ABD ve Birleşik Krallık olmak üzere Birleşmiş Milletler koalisyon güçleri savaşa müdahale etti.
27 Ağustos - Amerikalı Blues sanatçısı Stevie Ray Vaughan helikopter kazasında öldü.
Eylül
Ekim
1 Ekim - Heavy Metal grubu Iron Maiden sekizinci albümü No Prayer for the Dying'i yayınladı.
Kasım
13 Kasım - Bilinen ilk web sayfası yazıldı.
29 Kasım - Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, Irak ordusuna Kuveyt'ten çekilmesi için 15 Ocak 1991'e kadar süre verdi.
Aralık
20 Aralık - Aliya İzzetbegoviç, Bosna-Hersek devlet başkanlığına seçildi.
26 Aralık - Slovenya bağımsızlığını ilan etti.
31 Aralık - Microsoft tarafından Windows 3.0 piyasaya sürüldü.
Doğumlar
Ocak
1 Ocak - Koray Avcı, Türk müzisyen
7 Ocak - Liam Aiken, Amerikalı oyuncu
15 Ocak - Kostas Slukas, Yunan basketbolcu
18 Ocak - Nacho (1990 doğumlu futbolcu), Real Madrid'de defans olarak oynayan İspanyol futbolcu.
22 Ocak - Alizé Cornet, Fransız tenis oyuncusu.
26 Ocak - Sergio Pérez, Meksikalı yarış pilotu.
29 Ocak - Grzegorz Krychowiak, Polonyalı futbolcu.
Şubat
1 Şubat
Bige Önal, Türk oyuncu
Belfu Benian, Türk oyuncu
Herciana Matmuja, Arnavut şarkıcı ve söz yazarı
Dan Gosling, İngiliz futbolcu
Duje Čop, Hırvat futbolcu
Serdar Eylik, Türk futbolcu
2 Şubat
İrem Helvacıoğlu, Türk oyuncu
Facundo Affranchino, Arjantinli futbolcu
Edin Višća, Bosnalı millî futbolcu
3 Şubat - Adama Traoré, Fildişi Sahilli futbolcu
7 Şubat - Jacksepticeye, İrlandalı ünlü Youtuber.
8 Şubat - Zeynep Tuğçe Bayat, Türk oyuncu
9 Şubat
Nicole Faria, oyuncu, model
Natalie Harrowell, İngiliz kadın ragbi ligi oyuncusu
15 Şubat - Samuel Atrous, Fransız futbolcu
16 Şubat - Mamadou Samassa, Malili profesyonel futbolcu
18 Şubat - Maicon, Brezilyalı futbolcu
24 Şubat - Emir Gökçe, Türk futbolcu
25 Şubat - Kylie Palmer, Avustralyalı yüzücü
28 Şubat - Rifat Erdem, Türk futbolcu
Mart
6 Mart - Park Choa, Güney koreli şarkıcı
8 Mart - Ruben Rubinyan, Ermeni siyasetçi ve diplomat
9 Mart - Daley Blind, Hollandalı millî futbolcu
10 Mart - Sabrina Beneett, Malezyalı manken
16 Mart - Carlo Pinsoglio, İtalyan kaleci
26 Mart - Ahzee, Amerikalı müzisyen
28 Mart - Yekaterina Bobrova, Rus buz patenci
Nisan
9 Nisan - Kristen Stewart, Amerikan oyuncu.
15 Nisan - Emma Watson, İngiliz oyuncu.
16 Nisan - Vangelis Mantzaris, Yunan basketbolcu
17 Nisan - R. J. Allen, Amerikalı futbolcu
24 Nisan - Jan Veselý, Çek basketbolcu
Mayıs
6 Mayıs - Péter Gulácsi, Macar kaleci.
8 Mayıs - Anastasia Zueva, Rus yüzücü
12 Mayıs - Melih Mahmutoğlu, Türk basketbolcu
20 Mayıs - Argjentina Ramosaj, Hollandalı Arnavut kadın müzisyen
27 Mayıs - Chris Colfer, Amerikalı yazar, aktör
31 Mayıs - Giuliano, Brezilyalı futbolcu
Haziran
12 Haziran - Cemal Kütahya, Türk hentbolcu
16 Haziran - Nezaket Erden, Türk oyuncu
20 Haziran
Eda Ece, Türk oyuncu.
Melis Gözen Türk oyuncu
Deniz Gözen Türk oyuncu
Selin Sezgin, Türk oyuncu
21 Haziran - Yüsra Geyik, Türk oyuncu
Temmuz
2 Temmuz - Adriana Maldonado López, İspanyol siyasetçi
10 Temmuz - Ciara Everard, İrlandalı atlet
11 Temmuz - Merve Şen, Türk oyuncu
14 Temmuz - James Nunnally, Amerikalı basketbolcu
16 Temmuz - Adam Stephen Kelly, İngiliz yönetmen ve yapımcı
19 Temmuz - Ebru Ünlü, Türk oyuncu
30 Temmuz - Benjamin Bellot, Alman futbolcu
Ağustos
7 Ağustos - Deniz Mujić, Avusturyalı futbolcu
12 Ağustos - Wissam Ben Yedder, Tunus asıllı Fransız futbolcudur
15 Ağustos
Jennifer Lawrence, Amerikalı oyuncu
Laura Brehm, Amerikalı şarkıcı ve söz yazarı
Nyusha Vladimirovna Shurochkina, Rus şarkıcı ve söz yazarı
BloodPop, Amerikalı müzisyen, yapımcı ve şarkı yazarı
16 Ağustos
Melissa Bulanhagui, Amerikalı pornografik film oyuncusu ve eski patenci
Tolgay Arslan, Türk asıllı Alman futbolcu
Godfrey Oboabona, Nijeryalı futbolcu
17 Ağustos - Rachel Hurd-Wood, İngiliz sinema oyuncusu.
19 Ağustos - Florentin Pogba, Paul Pogba'nın abisi.
20 Ağustos - Öykü Karayel, oyuncu
25 Ağustos - Aras Bulut İynemli, Türk oyuncu.
28 Ağustos - Bojan Krkić, Sırbistan asıllı İspanyol forvet oyuncusu.
Eylül
4 Eylül - Olha Harlan, Ukraynalı eskrimci
5 Eylül - Kim Yu-Na, Güney Koreli buz patenci
7 Eylül
Tuğba Melis Türk, Türk sinema ve dizi oyuncusu
Boualem Khoukhi, Katarlı futbolcu
Fyodor Klimov, Rus artistik buz pateni sporcusu
8 Eylül
Musa Nizam, Türk futbolcu
José Manuel Velázquez, Venezuelalı futbolcu
Tokelo Rantie, Güney Afrikalı milli futbolcu
Takuya Nagata, Japon futbolcu
Matthew Dellavedova, Avustralyalı futbolcu
16 Eylül - Amedej Vetrih, Çaykur Rizespor'lu futbolcu.
23 Eylül - Çağatay Ulusoy, Best Model of Turkey 2010 birincisi, Türk oyuncu ve manken.
25 Eylül - Mao Asada, Japon buz patenci.
Ekim
1 Ekim - Hazal Kaya, Türk oyuncu.
3 Ekim - Kitty Xu Ting, Çinli aktris ve blog yazarı.
20 Ekim - Ruhi Çenet, Türk internet fenomeni
Kasım
7 Kasım - David de Gea, İspanyol kaleci
9 Kasım - Cali Sweets, Amerikalı pornografik film oyuncusu
10 Kasım
Mireia Belmonte Garcia, İspanyol yüzücü
Adil Ahmed, Katarlı futbolcu
13 Kasım - Milan Nitrianský, Çek futbolcu
14 Kasım - Roman Bürki, Borussia Dortmund'un İsviçreli kalecisi
15 Kasım
Laci J Mailey, Kanadalı oyuncu
Sofiya Rudyeva, Rus manken ve oyuncu
26 Kasım
Maria Monko, Rus buz patenci
Rita Ora, Arnavut asıllı İngiliz şarkıcı
28 Kasım - Edis, Türk şarkıcı
Aralık
6 Aralık - Jack Hunt, İngiliz futbolcu
7 Aralık - Urszula Radwańska, Polonyalı tenisçi
11 Aralık - Adrienne Murphy, İrlandalı manken
16 Aralık - Aziz Behich, Başakşehirli futbolcu
27 Aralık - Milos Raonic, Kanadalı tenisçi
28 Aralık - Ioana Mihalache, Rumen manken
29 Aralık - Tadas Simaitis, Litvan futbolcu
Doğum ay ve günü bilinemeyenler
Nicole Warne, Japon kökenli Avustralyalı moda tasarımcısı.
Ölümler
Ocak
2 Ocak - Erik Stenius, Fin matematikçi ve filozof (d. 1911)
6 Ocak - Pavel Çerenkov, Sovyet-Rus fizikçi (d. 1904)
9 Ocak - Cemal Süreya, Türk şair ve yazar (d. 1931)
17 Ocak - Charles Hernu, Fransız siyasetçi (d. 1923)
19 Ocak - Aleksandr Peçerskiy, 14 Ekim 1943 tarihinde Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlardan kurtulup Sobibor İmha Kampından kitlesel kaçışın organizatörlerinden biri olan önder (d. 1909)
20 Ocak - Barbara Stanwyck, Amerikalı oyuncu (d. 1907)
23 Ocak - Allen Collins, Amerikalı gitarist (d. 1952)
26 Ocak - Davit Abaşidze, Gürcü Sovyet tiyatro ve sinema oyuncusu (d. 1924)
28 Ocak - Edward Szymkowiak, Polonyalı eski futbolcu (d. 1932)
31 Ocak
Muammer Aksoy, Türk hukukçu ve siyasetçi (d. 1917)
Eveline Du Bois-Reymond Marcus, Alman zoolog ve çizer (d. 1901)
Şubat
4 Şubat - Berta Karlik, Avustralyalı fizikçi (d. 1904)
7 Şubat - Alan Perlis, Amerikalı biliminsanı (d. 1922)
24 Şubat - Alessandro Pertini, İtalyan politikacı (d. 1896)
Mart
5 Mart - Edmund Conen, Alman futbolcu (d. 1914)
7 Mart - Çetin Emeç, Türk gazeteci (d. 1935)
12 Mart - Adolphe Touffait, Fransız hukukçu ve futbolcu (d. 1907)
20 Mart - Lev Yaşin, futbolcu (d. 1920)
23 Mart - John Dexter, İngiliz yönetmen (d. 1925)
Nisan
1 Nisan - Besim Darkot, Türk coğrafyacı (d. 1903)
4 Nisan - Bernhard Rensch, Alman evrimsel biyolog ve kuş bilimci (d. 1900)
15 Nisan - Greta Garbo, İsveçli sinema oyuncusu (d. 1905)
17 Nisan - Angelo Schiavio, İtalyan futbolcu (d. 1905)
22 Nisan - Albert Salmi, Amerikalı aktör (d. 1928)
Mayıs
7 Mayıs - Ann Bishop, Britanyalı biyolog (d. 1899)
16 Mayıs - Sammy Davis, Jr., Amerikalı dansçı, şarkıcı, müzisyen, komedyen ve oyuncu (d. 1925)
26 Mayıs - Emil Konopinski, Polonya kökenli bir Amerikalı biliminsanı (d. 1911)
22 Mayıs - Rocky Graziano, Amerikalı boksör (d. 1922)
Haziran
Temmuz
11 Temmuz -Şahlar Şükürov, Azerbaycan ulusal kahramanı (d. 1952)
13 Temmuz - Alaattin Baydar, Türk futbolcu (d. 1901)
14 Temmuz - Abdülkadir Eryurt, Türk siyasetçi (d. 1914)
18 Temmuz - Štefan Čambal, Slovak futbolcu ve teknik direktör (d. 1908)
19 Temmuz - Benal Nevzat Arıman, Türk siyasetçi (d. 1903)
22 Temmuz - Eduard Streltsov, Sovyet eski futbolcu (d. 1937)
24 Temmuz - Agah Hün, Türk oyuncu (d. 1918)
28 Temmuz - Jill Esmond, İngiliz sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1908)
31 Temmuz - Hüseyin Peyda, Türk sinema oyuncusu (d. 1920)
Ağustos
1 Ağustos - Bárbara Mujica, İtalyan asıllı Arjantinli artist (d. 1992)
6 Ağustos - Gordon Bunshaft, Amerikalı bir mimar (d. 1909)
18 Ağustos - Burrhus Frederic Skinner, Amerikalı ruhbilimci, yazar, mucit, sosyal reform savunucusu ve şair (d. 1904)
20 Ağustos - Ayla Dikmen, Türk şarkıcı (d. 1944)
24 Ağustos - Sergey Dovlatov, Rus kısa öykü yazarı, romancı, gazeteci (d. 1941)
27 Ağustos - Stevie Ray Vaughan, Amerikalı blues gitaristi (d. 1954)
Eylül
1 Eylül - Derviš Sušić, Bosnalı yazar (d. 1925)
4 Eylül - Turan Dursun, Türk din adamı ve yazar (d. 1934)
7 Eylül
Ahti Karjalainen, Fin politikacı (d. 1923)
Fuat Börekçi, Türk hukukçu ve siyasetçi (d. 1909)
26 Eylül
Hiram Abas, Türk istihbaratçı (d. 1932)
Alberto Moravia, İtalyan şair ve yazar (d. 1907)
Ekim
1 Ekim - Curtis LeMay, Amerikalı general (d. 1906)
4 Ekim
Agop Arad, Türkiye Ermenisi ressam, grafiker ve gazeteci (d. 1913)
Leonard Bernstein, Amerikalı müzisyen (d. 1918)
6 Ekim - Bahriye Üçok, Türk tarihçi ve siyasetbilimci (d. 1919)
21 Ekim - Dilber Ahundzade, Azerbaycanlı şair (d. 1914)
Kasım
3 Kasım - Bronisław Knaster, Polonyalı matematikçi (d. 1893)
7 Kasım - Lawrence Durrell, Britanyalı romancı, şair, oyun yazarı (d. 1912)
11 Kasım
Sadi Irmak, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı (d. 1904)
Attilio Demaría, Arjantin asıllı İtalyan eski millî futbolcu (d. 1909)
12 Kasım - Eve Arden, Amerikalı oyuncu (d. 1908)
16 Kasım - Ege Bagatur, Türk hukukçu ve siyasetçi, (d. 1937)
23 Kasım - Roald Dahl, Galli roman ve kısa öykü yazarı (d. 1916)
24 Kasım
Bülent Arel, Türk müzisyen (d. 1919)
Fred Shero, Kanadalı buz hokeyi oyuncusu (d. 1925)
28 Kasım - Tamara De Treaux, Amerikalı oyuncu (d. 1959)
Aralık
2 Aralık - Aaron Copland, Amerikalı besteci (d. 1900)
7 Aralık - Reinaldo Arenas, Kübalı şair, romancı ve oyun yazarı (d. 1943)
14 Aralık -Friedrich Dürrenmatt, İsviçreli yazar ve ressam (d. 1921)
28 Aralık - Ahmet Tokuş, Türk siyasetçi (d. 1919)
31 Aralık - Giovanni Michelucci, İtalyan bir mimar, şehir planlamacısı ve gravürcü (d. 1891)
1990 Nobel ödülünü kazananlar
Fizik –
Kimya –
Tıp –
Edebiyat –
Barış –
Ekonomi – |